CIUFTIJ IQ^BIJ KNUNTIPIXIJ KFM^JGXIQ HG

OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI JI@ITG QIT^IQF

KNAIMIXIJ XIJO^J@ NMIQ KID^UIXNJ
XIJIB HIXIT 59
FKXFDNT QIMUIG 0 JF\
NMDNT XIB^J 4549

KNCFMUFK G
9.  Litriiji (Jim ? 45987595<<)
<.  Jfviti Hncvi (Jim ? 45987595<7)
4.  Lntriayi Hwi T (Jim ?
0.  Jncci Iprinjty (Jim ? 4598759528)
459875952<) 1.  Litri Tuziji (Jim ?
2.  Fktii Tibmi (Jim ? 4598759571)
4598759522) 8.  Gcmi Litriijti
7.  Tiji Ij`nciji (Jim ? 4598759520)
(Jim ? 4598759575)
95. \ivi Fktiriji (Jim ? 4598759579)
>.  Ciji Qiriiji (Jim ?
459875952>)

HFQNJ UNMDGMDGJ@?

Js. Afry Lndriji, Q.Knp, M.Kns

Js. Cihyi Mirhisfj, Q.Knp,
M.Kns Tibmit Qyukri, Q.Knp,
M.KM

UTF@TIM QX^HG GCM^ KNUNTIPIXIJ HIJ

UNJHGHGKIJ JNTQ LIK^CXIQ KNQNBIXIJ
^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK
D^KGXXGJ@G XIB^J 4549
 

CNMDIT UNTQNX^O^IJ UNMDGMDGJ@

Cipfrij Isubij Knpnriwitij Kfmujitis Hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri

Ji`iri siruisf Knaimitij Xijjuj` Nmis Kidupitnj Xijib Hitir 59 Fktfdnr
Qimpii 0
 Jfvnmdnr Xibuj 4549. Hisusuj fcnb kncfmpfk G Mibisiswi Urflnsi Jnrs Jfj
Tn`ucnr ^jivnrsitis Lfrt Hn Kfak Xibuj 4549.

Ditusij`kir, Fktfdnr 4549

Xncib hisibkij fcnb ?

Ai Tuij`ij Unmdimdij` Ikihnmik

( ………………………….. ) ( …………………………… ) 
 

IDQXTIK

CIUFTIJ IQ^BIJ KNUNTIPIXIJ KFM^JGXIQ HG

OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI JI@ITG QIT^IQF
KNAIMIXIJ XIJO^J@ NMIQ KID^UIXNJ
XIJIB HIXIT 59
FKXFDNT QIMUIG 0 JF\
NMDNT XIB^J 4549

Knpnriwitij knsnbitij kfmujitis mnrupikij pnciyijij knpnriwitij prflnssifjic

yij` hitujukij knpihi misyirikit hnj`ij pnjnkijij pihi kncfmpfk rnsikf
tij``i hicim upiyi pnjaipiiij hnrijit knsnbitij yij` fptimic mncicui
pnjan`ibij pnjyikit hij
 pnjij`kitij knsnbitij hnj`ij mnjjimij kntnrjij`kiuij pnciyijij knsnbitij
yij` hidutubkij hij mnciditkij kcinj sndi`ii mitri hicim pnrnjaijiij
pnciksijiij hij nvicuisi pnciyijij knpnriwitij. Uriktik knpnriwitij knsnbitij
kfmujitis mibisiswi Urf`rim Unjhihikij Urflnsi Jnrs Knpnriwitij ^jivnrsitis Lfrh
hn kfak hiciksijikij hi
 jfrfj` Qiruisf ^tiri. Uriktik knpnriwitij kfmujitis iji hidi`i mnjjihi
dndnripi kncfmpfk knrji yiitu Diciti, Cijsii hij Knsnbitij cij`kuj`ij. Qnciij
itu ju`i hiciksijikij priktik hi Uusknsmis hij mnciksijikij pnciyijij
knsnbitij snairi cij`suj` pihi misyirikit. hiri bisic pnj`umpucij hiti yij`
hicikukij hnj`ij airi
wijhsbinch survny, fdsnrvisi, wiwijairi hij pnjyndirij kunsifjnr hi jfrfj` Qiruisf
^tiri hihipitkij pnrmisicibij pnjhnriti bipnrtnjsi yij` kurij` kfjtrfc,
misicib UBDQ yiitu mnrfkfk hij tihik miksimicjyi viksijisi Afvih-97. Miki
hii`jfsi knpnriwitij yij` mujauc hiri bisic ijicisi hiti yij` tncib hicikukij
pnmncibiriij knsnbitij kurij` nlnktil yij` hisndidkij kirnji kurij` kfjtrfcjyi
pnjhnriti bipnrtnjsi kn pnciyijij knsnbitij,pnriciku knsnbitij anjhnruj`
dnrnsikf yij` hisndidkij
 dijyikjyi wir`i jfrfj` Qiruisf ^tiri yij` mnrfkfk, hnlisit knsnbitij kfmujitis yij`
 dnrbuduj`ij hnj`ij kurij` tnraipiijyi viksijisi Afvih-97 hi jfrfj` Qiruisf
^tiri. Unrnjaijiij hij tijhikij knpnriwitij yij` tncib cikukij mibisiswi hij
misyirikit mnciputi pnjyucubij tnjtij` tnripi kfmpcnmnjtnr mnj`itisi bipnrtnjsi,
mnj`iktilkij tf`i ujtuk tnripi kfmpcnmnjtnr pihi bipnrtnjsi, pnmnriksiij
tnkijij hirib yij`
 dnknrjisimi hnj`ij pfsyijhu cijsii, pnjyucubij dibiyi mnrfkfk, mnmisij` stiknr
 dndis isip rfkfk hihicim rumib wir`i, pnjyucubij viksijisi Afvi-97, snrti
 dnknrjisimi hnj`ij pusknsmis ujtuk viksijisi wir`i jfrfj` Qiruisf ^tiri. Hiri
bisic nvicuisi rnjaiji hij tijhikij knpnriwitij yij` tncib hicikukij dnrjicij
hnj`ij diik hij cijair. Tnjaiji tijhik cijjut knpihi misyirikit, kihnr hij
pusknsmis i`ir hipit
mncijjutkij kn`iitij yij` tncib dnrcij`suj` bij``i tnraipii hnrijit knsnbitij
yij` miksimic pihi wir`i jfrfj` Qiruisf ^tiri.  
 

DID G

UNJHIB^C^IJ

I.  Citir Dncikij`

Kfmujitis mnrupikij kncfmpfk sfsiic yij` hitnjtukij fcnb

kntnrkiitij tnrbihip jicii-jicii umum hij knpnjtij`ij, sicij` dnrijtnriksi

hnj`ij yij` ciij. Knpnriwitij kfmujitis ihicib pnrpihuij ijtiri

priktik knpnriwitij hij priktik knsnbitij misyirikit, pnjnkijij pihi

pnjij`kitij hij pnmncibiriij knsnbitij pihi sncurub pnjhuhuk.

Unmdnrhiyiij misyirikit mnrupikij dnjtuk upiyi i`ir misyirikit

hipit mnj`njic

misicib yij` hibihipi, mnrnjaijikij hij mncikukij upiyi pnmnaibijjyi

hnj`ij mnmijliitkij pftnjsi, kfjhisi hij kndutubij sntnmpit.

Unmdnrhiyiij misyirikit pihi suitu kfmujitis pnrcu hicikukij

ujtuk mnjij`kitkij tij`kit knsnbitij mijhiri, kncfmpfk hnj`ij hicikukij

snairi fptimic.

Knsnbitij mnrupikij di`iij ijtn`ric hiri knbihupij mijusii,

 dnrtfcik hiri citir dncikij` mijusii yij` dnrdnhi-dnhi. Bic iji

mnj`ikiditkij dijyik liktfr yij` tnrjihi hij dnrbuduj`ij hnj`ij misicib

knsnbitij. Gcmu knpnriwitij ihicib sicib situ hisipcij icmu yij` mnrupikij

sistnm hiri pnciyijij knpnriwitij knsnbitij misyirikit. Uihi hisirjyi

knpnriwitij knsnbitij misyirikit mnrupikij sijtnsi kfjsnp

knpnriwitij hnj`ij knsnbitij misyirikit yij` hihukuj` fcnb icmu-icmu

ciijjyi.

Qisirij knpnriwitij knsnbitij misyirikit ihicib ijhivihu, kncuir`i,

kncfmpfk kbusus snrti misyirikit hicim wiciyib knrji pusknsmis.

Quitu
9
 

 dnjtuk pnciyijij prflnsifjic yij` mnrupikij di`iij ijtn`ric hiri pnciyijij

knsnbitij hihisirkij pihi icmu hij kiit knpnriwitij, dnrdnjtuk pnciyijij

 dif, psikf, sfsif, spirituic yij` kfmprnbnjsil hitujukij pihi ijhivihu,

kncuir`i hij misyirikit diik sikit miupuj snbit. Unciyijij knpnriwitij

 dnrupi dijtuij yij` hidnrikij kirnji ihijyi kncnmibij lisik hij mnjtic,

kntnrditisij pnj`ntibuij snrti kurij`jyi knmiuij, snbij``i hnj`ij

 dijtuij yij` hidnrikij tnrsndut hipnrfcnb knmimpuij

mnciksijikij kn`iitij bihup snbiri-biri snairi mijhiri. Kn`iitij iji

hicikukij hicim upiyi pnjij`kitij knsnbitij, pnjan`ibij

pnjyikit, pnjynmdubij,

 pnmucibij snrti pnmncibiriij knsnbitij hnj`ij pnjnkijij pihi upiyi

 pnciyijij knsnbitij utimi (Urimiry Bnictb Airn) ujtuk

mnmuj`kijkij sntiip frij` mnjaipii knmimpuij bihup snbit hij
prfhuktil.

Hnj`ij mnj``ujikij pnj`ntibuij hij kntnrimpicij yij` tncib hi

 pnrfcnb hi pnjhihikij. Mibisiswi/i mncikukij pnjhnkitij snairi cij`suj`

knpihi misyirikit. Knmuhiij dnrsimi-simi dnrusibi ujtuk mnjnjtukij

 prifritis hij ujtuk sncijjutjyi mncikukij pnjaititij hij pncipfrij snrti

misicib yij` hitnmui sncimi prfsns knpnriwitij hi cikukij.

Dnrdi`ii misicib hij knjhici yij` pnrcu mnjhipitkij pnrbitiij

snrti pnmnaibij i`ir pnciyijij hipit cndib diik. ^piyi pnjan`ibij mnjjihi

tij``uj` jiwid snmui pibik yij` tnrkiit. Qnhij`kij pusknsmis sndi`ii

 pnciksiji tnrhnpij upiyi knpnriwitij knsnbitij misyirikit pnrcu

mnj`imdic cij`kib-cij`kib i`ir kn`iitij yij` hicikukij hipit dnr`uji hij

 dnrbisic `uji mnjij`kitkij hnrijit knsnbitij misyirikit snbij``i mnjhipit

knsnbitij yij` fptimic.

4
 

Dnrhisirkij knjyitiij hiitis, miki mibisiswi/i ^jivnrsitis Lfrt Hn

Kfak Dukittij``i prf`rim Qtuhi Jnrs mnciksijikij priktnk

Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri, Ji`iri

Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir 9 Fktfdnr

Qimpii 0

 Jfvnmdnr 4549.

D.  Xujuij

9.  Xujuij ^mum

Mibisiswi/G mimpu mnj`ipcikisikij kfjsnp hij tnfri

knpnriwitij kfmujitis yij` tncib hipnrfcnb pihi tibip ikihnmik snairi

jyiti hicim mnmdnrikij Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj`

Qiruisf ^tiri, Ji`iri Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib

Hitir 9 Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549. 

4.   Xujuij Kbusus

i.   Mncikukij pnj`umpucij hiti bisic pnj`kijiij pihi misyirikit hi

Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri,

Ji`iri

Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir 9

Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

 d.  Mncikukij ijicisi hiti bisic pnj`kijiij pihi misyirikit hi Isubij

Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri, Ji`iri Qiruisf,

Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir 9 Fktfdnr

Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

a.  Mnjnjtukij hii`jfsi knpnriwitij bisic pnj`kijiij pihi

misyirikit hi Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf

1
 

^tiri, Ji`iri Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib

Hitir 9 Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

h.  Mnj`ijlfrmisikij tnjtij` prifritis misicib yij` ihi hi Isubij

Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri, Ji`iri Qiruisf,

Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir 9

Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

n.  Mnj`ijlfrmisikij pnrnjaijiij Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi

Isubij Knpnriwitij hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri, Ji`iri

Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir 9

Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

 
l. Mnj`ijlfrmisikij pnciksijiij Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi
Isubij Knpnriwitij Kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri,

Ji`iri Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib

Hitir 9 Fktfdnr Qimpii 0 Jfvnmdnr 4549.

1.  Piktu

Unciksijiij Uriktik Knpnriwitij Kfmujitis himucii pihi tij``ic

9 Fktfdnr 4549 - 0 Jfvnmdnr 4549.

8.   Xnmpit Uriktik

Uriktik Knpnriwitij Kfmujitis hi tnmpitkij hi Ofrfj` Qiruisf

^tiri, Ji`iri Qiruisf, Knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib

Hitir.

8
 

DID GG
CIUFTIJ
UNJHIB^C^IJ
KFJQNU IQ^BIJ KNUNTIPIXIJ KFM^JGXIQ

I.   Kfjsnp Hisir Xnfri

9.   Hnlijisi Kfmujitis hij Knsnbitij Misyirikit

Mnjurut Kfjtjirijij`rit, kfmujitis ihicib snkumpucij

mijusii yij` sicij` dnr`iuc, itiu hnj`ij isticib ciij sicij` dnrijtnriksi

(Mudirik, 4550). Kfmujitis ihicib kncfmpfk sfsiic yij` tij``ic hicim

suitu tnmpit, sicij` dnrijtnriksi situ simi ciij, sicij` mnj`njic snrti

mnmpujyii mijit hij ijtnrnst yij` simi. Kfmujitis ihicib kncfmpfk

hiri misyirikit yij` tij``ic hi suitu cfkisi yij` simi hnj`ij hi diwib

pnmnrijtibij yij` simi, irni itiu cfkisi yij` simi hi miji mnrnki

tij``ic, kncfmpfk sfsiic yij` mnmpujyii ijtnrnst yij` simi (Tiyihi,

4550).

Knpnriwitij kfmujitis ihicib dihij` kbusus hiri knpnriwitij yij`

mnrupikij `iduj`ij hiri icmu knpnriwitij, icmu knsnbitij misyirikit hij

icmu sfsiic yij` mnrupikij di`iij ijtn`ric hiri pnciyijij knsnbitij

yij` hidnrikij knpihi ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit

diik yij` snbit itiu yij` sikit snairi kfmprnbnjsil mncicui upiyi

prfmftil, prnvnjtil, kuritil hij rnbidicititil snrti rnsfsiicititil hnj`ij

mnciditkij pnrij snrti iktil hiri misyirikit. Unrij snrti iktil

misyirikit dnrsimi tim knsibitij hibiripkij hipit mnj`njic

misicib knsnbitij yij` hibihipi snrti mnmnaibkij misicib tnrsndut

(Ncisidntb, 4550).

>
 
 Qisirij pnciyijij knsnbitij misyirikit ihicib ijhivihu,

kncuir`i/ kncfmpfk hij misyirikit hnj`ij lfkus upiyi knsnbitij primnr,

snkujhnr hij tnrsinr. Fcnb kirnjijyi pnjhihikij misyirikit tnjtij`

knsnbitij hij

 pnrknmdij`ij sfsiic ikij mnmdijtu misyirikit hicim mnjhfrfj`

snmij`it ujtuk mnriwit hiri snjhiri, bihup mijhiri hij mnjnjtukij

jisidjyi snjhiri hicim mnjaiptikij hnrijit knsnbitij yij` fptimic

(Ncisidntb, 4550).

Unrij snrti misyirikit hipnrcukij hicim bic pnrfrij`ij.

Kfmujitis sndi`ii sudynk hij fdynk hibiripkij misyirikit mimpu

mnj`njic, mnj`imdic knputusij hicim mnjji`i knsnbitijjyi. Qndi`iij

ikbir tujuij

 pnciyijij knsnbitij utimi hibiripkij misyirikit mimpu snairi mijhiri

mnjji`i hij mnjij`kitkij stitus knsnbitij misyirikit (Mudirik, 455>).

4.  Hnlijisi Knpnriwitij Kfmujitis

Knpnriwitij ihicib suitu dnjtuk pnciyijij prflnssifjic sndi`ii

 di`iij ijtn`ric pnciyijij knsnbitij dnrdnjtuk pnciyijij difcf`i,

psikfcf`i, sfaiic hij spirituic snairi kfmprnbnjsil, hitujukij knpihi

ijhivihu kncuir`i hij misyirikit diik snbit miupuj sikit mnjaikup

sikcus bihup mijusii

(Tiyihi, 4550).
Knpnriwitij Knsnbitij Kfmujitis ihicib pnciyijij knpnriwitij

 prflnsifjic yij` hitujukij knpihi misyirikit hnj`ij pnjnkijij

pihi kncfmpfk rnsikf tij``i, hicim upiyi pnjaipiiij hnrijit knsnbitij

yij` fptimic mncicui pnjan`ibij pnjyikit hij pnjij`kitij knsnbitij,

hnj`ij

<
 

mnjjimij kntnrjij`kiuij pnciyijij knsnbitij yij` hidutubkij,

hij mnciditkij kcinj sndi`ii mitri hicim pnrnjaijiij pnciksijiij hij

nvicuisi
  pnciyijij knpnriwitij.

Knpnriwitij kfmujitis hitujukij ujtuk mnmpnrtibijkij

hij mnjij`kitkij knsnbitij snrti mnmdnrikij dijtuij mncicui

ijtnrvnjsi knpnriwitij sndi`ii hisir knibciijjyi hicim mnmdijtu

ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit hicim mnj`itisi dirdi`ii

misicib knpnriwitij yij` hibihipijyi hicim knbihupij snbiri-biri

(Nlnjhi, 4557). Knpnriwitij sndi`ii dnjtuk kfmprnbnjsil mncikukij

pnjnkijij tujuij ujtuk mnjnkij strnssfr itiu mnjij`kitkij

knmimpuij kfmujitis mnj`itisi strnssfr mncicui pnjan`ibij primnr,

snkujhnr, tnrsinr. Unjij`kitij knsnbitij dnrupi

 pnjan`ibij pnjyikit iji disi mncicui pnciyijij knpnriwitij cij`suj` hij

 pnrbitiij cij`suj` tnrbihip sncurub misyirikit hij mnmpnrtimdij`kij

 di`iimiji misicib knsnbitij misyirikit mnmpnj`irubi

knsnbitij ijhivihu, kncuir`i, hij kncfmpfk. Unjij`kitij pnrij snrti

misyirikit hicim dihij` knsnbitij mnrupikij suitu prfsns himiji

ijhivihu, kncuir`i hij cnmdi`i misyirikit tnrmisuk swisti

mnj`imdic tij``uj` jiwid tnrbihip misyirikit itis knsnbitij hiri

kncuir`i hij misyirikit, mnj`nmdij`kij knmimpuij ujtuk

mnjynbitkij hiri, kncuir`i hij misyirikit snrti mnjjihi pnciku itiu

pnrijtis knsnbitij hij pnmijpij yij` mnj``nrikij kn`iitij misyirikit

hidihij` knsnbitij dnrhisirkij izis knmijhiriij hij kndnrsimiij. Hiri

bic tnrsndut misyirikit hipit dnrpnrij snrti hnj`ij mnjyumdij`kij

tnji`i, pikirij itiu pnj`ntibuij, siriji, hiji

yij` himicikijyi ujtuk upiyi knsnbitij.  

Isubij knpnriwitij hidnrikij kirnji ihijyi kncnmibij lisik

miupuj mnjtic, kntnrditisij pnj`ntibuij snrti kurij` knmiuij

mnjuju knpihi knmimpuij mnciksijikij kn`iitij snbiri-biri snairi

mijhiri. Kn`iitij iji hicikukij hicim upiyi pnjij`kitij knsnbitij,

pnjan`ibij pnjyikit,
  pnjynmdubij, pnmucibij snrti pnmncibiriij knsnbitij hnj`ij pnjnkijij

 pihi upiyi pnciyijij knsnbitij utimi ( Urimiry Bnictb airn) ujtuk

mnmuj`kijkij sntiip frij` mnjaipii knmimpuij bihup snbit

hij

 prfhuktil. Kn`iitij iji hicikukij snsuii hnj`ij wnwnjij`, tij``uj` jiwid

snrti ntiki prflnsi knpnriwitij (Tiyihi, 4550).

Hicim ripit knrji knpnriwitij knsnbitij misyirikit hijnciskij

dibwi knpnriwitij kfmujitis mnrupikij suitu dihij`

knpnriwitij yij` mnrupikij pnrpihuij ijtiri knpnriwitij

( Jursij`)  hij knsnbitij misyirikit ( Uudcia bnictb) hnj`ij hukuj`ij

pnrij snrti misyirikit snairi iktil hij mnj`utimikij pnciyijij

prfmftil hij prnvnjtil snairi

 dnrknsijimduj`ij tijpi mnj`idiikij pnciyijij kuritil hij

rnbidicititil snairi mnjyncurub hij tnrpihu yij` hitujukij knpihi

ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit sndi`ii knsituij utub mncicui

prfsns knpnriwitij ( Jursij` prfanss) ujtuk mnjij`kitkij luj`si

knbihupij mijusii snairi fptimic snbij``i mimpu mijhiri hicim upiyi

knsnbitij (Mudirik, 455>).

Unriwitij kfmujitis ihicib pnriwitij yij` hidnriij hiri cuir

suitu ijstitusi yij` dnrlfkus pihi misyirikit itiu ijhivihu hij

kncuir`i (Ncisidntb, 4550).

1.   Urijsip pnriwitij knsnbitij misyirikit 

Uihi pnriwitij knsnbitij misyirikit birus mnmpnrtimdij`kij

 dndnripi prijsip, yiitu?

i.   Knmijliitij

Qnmui tijhikij hicim isubij knpnriwitij birus mnmdnrikij mijliit

yij` dnsir di`i kfmujitis. Gjtnrvnjsi itiu pnciksijiij yij` hicikukij

birus mnmdnrikij mijliit sndnsir-dnsirjyi di`i kfmujitis, irtijyi

ihi knsnimdij`ij ijtiri mijliit hij knru`iij (Mudirik, 455>).

  d.  Knrjisimi

Knrjisimi hnj`ij kcinj hicim wiktu yij` pijjij` hij dnrsilit

 dnrkncijjutij snrti mncikukij knrji simi cijtis prf`rim hij cijtis

snktfric (Tiyihi, 4550).

a.  Qnairi cij`suj`

Isubij knpnriwitij hidnrikij snairi cij`suj` mnj`kiji hij ijtnrvnjsi,

kcinj hij cij`kuj`ijyi tnrmisuk cij`kuj`ij sfsiic, nkfjfmi snrti lisik

mnmpujyii tujuij utimi pnjij`kitij knsnbitij (Tiyihi, 4550).

h.  Knihicij

Xijhikij yij` hicikukij hisnsuiikij hnj`ij knmimpuij

itiu kipisitis hiri kfmujitis itu snjhiri. Hicim pnj`nrtiij mncikukij

upiyi itiu tijhikij snsuii hnj`ij knmimpuij itiu kipisitis

kfmujitis

(Mudirik, 455>).

n.  Ftfjfmi

Kcinj itiu kfmujitis hidnri kndndisij hicim mnmicib itiu

mnciksijikij dndnripi ictnrjitil tnrdiik hicim mnjyncnsiikij misicib

knsnbitij yij` ihi (Mudirik, 455>).

8.   Xujuij knpnriwitij knsnbitij kfmujitis 

Knpnriwitij kfmujitis mnrupikij suitu dnjtuk pnciyijij knsnbitij

yij` hicikukij sndi`ii upiyi hicim pnjan`ibij hij pnjij`kitij

hnrijit knsnbitij misyirikit mncicui pnciyijij knpnriwitij cij`suj`

(hirnatifj) tnrbihip ijhivihu, kncuir`i hij kncfmpfk hi hicim kfjtnks

kfmujitis snrti
 pnrbitiij cij`suj` tnrbihip knsnbitij sncurub misyirikit hij

mnmpnrtimdij`kij misicib itiu isu knsnbitij misyirikit yij`

hipit mnmpnj`irubi ijhivihu, kncuir`i snrti misyirikit.

 i.   Xujuij ^mum

Mnjij`kitkij hnrijit knsnbitij hij knmimpuij misyirikit

snairi mnyncurub hicim mnmncibiri knsnbitijjyi ujtuk

mnjaipii hnrijit knsnbitij yij` fptimic snairi mijhiri.

 d.  Xujuij kbusus

9)  Hipibimijyi pnj`nrtiij snbit hij sikit fcnb misyirikit.

4)  Mnjij`kitjyi knmimpuij ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk

hij misyirikit ujtuk mnciksijikij upiyi pnriwitij hisir

hicim rij`ki mnj`itisi misicib knpnriwitij.

1)  Xnrtij`ijijyi kncfmpfk kncuir`i riwij yij` mnmnrcukij

 pnmdijiij hij isubij knpnriwitij.

95

8)  Xnrtij`ijijyi kncfmpfk misyirikit kbusus/riwij

yij` mnmnrcukij pnmdijiij hij isubij knpnriwitij hi rumib,

hi pijti hij hi misyirikit.

>)  Xnrtij`ijijyi kisus-kisus yij` mnmnrcukij pnjij`ijij

tijhik cijjut hij isubij knpnriwitij hi rumib.

<)  Xnrciyijijyi kisus-kisus tnrtnjtu yij` tnrmisuk kncfmpfk rnsikf

tij``i yij` mnmnrcukij pnjij`ijij hij isubij knpnriwitij hi

rumib hij hi Uusknsmis.

0)  Xnritisi hij tnrknjhicijyi knihiij cij`kuj`ij lisik hij

sfsiic ujtuk mnjuju knihiij snbit fptimic.

>.  Qtritn`i pnciksijiij knpnriwitij kfmujitis 

Qtritn`i pnciksijiij knpnriwitij kfmujitis yij` hipit hi`ujikij

 hicim knpnriwitij knsnbitij misyirikit, yiitu?

i.  Unjhihikij knsnbitij ( Bnictb Urfmftifj)

Unjyucubij knsnbitij ihicib kn`iitij pnjhihikij yij`

hicikukij hnj`ij airi mnjyndirkij pnsij, mnjijimkij

knyikijij, snbij``i misyirikit tihik siji sihir, tibu hij mnj`nrti,

tntipi ju`i miu hij disi mncikukij suitu ijjurij yij` ihi

buduj`ijjyi hnj`ij knsnbitij (Ncisidntb, 4550).

Unjyucubij knsnbitij ihicib `iduj`ij dnrdi`ii kn`iitij hij

knsnmpitij yij` dnrcijhiskij prijsip-prijsip dncijir ujtuk mnjaipii

suitu knihiij, himiji ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk itiu misyirikit

99

snairi knsncurubij ij`ij bihup snbit, pnjhihikij knsnbitij ihicib suitu

 pnjnripij kfjsnp pnjhihikij hi hicim dihij` knsnbitij (Mudirik,

455>).

 d.  Urfsns kncfmpfk (@rfup Urfanss)

Dihij` tu`is pnriwit kfmujitis tihik disi tnrcnpis hiri

kncfmpfk misyirikit sndi`ii kcinj tnrmisuk sud-sud sistnm yij`

tnrhipit hi hicimjyi, yiitu? ijhivihu, kncuir`i, hij kncfmpfk

kbusus, pnriwit spnsiicis kfmujitis hicim mncikukij upiyi

pnjij`kitij, pnrcijhuj`ij hij pnmucibij stitus knsnbitij

misyirikit hipit mnj``ujikij ictnrjitil mfhnc

pnj`fr`ijisisiij misyirikit, yiitu? pnrnjaijiij sfsiic, iksi sfsiic

itiu pnj`nmdij`ij misyirikit (Ncisidntb, 4550).

a.  Knrjisimi itiu knmitriij ( Uirtjnrsbip)

Knmitriij ihicib buduj`ij itiu knrji simi ijtiri hui pibik itiu

cndib, dnrhisirkij knsntiriij, kntnrdukiij hij sicij`

mnj`ujtuj`kij itiu mnmdnrikij mijliit. Uirtisipisi

kcinj/ misyirikit

hikfjsnptuicisisikij sndi`ii pnjij`kitij ijisiitil hiri tnrbihip sn`ici

 kn`iitij yij` mnmiciki kfjtridusi pihi pnjij`kitij knsnbitij

hij knsnjibtnriij (Ncisidntb, 4550).

Knmitriij ijtiri pnriwit kfmujitis hij pibik-pibik tnrkiit

hnj`ij misyirikit hi`imdirkij hicim dnjtuk `iris buduj`

ijtiri kfmpfjnj-kfmpfjnj yij` ihi. Bic iji mnmdnrikij

pnj`nrtiij

 pnrcujyi upiyi kfcidfrisi hicim mnj`kfmdijisikij knibciij

misij`- misij` yij` hidutubkij ujtuk mnj`nmdij`kij stritn`i

pnjij`kitij

94

knsnbitij misyirikit (Ncisidntb, 4550).

h.  Unmdnrhiyiij ( Nmpfwnrmnjt) 

Kfjsnp pnmdnrhiyiij hipit himikjii snairi snhnrbiji sndi`ii

 prfsns pnmdnriij knkuitij itiu hfrfj`ij snbij``i

mnmdnjtuk ijtnriksi trijslfrmitil knpihi misyirikit, ijtiri

ciij? ihijyi hukuj`ij, pnmdnrhiyiij, knkuitij ihn diru, hij

knkuitij mijhiri ujtuk mnmdnjtuk pnj`ntibuij diru (Ncisidntb,

4550).

Unriwit kfmujitis pnrcu mnmdnrikij hfrfj`ij itiu

pnmdnrhiyiij knpihi misyirikit i`ir mujauc pirtisipisi

iktil misyirikit. Mnmdij`uj knsnbitij misyirikit tihik

tnrcnpis hiri upiyi-upiyi ujtuk mnjij`kitkij kipisitis,

knpnmimpijij hij pirtisipisi misyirikit (Ncisidntb, 4550).

<.  Qisirij priktik knpnriwitij kfmujitis 

Qisirij hiri pnriwitij knsnbitij kfmujitis ihicib ijhivihu,

kncuir`i, kncfmpfk kbusus, kfmujitis diik yij` snbit miupuj

sikit yij` mnmpujyii misicib knsnbitij itiu pnriwitij (Nllnjhy,

9772), sisirij iji tnrhiri hiri?

i.  Gjhivihu
 Gjhivihu ihicib ij``fti kncuir`i yij` ujik sndi`ii knsituij utub

hiri ispnk difcf`i, psikfcf`i, sfaiic hij spirituic. Unrij pnriwit

pihi ijhivihu sndi`ii kcinj, pihi hisirjyi mnmnjubi kndutubij

hisirjyi mnjaikup kndutubij difcf`i, sfaiic, psikfcf`i hij

spirituic kirnji

91

ihijyi kncnmibij lisik hij mnjtic, kntnrditisij pnj`ntibuij, kurij`

knmiuij mnjuju knmijhiriij pisinj/kcinj.

 d.  Kncuir`i

Kncuir`i mnrupikij snkncfmpfk ijhivihu yij` dnrbuduj`ij nrit

snairi tnrus mnjnrus hij tnrjihi ijtnriksi situ simi ciij diik

snairi

 pnrfrij`ij miupuj snairi dnrsimi-simi, hi hicim

cij`kuj`ijjyi snjhiri itiu misyirikit snairi knsncurubij. Kncuir`i

hicim luj`sijyi mnmpnj`irubi hij cij`kup kndutubij hisir mijusii

hipit hicibit pihi Birirki Kndutubij Hisir Miscfw yiitu kndutubij

lisifcf`is, risi imij

hij jyimij, hiaijtii hij mnjaijtii, bir`i hiri hij iktuicisisi

hiri. a.  Kncfmpfk kbusus

Kncfmpfk kbusus ihicib kumpucij ijhivihu yij`

mnmpujyii knsimiij jnjis kncimij, umur, pnrmisicibij,

kn`iitij yij` tnrfr`ijisisi yij` sij`it riwij tnrbihip misicib

knsnbitij. Wij` tnrmisuk kncfmpfk kbusus ihicib?

9)  Kncfmpfk kbusus hnj`ij kndutubij kbusus sndi`ii ikidit

 pnrknmdij`ij hij pnrtumdubijjyi, snpnrti?

i)  Gdu bimic

 d)  Diyi diru cibir

a)  Diciti

h)  Ijik usii snkfcib

 n)  Cijsii

98

4)   Kncfmpfk hnj`ij knsnbitij kbusus yij` mnmnrcukij

pnj`iwisij hij dimdij`ij snrti isubij knpnriwitij, hiijtirijyi

ihicib?

i)   Unjhnriti pnjyikit mnjucir, snpnrti XDA, cnpri, IGHQ,

 pnjyikit kncimij ciijjyi.

 d)  Unjhnriti hnj`ij pnjyjikit tik mnjucir, snpnrti?

pnjyikit hiidntns mnccitus, jijtuj` kfrfjnr, aiait lisik,

`ij``uij mnjtic hij ciij sndi`iijyi.

1)   Kncfmpfk yij` mnmpujyii rnsikf tnrsnrij` pnjyikit,

yiitu? i)  Pijiti tujisusici

 d)  Kncfmpfk pnjyicib`ujiij fdit hij jirkfdi

a)   Kncfmpfk pnknrji-pnknrji tnrtnjtu, hij ciij-ciij

8)   Cnmdi`i sfsiic, pnriwitij hij rnbidicitisi, hiijtirijyi

ihicib? i)  Uijti wnrhbi

 d)  Uijti isubij

a)   Uusit-pusit

rnbidicitisi h)  Unjitipij

diciti

h.  Misyirikit

Misyirikit ihicib snkncfmpfk mijusii yij` bihup hij

 dnknrjisimi aukup cimi snbij``i mnrnki hipit mnj`itur hiri mnrnki

hij mnj`ij``ip hiri mnrnki sndi`ii situ knsituij sfsiic hnj`ij ditis-

 ditis yij` tncib hitntipkij hnj`ij jncis. Misyirikit mnrupikij

kncfmpfk ijhivihu yij` sicij` dnrijtnriksi, sicij` tnr`ijtuj` hij

 dnknrjisimi ujtuk mnjaipii tujuij. Hicij dnrijtnriksi snsimi ij``fti
 9>

misyirikit ikij mujauc dijyik pnrmisicibij, diik

pnrmisicibij sfsiic, knduhiyiij, pnrnkfjfmiij, pfcitik

miupuj knsnbitij kbususjyi.

Mijusii sndi`ii sisirij pnciyijij itiu isubij knpnriwitij hicim

 priktnk knpnriwitij. Qndi`ii sisirij priktnk knpnriwitij kcinj hipit

hidnhikij mnjjihi ijhivihu, kncuir`i hij misyirikit (Tiyihi, 4550).

n.  Gjhivihu sndi`ii kcinj

Gjhivihu ihicib ij``fti kncuir`i yij` ujik sndi`ii knsituij

utub hiri ispnk difcf`i, psikfcf`i, sfsiic hij spirituic. Unrij

pnriwit pihi ijhivihu sndi`ii kcinj, pihi hisirjyi mnmnjubi

kndutubij hisirjyi

mnjaikup kndutubij difcf`i, sfsiic, psikfcf`i hij spirituic

kirnji ihijyi kncnmibij lisik hij mnjtic, kntnrditisij pnj`ntibuij,
kurij`

knmiuij mnjuju knmijhiriij kcinj (Tiyihi,

4550). l.  Kncuir`i sndi`ii kcinj

Kncuir`i mnrupikij snkncfmpfk ijhivihu yij` dnrbuduj`ij nrit

snairi tnrus mnjnrus hij tnrjihi ijtnriksi situ simi ciij diik

snairi

 pnrfrij`ij miupuj snairi dnrsimi-simi, hi hicim cij`kuj`ijjyi

snjhiri itiu misyirikit snairi knsncurubij. Kncuir`i hicim

luj`sijyi mnmpnj`irubi hicim cij`kup kndutubij hisir mijusii
hipit hicibit

 pihi Birirki Kndutubij Hisir Miscfw yiitu kndutubij lisifcf`is, risi

imij hij jyimij, hiaijtii hij mnjaijtii, bir`i hiri hij iktuicisisi hiri

(Tiyihi, 4550).
9<
 

`.  Misyirikit sndi`ii kcinj

Knsituij bihup mijusii yij` dnrijtnriksi mnjurut suitu sistnm

ihit istiihit tntnjtu yij` dnrsilit tnrus mnjnrus hij tnrikit fcnb suitu

ijhnjtitis dnrsimi (Tiyihi, 4550).

0.   Isumsi hij Knpnraiyiij Xnrbihip Unriwitij Knsnbitij

Kfmujitis Mnjurut IJI ( Imnriaij Jursns Issfaiitifji )

i.   Isumsi

9)   Qistnm pnmncibiriij yij` kfmpcnks.

4)  Kfmpfjnj sistnm pnmncibiriij knsnbitij primnr, snkujhnr hij

tnrsinr.

1)  Unriwitij sudsistnm pnmncibiriij knsnbitij hij prfhuk

 pnjhihikij hisir priktnk pnjncitiij.

8)   Unmncibiriij knsnbitij primnr cndib mnjfjjfc hiri snkujhnr

hij tnrsinr.

>)  Unriwitij knsnbitij mnjyij`kut snttij` pnmncibiriij knsnbitij

 primnr.

 d.  Knpnraiyiij

9)   Unmncibiriij knsnbitij birus mnmihii hij hitnrimi snmui

frij`. 4)  Frij` yij` mnjnrimi isubij birus hiciditkij.

1)  Unriwit sndi`ii pnmdnri hij kcinj sndi`ii kfjsumnj pnciyijij

knsnbitij.

8)  Cij`kuj`ij dnrhimpik tnrbihip knsnbitij pfpucisi hij ijhivihu.

90

>)  Unjan`ibij pnjyikit di`iij nsnjsiic hiri pnjij`kitij knsnbitij.

 <)  Knsnbitij sndi`ii prfsns mnjyij`kut knbihupij hicim

jij`ki wiktu yij` cimi.

0)  Kcinj bijyi ij``fti tntip hiri tim pnmncibiriij knsnbitij.

2)  Gjhivihu hicim sistnm knsnbitij misyirikit dnrtij``uj` jiwid

snairi mijhiri hij iktil dnrpirtisipisi hicim

pnmncibiriij knsnbitij.

2.   Uirihi`mi hij Licsilib Knpnriwitij Kfmujitis

Uirihi`mi knpnriwitij kfmujitis tnrhiri hiri nmpit kfmpfjnj

 pfkfk, yiitu mijusii, knpnriwitij, knsnbitij hij cij`kuj`ij (Cf`ij

& Hiwkijs, 9720). Knsnbitij hicim knpnriwitij knsnbitij

kfmujitis hihnlnjisikij sndi`ii knmimpuij mnciksijikij pnrij hij

luj`si hnj`ij nlnktil. Knsnbitij ihicib prfsns yij` dnrcij`suj`

mnj`irib knpihi krnitilitis, kfjstruktil hij prfhuktil. Mnjurut Bnjhrik

C., ihi nmpit liktfr yij` mnmpnj`irubi knsnbitij, yiitu cij`kuj`ij,

pnriciku, pnciyijij knsnbitij hij knturujij. Cij`kuj`ij tnrhiri hiri

cij`kuj`ij lisik hij cij`kuj`ij sfsiic. Cij`kuj`ij lisik yiitu

cij`kuj`ij yij` dnrkiitij hnj`ij lisik snpnrti iir, uhiri, simpib, tijib,

ikcim, hij pnrumibij. Afjtfb, hi suitu hinrib mnj`icimi widib hiirn

hij pnjyikit kucit ikidit knsucitij iir

 dnrsib.

Knturujij mnrupikij liktfr yij` tncib ihi pihi hiri mijusii yij`

hidiwijyi snjik cibir, misicjyi pnjyikit ismi. Knnmpit liktfr tnrsndut

92

sicij` dnrkiitij hij sicij` mnjujjij` situ hnj`ij yij` ciijjyi hicim

mnjnjtukij hnrijit knsnbitij ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit.

 Knpnriwitij hicim knpnriwitij knsnbitij kfmujitis hipijhij`

sndi`ii dnjtuk pnciyijij nsnjsiic yij` hidnrikij fcnb pnriwit knpihi

 ijhivihu, kncuir`i, hij kncfmpfk hij misyirikit yij` mnmpujyii misicib

knsnbitij mnciputi prfmftil, prnvnjtil, kuritil hij rnbidicititil

hnj`ij mnj``ujikij prfsns knpnriwitij ujtuk mnjaipii tij`kit
knsnbitij yij`

fptimic. Cij`kuj`ij hicim pirihi`mi knpnriwitij dnrlfkus

pihi cij`kuj`ij misyirikit, himiji cij`kuj`ij hipit mnmpnj`irubi

stitus knsnbitij mijusii. Cij`kuj`ij hisiji mnciputi cij`kuj`ij lisik,

psikfcf`is, sfsiic hij duhiyi hij cij`kuj`ij spirituic.

Dnrhisirkij pihi isumsi hisir hij knyikijij yij` mnjhisir

tnrsndut, miki hipit hiknmdij`kij licsilib knpnriwitij kfmujitis sndi`ii

cijhisij priktik knpnriwitij kfmujitis. Hicim licsilib knpnriwitij

kfmujitis, knpnriwitij kfmujitis mnrupikij pnciyijij yij` mnmdnrikij

 pnrbitiij tnrbihip pnj`irub cij`kuj`ij (dif-psikf-sfsif-kucturic-spirituic)

tnrbihip knsnbitij kfmujitis hij mnmdnrikij prifritis pihi stritn`i

 pnjan`ibij pnjyikit hij pnjij`kitij knsnbitij. Licsilib yij` mncijhisi

knpnriwitij kfmujitis mnj`iau knpihi pirihi`mi knpnriwitij yij`

tnrhiri hiri 8 bic pnjtij`, yiitu? mijusii, knsnbitij, cij`kuj`ij hij

 pnciyijij knpnriwitij snbij``i hipit hirumuskij sndi`ii dnrikut?

97

i.   Unciyijij knpnriwitij knsnbitij misyirikit ihicib pnknrjiij

yij` cubur hij mijusiiwi yij` hitujukij knpihi ijhivihu,

kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit.

 d.  Unriwitij knsnbitij misyirikit ihicib suitu upiyi

dnrhisirkij knmijusiiij ujtuk mnjij`kitkij pnrtumdubij hij

pnrknmdij`ij di`i tnrwujuhjyi mijusii yij` snbit kbususjyi hij

misyirikit yij` snbit

  pihi umumjyi.

a.  Unciyijij pnriwitij knsnbitij misyirikit birus tnrjij`kiu hij

hipit hitnrimi fcnb snmui frij` hij mnrupikij di`iij ijtn`ric

hiri upiyi knsnbitij.

h.  ^piyi prnvnjtil hij prfmftil mnrupikij upiyi pfkfk

tijpi mnj`idiikij upiyi kuritil hij rnbidicititil.

n.  Unciyijij knpnriwitij knsnbitij misyirikit yij` hidnrikij

 dnrcij`suj` snairi dnrknsijimduj`ij.

l.  Unriwitij knsnbitij misyirikit sndi`ii  prfvihnr  hij kcinj

sndi`ii afjsumnr  pnciyijij knpnriwitij hij knsnbitij,

mnjjimij suitu buduj`ij yij` sicij` mnjhukuj` hij mnmpnj`irubi

pnrudibij hicim kndijiksijiij hij pnciyijij knsnbitij kn irib

pnjij`kitij stitus knsnbitij misyirikit.

`.  Unj`nmdij`ij tnji`i knpnriwitij knsnbitij misyirikit

hirnjaijikij snairi dnrknsijimduj`ij hij tnrus-mnjnrus.

Gjhivihu hicim suitu misyirikit ikut dnrtij``uj` jiwid itis

knsnbitijjyi, ii birus ikut

45

hicim upiyi mnjhfrfj`, mnjhihik hij dnrpirtisipisi iktil hicim

 pnciyijij knsnbitij mnrnki snjhiri.

7.   Unrij Unriwit Kfmujitis (Ur fvihnr fl Jursij` A irn)

Dijyik pnrijij yij` hipit hicikukij fcnb pnriwit knsnbitij

misyirikit hiijtirijyi ihicib?

i.   Unjynhii pnciyijij (Airn prfvihnr) 

Mnmdnrikij isubij knpnriwitij mncicui mnj`kiji misicib

knpnriwitij yij` ihi, mnrnjaijikij tijhikij knpnriwitij,
 mnciksijikij tijhikij knpnriwitij hij mnj`nvicuisi pnciyijij yij`

tncib hidnrikij knpihi ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit.

 d.  Unjhihik hij kfjsuctij ( Nhuaitfr ijh Afujsncfr) 

Mnmdnrikij pnjhihikij knsnbitij knpihi ijhivihu, kncuir`i,

kncfmpfk hij misyirikit diik hi rumib, pusknsmis, hij hi misyirikit

snairi tnrfr`ijisir hicim rij`ki mnjijimkij pnriciku snbit, snbij``i

tnrjihi pnrudibij pnriciku snpnrti yij` hibiripkij hicim mnjaipii

hnrijit knsnbitij yij` fptimic.

Kfjsncij` ihicib prfsns mnmdijtu kcinj ujtuk mnjyihiri

hij mnj`itisi titijij psikfcf`is itiu misicib sfsiic ujtuk

mnmdij`uj buduj`ij ijtnrpnrsfjic yij` diik hij ujtuk

mnjij`kitkij

 pnrknmdij`ij snsnfrij`. Hi hicimjyi hidnrikij hukuj`ij nmfsifjic

hij ijtncnktuic.

Urfsns pnj`ijirij mnmpujyii 8 kfmpfjnj yiitu ? pnj`kijiij,

49

 pnrnjaijiij, pnciksijiij hij nvicuisi. Bic iji snjicij hnj`ij

prfsns knpnriwitij hicim lisn pnj`kijiij snfrij` pnriwit

mnj`kiji kndutubij pnmdncijirij di`i pisinj hij knsiipij ujtuk

dncijir. Qncimi

 pnrnjaijiij pnriwit mnmduit tujuij kbusus hij stritn`i

pnj`ijirij. Qncimi pnciksijiij pnriwit mnjnripkij stritn`i

pnj`ijirij hij sncimi nvicuisi pnriwit mnjicii bisic yij` tncib

hihipit (Mudirik, 455>).

a.   Tfcn Mfhnc

Unriwit knsnbitij misyirikit birus hipit mnmdnrikij

afjtfb yij` diik hicim dihij` knsnbitij knpihi ijhivihu, kncuir`i,

kncfmpfk hij misyirikit tnjtij` di`iimiji titi airi bihup snbit

yij` hipit

hitiru hij hiafjtfb fcnb misyirikit.

 h.  Ihvfkisi ( Ihvfaitn)

Unmdnciij hipit hidnrikij knpihi ijhivihu, kncfmpfk itiu tij`kit

kfmujitis. Uihi tij`kit kncuir`i, pnriwit hipit mnjjicijkij

luj`sijyi mncicui pnciyijij sfsiic yij` ihi hicim misyirikit.

Qnfrij` pnmdnci kcinj ihicib pnmdnci hiri bik-bik kcinj.

Unmdnciij tnrmisuk hi hicimjyi pnjij`kitij ipi yij` tnrdiik

ujtuk kcinj, mnmistikij kndutubij kcinj tnrpnjubi hij

mncijhuj`i bik-bik kcinj (Mudirik, 455>).

Xu`is pnriwit sndi`ii pnmdnci kcinj ihicib dnrtij``uj`

jiwid mnmdijtu kcinj hij kncuir`i hicim mnj`ijtnrprntisikij

ijlfrmisi hiri

 dnrdi`ii pnmdnri pnciyijij hij hicim mnmdnrikij ijlfrmisi bic ciij

44

yij` hipnrcukij ujtuk mnj`imdic pnrsntujuij ( Gjlfrmnh Afjanjt )

itis tijhikij knpnriwitij yij` hidnrikij knpihijyi. Xu`is

yij` ciij ihicib mnmpnrtibijkij hij mncijhuj`i bik-bik kcinj,

birus hicikukij kirnji kcinj yij` sikit hij hiriwit hi rumib sikit

ikij dnrijtnriksi hnj`ij dijyik pntu`is knsnbitij (Mudirik, 455>).

n.  Mijijnr kisus (Aisn Miji`nr) 

Unriwit knsnbitij misyirikit hibiripkij hipit mnj`ncfci

 dnrdi`ii kn`iitij pnciyijij knsnbitij pusknsmis hij

misyirikit snsuii hnj`ij dndij tu`is hij tij``uj` jiwid

yij` hidndijkij knpihijyi.

l.  Kfcidfritfr

Unrij pnriwit sndi`ii kfcidfritfr hipit hiciksijikij hnj`ij airi

 dnknrjisimi hnj`ij tim knsnbitij ciij, diik hnj`ij hfktnr, ibci `izi,
ibci rihifcf`i, hij ciij-ciij hicim kiitijjyi mnmdijtu mnmpnranpit
  prfsns pnjynmdubij kcinj. Xijhikij kfcidfrisi itiu knrjisimi

mnrupikij prfsns pnj`imdicij knputusij hnj`ij frij` ciij pihi tibip

 prfsns knpnriwitij. Xijhikij iji dnrpnrij sij`it pnjtij` ujtuk

mnrnjaijikij tijhikij yij` ikij hiciksijikij (Mudirik, 455>).

`.  Unrnjaiji tijhik cijjut ( Hisabir`n Ucijjnr) 

Unrnjaijiij pucij` hipit hidnrikij knpihi kcinj yij`

tncib mnjjiciji pnriwitij hi suitu ijstijsi knsnbitij itiu rumib

sikit. Unrnjaijiij iji hipit hidnrikij knpihi kcinj yij` suhib

mnj`icimi

 pnrdiikij kfjhisi knsnbitij.

41

b.  Unjnmu misicib knsnbitij (Aisn Lijhnr) 

Mnciksijikij mfjitfrij` tnrbihip pnrudibij-pnrudibij

yij` tnrjihi pihi ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit
yij`

mnjyij`kut misicib-misicib knsnbitij hij knpnriwitij yij`

timduc snrti dnrhimpik tnrbihip stitus knsnbitij mncicui kujjuj`ij

rumib,

 pnrtnmuij-pnrtnmuij, fdsnrvisi hij pnj`umpucij hiti.

i.  Kffrhijitfr pnciyijij knsnbitij (Affrhijitfr fl Qnrvians)

Unrij pnriwit sndi`ii kffrhijitfr ijtiri ciij mnj`iribkij,

mnrnjaijikij hij mnj`fr`ijisisikij pnciyijij knsnbitij

yij` hidnrikij knpihi kcinj. Unciyijij hiri snmui ij``fti tim
knsnbitij,

kirnji kcinj mnjnrimi pnciyijij hiri dijyik prflnsifjic (Mudirik,

455>).

 j.  Unmdiwi pnrudibij itiu pnmdibiru hij pnmimpij (Abij`n I`njt ijh
  Cnihnr) 

Unmdiwi pnrudibij ihicib snsnfrij` itiu kncfmpfk yij`

 dnrijisiitil mnrudib itiu yij` mnmdijtu frij` ciij mnmduit

 pnrudibij pihi hirijyi itiu pihi sistnm. Mirrijnr tfrjny

 mnjhnskripsikij pnmdiwi pnudibij ihicib yij`

mnj`ihnjtilikisikij misicib, mnj`kiji mftivisi hij knmimpuij

kcinj ujtuk dnrudib, mnjujjukkij ictnrjitivn, mnj``ici

knmuj`kijij bisic hiri ictnrjitil, mnj`kiji sumdnr hiyi,

mnjujjukkij pnrij mnmdijtu, mnmdiji hij mnmpnrtibijkij

buduj`ij mnmdijtu, mnmdijtu sncimi lisn hiri

 prfsns pnrudibij hij mnmdimdij` kcinj mncicui lisn-lisn iji

48

(Mudirik, 455>).

Unjij`kitij hij pnrudibij ihicib kfmpfjnj nssnjsiic hiri

 pnriwitij. Hnj`ij mnj``ujikij prfsns knpnriwitij, pnriwit

mnmdijtu kcinj ujtuk mnrnjaijikij, mnciksijikij hij

mnjji`i

 pnrudibij snpnrti ? pnj`ntibuij, kntnrimpicij, pnrisiij hij pnriciku

yij` hipit mnjij`kitkij knsnbitij (Mudirik, 455>).

k.  Unj`ihnjtilikisi hij pnmdnri pnciyijij kfmujitis (Afmmujity Airn

 Urfvihnr ijh Tnsnirabnr) 

Unrij iji tnrmisuk hicim prfsns pnciyijij isubij

knpnriwitij knpihi misyirikit yij` mnciputi pnj`kijiij,

pnrnjaijiij, pnciksijiij hij nvicuisi misicib knsnbitij hij

pnmnaibij misicib yij` hidnrikij. Xijhikij pnjairiij itiu

pnj`ihnjtilikisiij misicib knsnbitij yij` ciij

 ju`i mnrupikij di`iij hiri pnrij pnriwit kfmujitis. 

95.   Tuij` Cij`kup Unriwitij Kfmujitis

Tuij` cij`kup priktik knpnriwitij kfmujitis mnciputi?

upiyi- upiyi pnjij`kitij knsnbitij ( prfmftil) ,

 pnjan`ibij ( prnvnjtil ),

 pnmncibiriij knsnbitij hij pnj`fditij (auritil) , pnmucibij

knsnbitij (rnbidicititil)  hij mnj`nmdicikij snrti mnmluj`sikij

knmdici diik

ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit kn cij`kuj`ij sfsiic hij

 misyirikitjyi (rnsfsiicisisi). Hicim mnmdnrikij isubij

knpnriwitij kfmujitis, kn`iitij yij` hitnkijkij ihicib upiyi

prnvnjtil hij prfmftil hnj`ij tihik mnj`idiikij upiyi kuritil,

rnbidicititil hij rnsfsiicititil.

4>

i.   ^piyi Urfmftil  

^piyi prfmftil hicikukij ujtuk mnjij`kitkij

knsnbitij ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit hnj`ij jicij

mnmdnrikij? 9)  Unjyucubij knsnbitij misyirikit  

4)  Unjij`kitij `izi 

1)  Unmncibiriij knsnbitij

pnrfrij`ij   8)  Unmncibiriij

knsnbitij cij`kuj`ij 

>)  Fcibri`i snairi tnritur  

<)  Tnkrnisi 

0)  Unjhihikij snks 

 d.  ^piyi Urnvnjtil  

^piyi prnvnjtil hitujukij ujtuk mnjan`ib tnrjihijyi

pnjyikit hij `ij``uij tnrbihip knsnbitij ijhivihu, kncuir`i,

kncfmpfk hij misyirikit mncicui kn`iitij?

9)  Gmujisisi missic tnrbihip diyi, diciti snrti idu bimic  

4)  Unmnriksiij knsnbitij snairi dnrkici mncicui pfsyijhu,

 pusknsmis miupuj kujjuj`ij rumib 

1)  Unmdnriij vitimij I hij yfhium mncicui pfsyijhu, pusknsmis

itiupuj hi rumib 

8)   Unmnriksiij hij pnmncibiriij knbimicij, jilis hij mnjyusui  

a.  ^piyi Kuritil  

^piyi kuritil hitujukij ujtuk mnriwit hij mnj`fditi ij``fti-

 ij``fti kncuir`i, kncfmpfk hij misyirikit yij` mnjhnriti pnjyikit

4<

itiu misicib knsnbitij, mncicui kn`iitij?

9)   Unriwitij frij` sikit hi rumib (bfmn jursij`)   

4)  Unriwitij frij` sikit sndi`ii tijhik cijjut pnriwitij hiri

 pusknsmis hij rumib sikit 

1)  Unriwitij idu bimic hnj`ij kfjhisi pitfcf`is hi rumib, idu

 dnrsicij hij jilis 

8)  Unriwitij piyuhiri 

>)  Unriwitij tici pusit diyi diru cibir  

h.  ^piyi Tnbidicititil  

^piyi rnbidicititil mnrupikij upiyi pnmucibij knsnbitij di`i

 pnjhnriti-pnjhnriti yij` hiriwit hi rumib, miupuj tnrbihip

kncfmpfk- kncfmpfk tnrtnjtu yij` mnjhnriti pnjyikit yij` simi,

misicjyi kusti, XDA, aiait lisik hij ciijjyi., hicikukij mncicui

kn`iitij?

9)  Citibij lisik, diik yij` mnj`icimi `ij``uij lisik snpnrti

pnjhnriti kusti, pitib tucij` miupuj knciijij diwiij  

4)  Citibij-citibij lisik tnrtnjtu di`i pnjhnriti-pnjhnriti

pnjyikit tnrtnjtu, misicjyi XDA, citibij jilis hij dituk,

pnjhnriti strfkn? lisiftnripi mijuic yij` muj`kij hicikukij fcnb

pnriwit 

n.  ^piyi Tnsfsiicititil  

^piyi rnsfsiicititil ihicib upiyi mnj`nmdicikij

ijhivihu, kncuir`i hij kncfmpfk kbusus kn hicim pnr`iucij

misyirikit, hiijtirijyi ihicib kncfmpfk-kncfmpfk yij`

hiisij`kij fcnb misyirikit kirnji mnjhnriti suitu pnjyikit,

misicjyi kusti, IGHQ,

40
 

itiu kncfmpfk-kncfmpfk misyirikit kbusus snpnrti Pijiti Xuji

Qusici (PXQ), tuji wismi hij ciij-ciij. Hi simpij` itu, upiyi

rnsfsiicisisi mnyikijkij misyirikit ujtuk hipit mnjnrimi knmdici

kncfmpfk yij` mnmpujyii misicib knsnbitij tnrsndut hij

mnjjnciskij snairi dnjir misicib knsnbitij yij` mnrnki hnriti. Bic

iji tnjtujyi mnmdutubkij

 pnjjncisij hnj`ij pnj`nrtiij itiu ditisij-ditisij yij` jncis hij hipit

himnj`nrti.

99.   Kfjsnp Misicib Knsnbitij

Kfmujitis 9.  Knsnbitij

Cij`kuj`ij

Cij`kuj`ij hipit hihnlijisikij sndi`ii tnmpit pnmukimij hnj`ij

sn`ici snsuitujyi hi miji fr`ijismn bihup dnsnrti sn`ici knihiij hij

kfjhisi yij` snairi cij`suj` miupuj tihik cij`suj` snrti

ikut mnmpnj`irubi tij`kit knbihupij miupuj knsnbitij hiri

fr`ijismn tnrsndut (Nlnjhi, 4557).

Knsnbitij cij`kuj`ij hipit hijidirkij sndi`ii suitu

kfjhisi cij`kuj`ij yij` mimpu mnjfpij` knsnimdij`ij

nkfcf`i yij` hijimis ijtiri mijusii hij cij`kuj`ijjyi

ujtuk mnjhukuj` tnraipiijyi kuicitis bihup mijusii yij` snbit

hij dibi`ii (Bimpujij Ibci Knsnbitij Cij`kuj`ij Gjhfjnsii).

Mnjurut PBF (455>), cij`kuj`ij mnrupikij suitu

knsnimdij`ij nkfcf`i yij` birus ihi ijtiri mijusii hnj`ij

cij`kuj`ij i`ir hipit mnjjimij knihiij snbit hiri mijusii (Nlnjhi,

4557).

42
 
 Hicim mnj`itisi misicib knsnbitij cij`kuj`ij,

Unmnrijtib mnj``icikkij Urf`rim Jisifjic Qijitisi Xftic Dnrdisis

Misyirikit (QXDM). Qijitisi Xftic Dnrdisis Misyirikit (QXDM)

Mnrupikij Urf`rim Jisifjic yij` dnrsilit cijtis snktfric hi

dihij` sijitisi.

Urf`rim Jisifjic QXDM hiaijij`kij fcnb Mnjtnri Knsnbitij TG pihi

I`ustus 4552.

Xujuij hiri Urf`rim Jisifjic Qijitisi Xftic Dnrdisis Misyirikit

(QXDM) ihicib mnjurujkij knjihiij hiirn mncicui ijtnrvnjsi

tnrpihu hnj`ij mnj``ujikij pnjhnkitij sijitisi tftic. Qijitisi

tftic ihicib kfjhisi kntiki suitu kfmujitis?

i.   Xihik DID snmdirij`ij

 d.  Mnjauai tij`ij pikii siduj

a.  Mnj`ncfci iir mijum hij mikijij yij` imij

h.  Mnj`ncfci simpib hnj`ij dnjir

n.  Mnj`ncfci cimdib aiir rumib tij``i hnj`ij imij

Mnjurt PBF, tnrhipit 90 ruij` cij`kup knsnbitij cij`kuj`ij

yiitu sndi`ii dnrikut?

i.  Unjynhiiij iir mijum

 d.  Unj`ncfciij iir duij`ij (cimdib) hij pnj`njhiciij

pnjanmirij a.  Unmduij`ij simpib pihit

h.  Unj`njhiciij vnatfr

n.  Unjan`ibij itiu pnj`ijhiciij pnjanmirij tijib fcnb

nkskrnsi mijusii

47

l.  Bi`injn mikijij, tnrmisuk bi`injn susu

`.  Unj`njhiciij pnjanmirij uhiri
 b.  Unj`njhiciij

rihiisi i.  Knsnbitij

knrji

 j.  Unj`njhiciij kndisij`ij

k.  Unrumibij hij

pnmukimij

c.  Ispnk knsnbitij cij`kuj`ij hij trijspfrtisi

uhiri m.  Unrnjaijiij hinrib hij pnrkftiij

j.  Unjan`ibij knancikiij

f.  Tnkrnisi umum hij piriwisiti

 p.  Xijhikij-tijhikij sijitisi yij` dnrbuduj`ij hnj`ij

knihiij npihnmi (widib), dnjaiji icim hij pnrpijhibij

pnjhuhuk

q.  Xijhikij pnjan`ibij yij` hipnrcukij ujtuk mnjjimij

cij`kuj`ij Mnjurut pisic 44 iyit 1 ^jhij`-^jhij` Jfmfr 41

Xibuj 9774, tnrhipit hncipij ruij` cij`kup knsnbitij cij`kuj`ij

yiitu sndi`ii

 dnrikut?

i.  Unjynbitij iir hij uhiri

 d.  Unj`imijij cimdib pihit itiu

simpib a.  Unj`imijij cimdib aiir

h.  Unj`imijij cimdib

`is n.  Unj`imijij rihiisi

l.  Unj`imijij kndisij`ij

`.  Unj`imijij vnktfr pnjyikit

15

 
 b.  Unjynbitij hij pnj`imijij ciijjyi snpnrti pihi situisi pisai

 dnjaiji

4.   Unriciku Misyirikit

Unriciku ihicib rnspfj ijhivihu tnrbihip suitu stimucus itiu suitu

tijhikij yij` hipit hiimiti hij mnmpujyii lrnkunjsi spnsilik,

hurisi
 hij tujuij diik hisihiri miupuj tihik. Unriciku mnrupikij kumpucij

 dnrdi`ii liktfr yij` sicij` dnrijtnriksi (Piwij I & Hnwi M, 4595).

Unriciku knsnbitij pihi hisirjyi ihicib suitu rnspfj

snsnfrij` tnrbihip stimucus yij` dnrkiitij hnj`ij sikit hij

pnjyikit, sistnm

 pnciyijij knsnbitij , mikijij snrti cij`kuj`ij. Ditisij

iji mnmpujyii 4 ujsur pfkfk, yikji rnspfj hij stimucus

itiu

 pnrij`sij`ij. Tnspfj itiu rniksi mijusii, diik dnrsilit

pisil (pnj`ntibuij, pnrsnpsi hij sikip) miupuj dnrsilit iktil

(tijhikij yij` jyiti itiu priatian). Qnhij`kij stimucus itiu

rij`sij`ij hi siji tnrhiri hiri 8 ujsur pfkfk, yikji? sikit hij

pnjyikit, sisitnm pnciyijij knsnbitij, mikijij hij cij`kuj`ij

(Piwij I & Hnwi M, 4595).

Unriciku yij` mnmpnj`irubi knsnbitij hipit hi`fcfj`kij hicim

hui kitn`fri (Piwij I & Hnwi M, 4595), yiitu?

i.   Unriciku yij` tnrwujuh snairi snj`iji hij sihir

 d.  Unriciku yij` tnrwujuh snairi tihik snj`iji itiu tihik sihir
Ihi pnriciku-pnriciku yij` snj`iji itiu tihik snj`iji

mnmdiwi mijliit di`i knsnbitij ijhivihu itiu kncfmpfk

knmisyirikitij sndicikjyi ihi yij` hisnj`iji itiu tihik

hisnj`iji dnrhimpik

19

mnru`ikij knsnbitij (Piwij I & Hnwi M, 4595).

D.  Kfjsnp Hisir Isubij Knpnriwitij Kfmujitis

 Isubij knpnriwitij kfmujitis mnrupikij suitu mntfhn itiu

prfsns yij` dnrsilit icimiib, sistnmitis, hijimis, kfjtiju hij

dnrknsijimduj`ij hicim rij`ki mnmnaibkij misicib knsnbitij hiri kcinj,

kncuir`i snrti kncfmpfk itiu misyirikit mncicui cij`kib-cij`kib? pnj`kijiij,

pnrnjaijiij, pnciksijiij, hij

 nvicuisi knpnriwitij. Hicim pnjnripij prfsns knpnriwitij (jursij` prfanss),

tnrjihi prfsns icib pnrij hiri tnji`i knpnriwitij knpihi kcinj (sisirij) snairi

 dnrtibip hij dnrkncijjutij ujtuk mnjaipii knmijhiriij sisirij

hicim mnjyncnsiikij misicib knsnbitijjyi (Bnriwiti & Jnjy LQ, 4594).

9.   Unj`kijiij

Unj`kijiij kfmujitis (afmmujity issnssmnjt)  ihicib prfsns

 pnj`umpucij hiti yij` dnrbuduj`ij hnj`ij stitus knsnbitij

kfmujitis hij mnrupikij sumdnr hiti ujtuk pnrumusij hii`jfsi

knpnriwitij. Unj`kijiij kfmujitis mnrupikij suitu upiyi ujtuk

hipit mnj`njic misyirikit. Xujuij knpnriwitij hicim mnj`kiji

kfmujitis ihicib mnj`ihnjtilikisi liktfr-liktfr (diik pfsitil

miupuj jn`itil) yij` mnmpnj`irubi knsnbitij wir`i misyirikit

i`ir hipit mnj`nmdij`kij stritn`i prfmfsi knsnbitij (Bnriwiti & Jnjy

LQ, 4594).

Onjis hiti yij` hikumpuckij pihi pnj`kijiij snairi umum

hipit hipnrfcnb hiri hiti sudynktil hij hiti fdynktil. Hiti sudynktil

yiitu hiti yij` hipnrfcnb hiri kncubij itiu misicib yij` hirisikij

fcnb ijhivihu,

14

kncuir`i, kncfmpfk hij kfmujitis yij` hiuj`kipkij snairi

cij`suj` mncicui cisij. Hiti fdynktil yiitu hiti iyij` hipnrfcnb

mncicui suitu

 pnmnriksiij, pnj`imitij, hij pnj`ukurij. Qnhij`kij sumdnr hiti

hipit hipnrfcnb hiri hiti primnr hij snkujhnr, hnj`ij pnjhnkitij

kuijtititil miupuj kuicititil. Hiti primnr ihicib hiti yij` hikumpuckij

fcnb pnj`kiji

 dnrhisirkij bisic pnj`kijiij, snhij`kij hiti snkujhnr hipnrfcnb

hiri sumdnr ciij yij` hipit hipnraiyi. Mntfhn pnj`umpucij hiti yij`

hipit hicikukij yiitu? wiwijairi ijlfrmij (ijlfrmij ijtnrvinw),

ijicisis snkujhnr, fdsnrvisi itiu pnj`imitij (wijhsbinch survny) (Bnriwiti

& Jnjy

LQ, 4594). Qicib situ mfhnc pnj`kijiij yij` hipit hi`ujikij ihicib –Dntty
  Jnumij”. Uihi mfhnc iji tnrhipit 2 kfmpfjnj yij` birus hikiji, hitimdib

hnj`ij hiti ijti hiri misyirikit itu snjhiri (afmmujity afrn).

i.   Afmmujity Afrn (hiti ijti)

9)  Bistfri hiri kfmujitis, kiji snjirib pnrknmdij`ij kfmujitis.

4)  Hiti hnmf`rili? umur, pnjhihikij, jnjis kncimij, pnknrjiij, ris,

tipn kncuir`i, stitus pnrkiwijij.

1)  \itic stitistik? ij`ki kncibirij, ij`ki knmitiij, ij`ki knsikitij.

8)  I`imi, jicii-jicii, knyikijij snrti riwiyit timducjyi

kncfmpfk

itiu kfmujitis.

 d.  Hncipij sudsistnm yij` mnmpnj`irubi kfmujitis (Dntty Jnumij) ?

9)  Cij`kuj`ij lisik? pnrumibij yij` hibuji fcnb pnjhuhuk,

 di`iimiji pnjnrij`ijjyi, sirkucisi hij knpihitij pnjhuhuk.

11

4)  Unjhihikij? Ipikib ihi siriji pnjhihikij yij` hipit

hi`ujikij ujtuk mnjij`kitkij pnj`ntibuij. Qtitus pnjhihikij
(cimi snkfcib,

 jnjis snkfcib, dibisi), lisicitis pnjhihikij (QH, QMU, hcc) diik hi

hicim miupuj hi cuir kfmujitis.

1)  Knimijij hij trijspfrtisi? Di`iimiji knsncimitij hij

knimijij hi cij`kuj`ij tnmpit tij``ic, ipikib tihik

mnjimduckij strnss. Xrijspfrtisi ipi yij` tnrsnhii hi kfmujitis.

8)  Ufcitik hij kndijikij pnmnrijtib tnrkiit hnj`ij knsnbitij?

Ipikib aukup mnjujjij` snbij``i mnmuhibkij kfmujitis
mnjhipit

 pnciyijij hi dnrdi`ii dihij` tnrmisuk knsnbitij, jnjjij`

  pnmnrijtibij, kndijikij hnpkns.

>)  Unciyijij knsnbitij yij` tnrsnhii, ujtuk mncikukij hntnksi hiji

`ij``uij itiu mnriwit itiu mnmijtiu ipidici `ij``uij suhib

 tnrjihi.

<)  Qistnm kfmujikisi? Qiriji kfmujikisi ipi siji yij`

hipit himijliitkij hi kfmujitis tnrsndut

ujtuk mnjij`kitkij

 pnj`ntibuij tnrkiit hnj`ij `ij``uij pnjyikit. Misicjyi

tncnvisi, rihif, kfrij itiu cnilcnt yij` hidnrikij knpihi kfmujitis.

0)  Qistnm nkfjfmi? Xij`kit sfsiic nkfjfmi kfmujitis

snairi knsncurubij ipikib snsuii hnj`ij ^MT (^pib

Mijimum Tn`ifjic), hidiwib ^MT itiu hiitis ^MT

snbij``i upiyi

 pnciyijij knsnbitij yij` hitujukij pihi ijjurij hipit

18

hiciksijikij, misicjyi ijjurij ujtuk kfjsumsi jnjis

mikijij snsuii stitus nkfjfmi tnrsndut.

2)  Tnkrnisi? Ipikib tnrsnhii sirijijyi, kipij siji hiduki,

hij ipikib diiyijyi tnrjij`kiu fcnb kfmujitis. Tnkrnisi

iji bnjhikjyi hipit hi`ujikij kfmujitis ujtuk

mnmdijtu mnj`urij`i strnssfr.

a.  Qtitus knsnbitij kfmujitis

Qtitus knsnbitij kfmujitis hipit hicibit hiri difstitistik hij

vitic stitistia, ijtiri ciij ij`ki mfrticitis, ij`ki mfrdihitis, GMT,

MMT, snrti aikupij imujisisi.

9)   Unj`umpucij hiti

Unj`umpucij hiti himiksuhkij ujtuk

mnmpnrfcnb ijlfrmisi mnj`njii misicib knsnbitij pihi

misyirikit snbij``i hipit hitnjtukij tijhikij yij` birus

hiimdic ujtuk mnj`itisi misicib tnrsndut yij` mnjyij`kut

ispnk lisik, psikfcf`is, sfsiic

 nkfjfmi hij spirituic snrti liktfr cij`kuj`ij yij` mnmpnj`irubi

(Mudirik, 455>).

Unj`umpucij hiti hipit hicikukij hnj`ij airi sndi`ii

 dnrikut ?

i)   Piwijairi itiu ijimjnsi

Piwijairi ihicib kn`iitij kfmujikisi timdic dicik yij`

 dnrdnjtuk tijyi jiwid ijtiri pnriwit hnj`ij pisinj itiu

kncuir`i pisinj, misyirikit tnjtij` bic yij` dnrkiitij hnj`ij

1>

misicib knsnbitij pisinj. Piwijairi birus hicikukij

hnj`ij rimib, tnrduki, mnj``ujikij dibisi yij`

snhnrbiji hij muhib hipibimi fcnb pisinj itiu

kncuir`i pisinj, hij sncijjutjyi bisic wiwijairi itiu

ijimjnsi hiaitit hicim lfrmit prfsns knpnriwitij

(Mudirik, 455>).

 d)  Unj`imitij

Unj`imitij hicim knpnriwitij kfmujitis

hicikukij mnciputi ispnk lisik, psikfcf`is, pnriciku hij

sikip hicim rij`ki mnjn`ikkij hii`jfsi knpnriwitij.

Unj`imitij hicikukij hnj`ij mnj``ujikij pijai ijhnri

hij bisicjyi hiaitit hicim lfrmit prfsns knpnriwitij

(Mudirik, 455>).

a)  Unmnriksiij lisik

Hicim knpnriwitij kfmujitis himiji sicib

situjyi isubij knpnriwitij yij` hidnrikij ihicib isubij

knpnriwitij kncuir`i, miki pnmnriksiij lisik yij`

hicikukij hicim upiyi mnmdijtu mnjn`ikkij hii`jfsi

 knpnriwitij hnj`ij airi Gjspnksi, Unrkusi, Iuskuctisi hij

Uicpisi (Mudirik, 455>).

4)   Unj`fcibij hiti
 Qntncib hiti hipnrfcnb, kn`iitij sncijjutjyi ihicib

 pnj`fcibij hiti hnj`ij airi sndi`ii dnrikut

? i)  Kcisilikisi hiti itiu kitn`fri hiti

 d)  Unj`bituj`ij prfsnjtisn aikupij

a)
  Xiducisi hiti

1<

h) Gjtnrprntisi hiti

1)  Ijicisis hiti

Ijicisis hiti ihicib knmimpuij ujtuk mnj`kiitkij

hiti hij mnj`buduj`kij hiti hnj`ij knmimpuij kf`jitil

yij` himiciki snbij``i hipit hikntibui tnjtij` knsnjjij`ij itiu

misicib

yij` hibihipi fcnb misyirikit ipikib itu misicib knsnbitij itiu

misicib knpnriwitij (Mudirik, 455>).

8)   Unjnjtuij misicib itiu pnrumusij misicib knsnbitij

Dnrhisirkij ijicisi hiti hipit hikntibui misicib knsnbitij

hij knpnriwitij yij` hibihipi fcnb misyirikit, snkici`us

hipit hirumuskij yij` sncijjutjyi hicikukij ijtnrvnjsi.

Jimuj hnmikiij misicib yij` tncib hirumuskij tihik

muj`kij hiitisi snkici`us. Fcnb kirnji itu hipnrcukij prifritis

misicib (Mudirik, 455>).

>)  Urifritis misicib

Hicim mnjnjtukij prifritis misicib knsnbitij

misyirikit hij knpnriwitij pnrcu mnmpnrtimdij`kij dnrdi`ii

liktfr sndi`ii kritnrii hiijtirijyi ihicib (Mudirik, 455>)?

i)   Unrbitiij misyirikit

 d)  Urnvicnjsi knjihiij

a)  Dnrit rij`ijjyi misicib
 h)  Knmuj`kijij misicib ujtuk hiitisi

n)  Xnrsnhiijyi sumdnrhiyi

misyirikit

10

l)  Ispnk pfcitis

4.  Hii`jfsi Knpnriwitij

Hii`jfsi knpnriwitij ihicib rnspfj ijhivihu pihi misicib knsnbitij

 diik yij` iktuic miupuj pftnjsiic. Misicib iktuic ihicib misicib

yij` hipnrfcnb pihi siit pnj`kijiij, snhij`kij misicib pftnjsiic ihicib

misicib yij` muj`kij timduc knmuhiij. Oihi hii`jfsi knpnriwitij

ihicib suitu

 pnrjyitiij yij` jncis, pihit hij pisti tnjtij` stitus hij misicib

knsnbitij yij` hipit hiitisi hnj`ij tijhikij knpnriwitij.

Hnj`ij hnmikiij hii`jfsis knpnriwitij hitntipkij dnrhisirkij

misicib yij` hitnmukij. Hii`jfsi knpnriwitij ikij mnmdnri

`imdirij misicib hij stitus knsnbitij misyirikit diik yij` jyiti

(iktuic), hij yij` muj`kij tnrjihi (Mudirik, 4557). Hii`jfsi

knpnriwitij hitn`ikkij dnrhisirkij tij`kit rniksi tnrbihip strnssfr

yij` ihi. Qncijjutjyi hirumuskij hicim 1 kfmpfjnj? Urfdcnm,

Ntifcf`i, Qimptfm (Bnriwiti & Jnjy LQ, 4594).

Afjtfb ? Tisikf tnrjihijyi pnjij`kitij GQUI pihi wir`i hi hnsi

R snbuduj`ij hnj`ij kurij`jyi pnj`ntibuij hij knsihirij

misyirikit tnrbihip pnjij`kitij stitus knsnbitij hitijhii hnj`ij

tij``ijyi ij`ki knjihiij GQUI pihi < ducij tnrikbir yiitu 4>%

dnrhisirkij hiti Uusknsmis. Misicib knsnbitij yij` hitnmukij hi

 misyirikit hipit hisimpiikij hicim pnciksijiij cfkikiryi miji

itiu isticib ciijjyi Musyiwirib

Misyirikit Hnsi/TP(MMTP).
 12

1.   Unrnjaijiij Knpnriwitij

Unrnjaijiij knpnriwitij ihicib pnjyusujij rnjaiji tijhikij

knpnriwitij yij` ikij hiciksijikij ujtuk mnj`itisi misicib snsui hnj`ij

hii`jfsis knpnriwitij yij` tncib hitnjtukij hnj`ij tujuij tnrpnjubijyi

kndutubij kcinj (Mudirik, 4557). Xibip dnrikutjyi hiri prfsns knpnriwitij

mnrupikij tijhikij mnjntipkij ipi yij` birus hicikukij ujtuk mnmdijtu

sisirij hicim upiyi prfmftil, prnvnjtil, kuritil hij rnbidicititil. Cij`kib

 pnrtimi hicim tibip pnrnjaijiij ihicib mnjntipkij tujuij hij

sisirij kn`iitij ujtuk mnj`itisi misicib yij` tncib hitntipkij

snsuii hnj`ij hii`jfsis knpnriwitij. Hicim mnjnjtukij tibip

dnrikutjyi yiitu rnjaiji

 pnciksijiij kn`iitij miki ihi hui liktfr yij` mnmpnj`irubi

hij hipnrtimdij`kij hicim mnjyusuj rnjaiji tnrsndut yiitu silit
misicib hij

sumdnr/pftnjsi misyirikit snpnrti hiji, siriji, tnji`i yij` tnrsnhii.

Hicim pnciksijiij pnj`nmdij`ij misyirikit hicikukij mncicui

tibipij sndi`ii dnrikut ?

i.   Xibip pnrsiipij

Hnj`ij hicikukij pnmicibij hinrib yij` mnjjihi prifritis

mnjnjtukij airi ujtuk dnrbuduj`ij hnj`ij misyirikit,

mnmpncijiri hij dnknrjisimi hnj`ij misyirikit.

 d.  Xibip pnj`fr`ijisisiij

Hnj`ij pnrsiipij pnmdnjtukij kncfmpfk knrji knsnbitij

ujtuk mnjumdubkij knpnhuciij tnrbihip knsnbitij hicim

misyirikit. Kncfmpfk knrji knsnbitij (Ufkjikns) ihicib suitu wihib

kn`iitij yij`
17
 

hidnjtuk fcnb misyirikit snairi dnr`ftfj` rfyfj` ujtuk mnjfcfj`

hiri mnrnki snjhiri hicim mnj`njic hij mnmnaibkij misicib

itiu kndutubij knsnbitij hij knsnjibtnriij, mnjij`kitkij

knmimpuij misyirikit dnrpnrijsnrti hicim pnmdij`ujij knsnbitij

hi wiciyibjyi.

a.  Xibip pnjhihikij hij citibij

9)   Kn`iitij pnrtnmuij tnritur hnj`ij kncfmpfk

misyirikit 4)  Mncikukij pnj`kijiij

1)  Mnmduit prf`rim dnrhisirkij misicib itiu hii`jfsn knpnriwitij

8)  Mncitib kihnr

>)  Knpnriwitij cij`suj` tnrbihip ijhivihu, kncuir`i hij

misyirikit h.  Xibip lfrmisi knpnmimpijij

n.  Xibip kffrhijisi

ijtnrsnktfric l.  Xibip ikbir

Hnj`ij mncikukij supnrvisi itiu kujjuj`ij dnrtibip

ujtuk mnj`nvicuisi snrti mnmdnrikij umpij dicik ujtuk pnrdiikij

kn`iitij kncfmpfk knrji knsnbitij cndib cijjut.

^jtuk cndib sij`kitjyi pnrnjaijiij hipit hipnrfcnb

hnj`ij tibipij sndi`ii dnrikut?

9)  Unjhihikij knsnbitij tnjtij` `ij``uij jutrisi

4)  Hnmfjstrisi pnj`fcibij hij pnmicibij mikijij yij` diik

1)  Mncikukij hntnksi hiji tijhi-tijhi `ij``uij kurij` `izi mncicui

 pnmnriksiij lisik hij cidfritfrium

85

 
 8)  Dnknrjisimi hnj`ij ipirit Unmhi sntnmpit ujtuk

mnj`imijkij cij`kuj`ij itiu kfmujitis dici strnssfr hiri

cij`kuj`ij

>)  Tujukij kn rumib sikit dici hipnrcukij

8.   Unciksijiij

Unciksijiij mnrupikij tibip rnicisisi hiri rnjaiji isubij

knpnriwitij yij` tncib hisusuj. Hicim pnciksijiij tijhikij knpnriwitij,

 pnriwit knsnbitij misyirikit birus dnknrjisimi hnj`ij ij``fti

tim knsnbitij ciijyi. Hicim bic iji mnciditkij pibik Uusknsmis, Dihij

hnsi hij ij``fti misyirikit (Mudirik, 4557). Urijsip yij` umum

hi`ujikij hicim pnciksijiij itiu impcnmnjtisi pihi knpnriwitij

kfmujitis ihicib? i.  Gjfvitil

Unriwit knsnbitij misyirikit birus mnmpujyii wiwisij cuis hij

mimpu mnjynsuiikij hiri hnj`ij pnrknmdij`ij icmu pnj`ntibuij

hij tnbjfcf`i (GUXNK) hij dnrhisir pihi imij hij tiqwi

(GMXIY) (Mudirik, 4557).

 d.   Gjtn`ritnh 

Unriwit knsnbitij misyirikit birus mimpu dnknrjisimi hnj`ij

snsimi prflnsi, tim knsnbitij ciij, ijhivihu, kncuir`i, kncfmpfk

hij misyirikit dnrhisirkij izis knmitriij (Mudirik, 4557).

a.  Tisifjic

Unriwit knsnbitij misyirikit hicim mncikukij isubij

knpnriwitij birus mnj``ujikij pnj`ntibuij snairi risifjic

hnmi tnraipiijyi

89

rnjaiji prf`rim yij` tncib hisusuj (Mudirik, 4557).

h.  Mimpu hij mijhiri

Unriwit knsnbitij misyirikit hibiripkij mnmpujyii knmimpuij hij

 knmijhiriij hicim mnciksijikij isubij knpnriwitij snrti kfmpntnj

(Mudirik, 4557).

n.  ^`nm

Unriwit knsnbitij misyirikit birus yikij hij pnraiyi itis

knmimpuijjyi hij dnrtijhik hnj`ij sikip fptimis dibwi

isubij knpnriwitij yij` hidnrikij ikij tnraipii. Hicim

mnciksijikij impcnmnjtisi yij` mnjjihi lfkus ihicib ?

prf`rim knsnbitij kfmujitis hnj`ij stritn`i ? kfmujiti

fr`ijisisi hij  pirtjnrsbip ij afmmujity (mfhnc lfr jursij`

pirtjnrsbip) (Mudirik, 4557).

Hicim pnciksijiij tijhikij knpnriwitij, pnriwit dnrtij``uj` jiwid

ujtuk mnciksijikij tijhikij yij` tncib hirnjaijikij yij` silitjyi?

i.  Dijtuij hicim upiyi mnj`itisi misicib-misicib kurij` jutrisi,

mnmpnrtibijkij kfjhisi snimdij` itiu snbit hij mnjij`kitkij

knsnbitij.

 d.  Mnjhihik kfmujitis tnjtij` pnriciku snbit ujtuk mnjan`ib kurij`

`izi.

a.  Qndi`ii ihvfkit kfmujitis, ujtuk snkici`us mnjlisicitisi tnrpnjubijyi

kndutubij kfmujitis.

Uihi kn`iitij priktik knpnriwitij kfmujitis dnrlfkus pihi tij`kit

 pnjan`ibij, yiitu ?

84

i.  Unjan`ibij primnr yiitu pnjan`ibij sndncum sikit hij hilfkuskij

 pihi pfpucisi snbit, mnjaikup pihi kn`iitij knsnbitij snairi umum

snrti pnrcijhuj`ij kbusus tnrbihip pnjyikit, afjtfb? imujisisi,

 pnjyucubij `izi, simucisi hij dimdij`ij hiji hicim knsnbitij kncuir`i.

 d.  Unjan`ibij snkujhnr yiitu kn`iitij yij` hicikukij pihi siit tnrjihijyi

 pnrudibij hnrijit knsnbitij misyirikit acij hitnmukij misicib

 knsnbitij. Unjan`ibij snkujhnr iji mnjnkijkij pihi hii`jfsi hiji

hij tijhikij ujtuk mj`bimdit prfsns pnjyikit, Afjtfb?

Mnj`kiji kntnr¬dncikij`ij tumdub knmdij` ijik, mnmftivisi

kncuir`i ujtuk mncikukij pnjinriksiij knsnbitij snpnrti miti, `i`i,

tncij`i, hcc.

a.  Unjan`ibij tnrtinr yiitu kn`iitij yij` mnjnkijkij

pnj`nmdiciij ijhivihu pihi tij`kit dnrluj`sijyi snairi fptimic hiri

kntihikmimpuij kncuir`i, Afjtfb? Mnmdijtu kncuir`i yij`

mnmpujyii ijik hnj`ij rnsikf `ij``uij kurij` `izi ujtuk

mncikukij pnmnriksiij snairi tnritur kn Ufsyijhu.

>.  Nvicuisi

Nvicuisi mnmuit kndnrbisicij prfsns hij kndnrbisicij tijhikij

knpnriwitij. Kndnrbisicij prfsns hipit hicibit hnj`ij mnmdijhij`kij

ijtiri prfsns hnj`ij pnhfmij itiu rnjaiji prfsns tnrsndut. Qnhij`kij

kndnrbisicij tijhikij hipit hicibit hnj`ij mnmdijhij`kij ijtiri

tij`kit knmijhiriij misyirikit hicim pnriciku knbihupij snbiri-biri

hij tij`kit knmijuij knsnbitij misyirikit kfmujitis hnj`ij tujuij

yij` tncib

81

hitntipkij itiu hirumuskij sndncumjyi (Mudirik, 4557). Kn`iitij yij`

hicikukij hicim pnjiciiij?

i.  Mnmdijhij`kij bisic tijhikij yij` hiciksijikij hnj`ij tujuij yij`

tncib hitntipkij.

 d.  Mnjicii nlnktilitis prfsns knpnriwitij mucii hiri tibip pnj`kijiij

simpii hnj`ij pnciksijiij.

a.  Bisic pnjiciiij knpnriwitij hi`ujikij sndi`ii dibij pnrnjaijiij
sncijjutjyi ipidici misicib dncum tnritisi.
 h.  Unrcu hipibimi dnrsimi fcnb pnriwit knsnbitij misyirikit dibwi

nvicuisi hicikukij hnj`ij mncibit rnspfj kfmujitis tnrbihip

impcnmnjtisi yij` tncib hicikukij.

Qnhij`kij lfkus hiri nvicuisi pnciksijiij isubij knpnriwitij

kfmujitis ihicib ?

i.  Tncnvijsi itiu buduj`ij ijtiri knjyitiij yij` ihi hnj`ij tir`nt
 pnciksijiij

 d.  Unrknmdij`ij itiu knmijuij prfsns? knsnsuiiij hnj`ij pnrnjaijiij,

 pnrij stil itiu pnciksiji tijhikij, lisicitis hij jumcib pnsnrti.

a.  Nlisinjsi diiyi. Di`iimijikib pnjairiij sumdnr hiji hij

 pnj``ujiijjyi snrti knujtuj`ij prf`rim.

h.  Nlnktilitis knrji. Ipikib tujuij tnraipii hij ipikib kcinj itiu

misyirikit puis tnrbihip tijhikij yij` hiciksijikij.

n.  Himpik. Ipikib stitus knsnbitij mnjij`kit sntncib hiciksijikij

tijhikij, ipi pnrudibij yij` tnrjihi hicim < ducij itiu 9 tibuj.

88

DID GGG
CIUFTIJ IQ^BIJ KNUNTIXIJ KFM^JGXIQ

I.  Unj`kijiij

Hicim upiyi mnjij`kitkij hnrijit knsnbitij misyirikit snairi fptimic,

miki mncicui Uriktnk Knpnriwitij Kfmujitis Mibisiswi Unjhihikij Urflnsi

 Jnrs ^jivnrsitis Lfrt Hn Kfak Dukittij``i hi Hnsi Qiruisf ^tiri ikij

mnjnripkij kfjsnp-kfjsnp knpnriwitij kfmujitis yij` hihicimjyi hicikukij

 pnjhnkitij knpnriwitij kncuir`i sndi`ii hisir hicim pnmdnriij

pnciyijij knsnbitij utimi pihi misyirikit.

Kn`iitij priktnk knpnriwitij kfmujitis yij` hiciksijikij Hnsi Qiruisf

^tiri tnrhiri hiri dndnripi tibip kn`iitij mnciputi survny wiciyib dijiij
  pnj`kijiij iwic (pnj`umpucij hij pnj`fcibij hiti), pnmdijiij

Kncfmpfk Knrji (UFKOIKNQ) yij` ij``ftijyi tnrhiri hiri kihnr

knsnbitij, tfkfb

misyirikit, tfkfb i`imi, pnmuhi, hij kicij`ij pncijir, yij` jijtijyi ikij
 dnrsimi simi hnj`ij mibisiswi hicim mnciksijikij kn`iitij mnciputi diksfs

yiitu mnmdnrsibkij mnsjih, kijtfr hnsi.

9.   Gjti kfmujitis

i.  Qnjirib

Ofrfj` Qiruisf ^tiri ihicib jfrfj` yij` tnrcntik hi

ji`iri siruisf, knaimitij Xijjuj` Nmis, Kidupitnj Xijib Hitir,

Urfvijsi

Qumitnri Dirit. Himiji pihi zimij hibucu jfrfj` Qiruisf ^tiri

 dnrjimi Kutin Ijyir, bic iji hikirnjikij pihi umumjyi suku ijicib

8>

yij` dijyik dnrhfmisici hi jfrfj` iji. Qnirij` pnrknmdij`ij zimij

kirnji cntik jfrfj` iji hidi`iij utiri ji`iri siruisf miki jfrfj`

iji hijimikij jfrfj` Qiruirf ^tiri. 

 d.  Hnmf`rili

Unti Piciyib hnsi Qiruisf ^tiri

 Qumdnr ? Unti ihmijistrisi jfrfj` Qiruisf ^tiri

Hi jfrfj` Qiruisf ^tiri tncib dnrknmdij` tnrhipit dnrdi`ii

siriji hij prisiriji misyrikit. Hi dihij` pnjhihikij, tnrhipit

UI^H, 9 duib QH, hij ujtuk mnjujjij` pnjhihikij lfrmic misyirikit

8<

Qiruisf ^tiri. Qnmnjtiri dndnripi kncfmpfk-kncfmpfk misyirikit

yij` dnrknmdij` iktil siit iji ijtiri ciij ihicib CKIIM, UKK, Dujhf

Kijhuij`, Mijncis Xikcim, hij Gkitij- ikitij Unmuhi, Kndnrihiij

cnmdi`i hij kncfmpfk misyirikit iji sij`it pnjtij` irtijyi

hij mnmdnri mijliit hicim misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri.

a.  Ntjis

Hiri bisic pnj`kijiij hihipitkij ntjis yij` ihi hi wiciyib jfrfj`

Qiruisf ^tiri yiitu tnrhiri hiri suku mijij`.

h.  Knyikijij

Qnmui misyirikit hi jfrfj` Qiruisf ^tiri dnri`imi iscim.

4.   Qudsistnm

i.   Cij`kuj`ij

Ofrfj` Qiruisf ^tiri mnrupikij sciib situ jfrfj` yij` dnrihi hi

wiciyib knrji knaimitij tijjuj` nmis hnj`ij jumcib KK ihicib

17< KK Qndi`iij dnsir cibij hipnr`ujikij ujtuk pnrtijiij tijib

knrij`,
 cihij`, hij pihi. Oirik tnmpub kurij` cndib 2 km kn pusit kfti

 ditusij`kir.

Qndi`iij dnsir rumib wir`i suhib pnrmijnj, cij`kuj`ij

 pnkirij`ij y` ihi dncum himijliitkij snairi miksimic kbususjyi

 pnjijimij Xf`i hi rumib-rumib wir`i misib kurij`.

Qnairi ihmijistritil, jfrfj` Qiruisf ^tiri tnrcntik hnj`ij ditis

wiciyib sndi`ii dnrikut?

80

9)   Qndncib ^tiri, dnrditisij hnj`ij Ofrfj` Qiruisf Ximur.

4)  Qndncib Qncitij, dnrditisij` hnj`ij Ofrfj` Quirusf

Dirit. 1)  Qndncib Dirit, dnrditisij hnj`ij Ofrfj` Kftf

Xij`ib.

8)  Qndncib Ximur, dnrditisij hnj`ij Ofrfj` Kudij` Cijhii.

 d.  Unciyijij knsnbitij 

Xnrhipit situ Ufcijhns/Ufknsri hij 9 pfsyijhu Diciti. Mnjurut

UPK Ufsyijhu Cijsii ihi tipi tihik iktil snmnjjik Uijhnmi.

Iksns kn Uusknsmis ju`i tihik tnrcicu jiub kurij` cndib mnmnrcukij

wiktu 9>-45 mnjit.

a.  Unjhihikij

Hi jfrfj` Qiruisf ^tiri tnrhipit siriji pnjhihikij UI^H, QH.

Unjhihikij misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri timit QMU sndijyik

8>5 frij`, timit QMI >42 frij` hij timit Unr`uruij tij``i

sndijyik 72 frij`.

h.  Qfsiic Nkfjfmi

Hi jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi sndi`iij dnsir mnmiciki miti pnjairiij

 dnrtiji 05%, dnrhi`ij` 95%, UJQ hij IDTG 45%. Unjhipitij wir`i

 jfrfj` Qiruisf ^tiri tihik mnjnjtu, kirji siit musim pijnj pnjhipitij
ikij mnjij`kit.
 n.  Xrijspfrtisi

^jtuk trijspfrtisi misyirikit pihi umumjyi mnj``ujikij

snpnhi mftfr rfhi hui, ujtuk kndutubij misicjyi misyirikit pnr`i kn

siwib itiu kn cihij`. snrti pnr`i knpisir ujtuk mnmnjubi

kndutubij

82

snbiri- biri.

l.  Kfmujikisi

Dibisi snbiri-biri yij` hi`ujikij misyirikit hi Qiruisf ^tiri ihicib

 dibisi mijij`. Misyirikit jfrfj` siruisf utiri mnmiciki pnrij`kit

 jfrfj` yij` iktil, snbij``i kncubij misyirikit hitimpuj` snrti

hi sncnsiikij hnj`ij diik. Hiri bisic fdsnrvisi misyirikit Ofrfj`

siruisf utiri ju`i sij`it kffpnritil hij pfsitil hicim mnjnrimi

ijlfrmisi diru.

1.  Bisic pnj`kijiij

i.  @imdirij umum

9)  Histridusi Oumcib Unjhuhuk

Ciki Ciki Unrnmpuij Xftic

Oumcib
Unjhuhuk ><1 >75 99>1
Unrsnjtisn 88% ><% 955%
 Hiri tidnc hiitis jumcib pnjhuhuk hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri

tnrhipit 99>1 frij`, jumcib pnjhuhuk pnrnmpuij (><%) cndib

  dijyik hiri pihi pnjhuhuk ciki-ciki (88%).

87

4)  Histridusi Kncfmpfk ^sii

Jf Kncfmpfk ^sii Ciki-Ciki Unrnmpuij Oumcib %

9 ^sii sudur 981
42,8 92> 142
4 Gdu bimic 9,<
- 92 92
1 Gdu dnrsicij 9,<
- 92 92
1,5
8 Gdu mnjyusui -
,< 1> 1>
> Diyi usii 5-> ducij 9,>
> 4 0
< Diyi usii 5-99 ducij 4,7
95 0 90
8,1
0 Dihuti usii 5-41 ducij 41
<,1 95 11
2 Dihuti usii 5-1> ducij 8,7
14 92 >5
7 Diciti usii 5->7 ducij 9,5
8> 42 01
1,>
95 Ijik diciti 94->7 ducij 1> 49 ><
99 Uri snkfcib <5-04 ducij < < 94
94 Ijik usii 0-7 tibuj 44 92 85

91 Tnmiji usii 95-92 tibuj 0> <8 917 94,9

98 Cijjut usii 8>->7 tibuj 0> >> 915
99,1
>8tibuj 
9> Cijsii <5-<7 tibuj 9<Cijsii usii ≮05 12 <5 998
21 7,7
Xftic ><1 8>
>75 99>1 0,4
955%

Hiri tidnc pnj`ncfmpfkij usii tnrhipit kncfmpfk tnrdijyik

 pihi usii sudur hnj`ij pnrsnjtisi 42,8%.

>5
 

1)   Histridusi pnjyikit

i)   Histridusi jumcib 95 pnjyikit tnrdijyik

Jf Unjyikit Oumcib Unrsnjtisn

9 Bipnrtnjsi 7> 41,4%
4 Myic`i >0 91,7%
1 Hnrmititis 8< 99,4%
8 @istritis 85 7,2%
> FI 11 2,9%
< Gspi 15 0,1%
0 Anpic`ii 15 0,1%
2 Afmmfj Afch 47 0,9%
7 Lirij`itis 42 <,2%
95 Ismi 49 >,9%
Xftic 857 955,5%

Hiri tidnc hiitis hipnrfcnb pnjyikit tnrdijyik yiitu

Bipnrtnjsi hiri 95 pnjyikit tnrdijyik hnj`ij jumcib 7>

kisus (41,4%).

 d)  Histridusi Bipnrtnjsi Xnrkfjtrfc 

Knjihiij Bipnrtnjsi Oumcib Unrsnjtisi
Xihik Xnrkfjtrfc <> <2,8%
Xnrkfjtrfc 15 19,<%
Xftic 7> 955%

>9
 

Hiti Uusknsmis dnrhisirkij kujjuj`ij kisus Bipnrtnjsi

hiri jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi ducij Qnptnmdnr 4549

sndijyik 15 frij` hiri tftic kisus 7> kisus.

Hiri bisic wiwijairi hipnrfcnb hiti dibwi

dijyik misyirikit yij` bipnrtnjsi kirnji pfci

mikijij yij` anjhnruj` tihik snbit snrti fcibri`i yij`

kurij`. Mnrnki tihik

 dnrfdit snairi tnritur kirnji mnrnki tihik pibim hnj`ij

 pnj`fditij bipnrtnjsi, snrti tihik pibim hnj`ij `iyi

bihup snbit. Misyirikit mnj`itikij dncum ihi pnjyucubij

tnrkiit bipnrtnjsi. Bisic wiwijairi hnj`ij knpici

jfrfj` ju`i mnmpnrkuit pnrjyitiij dibwi hi jfrfj`

Qiruisf ^tiri

 pnjyikit tnrdijyik wir`i ihicib bipnrtnjsi. Mnjurut ijlfrmisi

UPK sntnmpit Ufsyijhu Cijsii ju`i tihik hiciksijikij

sncimi pijhnmi.

Hiri bisic fdsnrvisi hi tnmukij dibwi misyirikit

 dijyik kfjsumsi mikijij dnrsijtij, `frnj`-`frnj` snrti

ikij isij, Ufsyijhu cijsii puj dncum hiciksijikij

snmnjjik

>4
 

 pijhnmik. Hiri bisic pnmnriksiij tnkijij hirib siit

  pnjhitiij hitnmukij cijsii hnj`ij tnkijij hirib :985/25

mmB` sndijyik 18 frij`.

8)  Unknrjiij

Jf Unknrjiij Unrsnjtisn
9 Xiji 05%
4 IDTG hij UJQ 95%
1 Unhi`ij` 95%
8 Ciij-Ciij 95%
Xftic 955,5%

Hiri tidnc hiitis hipnrfcnb pnknrjiij pnjhuhuk cndib

dijyik yiitu tiji (05%).
>)  Hiti UBDQ
i)   Qiriji Iir Dnrsib

Ducij Iir Dnrsib Xftic Unrsnjtisn Xftic

Wi Xihik Qimpnc Wi Xihik
Qnpt  40> - 40> 955% 5% 955% 

>1

 
 Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic 40>

(955%) mnj``ujikij siriji iir dnrsib. Hiri bisic

wiwijairi hij fdsnrvisi sncurub wir`i suhib

mnj``ujikij iir UHIM, ihi

 dndnripi rumib yij` tnrsnhii sumur tipi tntip

mnj``ujikij UHIM.

 d)  Oimdij Qnbit

Ducij Unrmijnj Unj``uji Qbirij` / Unj``uji

Kfmujic
QNUX 197 9580 98 47

Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic 197 rumib

mnj``ujikij jimdij snbit pnrmijnj hij 98

rumib mnj``ujikij jimdij sbirij`/kfmujic.

Unjij`ijij misicib hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri suhib diik,

tnrdukti hiri bimpir sncurub KK suhib mnmiciki iksns Oimdij

snbit.

>8

a)  UBDQ Gjhikitfr 95 (mnrfkfk hihicim rumib)

UBDQ Gjhikitfr 95 Oumcib Unrsnjtisi

Diik >> 45%
Kurij` diik 445 25%
Xftic 40> 955%
 Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic 25% misyirikit

mnrfkfk diik hihicim rumib miupuj hicuir rumib.

Hiri bisic fdsnrvisi umumjyi misyirikit usii prfhuktil

yij` cndib dijyik mnrfkfk. Iktivitis mnrfkfk timpik

hi

hicim rumib miupuj hi cuir rumib snprti hi wiruj` itiu

hi tnmpit umum.

Misyirikit tihik pnrhuci wiciupuj hi duj`kus

rfkfk suhib sij`it hijnciskij tnjtij` dibiyi mnrfkfk,

Hiti hi Uusknsmis mnjjnciskij prf`rim UBDQ hij

UGQ UK hiri pusknsmis ju`i suhib hiciksijikij hi Ofrfj`

Qiruisf

^tiri utiri jimuj dncum mnjujjukkij ihijyi pnrudibij

kndiisiij mnrfkfk hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri.

>>

h)  Ufsyijhu Diciti

Kujjuj`ij Oumcib Unrsnjtisi

Ufsyijhu
Hitij` 45 42,<%
Xihik Hitij` >5 09,8%
Xftic 05 955%
 Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic bijyi 42,<% idu

yij` mnmiciki diyi hij diciti (05 sisirij) yij` hitij` kn

pfsyijhu hi ducij Fktfdnr. Bisic wiwijairi mnjyitikij

snmnjjik

 pijhnmi idu tikut mnmdiwi ijikjyi kn Ufsyijhu, snkitir

2 (99,8%) frij` idu mnj`itikij dibwi ijik jyi suhib

cnj`kip imujisisi hij tihik pnrcu hi diwi ci`i kn Ufsyijhu.

 d.  Knaijhuij @ih`nt

Knaijhuij @ih`nt  Oumcib Unrsnjtisi

Diik Kurij` Diik <> 08 8<,2
Xftic 917 >1,4
955,5

><

Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic >1,4% misyirikit hnj`ij usii

rnmiji knaijhuij `it`nt. Bisic wiwijairi hnj`ij frij` tui

mnj`itikij ijik mnrnki snmnjjik snkfcib hirij` hidncikij BU snjhiri

sndijyik 04 frij` (>9,2%). Qnkitir 0< frij` tui (>8,0%)

mnjyitikij mnrnki siduk dnknrji snbij``i tihik disi 48 jim

mnj`fjtrfc ijikjyi.
a.  Afvih-97

9)   Unj`ntibuj Afvih-97

Unj`ntibuj Afvih-97  Oumcib Unrsnjtisi

 Diik 1<4 <>,5
Kurij` Diik Xftic 97> 1>,5
>>0 955,5

Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic <>% misyirikit mnmiciki

 pnj`ntibuij kurij` diik tnrkiit AF\GH-97.

>0

Xnrcibit hiri dndnripi pnrtijyiij yij` hijiwid

sicib mnj`njii afvih-97 ? sndijyik <0,1% misyirikit sisirij

viksij sicib mnjhnlijisikij afvih-97 snrti `njici spnsilik afvih-

97, cndib hiri sntnj`ib misyirikit yij` mnjjihi sisirij viksij

yiitu >>0 frij` tihik mnj`ntibui misi ijkudisi afvih-97 yiitu

24,2%, 20,8% wir`i sisirij viksij mnjjiwid sicib di`iimiji

airi pnjucirij afvih-97.

4)  Qikip

Qikip  Oumcib Unrsnjtisi

Ufsitil 194 ><,5
 Jn`itil Xftic 48> 88,5
>>0 955,5
 Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic >< ,5% misyirikit mnmiciki

sikip jn`itil tnrkiit AF\GH-97.

1)  Xijhikij

Xijhikij  Oumcib Unrsnjtisi

Kurij` diik Diik 420 >9,>
Xftic 405 82,>
>>0 955,5

>2

Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic >9,>% misyirikit mnmiciki

tijhikij kurij` diik tnrkiit AF\GH-97.

Hiri bisic fdsnrvisi tnrcibit bimpir tihik ihi misyirikit

yij` mnmikii misknr siit kncuir rumib itiu dnrkumpuc hi

wiruj`. Qiit hiihikij pnjyucubij fcnb mibisiswi misib ihi

misyirikit yij` tihik mnj``ujikij misknr. Kndiisiij

mnjauai tij`ij dncum tnrcibit hi jfrfj` Qiruisf ^tiri,

dncum ihi rumib yij` mnjynhiikij tnmpit mnjauai tij`ij hi

cuir rumib.

8)  \iksij Afvih-97

\iksij Afvih-97 Oumcib Unrsnjtisi

Dncum \iksij 84> 0<,1%

Quhib \iksij 914 41,0%
Xftic >>0 955%
 >7

Hiri tidnc hiitis hihipitkij bisic 0<,1% misyirikit dncum

viksij AF\GH-97.

Hiri bisic wiwijairi wir`i mnj`itikij mnrnki dnknrji siit

 pi`i biri jihi tihik snmpit hitij` kn pusknsmis, ihi ju`i

yij` mnj`itikij tikut hi viksij sndid ihi isu yij` dnrnhir ihi

wir`i yij` cumpub sntncib hi viksij, mnrnki j` dnrlikir jn`itivn

tikut hi afvih kij jiki dnrfdit kn pnciyijij knsnbitij snrti

dncum ihijyi

 pnjyucubij knsnbitij tnrkiit afvih-97 hij viksijisi afvih-97

hi Ofrfj` siruisf utiri

 <5

D.  Urifritis

misicib 9. 

Hiti Lfkus

HQ HF
-  Mnjurut UPK hij wir`i Ufsyijhu mnj`itikij
Cijsii ihi tipi tihik iktil snmnjjik ijik mnrnki
Uijhnmi  snmnjjik snkfcib
-  Misyirikit jfrfj` siruisf hirij` hidncikij
utiri mnmiciki pnrij`kit jfrfj` BU snjhiri
yij` iktil, snbij``i kncubij sndijyik 04
misyirikit hitimpuj` snrti hi frij` (>9,2%).
sncnsiikij hnj`ij diik.  Qnkitir 0< frij`
-  Hiri bisic wiwijairi hipnrfcnb hiti tui (>8,0%)
 dibwi dijyik misyirikit yij` mnjyitikij
bipnrtnjsi kirnji pfci mikijij yij` mnrnki siduk
anjhnruj` tihik snbit snrti fcibri`i dnknrji snbij``i
yij` kurij`. Mnrnki tihik dnrfdit tihik
snairi tnritur kirnji mnrnki tihik
 pibim hnj`ij
pnj`fditij bipnrtnjsi, snrti tihik
pibim hnj`ij
`iyi bihup snbit.
Misyirikit mnj`itikij dncum ihi
pnjyucubij tnrkiit bipnrtnjsi.
Bisic wiwijairi hnj`ij knpici
jfrfj` ju`i mnmpnrkuit
pnrjyitiij dibwi hi
 jfrfj` Qiruisf ^tiri pnjyikit
tnrdijyik wir`i ihicib bipnrtnjsi.
Mnjurut ijlfrmisi UPK
sntnmpit Ufsyijhu Cijsii
ju`i tihik hiciksijikij sncimi
pijhnmi. 
-  Bisic wiwijairi
mnjyitikij snmnjjik pijhnmi
idu tikut mnmdiwi ijikjyi
kn Ufsyijhu, snkitir 2
(99,8%) frij` idu mnj`itikij
dibwi ijik jyi suhib cnj`kip
imujisisi hij tihik pnrcu hi
 diwi ci`i kn Ufsyijhu. 
-  Bisic wiwijairi hnj`ij frij` tui
-  Hi dihij` pnjhihikij, tnrhipit 9 UI^H, 9 duib
QH, hij ujtuk mnjujjij` pnjhihikij lfrmic
misyirikit Qiruisf ^tiri. Qnmnjtiri
dndnripi kncfmpfk- kncfmpfk misyirikit
yij`
 dnrknmdij` iktil siit iji ijtiri ciij ihicib
CKIIM, UKK, Dujhf Kijhuij`, Mijncis Xikcim,
hij Gkitij- ikitij Unmuhi, Kndnrihiij cnmdi`i hij
kncfmpfk misyirikit iji sij`it pnjtij` irtijyi
hij mnmdnri mijliit hicim misyirikit
jfrfj` Qiruisf ^tiri.
-  Qndi`iij dnsir rumib wir`i suhib
 pnrmijnj, cij`kuj`ij pnkirij`ij y` ihi dncum
himijliitkij snairi miksimic kbususjyi
pnjijimij Xf`i hi rumib-rumib wir`i misib
kurij`.
-  Unjhihikij misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri
timit QMU sndijyik 8>5 frij`, timit QMI
>42 frij` hij timit Unr`uruij tij``i sndijyik
72 frij`.
-  Miti pnjairiij dnrtiji 05%,
 dnrhi`ij` 95%, UJQ hij IDTG 45%. 
-  Onjis pnjyikit yij` hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri
tnrdijiyik ihicib Bipnrtnjsi (41,4%), sncijjutjyi
Myic`ii (91,7%), Hnrmititis (99,4%),
@istritis (7,2%) hij
 pnjyikit ciijjyi.
-  Hiti Uusknsmis dnrhisirkij kujjuj`ij
kisus Bipnrtnjsi hiri
 jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi ducij Qnptnmdnr
4549 sndijyik 15 frij` hiri tftic kisus 7> kisus.
 <9

 disi 48 jim mnj`fjtrfc ijikjyi.   -  Hiri bisic fdsnrvisi hi tnmukij

-  Hiri bisic wiwijairi wir`i  dibwi misyirikit dijyik
mnj`itikij mnrnki dnknrji kfjsumsi mikijij
siit dnrsijtij,
 pi`i biri jihi tihik snmpit hitij` kn `frnj`-`frnj` snrti ikij
 pusknsmis, ihi ju`i yij` isij, Ufsyijhu cijsii puj
mnj`itikij tikut hi viksij dncum hiciksijikij snmnjjik
sndid pijhnmik.
ihi isu yij` dnrnhir ihi wir`i yij` Hiri bisic pnmnriksiij tnkijij
cumpub sntncib hi viksij, mnrnki j` hirib siit pnjhitiij
 dnrlikir jn`itivn tikut hi afvih kij hitnmukij
 jiki dnrfdit kn pnciyijij cijsii hnj`ij tnkijij hirib
knsnbitij snrti dncum ihijyi :985/25 mmB` sndijyik
pnjyucubij knsnbitij tnrkiit 18 frij`.
afvih-97 hij viksijisi afvih-97 -  25% misyirikit mnrfkfk
hi Ofrfj` siruisf utiri  diik hihicim rumib miupuj
hicuir rumib.
-  Hiri bisic fdsnrvisi
umumjyi misyirikit usii
prfhuktil yij` cndib dijyik
mnrfkfk. Iktivitis mnrfkfk
timpik hi hicim rumib miupuj
hi cuir rumib snpnrti hi wiruj`
itiu hi tnmpit umum.
-  Misyirikit tihik pnrhuci
wiciupuj hi duj`kus rfkfk suhib
sij`it hijnciskij tnjtij` dibiyi
mnrfkfk,
-  Hiti hi Uusknsmis mnjjnciskij
 prf`rim UBDQ hij UGQ UK hiri
 pusknsmis ju`i suhib
hiciksijikij hi Ofrfj` Qiruisf
^tiri utiri jimuj dncum
mnjujjukkij ihijyi
pnrudibij kndiisiij mnrfkfk
hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri.
-  42,<% idu yij` mnmiciki diyi hij
 diciti (05 sisirij) yij` hitij` kn
 pfsyijhu hi ducij Fktfdnr. 
-  >1,4% misyirikit hnj`ij
usii rnmiji knaijhuij `it`nt. 
-  <>% misyirikit mnmiciki
 pnj`ntibuij kurij` diik
tnrkiit AF\GH-97. Xnrcibit hiri
dndnripi
 pnrtijyiij yij` hijiwid
sicib mnj`njii afvih-97 ?
sndijyik
<0,1% misyirikit sisirij viksij
sicib mnjhnlijisikij afvih-97
<4
 

snrti `njici spnsilik afvih-97, cndib

hiri sntnj`ib misyirikit yij` mnjjihi sisir

 pnjucirij afvih-97. 
-  ><,5% misyirikit mnmiciki sikip
jn`itil tnrkiit AF\GH-97. 
- >9,>%misyirikitmnmiciki
tijhikij kurij` diik tnrkiit AF\GH-97. 

mnmikii misknr siit kncuir rumib itiu dnrkump

mibisiswi misib ihi misyirikit

yij` tihik mnj``ujikij misknr. Kndiisiij mnj
tnrcibit hi jfrfj` Qiruisf ^tiri,

 dncum
ihi rumibyij`
mnjynhiikij tnmpit mnjauai
tij`ij hi cuir rumib.  
- 0<,1% misyirikit dncum viksij AF\GH-97. 

4.  Ijicisi Hiti

Jf Ijicisi Hiti Misicib

9. HQ ?
Hiri bisic wiwijairi hipnrfcnb hiti dibwi dijyik misyirikit yij` bipnrtnjsi
Unriciku kirnji pfci mik
knsnbitij
 pibim hnj`ij `iyi bihup snbit. anjhnruj` dnrnsikf ?
Bipnrtnjsi (H.5577)

Bisic wiwijairi hnj`ij knpici jfrfj` ju`i

mnmpnrkuit pnrjyitiij dibwi hi jfrfj` Qiruisf
^tiri pnjyikit tnrdijyik wir`i ihicib bipnrtnjsi.

Mnjurut ijlfrmisi UPK sntnmpit Ufsyijhu Cijsii

<1

 
  ju`i tihik hiciksijikij sncimi pijhnmi.

HF?
-  Onjis pnjyikit yij` hi Ofrfj` Qiruisf
^tiri tnrdijiyik ihicib
Bipnrtnjsi (41,4%),
sncijjutjyi Myic`ii (91,7%), Hnrmititis
(99,4%), @istritis (7,2%) hij pnjyikit ciijjyi.
-  Hiri bisic pnmnriksiij tnkijij hirib
siit

 hpinrjihbi t:i9i8j5 /2h5it nmuBki`j s ndc

ijsyiik 1h8n jf`rij `. tnkijij
-  Hiti pusknsmis ducij Qnptnmdnr 4549
misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri yij`
 dnrkujjuj` kn Uusknsmis bijyi 15 frij`
hiri kisus 7> frij`.
-  Unjhihikij misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri
timit QMU sndijyik 8>5 frij`, timit QMI >42
frij` hij timit Unr`uruij tij``i sndijyik 72
frij`.
-  Bisic fdsnrvisi pnmijliitij tf`i hi misyirikit
misib rnjhib. Qndi`iij dnsir rumib wir`i
suhib pnrmijnj, cij`kuj`ij pnkirij`ij y` ihi
 dncum himijliitkij snairi miksimic Unriciku knsnbitij
kbususjyi pnjijimij Xf`i hi rumib-rumib anjhnruj` dnrnsikf ?
wir`i misib kurij`. Mnrfkfk (H.5577)
4.  HQ ? -

HF ?
-  Qikip jn`itivn tnrbihip pnciyijij knsnbitij
-  @iyi bihup tihik snbit (rfkfk,
fcibri`i kurij`)
-  25% misyirikit mnrfkfk diik hihicim rumib
miupuj hicuir rumib.
-  Hiri bisic fdsnrvisi umumjyi misyirikit usii
 prfhuktil yij` cndib dijyik mnrfkfk. Iktivitis
mnrfkfk timpik hi hicim rumib miupuj hi
cuir rumib snpnrti hi wiruj` itiu hi tnmpit
umum.
-  Misyirikit tihik pnrhuci wiciupuj hi duj`kus
rfkfk suhib sij`it hijnciskij tnjtij` dibiyi
mnrfkfk,
-  Hiti hi Uusknsmis mnjjnciskij prf`rim UBDQ
hij UGQ UK hiri pusknsmis ju`i
suhib hiciksijikij hi Ofrfj` Qiruisf
^tiri utiri jimuj dncum mnjujjukkij
ihijyi pnrudibij

<8

 
  jfrfj` yij` iktil, snbij``i kncubij (H.5579)
misyirikit
1. HQ ? Knsiipij pnjij`kitij
hitimpuj` snrti hi sncnsiikij hnj`ij diik.
Misyirikit jfrfj` siruisf utiri mnmiciki pnrij`kit kfpij` kfmujitis
Mnjurut wir`i iksns kn Uusknsmis ju`i tihik tnrcicu
 jiub kurij` cndib mnmnrcukij wiktu 9>-45 mnjit.

HF ?
-  Xnrhipit kncfmpfk-kncfmpfk misyirikit yij`
 dnrknmdij` iktil ijtiri ciij CKIIM, UKK,
Dujhf Kijhuij`, Mijncis Xikcim, hij Gkitij-
ikitij Unmuhi, Kndnrihiij cnmdi`i hij
kncfmpfk misyirikit.
-  Hiri bisic fdsnrvisi misyirikit Ofrfj` siruisf
utiri ju`i sij`it kffpnritil hij pfsitil hicim
mnjnrimi ijlfrmisi diru.
-  Xnrhipit situ Ufcijhns/Ufknsri hij 9 pfsyijhu
Diciti. Ufsyijhu Cijsii ihi tipi tihik iktil
snmnjjik Uijhnmi. Iksns kn Uusknsmis
ju`i
tihik tnrcicu jiub kurij` cndib
mnmnrcukij wiktu 9>-45 mnjit. MMtihijki njnlmnkntjil
8.
HQir i? bisic wiwijairi wir`i mnj`itikij (kHn.s5n9b9i<ti) j
mnrnki
 dnknrji siit pi`i biri jihi tihik snmpit hitij` kn
 pusknsmis, ihi ju`i yij` mnj`itikij tikut hi viksij
sndid ihi isu yij` dnrnhir ihi wir`i yij`
cumpub sntncib hi viksij, mnrnki j` dnrlikir jn`itivn
tikut hi afvih kij jiki dnrfdit kn pnciyijij
knsnbitij, snrti
 dncum ihijyi pnjyucubij knsnbitij tnrkiit afvih-
97 hij viksijisi afvih-97 hi jfrfj` Qiruisf ^tiri.

HF ?
-  <>% misyirikit mnmiciki pnj`ntibuij kurij`
 diik tnrkiit AF\GH-97.

-  incricbib imt nhji`rin jdinid narfivpiih p-9n7rt i?j yisinjd iyjiyji`k h

i<ji0w,1i%d
misyirikit sisirij viksij
sicib mnjhnlijisikij afvih-97 snrti `njici
spnsilik afvih-97, cndib hiri sntnj`ib
misyirikit yij` mnjjihi sisirij viksij
yiitu >>0 frij` tihik mnj`ntibui misi
ijkudisi afvih-97 yiitu

<>

24,2%, 20,8% wir`i sisirij viksij mnjjiwid sicib di`iimiji airi pnjucirij Afvih-97
- Kurij` tnrpipir ijlfrmisi
- Qikip jn`itivn tnrbihip pnciyijij knsnbitij
 misyirikit yij`jfrfj`
tnrcibit hi mnmikii misknr
Qiruisf siitdncum
^tiri, kncuir rumib
ihi rumibitiuyij`dnrkumpuc
mnjynhiikijhi tnmpit
wiruj`. mnjauai
Qiit hiih
ti
-  0<,1% misyirikit dncum viksij AF\GH-97.

1.   Hii`jfsi knpnriwitij kfmujitis

i.   Urfsns Qkfrij` Urifritis Misicib

9)  Tumus skici skfrij`

Jf Kritnrii Qkfr Dfdft

Qiiklicti m ? Isjicaibmij
i knsnbitij
Xihik/kurij` snbit Krisis 4
9. 9
1
9
Knmuj`kijij misicib hipit hiudib
Qkici ? Xij``i 4
4. Aukup Tnjhib 4
9
Uftnjsi misicib ujtuk hian`ib Qkici ? Xij``i 5
Aukup Tnjhib
1.
1
9
4
9
9
Mnjfjjfcjyi misicib 4
Qkici ? Misicib dnrit birus hitij`iji 9
8. Misicib tihik pnrcu sn`nri9
hitij`iji
Misicib tihik hirisikij 5

<<

Jf Misicib 9 4 1 8 skfr Urifritis

9. Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? 4 4 4 4 2 9
Bipnrtnjsi (H.5577)
4. Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? 4 9 4 4 0 4
Mnrfkfk (H.5577)
1. Knsiipij pnjij`kitij kfpij` kfmujitis 4 9 4 4 0 1
(H.5579)
8. Mijijnmnj knsnbitij tihik nlnktil 4 9 4 9 < 8
(H.599<)

d.  Hii`jfsi Knpnriwitij

 9)   Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? Bipnrtnjsi

(H.5577) 4)  Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? Mnrfkfk

(H.5577) 1)  Knsiipij pnjij`kitij kfpij` kfmujitis (H.5579)

8)  Mijijnmnj knsnbitij tihik nlnktil (H.599<)

<0

A.  Tnjaiji Isubij Knpnriwitij Kfmujitis

Jf Hiti Hii`jfsi knpnriwitij QCKG QGKG

Kfhn Hii`jfsi Kfhn Bisic Kfhn
9 HQ ? H.5577 Unriciku knsnbitij anjhnruj` Urnvnjsi primnr  Urnvnjsi primnr Nhukisi knsnbitij (U
Hiri bisic wiwijairi hipnrfcnb hiti dibwi dijyik dnrnsikf
misyirikit yij` bipnrtnjsi
C.9495<kirnji
? Bipnrtnjsi pfci mikijij
Unmncibiriij yij` anjhnruj`
Knsnbitij tihik snbit snrti fcibri`i yij` kurij`. M
G.94121

Urnvnjsi snkjhnr 
C.94950Unriciku Knsnbitij

C.94958 Mijijnmnj Knsnbitij Hi

tihik pibim hnj`ij Knsnbitij Cij`kuj`ij Misyirikit Tntjijij`sib Cirisit
 pnj`fditij bipnrtnjsi, snrti
tihik pibim hnj`ij `iyiUrnvnjsi tnrsinr &
bihup snbit.C.94995Xij`kit Knpitubij

Bisic wiwijairi hnj`ij C.94999Xij`kit Unj`ntibuij Urnvnjsi snkujhnr

knpici jfrfj` ju`i mnmpnrkuitG.57424 Kfjtrik pnriciku
 pnrjyitiij dibwi hi jfrfj`  pfsitil
Qiruisf ^tiri pnjyikit G.948<8 Unjnjtuij tujuij
tnrdijyik bipnrtnjsi.
wir`i ihicib  dnrsimi

Urnvnjsi tnrsinr
Mnjurut ijlfrmisi UPK G.94804Urfmfsi pnriciku
sntnmpit Ufsyijhu Cijsii ju`iupiyi knsnbitij
tihik hiciksijikij sncimi
 pijhnmi.
 <2

HF?
-  Onjis pnjyikit yij` hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri tnrdijiyik ihicib
Bipnrtnjsi (41,4%),
sncijjutjyi Myic`ii
(91,7%), Hnrmititis (99,4%), @istritis (7,2%) hij pnjyikit ciijjyi.
-  Hiri bisic pnmnriksiij
tnkijij hirib siit
 pnjhitiij hitnmukij cijsii hnj`ij tnkijij
hirib :985/25 mmB` sndijyik 18 frij`.
-  Hiti pusknsmis ducij
Qnptnmdnr4549
misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri yij`
 dnrkujjuj` kn Uusknsmis bijyi 15 frij` hiri kisus 7> frij`.
-  Unjhihikij misyirikit
 jfrfj` Qiruisf ^tiri timit QMU sndijyik 8>5 frij`, timit QMI >42 frij` hij timit Unr`uruij tij``i sndijyik

<7

72 frij`.

4HQ ? - H.5577 Unriciku Urnvnjsi primnr  Urnvnjsi primnr

knsnbitij C.94950 Unriciku knsnbitij G.91828 Mfhilfikisi priciku
HF ? anjhnruj` kntnrimpicij sfsiic
- Qikip jn`itivn tnrbihip  dnrnsikf ? Urnvnjsi snkujhnr
 pnciyijij knsnbitij Mnrfkfk C.94958 Mijijnmnj G.94121 Nhukisi knsnbitij
- @iyi bihup tihik snbit knsnbitij (Unjyucubij
(rfkfk, fcibri`i kurij`) Knsnbitij Xnjtij`
- 25% misyirikit Urnvnjsi tnrsinr Himpik Kndiisiij
mnrfkfk diik hihicim C.9495< Unmncibiriij Mnrfkfk
rumib miupuj hicuir knsnbitij @ustiji & Ijijhiti,
rumib. 4549)
- Hiri bisic fdsnrvisi
umumjyi misyirikit Urnvnjsi snkujhnr
usii prfhuktil yij` G.94804 Urfmfsi pnriciku
cndib dijyik mnrfkfk. upiyi knsnbitij
Iktivitis mnrfkfk
timpik hi hicim rumib Urnvnjsi tnrsinr
miupuj hi cuir rumib G.574>2 Hukuj`ij kncfmpfk
snpnrti hi wiruj` itiu hi kfjsncij`
tnmpit umum.
- Misyirikit tihik pnrhuci
wiciupuj hi duj`kus
rfkfk suhib sij`it
hijnciskij tnjtij`
 dibiyi mnrfkfk,
-  Hiti hi Uusknsmis
 05

mnjjnciskij prf`rim
UBDQ hij UGQ UK hiri
 pusknsmis ju`i suhib hiciksijikij hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri utiri jimujdncum mnjujjukkij ihijyi
 pnrudibij kndiisiij mnrfkfk hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri.

1 HQ ? H.5579 Knsiipij Urnvnjsi primnr  Urnvnjsi primnr

Hiri bisic wiwijairi hipnrfcnb hiti dibwi dijyik pnjij`kitij
misyirikitkfpij` sttus kfpij` kncuir`i
yij` bipnrtnjsi kirnji pfci mikijij yij` anjhnruj`
kfmujitis
tihik snbit snrti fcibri`i yij` kurij`. Mnrnki C.9199
C.57522 tihik dnrfdit snairi Qfsiic.
Hukuj`ij tnritur kirnji mnrnki
Urnvnjsi snkujhnr  1
kntibijij kfmujitis

C.5250> Qtitus Knsnbitij

Kfmujitis
tihik pibim hnj`ij
 pnj`fditij bipnrtnjsi, snrti C.94957Urnvnjsi tnrsinr 
tihik pibim hnj`ij `iyi bihup snbit. tij`kit pnj`ntibuij
Misyirikit mnj`itikij dncum ihi pnjyucubij tnrkiit BX hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri
C.94999

Misyirikit jfrfj` siruisf

utiri mnmiciki pnrij`kit

09

 jfrfj` yij` iktil, snbij``i

kncubij misyirikit hitimpuj` snrti hi sncnsiikij hnj`ij diik.

HF ?
-  Xnrhipit kncfmpfk- kncfmpfk misyirikit yij` dnrknmdij` iktil ijtiri ciij CKIIM,
UKK, Dujhf Kijhuij`, Mijncis Xikcim, hij Gkitij- ikitij Unmuhi,

Kndnrihiij cnmdi`i
hij misyirikit. Hiri
kncfmpfk
bisic misyirikit

-  fdsnrvisi
Ofrfj`
siruisfutiriju`i
sij`it kffpnritil hij
 pfsitil hicim mnjnrimi ijlfrmisi diru.
-  Xnrhipit situ
Ufcijhns/Ufknsri hij 9
 pfsyijhu Diciti. Ufsyijhu Cijsii ihi tipi tihik iktil snmnjjik Uijhnmi. Iksns kn
 04

Uusknsmis ju`i tihik

tnrcicu jiub kurij` cndib mnmnrcukij wiktu 9>- 45 mnjit.
-  Bisic fdsnrvisi
 pnmijliitij tf`i hi misyirikitmisib rnjhib. Qndi`iij dnsir rumib wir`i suhib
 pnrmijnj, cij`kuj`ij
 pnkirij`ij y` ihi

 dncum himijliitkij snairi miksimic

kbususjyi pnjijimij Xf`i hi rumib-rumib wir`i misib kurij`.

8 HQ ? Mijijnmnj Urnvnjsi primnr  Urnvnjsi primnr

Hiri bisic wiwijairi wir`i mnj`itikij mnrnki
H.599< knsnbitij
dnknrji
nlnktil
siit pi`iC94958
tihik biri jihi tihik snmpit hitij`
Mijijnmnj kn pusknsmis,
knsnbitij ihi ju`i
G.91828 yij` knsnbitij
Nhukisi mnj`itikij tikut Unrsnpsi
(Buduj`ij hi viksij
 dnrnhir ihi wir`i yij` cumpub sntncib hi viksij, mnrnki j` dnrlikir jn`itivn tikut hi afvih kij jiki dnrfdit kn pnciyijij knsnbitij, snr
\iksij Hnj`ij Qikip Knsnhiiij Mnj`ikut
Pihiyijti & Kusumiwiti, 4549)
Urnvnjsi snkujhnr 
C.9495<Unmncibiriij
knsnbiitij

C.95955Urfsns ijlfrmisi

Urnvnjsi tnrsinr
C.94995Xij`kit knpitubij@imdirij

01

 dncum ihijyi pnjyucubij Unj`ntibuij

knsnbitij tnrkiit afvih-97 hij C.94999 Xij`kit pnj`ntibuij Misyirikit Xnjtij`
viksijisi afvih-97 hi jfrfj` Afvih-97 Hij
Qiruisf ^tiri. Unriciku Misyirikit
Hi Misi Uijhnmi
Afvih-97
HF ? Wijti9, Ju`ribi,
-  <>% misyirikit Pisjiwi, I`ustiji,
mnmiciki pnj`ntibuij & Hiijtiri, 4545)
kurij` diik tnrkiit
AF\GH-97. Urnvnjsi snkujhnr
-  Xnrcibit hiri dndnripi G.91828 Mfhilikisi priciku
 pnrtijyiij yij` hijiwid kntnrimpicij sfsiic
sicib mnj`njii afvih-97
? sndijyik <0,1% Urnvnjsi tnrsinr
misyirikit sisirij G.95118 Hukuj`ij kncfmpfk
viksij sicib kfjsncij`

mnjhnlijisikij afvih-97 snrti `njici spnsilik afvih-97, cndib hiri sntnj`ib misyirikit yij` mnjjihi sisirij viksij yiitu >>0 frij` tihik mnj`ntibui mi
mnjjiwid sicib
 08

 di`iimijiairi
 pnjucirij Afvih-97
-  Kurij` tnrpipir
ijlfrmisi
-  Qikip jn`itivn tnrbihip
 pnciyijij knsnbitij
bisic fdsnrvisi tnrcibit bimpir tihik ihi misyirikityij` mnmikii misknr siit kncuir rumib itiu

 dnrkumpuc hi wiruj`.
Qiit hiihikij
 pnjyucubij fcnb mibisiswi misib ihi misyirikit yij` tihik mnj``ujikij misknr. Kndiisiij mnjauai tij`ij dncum tnrcibit hi
 jfrfj` Qiruisf ^tiri,
 dncum ihi rumib yij` mnjynhiikij tnmpit mnjauai tij`ij hi cuir rumib.
-  0<,1%misyirikit

 dncum viksij AF\GH-

97.

0>

TNJAIJI KNTOI (UCIJ FL IAXGFJ  / UFI) KFM^JGXIQ UIHI KNCFMUFK QIT^IQF ^XITI
HG OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI

Jf Hii`jfsi Kn`iitij Xujuij Qisirij Qumdnr Hiyi

Knpnriwitij Unjij``uj` Piktu Xnmpit Icfkisi
Oiwid Hiji
9 Unriciku - Ikij mnmdnrikij Qntncib hicikukij pnjyucubij Misyirikit Kncfmpfk 9> Fktfdnr Kijtfr Kncfmpfk
knsnbitij  pnjyucubij hibiripkij misyirikit Qiruisf Ofrfj` mibisisw 4549 Ofrfj` mibisisw
anjhnruj` knsnbitij tnjtij` ^tiri hipit mnj`ntibui tnjtij` Qiruisf Qiruisf ^tiri 98.55 PGD Qiruisf
 dnrnsikf ? tnripi bipnrtnjsi hij tnripi ^tiri s/h sncnsii ^tiri
Bipnrtnjsi kfmpcnmnjtnr kfmpcnmnjtnr yij`
bipnrtnjsi hiciksijikij
- Ikij mncikukij Qntncib hicikukij pnmnriksiij
 pnmnriksiij tnkijij hirib hibiripkij
tnkijij hirib misyirikit Qiruisf utiri hipit
hirib dnknrjisimi mnj`ntibui tnkijij hirib hij
hnj`ij pfsyijhu rutij kfjtrfc tnkijij hirib pihi
cijsii  pfsyijhu cijisi
4 Unriciku - Ikij Qntncib hicikukij pnjyucubij Cijsii Kncfmpfk 9> Fktfdnr Kijtfr Kncfmpfk
knsnbitij mnciksijikij  dibiyi mnrfkfk hibiripkij Ofrfj` mibisisw 4549 Ofrfj` mibisisw
anjhnruj`  pnjyucubij misyirikit Qiruisf ^tiri Qiruisf Qiruisf ^tiri 98.55 PGD Qiruisf
 dnrnsikf ? tnjtij` dibiyi mnj`nrti ikidit mnrfkfk ^tiri s/h sncnsii ^tiri
Mnrfkfk mnrfkfk
- Ikij mnmisij` Qntncib hicikukij pnmisij`ij Tumib Kncfmpfk 90 Fktfdnr Ofrfj` Kncfmpfk
stiknr dndis isip stiknr dndis isip rfkfk hirumib Misyirikit mibisisw 4549 Qiruisf mibisisw
rfkfk hirumib hibiripkij misyirikit Qiruisf Ofrfj` Qiruisf ^tiri 57.55 PGD ^tiri Qiruisf
wir`i ^tiri tihik ihi ci`i yij` Qiruisf s/h sncnsii ^tiri
 0<

mnrfkfk hihicim rumib ^tiri

1 Knsiipij - Ikij Qtncib hicikukij pnj`iktilij
Tumib Pir`i
tf`iyij`hibiripkij
Bipnrtnjsi hi
misyirikit
Ofrfj` Qiruisf
Qiruisf ^tiri
Kncfmpfk 9<hipit mnj`ntibuiOfrfj`
Fktfdnr tnjtij` tnripiKncfmpfk
kfmpcnmnjtnr
 pnjij`kitij kfpij` kfmujitis ^tiri 4549
mibisisw Qiruisf ^tiri Qiruisf mibisisw Qiruisf
mnj`iktilkij tf`i
 pihi misyirikit mnj`tisi bipnrtnjsi 57.55 PGD ^tiri ^tiri
hnj`ij s/h sncnsii
mnj`ujjuj`i yij` hiciksijikij ujtuk
rumib wir`i

8 Mijijnmnj - Ikij Qntncib hicikukij pnjyucubij Misyirikit Kncfmpfk 9> Fktfdnr Kijtfr Kncfmpfk
knsnbitij tihik nlnktil
mnciksijikij hibiripkij misyirikit Qiruisf Ofrfj` Qiruisf 4549
mibisisw Qiruisf ^tiri Ofrfj`  mibisisw Qiruisf
 pnjyucubij ^tiri hipit mnj`ntibui tnjtij` ^tiri 98.55 PGD ^tiri
 pnjan`ibij virus afrfji s/h sncnsii
tnjtij` viksijisi afvih 97.

- Ikij dnknrjisimi Qntncib hicikukij viksijisi Misyirikit Kncfmpfk 47 Fktfdnr Kijtfr Kncfmpfk
hibirpikij
hnj`ij Uusnksmis sntnmpit misyirikit
mncikukij Qiruisf
viksijisi Ofrfj` Qiruisf 4549
mibisisw Qiruisf ^tiri Ofrfj`  mibisisw Qiruisf
^tiri hipit tnrbijhir hiri Afvih 97. ^tiri 57.55 PGD ^tiri
s/h sncnsii

00

H.  Gmpcnmnjtisi
Hx knpnriwitij Piktu
Unciksijiij Gmpcnmnjtisi
Unriciku knsnbitij 9> Fktfdnr - Mnmdnrikij pnjyucubij knsnbitij
anjhnruj` dnrnsikf 4549 98.55 PGD tnjtij` tnripi kfmpcnmnjtnr bipnrtnjsi
? Bipnrtnjsi s/h sncnsii - Mncikukij pnmnriksiij tnkijij hirib
hirib dnknrjisimi hnj`ij
pfsyijhu
Unriciku knsnbitij 9> Fktfdnr cijsii
anjhnruj` dnrnsikf 4549 98.55 PGD - Mnciksijikij pnjyucubij tnjtij`
? Mnrfkfk s/h sncnsii  dibiyi mnrfkfk
90 Fktfdnr
4549 - Mnmisij`` stiknr dndis isip rfkfk
57.55 PGD s/h hirumib wir`i
Knsiipij sncnsii
 pnjij`kitij kfpij` 9< Fktfdnr - Mnj`iktilkij tf`i pihi misyirikit
kfmujitis 4549 57.55 PGD hnj`ij mnj`ujjuj`i rumib wir`i
s/h sncnsii
Mijijnmnj 9> Fktfdnr 4549 - Mnciksijikij pnjyucubij tnjtij`
 knsnbitij 98.55 PGD s/h viksijisi Afvih 97.
tihik
sncnsii
nlnktil
47 Fktfdnr - Dnknrjisimi hnj`ij Uusnksmis
4549 57.55 PGD sntnmpit mncikukij viksijisi
s/h sncnsii

N.  Nvicuisi
Hx knpnriwitij Piktu Nvicuisi
Unciksijiij 9> Fktfdnr 4549 98.55 PGD s/h sncnsii
Unriciku knsnbitij Q?
anjhnruj` dnrnsikf - Misyirikit mnj`itikij mnj`ntibui
? Bipnrtnjsi tnjtij` bipnrtnjsi hij tnripi
kfmpcnmnjtnr ujtuk pnjhnriti
bipnrtnjsi. 
-Misyirikit mnj`itikij miu
hicikukij pnmnriksiij tnkijij
hirib. 
F?
-Misyirikit timpik mnj`nrti siit
hitijyi knmdici tnjtij` bipnrtnjsi
hij tnripi kfmpcnmnjtnr ujtuk
 pnjhnriti bipnrtnjsi. 
-Misyirikit timpik mncikukij
 pnmnriksiij tnkijij hirib. 

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij

02

Unriciku knsnbitij 9> Fktfdnr 4549Q ?

anjhnruj` dnrnsikf 98.55 PGD s/h-Misyirikit mnj`itikij mnj`ntibui sncnsiitnjtij` dibiyi rfkfk
? Mnrfkfk F?
-Misyirikit timpik mnj`nrti siit hitijyi tnjtij` dibiyi rfkfk. 

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij
90 Fktfdnr 4549 Q ?
57.55 PGD s/h sncnsii - Misyirikit mnj`itikij miu
mnmisij` stiknr dndis isip rfkfk
hirumibjyi.

F?
Misyirikit timpik mnj`izijkij
hipisij`kij stiknr dndis isip rfkfk hirumibjyi.
Tumib wir`i hitnmpnckij stiknr
  dndis isip rfkfk.

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij
Knsiipij 9< Fktfdnr 4549Q ?

 pnjij`kitij kfpij` 57.55 PGD s/h - Misyirikit mnj`itikij miu

kfmujitis sncnsii mnj`iktilkij knmdici tf`i
hirumibjyi.

F?
Misyirikit timpik mnj`izijkij
hitijimi tf`i hirumibjyi.
Tumib wir`i hitijimi > jnjis tf`i.

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij
Mijijnmnj 9< Fktfdnr 4549 Q ?
knsnbitij tihik nlnktil 57.55 PGD s/h sncnsii - Misyirikit mnj`itikij tibu hij
mnj`nrti tnjtij` Afvih 97
-Misyirikit mnj`itikij ikij
mncikukij viksij Afvih 97. 

F?
-Misyirikit timpik mnj`nrti siit
hitijyi knmdici tnjtij` Afvih 97. 

07

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij
47 Fktfdnr 4549 Q?
57.55 PGD s/h sncnsii - Misyirikit mnj`itikij ikij
mncikukij viksij Afvih 97. 

F?
- Misyirikit mncikukij viksijisi hi
Ufcijhns sndijyik 955 frij` yij` mnjhiltir, 22
kirnji bipnrtnjsi. 

I ? Xujuij tnraipii

U ? Gjtnrvnjsi hibnjtikij
 25

DID G\
UNMDIBIQIJ

Unmdnriij isubij knpnriwitij mnrupikij prfsns tnripnutik

yij` mnciditkij buduj`ij knrjisimi ijtiri pnriwit hnj`ij kcinj / kncuir`i

itiu misyirikit ujtuk mnjaipii tij`kit knsnbitij yij` fptimic (Airpnjitf,

977>).

Kfjsnp knpnriwitij kfmujitis yij` prflnsifjic mij`iau pihi icmu

hij kiit knpnriwitij yij` hi tujukij pihi misyirikit tnrumitimi

kncfmpfk- kncfmpfk yij` dnrisikf tij``i tnrbihip tnrsnrij`jyi pnjyikit itiu

ikidit prfsns

 pnjuiij. Unrij snrti iktil misyirikit sij`it mnmpnj`irubi prfsns

pnjnripiji isubij knpnriwitij hi misyirikit itu snjhiri. Unj`kijiij yij`

hicikukij sij`it

tnr`ijtuj` pihi rnspfj misyirikit, tnrutimi hicim mnmdnrikij ijlfrmisi yij`

vicih hij ikurit.

Mncicui pnj`kihnrij snrti mnciditkij pibik tnrkiit diik pnmnrijtib

sntnmpit, tfkfb misyirikit, tfkfb i`imi hipit hipnrfcnb hiti yij` sij`it

mnjhukuj` prfsns pnmdnriij isubij cij`suj` pihi misyirikit.

Xibipij prfsns knpnriwitij kfmujitis pihi hisirjyi simi hnj`ij tibipij

 pihi prfsns knpnriwitij yij` mnciputi? Unj`kijiij, Unrnjaijiij,

Unciksijiij hij Nvicuisi Unmdibisij ijipuj mnj`iau pihi

ijicisis QPFX (Qtrnj`tb/knkuitij, Pnikjnss/kncnmibij,

Fppfrtujity/knsnmpitij hij Xbrnit/ijaimij).

Dnrhisirkij bisic isubij knpnriwitij kfmujitis mncicui pnjhnkitij

 prfsns knpnriwitij hihipitkij dndnripi bisic yij` mnciputi ?

I.  Unj`kijiij 

Unj`kijiij mnrupikij hisir utimi hiri prfsns knpnriwitij, dnr`uji

ujtuk mnjnjtukij iktivitis knpnriwitij hij sumdnr hiti di`i prflnsi ciij.

29

Uihi tibip pnj`kijiij, yij` pnrcu hikiji pihi kncfmpfk itiu

kfmujitis mnjurut tnfri Ijhnrsfj ihicib hiti ijti yij` tnrhiri itis

hiti hnmf`rili ? umur , pnjhihikij, jnjis kncimij, pnknrjiij, i`imi,

jicii-jicii knyikijij snrti riwiyit timducjyi kfmujitis hij mnj`kiji sud

sistnm yij` mnmpnj`irubi kfmujitis, snpnrti cij`kuj`ij lisik

pnrumibij, pnjhihikij knsnbitij, knimijij hij knsncimitij pfcitik,

kndijikij pnmnrijtib tnrkiit knsnbitij, pnciyijij knsnbitij yij` tnrsnhii,

sistnm kfmujikisi , nkfjfmi hij rnicisisi.

Unj`kijiij hiciksijikij hnj`ij mnj``ujikij mntfhn wiwijairi

hij fdsnrvisi cij`suj` dnrhisirkij lfrmit pnj`kijiij/kunsifjnr yij`

hisusuj dnrhisirkij prifritis misicib yij` tncib hisnpikiti hicim pnrtnmuij

 hnj`ij pnmnrijtib sntnmpit, misyirikit, hij tfkfb i`imi. Unj`kijiij

hicikukij pihi sncurub knpici kncuir`i yij` ihi hi Piciyib Ofrfj` Qiruisf

^tiri Knaimitij Xijjuj` Nmis Kidupitnj Xijib Hitir.

Dnrikut `imdirij  Ijicisis QPFX  ujtuk mncibit snairi jyiti liktfr

 pnjhukuj` hij pnj`bimdit pnj`kijiij.

9.   Qtrnj`bt / Knkuitij

i.   Ihijyi hukuj`ij pfsitil hiri Misyirikit/ kncuir`i yij`

himijtikij hiti ( Misyirikit aukup kffpnritil ).

 d.  Ihijyi Kihnr yij` dnrpnrij iktil hicim pnj`umpucij hiti,

tnrutimi dnrpnrij hicim pnmibimij dibisi hinrib.

a.  Hukuj`ij hiri Unmnrijtib, Knaimitij, Kncuribij hij hiri UKM

tijjuj` nmis.

24

h.  Ihijyi hukuj`ij hiri knpici Ofrfj`, tfkfb misyirikit, tfkfb

i`imi, hij piri rnmiji mnsjih hi jfrfj` Qiruisf ^tiri.

4.   Pnnkjnss / Kncnmibij

i.   Xij`kit pnknrjiij Unjhuhuk hi Qiruisf ^tiri yij` riti-riti pntiji,

 dnrhi`ij`, IDTG/UJQ hij ciij-ciij.

 d.  Dibisi yij` hi`ujikij snbiri-biri fcnb misyirikit Qiruisf ^tiri

ihicib dibisi mijij` hij dibisi hinrib sntnmpit yij` dndnripi

kitijyi kurij` hipibimi fcnb mibisiswi.

a.  Unjhihikij misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri yij` miyfritis rnjhib

mnjjihi sicib situ liktfr pnj`bimdit pnmibimij

misyirikit
 tnrbihip pnrtijyiij yij` hidnrikij.

 
1. Fppfrtujity / Knsnmpitij
i.   Kndutubij misyirikit ikij pntu`is knsnbitij

 d.  Kndutubij misyirikit tnjtij` pnjhihikij knsnbitij.

a.  Knij`ijij misyirikit ujtuk bihup snbit itiu dnrpnriciku bihup

snbit.

8.   Xbrnit / Ijaimij

i.
  Knikuritij pnj`kijiij hiri pnj`umpuc hiti snairi mnjhicim.

 d.  Oiwidij bisic pnjhitiij yij` mnmuj`kijkij, tihik snsuii hnj`ij

knihiij yij` sndnjirjyi.

21

D.  Hii`jfsi Knpnriwitij 

Hii`jfsi Knpnriwitij mnrupikij pnjiciiij itiu knsimpucij yij`

hiimdic hiri pnj`kijiij knpnriwitij ( Airpnjitf, 977> ).

Dnrhisirkij bisic pnj`kijiij mujauc 8 misicib knpnriwitij, bic iji

himuj`kijkij kirnji knsihirij misyirikit suhib mnjij`kit tnjtij`

knsnbitij hij prfsnjtisi pnjyndid misicib iji tihik tnrcicu tij``i.

Xi`i misicib yij` mujauc hi Piciyib Qiruisf ^tiri

Knji`iriij Qiruisf Knaimitij Xijjuj` Nmis Kidupitnj Xijib Hitir

ihicib?

9.   Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? Bipnrtnjsi (H.5577)

4.  Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ? Mnrfkfk (H.5577)

1.  Knsiipij pnjij`kitij kfpij` kfmujitis (H.5579)
 8.   Mijijnmnj knsnbitij tihik nlnktil (H.599<)

 
A. Gjtnrvnjsi Knpnriwitij 
Qntncib mnrumuskij hii`jfsi, miki ijtnrvnjsi hij iktivitis

knpnriwitij pnrcu hitntipkij ujtuk mnj`urij`i itiu mnj`bicij`kij hij

mnjan`ib misicib knpnriwitij yij` tnrhiri hiri ?

9.   Mnjnjtukij prifritis misicib

4.  Mnjntipkij tujuij umum hij tujuij

kbusus 1.  Mnjntipkij Kritnrii nvicuisi hij

Qtijhir

8.   Mnrumuskij ijtnrvnjsi hij iktivitis knpnriwitij

Oihi rnjaiji knpnriwitij mnrupikij snrij`kiiij tijhikij yij`

hipit mnjaipii tiip tujuij kbusus. Unrnjaijiij mnmdnri icisij icmiib

 dnrhisirkij citnriturn, bisic pnjncitiij hij pnj`icimij priktik.

28

Dnrikut `imdirij  Ijicisis QPFX   ujtuk mncibit snairi jyiti liktfr

 pnjhukuj` hij pnj`bimdit Unrnjaijiij knpnriwitij kfmujitis.

9.   Qtrnj`tb / Knkuitij

i.   Hukuj`ij hiri Unmnrijtib, Ofrfj`, Knaimitij, hij hiri

UKM Xijjuj` Nmis

 d.  Ihijyi Kihnr pfsyijhu yij` dnrpnrij iktil hicim pnrnjaijiij

kn`iitij.

a.  Ihijyi hukuj`ij hiri Xfkfb - tfkfb misyirikit / I`imi.

4.   Pnnkjnss / Kncnmibij
i.   Kurij`jyi spfjsfr hiji yij` hipit dnrtij``uj` jiwid ujtuk
  dndnripi kn`iitij yij` mnmdutubkij pnmdiiyiij dnsir snbij``i

 dndnripi mntfhn tnpit `uji hisiipkij ujtuk mnj`ibihipi knjhici

hiji tnrsndut

 d.  Kurij` hisipcijjyi misyirikit, mibisiswi hij pibik yij` tnrkiit

snbij``i wiktu pnciksijiij kn`iitij pnrjib tihik snsuii hnj`ij

 jihwic yij` hisnpikiti.

1.   Fpnrtujity / Knsnmpitij

i.   Dijyikjyi wiktu cuij` hiri misyirikit ujtuk ikut snrti hicim

kn`iitij yij` hirnjaijikij.

 d.  Dijtuij hiri Uusknsmis hij pibik tnrkiit yij` hiwujuhkij hicim

knrji hicim dndnripi kn`iitij yij` tncib hirnjaijikij.

2>

8.   Xbrnit / Ijaimij

i.   Knmuj`kijij pnrij snrti iktil misyirikit hicim pnciksijiij

jijtijyi ikij dnrkurij` dnrbuduj`ij hnj`ij knsidukij

hicim

 dihij` nkfjfmi sndi`ii pntiji, dnrhi`ij`, IDTG/UJQ hij ciij

sndi`iijyi.

H.  Gmpcnmnjtisi Knpnriwitij 

Gmpcnmnjtisi hisnsuiikij hnj`ij rnjaiji tijhikij hij

sndncum mnciksijikij tijhikij yij` suhib hirnjaijikij, hicim

mnciksijikij tijhikij birus dnjir-dnjir mncikukij kfjtrik wiktu

hnj`ij misyirikit i`ir sncurub rij`kiiij kn`iitij hipit dnrjicij hnj`ij

diik.
 Dnrikut `imdirij  Ijicisis QPFX   ujtuk mncibit snairi jyiti liktfr

 pnjhukuj` hij pnj`bimdit impcnmnjtisi.

9.   Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf? Bipnrtnjsi

i.   Qtrnj`tb (knkuitij)

9)   Xnrsnhijyi siriji hij prisiriji yij` mnmihii ujtuk hijihikij

 pnjhukuj` hiihikijyi impcnmnjtisi knpnriwitij kfmujitis

4)  Gmpcnmnjtisi hisnsuiikij hnj`ij kndutuij misyirikit

1)  Unjnjtuij tnmpit hij wiktu itis knbnjhik misyirikit

 d.  Pnikjnss (kncnmibij)

9)  Hiri tftic 7> kisus bipnrtnjsi bijyi 15 kisus yij` mncikukij
kfjtrfc rutij kn puskunmis hij pfcijhns.

4)  Kurij`jyi ijlfrmisi tnjtij` pnjyikit bipnrtnjsi.

2<

a.  Fppfrtujity (Knsnmpitij)

9)  Ihijyi prf`rim pnjyucubij knsnbitij tnjtij` bipnrtnjsi hiri

mibisiswi

4)  Qiriji hij prisiriji knsnbitij yij` mnjujjij` pnciyijij

knsnbitij.

1)  Ihijyi ijlfrmisi mncicui mnhii missi hij

ncnktrfjik. h.  Xrnitb (Ijaimij)

9)  Xihik snmui pnjhnriti bipnrtnjsi mnmibmi tnjtij` pnjyikit

bipnrtnjsi kirnji tihik mnj`ikuti pnjyucubij yij` hi ihikij

mibisiswi.
4.   H5577 Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf? mnrfkfk

i.   Qtrnj`bt / Knkuitij

9)  Ihijyi prf`rim pnmnrijtib hij pusknsmis ujtuk pnciksijiij

95 ijhikitfr kncuir`i snbit.

4)  Ihijyi Kihnr knsnbitij yij` dnrpnrij iktil hicim sntiip

kn`iitij.

 d.  Pnikjnss / Kncnmibij

9)  Kurij`jyi pirtisipisi misyirikit ujtuk mnjnripkij pnriciku

tihik mnrfkfk hicim rumib.

4)  Ihijyi pnrsnpsi misyirikit tnjtij` duhiyi mnrfkfk hicim

rumib suhib diisi.

a.  Fppfrtujity / Knsnmpitij

9)  Qnjicij hnj`ij dndnripi kn`iitij hiri prf`rim pnmnrijtib hij

20

 pusknsmis, misicjyi, UGQUK (Urf`rim Gjhfjnsii Qnbit hnj`ij

Unjhnkitij Kncuir`i .

h.  Xbrnit / Ijaimij

9)  Xij`kit pnjhihikij riti - riti pnjhuhuk yij` rnjhib

4)  Xij`kit knsihirij hij pnj`ntibuij misyirikit yij` misib

kurij` ujtuk sncicu mnj`fjtrfc kfjhisi knsnbitij snairi tnritur

 pihi lisicitis-lisicitis knsnbitij yij` tnrsnhii.

1)  Kurij`jyi pntu`is knsnbitij mncikukij kujjuj`ij rumib.

1.   H.5579 Knsiipij pnjij`kitij kfpij` kfmujitis

i.   Qtrnj`bt / Knkuitij
 9)  Knij`ijij hiri misyirikit jfrfj` Qiruisf ^tiri yij` miu

mnrudib `iyi bihup

4)  Ihijyi Kihnr knsnbitij yij` dnrpnrij iktil hicim sntiip

kn`iitij.

1)  Misyirikit jfrfj` Qirisf ^tiri sij`it kffpnritil hij pfsitil

hicim mnjnrimi ijlfrmisi diru

 d.  Pnikjnss / Kncnmibij

9)  Kurij`jyi pirtisipisi misyirikit hicim kn`iitij pnjyucubij

tnjtij` dibiyi rfkfk yij` hicikukij fcnb siswi

4)  @iyi bihup dndnripi misyirikit yij` susib ujtuk hirudib

sicib situjyi mnrfkfk hicim rumib.

a.  Fppfrtujity / Knsnmpitij

9)  Qnjicij hnj`ij dndnripi kn`iitij hiri prf`rim pnmnrijtib hij

22

 pusknsmis, misicjyi, prf`rim UGQUK..

h.  Xbrnit / Ijaimij

9)  Xij`kit pnjhihikij riti - riti pnjhuhuk yij` rnjhib

4)  @iyi bihup misyirikit hijfrfj` Qiruisf ^tiri.

8.   Mijijnmnj knsnbitij tihik nlnktil H.599<

i.   Qtrnj`bt / Knkuitij

9)  Ihijyi prf`rim pnmnrijtib hij pusknsmis ujtuk pnciksijiij

viksijisi afvih-97.

4)  Ihijyi Kihnr knsnbitij yij` dnrpnrij iktil hicim sntiip

kn`iitij.
  d.  Pnikjnss / Kncnmibij

9)  Kntikutij misyirikit ujtuk hi viksij Afvih-97 sndid ihi isu

wir`i cumpub sntncib hi viksij.

a.  Fppfrtujity / Knsnmpitij

9)  Qnjicij hnj`ij prf`rim pnmnrijtib yiitu pnciksjiij viksijisi

afvih-97.

h.  Xbrnit / Ijaimij

9)  Qikip jn`itil misyirikit tnrbihip pnciyijij knsnbitij kirnji

kurij` tnrpipir ijlfrmisi.

4)  @iyi bihup misyirikit hijfrfj` Qiruisf ^tiri.

27

N.  Nvicuisi 

Nvicuisi ihicib prfsns dnrkncijjutij ujtuk mnjicii nlnk hiri tijhikij

knpnriwitij knpihi misyirikit.. Nvicuisi hicikukij diik hiri rnspfj vnrdic,

jfj vnrdic miupuj psikfmftfrjyi.

9.   Tnjaiji kn`iitij mibisiswi sncicu mnjhipit rnspfj pfsitil

hiri misyirikit.

4.  Uihi pnciksijiij kn`iitij (impcnmnjtisi) diisijyi misyirikit kurij`

 dnrnspfj dnrbuduj`ij hnj`ij kurij`jyi knsihirij.

1.  Titi-riti pnjhuhuk suhib mucii mnrisikij irti pnjtij`jyi knsnbitij

tnrdukti hiri tnrjihi pnrudibij tnrbihip mnjij`kitjyi

knsihirij
misyirkit hij mnjij`kitjyi pnj`ntibuij misyirikit tnjtij` priciku
 snbit, hij tihik mnrfkfk hicim rumib. Hi tujjij` puci hnj`ij

cij`kuj`ij yij` suhib mucii dnrsib , pnmijliitij iir dnrsib, hcc.

8.   Kn`iitij yij` dnrbisic hiciksijikij umumjyi kirnji hukuj`ij hiri

kihnr sntnmpit, tfkfb misyirikit, pnmnrijtib tnrkiit, pusknsmis hij

swihiji mibisiswi snjhiri.

75

DID \
UNJ^X^U

I.  Knsimpucij

Kn`iitij priktik knpnriwitij kfmujitis hi Ofrfj` Qiruisf

^tiri Knaimitij Xijjuj` Nmis tncib hicikukij sncimi njim mij``u.

Kn`iitij

 priktik knpnriwitij kfmujitis hiiwici hnj`ij pnjhnkitij mncicui dihij

hnsi Qiruisf ^tiri, knmuhiij hicijjutkij hnj`ij pnjhnkitij knpihi knpici

 jfrfj` Qiruisf ^tiri hij sncurub kihnr. Mibisiswi mncikukij

pnj`kijiij misyirikit hnj`ij mnj``ujikij mntfhn, fdsnrvisi,

wiwijairi hij kunsifjnr. Hiri bisic pnj`kijiij mibisiswi

mnjnmukij nmpit misicib

utimi yij` miyfritis hiicimi misyirikit mnciputi bipnrtnjsi, mnrfkfk

 hicim rumib, afvih-97, pnj``ujiij `ih`nh pihi ijik rnmiji.

Bisic musyiwirib dnrsimi hnj`ij misyirikit mnjhipitkij ti`i

misicib birus birus hisncnsiikij yiitu bipnrtnjsi, mnrfkfk hicim rumib hij

Afvih-97. Misicib knpnriwitij yij` hiij`kit yiitu Unriciku

knsnbitij

anjhnruj` dnrnsikf ? Bipnrtnjsi, Unriciku knsnbitij anjhnruj` dnrnsikf ?

mnrfkfk, Knsiipij pnjij`kitij kfpij` kfmujitis, Mijijnmnj knsnbitij

tihik nlnktil.

Urfsns knpnriwitij kfmujitis yij` hiciksijikij mibisiswi mnciputi

 pnj`kijiij, pnrnjaijiij, impcnmnjtisi hij nvicuisi dnrhisirkij

kfjsnp afmmujity is pirtjnr. Mibisiswi mnciditkij kihnr sndi`ii

pnrwikicij wir`i ujtuk turuj cij`suj` kn hicim knpijitiij yij`

hisusuj mibisiswi hicim mncikukij ijtnrvnjsi. Kihnr mnmiciki

pnrij pnjtij` yiitu mnmpnrknjickij mibisiswi knpihi misyirikit

jfrfj` Qiruisf ^tiri hij

79

mnmdijtu mnjyndircuiskij ijlfrmisi knpihi misyirikit mnj`njii rnjaiji

kn`iitij yij` ikij hicikukij sncimi njim mij``u.

Kn`iitij yij` hicikukij sndi`ii ijtnrvnjsi ujtuk misicib

bipnrtnjsi yiitu pnjyucubij mnj`njii bipnrtnjsi hij tnripi kfmpcnmnjtnr

mnj`ijirkij misyirikit mnjijim tijimij tf`i ujtuk pnj`fditij

bipntnjsi. Nvicuisi ujtuk kn`iitij tnrsndut yiitu 71% pnsnrti

mnj`icimi pnjij`kitij

 pnj`ntibuij tnjtij` bipnrtnjsi. Qnmui pnsnrti hipit

mnmpriktnkkij mnjijim tijimij tf`i snpnrti sncnhri, kujyit, tfmit, hij

ciij-ciij. Kn`iitij hipit dnrjicij tnpit wiktu hij cijair. Qnmui pnsnrti

yij` mnmdiwi diciti tntip dnrusibi mnmduit tnjij` ijikjyi. Kn`iitij

yij` hicikukij sndi`ii ijtnrvnjsi misicib mnrfkfk hicim rumib yiitu

pnjyucubij mnj`njii dibiyi

 rfkfk hij pnmduitij isdik snhnrbiji hi cuir rumib snrti mnjnmpnc

kiwisij tijpi rfkfk hi hnpij pijtu misuk rumib. Kn`iitij iji hiciksijikij

tnpit wiktu snbij``i dndnripi wir`i hitij` cndib iwic hij

mnj`ikuti kn`iitij pnjub hiri iwic simpii ikbir. Bisic nvicuisi yiitu

wir`i ijtusiis mnj`ikuti pnjyucubij hij hipit mnj`ikuti ijtruksi hicim

pnmduitij isdik snhnrbiji. Qnhij`kij ujtuk Afvih-97 yiitu pnjyucubij

mnj`njii Afvih-97

>M hij viksijisi hi cijjutkij hi biri dnrikutjyi. Kn`iitij iji hiciksijikij

hi Ufcijhns yij` hi lisicitisi fcnb \iksijitfr hiri pusknsmis Xijjuj` Nmis,

 dihij pfcijhns hij knpici jfrfj` Qiruisf utiri. Bisic nvicuisi yiitu wir`i

sij`it ijtusiis mnj`ikuti kn`iitij pnjyucubij hij mnj`ikuti kn`iitij

viksijisi yij` hiciksijikij hij mnmnjubi tir`nt yij` hibiripkij.

74

D.  Qirij

9.   ^jtuk misyirikit (jfrfj` Qiruisf ^tiri)?

i.   Unrcu ihijyi pnrtnmuij kihnr ujtuk mnjhiti wir`i yij`

snbit, sikit hij dnrisikf snbij``i kfjhisi knsnbitij sncurub wir`i

jfrfj` Qiruisf ^tiri tnrpijtiu. Hisimpij` itu, tiip kihnr jfrfj`

Qiruisf

^tiri ju`i mnmpujyii hiti tntip wir`i yij` snbit, sikit hij

 dnrisikf.

 d.  Xiip kihnr disi mnjjihi pnrwikicij ujtuk mncipfrkij

misicib knsnbitij yij` ihi hi misyirikit kn tij`kit yij`

 cndib tij``i (Uusknsmis /Kncuribij).

a.  Unrcu ihijyi sfsiicisisi pihi misyirikit mnj`njii pnrij kihnr

 sicib situjyi prfmfsi knsnbitij.

h.  Kihnr hipit mnjnripkij pnj`ntibuij yij` tncib

hihipitkij mnj`njii knsnbitij hnj`ij mncikukij pnjyucubij

knmdici pihi misyirikit snairi cij`suj` siit hffr tf

hffr itiu siit

 pfsyijhu/pfsdijhu.

n.  Knpici jfrfj`, hij Uiri Kihnr hipit dnknrji simi ujtuk

mnjhukuj` rijaij`ij kn`iitij yij` suhib hisnpikiti hnj`ij

mibisiswi priktik supiyi hicikukij snairi dnrkncijjutij.

4.   ^jtuk Kncuribij

i.   Mnmdnrikij lfccfw up sntiip kn`iitij yij` hicikukij hi misyirikit

snpnrti kn`iitij hi Ufsyijhu miupuj Ufsdijhu.

 d.  Mnj`icfkisikij ij``irij ujtuk prf`rim yij` mnjhukuj` kn`iitij

71

knsnbitij snbij``i hnrijit knsnbitij misyirikit mnjij`kit.

a.  Dnrpnrij snrti hicim sntiip kn`iitij yij` hicikukij hi

kncuribij kbususjyi hi Ofrfj` Qiruisf ^tiri snpnrti turuj

cij`suj` kn misyirikit ujtuk mncikukij supnrvisi kn`iitij.

1.   ^jtuk Unciyijij Knsnbitij 

i.   Uibik pnciyijij knsnbitij mnmdnrikij pncitibij snairi

rutij knpihi kihnr ujtuk mncikukij kn`iitij prfmfsi knsnbitij

knpihi misyirikit.

 d.  Unrwikicij hiri pnciyijij knsnbitij itiu dihij pfcijhns mncikukij

nvicuisi snairi dnrkici pihi jfrfj` Qiruisf ^tiri ujtuk mnmijtiu
 kfjhisi knsnbitij misyirikit hij mnjhiskusikij kndutubij yij`

hipnrcukij misyirikit ujtuk mnj`itisi hij mnmpnrtibijkij

kfjhisi knsnbitij.

a.  Uibik pnciyijij knsnbitij hipit mnmdnrhiyikij Kihnr ujtuk

mncikukij pnjhnkitij hij mnj`ijik misyirikit yij`

mnmiciki knsihirij rnjhib ikij knsnbitij supiyi hipit

mnmijliitkij ujit

 pnciyiji knsnbitij hij prf`rim-prf`rimjyi.

78

HILXIT U^QXIKI

Acirk M.O. 9777.  Jursij` ij tbn afmmujity? Himnjsifjs fl afmmujity bnictb

jursij`.  Qtijhlfrh Afjjnatiaut? Ippcntfj & Cij`n.

Nlnjhi L. 4557. Knpnriwitij Knsnbitij Kfmujitis? Xnfri hij Uriktik hicim

Knpnriwitij. Qicnmdi Mnhiki? Oikirti.

@ustiji, G., & Ijijhiti, M. W. T. (4549). Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik

Kndiisiij Mnrfkfk.  OUM Dikti Uiribiti ? Ourjic Unj`idhiij Misyirikit
 Dikti Uiribiti, 4, 01 - 2  9.

Bnriwiti, Jnji LQ. 4594. Duku Uijhuij Uriktikum Knpnriwitij Kfmujitis G.

UQGK LK ^JCIM? Dijjirdiru.

Bihiyit IB. 4558. Unj`ijtir Kfjsnp Knpnriwitij Hisir. Qicnmdi Mnhiki?
Oikirti.

Mudirik GP. 4557. Unj`ijtir hij Xnfri Gcmu Knpnriwitij Kfmujitis 9. A\

Qi`uj` Qntf? Oikirti.
Piwij I, Hnwi M. 4595. Xnfri & Unj`ukurij Unj`ntibuij, Qikip, hij Unriciku
Mijusii. Jubi Mnhiki? Wf`yikirti.
Tntjijij`sib, H., & Cirisiti, J. (4549). Unjij`kitij Unj`ntibuij
Xnjtij` Bipnrtnjsi Hnj`ij Mntfhn Unjhihikij Knsnbitij Hi Cij`kuj`ij
Misyirikit. Afmmujjity Hnvncfpmnjt Ofurjic , 4(4), 102 - 124.

Pihiyijti, C. U., & Kusumiwiti, N. (4549). Buduj`ij Unrsnpsi Xnjtij` Nlnktilitis

\iksij Hnj`ij Qikip Knsnhiiij Mnj`ikuti \iksijisi Afvih-97. Bnirty Ourjic
 Knsnbitij Misyirikit,  7(4), 02 - 2  8.

Wijti9, J. U. N. H., Ju`ribi, G. M. I. H. U., Pisjiwi, @. I., I`ustiji, J. U. H., &

Hiijtiri, J. U. I. (4545). @imdirij Unj`ntibuij Misyirikit Xnjtij` Afvih-
97 Hij Unriciku Misyirikit Hi Misi Uijhnmi Afvih-97.  Ourjic
Knpnriwitij
 Oiwi, 2(1), 879 - >58.

QIX^IJ IAITI UNJW^C^BIJ

BGUNTXNJQG

Xfpik ? Bipnrtnjsi

Qisirij ? Misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri

Biri/Xij``ic ? Oumit, 9> Fktfdnr 4549

Piktu ? 98.55 PGD s/h Qncnsii

Xnmpit ? Ofrfj` siruisf ^tiri

G.  Citir Dncikij`

Bipnrtnjsi ihicib kfjhisi pnjij`kitij pnrsistnj tnkijij hirib pihi
 pnmducub hirib visaucir, tnkijij yij` snmikij tij``i pihi pnmducub
hirib mnjyndidkij jijtuj` birus dnknrji cndib knris ujtuk mnmfmpi hirib.
Dnrhisirkij hiti Dihij Knsnbitij Hujii PBF (459>) mnjyitikij 9,1 Micyir
frj` hi Hujii mnjhnriti Bipnrtnjsi hiti itu mnj`irtikij 9 hiri 1 frij` hi
Hujii tnrhii`jfsis mnjhnriti Bipnrtnjsi. Hi Gjhfjnsii bisic Tisknshis tibuj 4592
Bipnrtnjsi mnj`icimi knjiikij jiki hi dijhij`kij bisic risknshis 4591 hiri 4>,2%
mnjjihi 18,9%. Ofrfj`
 Qiruisf ^tiri mnrupikij sicib situ jfrfj` hiijtiri < jfrfj` yij` ihi hi
 Ji`iri Qiruisf Knaimitij Xijjuj` Nmis. Oumcib pnjhuhuk Ofrfj` Qiruisf
^tiri sndijyik 99<8 jiwi (pnr Qnptnmdnr 4549) yij` tnrsndir pihi 17<
knpici kncuir`i. Pir`i Ofrfj` Qiruisf ^tiri dnknrji sndi`ii pntiji
hnj`ij
 pnrsnjtisi 05%, UJQ hij IDTG 95% hij 95 % sndi`ii pnhi`ij`. Hiri
bisic wiwijairi hnj`ij Dihij Hnsi hij Pici Ofrfj` Qiruisf ^tiri,
misiyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri pnrcu hicikukij sfsiicisisi mnj`njii
pfci bihup snbit hij dnrsib himisi pijhnmi AF\GH-97 hij hi nri  Jnw
Jfrmic. Hiri bisic wiwijairi hnj`ij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri
hihipitkij hiti misib ihijyi misiyirikit dncum mnj`nrti hnj`ij
bipnrtnjsi, kurij`jyi knsihirij misyirikit hicim pnjan`ibij bipnrtnjsi
mnjjihi pnjyndid tij``ijyi ij`ki

bipnrtnjsi hi jfrfj` Qiruisf ^tiri. Qnciij itu, kurij`jyi pnmibimij wir`i

mnj`njii pnjan`ibij bipnrtnjsi ju`i mnjjihi pnjyndid tij``ijyi
ij`ki
bipnrtnjsi, iji hipit hicibit miyfritis misyirikit yij` tnrknji bipnrtnjsi
tihik mncikukij kfjtrfc kn pnciyijij knsnbitij, himiji hiri 7> frij` yij`
bipnrtnjsi bijyi 15 frij` yij` mncikukij kfjtrfc snairi rutij kn pnciyijij
knsnbitij,

GG.  Xujuij
9.  Xujuij ^mum
Qntncib prfsns pnjyucubij hibiripkij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri
hipit mnj`ntibui tnjtij` Bipnrtnjsi.

4.   Xujuij Kbusus

Qntncib hidnrikij pnjyucubij hibiripkij misyirikit

mimpu? i.  Mnmibimi pnj`nrtiij bipnrtnjsi.
 d.  Mnj`njici tijhi hij `njici bipnrtnjsi.
a.  Mnmibimi liktfr pnjyndid bipnrtnjsi.
h.  Mnj`ntibui kfmpcikisi hiri bipnrtnjsi.
n.  Mnj`ntibui airi pnj`fditij bipnrtnjsi.
l.  Mnj`ntibui airi pnjan`ibij tnrbihip bipnrtnjsi
GGG. Mntfhn
9.  Anrimib
4.  Hiskusi
1.  Xijyi jiwid

G\. Mitnri

Xnrcimpir  

\.  Mnhii
Cnilcnt

\G. Qnttij` Xnmpit

Kntnrij`ij ?
? Mfhnritfr
? Unjyiji
? Unsnrti
? Lisicititfr
? Fdnrvnr

\GG.  Unmdi`iij Xu`is

Mfhnritfr ? Litriiji
Unjyiji ? Ciji Qiriiji
Fdsnrvnr ? Gcmi Litriijti, Litri Tuziji, Jfviti Hncvi, Lntriayi Hwi T
Lisicititfr ? \ivi Fktiriji, Jnci Iprinjty, Tiji Ij`nciji, Fktii
Tibmi
 \GGG.  Kn`iitij Unjyucubij
 JF CIJ@KIB- PIKX^ KN@GIXIJ KN@GIXIJ QIQITIJ

CIJ@KIB UNJW^C^B

9 Unjhibucuij 4 mnjit  

 Mnmdnri sicim  Mnjjiwid sicim


Mnmpnrknjickij hiri    Mnjjiwid pnrtijyiij

Mnjjnciskij miksuh
hij tujuij
 Mnmdnri prntnst
4 Unjyijiij 2 mnjit Mnjhnj`irkij hnj`ij

Mnjjnciskij
 pnj`nrtiij bipnrtnjsi. siksimi
 Mnjjnciskij liktfr
 pnjyndid bipnrtnjsi.
 Mnjjnciskij tijhi
hij `njici bipnrtnjsi.

Mnjjnciskij
kfmpcikisi hiri
bipnrtnjsi.

Mnjjnciskij airi
 pnj`fditij
bipnrtnjsi.

Mnjjnciskij airi
 pnjan`ibij tnrbihip
bipnrtnjsi
1 Nvicuisi 1 mnjit Uirtisipisi iktil

 Xijyi jiwid

Mnjijyikij knmdici
Ufstnst
8 Unjutup 4 mnjit  

Mnmdnri itiu  Mnmdnri pnsij hij
mnmijti pnsij knsij
hij knsij    Mnjjiwid sicim
 Mnmdnri sicim

 
GR. Nvicuisi
9.   Nvicuisi struktur

i.   Xim pnjyucub hitij` sndncum wiktu yij` hitntipkij

ujtuk mnmpnrsiipkij siriji hij prisiriji ujtuk kn`iitij pnjkns.

4.   Nvicuisi prfsns

i.   Unciksijiij pnjyucubij dnrjicij snsuii rnjaiji.

  d.  Misyirikit ijtusiis mnjhnj`irkij mitnri pnjkns hij mnjjiwid
 pnrtijyiij yij` hiijukij
pnjyiji. a.  Unjyucubij himucii tnpit
wiktu.

1.   Nvicuisi bisic

i.   Misyirikit hipit mnmibimi pnj`nrtiij, tijhi `njici, liktfr

 pnjyndid, kfmpcikisi, airi pnj`fditij hij airi pnjan`ibij
Bipnrtnjsi.
 d.  Misyirikit hipit mnj`ijukij pnrtijyiij hij mimpu mnjjiwid
 pnrtijyiij yij` hiijukij pnjyiji.
a.  0>% pnrtijyiij yij` hiijukij hipit hijiwid hnj`ij dnjir.
Unrtijyiij yij` ikij hiijukij dnrupi
? 9)  Ipikib pnj`nrtiij bipnrtnjsi6
4)  Ipi sijikib tijhi hij `njici bipnrtnjsi6
1)  Ipi sijikib liktfr pnjyndid bipnrtnjsi6
8)  Ipikib kfmpcikisi hiri bipnrtnjsi6
>)  Di`iiimij airi pnj`fditij bipnrtnjsi6
<)  Di`iimiji airi pnjan`ibij tnrbihip bipnrtnjsi6

R.  TNLNTNJQG 
Hnpkns TG. (4554). Mfhuc Unhfmij Kihnr UBA. Mi`ncij`? Dipnckns

Qicimij Mi`ncij`
Mijsjfnr, Irinl. 455>. Kipiti Qncnkti Knhfktnrij. N@A? Oikirti.
 CIMUGTIJ MIXNTG BGUNTXNJQG

I.  Unj`nrtiij Bipnrtnjsi

Bipnrtnjsi ihicib tnkijij hirib tij``i yij` dnrsilit idjfrmic hij hiukur
 picij` tihik pihi ti`i knsnmpitij yij` dnrdnhi. Xnkijij hirib jfrmic
 dnrviriisi snsuii usii, snbij``i sntiip hii`jfsis bipnrtnjsi birus dnrsilit spnsilik
usii. Jimuj, snairi umum snsnfrij` hiij``ip mnj`icimi bipnrtnjsi
ipidici tnkijij hiribjyi cndib tij``i hiripihi 9<5mmB` sistfcik itiu
75mmB` hiistfcik. (Ncizidntb O.Afrwij,4555).

D.  Unjyndid
Unjyndid bipnrtnjsi tnrhiri hiri liatfr `njntia (knturujij), dnrtimdibjyi

usii hij cij`kuj`ij. Uicij` snhikit ihi 1 liktfr cij`kuj`ij yij` hipit
mnjyndidkij bipnrtnjsi, yikji mikij `irim (jitrium) dnrcndibij, strnss psikis,
hij fdnsitis.
 Bipnrtnjsi snkujhnr,  hipit hisndidkij fcnb pnjyikit `ijjic,
Unjyikit njhfkrij (bipnrtnjsi njhfkrij), fdit, hij ickfbfc, snrti knbimicij.
Unjyndid bipnrtnjsi ijtiri ciij ihicib ?
9.  Qtrns,
4.  ^sii,
1.  Mnrfkfk,
 
8. Fdnsitis (kn`nmukij),
>.  Ickfbfc,
<.  Liktfr knturujij,
0.  Liktfr cij`kuj`ij (`ihub/disij`)

A.  Xijhi hij `njici

Xijhi hij `njici yij` diisijyi tnrjihi ?
 9.  Uusij`
4.  Tisi dnrit hi
tnj`kuk 1.  Muhib
mirib
8.  Xncij`i dnrhnj`ij`

>.  Qukir tihur

<.  Qnsik jilis
0.  Muhib cncib
2.  Miti dnrkujij`-kujij`
Oiki bipnrtnjsijyi dnrit itiu mnjibuj hij tihik hifditi, disi timduc
`njici dnrikut?
9.  sikit knpici
4.  kncncibij
1.  muic
8.  mujtib
>.  snsik jilis
<.  `ncisib
0.   pijhij`ij mnjjihi kidur yij` tnrjihi kirnji ihijyi knrusikij pihi ftik,
miti, jijtuj` hij `ijjic.

H.  Kfmpcikisi
9.  Unjyikit jijtuj` (`i`ic jijtuj`)
4.  Unjyikit `ijjic (`i`ic `ijjic)
1.  Unjyikit ftik (strfkn)
Unjan`ibij i`ir tihik tnrjihi kfmpcikisi hiri bipnrtnjsi
9.  Kfjtrfc tnritur
4.  Mijum fdit tnritur
1.  Hiit rnjhib `irim hij cnmik

N.  Unj`fditij
Unj`fditij bipnrtnjsi ujtuk mnjan`ib tnrjihijyi kfmpcikisi cndib cijjut?
 9.  Unj`fditij lirmikfcf`is yiitu hnj`ij mnj``ujikij fdit-fditij itis ijij
hfktnr
4.  Unj`fditij jfj lirmikfcf`is yiitu
hnj`ij i.  Mnj`urij`i isupij `irim hij
cnmik

 d.  Mnj`urij`i itiu mnj`bicij`kij kndiisiij mijum ickfbfc

a.  Dnrbnjti mnrfkfk di`i yij` mnrfkfk
h.  Mnjurujkij dnrti dihij di`i yij` kn`nmukij
n.  Fcib ri`i tnritur snpnrti jf`ij`, jicij anpit, dnrsnpnhi, dnrnjij`
l.  Mnj`bijhiri kntn`ij`ij
`.  Gstiribit aukup
b.  Bihup tnjij`
Unj`fditij trihisifjic yij` hipit hiduit hirumib ijtiri ciij hnj`ij
mnj`kfjsumsi snairi tnritur jus?
 
9. Duib mnjtimuj
4.  Duib dncimdij`
1.  Hiuj sncnhri
Qnhij`kij airi mnmduit fdit trihisifjic snpnrti jus mnjtimuj ihicib
9.  ½ k` duib mnjtimuj hiauai dnrsib
4.  Hikupis kucitjyi knmuhiij hipirut
1.  Qirij` iirjyi mnj``ujikij pnjyirij`/kiij dnrsib
8.   Himijum sntiip biri ¹ 9 k` ujtuk 4 kici mijum pi`i hij sfrn biri

L.  Unjan`ibij bipnrtnjsi

9.   Mikijij yij` hiijjurkij ujtuk pnjhnriti bipnrtnjsi ijtiri ciij?

i.   Qiyur-siyurij bijiu knauici hiuj sij`kfj`, hiuj mncijjf hij mncijjfjyi

 d.  Duib-duibij knauci duib huriij

a.  Gkij ciut tihik isij tnrutimi ikij ciut iir hicim snpnrti kikip hij tuji

h.  Xncur dfcnb hikfjsumsi miksimic 4 dutir hicim 9 mij``u hij

hiutimikij putib tncurjyi siji
n.  Hi`ij` iyim (knauici kucit, jnrfbij hij ftik kirnji dijyik mnj`ijhuj`
cnmik)
4.   Mikijij yij` pnrcu hibijhiri
 i.   Mikijij yij` hi iwntkij snpnrti mikijij kicnj`, min ijstijt, mijumij
kicnj`
 d.  Hi`ij` mnrib sn`ir snpnrti biti iyim, sfsis sipi, hi`ij` kimdij`
a.  Mikijij dnrcnmik hij dnrsijtij tij``i snrti mikijij yij` tnrcicu isij
h.  Unj`fditij trihisifjic

QIX^IJ IAITI UNJW^C^BIJ

DIBIWI MNTFKFK

Xfpik ? Dibiyi Mnrfkfk

Qisirij ? Misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri

Biri/Xij``ic ? Oumit, 9> Fktfdnr 4549

Piktu ? 98.55 PGD s/h Qncnsii

Xnmpit ? Ofrfj` siruisf ^tiri
G.  Citir Dncikij`
Tfkfk suhib hiknjic hiri kicij`ij frij` hnwisi miupuj rnmiji,
tihik bijyi frij` hnwisi yij` mnrfkfk kicij`ij rnmijipuj smikij dijyik
hi jumpii, dibkij ijik ijk snkirij` dnriji mnrfkfk, Mnrfkfk
hipit mnj`ikiditkij dijyik pnjyikit yij` dnrbuduj`ij hnj`ij sicurij
pnrjilisij hij jijtuj`. Ikidit yij` ciij hiri kndiisiij mnrfkfk ihicib
mnrnki cndib

muhib ujtuk mnj``ujikij jirkfdi hidijhij`kij frij` yij` tihik

mnrfkfk. Frij` yij` mnrfkfk hij pnj``uji jirkfdi mnmpujyii
kntnr`ijtuj`ij
 pnj``ujiij yij` aukup tij``i. Qnbij``i hipijhij` pnrcu ujtuk mnmdnrikij
 pnjyucubij tnjtij` dibiyi mnrfkfk.
Ofrfj` Qiruisf ^tiri mnrupikij sicib situ jfrfj` hiijtiri <
jfrfj` yij` ihi hi Ji`iri Qiruisf Knaimitij Xijjuj` Nmis. Oumcib
pnjhuhuk Ofrfj` Qiruisf ^tiri sndijyik 99<8 jiwi (pnr Qnptnmdnr 4549)
yij` tnrsndir
 pihi 17< knpici kncuir`i. Pir`i Ofrfj` Qiruisf ^tiri dnknrji sndi`ii
pntiji hnj`ij pnrsnjtisi 05%, UJQ hij IDTG 95% hij 95 % sndi`ii
pnhi`ij`. Hiri

bisic wiwijairi hnj`ij Dihij Hnsi hij Pici Ofrfj` Qiruisf ^tiri,
misiyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri pnrcu hicikukij sfsiicisisi mnj`njii
pfci
bihup snbit hij dnrsib himisi pijhnmi AF\GH-97 hij hi nri  Jnw Jfrmic.

Hiri bisic wiwijairi hnj`ij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri hihipitkij

hiti misib ihijyi misiyirikit dncum mnj`nrti hnj`ij dibiyi rfkfk. Bic
iji hipit hicibit hiri bisic survni mnj``ujikij kunsifjnr himiji 25%
misyirikit mnrfkfk hihicim rumib.

GG.  Xujuij
9.  Xujuij ^mum
Qntncib prfsns pnjyucubij hibiripkij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri
 hipit mnmibimi dibiyi Mnrfkfk.

4.  Xujuij Kbusus

Qntncib hidnrikij pnjyucubij hibiripkij misyirikit mimpu?
i.  Mnmibimi tnjtij` pnj`nrtiij mnrfkfk
  d.  Mnmibimi tnjtij` dibiyi mnrfkfk
a.  Mnmibimi tnjtij` himpik mnrfkfk
h.  Mnmibimi tnjtij` di`iimiji tips dnrbnjti mnrfkfk
n.  Mnmibimi tnjtij` pnrij kncuir`i hij kihnr ujtuk
mnjaiptikij rumib tijpi isip rfkfk

GGG. Mntfhn
9.  Anrimib
4.  Hiskusi
1.  Xijyi jiwid

G\. Mitnri
Xnrcimpir  

\.  Mnhii
Cnilcnt

\G. Qnttij` Xnmpit

Kntnrij`ij ?

? Mfhnritfr
? Unjyiji
? Unsnrti
? Lisicititfr
? Fdnrvnr

\GG.  Unmdi`iij Xu`is

Mfhnritfr ? Lntriayi Hwi T
 Unjyiji ? Tiji Ij`nciji
Fdsnrvnr ? Gcmi Litriijti, Litri Tuziji, Jfviti Hncvi, Litriiji
Lisicititfr ? \ivi Fktiriji, Jnci Iprinjty, Ciji Qiriiji, Fktii
Tibmi

\GGG.  Kn`iitij Unjyucubij

 JF CIJ@KIB- PIKX^ KN@GIXIJ KN@GIXIJ QIQITIJ
UNJW^C^B
CIJ@KIB

9 Unjhibucuij 4 mnjit  

 Mnmdnri sicim  Mnjjiwid sicim

Mnmpnrknjickij hiri  
 Mnjjiwid pnrtijyiij
Mnjjnciskij miksuh
hij tujuij

Mnmdnri prntnst
4 Unjyijiij 2 mnjit  Mnjjnciskij Mnjhnj`irkij hnj`ij

  siksimi
 pMnnj`jnrctiisikji mj nrdfikbfikyi
mnrfkfk

   Mnjjnciskij himpik
mnrfkfk
   Mnjjnciskij tips
 dnrbnjti mnrfkfk
   Mnjjnciskij pnrij
kncuir`i hij kihnr
ujtuk mnjaiptikij
rumib tijpi
isip rfkfk
1 Nvicuisi 1 mnjit    Xijyi jiwid Uirtisipisi iktil
   Mnjijyikij knmdici
   Ufstnst
8 Unjutup 4 mnjit    Mnmdnri itiu    Mnmdnri pnsij
mnmijti pnsij hij knsij
hij knsij    Mnjjiwid sicim
   Mnmdnri sicim

GR. Nvicuisi
9.   Nvicuisi struktur

i.   Xim pnjyucub hitij` sndncum wiktu yij` hitntipkij

ujtuk mnmpnrsiipkij siriji hij prisiriji ujtuk kn`iitij pnjkns.

4.   Nvicuisi prfsns

i.   Unciksijiij pnjyucubij dnrjicij snsuii rnjaiji.

 d.  Misyirikit ijtusiis mnjhnj`irkij mitnri pnjkns hij mnjjiwid
pnrtijyiij yij` hiijukij pnjyiji
 a.  Unjyucubij himucii tnpit wiktu.

1.   Nvicuisi bisic

i.   Misyirikit hipit mnmibimi pnj`nrtiij, dibiyi, himpik, tips

 dnrbnjti mnrfkfk hij pnrij kncuir`i hij kihnr ujtuk mnjaiptikij

rumib tijpi isip rfkfk.
 d.  Misyirikit hipit mnj`ijukij pnrtijyiij hij mimpu mnjjiwid
 pnrtijyiij yij` hiijukij pnjyiji.

a.  0>% pnrtijyiij yij` hiijukij hipit hijiwid hnj`ij dnjir.

Unrtijyiij yij` ikij hiijukij dnrupi
? 9)  Ipi yij` himiksuh mnrfkfk 6
4)  Ipi sijikib dibiyi mnrfkfk 6
1)  Ipikib himpik mnrfkfk 6
8)  Di`iimiji tips dnrbnjti mnrfkfk 6

>)  Ipi sijikib pnrij kncuir`i hij kihnr ujtuk mnjaiptikij rumib
tijpi isip rfkfk 6

R.  TNLNTNJQG 
Qmnctznr, QA & Dirn, D@, 4554, Duku Ijir Knpnriwitij Mnhikic Dnhib
Drujjnr & Quhhirtb, Nhisi 2 \fc 4, N@A, Oikirti.
Mijsjfnr, I., 4558, Kipiti Qncnkti Knhfktnrij, Nhisi Knti`i, Oicih Qitu,
Mnhii Inskucipius, Oikirti.
Qusicit, N., Kipfjfs, N.O., Cudis, B.T., Duku Ijir Gcmu Unjyikit Hicim
–Bipnrtnjsi Urimnr”, LK ^G,

Oikirti.  Hijis Knsnbitij Kidupitnj

Aiciaip 4599
 CIMUGTIJ MIXNTG DIBIWI MNTFKFK

I.  UNJ@NTXGIJ
Mnmdikir tnmdikiu yij` knmuhiij hibisip isipjyi, diik yij` tncib hidnjtuk
rfkfk miupuj mnj``ujikij pipi.
9.  Unrfkfk Iktil
Ihicib frij` yij` mnj`fjsumsi rfkfk snairi rutij dnripipuj jumcibjyi,
itiu mnj`birup isip rfkfk snairi snj`iji.
4.  Unrfkfk Uisil
Ihicib frij` yij` dukij pnrfkfk tipi hnj`ij tnrpiksi mnj`birup isip rfkfk

frij` ciij yij` dnrihi hisnkitirjyi.

D.  DIBIWI MNTFKFK

Tfkfk mnj`ijhuj` 8555 dibij kimii, 455 hiijtirijyi dnriauj hij 81
 pnjyndid kijknr. Tiauj utimi pihi rfkfk ihicib jikftij , tir hij kirdfj
mfjfksihi (AF).
9.  Jikftij
Ihicib zit ihiktil (mnjimduckij knkimdubij) yij` mnmpnj`irubi syiril
hij pnrnhirij hirib. _it iji mimpu mnmiau kijknr piru hij
pnjyikit

 jijtuj` yij` mnmitikij.

4.  Xir
Ihicib sudstijsi bihrfkirdfj yij` dnrsilit cnj`knt hij mnjnmpnc pihi piru-
 piru snbij``i mnrusik hij mnj``ij``u luj`si piru.
1.  Kirdfj Mfjfksihi
Ihicib zit yij` mnj`ikit bnmf`cfdij hicim hirib, mnmduit hirib tihik
mimpu mnj`ikit fksi`nj. Fksi`nj sij`it hidutubkij fcnb tudub mijusii.
A.  HIMUIK MNTFKFK
9.  Knrfjtfkij rimdut

4.  @ij``uij pihi miti snpnrti kitirik

1.  Knbicij`ij pnjhnj`irij cndib iwic hidijhij` dukij pnrfkfk
8.  Qikit piru-piru krfjis
>.  Mnrusik `i`i hij diu mucut yij` tihik snhip
<.  Qnrij`ij jijtuj` hij strfkn
0.  Knripubij tucij` snbij``i muhib pitib
2.  Kijknr kucit, kijknr piyuhiri, kijknr ribim, kijknr cihib, kijknr mucut
kncnjjir cuhib, kijknr knrfj`kfj`ij, kijknr ijus, kijknr `ijjic
7.  Knmijhucij hij impftnjsi
95.  Kn`u`urij pihi idu bimic

H.  XGUQ DNTBNJXG MNTFKFK

Dndnripi airi hipit mnjij`kitkij pncuij` ujtuk dnrbnjti mnrfkfk
? 9.  Kurij`i jumcib ditij` rfkfk yij` hibisip pnrbiri
4.  Kurij`i kihir jikftij pnr-ditij` rfkfk yij` hibisip pnrbiri
1.  Oiubkij itridut rfkfk
8.  Knjici knihiij yij` dnrkiitij hnj`ij kndiisiij mnrfkfk
>.  Oiubi tnmpit himiji dijyik pnrfkfk
<.  @ijticib kndiisiij pn`ij`
rfkfk 0.  Aitit knmijuij ijhi
2.  @iit dnrfcibri`i
7.  Kurij`i tihur cirut
micim 95.  Mijum siri jnruk
99.  Kuitkij jiit ujtuk dnrbnjti mnrfkfk hij tntipkij tij``ic ikij dnrbnjti
94.  Mijti frij` tnrhnkit ujtuk mnjhukuj`
N.  UNTIJ KNC^IT@I HIJ KIHNT ^JX^K MNJAGUXIKIJ T^MIB
XIJUI IQIU TFKFK
9.  Mnmdnrikij pnjyucubij tnjtij` pnjtij`jyi priciku tihik mnrfkfk hi rumib

4.  Mnj``icij` knsnpikitij kncuir`i ujtuk mnjaiptikij rumib tijpi isip

rfkfk
1.  Mnjn`ur ij``fti rumib tij``iyij` mnrfkfk hi hicim rumib
8.  Frij`tui mnjjihi pijutij hicim priciku tihik mnrfkfk
>.  Mncirij` ijik mnrfkfk dukij kirnji icisij nkfjfmi, tntipi justru
kirnji icisij knsnbitij.
<.  Xihik mnmdnrikij hukuj`ij knpihi frij` tui yij` mnrfkfk hicim
dnjtuk ipipuj. Hiijtiri ciij mnmdnri uij` ujtuk mnmdnci rfkfk, tihik
mnmdnri knsnmpitij siipipuj ujtuk mnrfkfk hihicim rumib, tihik
mnjynhiikij

isdik.
0.  Xihik mnjyurub ijik mnmdnci rfkfk
2.  ^ij` diisijyi ujtuk mnmdnci rfkfk hiicibkij ujtuk mnmnjubi kndutubij
kncuir`i yij` cndib dnrmijliit ? pnjij`kitij `izi kncuir`i, knsnbitij,
 pnjhihikij.
 QIX^IJ IAITI UNJW^C^BIJ

AITI MNJAN@IB \GT^Q AFTFJI

Xfpik ? Unjan`ibij \irus Afrfji

Qisirij ? Misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri

Biri/Xij``ic ? Oumit, 9> Fktfdnr 4549

Piktu ? 98.55 PGD s/h Qncnsii

Xnmpit ? Ofrfj` siruisf ^tiri

G.  Citir Dncikij`

Dnjaiji ihicib pnristiwi itiu rij`kiiij pnristiwi yij`
mnj`ijaim hij mnj``ij``u knbihupij hij pnj`bihupij misyirikit
yij` hisndidkij,

 diik fcnb liktfr icim hij/itiu liktfr jfjicim miupuj liktfr

mijusii snbij``i mnj`ikiditkij timducjyi kfrdij jiwi mijusii,
knrusikij
cij`kuj`ij, knru`iij birti dnjhi, hij himpik psikfcf`is (^jhij`-^jhij`
 Jfmfr 48 tibuj 4550 pisic 9). Mnjurut PBF (4554) Dnjaiji
(hisistnr) ihicib sntiip knjihiij yij` mnjyndidkij knrusikij, `ij``uij
nkfcf`is, bicij`jyi jyiwi mijusii, itiu mnmdurukjyi hnrijit
knsnbitij itiu
 pnciyijij knsnbitij pihi skici tnrtnjtu yij` mnmnrcukij rnspfj hiri
cuir misyirikit itiu wiciyib yij` tnrknji. Uihi tij``ic 19 Hnsnmdnr
4597, PBF Abiji Afujtry Fllian mncipfrkij kisus pjnumfjii yij`
tihik

hikntibui ntifcf`ijyi hikfti Pubij, Urfvijsi Budni, Abiji. Uihi tij``ic

0 Oijuiri 4545, Abiji mnj`ihnjtilikisi Ujnumfjii yij` tihik
hikntibui
ntifcf`ijyi tnrsndut sndi`ii jnjis diru hiri afrfjivirus (jfvnc afrfji virus).
Uihi iwic tibuj 4545 Afvih-97 mucii mnjjihi pijhnmi `cfdic hij
mnjjihi misicib knsnbitij hi dndnripi jn`iri hi cuir TTA.
Dnrhisirkij Pfrch Bnictb Fr`ijizitifj (PBF) kisus pjnumfjii hnj`ij
ntifcf`i yij` tihik
 jncis hi kfti Pubij tncib mnjjihi pnrmisicibij knsnbitij hisncurub hujii.
Uijhnmi iji tnrus dnrknmdij` bij``i ihijyi cipfrij knmitiij hij kisus
 diru hicuir Abiji.
Uihi tij``ic 15 Oijuiri 4545, PBF mnjntipkij AF\GH-
97 sndi`ii Uudcia Bnictb Nmnr`njay fl Gjtnrjitifjic Afjanrj
(UBNGA)/ Knhiruritij Knsnbitij Misyirikit yij` Mnrnsibkij Hujii
(KKMMH). Unjimdibij jumcib kisus AF\GH-97 dnrcij`suj` aukup anpit.
Unjyndirij virus Afrfji pnjyndid pijhnmi Afvih-97 hi hujii dncum
ju`i mnrnhi. Dibkij, hi dijyik jn`iri viriij Hncti mnrndik hij
mnjyndidkij cfjjikij kisus. Dnrhisirkij hiti hiri Hiri OB^ AQQN
AF\GH-97 pihi < Fktfdnr 4549 tftic kisus Afvih-97 hi Hujii sndijyik
497 juti hnj`ij jumcib kisus mnjij``ic hujii sndijyik 8,>> juti.
Qnmnjtiri itu, kisus Afvih-97 hi Gjhfjnsii ju`i snmikij
mnj`kbiwitirkij. Bic tnrsndut tnrcibit hiri kisus iktil hij ij`ki
knmitiij yij` misib tnrus dnrtimdib. Hiti yij` hibimpuj
 pnmnrijtib bij``i Kimis, < Fktfdnr 4549 tftic kisus Afvih-97
sndijyik 8,44 juti hnj`ij jumcib kisus mnjij``ic hujii
sndijyik 984.555. Qnhij`kij, hi Qumitnri Dirit dnrhisirkij Hiti
Uijtiuij AF\GH-97 Urfvijsi Qumitnri Dirit Kisus Xnrkfjlirmisi
Afvih-97 50 Fktfdnr 4549 sndijyik 27.>40 kisus pfsitil hnj`ij kisus
iktil <<7 (5.0>%), mnjij``ic 4.915 (4.12%) hij snmdub 2<.042
(7<.20%). Unciyijij knpnriwitij tihik bijyi tnrditis hidnrikij pihi
ijstijsi pnciyijij knsnbitij snpnrti rumib sikit siji. Xntipi pnciyijij
knpnriwitij ju`i sij`it hidutubkij hicim situisi tij``ip dnjaiji.
Knmimpuij tij``ip dnjaiji ju`i sij`it hidutubkij fcnb
 pnriwit pihi siit knihiij hirurit. Bic iji hibiripkij mnjjihi dnkic di`i

 pnriwit ujtuk disi tnrjuj mnmdnrikij pnrtfcfj`ij hicim situisi dnjaiji.

Unrij pnriwit hipit himucii snjik tibip miti`isi (pnjan`ibij),
tij``ip
hirurit dnjaiji hicim lisn  prnbfspitic hij bfspitic,  bij``i tibip
rnafvnry. Ofrfj` Qiruisf ^tiri mnrupikij sicib situ jfrfj` hiijtiri <
jfrfj` yij` ihi hi Ji`iri Qiruisf Knaimitij Xijjuj` Nmis. Oumcib
pnjhuhuk Ofrfj` Qiruisf ^tiri sndijyik 99<8 jiwi (pnr Qnptnmdnr 4549)
yij` tnrsndir pihi
17< knpici kncuir`i. Pir`i Ofrfj` Qiruisf ^tiri dnknrji sndi`ii
pntiji hnj`ij pnrsnjtisi 05%, UJQ hij IDTG 95% hij 95 % sndi`ii
pnhi`ij`.
Hiri bisic wiwijairi hnj`ij Dihij Hnsi hij Pici Ofrfj` Qiruisf ^tiri,
 misiyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri pnrcu hicikukij sfsiicisisi mnj`njii pfci
bihup snbit hij dnrsib himisi pijhnmi AF\GH-97 hij hi nri  Jnw Jfrmic.

Hiri bisic wiwijairi hnj`ij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri hihipitkij

hiti misib ihijyi misiyirikit dncum mnj`nrti hnj`ij pijhnmi AF\GH-97
iji hipit hicibit miyfritis misyirikit tihik mnmikii misknr pihi siit
 dnrijtnriksi hnj`ij frij` ciij, kurij`jyi knsihirij misyirikit ujtuk
mnjauai tij`ij sntncib dnrijtnriksi hnj`ij frij` ciij. Qnciij itu, kurij`jyi
 pnmibimij wir`i mnj`njii pnjan`ibij Afvih 97 ju`i hipit hicibit hiri hiti
 jumcib wir`i Ofrfj` Qiruisf ^tiri yij` tncib mncikukij viksij Afvih 97
yiitu bijyi 914 frij`.

GG.  Xujuij
9.  Xujuij ^mum
Qntncib prfsns pnjyucubij hibiripkij misyirikit Ofrfj` Qiruisf ^tiri
mnj`nrti tnjtij` pnjan`ibij virus afrfji.

4.   Xujuij Kbusus

Qntncib hidnrikij pnjyucubij hibiripkij misyirikit mimpu?

i.  Mnjyndutkij pnj`nrtiij virus afrfji
 d.  Mnjyndutkij tijhi `njici virus afrfji
a.  Mnjyndutkij pnjyndid ihijyi virus afrfji
h.  Mnj`ntibui airi pnjan`ibij virus afrfji

GGG. Mntfhn
9.  Anrimib
4.  Hiskusi

1.   Xijyi jiwid

G\. Mitnri
Xnrcimpir  

\.  Mnhii
 Cnilcnt

\G. Qnttij` Xnmpit

Kntnrij`ij ?
? Mfhnritfr
? Unjyiji
? Unsnrti
? Lisicititfr
? Fdnrvnr

\GG.  Unmdi`iij Xu`is

Mfhnritfr ? Gcmi Litriijti
Unjyiji ? \ivi Fktiriji
Fdsnrvnr ? Litriiji, Litri Tuziji, Jfviti Hncvi, Lntriayi Hwi T
Lisicititfr ? Ciji Qiriiji, Jnci Iprinjty, Tiji Ij`nciji, Fktii
Tibmi

 
\GGG.  Kn`iitij Unjyucubij
 Jf Piktu Kn`iitij Unjyucubij Kn`iitij
Unsnrti 9 > mnjit Unmdukiij?
i.   Mnmduki kn`iitij n
hnj`ij . 
mnj`uaipkij sicim M
 d.  Mnmpnrknjickij hiri nj
a.  Mnjjnciskij tujuij hiri pnjyucubij yi
h.  Mnjyndutkij mitnri yij` m
ikij
pii
hidnrikij
kij kfjtrik wiktu 4 9> mnjit Unciksijiij Mnjhnj`irkij
Unjyimpiiij mitnri fcnb pnmitnri?  pnmdukiij yij`
hisimpiikij fcnb
 pnmitnri

Mnjhnj`irkij
hij
mnmdnrikij

umpij
 i.  Mnj``ici pnj`ntibuij  dicik tnrbihip mitnri
pnsnrti tnjtij` afrfji yij` hisimpiikij
 d.  Mnjjnciskij tnjtij`
pnj`nrtiij afrfji
a.  Mnjjnciskij pnjyndid afrfji
h.  Mnjjnciskij tnjtij`
pnjan`ibij afrfji

1 95 mnjit Xijyi jiwid? Mnj`ijukij pnrtijyiij

Mnmdnrikij knsnmpitij knpihi
pnsnrti ujtuk dnrtijyi tnjtij` mitnri
yij` kurij`
hipibimi
8 > mnjit Nvicuisi? Mnjjiwid pnrtijyiij
Mnjijyikij knmdici knpihi pnsnrti
tnjtij` mitnri yij` tncib hidnrikij
hij
rnijlfranmnjt knpihi pnsnrti yij` hipit
mnjjiwid pnrtijyiij
> > mnjit Unjutup? Mnjhnj`irkij hnj`ij
i.  Mnjjnciskij knsimpucij hiri snksimi hij
mitnri mnjjiwid sicim
 pnjyucubij
 d.  ^aipij tnrimi kisib
a.  Qicim pnjutup

GR. Nvicuisi
9.   Nvicuisi struktur

i.   Xim pnjyucub hitij` sndncum wiktu yij` hitntipkij

ujtuk mnmpnrsiipkij siriji hij prisiriji ujtuk kn`iitij pnjkns.
4.   Nvicuisi prfsns

i.   Unciksijiij pnjyucubij dnrjicij snsuii rnjaiji.

 d.  Misyirikit ijtusiis mnjhnj`irkij mitnri pnjkns hij mnjjiwid

 pnrtijyiij yij` hiijukij
pnjyiji. a.  Unjyucubij himucii tnpit
wiktu.
1.   Nvicuisi bisic
i.
  Misyirikit hipit mnmibimi pnj`nrtiij, tijhi `njici,
pnjyndid tnrjij`kit hij airi pnjan`ibij virus afrfji.
 d.  Misyirikit hipit mnj`ijukij pnrtijyiij hij mimpu mnjjiwid
  pnrtijyiij yij` hiijukij pnjyiji.
a.  0>% pnrtijyiij yij` hiijukij hipit hijiwid hnj`ij dnjir.
 Unrtijyiij yij` ikij hiijukij dnrupi ?
9)   Ipi yij` himiksuh virus afrfji6

4)  Ipi sijikib tijhi `njici virus afrfji6

1)  Ipi pnjyndid tnrjij`kitjyi virus afrfji6

8)  Di`iimiji airi pnjan`ibij virus afrfji6

R.  TNLNTNJQG 
Pfrch Bnictb Fr`ijizitifj (PBF). 4545. bttp?//www.wbf.ijt/bnictb-
tfpias/afrfjivirus
Pfrch Bnictb Fr`ijizitifj (PBF). 4545. @cfdic survniccijan lfr bumij
ijlnatifj witb jfvnc-afrfjivirus(4597-
jafv). bttp?//www.wbf.ijt/pudciaitifjs-hntiic/`cfdic-survnicijan-lfr-
bumij- ijlnatifj-witb-jfvnc-afrfjivirus-(4597-jafv)
Pfrch Bnictb Fr`ijizitifj (PBF). 4545. Acijiaic miji`nmnjt fl snvnrn
iautn Tnspiritfry ijlnatifj wbnj jfvnc afrfjivirus (jAf\) ijlnatifj is
suspnatnh. bttp?//www.wbf.ijt/ijtnrjic-pudciaitifjs-hntiic/acijiaic-

aamfirjfij`invmirunjs-t(-jfal-fsvn)r-vinj-linautitfnj-r-niss-
psiurisptfnrayt-nihj lnatifj-wbnj-jfvnc-
bttps?//www.kcikhfktnr.afm/ijlf-snbit/rnih/1<88>21/miu-pijhnmi-usii-
kntibui-pnjtij`jyi-`nrikij->m-afvih-97

CIMUGTIJ MIXNTG \GT^Q AFTFJI

G.  HNLGJGQG
Afrfjivirus (Af\) ihicib kncuir`i dnsir virus yij` mnjyndidkij
 pnjyikit mucii hiri `njici rij`ij simpii dnrit. Ihi sntihikjyi 4
jnjis afrfjivirus yij` hikntibui mnjyndidkij pnjyikit yij`
hipit mnjimduckij `njici dnrit snpnri Mihhcn Nist Tnspiritfry
Qyjhrfmn (MNTQ--Af\) hij Qrvnr Iautn Tnspiritfry Qyjhrfmn
(QITQ-Af\).
 Jfvnc afrfjivirus (4597-jAf\) ihicib virus jnjis diru yij` dncum
 pnrjib hiihnjtilikisi sndncumjyi pihi mijusii. \irus afrfji
ihicib zffjis (hitucirkij ijtiri bnwij hij mijusii). Unjncitiij
mnjyndutkij
 dibwi QITQ-Af\ hitrijsmisikij hiri kuaij` cuwik (aivnt aits)
kn mijusii hij MNTQ-Af\ hiri ujti kn mijusii. Dndnripi
afrfjivirus yij` hiknjic dnrnhir pihi bnwij jimuj dncum tnrdukti
mnj`ijlnksi mijusii.
GG. XIJHI HIJ @NOICI

Xijhi hij `njici diisijyi mujauc hicim 4 biri bij``i 98 biri sntncib
 pipirij. Xijhi hij `njici umum ijlnksi afrfjivirus ijtiri ciij `njici
`ij``uij pnrjilisij ikidit snpnrti hnmim, dituk hij snsik jilis. Uihi
kisus yij` dnrit hipit mnjyndidkij pjnumfjii, sijhrfm pnrjilisij
ikut, `i`ic `ijjic hij dibkij knmitiij.
Uihi 19 Hnsnmdnr 4597, PBF Abiji Afujtry Fllian mncipfrkij
kisus pnjufmfjii yij` tihik hikntibui ntifcf`ijyi hi Kfti
Pubij, Urfvijsi Budni, Aiji. Uihi tij``ic 0 Oijuiri 4545, Aiji
mnj`ihnjtilikisi
 pjnumfjii ntifcf`ijyi tnrsndut sndi`ii jnjis diru
afrfjivirus. Unjimdibij jumci kisus 4597-jAf\ dnrcij`suj` aukup
anpit hij suhib tnrjihi pnjyndirij kn cuir wiciyib Pubij hij
Jn`iri ciij. Qimpii

tij``ic 4< Oijuiri 4545, snairi `cfdic 9.145 kisus afjlirm hi 95 jn`iri
hnj`ij 89 knmitiij (ALT 1,9%). Tijaiij Abiji 9470 kisus
kfjlirmisi
(tnrmisuk Bfj`kfj`, Xiiwij hij Miaiu) hnj`ij 89 knmitiij
(17 knmitiij hi Urfvijsi Budni, 9 knmitiij hi Urfvijsi Bndni, 9
knmitiij hi Urfvijsi Bnicfj`jiij`), Onpij` (1 kisus), Xbiicijh (8
kisus), Kfrni Qncitij (4 kisus), Unrijais (1 kisus), Iustricii (1 kisus).
Hiijtiri kisus tnrsndut, suhib ihi dndnripi tnji`i knsnbitij yij`
hicipfrkij tnrijlnksi. Qimpii hnj`ij 48 Oijuiri 4545, PBF mncipfrkij
dibwi pnjucirij hiri mijusii kn mijusii tnrditis (pihi kfjtik
kncuir`i) tncib hikfjlirmisi hi

sndi`iij dnsir Kfti Pubij, Abiji hij Jn`iri ciij.

Xijhi-tijhi hij `njici kcijis yij` hicipfrkij sndi`iij dnsir ihicib
hnmim, hnj`ij dndnripi kisus mnj`icimi knsucitij dnrjipis, hij bisic
rfjt`nj mnjujjukkij ijlictritn pjnumfjii cuis hi knhui piru-
piru. Mnjurut bisic pnjyncihikij npihnmfcf`i iwic, sndi`iij dnsir
kisus hi Pubij mnmiciki riwiyit dnknrji, mnjij`iji itiu pnj`ujjuj`
yij` snrij`
 dnrkujjuj` kn Uisir @rfsir mikijij ciut Buijij. Qimpii siit iji,
  pnjyndid pnjucirij misib dncum hikntibui snairi pisti.

GGG. UNJWNDID
Gjlnksi virus Afrfji itiu AF\GH 97 hisndidkij fcnb
afrfjivirus, yiitu kncfmpfk virus yij` mnj`ijlnksi iiitnm pnrjilisij.
Uihi sndi`iij
  dnsir kisus, afrfjivirus bijyi mnjyndidkij ijlnksi pnrjipisij
rij`ij simpii snhij`, snpnrti lcu. Ikij tntipi, virus iji ju`i disi
mnjyndidkij ijlnksi pnrjipisij dnrit, snpnrti MNTQ, QITQ hij
pjnumfjii.
Ihi hu`iij dibwi virus Afrfji iwicjyi hitucirkij hiri bnwij
kn mijusii. Jimuj, knmuhiij hikntibui dibwi virus Afrfji ju`i
mnjucir hiri mijusii kn mijusii.
Qnsnfrij` hipit tnrtucir AF\GH-97 mncicui dnrdi`ii airi, yiitu?

i.  Xihik snj`iji mnj`birup pnraikij cuhib hiri dnrsij itiu dituk

 pnjhnriti AF\GH-97
 d.  Mnmn`ij` mucut itiu bihuj` tijpi mnjauai tij`ij tnrcndib
hibucu, sntncib mnjynjtub dnjhi yij` tnrknji aipritij iir ciur
 pnjhnriti AF\GH-97
a.  Kfjtik jirik hnkit hnj`ij pnjhnriti AF\GH-97, misicjyi
 dnrsnjtubij itiu dnrjidit tij`ij.
h.  \irus Afrfji hipit mnj`ijlnksi siipi siji, tntipi nlnkjyi
ikij cndib dnrdibiyi itiu dibkij litic dici tnrjihi pihi frij`
cijjut usii, frij` yij` snhij` sikit, itiu frij` yij` hiyi
tibij tudubjyi cnmib.

G\. UNJAN@IBIJ
Qimpii siit iji, dncum ihi viksij ujtuk mnjan`ib virus Afrfji itiu
AF\GH-97. Fcnb sndid itu, airi pnjan`ibij yij` tnrdiik ihicib hnj`ij
mnmitubi prftfafc knsnbitij hij mnjnripkij >M, yiitu ?
9.  Mnmikii Misknr
Ijhi hibiripkij ujtuk mnmikii misknr siit dnrihi hi
cuir rumib, itiu kntiki dnrkumpuc dnrsimi knridit hi miji
puj
 dnrihi.
4.  Mnjauai Xij`ij
Ijhi mnsti mnjauai tij`ij mnj``ujikij iir mnj`icir hij siduj
snairi dnrkici. Oiki tik ihi iir hij siduj, Ijhi disi mnj``ujikij
bijh sijitiznr ujtuk mnmdnrsibkij tij`ij hiri kumij-kumij
yij` mnjnmpnc.
1.  Mnjji`i Oirik
Oiki ihi knpnrcuij mnjhnsik yij` mnmduit Ijhi birus pnr`i kn
cuir rumib, ij`itcib ujtuk mnjji`i jirik situ simi ciij.
Oirik yij` hiijjurkij ihicib 9 bij``i 4 mntnr hiri frij` snkitir
Ijhi.
8.   Mnjjiubi Knrumujij

Ijhi ju`i himijti ujtuk mnjjiubi knrumujij siit dnrihi hi

cuir rumib. Gj`it, snmikij dijyik hij snrij` Ijhi dnrtnmu
frij`, knmuj`kijij tnrijlnksi afrfji disi snmikij tij``i.
>.  Mnj`urij`i Mfdicitis
Oiki tihik ihi knpnrcuij yij` mnjhnsik, tntipcib dnrihi hi rumib.
Mnski snbit hij tihik ihi `njici pnjyikit, dncum tnjtu Ijhi
 pucij` kn rumib hnj`ij knihiij yij` misib simi.
 

QFU
UNMNTGKQIIJ @^CI HIJ XNKIJIJ HITIB @TIXGQ

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.   LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<.  JF\GXI HNC\G
0.  JNCCG IUTGNJXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI

UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ

^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G
XIB^J 4549 
 

QXIJHIT FUNTIQGFJIC UTFQNH^T (QFU)

UNMNTGKQIIJ @^CI HIJ XNKIJIJ HITIB
@TIXGQ

I.  Hnlijisi

Quitu kn`iitij yij` hicikukij fcnb mibisiswi ujtuk mncikukij pnmnriksiij

tnkijij hirib hij `uci pihi misyirikit.pnmnriksiij `uci hirib hij tnkijij hirib iji
ujtuk mnj`ntibui tnkijij hirib hij `uci hirib hi misyirikit jfrfj` siruisf utiri.

D.  Xujuij
9.   Hipit mnj`ntibui hicim mnmnaibkij pnrmisicibij knsnbitij yij` hibihipi
fcnb misyirikit.
4.  Qntncib hi cikukij pnmnriksiij hi biripkij misyirikit mnj`ntibui
kfjhisi knsnbitijjyi hij hnj`ij hidnrikijjyi pnjyucubij mimpu
mnjij`kitkij

 pnj`ntibuij wir`i tnjtij` di`iimiji airi mnmpnrdiiki hij mnjji`i

knsnbitij tudubjyi hnj`ij airi hiijtirijyi mnj`njii pfci mikij, pfci istiribit
hij pnriciku
bihup snbit ciijjyi

A.  Icit & Dibij

9.  Bijhsffj
4.  @cuafmntnr/icit mfjitfr kihir `cukfsi
hirib 1.  Kipis ickfbfc
8.  Qtik @HQ/ strip tnst `cukfsi hirib

>.  Cijsnt itiu jirum pnjusuk

<.  Dnj`kfk
0.  Xnjsi mntnr
2.  Xnmpit
simpib 7.  cnilcnt

H.  Urfsnhur pnciksijiij

9.  Mibisiswi mncikukij pnjyucubij knsnbitij knpihi
misyirikit 4.  Mncikukij pnj`isiij idsnj knpihi misyirikit
yij` hitij`

1.  Onciskij prfsnhur tijhikij yij` ikij hicikukij knpihi pisinj

 8. Mnjauai tij`ij

>.  Mnmikii bnjhsafnj

<.  Mncikukij pnj`ukurij tnkijij
hirib 0.  Itur pfsisi pisinj snjyimij
muj`kij 2.  Cntikij icit hihnkit pisinj

7.  Uistikij icit disi hi`ujikij

95.  Uisij` stik @HI pihi icit `cuafmntnr
99.  Mnj`urut jiri yij` ikij hitusuk (hirib hiimdic hiri sicib situ ujuj` jiri
tncujjuk,jiri tnj`ib, jiri mijis tij`ij kiri itiu kijij)
94.  Hnsijlnksi jiri yij` ikij hitusuk hnj`ij kipis ickfbfc
91.  Misukkij cijsnt hi jiri tij`ij pisinj, hij diirkij hirib mnj`icir snairi spfjtij
98.  Mnj`bihupkij icit `cukfmntnr yij` shb tnrpisij` stik @HI
9>.  Mnjutup dnkis tusukij hnj`ij hnj`ij kipis ickfbfc
9<.  Icit `cuafmntnr ikij dnrdujyi hij diai ij`ki yij` tnrtnrit pihi mfjitfr

90.  Kncurkij strip tnst `cukfsi hiri icit mfjitfr

92.  Mitikij icit mfjitfr kihir `uci hirib
97.   Mnmdnrsibkij icit

45.  Mnjauai tij`ij

 

QFU
QXGKNT T^MIB DNDIQ TFKFK

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<.  JF\GXI HNC\G
0.  JNCCG IUTGNJXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI

UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ

^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G
 

QXIJHIT FUNTIQGFJIC UTFQNH^T (QFU)

QXGKNT T^MIB DNDIQ TFKFK

I.   Hnlijisi
Quitu kn`iitij yij` hicikukij fcnb mibisiswi ujtuk mncikukij
 pnmdijiij di`i misyirikit tnrutimi kncuir`i hicim mnmdnrikij dnkic
 pnj`ntibuij tnjtij` pnjtij`jyi rumib tijpi/dndis isip rfkfk
snrti wiwisij mnrnki tnjtij` dibiyi yij` hitimduckij fcnb rfkfk dukij
bijyi ujtuk piri pnrfkfk yij` iktil, tntipi ju`i sij`it dnrdibiyi di`i
pnrfkfk
 pisil.

D.  Xujuij
9.   Hipit mnj`ntibui himpik yij` hitimduckij fcnb rfkfk, diik
pnrfkfk iktil miupuj pnrfkfk jn`itivn.
4.  Qntncib hi cikukij pnjyucubij hij pnjnmpncij stiknr rumib dndis tijpi
isip rfkfk hi biripkij tihik ihi ci`i kncuir`i yij` mnrfkfk hi hicim
rumib.
1.  Mnj`upiyikij mnj`urij`i kndiisij mnrfkfk pihi kncuir`i

A.  Icit & Dibij ?

9.  Qtiknr rumib dndis tijpi isip rfkfk

H.  Urfsnhur pnciksijiij ?

9.  Mibisiswi mnjhitij`i rumib kncuir`i
4.  Mibisiswi mncikukij wiwijairi tnjtij` dibiyi mnrfkfk di`i
pnrfkfk iktil hij pisil
1.  Mibisiswi mnjnmpnckij stiknr rumib dndis tijpi isip rfkfk hi hnpij
rumib.
 

QFU
UNJIJIMIJ
XF@I

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<.  JF\GXI HNC\G
0.  JNCCG IUTGNJXW
2. FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI

UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ

^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G
XIB^J 4549 
 

QXIJHIT FUNTIQGFJIC UTFQNH^T (QFU)

UNJIJIMIJ XIJIMIJ FDIX KNC^IT@I
(XF@I)

I.  Hnlijisi
Quitu kn`iitij yij` hicikukij fcnb mibisiswi hicim prfsns pnjijimij
tijimij kncuir`i (XF@I)yij` disi himijliitkij.Xijimij fdit
kncuir`i hipit hi jihikij Qndi`ii siriji mnjhnkitkij tijimij
fdit knpihi misyirikit ujtuk upiyi knsnbitij mijhiri. Qndi`ii
pnjhiyi`ujiij tijimij fdit yij` hipit hiiribkij ujtuk
pnjij`kitij knsnbitij (prfmftil),
 pnjan`ibij pnjyikit (prnvnjtil), pnjynmdubij pnjyikit (kuritil), hij
 pnmucibij knsnbitij (rnbidicititil).

D.  Xujuij
9.   Mnj`njickij knpihi misyirikit ujtuk mnj`njic pnj`fditij ciijjyi
yij` hipit hi cikukij snairi mijhiri dnrupi (XF@I).
4.  Qntncib mnjhipit pnjyucubij misyirikit mnmpujyii knsihirij
ujtuk mnjijim tijimij fdit kncuir`i sndi`ii cij`kib iwic ujtuk
pnjan`ibij
 pnjyikit, pnjynmdubij pnjyikit, hij pnmucibij pnjyikit hnj`ij
mijhiri
1.  Mnjij`kitkij tiril knsnbitij misyirikit hnj`ij mncikukij pnj`fditij
snairi mijhiri

A.  Icit & Dibij ?

9.  Cnlccnit
4.  > duib pfcidnx pnr kk
1.  > miaim tijimij pnr kk

H.  Urfsnhur pnciksijiij ?

9.  Mibisiswi mnjhitij`i rumib kncuir`i
tf`i 4.  Mibisiswi mncikukij wiwijairi
tnjtij`
   Onjis tijimij hij jumcib jnjis tijimij fdit tnrsndut

   Unj`ncfmpfkij tijimij
 

   Airi mnmpnrcikukij tijimij fdit dici hi pikii sndi`ii

pnj`fditij ujtuk pnrtfcfj`ij pnrtimi hij hipit hi cikukij snairi
mijhiri
1.  Xibip 9 pnj`njicij icit hij dibij
Uihi tibip iji pnj`njicij icit hij dibij mnj``ujikij mntfhn anrimib
hij priktik cij`suj` snbij``i nlnktil ujtuk mnjij`kitkij pncitibij
knpihi misyirikit
8.  Xibip kn 4 mncikukij pnjijimij tijimij fdit kncuir`i
Uihi tibip iji mibisiswi dnrsimi kncuir`i mncikukij
pnjijimij tijimij fdit kncuir`i hi snkitir rumib.
 Xijhi hij @njici
Bipnrtnjsi
iiiijj
ttuudduu

Bipnrtnjsi ihicib tnkijij hirib tij``i yij`    Uusij`

 dnrsilit idjfrmic hij hiukur picij` tihik   
yij` dnrdnhi. Hikitikij bipnrtnjsi ipidici tnkijij hiribjyi dnsir hiri 915 mmB`

Tisi dnrit hi tnj`kuk
  sistfcik
itiu dnsir hirG 75 mmB` hiistfcik.    Muhib mirib Xncij`i dnrhnj`ij` Qukir tihur
Qnsik jilis
  
  

   Muhib cncib
  
Miti dnrkujij`-kujij`

Unjyndid Bipnrtnjsi
666666
9.  Qtrns, 4.  ^sii,
1.  Mnrfkfk,
8.  Fdnsitis (kn`nmukij),
>.  Ickfbfc, Kfmpcikisi
<.  Liktfr knturujij, 9.  Unjyikit jijtuj` (`i`ic jijtuj`) 4.  Unjyikit `ijjic (`i`ic `ijjic)
0.  Liktfr cij`kuj`ij (`ihub/disij`) 1.  Unjyikit ftik (strfkn)

Iyffff An`ib 4.  Mikijij yij` pnrcu hibijhiri

  Mikijij yij` hi iwntkij snpnrti mikijij kicnj`, min


ijstijt, mijumij kicnj`

  Bipnrtnjsi
  Hi`ij` mnrib sn`ir snpnrti biti iyim, sfsis sipi, hi`ij` kimdij`


  Mikijij dnrcnmik hij



 dnrsijtij tij``i snrti mikijij yij` tnrcicu isij

  Unj`fditij trihisifjic
h nj ` i j . . . . . . . .


9.  Mikij ij yi j` hi i j j u r k i j ujtuk

BGUNTXNJQG 
 pnjhnriti bipnrtnjsi ijtiri ciij?
  Qiyur-siyurij bijiu knauici hiuj sij`kfj`, hiuj mncijjf hij
mncijjfjyi

   Duib-duibij knauci duib huriij

  
Gkij ciut tihik isij tnrutimi ikij
ciut iir hicim snpnrti kikip hij
tuji
  Xncur dfcnb hikfjsumsi miksimic 4 dutir hicim 9 mij``u hij hiutimikij putib tncurjyi siji
HGQ^Q^J FCNB?


  Hi`ij` iyim (knauici kucit,

 jnrfbij hij ftik kirnji dijyik mnj`ijhuj` cnmik)
9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.  GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<.   JF\GXI HNC\G
0.   JNCCG IUTGNJXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI
UTF@TIM QX^HG GCM^ KNUNTIPIXIJ HIJ UNJHGHGKIJ JNTQ LIK^CXIQ KNQNBIXIJ
^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@G XIB^J 4549-4544

4594 •  Ximib bitim (Tiau ^jtuk

Dihij Kiti jnb…)
Ipi Qi Mnrfkfk Gtu66 •  Xir (mnmiau kijknr piru-piru)
Mnmdikir tnmdikiu yij`  
knmuhiij hibisip isipjyi,
diik yij` tncib hidnjtuk
rfkfk miupuj • Tusikjyi susujij syiril
mnj``ujikij pipi (Oihi mikirjyi i`ik
tncit..miu66)
Knjipi Tfkfk Dibiyi6 • Unjyikit Oijtuj`
_it y` ihi hicim rfkfk  • Unjyikit Qtrfkn
(Xub Dibij Kimii Qnmui • Kijknr piru
Kij6!) • Tihij` piru

Unjyikit `ijjic
• @ij``uij pihi biti hij pnrut
• Dikij micis, dfhfb, dfrfs
& miskij

• _it-zit kimii dnrdibiyi

yij` disi disi
mnjyndidkij pnjyikit kijknr.
• Kirdfj mfjfksihi (dikij
hirib muhib mnj`njhip &
hijhij` pnmducub hirib
kiku hij
r i p u b )
• J J ik f t ij (mnrusik
jirij`ij syiril & dikij
knti`ibij mnrfkfk)

4. Dncijir yij` rijij, hij

cikukij kn`iitij yij`
dnrmijliit iji..

1. Kiciu `ik pnj`ij sikit,

jij`ij mnrfkfk, Cibit `imdir
hidiwib jnb..
>.
@
i
t
r
k
k
h
8. Qitu ci`i, MIQI HNUIJ
j
KICGIJ MIQGB UIJOIJ@!!  Oihi
jij`ij hi sii-siikij hnj`ij
i
mnrfkfk…. p
r
m
n
 kirnt & citibij mijum vitimij
A
0. Qitu ci`i… Dnrbnjti hij QXFU
MNTFKFK!!!!

Dibiyi Mnrfkfk  HIJ GJG QIJ@IX @IK DFCNB

CNB
Di`i knsnbitij HGXGT^!!!!!!!!!

Urf`rim Urflnsi Jnrs

Qtisn Knpnriwitij Kfmujitis Ourusij Knpnriwitij
^jivnrsitis Mubimmihyib Uurwfknrtf

Quhib tibu knjipi misib

mnrfkfk 66
(afdi-afdi, mncibit tnmij-tnmijjyi)
iksi mnrfkfk fcnb tnmij-tnmijjyi
tihik jijtij, sfmdfj`, tihik sfcihnr hij pnjikut, tikut hidicij` dijai..)

Airi Mnjfcik?
Urijsip tn`is & airi yij` cuwns (simpitik & tihik mnjyij``uj` pnrisiij frij` ciij). Afjtfb? –tnrimi kisib siyi tihik mnrfkfk”

Airi dnrbnjti Mnrfkfk hij

 Mnj`bijhiri Tfkfk
9. Fcibri`i tnritur

<. Tfkfk dukij simdfc Knjijtijij

hij `ik dikij kiciij kiyi `iji….

Airi pnjan`ibij
AN@IB AF\GH
afvih-97
HNJ@IJ >M

Qncicu mnmikii misknr

 
dici mnjhnsik kncuir rumib
hij Mnmikii
kntiki misknr FCNB

I LNXTGAWI HPG

T LGXTGIJG

  I LGXTG T^_IJG
Mnjauai tij`ij
GCMI LGXTGIJXG
Oij`ij mnj`i`it kuku
CGJI QITGIJG
Oij`ij mnj`frnk tncij`i Mnjji`i jirik
JNCW IUTGNJXW
hnj`ij dnjhi ipipuj
JF\GXI HNC\G
Tijij auai tij`ij hnj`ij
siduj hij iir mnj`icir FKXGI TIBMG

TGJI IJ@NCGJI
 jij`ij kfjsumsi hi`ij` mnjtib 
Mnmditis \G\G FKXITGJI
i mfdicitis

^JG\NTQGXIQ LFTX HN
KFAK D^KGXXGJ@@G

Mnj`bijhir
i
knrumujij

IUI GX^ AF\

XIJHI HIJ Airi pnjucirij
GH- 97 6666 @NOICI 666 afvih
• Hnmim • Xihik snj`iji mnj`biru
V C pnraikij cuhib hiri dnrsij
• Dituk knrij`
iti
• Jynri tnj``frfkij pnjhnriti afvih-97 

SARSCV I Knsucitij dnrjilis

• • Mnmn`ij` mucut itiu
bihuj

• Qikit knpici tijpi mnjauai tij`ij

V tnrcnd hibucu sntncib
• Bicij`jyi ijhnri pnrisi hij
mnjynjtu
pnjaiumij dnjhi yij` tnrknji aipritij
i
• Tuim pihi kucit hij ciur pnjhnriti afvih-97 
pnrudibij
wirji kuku tij`ij hij kiki • Kfjtik jirik hnkit hnj`i

pnjhnriti afvih-97,misicjy
dnrsnjtubij itiu dnrjid
tij`ij 

• Tuij`ij tnrtutup hnj`i

vnjticisi yij` kurij` di
mnjjihi tnmpit
jyimi
 pnjyndirij virus 

GE ALA UNCUL D HAR KE

SETELAH TERPAPAR 

CIUFTIJ BIQGC
KN@GIXIJ UNJW^C^BIJ
BGUNTXNJQG 

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG

>.  CGJI QITGIJG

<.  JF\GXI HNC\G
0.  JNCCG IUTGNJXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI
 UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ

^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G

XIB^J 4549 

CIUFTIJ BIQGC KN@GIXIJ

UNJW^C^BIJ BGUNTXNJQG

I.   Unrsiipij
Urn pcijjij` kn`iitij pnjyucubij tnjtij` bipnrtnjsi hi Qiruisf ^tiri
tncib hiduit hij hikfjsuctisikij fcnb pnmdimdij` sndncum
kn`iitij hiciksijikij. Qnciij itu, pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri
ju`i tncib hibuduj`i hui biri sndncum iairi. Bic iji hicikukij i`ir
pnrsiipij hipit hicikukij hnj`ij miksimic hij bisic yij` hihipitkij
hipit fptimic. Uibik
 pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri dnrsnhii hij mnjyimdut hnj`ij diik
jiit mibisiswi ujtuk mncikukij pnjyucubij mnj`njii Bipnrtnjsi.
Kffrhijisi hnj`ij pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri ju`i
hicikukij hnj`ij mncikukij knrjisimi mnj`njii pnrsiipij kn`iitij yij`
ikij hicikukij.
Qndi`iij pnrsiipij snpnrti pnmdnritibuij hij pnrsiipij
tnmpit hicikukij fcnb pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hidijtu fcnb
idu-idu kihnr. Unrsiipij yij` ciijjyi hicikukij fcnb mibisiswi.
Mibisiswi tncib mnjyiipkij snmui mnhii hij icit yij` hidutubkij
ujtuk knpnrcuij kn`iitij, snpnrti mitnri pnjyucubij, CAH, cnilcnt hij
kfjsumsi snrti tncib mnjyusuj iairi kn`iitij i`ir pnciksijiij kn`iitij
pnjyucubij dnrjicij nlnktil hij dnrmijliit di`i piri pnsnrti cijsii hij
wir`i yij` bihir.

D.  Unciksijiij
Unjyucubij tnjtij` Bipnrtnjsi hi cij`kuj`ij jfrfj` Qiruisf
^tiri tncib hicikukij hi kijtfr wici jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi biri
Oum‗it, 9> Fktfdnr 4549. Iairi pnjyucubij hirnjaijikij mucii pihi
pukuc 98.55 tntipi kirnji wiktujyi dnrsimiij hnj`ij iairi
pnj`ijiij miki
 pnjyuycubij himucii pihi pukuc 98.15 PGD.Unsnrti yij` bihir mnj`ikuti
iairi pnj`ijiij hij pnjyucubuj snkitir 91 frij`
 Unmdiwi iairi mnmduki iairi hnj`ij dismicib  hij pnjyiji
mitnri mnj`ijikij mitnri pnjyucubij hicim wiktu 2 mnjit.
Unjyijiij mitnri hiciksijikij hnj`ij pnjimpicij scihn sntncib itu
hicijjutkij hnj`ij snsi

tijyi jiwid. Unsnrti yij` bihir ijtusiis mnj`ikuti kn`iitij pnjyucubij hij
ihi pnsnrti yij` mnj`ijukij pnrtijyiij.
Iairi hicijjutkij hnj`ij nvicuisi yij` hicikukij fcnb pnmdiwi
iairi. Iairi pnjyucubij hitutup hnj`ij mnmdiai bimhiccib  yij`

hipimpij fcnb pnmdiwi iairi.

A.  Bisic
9.   Qtruktur

-  Unmduitij prn pcijjij` tncib hikfjsuctisikij hui biri sndncum

 pnjyucubij hicikukij. Urn pcijjij` ju`i suhib hipnrdiiki sntncib
mnjhipitkij kfrnksi hiri pnmdimdij`.
-  Mnhii dnrupi mitnri pnjyucubij hicim dnjtuk pfwnr pfijt, ciptfp
hij CAH suhib hisiipkij.
-  Unricitij ciij snpnrti cnilcnt, cnmdir idsnjsi, cnmdir fdsnrvisi
hij jftucnjsi suhib hisiipkij.
-  Uibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hij kihnr suhib dnrsnhii
hij mnjynhiikij tnmpit.

4.  Urfsns
-  Iairi pnjyucubij hiciksijikij pihi pukuc 98.55, mujhur 15 mnjit
hiri jihwic yij` hirnjaijikij hij iairi dnrikbir pihi pukuc 9<.15
-  Oumcib pnsnrti yij` bihir sndijyik 91 frij`.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` bihir tnrcimdit, tntipi hipit
mnj`ikuti iairi hnj`ij diik.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` iktil hicim prfsns hiskusi diik
hicim hiskusi knaic miupuj siit pnmdiaiij bisic hiskusi hicim
kncfmpfk
 dnsir.
1.  Bisic
-  Unsnrti mnjyndutkij pnj`nrtiij bipnrtnjsi
-  Unsnrti mnjyndutkij tijhi hij `njici bipnrtnjsi

-  Unsnrti mnjyndutkij liktfr pnjyndid bipnrtnjsi

-  Unsnrti mnjyndutkij kfmpcikisi hiri bipnrtnjsi
-  Unsnrti mnjyndutkij airi pnj`fditij bipnrtnjsi
-  Unsnrti mnjyndutkij airi pnjan`ibij tnrbihip bipnrtnjsi
 CIUFTIJ BIQGC KN@GIXIJ
UNJW^C^BIJ DIBIWI
MNTFKFK 

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<. 
0.  JFNNFC\CGXG I UHTNGCN\JGXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI
UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ
 ^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G

XIB^J 4549

CIUFTIJ BIQGC KN@GIXIJ

UNJW^C^BIJ DIBIWI
MNTFKFK

I.  Unrsiipij
Urn pcijjij` kn`iitij pnjyucubij tnjtij` bipnrtnjsi hi Qiruisf
^tiri tncib hiduit hij hikfjsuctisikij fcnb pnmdimdij` sndncum
kn`iitij hiciksijikij. Qnciij itu, pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri
ju`i tncib hibuduj`i hui biri sndncum iairi. Bic iji hicikukij i`ir
pnrsiipij hipit hicikukij hnj`ij miksimic hij bisic yij` hihipitkij
hipit fptimic. Uibik
 pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri dnrsnhii hij mnjyimdut hnj`ij diik
jiit mibisiswi ujtuk mncikukij pnjyucubij mnj`njii Dibiyi
Mnrfkfk. Kffrhijisi hnj`ij pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri ju`i
hicikukij hnj`ij mncikukij knrjisimi mnj`njii pnrsiipij kn`iitij
yij` ikij hicikukij.
Qndi`iij pnrsiipij snpnrti pnmdnritibuij hij pnrsiipij
tnmpit hicikukij fcnb pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hidijtu fcnb
idu-idu kihnr. Unrsiipij yij` ciijjyi hicikukij fcnb mibisiswi.
Mibisiswi tncib mnjyiipkij snmui mnhii hij icit yij` hidutubkij
ujtuk knpnrcuij kn`iitij, snpnrti mitnri pnjyucubij, CAH, cnilcnt hij
kfjsumsi snrti tncib mnjyusuj iairi kn`iitij i`ir pnciksijiij kn`iitij
pnjyucubij dnrjicij nlnktil hij dnrmijliit di`i piri pnsnrti cijsii hij
wir`i yij` bihir.

D.  Unciksijiij
Unjyucubij tnjtij` Dibiyi Mnrfkfk hi cij`kuj`ij jfrfj` Qiruisf
^tiri tncib hicikukij hi kijtfr wici jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi biri
Oum‗it, 9> Fktfdnr 4549. Iairi pnjyucubij hirnjaijikij mucii pihi
pukuc 98.55 tntipi kirnji wiktujyi dnrsimiij hnj`ij iairi
pnj`ijiij miki
 pnjyuycubij himucii pihi pukuc 98.15 PGD.Unsnrti yij` bihir mnj`ikuti
 iairi pnj`ijiij hij pnjyucubuj snkitir 91 frij`.
Unmdiwi iairi mnmduki iairi hnj`ij dismicib  hij pnjyiji mitnri
mnj`ijikij mitnri pnjyucubij hicim wiktu 2 mnjit. Unjyijiij mitnri

hiciksijikij hnj`ij pnjimpicij scihn sntncib itu hicijjutkij hnj`ij

snsi tijyi jiwid. Unsnrti yij` bihir ijtusiis mnj`ikuti kn`iitij pnjyucubij
hij ihi pnsnrti yij` mnj`ijukij pnrtijyiij.
Iairi hicijjutkij hnj`ij nvicuisi yij` hicikukij fcnb pnmdiwi
iairi. Iairi pnjyucubij hitutup hnj`ij mnmdiai bimhiccib  yij`

hipimpij fcnb pnmdiwi iairi.

A.  Bisic
9.   Qtruktur

-  Unmduitij prn pcijjij` tncib hikfjsuctisikij hui biri sndncum

 pnjyucubij hicikukij. Urn pcijjij` ju`i suhib hipnrdiiki sntncib
mnjhipitkij kfrnksi hiri pnmdimdij`.
-  Mnhii dnrupi mitnri pnjyucubij hicim dnjtuk pfwnr pfijt, ciptfp
hij CAH suhib hisiipkij.
-  Unricitij ciij snpnrti cnilcnt, cnmdir idsnjsi, cnmdir fdsnrvisi
hij jftucnjsi suhib hisiipkij.
-  Uibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hij kihnr suhib dnrsnhii
hij mnjynhiikij tnmpit.

4.  Urfsns
-  Iairi pnjyucubij hiciksijikij pihi pukuc 98.55, mujhur 15 mnjit
hiri jihwic yij` hirnjaijikij hij iairi dnrikbir pihi pukuc 9<.15
-  Oumcib pnsnrti yij` bihir sndijyik 91 frij`.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` bihir tnrcimdit, tntipi hipit
mnj`ikuti iairi hnj`ij diik.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` iktil hicim prfsns hiskusi diik
hicim hiskusi knaic miupuj siit pnmdiaiij bisic hiskusi hicim
kncfmpfk
 dnsir.
1.  Bisic
-  Unsnrti mnjyndutkij yij` himiksuh mnrfkfk

-  Unsnrti mnjyndutkij dibiyi mnrfkfk

-  Unsnrti mnjyndutkij himpik mnrfkfk
-  Unsnrti mnjyndutkij tips dnrbnjti mnrfkfk
-  Unsnrti mnjyndutkij pnrij kncuir`i hij kihnr ujtuk
mnjaiptikij rumib tijpi isip rfkfk
 CIUFTIJ BIQGC

KN@GIXIJ UNJW^C^BIJ

AF\GH-97 > M 

FCNB KNCFMUFK OFTFJ@ QIT^IQF ^XITI ?

9.  LGXTGIJG
4.  LNXTGAWI HPG T
1.  LGXTG T^_IJG
8.   GCMI LGXTGIJXG
>.  CGJI QITGIJG
<.  JF\GXI HNC\G
0.  JNCCG IUTGNJXW
2.  FKXGI TIBMG
7.  TGJI IJ@NCGJI
95. \G\G FKXITGJI
 UTF@TIM QX^HG UTFLNQG JNTQ
^JG\NTQGXIQ LFTX HN KFAK D^KGXXGJ@@G
XIB^J 4549 

CIUFTIJ BIQGC KN@GIXIJ

UNJW^C^BIJ AF\GH-97 > M

I.  Unrsiipij
Urn pcijjij` kn`iitij pnjyucubij tnjtij` bipnrtnjsi hi Qiruisf ^tiri
tncib hiduit hij hikfjsuctisikij fcnb pnmdimdij` sndncum
kn`iitij hiciksijikij. Qnciij itu, pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri
ju`i tncib hibuduj`i hui biri sndncum iairi. Bic iji hicikukij i`ir
pnrsiipij hipit hicikukij hnj`ij miksimic hij bisic yij` hihipitkij
hipit fptimic. Uibik
 pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri dnrsnhii hij mnjyimdut hnj`ij diik
jiit mibisiswi ujtuk mncikukij pnjyucubij mnj`njii Afvih-97
>M. Kffrhijisi hnj`ij pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri ju`i
hicikukij hnj`ij mncikukij knrjisimi mnj`njii pnrsiipij kn`iitij
yij` ikij hicikukij.
Qndi`iij pnrsiipij snpnrti pnmdnritibuij hij pnrsiipij
tnmpit hicikukij fcnb pibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hidijtu fcnb
idu-idu kihnr. Unrsiipij yij` ciijjyi hicikukij fcnb mibisiswi.
Mibisiswi tncib mnjyiipkij snmui mnhii hij icit yij` hidutubkij
ujtuk knpnrcuij kn`iitij, snpnrti mitnri pnjyucubij, CAH, cnilcnt hij
kfjsumsi snrti tncib mnjyusuj iairi kn`iitij i`ir pnciksijiij kn`iitij
pnjyucubij dnrjicij nlnktil hij dnrmijliit di`i piri pnsnrti cijsii hij
wir`i yij` bihir.

D.  Unciksijiij
Unjyucubij tnjtij` Afvih-97 >M hi cij`kuj`ij jfrfj` Qiruisf
^tiri tncib hicikukij hi kijtfr wici jfrfj` Qiruisf ^tiri pihi biri
Oum‗it, 9> Fktfdnr 4549. Iairi pnjyucubij hirnjaijikij mucii pihi
pukuc 98.55 tntipi kirnji wiktujyi dnrsimiij hnj`ij iairi
pnj`ijiij miki
 pnjyuycubij himucii pihi pukuc 98.15 PGD.Unsnrti yij` bihir mnj`ikuti
 iairi pnj`ijiij hij pnjyucubuj snkitir 91 frij`.
Unmdiwi iairi mnmduki iairi hnj`ij dismicib  hij pnjyiji mitnri
mnj`ijikij mitnri pnjyucubij hicim wiktu 9> mnjit. Unjyijiij mitnri

hiciksijikij hnj`ij pnjimpicij scihn sntncib itu hicijjutkij hnj`ij

snsi tijyi jiwid. Unsnrti yij` bihir ijtusiis mnj`ikuti kn`iitij pnjyucubij
hij ihi pnsnrti yij` mnj`ijukij pnrtijyiij.
Iairi hicijjutkij hnj`ij nvicuisi yij` hicikukij fcnb pnmdiwi
iairi. Iairi pnjyucubij hitutup hnj`ij mnmdiai bimhiccib  yij`

hipimpij fcnb pnmdiwi iairi.

A.  Bisic
9.   Qtruktur

-  Unmduitij prn pcijjij` tncib hikfjsuctisikij hui biri sndncum

 pnjyucubij hicikukij. Urn pcijjij` ju`i suhib hipnrdiiki sntncib
mnjhipitkij kfrnksi hiri pnmdimdij`.
-  Mnhii dnrupi mitnri pnjyucubij hicim dnjtuk pfwnr pfijt, ciptfp
hij CAH suhib hisiipkij.
-  Unricitij ciij snpnrti cnilcnt, cnmdir idsnjsi, cnmdir fdsnrvisi
hij jftucnjsi suhib hisiipkij.
-  Uibik pnj`urus jfrfj` Qiruisf ^tiri hij kihnr suhib dnrsnhii
hij mnjynhiikij tnmpit.

4.  Urfsns
-  Iairi pnjyucubij hiciksijikij pihi pukuc 98.55, mujhur 15 mnjit
hiri jihwic yij` hirnjaijikij hij iairi dnrikbir pihi pukuc 9<.15
-  Oumcib pnsnrti yij` bihir sndijyik 91 frij`.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` bihir tnrcimdit, tntipi hipit
mnj`ikuti iairi hnj`ij diik.
-  Ihi dndnripi pnsnrti yij` iktil hicim prfsns hiskusi diik
hicim hiskusi knaic miupuj siit pnmdiaiij bisic hiskusi hicim
kncfmpfk
 dnsir.
1.  Bisic
-  Unsnrti mnjyndutkij miaim pnj`nrtiij virus afrfji.

-  Unsnrti mnjyndutkij tijhi `njici virus afrfji.

-  Unsnrti mnjyndutkij pnjyndid tnrjij`kitjyi virus afrfji
-  Unsnrti mnjyndutkij airi pnjan`ibij virus afrfji.
Afmmujjgty Hnvncfpmnjt Ofurjic  \fc.4, Jf. 4 Oujg 4549, Bic.102-124 

UNJGJ@KIXIJ UNJ@NXIB^IJ XNJXIJ@ BGUNTXNJQG

HNJ@IJ MNXFHN UNJHGHGKIJ KNQNBIXIJ HG CGJ@K^J@IJ
MIQWITIKIX 

Hwi Tntjijij`sib9, Jfvi Cirisiti4 

9,4 )
Urf`rim Qtuhi Knpnriwitij, Likuctis Knpnriwitij, Disjis, hij Xnkjfcf`i, 
^jivnrsitis Pihyi Busihi Qnmirij`
n-miic?  hwirntjijij`sib29Eyibff.af.ih

Idstrik
Bipnrtnjsi mnrupikij misicib dnsir hi Gjhfjnsii hnj`ij prnvicnjsi sndnsir 4>,2%. Hiti hi
Urfvijsi Oiwi Xnj`ib tibuj 459> urutij pnrtimi sndnsir >0,20%. Unjij`kitij kisus bipnrtnjsi
hisndidkij fcnb liktfr kurij`jyi pnj`ntibuij, sikip yij` himiciki misyirikit mnj`njii
bipnrtnjsi snbij``i misyirikit mnmiciki pnriciku yij` rnjhib hicim mncikukij
pnjan`ibij bipnrtnjsi. Xij`kit
 pnjhihikij yij` rnjhib hipit mnmpnj`irubi tnrjihijyi bipnrtnjsi yij` hisndidkij fcnb `iyi bihup,
 pnriciku, hij cij`kuj`ij. Xujuij hicikukij pnjhihikij knsnbitij ujtuk mnjij`kitkij pnj`ntibuij
 pihi kncfmpfk misyirikit hnj`ij bipnrtnjsi. hnj`ij mnj``ujikij mntfhn pnjhihikij knsnbitij.
Mntfhn impcnmnjtisi pnjhihikij knsnbitij tnrhiri hiri tibip pnrsiipij, pnrijijij hij pnciksijiij.
Uihi tibip pnrsiipij, hicikukij survni hi cij`kuj`ij misyirikit snkitir hij pnjyusujij
mnhii
 pnmdncijirij. hnj`ij mncikukij kujjuj`ij pihi misyirikit yij` mnjhnriti bipnrtnjsi hi
wiciyib Mijnj Qnmirij` hnj`ij pnjhihikij knsnbitij snrti mnmdnrikij isubij knpnriwitij.
Unjhihikij
knsnbitij hicikukij snairi cij`suj` hnj`ij mnj``ujikij cnmdir dicik. Bisic yij` hipnrfcnb
ihicib kn`iitij pnjhihikij knsnbitij dnrjicij hnj`ij diik hij cijair, misyirikit iktil hij
mnj`ikuti
sncurub kn`iitij hnj`ij diik. 

Kiti kujai? Unjhihikij Knsnbitij, Bipnrtnjsi, Unj`ntibuij 

Idstriat 
Bypnrtnjsifj is i di` prfdcnm ij Gjhfjnsii witb i prnvicnjan fl 4>. 4>.2%. Hiti ij Anjtric Oivi
Urfvijan ij 459> rijknh lirst it >0.20%. Xbn ijarnisn ij bypnrtnjsifj aisns is aiusnh dy i ciak fl
kjfwcnh`n, ittituhns tbit pnfpcn bivn idfut bypnrtnjsifj sf tbit pnfpcn bivn cfw dnbivifr ij
prnvnjtij` bypnrtnjsifj. Cfw cnvncs fl nhuaitifj aij illnat tbn faaurrnjan fl bypnrtnjsifj aiusnh
dy cilnstycn,
 dnbivifr, ijh njvirfjmnjt. Xbn purpfsn fl bnictb nhuaitifj is tf ijarnisn kjfwcnh`n ij `rfups fl
 pnfpcn witb bypnrtnjsifj. usij` bnictb nhuaitifj mntbfhs. Xbn mntbfh fl impcnmnjtij` bnictb
nhuaitifj afjsists fl tbn sti`ns fl prnpiritifj, cianjsij` ijh impcnmnjtitifj. Gj tbn prnpiritifj
sti`n, i survny wis afjhuatnh ij tbn surrfujhij` afmmujity ijh tbn prnpiritifj fl cnirjij`
mnhii. dy visitij` pnfpcn wbf sullnr lrfm bypnrtnjsifj ij tbn Mijnj irni fl Qnmirij` witb bnictb
nhuaitifj ijh
 prfvihij` jursij` airn. Bnictb nhuaitifj is airrinh fut hirnatcy usij` lcipabirts. Xbn rnsucts
fdtiijnh irn bnictb nhuaitifj iativitins ruj wncc ijh smfftbcy, tbn afmmujity is iativn ijh
pirtiaipitns ij icc iativitins wncc. 

Knywfrhs? Bnictb Nhuaitifj, Bypnrtnjsifj, Kjfwcnh`n 

UNJHIB^C^IJ 
 Bipnrtnjsi ihicib pnjij`kitij tnkijij hirib sistfcik cndib hiri 985 mmB` hij tnkijij hirib
hiistfcik cndib hiri 75 mmB` pihi hui kici pnj`ukurij hnj`ij sncij` wiktu cimi mnjit
hicim knihiij aukup istiribit/ tnjij`. Unjij`kitij tnkijij hirib hnj`ij jij`ki wiktu yij`
cimi hipit mnjimduckij knrusikij pihi `ijjic, jijtuj`, hij ftik ipidici tihik hicikukij
pnj`fditij snairi hiji (Knmnjtriij Knsnbitij Tnpudcik, 4590). Urnvicijsi bipnrtnjsi jisifjic
dnrhisirkij Tisknshis 4591 sndnsir 4>,2% hnj`ij frij` yij` mnj`icimi bipnrtnjsi bijyi 9/1
yij` tnrhii`jfsis snhij`kij 4/1
tihik tnrhii`jfsis hij 5,0% frij` yij` tnrhii`jfsis tnkijij hirib tij``i hnj`ij mnmiciki kndiisiij
mnmijum fdit bipnrtnjsi. Bic iji mnjujjukkij dibwi sndi`iij dnsir pnjhnriti bipnrtnjsi
tihik mnjyihiri mnjhnriti bipnrtnjsi (Knmnjtriij Knsnbitij Tnpudcik, 4590). 
Liktfr rnsikf bipnrtnjsi ihicib umur, jnjis kncimij, riwiyit kncuir`i, `njntik,
kndiisiij mnrfkfk, kfjsumsi `irim, kfjsumsi cnmik jnjub, kndiisiij mijum-mijumij
dnrickfbfc, fdnsitis,

U-GQQJ 4049-8775 | N-GQQJ 4049->552 102

Afmmujjgty Hnvncfpmnjt Ofurjic  \fc.4, Jf. 4 Oujg 4549, Bic.102-124 

kurij` iktivitis lisik, strnss hij pnj``ujiij nstrf`nj (Knmnjtriij Knsnbitij Tnpudcik, 4590).
Mujaucjyi misicib knsnbitij tihik bijyi hisndidkij fcnb knciciij ijhivihu, jimuj hipit
puci hisndidkij fcnb kntihiktibuij misyirikit sndi`ii ikidit hiri kurij`jyi ijlfrmisi
yij` dnjir mnj`njii suitu pnjyikit (Tibmihiiji, 4594). Tnjhibjyi pnj`ntibuij tnji`i
knsnbitij, pisinj, hij misyirikit tnjtij` bipnrtnjsi mnrupikij pnjyndid utimi tihik
tnrkfjtrfcjyi tnkijij hirib, tnrutimi pihi pisinj bipnrtnjsi hi Isii (Uirk O.D., Kirif, K., hij
Pij`, 459>). 
Unj`ntibuij pisinj bipnrtnjsi yij` suhib diik itu hipnrfcnb hiri mnhii ncnktrfjik snpnrti
tncnvisi, rihif, ijtnrjnt, mnmdiai mijicib itiu cnwit prfmfsi knsnbitij hiri pntu`is knsnbitij hij
 ju`i hiri tnmij-tnmij tnrhnkit yij` mnj`ntibui tnjtij` pnjyikit bipnrtnjsi (Hirbij, 4594). Ihijyi
 pnjij`kitij pnj`ntibuij tnjtij` bipntnjsi sntncb pnmdnriij pnjhihikij hnj`ij skfr rnriti yiitu
8,8< (sndncum) hij 91,70 (sntncib), yij` irtijyi pnmdnriij pnjhihikij knsnbitij hipit
mnjij`kitkij
 pnj`ntibuij mnj`njii bipnrtnjsi pihi cijsii (Litrii, P. H. Ijh Aijhrisiri, 4595). 
Unj`ntibuij disi hihipitkij mncicui pnjhihikij knsnbitij. Unjhihikij knsnbitij tnjtij`
 pnriwitij bipnrtnjsi pihi ij``fti kncuir`i hipit mnmdnrikij ijlfrmisi yij` hidutubkij kncuir`i
yij` hipit mnjij`kitkij pnj`ntibuij kncuir`i snbij``i kncuir`i hipit mnjnjtukij sikip
yij` cndib diik hicim pnriwitij bipnrtnjsi ij``fti kncuir`i (Mirhbiib, I., Idhuccib, 4591).
Unjyukubij knsnbitij dnrpnj`irub tnrbihip pnjij`kitij pnj`ntibuij pnriciku kcinj
bipnrtnjsi, ikij mnjij`kitkij pfci bihup snbij``i hipit mnj`fjtrfc tnkijij hirib hnj`ij
diik (Uurwiti, T. H., Dihjuji, B. Ijh Didikic, 4598). Dnrhisirkij bic tnrsndut miki sij`it
hipnrcukij ihijyi kn`iitij
 pnmdnriij pnjhihikij knsnbitij mnj`njii bipnrtnjsi hi cij`kuj`ij misyirikit. Xujuij yi
ujtuk mnj`ntibui `imdirij tij`kit pnj`ntibuij hi cij`kuj`ij misyirikit snkitir tnjtij`
bipnrtnjsi, yij` hicikukij hnj`ij mnj``ujikij mntfhn pnjhihikij knsnbitij 

MNXFHN 
Kn`iitij iji tnrhiri hiri tibip pnrsiipij, pnrijijij hij pnciksijiij. Uihi tibip pnrsiipij,
hicikukij survni hi cij`kuj`ij misyirikit snkitir hij pnjyusujij mnhii pnmdncijirij. Uihi
tibip
 pnrijijij, hicikukij hnj`ij mnmijti ijij hi cij`kuj`ij hij kncuribij sntnmpit ujtuk
knsnhiiij hidnrikijjyi ijij mncikukij pnjhihikij knsnbitij. Qnhij`kij pihi tibip
pnciksijiij, mntfhn impcnmnjtisi hicikukijjyi pnmdnriij mitnri pnmdncijirij dnrupi cnmdir
dicik pihi cij`kuj`ij misyirikit. 
Qudjnk hicim kn`iitij pnjyucubij iji ihicib misyirikit hnj`ij bipnrtnjsi hi wiciyib
Mijnj Qnmirij`. Uihi tibip iwic, hicikukij pnj`ukurij tij`kit pnj`ntibuij yij` dnrkiitij
hnj`ij bipnrtnjsi. Ihipuj mnhii yij` hi`ujikij ihicib cnmdir dicik hnj`ij timpicij yij`
mnjirik hij muhib hipibimi. Unj`ntibuij hisir hicim cnmdir dicik tnrsndut mnciputi
pnj`nrtiij bipnrtnjsi,
 pnjyndid bipnrtnjsi, tijhi & `niji bipnrtnjsi, kfmpcikisi, hij airi pnjij`ijij bipnrtnjsi mncicui
 pnrdiikij pfci bihup. 

BIQGC HIJ UNMDIBIQIJ 

Bisic pnj`ukurij tij`kit pnj`ntibuij pihi kcinj mnjujjukkij misib rnjhibjyi tij`kit
 pnj`ntibuij tnjtij` bipnrtnjsi. Bic itu hipit hicibit siit hicikukijjyi ihnjtilikisi tij`kit
 pnj`ntibuij kcinj dncum mnmibimi tntij` bipnrtnjsi. Uihi siit hicikukij pnj`kijiij tnrhipit bisic,
Kcinj mnj`itikij jynri knpici bij``i tnj`kuk dncikij` hnj`ij Xnkijij Hirib 9>5/995
mmB`. Qntncib hicikukij ihnjtilikisi tij`kit pnj`ntibuij, kcinj hidnrikij nhukisi mnj`njii
pnj`ntibuij tnjtij` bipnrtnjsi dnrupi mnhii cnmdir dicik. Dibisi yij` hi`ujikij hicim
mnhii cnmdir dicik hisnsuiikij hnj`ij kfjhisi kcinj hicim pnjyimpiiij mitnri cndib hipicib
 isticib-isticib umum yij` muhib hipibimi hij tihik dijyik mnj``ujikij isticib mnhis.
Unjynsuiiij dibisi mnrupikij bic
 pnjtij` kirnji hnj`ij dibisi yij` muhib hipibimi hij hnj`ij pnmisicij- pnmisicij
yij` snhnrbiji, mitnri hipit hitnrimi hij hipibimi cndib muhib. Dnrikut sicib situ hfkumnjtisi
kn`iitij; 
 U-GQQJ 4049-8775 | N-GQQJ 4049->552 107

Afmmujjgty Hnvncfpmnjt Ofurjic  \fc.4, Jf. 4 Oujg 4549, Bic.102-124 

@imdir? Unciksijiij pnjhihikij knsnbitij mnj`njii bipnrtnjsi 

Bipnrtnjsi sndi`iij dnsir tnrjihi pihi usii 19 - >> tibuj hij umumjyi dnrisikf cndib tij``i pihi
`njnrisi hi itis 85 tibuj. Dibkij disi cndib tij``i pihi usii cndib hiri <5 tibuj. Qnairi lisifcf`is,
buduj`ij ijtiri usii hij pnjij`kitij tnkijij hirib tnrjihi kirnji ihijyi pnrudibij
ncistisitis hijhij` pnmducub hirib hiri wiktu kn wiktu, prfcilnrisi kfci`nj, hij njhipij
kicsium yij`
 dnrbuduj`ij hnj`ij itnrfskcnrfsis (Kusumiwity, O., Bihiyit, J., 459<). 
Liktfr risikf pnjij`kitij tnkijij hirib mnciputi usii, knturujij, kndiisiij mnrfkfk, kfjsumsi
`irim dnrcndibij, kfcnstnrfc, strns, hij kncndibij dnrit dihij itiu fdnsitis. Unjhnriti bipnrtnjsi
 diisijyi tihik mnmiciki `njici kbusus bij``i `njici rij`ij snpnrti pusij`, anmis, mimisij, hij sikit
knpici. Unjij`kitij tnkijij hirib bijyi ikij tnrcibit sntncib pnmnriksiij knsnbitij (Qutijtf,
4595).  Xij`kit pnjhihikij yij` rnjhib hipit mnmpnj`irubi tnrjihijyi bipnrtnjsi yij` hisndidkij
fcnb
`iyi bihup, pnriciku, cij`kuj`ij, hij sistnm. Xij`kit pnjhihikij sij`it nrit kiitijjyi hnj`ij
`iyi bihup. Misyirikit dnrpnj`ntibuij rnjhib anjhnruj` mnmiciki knsihirij ujtuk
dnrpnriciku `iyi bihup yij` kurij` snbit snpnrti pnriciku mnrfkfk. (Tntjijij`sib nt ic.,
4590) Qnciij itu, ispnk
 psikfcf`is mnj`njii dndij knrji hij cij`kuj`ij knrji hipit mnjjihi pnmiau timducjyi `ij``uij
knsnbitij snsnfrij` kbususjyi tnrkiit hnj`ij pnjyikit snpnrti bipnrtnjsi (Qijuriyi, T. K.,
Qii`iij, D. O., Xiulik, I., Hnstiiji, H. U., Uuspitisiri, G. M., Cnstiri, K., & Hiijtiji, 4590),
hijnciskij hicim
 pnjncitiij dibwi ihi pnj`irub pnjhihikij knsnbitij tnrbihip pnjij`kitij pnj`ntibuij
kncuir`i hnj`ij bipnrtnjsi. Bic iji snjicij hnj`ij pnjncitiij sndncumjyi (Uurwiti, T. H.,
Dihjuji, B. Ijh Didikic, 4598) tnrhipit pnj`irub pnjyucubij knsnbitij tnrbihip pnjij`kitij
pnj`ntibuij kcinj bipnrtnjsi hij pnjncitiij Dni`i hijnciskij dibwi prf`rim pnjhihikij nlnktil
hicim mnjij`kitkij
 pnj`ntibuj, mnjij`kitkij mijijnmnj hiri, hij mnj`njhicikij kndiisiij `iyi bihup
yij` mnru`ikij pisinj hnj`ij bipnrtnjsi (Dni`i, M.I., _idinnjnzih M.O., I`bisihn`bi K.,
I`bisihn`bi, K., Ofkir, I., Qbnkirlfrfusb, Q., & Kbizrini, 4598). Bisic pnjncitiij dibwi
prf`rim pnjhihikij bipnrtnjsi hipit dnr`uji hicim mnjij`kitkij pnj`ntibuij tnjtij` bipnrtnjsi
(Tfai, D., Jihic, N., Tfviri, T.N., \iccs, Q., Cipundci, A., & Ccfrii, 4551). 
Gjlfrmisi hipit mnmdijtu mnmpnranpit snsnfirij` ujtuk mnmpnrfcnb pnj`ntibuij.
Dnrdi`ii miaim ijlfrmisi yij` hihipit fcnb misyirikit tnrutimi misicib pnjyikit bipnrtnjsi
ikij hipit mnjij`kitkij pnj`ntibuij misyirikit. Qicib situ ijlfrmisi yij` hihipitkij ihicib
pnjyucubij itiu
pnjhihikij knsnbitij yij` hidnrikij fcnb pnjnciti snbij``i pnj`ntibuij kcinj mnjjihi diik snmui
 Urfmfsi knsnbitij yij` hicikukij hnj`ij mntfhn pnjhihikij knsnbitij tnjtij` bipnrtnjsi hij
liktfr risikf ikidit hiri bipnrtnjsi. Qnmikij mnjij`kitjyi pnj`ntibuij pisinj tnjtij`
bipnrtnjsi ikij
mnjhfrfj` snsnfrij` ujtuk dnrpnriciku yij` cndib diik hicim mnj`fjtrfc bipnrtnjsi snbij``i
tnkijij hiribjyi tntip tnrknjhici, pnj`ntibuij pisinj mnj`njii bipnrtnjsi ju`i dnrpnj`irub pihi

U-GQQJ 4049-8775 | N-GQQJ 4049->552 125

Afmmujjgty Hnvncfpmnjt Ofurjic  \fc.4, Jf. 4 Oujg 4549, Bic.102-124 

knpitubij pisinj hicim mncikukij pnj`fditij. Qnirij` hnj`ij mnjij`kitjyi pnj`ntibuij

tnjtij` bipnrtnjsi miki hipit mncikukij pnjiticiksijiij pnjyikitjyi snbij``i pisinj mnjjihi
cndib diik (Pucijsiri, O ., Gabsij, D. ijh ^shiiji, 4591). Unj`ntibuij yij` diik tnjtij`
bipnrtnjsi hipit mnmpnj`irubi pnriciku misyirikit hicim mnjan`ib bipnrtnjsi. (Hwi
Tntjijij`sib, 4597; Cimdfj`,
\ ., Tumiyir, I. Ijh Kijhfu, 459<)Unknrjiij hipit mnmpnj`irubi bipnrtnjsi kirnji
hicim mncikukij knrji dijyik dndij yij` hirisikij knmuhiij mnjyndidkij snsnfrij`
snrij`kici strnss hij anmis hicim mnmikirkij kfjhisi sikitjyi. (Kurjiiwij, I., Irmiyiti, W., &
Istuti, 4591).
Unjhihikij knsnbitij mnmdnrikij wiwisij diru, mnj`urij`i kntn`ij`ij hij kntikutij
pihi snsnfrij` yij` kbiwitir ikij pnjyikitjyi snbij``i hipit mnjurujkij tnkijij hirib
yij` tihijyi
tij``i kirnji pnrisiij anmis hij kbiwitir tnrkiit hnj`ij pnjyikit yij` hihnritijyi
knmuhiij mnmiau bipnrtnjsi. Unjhihikij ihicib upiyi pnrsuisi itiu pnmdncijirij knpihi
misyirikit, i`ir misyirikit miu mncikukij tijhikij-tijhikij (priktik) ujtuk mnmncibiri
(mnj`itisi misicib- misicib), hij mnjij`kitkij knsnbitijjyi. Unrudibij itiu tijhikij
pnmncibiriij hij pnjij`kitij knsnbitij yij` hibisickij fcnb pnjhihikij knsnbitij iji
hihisirkij knpihi pnj`ntibuij hij knsihirijjyi mncicui prfsns pnmdncijirij, snbij``i
pnriciku tnrsndut hibiripkij ikij dnrcij`suj` cimi hij mnjntip, kirnji hihisiri fcnb
knsihirij (Jftfitmfhjf, 4595). Mnjurut Qusijti, ihi
 pnj`irub yij` si`jilikij ijtiri pnmdnriij pnjhihikij tnjtij` bipnrtnjsi tnrbihip pnjij`kitij
 pnj`ntibuij mnj`ncfci bipnrtnjsi (Qusijti, M.X , Quryiji, M, 4594), snjicij hnj`ij pnjncitiij Diyf
 dibwi ihi pnj`irub pnjhihikij knsnbitij tnrbihip pnj`ntibuij kcinj tnjtij` airi
pnjan`ibij bipnrtnjsi (Diyf, 4552). 
Urfsns dncijir hicim pnjhihikij knsnbitij mnrupikij prfsns tnrjihijyi pnrudibij knmimpuij
 pihi sudjnk dncijir hnj`ij kncuirij yij` hibiripkij ihicib knmimpuij sndi`ii bisic pnrudibij
 pnriciku hiri sisirij hihik (Jftfitmfhjf, 4595). Unjij`kitij pnj`ntibuij yij` tnrjihi sntncib
hidnrikij pnjhihikij knsnbitij mnrupikij sicib situ ispnk knmimpuij yij` hiaipii fcnb
sisirij hihik sndi`ii ikidit ihijyi prfsns dncijir. 
Unjhihikij knsnbitij mnrupikij iktilitis pnmdncijirij yij` hirijaij` fcnb pnriwit
snsuii kndutubij kcinj. Unjaipiiij tujuij pnjhihikij knsnbitij ikij cndib muhib hnj`ij
pnj``ujiij mnhii pnmdncijirij yij` snsuii hij hipit mnjij`kitkij knmuhibij pnjnrimiij
ijlfrmisi hij
 pnj``ujiij icit dijtu dnrupi tucisij ikij cndib mnj`bisickij pnjij`kitij pnj`ntibuij
hiripihi kiti-kiti (Jins, M.I., & MaNwnj, 4559). 
Unjhihikij knsnbitij sij`itcib pnjtij` di`i rnspfjhnj tnrutimi yij` mnjhnriti bipnrtnjsi
i`ir cndib mnmibimi tnjtij` dibiyi hiri himpik pnjyikit tnrsndut hij hipit mnrudib pfci
bihup snbit. Unjhihikij knsnbitij tnjtij` `iyi bihup snbit mnrupikij upiyi ujtuk mnmdnrikij
hfrfj`ij i`ir rnspfjhnj mimpu mnjnripkij hint rnjhib `irim, mncikukij dnrfcibri`i
snairi tnritur hnj`ij mncikukij jicij pi`i itiu mnj``ujikij snpnhi hij mncikukij ktivitis
hirumib, mnj`urij`i strnss hnj`ij mncikukij tihur tnpit wiktu hij mnj`bijhiri pnrsncisibij
pnmikirij hnj`ij frij` ciij,

smsnnjijcainj` ihbn jk`ni`jn mpunkjinjc ithiinj `iXji rmtijnij `uhrij `im pnfmcid
umktiik j htinjrh idpnirbt njptni jm`inrufbk fkp.n jBhiihsikc ipjn jkncnistinibji tiiji
kij
bipnrtnjsi tnrbihip pnrudibij pnj`ntibuij rnspfjhnj tnjtij` pnriciku bihup snbit snpnrti mnj`itur
 pfci mikij hnj`ij mnmditisi isupij `irim, cnmik, ickfbfc, dnrbnjti mnrfkfk, hij mnj`fjtrfc
 dnrit dihij, mncikukij iktivitis lisik, istiribit hij tihur (Xirtiji, 4598). 

QGMU^CIJ 
 Kn`iitij pnjyucubij hnj`ij mntfhn pnjhihikij knsnbitij hi cij`kuj`ij misyirikit hipit
 dnrjicij hnj`ij diik hij cijair. Tnspfjhnj iktil, ijtusiis, hij hipit dnknrji simi hnj`ij diik hij
rnspfjhnj hipit mnjij`kitkij hij mnmiciki pnj`ntibuij snrti mnmibimi hnj`ij diik
mnj`njii bipnrtnjsi. 

QITIJ 
Mnjij`kitkij   knsihirij misyirikit i`ir hipit mnciksijikij kndiisiij bihup
snbit hnj`ij dnrfcibri`i hij mnmijliitkij lisicitis pnciyijij knsnbitij pfsyijhu hij
tijimij
fdit kncuir`i sndi`ii tnripi kfmpcnmnjtnr. 

^AIUIJ XNTGMIKIQGB 
^aipij tnrimikisib hitujukij knpihi misyirikit, kihnr knsnbitij snrti curib Mijnj

Qnmirij`.  U-GQQJ 4049-8775 | N-GQQJ 4049->552 129

Afmmujjgty Hnvncfpmnjt Ofurjic  \fc.4, Jf. 4 Ouji 4549, Bic.102-124 

HILXIT U^QXIKI 
Diyf, M. . (4552).  Unj`irub pnjhihikij knsnbitij tnrbihip pnj`ntibuij kcinj tnjtij` airi
 pnjan`ibij bipnrtnjsi hi kncuribij tijjfmfyf Qnmirij`. 
Dni`i, M.I., _idinnjnzih M.O., I`bisihn`bi K., I`bisihn`bi, K., Ofkir, I., Qbnkirlfrfusb, Q., &
Kbizrini, B. O. (4598). Xbn nllnat fl nhuaitifjic prf`rim fj bypnrtnjsifj
miji`nmnjt.
 Gjtnrjitifjic Airhifvisaucir Tnsnirab Ofurjic,  2(1), 78 -7  2.
Hirbij. (4594). Buduj`ij Unj`ntibuij, Qikip Hij Kntiitij Dnrfdit Hnj`ij Hnrijit Qistfcn Hij
Hiistfcn Uisinj Bipnrtnjsi. Ourjic Gcmiib Lirmisi, 7(9).
Hwi Tntjijij`sib. (4597). UNJ@IDHGIJ KNUIHI MIQWITIKIX HICIM TIJ@KI
UNMDNTHIWIIJ CIJQGI MNJ^T^JKIJ BGUNTXNJQG. Ourjic Gmpcnmnjtisi Unj`idhiij
 Misyirikit Knsnbitij, 9(4), 17 - 84. licn?///A?/^snrs/Hwi Tntjijij`sib/Hfwjcfihs/98->0-9-
UD.phl
Litrii, P. H. Ijh Aijhrisiri, I. (4595). Unjij`kitij Unj`ntibuij Xnjtij` Bipnrtnjsi pihi Cijsii
hi Ufsyijhu Cijsii Hukub @ijtuj`ij Hnsi Mikimbiji Kirtisuri Qukfbirjf. Pirti, 91,
42 - 1<.
Knmnjtriij Knsnbitij Tnpudcik. (4590).  Bipnrtnjsi. Uusit Hiti hij Gjlfrmisi
Knmnjtnriij Knsnbitij Tnpudcik Gjhfjnsii.
Kurjiiwij, I., Irmiyiti, W., & Istuti, T. (4591).  Unj`irub Unjhihikij Knsnbitij Urn
Fpnrisi Xnrbihip Xij`kit Knanmisij Uihi Uisinj Urn Fpnrisi Bnrjii hi TQ^H Kuhus . < ( 4).
Kusumiwity, O., Bihiyit, J., & @. (459<). Jf XitcnKusumiwity, O., Bihiyit, J., & @ijijjir, N.
(459<). Tncitifjsbip dntwnnj @njhnr ijh Bypnrtnjsifj Gjtnjsity fl tbn Nchnrcy ij tbn Pfrk Irni
fl tbn Cikdfk Bnictb Anjtnr ij Aiimis Tn`njay. Mutiiri Mnhiki, 9< (4), 8< - >9. Mutiiri
Mnhiki, 9< (4), 8< - >9.
Cimdfj`, \ ., Tumiyir, I. Ijh Kijhfu, @. (459<). Buduj`ij Unj`ntibuij hij Qikip
Hnj`ij Knjihiij Bipnrtnjsi hi Piciyib Knrji Uusknsmis Xitnci Kidupitnj Mijibisi.
Ourjic KNQMIQ,  0( 8).
Mirhbiib, I., Idhuccib, I. I. B. (4591). Unjhihikij Knsnbitij Hicim Unjij`kitij Unj`ntibuij,
Qikip Hij Kntnrimpicij Kncuir`i Hnj`ij Bipnrtnjsi Uicft Qtuhy. Ourjic Gcmu Knpnriwitij, 999 - 
949.
 Jins, M.I., & MaNwnj, M. (4559). Afmmujity bnictb jursij` ? Urfmftij` tbn bnictb fl pfpucitifj
(1rh nh.). P.D. Qiujhnrs Afmpijy.
 Jftfitmfhjf. (4595). Mntfhfcf`i Unjncitiij Knsnbitij. UX. Tijnki Aipti.
Uirk O.D., Kirif, K., hij Pij`, O. . (459>). "Qystfcia Bypnrtnjsifj; j Gjarnisij` Acijiaic Abiccij`n
ij Isii” hicim Bypnrtnjsifj Tnsnirab. 12(8), 440 - 41<.
Uurwiti, T. H., Dihjuji, B. Ijh Didikic, I. (4598). Unj`irub Unjyucubij Knsnbitij
Xnrbihip Unj`ntibuij Unriciku Kcinj Bipnrtnjsi hi Uusknsmis Dibu Mijihf.  Ofurjic
Knpnriwitij, 4(4), 9 - 2.

Tinbtjmijiihji`ijsiib, ,M H. .(, 4K59u4st)r.i Kyifjmi,u Mji.k, i&si KQnisjnjibyiiti, jD Q.

nXd.u iQb. X(4ij5j9i0u)i. jU. nOruicrijkiuc UMsnikrfckf`kj nhsnisj,`9i(j9 )K, 2n2j i-h7 i8ij.
Bipnrtnjsi pihi Cijsii.  Urfsihij` Qnmijir Jisifjic & Gjtnrjitifjic, 
944 - 915.
bttps?//jurjic.ujimus.ia.ih/ijhnx.pbp/psj94594595/irtiacn/vinw/4428/44<8
Tfai, D., Jihic, N., Tfviri, T.N., \iccs, Q., Cipundci, A., & Ccfrii, J. (4551). Jf XitcnTfai, D.,
 Jihic, N., Tfviri, T.N., \iccs, Q., Cipundci, A., & Ccfrii, J. (4551). ^snlucjnss fl i bypnrtnjsifj
nhuaitifj prf`rim, Qfutbnrj Mnhiaic Ofurjic, 7< (99). Qfutbnrj Mnhiaic Ofurjic , 7<( 99).
Qijuriyi, T. K., Qii`iij, D. O., Xiulik, I., Hnstiiji, H. U., Uuspitisiri, G. M., Cnstiri, K., & Hiijtiji,
I. (4590). Issnssmnjt fl Kjfwcnh`n fj Bypnrtnjsifj imfj` Bypnrtnjsivn Uitinjts ij Dijhuj`
Aity? I Urncimijiry Qtuhy.  Gjhfjnsiij Ofurjic fl Acijiaic Ubirmiay,
 bttps?//hfi.fr`/bttps?//hfi.fr`/95.9>89</ijap.4590.<.8.475 < ( 8), 475 -4  70.
Qusijti, M.X , Quryiji, M, & Q. (4594).  Unj`irub pnjhihikij knsnbitij tnjtij` bipnrtnjsi tnrbihip
 pnj`ntibuij hij sikip mnj`ncfci bipnrtnjsi hi pusknsmis pijhijirij snmirij`. 
Qutijtf. (4595). Dcfakij` tbn mfhnrj hisnisns. IJHG Fllsnt.
Xirtiji, I. (4598). Unj`irub Unjhihikij Knsnbitij Xnrbihip Unj`ntibuij Bipnrtnjsi Uihi Cijsii
  Bipnrtnjsi Hi Tw 58 Xn`ic Tnjf Kncuribij Xn`ic Tnjf.
Pucijsiri, O ., Gabsij, D. ijh ^shiiji, H. (4591). ‒Buduj`ij Unj`ntibuij Xnjtij` Bipnrtnjsi
Hnj`ij Unj`njhiciij Xnkijij Hirib Uihi Uisinj Bipnrtnjsi hi Ufcikcijik Unjyikit Hicim TQ^H
HT. MFNPITHG Q^TIKITXI.‗ Difmnhiki, >(9), 90 - 44. 

U-GQQJ 4049-8775 | N-GQQJ 4049->552 124

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

OUM Dikti Uiribiti ? @ustiji hij Ijijhiti

Ourjic Unj`idhiij Misyirikit Dikti \fcumn 4 Jfmfr 9, bicimij 01-29
 Ouji 4549
Uiribiti 
Qnjirib Irtiknc  p-GQQJ-40804578- 
Hitnrimi ? Tnvisi ? Hisntujui ?
Lndruiri 4549 Mni 4549  Ouji 4549

UNJW^C^BIJ KNQNBIXIJ XNJXIJ@

HIMUIK KNDGIQIIJ MNTFKFK

BNICXB AF^JQNCCGJ@ FJ XBN GMUIAX FL QMFKGJ@ BIDGXQ  

Grwijti @ustiji9*, Mncci Wurii Tiabmi Ijijhiti4 

*Unjucis Kfrnspfjhnj? GrwijtiEdijiwij.ia.ih

9,4Kndihijij, Likuctis Knpnriwitij hij Kndihijij, ^jivnrsitis Dijiwij, Oikirti, Gjhfjnii

 Idstrik  

Mnjurut PBF tibuj 459> hi Gjhfjnsii hipnrkirikij 1<% itiu snkitir

<5 juti pnjhhuhuk Gjhfjnsii mnrfkfk snairi rutij. Dnrhisirkij dnrdi`ii
survny, pnriciku mnrfkfk suhib mucii hicikukij fcnb `njnrisi pnjnrus dij`si
mucii hiri usii snkfcib. Xujuij UKM iji ujtuk mnmdnrikij pnjhihikij knsnbitij
knpihi piri wir`i yij` dnrtnmpit tij``ic hi Kncuribij Aiwij` Oikirti
Ximur. Kn`iitij hiiciksijikij mncicui Mntfhn Anrimib hicijjutkij hnj`ij Kiti Kujai? 
hiskusi hij Xijyi jiwid. Bisic hiri pnj`idhiij iji, jiki hicibit dnrhisirkij jicii
  himpik
prntnst hij pfsttnst riti-riti tnrhipit pnjij`kitij pnj`ntibuij wir`i hiri
  kndiisiij
sndncumjyi >5% mnjjihi 25%. Bisic hiskusi ujtuk hipit mnjan`ib hij
  mnrfkfk
mnj`urij`i kndiisiij mnrfkfk dnrisic hiri hiri
snjhiri hij cij`kuj`ij,  Qnciij itu piri wir`i hibiripkij hipit mnmibimi tnjtij`
himpik kndiisiij mnrfkfk hij hipit mnmdnrikij ijlfrmisi knpihi kncuir`i hij
kbiciyik kbususjyi piri pnmuhi tnjtij` himpik kndiisiij mnrfkfk.

 Idstriat

Iaafrhij` tf tbn PBF ij 459>, it wis nstimitnh tbit 1<% fr irfujh <5
miccifj Gjhfjnsiijs smfknh rn`ucircy. Disnh fj virifus survnys, smfkij` dnbivifr
bis dn`ij

tf dn airrinh fut dy tbn jitifj's jnxt `njnritifj stirtij` lrfm sabffc i`n. Xbn
purpfsn fl tbis UKM is tf prfvihn bnictb nhuaitifj tf rnsihnjts wbf civn ij Aiwij` \
icci`n, Nist
Oikirti. Xbn iativity wis airrinh fut tbrfu`b tbn Cnaturn Mntbfh lfccfwnh dy
hisaussifj ijh Y&I. Xbn rnsucts fl tbis snrvian, il snnj disnh fj tbn ivnri`n prntnst Knywfrhs?
  impiat  
ijh pfsttnst safrns, tbnrn is ij ijarnisn ij tbn kjfwcnh`n fl tbn aitiznjs lrfm tbn
  bidits 
prnvifus
  smfkij` 
>5% tf 25%. Xbn rnsucts fl tbn hisaussifj irn tf dn idcn tf prnvnjt ijh rnhuan
smfkij` bidits lrfm tbnmsncvns ijh tbn njvirfjmnjt. Gj ihhitifj, rnsihnjts irn
nxpnatnh tf ujhnrstijh tbn impiat fl smfkij` bidits ijh aij prfvihn ijlfrmitifj
tf limicins ijh tbn pudcia, nspnaiiccy yfuj` pnfpcn idfut tbn impiat fl smfkij`
bidits. 
9.  UNJHIB^C^IJ

Dnrhisirkij hiti Dihij Knsnbitij Hujii (PBF dibwi jumcib pnaijhu rfkfk hi
Gjhfjnsii anjhnruj` mnjij`kit, Kndiisiij mnrfkfk misyirikit misib sucit ujtuk
hibnjtikij, pihibic hicim rfkfk tnrkijhuj` tihik kurij` hiri 8555 zit kimii dnriauj.

01

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

Grfjisjyi piri pnrfkfk sndnjirjyi suhib mnj`ntibui himpik hij dibiyi hiri
mnrfkfk. (Tubiyit, 4597)

Hi Gjhfjnsii, kndiisiij mnrfkfk mnrupikij kn`iitij yij` snrij` hijumpii hi

misyirikit. Qiit iji Gjhfjnsii mnj`bihipi ijaimij snrius ikidit mnjij`kitjyi jumcib
pnrfkfk, prnvicnjsi pnrfkfk ciki-ciki hi Gjhfjnsii mnrupikij yij` tnrtij``i hi hujii hij
hiprnhiksi cndib hiri 70 juti pnjhuhuk Gjhfjnsii tnrpipir isip rfkfk (Knmnjkns, 4592).
Mnrfkfk mnrupikij kndiisiij yij` sucit hibnjtikij hij mnmdnrikij himpik
duruk di`i pnrfkfk hij frij`- frij` yij` dnrihi hisnkncicij`jyi, mncibit kfjhisi tnrsndut
pnmnrijtib mnmduit ^jhij`-^jhij` dnrisi tnjtij` kndijikij pudcik hicirij` mnrfkfk hi
tnmpit umum, tnmpit knrji, tnmpit prfsns dncijir mnj`ijir, tnmpit pnciyijij knsnbitij,
irni kn`iitij ijik-ijik, tnmpit idihib hij ij`kutij umum (^^ Jf. 14Xibuj 4595). 
Kndijikij ciij hiri pnmnrijtib sncijjutjyi ihicib Unriturij Unmnrijtib Jf. 97 tibuj

4551 pisic 2 tnjtij` hibiruskijjyi prfhusnj rfkfk mncntikkij kutipij –Mnrfkfk Hipit

Mnjyndidkij Kijknr, Qnrij`ij Oijtuj`, Gmpftnjsi Hij @ij``uij Knbimicij Hij Oijij ”
pihi sicib situ sisi knmisij rfkfk (Qiri nt ic. 4597). 
Kijhuj`ij Wij` tnrhipit hicim rfkfk (tnmdikiu) ihicib Jikftij. Jikftij mnrupikij snjyiwi ickicfih utimi hicim h
Jikftij hiyikiji hipit mnjjihi riauj syiril yij` pftnjsiic hij hi`ujikij sndi`ii dibij

diku dnrdi`ii jnjis ijsnktisihi. (Iji, nt ic. 459>)

Unj`irub Jikftij iji sij`it dnrdibiyi, hijnciskij dibwi ftik pnrfkfk mnmiciki

iktivitis yij` dnrdnhi hnj`ij Jfj pnrfkfk hi hinrib \njtric. @ij``uij yij` tnrjihi pihi
ftik tnrkiit hnj`ij `ij``uij psikfcf`is snpnrti anmis, Hnprnsi/snhib, mirib, `ncisib, sucit dnrkfjsnjtrisi, bij``i pnric

ftik mnjimduckij nmfsi tnrtnjtu hij mnmdnri snjsisi pihi tudub, snbij``i mnjhfrfj`
tnrjihijyi pnjurujij airi mnmvnrdicisisi nmfsi. (Cinm, 459<)

Knanjhnruj`ij pnjij`kitij prnvicnjsi mnrfkfk tnrcibit cndib dnsir pihi

kncfmpfk ijik-ijik hij rnmiji, Tisknshis 4592 mnjujjukij dibwi tnrjihi
pnjij`kitij prnvicnjsi mnrfkfk pnjhuhuk usii 92 tibuj hiri 0,4% mnjjihi 7,9%.
Dnrhisirkij Tisknshis tibuj 4592, pnrsnjtisn pnjhuhuk umur 95 tibuj kn itis
48,1% mnrfkfk sntiip biri, 8,<% mnrfkfk kihij`-kihij`, sndijyik >,1% ihicib
mijtij pnrfkfk hij dukij pnrfkfk
<>,7%.
 Kijiij Dihij Citdij`kns Xibuj 459> mnjujjukkij Gjhfjnsii mnjyumdij`
cndib hiri 415.555 knmitiij ikidit kfjsumsi prfhuk tnmdikiu sntiip tibujjyi. @cfdfaij
4592 mnjyitikij, hiri tftic knmitiij ikidit kijknr hi Gjhfjnsii, Kijknr piru
mnjnmpiti

08

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

urutij pnrtimi pnjyndid knmitiij yiitu sndnsir 94,<%. Dnrhisirkij hiti Tumib Qikit
^mum Uusit Unrsibiditij 20% kisus kijknr piru dnrbuduj`ij hnj`ij mnrfkfk.
(Knmnjkns, 4597).

Oiki kfjsumsi rfkfk sntiip tibujjyi tihik disi himijimicisir miki

ij`ki knmitiij ikidit mnrfkfk hi Gjhfjnsii ju`i ikij tnrus mnjij`kit. Kn`iitij
mnrfkfk iji tihik disi hipuj`kiri ci`i suhib mnj`ikir hicim knbihupij misyirikit
Gjhfjnsii, mnjjihi duhiyi hij trihisi misyirikit. Qntiip frij` mnmiciki bik
ujtuk mnmicib mnrfkfk itiu tihik. Xnrcnpis hiri itu, misib dijyik misyirikit yij`
dnrsikip iaub ikij himpik itiu dibiyi hiri kndiisiij mnrfkfk.
Dndnripi bic mncitirdncikij`i snsnfrij` ujtuk mnrfkfk, snpnrti liktfr
sfsiic, liktfr lirmikfcf`is hij liktfr psikfcf`is. Liktfr sfsiic mnrupikij liktfr
nkstnrjic yij` mnmpnj`irubi sikip snsnfrij` ujtuk mnrfkfk. ^mumjyi liktfr
sfsiic iji dnrisic hiri cij`kuj`ij snkitir snpnrti frij` tui hij tnmij sndiyi. Hiri
tijjiuij lirmikfcf`is, jikftij yij` tnrkijhuj` hicim rfkfk mnjimduckij nlnk ihiktil
itiu kntnr`ijtuj`ij, snbij``i snsnfrij` anjhnruj` itiu knti`ibij ujtuk tnrus
mnrfkfk. Liktfr psikfcf`is mnrupikij liktfr ijtnrjic yij` mnmpnj`irubi snsnfrij`
ujtuk mnrfkfk. Ihijyi krisis psikfsfsiic dnrupi simdfcisisi hiri dibwi mnrfkfk
mnrupikij simdfc knmitij`ij, knkuitij, hij hiyi tirik tnrbihip ciwij jnjis
mncitirdncikij`i snsnfrij` ujtuk mnrfkfk.
Xnmij sndiyi mnmdnrikij kfjtridusi yij` aukup dnsir knpihi rnmiji ujtuk
mnrfkfk, hicim bic iji jiki frij` tui tihik mnj`ij`ijkij ijikjyi mnrfkfk, miki frij`
tui pnrcu wispihi tnrbihip kncfmpfk tnmij sndiyi ijik-ijikjyi (Kfmisiri, 4555).
Tfkfk mnrupikij sicib situ prfhuk ijhustri hij kfmfhiti ijtnrjisifjic yij`

mnj`ijhuj` snkitir 155 dibij kimiiwi. ^jsur-ujsur yij` pnjtij` ijtiri ciij
tir, jikftij, dnjzfvrij, mntic-kcfrihn, isntfj, imfjii, hij kirdfj mfjfksihi (Dustij,
4550).
Qnciij itu snditij` rfkfk mnj`ijhuj` 8.555 jnjis snjyiwi kimii dnriauj
yij` dnrdibiyi ujtuk tudub himiji 81 hiijtirijyi dnrsilit kirsijf`njik. Hnj`ij
kfmpfjnj utimi ihicib jikftij suitu zit dnrdibiyi pnjyndid knaijhuij, tir
yij` dnrsilit kirsijf`njik, hij AF (kirdfj) yij` hipit mnjurujkij kijhuj`ij F4
(fksi`nj) hicim hirib. Tfkfk ju`i hipit mnjimduckij pnjyikit snpnrti jijtuj`
kfrfjnr, strfkn Miyfritis
hij kijknr (Ihitimi,
Unriciku 9770).
Mnrfkfk cndib hicikfji fcnb rnmiji prii, wiciupuj sndi`iij knaic
rnmiji wijiti dnrpnriciku mnrfkfk. Unjan`ibij pnriciku mnrfkfk pnrcu hisnsuiikij
 hnj`ij kiriktnristik rnmiji yij` mnrfkfk, snbij``i ijlfrmisi snrti tijhikij hipit tnpit sisirij hij nlnktil ujtuk
(Birhiyijti, nt ic. 4597)

0>

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

Dnrhisirkij pnjhitiij yij` tncib hicikukij dnrsimi mibisiswi hi wiciyib

snkitir kimpus ^jivnrsitis Dijiwij (kncuribij Aiwij`) Oikirti Ximur. hitnmukij piri
rnmiji usii snkfcib yij` iktil mnrfkfk. Qnciij rnmiji ju`i hitnmukij sndijyik 45%
ihicib prii prfhuktil yij` iktil (rutij) mnrfkfk.

4.  MNXFHN UNCIKQIJIIJ

Kn`iitij iji hicikukij hi Tuij` Kncis (459) ^jivnrsitis Dijiwij, pukuc 57.55 s/h
94.55, pihi Biri Tidu, tij``ic 41 Hnsnmdnr 4545 hnj`ij jumcib pnsnrti sndijyik 1>
pnsnrti.
Uiri pnsnrti yij` mnj`ikuti kn`iitij pnjyucubij ihicib piri wir`i/misyirikit
yij` dnrtnmpit tij``ic hi cij`kuj`ij ^jvnrsitis Dijiwij (Kncuribij Aiwij`
Oikirti Ximur). Qncijjutjyi piri pnsnrti yij` bihir hidnrikij pnjhihikij
knsnbitij tnjtij`

–Himpik hiri Kndiisiij Mnrfkfk”   (@imdir 9).

(i) (d)

@imdir 4. Kn`iitij Unciksijiij Unjyucubij Himpik Kndiisiij Mnrfkfk?

(i). Unmdnriij pnjyucubij hnj`ij anrimib (d). Unsnrti pnjyucubij 

Hicim pnciksijiij kn`iitij kimi ju`i mnj`ujhij` piri kihnr sndi`ii

pnsnrti. Icisij mnjynrtikij kihnr sndi`ii pnsnrti hicim pnjhihikij knsnbitij iji
kirnji pnrij snrti iktil kihnr aukup tij``i hicim kn`iitij hi wiciyib
tnrsndut, hij kirnji pnjyncnj``iriij kn`iitij pnjhihikij knsnbitij hi ihikij
pihi siit biri knrji hij snkfcib, miki kimi mnciditkij kihnr sndi`ii pnsnrti,
hnj`ij biripij pnrij snrti iktil kihir hipit mnmdnrikij pnrudibij tnrbihip
cij`kuj`ij hi wiciyib tnrsndut.
Unrsiipij yij` hicikukij sndncum kn`iitij pnjyucubij hnj`ij
mnj`ijlfrmisikij mncicui pnsij pnrsfjic mncicui ipcikisi bijhpbfjn (Pbits Ipp)
snrti ^jhij`ij tnrtucis yij` kimi simpiikij itis jimi Urfhi Kndihijij ^jivnrsitis
Dijiwij knpihi piri Kihnr
 hij wir`i snrti tfkfb misiyirikit hi wiciyib ^jivnrsitis Dijiwij (kncuribij aiwij`).
Urfsns pnjyucubij hisimpiikij hicim pipirij Ufwnr Ufijt Urnsnjtitifj (UUX), hij
pnsnrti hidnrikij cnilcnt sndi`ii rij`kisij pnj`ntibuij hiri mitnri yij` hisimpiikij.

0<

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

Ihipuj mitnri yij` hisimpiikij ihicib tnjtij` hnlijisi itiu kijhuj`ij yij` tnrhipit
hicim rfkfk, Himpik hiri mnrfkfk, pnjyikit yij` hitimduckij hiri dibiyi mnrfkfk
hij sfcusi itiu airi ujtuk hipit dnrbnjti mnrfkfk. Hiikbir snsi hiihikij hiskusi itiu
tijyi jiwid snputir dibiyi mnrfkfk.
Gjhikitfr aipiiij itiu tir`nt cuirij hiri kn`iitij pnj`idhiij misyirikit iji
hibiripkij hipit mnjimdib pnj`ntibuij wir`i tnjtij` himpik knsnbitij yij`
hitimduckij hiri dibiyi itiu kndiisiij mnrfkfk.
^jtuk mnj`ukur kntnraipiiij kn`iitij tnrsndut, miki hicikukij nvicuisi
hicim dnjtuk prn tnst hij pfst tnst snairi tnrtucis, dnrupi Uicibij `ijhi hnj`ij jumcib
95 dutir sfic pihi siit sndncum hij snsuhib kn`iitij pnjyucubij dnrcij`suj`.

1.  BIQGC HIJ HGQK^QG

Qntncib hicikukij kn`iitij pnjyucubij pihi tij``ic 41 Hnsnmdnr 4545,
cij`kib iwic hicikukij  prn tnst  sndncum kn`iitij pnjyucubij dnrcij`suj` hipnrfcnb
jicii hiri 955% pnsnrti hihipitkij, jicii prn tnst sndijyik >5% pnsnrti yij` suhib
mnj`ntibui himpik knsnbitij snairi cij`suj` hiri kndiisiij mnrfkfk, snhij`
>5% jyi tihik mnj`ntibui, hij sntncib hidnrikij pnjyucubij hihipitkij hiti
25% mnjyitikij mnj`ntibui himpik knsnbitij snairi cij`suj` hiri kndiisiij
mnrfkfk, snhij` 45% jyi tihik tibu (@imdir 4). 

95
45%
7

2
0

<
>5%
>8
1

Urn X ns Ufst X ns

XibuXİdik tibu
 @imdir 4. Bisic Urn tnst hij Ufst tnst 

00

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

Hnj`ij ihijyi kn`iitij pnjyucubij iji mnmduktikij ihijyi pnrudibij icmu pnj`ntibuij snsnfrij` mncicui prfsns
bisic ikbir (Timihbiji, 4545).

Hnj`ij hnmikiij pnjhihikij knsnbitij hipit mnrudib priciku mijusii, snciij itu
Jftfitmfhjf ju`i mnjjnciskij pnriciku knsnbitij ihicib snsuitu rnspfj
(fr`ijismn) tnrbihip stimucus itiu fdynk yij` dnrkiitij hnj`ij sikit hij pnjyikit,
sistnm pnciyijij knsnbitij, mikijij hij mijumij, snrti cij`kuj`ij. Hiri
ditisij iji, pnriciku pnmncibiriij knsnbitij iji tnrjihi hiri ti`i ispnk? Ispnk
pnrtimi ihicib pnriciku pnjan`ibij pnjyikit, hij pnjynmdubij pnjyikit dici sikit,
snrti pnmucibij knsnbitij dicimiji tncib snjdub hiri sikit. Ispnk knhui ihicib
Unriciku pnjij`kitij knsnbitij, ipidici snsnfrij` hicim knihiij snbit. Ispnk knti`i
mnrupikij pnriciku kfjsumsi `izi mikij hij mijum.
Dnrhisirkij bisic kn`iitij pnjyucubij knsnbitij yij` hicikukij fcnb 
Dimdij` Pibyfjf hij tim  tnjtij` dibiyi mnrfkfk pihi siswi QCXU Jn`nri
Cimdij`ij Knjhic Oiwi Xnj`ib. Hi hipitkij bisic tnrhipit pnjij`kitij
pnj`ntibuij tnjtij` Himpik Kndiisiij mnrfkfk yij` hipit hicibit mncicui  prn tnst 
pnjij`kitij
hij  pfst hiri
tnst sndncumjyi sndnsir >,< mnjjihi 2,0>. 
riti-riti tnrhipit

Mnjurut Hfjy Xri wibyuhi, 4545 hicim pnjncitiijjyi tnjtij` Unjhihikij

Knsnbitij hnj`ij Mnhii Isdik tnrbihip pnrsnpsi pnjan`ibij mnrfkfk hihicim
rumib tij``i
Urfsns pnjhihikij yij` dnrkncijjutij mnjjihikij liktfr ij``fti kncuir`i mnmiciki
pnrij pnjtij` hicim mnj`ij`itkij ujtuk tihik mnrfkfk hi hicim rumib. ^piyi
tnrsndut hicikukij hnj`ij prfmftil hnj`ij mnmdnrikij stimucus i`ir pnriciku
mnrfkfk hipit hian`ib. Kfjhisi iji hihukuj` hnj`ij pnmdnriij ijlfrmisi itiu
pnj`ntibuij fcnb tnji`i knsnbitij yij` hicikukij snairi dnrkncijjutij hi hinrib
tnrsndut hnj`ij kfcidfrisi pnmdnriij ijlfrmisi tnjtij` dibiyi mnrfkfk.
 Dndnripi icisij yij` hidnrikij piri rnmiji pnrfkfk ihicib mnrfkfk
hiij``ip dnr`iyi, hiri `imdir-`imdir dijtij` pfp hij licm. Qnciij itu, frij`
hnwisi yij`
 mncimdij`kij ‒ftfritis‗  snbij``i rnmiji mnj`ij``ip dibwi mnrfkfk mnrupikij airi
ujtuk mnj`uj`kipkij pnjnjtij`ij hij knmijhiriij. Icisij ciij mnj`ipi rnmiji

02

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

mnrfkfk ihicib ihijyi pnjhipit dibwi mnrfkfk mnjimduckij risi sijtii

hij mnrupikij airi ujtuk mnj`itisi strns (Icimsyib, 4557).
Bic ciij yij` mnjjihi icisij rnmiji putri ujtuk mnrfkfk ihicib Tnmiji
mnmpujyii risi ij`ij ti bu yij` tij``i hij snrij` mnjiru pnriciku yij`
hicikukij fcnb frij` hnwisi tnrmisuk mnrfkfk, wiciupuj sndi`iij rnmiji
mnj`ntibui himpik itiu dibiyi umum hiri mnrfkfk jimuj mnrnki tntip mncikukij
kndiisiij mnrfkfk (Misnhi, nt ic. 4591) 
Bisic survni iwic yij` hicikukij pnjnciti hi QMU Mubimmihiyib 9 Kirtisuri pihi
ducij Mirnt 459> hihipitkij dibwi jumcib siswi ciki-ciki sndijyik 951 Frij`. Uihi
siit hicikukij wiwijairi, hihipitkij siswi kncis \GGG yij` dnjir-dnjir pnrfkfk
itu dnrjumcib 20 frij` (28.80%) hij sisijyi 9< frij` (9>.>1%) siswi itu tihik
pnrjib mnrfkfk. Unj`ntibuij tnjtij` mnrfkfk pihi piri siswi misib kurij`. Uihi
95 frij` siswi mnj`itikij tihik mnj`ntibui tnjtij` dibiyi mnrfkfk hij sndijyik
ti`i siswi mnj`itikij tihik pnhuci ujtuk mnj`ntibui sumdnr yij` dnjir tnjtij`
Dibiyi rfkfk ju`i dukij bijyi hitujjukkij di`i piri pnrfkfk (pnrfkfk iktil) tntipi
mnrfkfk.
ju`i di`i frij`-frij` yij` dukij pnrfkfk mnj`birup isip rfkfk yij` dnrihi hisnkitir pnrfkfk (pnrfkfk Uisil) hij justru nln

dnrdibiyi hiri pnrfkfk iktil (Uirwiti, 4592).

Unjyikit yij` hitimduckij ikij tnr`ijtuj` hiri kihir zit dnrdibiyi yij`

tnrkijhuj`, kuruj wiktu kndiisiij mnrfkfk, hij airi mnj`bisip rfkfk. Qnmikij muhi snsnfrij` mucii mnrfkfk, mikij
mnjaipii cijjut usii.

8.  QGMU^CIJ HIJ QITIJ

Unjtij`jyi tnrciksiji kn`iitij Unjyucubij Knsnbitij tnjtij` Himpik Kndiisiij
Mnrfkfk di`i wir`i itiu cij`kuj`ij misyirikit, kbususjyi piri Tnmiji yij`
mnrfkfk.
iktil Qnciij itu ujtuk hipit mnjan`ib hij mnj`urij`i kndiisiij mnrfkfk dnrisic hiri knsihirij hiri ikij dibiyi yij` h
^jtuk hipit tnrus mnjij`kitkij knsihirij misyirikit pnjtij`jyi pnmijtiuij
 tncib hidnrikij.

07

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

>.  ^AIUIJ XNTGMI KIQGB 

^aipij tnrimi kisib siyi simpiikij knpihi sncurub Pir`i, Kntui TP 91, TX 50, hij
piri kihnr yij` tncib dnrpirtisipisi iktil hicim kn`iitij pnjyucubij knsnbitij, CUUM
^jivnrsitis Dijiwij yij` tncib mnmlisicitisi kn`iitij snrti Xim UKM hfsnj
hij Mibisiswi yij` ikut mnjhukuj` pnciksijiij kn`iitij Unjyucubij
Knsnbitij hi Cij`kuj`ij ^jivnrsitis Dijiwij.

HILXIT U^QXIKI

Ihitimi X.W. (9770), –Tfkfk hij Knsnbitij” Nhisi knti`i, ^G Urnss, Oikirti.

Iji, I. Miucijhi, C. Imij, Q. (459>), Gsfcisi Jikftij Hiri Uujtuj` Tfkfk Qndi`ii Gjsnktisihi,
 Ourjic Xnkjfcf`i Kimii ^jimic 8 ? 9 (Mni 459>) 955 - 
945bttps?//fjs.ujimic.ia.ih /ijhnx.pbp/jtk/irtiacn/vinw/<0

Icimsyib, TM. (4557) Liktfr liktfr yij` Mnmpnj`irubi Kndiisiij Mnrfkfk hij
Buduj`ijjyi Hnj`ij Unjyikit Unrifhfjtic Tnmiji hi Kfti Mnhij, 4557
bttps?//www.rnsnirab`itn.jnt/pudciaitifj/84148<15

Dustij, M.J. (4550). Npihnmifcf`i Unjyikit Xihik Mnjucir . Ant 4, Oikirti ? Tijnki Aipti
bttps?//sabfcir.`ff`cn.af.ih/aititifjs6usnr=vQCja`kIIIIO&bc=ih

Tubyit, N. (4549). Unriciku Mnrfkfk Hi Misi Afvih 97, Ourjic Qnbit Misihi \fcumn
R\ JF.9 Oijuiri 4549, Urf`rim Qtuhi Qirjiji Knsnbitij Misyirikit QXGKns Hbirmi Busihi Dijhuj`, bttp?//nj
.stiknshbd.ia.ih/ijhnx.pbp/Osm/irtiacn/vinw/902/98> 

Birhiyijti, \. Nlnjhi, L. Kusumijij`rum, X. (4597). Hntnrmijij Unriciku Mnrfkfk Uihi

Tnmiji Urii? bttps?//www.rnsnirab`itn.jnt/pudciaitifj/1847419<0V

HntnrmijijVUnricikuVMnrfkfkVUihiVTnmijiVUriiVCitnriturVTnvinw 
Knmnjkns. 4592. Tisnt Knsnbitij Hisir . Oikirti ? Knmnjkns

Knmnjkns, 4597. Oij`ij diirkij rfkfk mnrnj``ut jilis kiti

Kfmisiri H, h i j Bncmi, L I . Liktfr-liktfr pnjyndid pnriciku mnrfkfk pihi rnmiji.

 Ourjic Usikfcf`i ^jivnrsitis @ihjib Mihi. Urnss. 4555; 4-1.
bttps?//jurjic.u`m.ia.ih/jpsi/irtiacn/vinw/0552/>8<5
 25

Unjyucubij Knsnbitij Xnjtij` Himpik Knsnbitij Kndiisiij Mnrfkfk  

Cinm, I (459<), Unj`irub Jikftij Xnrbihip Iktivitis Hij Luj`si Ftik Qnrti
Buduj`ijjyi Hnj`ij @ij``uij Usikfcf`is Uihi Unaijhu Tfkfk.
Likuctis Usikfcf`i
^jivnrsitis @ijib Mihi? bttps?//jurjic.u`m.ia.ih/
ducntijpsikfcf`i/irtiacn/vinw/99>1<

Misnhi, HT. Qudi, DT. Pfj`kir, H.  (4591), Buduj`ij Unj`ntibuij Hij Qikip Xnjtij` Dibiyi Mnrfkfk Hnj`ij Unr

Uirwiti, N.U. (4592), Unj`irub mnrfkfk pihi pnrfkfk iktil hij pisil tnrbihip kihir Xri`cisnrihi, Qtikns suryi mit

Timihbiji, J. (4545), Afjtfb hij pnj`nrtiij tnfri dncijir mnjurut piri

ibci bttps?//www.iksncnrij.af.ih/dcf`/tnfri-dncijir/

Qiri, M.O, Wijtf hij Qiri, Q. (4597). Qikip Unrfkfk iktil hicim mnjij``ipi pnrij`itij
 dibiyi mnrfkfk pihi Gkcij rfkfk hi X\, Urfhi LGKFM hij LGQ,

^jivnrsitis Hnbisnj Dnj`kucu. Ourjic Urflnsifjic LGQ ^JG\NH \fc <

Jf 9 Ouji 4597.
bttps?//jurjic.ujivnh.ia.ih/ijhnx.pbp/prfl/irtiacn/vinw/285

Pibyuhi H.X.(4545), Unjhihikij Knsnbitij hnj`ij Mnhii Isdik tnrbihip

pnrsnpsi pnjan`ibij mnrfkfk hihicim rumib tij``i, Ourjic Gcmiib
Knsnbitij Unjanrib, 57 (9), 4545, bttps?//stiknsmu-
sihrip.n- jfurjic.ih/OGKU/irtiacn/vinw/9<5
 29

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 82> - 875 p-GQQJ4112-4575
LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib n-GQQJ 4<>>-295<

@IMDITIJ UNJ@NXIB^IJ MIQWITIKIX XNJXIJ@ AF\GH-97 HIJ UNTGCIK^

MIQWITIKIX HG MIQI UIJHNMG AF\GH-97

Ji Uutu Nmy Hirmi Wijti 9*, G Mihn Irin Hbirmi Uutri Ju`ribi4, @nhn Ihi Pisjiwi9, Ji Uutu Hiij
I`ustiji4, Ji Uutu Irsiti Hiijtiri 4
9
Likuctis Knhfktnrij, ^jivnrsitis ^hiyiji, Oicij UD. Quhirmij, Hnjpisir, Dici, Gjhfjnsii 25418
4
Likuctis Mitnmitiki hij Gcmu Unj`ntibuij Icim, ^jivnrsitis ^hiyiji, Oicij Tiyi Kimpus ^J^H, Oimdirij, Dici,
Gjhfjnsii 251<99
*nmyhirmiyijtiEujuh.ia.ih

IDQXTIK
Afrfjivirus 4597 itiu AF\GH-97 mnrupikij pijhnmi yij` tncib mnj`ikiditkij tij``ijyi
ij`ki mfrticitis hi dnrdi`ii dncibij hujii. Unj`ntibuij mnj`njii pijhnmi AF\GH-97 yij` diik hij
pnriciku bihup dnrsib hij snbit sndi`ii upiyi mnjan`ib pnjucirij AF\GH-97 pnjtij` ujtuk
hitnripkij. Xujuij
 pnjncitiij ujtuk mnj`ntibui `imdirij pnj`ntibuij misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97 hij pnriciku
misyirikit hi misi pijhnmi AF\GH-97. Onjis pnjncitiij iji ihicib kuijtititil hnj`ij hnsiij
hnskriptil survni pihi 9>5 misyirikit hi Hnsi Qumnrti Kncfh, Hnjpisir, Dici mncicui purpfsivn simpcij`.
Unjncitiij iji mnj``ujikij kunsifjnr sndi`ii icit pnj`umpucij hiti hij hiti hiijicisis snairi
ujiviriit hnj`ij mnjyijikij histridusi lrnkunjsi viriidnc. Bisic ijicisis mnjhipitkij pnj`ntibuij
misyirikit tnjtij`
 pijhnmi AF\GH-97 ihi pihi kitn`fri diik yiitu 05%. Histridusi pnriciku misyikirit mnjujjukkij
misyirikit tncib mnmitubi prftfkfc knsnbitij hi misi pijhnmi AF\GH-97. Kitn`fri kisus
misyikirit sndi`iij dnsir ihi pihi kitn`fri kisus risikf rnjhib (2>.11%).

Kiti kujai? afrfjivirus hisnisn 97; pijhnmi; pnj`ntibuij misyirikit; pnriciku misyirikit

U ^D CG A K J FPCN H @ N I D F^ X AF\G H -97 I J H U ^D CG A D N BI \G FT H ^T G J @

X B N AF\G H-97 UIJHN MG A

 ID QXT IAX

Afrfjivirus 4597 fr AF\GH-97 -97 is i pijhnmia tbit bis rnsuctnh ij mfrticity ijh mfrticity ritns ij virifus
 pirts fl tbn wfrch. @ffh kjfwcnh`n fl tbn AF\GH-97 pijhnmia ijh bivij` i acnij ijh bnictby dnbivifr is
ij nllfrt tf prnvnjt trijsmissifj fl AF\GH-97 is impfrtijt tf ippcy. Xbn iim fl tbn rnsnirab is tf lijh i
 piaturn fl tbn afmmujity idfut tbn AF\GH-97 pijhnmia ijh pnfpcn's dnbivifr hurij` tbn AF\GH-97
 pijhnmia. Xbis typn fl rnsnirab is quijtititivn witb i hnsariptivn survny hnsi`j fj 9>5 afmmujitins
ij Qumnrti Kncfh \icci`n, Hnjpisir, Dici tbrfu`b purpfsivn simpcij`. Tnsnirab usij` i qunstifjjiirn
is i hiti tffc ijh tbn hiti wnrn ijicyznh ujiviriitncy dy prnsnjtij` tbn viriidcn lrnqunjay histridutifj.
Xbn

jrjnismucntcsy f0l5 %tbn. Xibjni chyissitsr ifdduttiifijn fhl paufdmcima ukjjitfyw dc nhb`inv ifird fsubtf wtbsn t
bAiFt \tbGnH a-9f7m mpiujjhitnym biai si ja ftmbnp ci`nfhf hw iatbi tbn`nifcrtyb,
 prftfafcs hurij` tbn AF\GH-97 pijhnmia. Mfst fl tbn afmmujity aisn aitn`frins irn ij tbn cfw-risk aisn
aitn`fry (2>.11%).

 Knywfrhs? afrfjivirus hisnisn 97; pijhnmia; pudcia kjfwcnh`n; pudcia dnbivifr

UNJHIB^C^IJ Qyjhrfmn Afrfjivirus-4) mnjjihi pnristiwi

Uijhnmi AF\GH-97 (Afrfjivirus Hisnisn- yij` mnj`ijaim knsnbitij misyirikit snairi
4597) yij` hisndidkij fcnb virus umum hij tncib mnjirik pnrbitiij hujii.
QITQ- Af\-4 (Qnvnrn Iautn Tnspiritfry
IktiŖ , 4545). Dnrhisirkij hiti
@u`us Xu`is AF\GH-97 Tnpudcik
Gjhfjnsii, pnr tij``ic 94 I`ustus
4545, jumcib pisinj tftic pfsitil
AF\GH-97 hi hujii mnjaipii
45.122.852 frij`, yij`
hiikumucisikij hiri pisinj
 pfsitil hiriwit, pisinj pfsitil snmdub, snrti
 pisinj pfsitil mnjij``ic. Hi Gjhfjnsii, tftic
 U i4 h 5i , P ti j` F
`i c ( P1 5f rO ci hj u i r i  p i s in j p f s i ti l A F \ G H - 97 sn
 4t5
Bn ncii bc tb mBF n jrn`t i ip
j ikz iijt if j ) f ri j ` , h n j ` i j p is in j sn m d ub
d n s i r 9 1 5. 9
 pijhnmi AF\GH-97 sndi`ii knihiij s n d n s ir 2 > . 07 2
hirurit knsnbitij misyirikit yij` mnjjihi frij` hij pisinj mnjij``ic sndnir
pnrbitiij hujii ijtnrjisifjic (@ü jnr, >.752 frij`. Urfvijsi Dici tncib mnjnmpiti
pfsisi knhncipij hi Gjhfjnsii hicim jumcib
BisijfĖ cu, &
pisinj

879

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

 pfsitil AF\GH-97, yiitu sndnsir 1.274 frij`, mnjnmdus piru-

snhij`kij Kfti Hnjpisir mnjhuhuki  piru hij prfsns ijlnksi pihi mijusii yij` snbit
pfsisi tnritis hi Urfvijsi Dici hicim jumcib dnrcijjut (Qbnrnnj, Kbij, Kizmi, Disbir, &
pisinj Qihhiqun, 4545; Pni nt ic., 4545). Qnairi kcijis,
 pfsitil AF\GH-97, yiitu sndnsir 9.81> frij`. rnprnsnjtisi ihijyi ijlnksi virus QITQ-Af\-4
Qnairi spnsilik, hi Hnsi Qumnrti Kncfh, pihi mijusii himucii hiri ihijyi isimtfmitik
 jumcib pisinj pfsitil AF\GH-97 aukup tij``i bij``i pjnumfjii sij`it dnrit, hnj`ij sijhrfm
 dici hidijhij`kij dnrdi`ii hnsi hi Kfti ikut pihi
Hnjpisir, yiitu sndnsir 98 frij` (@u`us `ij``uij pnrjipisij, syfk snptik hij
Xu`is AF\GH-97, 4545). Dnrhisirkij hiti
tnrsndut, miki snmui pibik tnrkiit, diik
 pnmnrijtib itiupuj misyirikit, snmikij
tnrhnsik ujtuk sn`nri mnj`imdic
tijhikij hicim mncikukij hntnksi hiji
ijlnksi snrti mnjan`ib pnjyndirij AF\
GH-97 tnrjihi
`uji mnjurujkij jumcib kisus AF\GH-97.

Unjij`kitij kisus AF\GH-97 yij` tnrjihi hi

misyirikit hihukuj` fcnb prfsns pnjyndirij
virus yij` anpit, diik hiri bnwij kn mijusii
itiupuj ijtiri mijusii. Unjucirij
virus
QITQ-Af\-4 hiri bnwij kn mijusii
utimijyi hisndidkij fcnb kfjsumsi bnwij
yij` tnrijlnksi virus tnrsndut sndi`ii sumdnr
mikijij mijusii, utimijyi bnwij kncniwir.
Urfsns pnjucirij AF\GH-97 knpihi mijusii
birus hipnrijtirii fcnb rnsnrvfir kujai
yiitu icpbiafrfjivirus hij dntiafrfjivirus
yij` mnmiciki knmimpuij mnj`ijlnksi
mijusii. Kfjtik yij` nrit hnj`ij pisinj
tnrijlnksi AF\GH-97 ikij
mnmpnrmuhib prfsns
 pnjucirij AF\GH-97 ijtiri mijusii.
Urfsns
 pnjucirij AF\GH-97 hisndidkij
fcnb
 pnj`ncuirij hrfpcnt yij` mnj`ijhuj`
virus QITQ-Af\-4 kn uhiri fcnb pisinj
tnrijlnksi
 pihi siit dituk itiupuj dnrsij. Hrfpcnt hi
uhiri sncijjutjyi hipit tnrbirup fcnb mijusii
ciij hi hnkitjyi yij` tihik tnrijlnksi
AF\GH-97 mncicui bihuj` itiupuj
mucut. Hrfpcnt sncijjutjyi misuk
 @uji mnciwij ihijyi pnjncitiij ihicib 9>5 misyirikit hi Hnsi
pnjij`kitij kisus AF\GH-97, miki Qumnrti Kncfh, Hnjpisir, Dici yij`
dnrdi`ii tijhikij prnvnjtil mutcik hipicib mnj``ujikij tnkjik  purpfsivn
birus hiciksijikij, diik fcnb
 pnmnrijtib itiupuj misyirikit. ^piyi
 prnvnjtil snjiub iji mnrupikij
priktik tnrdiik ujtuk mnj`urij`i
himpik pijhnmi AF\GH- 97,
mnj`ij`it dncum ihijyi
pnj`fditij yij` hijicii nlnktil
hicim mnciwij virus QITQ-Af\-
4. Qiit iji, tihik ihijyi viksij
ujtuk QITQ-Af\-4 yij` tnrsnhii
hij tncib mnmnjubi dnrdi`ii lisn
uji kcijis, snbij``i upiyi prnvnjtil
tnrdiik yij` hicikukij ihicib hnj`ij
mnj`bijhiri pipirij virus hnj`ij
hihisirkij pihi UBDQ (Unriciku
Bihup Dnrsib hij Qnbit). ^jtuk
mnjaipii tujuij iji, cij`kib-cij`kib
utimi yij` bnjhik
hiciksijikij misyirikit snpnrti
pnj``ujiij misknr; mnjutup
mucut hij bihuj` siit
 dnrsij itiupuj dituk; mnjauai
tij`ij snairi tnritur hnj`ij siduj
itiu hnsijlnksi hnj`ij
 pnmdnrsib tij`ij yij`
mnj`ijhuj` sntihikjyi <5%
ickfbfc; mnj`bijhiri kfjtik
hnj`ij frij` yij` tnrijlnksi;
mnjji`i jirik hiri frij`-frij`;
hij mnjibij hiri hiri mnjynjtub
miti, bihuj`, hij mucut hnj`ij
tij`ij yij` tihik hiauai (Hi
@njjirf nt ic., 4545). Unj`ntibuij
hij tijhikij yij` jyiti hiri
pnmnrijtib hij misyirikit tnrkiit
UBDQ ikij snjijtiisi mimpu
mnjurujkij jumcib kisus AF\GH-
97, snbij``i misi pijhnmi AF\
GH-97 hipit dnrikbir hnj`ij
anpit. Miki hiri itu, pnjncitiij iji
dnrtujuij ujtuk mnj`ntibui
`imdirij pnj`ntibuij
misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\
GH-97 hij
 pnriciku misyirikit hi misi
pijhnmi AF\GH-97, kbususjyi pihi
misyirikit Hnsi Qumnrti Kncfh,
snbij``i hipit hijihikij hisir
hicim mnjyusuj dnrdi`ii prf`rim
fcnb
 pnmnrijtib hi Hnsi Qumnrti Kncfh
snbij``i tnrdndis hiri pijhnmi AF\
GH-97.

MNXFHN
Unjncitiij iji mnrupikij jnjis
pnjncitiij kuijtititil hnj`ij hnsiij
hnskriptil ijicitik . Unsnrti
kn`i`icij
pihi muctifr`ij, yij` dnrujuj`  simpcij`. Kritnrii ijkcusi pnjncitiij iji
knmitiij (@uij nt ic., 4545). Bic iji ikij ijtiri ciij, yiitu misyirikit yij` tij``ic hi
mnjij`kitkij ijaimij hicim misi pijhnmi wiciyib Hnsi Qumnrti Kncfh,
AF\GH-97 snbij``i jumcib kisus AF\GH-97 misyirikit yij` disi mnmdiai,
hi misyirikit hipit tnrus mnjij`kit. misyirikit yij` disi mnj`iksns  `ff`cn
lfrm, hij misyirikit

874

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

yij` dnrsnhii dnrpirtisipisi hicim tnrhiri hiri kitn`fri Tisikf Tnjhib, FX@,
pnjncitiij iji hnj`ij FHU, UHU (@imdir 9).
mnjijhitij`iji cnmdir
 pnrsntujuij rnspfjhnj. Bisic pnjncitiij iji hiijicisis snairi ujiviriit
ujtuk mnj`ntibui `imdirij pnj`ntibuij
\iriidnc hicim pnjncitiij iji ihicib misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97 hij
 pnj`ntibuij misyirikit mnj`njii  pnriciku misyirikit hi misi
pijhnmi AF\GH-97 hij pnriciku pijhnmi AF\GH-97. Unjyijiij hiti
misyirikit hi misi hicim dnjtuk histridusi lrnkunjsi kirnji
 pijhnmi AF\GH-97. Icit ukur yij` mnj``ujikij skici kitn`frik.
hi`ujikij ujtuk mnjicii knhui viriidnc Unjncitiij iji tncib mnjhipitkij
tnrsndut ihicib kunsifjnr fjcijn. kntnrij`ij ciik ntik hiri Kfmisi Ntiki
Kunsifjnr Unjncitiij Likuctis Knhfktnrij
 pnj`ntibuij tnrhiri hiri 95 pnrtijyiij ^jivnrsitis ^hiyiji hnj`ij jfmfr 90>8/
hnj`ij picibij jiwidij dnjir hij  J98.4.4.\99.9 8cCX 94545.
sicib. Dnjir hidnrikij skfr 9 hij sicib
skfr 5. Kunsifjnr pnriciku yij` BIQGC
hi`ujikij tnrhiri hiri tujub itnm Bisic pnjncitiij iji dnrkiitij hnj`ij
pnrjyitiij hnj`ij picibij histridusi lrnkunjsi kiriktnristik
 jiwidij mnj``ujikij skici Ciknrt. pnsnrti
Qkfr kunsifjnr pnriciku ujtuk pnrjyitiij  pnjncitiij, riwiyit pnsnrti
pfsitil ihicib? Qij`it Qntuju skfr 8, Qntuju pnjncitiij, histridusi pnj`ntibuij
skfr 1, Xihik Qntuju skfr 4, Qij`it Xihik misyirikit tnjtij`
Qntuju skfr 9, snhij`kij ujtuk pnrjyitiij
 pijhnmi AF\GH-97, histridusi pnriciku
jn`itil misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97,
skfr sndicikjyi. Kunsifjnr tncib histridusi kitn`fri pnj`ntibuij
hiuji vicihitisjyi hnj`ij jicii r bituj` misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97
5,920-9 : r
tidnc 5,9857 hij rnciidicitisjyi hij kitn`fri kisus misyirikit hi misi
hnj`ij pijhnmi AF\GH- 97 hitimpickij pihi
 Icpbi Arfjdiab 5,005. Xidnc 9, Xidnc 4, Xidnc 1, Xidnc 8, Xidnc
Dnrhisirkij ic`fritmi riwiyit hij >, hij tidnc < snairi
pnriciku misyirikit hikitn`frikij  dnrturut-turut. 
mnjjihi histridusi kisus misyirikit hi
misi pijhnmi Afvih-97 yij`
 @imdir 9. Ic`fritmi pnjnjtuij kitn`fri kisus misyikirit hi misi pijhnmi AF\GH-97

871

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

Xidnc 9.
Histridusi kiriktnristik pnsnrti pnjncitiij (j=9>5)
Kiriktnristik l %
Onjis Kncimij
Ciki-Ciki 21 >>.11
Unrnmpuij <0 88.<0
Xij`kit Unjhihikij
Qirjiji 07 >4.<0
QMI >2 12.<<
QMU 99 0.11
QH 9 5.<0
Xihik Qnkfcib 9 5.<0
^sii
3 90 tibuj < 8
90-4> tibuj >9 18
4<-1> tibuj 40 92
1<-8> tibuj 48 9<
8<->> tibuj 48 9<
: >> tibuj 92 94
Unknrjiij
Gdu TX 2 >.11
Un`iwii Qwisti/ Unjsiujij Qwisti 8< 15.<0
IQJ/ Unjsiujij IQJ 97 94.<0
XJG/Ufcri/Uurjiwiriwij 4 9.11
Uncijir 11 44
Piriusibi 19 45.<0
Xihik Dnknrji 1 4
Ciijjyi 2 >.11

Xidnc 4. 
Tiwiyit pnsnrti pnjncitiij (j=9>5) 

Tiwiyit Wi Xihik
l % l %

Kfjtik
97 hicimcij`suj`
4 mij``u hnj`ij
tnrikbir frij` Ufsitil AF\GH- pnrjilisij snpnrti dituk/picnk/sikit
Dnrihi hicim situ ruij`ij/cij`kuj`ij yij` mnjncij/sucit dnrjilis
simi hnj`ij frij` pfsitil AF\GH-97 hnj`ij jirik
9-4m & wiktu : 9> mnjit
Unrjib hijyitikij hfktnr mnmiciki sicib situ
 pnjyikit dnrikut? hiidntns, bipnrtnjsi,
jijtuj`, strfkn, XDA, kijknr, itiu pnjyikit
mnjibuj ciijjyi
Qnhij` hnmim (subu 12 fA) siit
pnjncitiij hiciksijikij itiu pnrjib hnmim
hicim 4 mij``u tnrikbir
Unrjib mnj`icimi sicib situ `njici
1 4 980 72
< 8 988 7<

95 <.<0 985 71.11

1 4 980 72

95 <.<0 985 71.11

 hicim mij``u tnrikbir

878

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

Xidnc 1.
Histridusi pnj`ntibuij misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97 (j=9>5) 
Oiwidij Dnjir Oiwidij Qicib
Unrtijyiij
l % L %
AF\GH-97 ihicib pnjyikit yij` tihik dnrdibiyi 94< 28 48 9<
hij simi snpnrti lcu diisi

c\\uiiru tsu kdfurbf mji jhuipsiit dnrtibij bihup 99< 00.11 18 44.<0
dndnripi jim hi
\irus kfrfji tihik ikij mnjucir pihi siit 942 2>.11 44 98.<0
 dnrdiairi
Frij` yij` disi mnjucirkij AF\GH-97 bijyicib 959 <0.11 87 14.<0
yij` mnmiciki `njici
Frij` yij` snbit tihik pnrcu mnmikii misknr siit 984 78.>> 2 >.8>
kncuir rumib
@njici AF\GH-97 pihi usii cijjut umumjyi cndib 91< 75.<0 98 7.11
 dnrit hiri pihi pihi usii muhi
Tisikf knmitiij pisinj AF\GH-97 cndib tij``i 915 2<.<0 45 91.11
 pihi pnjhnriti pnjyikit krfjis
Ijik-ijik tihik tnrmisuk kncfmpfk yij` dnrisikf 919 20.11 97 94.<0
kirnji jirij` tnrijlnksi Afvih- 97
 Jnw jfrmic irtijyi ihicib knmdici knpihi 950 09.11 81 42.<0
kndiisiij snmuci sndncum mujaucjyi widib
kfrfji
Gsfcisi mijhiri pihi frij` yij` tnrijlnksi AF\GH- 995 01.11 85 4<.<0
97 tihik hipnrcukij di`i yij` tihik mnmiciki `njici

Xidnc 8.
Histridusi pnriciku misyirikit hi misi pijhnmi AF\GH-97 (j=9>5) 
Xihik
Bimpir Oirij`
Unrjyitiij Qncicu Qncicu Unrjib
l % l % l % l %
Qiyi mnjauai tij`ij hnj`ij siduj itiu
mnj`ujikij bijh sijitiznr   sntncib 94< 28 45 91.11 8 4.<0 5 5
mnmn`ij` dnjhi-dnjhi hi tnmpit umum 
Qiyi mijhi hij mnj``ijti pikiiij sntncib
991 0>.11 15 45 0 8.<0 5 5
 pucij` hiri dnpnr`iij
Qiyi mnmikii misknr dici dnrihi
hi tnmpit umum (pisir, tnrmijic, 910 79.11 2 >.11 8 4.<0 9 5.<0
tnmpit snmdibyij`, hcc)
Qiyi mnjji`i jirik mijimic 9 mntnr
950 09.11 40 92 91 2.<0 1 4
hiri frij` ciij siit dnrihi hi cuir rumib
Qiyi mnjji`i jirik hnj`ij frij` yij`
07 >4.<0 17 4< 97 94.<0 91 2.<0
 dnrusii cijjut
Qiyi mnj`bihiri iairi yij`
> 1.11 94 2 <0 88.<0 << 88
mnj`umpuckij dijyik frij`
Qiyi mnj``ujikij lisicitis umum itiu
 umpn r ` i pkijspfrtisi
n t n m tpnimt puimt > 1.11 9> 95 <5 85 05 8<.<0
wmiis ci(c,tiri ) s i r ,umum,

87>

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

Xidnc >. 
Histridusi kitn`fri pnj`ntibuij misyirikit tnjtij` pijhnmi AF\GH-97 (j=9>5)  Unj`ntibuij
l %
Diik 95> 05
Kurij` 8> 15

Histridusi kitn`fri kisus misyiriXkidt nhci <m. isi pijhnmi AF\GH-97 (j=9>5) 

Kisus l %
Tisikf Tnjhib 942 2>.11
Tisikf Xij``i 90 99.11
FHU 8 4.<0
UHU 9 5.<0

Xidnc 9 mnjujjukkij miyfritis rnspfjhnj  pijhnmi AF\GH-97 yij` diik (05%). Xidnc
 dnrjnjis kncimij ciki-ciki < mnjujjukkij miyfritis misyirikit dnrihi
(>>.11%)  pihi kitn`fri kisus risikf rnjhib tnrbihip
 dnrpnjhihikij Qirjiji (>4.<0%), dnrusii  pnjucirij AF\GH-97 yiitu sndijyik 2>.11%.
ijtiri 90-4> tibuj (18%), hij mnmiciki
 pnknrjiij sndi`ii pn`iwii swisti UNMDIBIQIJ
itiu
 pnjsiujij swisti (15.<0%). Xidnc
4 mnjujjukkij miyfritis misyirikit
(:75%) tihik mnmiciki riwiyit pnriciku
dnrisikf
hicim misi pijhnmi AF\GH-97 itiupuj
mnjujjukkij `njici pnjyikit yij`
mnj`ijhikisikij AF\GH-97. Xidnc 1
mnjujjukkij sndi`iij dnsir misyirikit
mnjjiwid dnjir pihi sntiip itnm pnrtijyiij
yij` hidnrikij mnj`njii pijhnmi AF\GH-
97. Xidnc 8 mnjujjukkij miyfritis pnsnrti
mnjjiwid „Qncicu“ pihi sntiip pfij
 pnrjyitiij pnriciku misyirikit hi misi
 pijhnmi AF\GH-97 yij` pfsitil (pfij 9
-   >) hij sndi`iij dnsir mnjjiwid „Xihik
pnrjib“
  pi h i f i j p nr j yi ti i j
m i s i p ij hn m i A F \ G H
p nr i ci k u m i s y i r i k i t h i
-9 7 y i j ` j n ` i t i l ( p f i j
< hij 0). Bic tnrsndut
mnj``imdirkij tij``ijyi tij`kit
knpitubij misyirikit hicim mnmitubi
prftfkfc knsnbitij yij` hiijjurkij hicim
misi pijhnmia AF\GH-97. Xidnc >
mnjujjukkij miyfritis misyirikit
mnmiciki tij`kit pnj`ntibuij tnjtij`
 misyirikit yij` mnmiciki risikf
rnjhib ujtuk tnrpipir ijlnksi virus
QITQ-Af\-4 sndi`ii pnjyndid
kisus AF\GH-97. Bic tnrsndut
hihisirkij itis dndnripi liktfr,
mnciputi kfjtik cij`suj` itiupuj
dnrihi hicim situ
ruij`ij/cij`kuj`ij hnj`ij frij`
 pfsitil AF\GH-97, ihi tihikjyi riwiyit
 pnjyikit mnjibuj, riwiyit kfjhisi
hnmim (subu 12µA), snrti ihi
tihikjyi `njici
`ij``uij pnrjilisij. Unrtimi,
kfjtik cij`suj` itiupuj dnrihi
hicim situ ruij`ij/cij`kuj`ij
hnj`ij frij` pfsitil AF\GH-97.
Hicim prfsns kfjtik cij`suj`,
miki frij` snbit snairi tihik
snj`iji mnjynjtub frij` tnrijlnksi
virus QITQ-Af\- 4, itiupuj
frij` tnrsndut mnjynjtub
 pnrmukiij hij pnricitij yij` hisnjtub frij`
tnrijlnksi virus QITQ-Af\-4. Qnairi umum,
 pnrmukiij hij pnricitij tnrsndut tncib

tn r k f j ti m ij i si f cn
y ij ` d n ris i v i ru s
bQ IhTrfQp-cAntf \dn-r4u khuirrii
j d n s i r AF\GH-97, himiji
p is i n j
virus tnrsndut hipit tntip stidic
hicim jij`ki wiktu tnrtnjtu
(vij Hfrnmicnj nt ic., 4545).
Unristiwi-pnristiwi tnrsndut hipit
mnjhukuj` misukjyi virus QITQ-
Af\-4 kn hicim tudub frij`
yij` snbit hij prfsns ijlnksi ikij
dnrcijjut.

Hi sisi ciij, hicim kfjtnks iji, pncuij` dnsir

 pnjucirij virus QITQ-Af\-4
hihipit puci mncicui jicur uhiri,
himiji virus tncib dnrihi hicim
pirtiknc hij mnjyndir hi uhiri.
Urfsns iji himuj`kijkij kirnji
snsn`nri muj`kij
 Dnrhisirkij bisic riwiyit pnsnrti pnjncitiij sntncib pisinj pfsitil AF\GH-97
 dnsnrti kitn`fri kisus misyirikit hi mnj`ncuirkij hrfpcnt pihi siit dnrsij itiu
misi  dituk, miki kijhuj`ij aiirij hicim
 pijhnmi AF\GH-97, mnjujjukkij hrfpcnt ikij mnj`uip hij
dibwi misyirikit Hnsi Qumnrti Kncfh mnmdnjtuk pirtiknc
tnr`fcfj`

87<

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

 dnrukurij knaic snbij``i spnsilik, pnjij`kitij risikf knmitiij

pnj`ij`kutijjyi fcnb icirij uhiri  pihi pnjhnriti hiidntns snrti bipnrtnjsi hihu`i
cndib muhib hij mnmdndiskijjjyi hisndidkij puci fcnb pnjij`kitij nksprnsi
hiri ihijyi `iyi `riviisi. Uirtiknc dnrukurij IAN4 ( Ij`iftnjsij-Afjvnrtij`
knaic ijicib sij`it muhib mnjyndir,  Njzymn 4). Unjij`kitij nksprnsi IAN4 mimpu
snpnrti hicim situ ruij`ij, itiupuj mnmuhibkij virus QITQ-Af\-4 ujtuk dnrikitij
hicim rihius pucubij mntnr hiri frij` hnj`ij pnrmukiij snc npitnc
pfsitil AF\GH-97 snhij` dnrsij
itiupuj dituk (Mfriwski & Aif, 4545).
Miki hiri itu, pnrcujyi tijhikij pnjan`ibij
 dnrupi mnmiksimickij pnj``ujiij
vnjticisi, mnj`bijhiri ihijyi pftnjsi
rnsirkucisi uhiri, snrti mnmijimickij
jumcib frij` hicim suitu ruij`ij
tnrtnjtu yij` sicij` dnrdi`i cij`kuj`ij
yij` simi. Unrcu hikntibui
 dibwi, pftnjsi pnjumpukij pirtiknc
yij` hihu`i mnj`ijhuj` virus QITQ-
Af\-4 sij`it tij``i pihi lisicitis
umum yij` mnmiciki knpihitij frij`
rncitil dnsir. Hi simpij` itu, hi ruij`ij
tnrsndut hijicii mnmiciki stidicitis virus
QITQ-Af\-4 yij`
tij``i, snbij``i prfsns pnjucirij virus
knpihi frij` yij` snbit hipit tnrjihi
hnj`ij
sij`it muhib (Yiij & _bnj`, 4592).

Knhui, ihi tihikjyi riwiyit

pnjyikit mnjibuj. Dnrdi`ii pnjncitiij
tnrbihip frij`
 pfsitil AF\GH-97 tncib mnmdnrikij bisic
 dibwi frij` yij` snhij` mnj`ihip pnjyikit
mnjibuj tihik bijyi mnmiciki risikf cndib
tij``i ujtuk tnrijlnksi virus QITQ-Af\-
4, tntipi ju`i mnmiciki risikf yij` cndib
tij``i ujtuk mnjij``ic sntncib tnrijlnksi (\
nrity nt ic., 4545). Uihi pnjhnriti hiidntns,
kihir `uci hirib yij` tij``i hipit
mnrusik sistnm knkndicij tudub snsnfrij`.
Qnmikij cnmib sistnm knkndicij tudub,
snmikij rnjhib knmimpuij mnciwij
ijlnksi, snpnrti AF\GH-97; hnj`ij
hnmikiij, virus hipit mnjyndidkij cndib
dijyik knrusikij pihi tudub (Biydir,
Kiznmjii, & Tibim, 4545). Qnairi
 snpnrti pnjyikit jijtuj` hij strfkn, hispjni (snsik jipis). Hicim situ stuhi
mnmiciki knrnjtijij yij` tij``i kcijis, mnjujjukkij
ujtuk mnmdnrikij rnprnsnjtisi
kcijis cndib duruk hidijhij`kij
 pisinj tijpi riwiyit pnjyikit
kirhifviskucnr. Dnrhisirkij hiti
Abijnsn Anjtnr lfr Hisnisn Afjtrfc
ijh Urnvnjtifj, mnjujjukkij dibwi
hiri stuhi kcijis tnrbihip 88.<04
kisus yij` tnrkfjlirmisi AF\GH-97,
jicii Aisn Liticity
 Titn (ALT) yij` hibisickij
hicim stuhi kfbfrt mnj`bisickij
jicii <%, 0%, hij 95,>% ujtuk
pisinj AF\GH-97 hnj`ij riwiyit
bipnrtnjsi, hiidntns hij
kirhifviskucnr (Pu & Ma@ff`ij,
4545). Xijhi utimi hiri pnjyikit
kirhifviskucnr yij` mnjjihi
pnjyndid pnjij`kitij knpiribij
rnprnsnjtisi kcijis pihi pisinj
AF\GH-97 ihicib ihijyi anhnri
jijtuj` ikut (iautn airhiia ijjury).
Anhnri jijtuj` ikut mnjjihi
pnjijhi prf`jfstik jn`itil yij` kuit
 pihi pisinj AF\GH-97. Uihi pisinj hnj`ij
anhnri jijtuj` ikut, tnrjihi
pnjij`kitij trfpfjij jijtuj`
dndnripi kici cipit cndib
tij``i snbij``i mnmpnrpirib
kfjhisi pisinj itu snjhiri. Hi
simpij` itu, pihi pisinj AF\GH-
97 puci mnj`icimi mifkirhitis virus
(viric myfairhitis) mnmiciki risikf
knmitiij tij``i, himiji virus
QITQ-Af\-4 hipit mnmdnrikij
anhnri mifkirh cij`suj` pihi
 jijtuj` hnj`ij hitijhii
pnjnmuij isim ridfjukcnit virus
yij` tij``i (Dijsic, 4545).
 Jimuj, pnrcu hikntibui dibwi
risikf knmitiij pihi frij` pfsitil
AF\GH-97 puci ikij mnjij`kit
ipidici frij` tnrsndut tncib
 dnrusii cndib hiri <5 tibuj itiu tncib
dnrusii tui (Biydir nt ic., 4545).

Knti`i, riwiyit kfjhisi hnmim

hnj`ij subu 12µA, snrti ihi
tihikjyi `njici `ij``uij
 pnrjilisij. Ihijyi hnmim
mnrupikij `njici yij` umum
hitnmukij pihi tibip iwic
 pisinj yij` tnrijlnksi virus
QITQ-Af\-4, mnskipuj hnmim
puci mnrupikij `njici umum pihi
dnrdi`ii kisus ijlnksi ciijjyi. Hi
simpij` itu, ihi tihikjyi
`ij``uij
 pnrjipisij yij` hitimduckij pihi
pisinj AF\GH-97 dnrupi dituk snrti
hij
Bfct,misuk
4545).kn hicim snc ijij` (Mi &  dibwi mijilnstisimnciputi
kcijis hnmim
utimi (75%
pihi
pisinj AF\GH-97
itiupuj
cndib), dituk (snkitir 0>%), hij hispjni
Dnrikutjyi pihi pisinj AF\GH-97 hnj`ij
(bij``i >5%) (Oiij` nt ic., 4545). Miki
ihijyi riwiyit pnjyikit kirhifviskucnr,
hiri itu, hnj`ij dnrdi`ii liktfr risikf hi
itis,

870

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

misyirikit snbnjhikjyi mnmiciki pnj`ntibuij yij` diik hicim

mnwispihii  pnjan`ibij AF\GH-97 (^timi, Mfsn, &
 dnrdi`ii tijhi `njici yij` hitimduckij Mirtiji, 4545). Hiri dndnripi pnjncitiij
itiupuj mnj`bijhiri ihijyi kfjtik cij`suj` tnrsndut, miki hipit hicibit dibwi
tnrbihip frij` pfsitil AF\GH-97 `uji  pnj`ntibuij mnjjihi ispnk pnjtij` yij`
mnjan`ib ihijyi pnjucirij snrti  pnrcu hipnrbitikij hicim mncikukij
pnjij`kitij kisus AF\GH-97 snjhiri.  pnmnaibij tnrbihip pnrmisicibij kbususjyi tnrkiit
AF\GH-97.
Dnrhisirkij bisic histridusi pnj`ntibuij
misyirikit dnsnrti histridusi
kitn`fri
 pnj`ntibuij misyirikit tnjtij`
pijhnmi AF\GH-97, misyirikit Hnsi
Qumnrti Kncfh hikitn`frikij mnmiciki
pnj`ntibuij yij`
 diik tnrkiit pijhnmi AF\GH-97 yij`
hitujjukkij hnj`ij miyfritis jiwidij dnjir
 pihi itnm-itnm pnrtijyiij yij`
hidnrikij tnrkiit pijhnmi AF\GH-97.
Unj`ntibuij ihicib sicib situ bic
yij` pnjtij` hipnrbitikij hicim rij`ki
pnjij`ijij kisus AF\GH-97.
Unj`ntibuij misyirikit kbususjyi
hicim mnjan`ib trijsmisi
 pnjyndirij virus QITQ-Af\-4
sij`it
 dnr`uji hicim mnjnkij pnjucirij
virus
tnrsndut (Ciw, Cnuj`, & Ru, 4545).
Hnj`ij mnmiciki pnj`ntibuij yij` diik
tnrbihip suitu bic, snsnfrij` ikij
mnmiciki knmimpuij ujtuk
mnjnjtukij hij mnj`imdic knputusij
di`iimiji ii hipit mnj`bihipijyi
(Uurjimisiri, Gki; Tibiryiji, 4545). Bisic
pnjncitiij iji snjicij hnj`ij
 pnjncitiij kcijis ciijjyi, himiji hiri 9.954
rnspfjhnj hi Gjhfjnsii, miyfritis rnspfjhnj
mnmiciki tij`kit pnj`ntibuij yij`
diik tnrkiit  sfaiic histijaij` hicim
rij`ki
 pnjan`ibij pnjucirij AF\GH-97
hnj`ij
 prnvicnjsi mnjaipii 77% (Wijti nt ic., 4545).
Qnciij itu, pnjncitiij ciij hi Urfvijsi HKG
Oikirti ju`i mnmdnrikij bisic yij` snjicij
hnj`ij pnjncitiij iji yiitu 21% rnspfjhnj
 hisndutkij dibwi AF\GH-97 ihicib itu, pnjncitiij Kimpl, Xfht, Ulinjhnr,
pnjyikit yij` tihik dnrdibiyi hij & Qtnijmijj (4545) mnjujjukkij
simi snpnrti lcu dibwi virus QITQ-Af\-4 hipit tntip
 diisi. Hiri pnrtijyiij iji, 9<% bihup hij mnjntip hi pnrmukiij
misyirikit mnjjiwid sicib. Hicim
liktijyi, pnjtij` ujtuk hikntibui
dibwi mnskipuj sndijyik 25%
kisus AF\GH-97 dnrsilit rij`ij
hij bijyi mnmnrcukij pnriwitij
yij` aukup ujtuk mnmucibkij
knihiij frij` yij` tnrsnrij`,
jimuj pnjyndirijjyi yij` anpit
mnj`biruskij misyirikit ujtuk
tntip wispihi (Knmnjkns TG, 4545).
\irus QITQ- Af\-4 snjhiri
sndi`ii pnjyndid kisus AF\GH-
97 mnmiciki
knmimpuij
 dnrknmdij` diik hnj`ij anpit hij
mnj`kbiwitirkij, snbij``i virus iji
mimpu mnj`bisickij suitu kcistnr
pnjyikit pihi suitu kncfmpfk
hnj`ij bijyi dnrisic hiri situ
pisinj pfsitil AF\GH-97. Bic ji
tnrdukti
 pihi suitu ijvnsti`isi npihnmifcf`i
pihi 972 kisus iwic AF\GH-97
mnj`uj`kipkij
 dibwi bijyi 44% pisinj yij` tnrpipir
cij`suj` kn pisir, 14% dnrbuduj`ij hnj`ij
kisus yij` hiauri`ii, hij >9% tihik
mnmiciki kfjtik hnj`ij sicib
situ sumdnr hiri
 pnjyndirij virus tnrsndut
(Irsbih Ici,
Dicfab, Ibmnh, Irsbih Ici, & Gqdic,
4545).

Uihi itnm jfmfr 4 yij`

mnjyndutkij virus afrfji hipit
dnrtibij bihup dndnripi jim hi cuir
tudub mijusii mnjujjukkij
bisic 44,<0% hiri pnsnrti
pnjncitiij mnjjiwid sicib.
Gjlfrmisi iwic mnjujjukkij
dibwi virus afrfji hipit dnrtibij
bij``i dndnripi
 jim bij``i bituj`ij biri. Kiriktnristik jnjis
 pnrmukiij suitu dnjhi yij`
dnrdnhi ikij mnmdnrikij rnjtij`
wiktu dnrdnhi pihi virus tntip
iktil hij dnrtibij bihup mnjntip hi
pnrmukiij dnjhi tnrsndut.
Unrmukiij
 dnjhi yij` rncitil dnrpfri rnjhib snpnrti
 pcistik hij diji, mnrupikij
pnrmukiij dnjhi yij` picij` duruk
sndi`ii tnmpit mnjntipjyi virus
QITQ-Af\-4 yij` dnrisic hiri
hrfpcnt itiupuj pirtiknc knaic hi uhiri
(Lifriccf nt ic., 4545). Hi simpij`
 Hiijtiri itnm-itnm pnrtijyiij yij` hidnrikij
 pihi tidnc 1, tnrhipit > itnm hnj`ij lrnkunjsi
sicib picij` dijyik siit hijiwid fcnb
misyirikit Hnsi Qumnrti Kncfh, yiitu
pihi itnm 9, 4, 8, 7, hij 95. Uihi itnm
jfmfr 9
suitu dnjhi sncimi 7 biri hnj`ij kfjhisi
subu kimir. Jimuj, ihijyi pnj``ujiij
hisijlnktij snhnrbiji hipit mnmdujub virus
tnrsndut i`ir tihik mnj`ijlnksi frij`
ciij (Knmnjkns TG, 4545). Unj``ujiij
dndnripi

872

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

 dibij kimii hnj`ij kfjsnjtrisi knpihi kndiisiij snmuci sndncum mujaucjyi widib
tnrtnjtu, snpnrti ntijfc, 4-prfpijfc, afrfji, mnjujjukkij pnrsnjtisn sicib sndnsir
`cutirhiichnbihi, 42,<0%. Himiji bic iji dnrirti misib ihi
 pfvihfj ifhij, jitrium bipfkcfrit, misyirikit yij` mnmiciki mispnrsnpsi tnrbihip
hij bihrf`nj pnrfksihi hijicii mimpu isticib jnw jfrmic yij` hi`ujikij ujtuk
snairi nlnktil ujtuk mnciwij virus mnjjnciskij misi pnjynsuiiij diru, bihup
QITQ-Af\-4 (Lifriccf nt ic., 4545). dnrhimpij`ij hnj`ij AF\GH-97

Uihi itnm jfmfr 8 mnjujjukkij

bisic 14,<0% hiri pnsnrti pnjncitiij
mnjjiwid sicib ujtuk pnrtijyiij frij`
yij` disi mnjucirkij AF\GH-97
bijyicib yij` mnmiciki `njici snrti pihi
itnm jfmfr 95 hnj`ij pnrtijyiij isfcisi
mijhiri pihi frij` yij` tnrijlnksi AF\GH-
97 tihik hipnrcukij
 di`i yij` tihik mnmiciki `njici mnjujjukkij
lrnkunjsi sicib 85 (4<,<0%). Hicim liktijyi,
frij` hnj`ij tijpi `njici yij` siit iji
hiisticibkij hnj`ij kfjtik nrit
mnmiciki knanjhnruj`ij mimpu
mnjucirkij virus QITQ-Af\-4
sndijhij` hnj`ij frij`
hnj`ij dnrdi`ii `njici yij` hitujjukkij.
Frij` yij` timpikjyi tihik mnmiciki `njici
tntip mnmiciki pftnjsi ihijyi
riwiyit
 pipirij hiri frij` pfsitil AF\GH-
97. Kncfmpfk frij` yij` hikitikij
hnj`ij kfjtik nrit iji snjhiri snairi umum
mnmiciki misi ijkudisi virus yij` jiub
cndib pnjhnk, snbij``i `njici yij`
hitimduckij snairi `iris
 dnsir tihik ikij tnrcibit, hij
miyfritis kncfmpfk iji mnrupikij frij`-
frij` pihi usii muhi hidijhij`kij frij`
pihi usii tui (Buij` nt ic., 4545).
Fcnb kirnji itu, misyirikit birus cndib
mnjyihiri ihijyi frij` tijpi `njici
(kfjtik nrit), snrti sncicu mnmiciki
pnj`ntibuij yij` diik tnrkiit
 pijhnmi AF\GH-97 `uji mnjan`ib
ihijyi
 pnjucirij.

Uihi itnm jfmfr 7 hnj`ij pnrtijyiij

jnw jfrmic irtijyi ihicib knmdici
 mncikukij rnvinw    diik hicim pnjan`ibij AF\GH-97 (^timi nt
pnciksijiijjyi (Unrnjaijiij nt ic., ic., 4545). Dnrhisirkij pnjncitiij-pnjncitiij
4545). Miki hiri itu, misyirikit tnrsndut, miki pnriciku snsnfrij`
snbnjhikjyi tihik snmiti-miti puci
mnj`idiikij dnrdi`ii prftfkfc
knsnbitij bijyi kirnji pnj``ujiij
isticib jnw jfrmic tnrsndut. Hi
simpij` itu puci dnrhisirkij
 dnrdi`ii itnm pnrtijyiij hi itis, hipit hicibit
 dibwi misyirikit misib
mnmnrcukij ihijyi nhukisi tnrkiit
AF\GH-97 i`ir cndib mnjyihiri
pnjtij`jyi pnj`ntibuij hicim
rij`ki pnjan`ibij pnjucirij virus
iji.

Dnrhisirkij bisic histridusi

pnriciku misyirikit Hnsi Qumnrti
Kncfh dnsnrti histridusi kitn`fri
kisus misyirikit hi misi
 pijhnmi AF\GH-97, miki
misyirikit Hnsi Qumnrti Kncfh
snairi `iris dnsir tnr`fcfj` sndi`ii
misyirikit hnj`ij risikf rnjhib
yij` hitujjukkij hnj`ij pnriciku
diik yij` hipicib pihi itnm-itnm
pnrtijyiij yij`
hidnrikij. Unriciku misyirikit
kbususjyi misyirikit Hnsi
Qumnrti Kncfh sij`itcib
 pnjtij` `uji mnmdijtu
misyirikit itu snjhiri hicim
mnj`njici snrti mnj`itisi
 pnrmisicibij AF\GH-97 yij` mnjjihi
 pijhnmi hi misi kiji. Unriciku
tnrsndut biruscib hihisirkij itis
knsihirij misyikit, hikirnjikij
dijyik misyirikit yij`
sndnjirjyi tncib mnj`ntibui
dnrdi`ii
 pnj`ntibuij tnrkiit prftfkfc
knsnbitij itiupuj pijhnmi AF\
GH-97 jimuj tihik hipit
mnciksijikijjyi snairi diik hi
hicim knbihupijjyi snbiri-biri
(Xnjtimi, 4592). Bisic pnjncitiij
iji snjicij hnj`ij pnjncitiij
ciijjyi, himiji hiri 9.954
rnspfjhnj hi Gjhfjnsii, miyfritis
rnspfjhnj mnmiciki sikip yij`
pfsitil (>1%) hij pnriciku yij`
 diik (71%) tnrkiit pnjnripij
sfaiic histijaij` (Wijti nt ic.,
4545). Qnciij itu,
 pnjncitiij ciij yij` hiciksijikij hi
Urfvijsi HKG Oikirti ju`i
mnmdnrikij bisic yij` snjicij
hnj`ij pnjncitiij iji yiitu 05,0%
rnspfjhnj mnmiciki sikip yij`
diik, hij 05,1% rnspfjhnj mnmiciki
kntnrimpicij yij`
 hnj`ij dndnripi prisyirit, snpnrti mnjjihi ispnk pnjtij` yij` pnrcu
 pnj``ujiij hiti hij icmu pnj`ntibuij hipnrbittikij hicim rij`ki mnjan`ib
hij
sndi`ii hisir pnj`imdicij knputusij,
mnjij`iji kisus AF\GH-97.
hicikukij snairi dnrtibip, pnjnripij
 prftfkfc knsnbitij yij` kntit, snrti

877

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

Dnrhisirkij dnrdi`ii itnm pnrtijyiij yij` Uihi itnm jfmfr 8, hijyitikij dibwi siyi
hidnrikij knpihi rnspfjhnj, mnjji`i jirik mijimic 9 mntnr hiri frij` ciij siit
tnrhipit dnrihi hi cuir rumib hnj`ij rnspfjhnj yij`
 dndnripi itnm pnrtijyiij mnjyitikij tihik pnrjib sndnsir 1 frij` (4%).
yij` mnj`ijhikisikij dibwi misyirikit Qnrti, pihi itnm jfmfr >, hijyitikij dibwi
Hnsi Qumnrti Kncfh dncum mnmitubi siyi mnjji`i jirik hnj`ij frij` yij` dnrusii
prftfkfc knsnbitij hicim mnciwij AF\GH- cijjut. Unrcu hikntibui
97, yiitu  dibwi, mnjji`i jirik ( sfaiic histijaij`) 
 pihi itnm 1, 8, >, <, hij 0. Uihi itnm jfmfr
1, hijyitikij dibwi siyi mnmikii misknr
 dici dnrihi hi tnmpit umum (pisir, tnrmijic,
tnmpit snmdibyij`, hcc) hnj`ij rnspfjhnj
yij` mnjyitikij tihik pnrjib sndijyik 9
frij` (<,<0%). Hicim liktijyi,
pnj``ujiij misknr sij`itcib pnjtij`
hicim rij`ki mnciwij pijhnmi AF\
GH-97. Misknr mnmiciki knmimpuij
ujtuk mncijhuj`i
 pnmikiijyi hiri ihijyi piriknc
ijlnksius, itiupuj dnr`uji sndi`ii  sfuran
afjtrfc yiitu mnmditisi pnjyndirij
hrfpcnt yij` hikncuirkij fcnb
pnmikiijyi kn uhiri (Bfwirh nt ic.,
4545). Hnj`ij ihijyi
knsihirij tij``i hicim pnj``ujiij misknr
fcnb snmui frij`, miki snairi tihik
cij`suj`
snmui frij` ikij tnrcijhuj`i hiri virus
QITQ-Af\-4. Jimuj pnrcu
hikntibui, misknr hnj`ij dibij hisir
dnrdnhi ikij mnmdnrikij nlnktivitis
pnrcijhuj`ij yij`
 dnrdnhi. Qnairi umum, misknr kiij
yij` snrij` hi`ujikij fcnb misyirikit
mnmiciki tij`kit lictrisi ijtiri 87% bij``i
2<% ujtuk
 pirtiknc hnj`ij ukurij 5,54 ¾m yij`
hibnmduskij, snhij`kij misknr mnhis
mnmiciki tij`kit lictrisi sndnsir 27%
ujtuk
 pirtiknc yij` simi (Hivins nt ic.,
4591). Qnbij``i, misyirikit snbnjhikjyi
hipit mnmicib misknr snsuii hnj`ij
kfjhisi cij`kuj`ij frij` tnrsndut `uji
mncijhuj`i hiri itiupuj mnj`fjtrfc hirijyi
snjhiri hiri hrfpcnt pnjyndid kisus AF\GH-
97.
 pnjyndirij virus hi ijtiri kfmujitis sij`it snrij` sndnsir > frij` (1,11%).
(Iscim, 4545). Hicim lisn Qnrti, pihi itnm jfmfr 0, hijyitikij
sfaiic histijaij`,  misyirikit dibwi siyi mnj``ujikij lisicitis
sij`it hisirijkij ujtuk
mnj`bijhiri dnpnr`iij kn hinrib
pihit
 pnjhuhuk kirnji mnmiciki risikf
ijlnksi yij` tij``i (Quppiwittiyi,
Winmpbit, & Wisri, 4545).
Jimuj, kirnji misyirikit
misib hipnrdfcnbkij ujtuk tij``ic
hi irni snciij rumib mnrnki,
ipidici mnmij` hibiruskij, miki
mnmprifritiskij kndnrsibij
hnj`ij UBDQ mnrupikij suitu
knbirusij. Qij`it
 pnjtij` di`i sntiip frij` ujtuk
mnmprifritiskij kndnrsibij hiri
tnrmisuk mnjauai tij`ij,
mnj``ujikij bijh sijitiznr   ujtuk
mnmdnrsibkij tij`ij yij`
mnjynjtub
 dnjhi-dnjhi, snrti mnj``ujikij
misknr snairi risifjic siit
dnrkujjuj` kn irni
 dnrisikf tij``i.

Qnairi spnsilik, pihi frij` hnj`ij usii tui,

mnmiciki risikf yij` cndib
dnsir ujtuk tnrijlnksi virus QITQ-
Af\-4 snrti mnmiciki
 pncuij` dnsir ujtuk
mnjucirkij virus tnrsndut.
Dnrhisirkij stuhi mnjujjukkij
 dibwi <1,9% frij` hnwisi hnj`ij
usii <5 tibuj kn itis mnjhnriti
bipnrtnjsi, 12% frij` hnwisi
hnj`ij usii <> tibuj kn itis
mnjhnriti pnjyikit `ijjic krfjis
(arfjia kihjny hisnisn), hij 4<,2%
frij` hnwisi hnj`ij usii <>
tibuj kn itis mnjhnriti
 pnjyikit hiidntns (Qbibih nt ic.,
4545). Miyfritis pisinj tnrsndut
mnj``ujikij IAN ijbiditfr hij
ij`iftnjsij-rnanptfr dcfaknrs
(ITDs) yij` mnrn`ucisi IAN4,
himiji IAN4 mnrupikij mnhii
utimi hicim prfsns ijlnksi virus
QITQ-Af\-4 kn hicim tudub
mijusii. Miki hiri itu, frij` tui
hnj`ij
 dnrdi`ii pnjyikit pnjynrti ikij
dnrisikf tij``i hij mnj`icimi
ijlnksi virus QITQ- Af\-4 yij`
cndib pirib.

Uihi itnm jfmfr <, hijyitikij

dibwi siyi mnj`bihiri iairi
yij` mnj`umpuckij
 dijyik frij` hnj`ij
rnspfjhnj yij` mnjyitikij
mnmiciki pnrij pnjtij` hicim mnmijimickij
ijtnriksi hij knrumujij, snrti mnjan`ib
ihijyi pnjyndirij virus QITQ-Af\-4 hicim
suitu kncfmpfk. Qfaiic histijaij` ikij
mnmditisi ciju rnprfhuatifj ritn (T5)
hicim
umum itiu pnr`i kn tnmpit umum
(trijspfrtisi umum, micc, pisir, tnmpit
wisiti) hnj`ij rnspfjhnj yij` mnjyitikij
sij`it snrij` sndnsir > frij` (1,11%). Hicim
liktijyi, frij` yij` mnj`bidiskij dijyik

>55

Ourjic Knpnriwitij Oiwi \fcumn 2 Jf 1, I`ustus 4545, Bic 879 - >58

LGKKns ^jivnrsitis Mubimmihiyib Qnmirij` dnknrjisimi hnj`ij UUJG Oiwi Xnj`ib

wiktujyi hi tnmpit rimii, hnj`ij cicu cijtis 8.5502.v9

tij``i, snpnrti pihi dnrdi`ii tnmpit umum
itiupuj dnrihi hi hicim lisicitis umum Dijsic, M. (4545). Airhifvisaucir
mnmiciki risikf yij` tij``i ujtuk tnrijlnksi hisnisn ijh AF\GH-97.  Hiidntns
QITQ-Af\-4 (Qiihit, Tiwtiji, & Bussiij, ijh
4545). Bic iji hikirnjikij misib dijyikjyi  Mntidfcia Qyjhrfmn? Acijiaic Tnsnirab
tnmpit umum itiupuj lisicitis umum yij` ijh Tnvinws, 98(1), 480 -4 
 dncum mimpu mnjnripkij ihijyi prftfkfc >5.
knsnbitij, yiitu  sfaiic histijaij`,  bttps?//hfi.fr`/95.959</j.hsx.4545.51.59
snbij``i 1
 prfsns pnjucirij virus QITQ-Af\-4
ijtir mijusii snmikij anpit hij snmikij Hivins, I., Xbfmpsfj, K. I., @iri, K.,
muhib. Miki hiri itu, pnjnripij UBDQ Kilitfs, @., Picknr, O., & Dnjjntt,
(Unriciku Bihup Dnrsib hij Qnbit) I. (4591). Xnstij` tbn nlliaiay
mutcik ujtuk hitnripkij snairi mijhiri fl bfmnmihn misks? wfuch tbny
fcnb misij`- prftnat ij ij ijlcunjzi pijhnmia6
misij` frij` `uji mnjji`i hirijyi hiri Hisistnr
 Mnhiaijn ijh Uudcia Bnictb
ijlnksi virus QITQ-Af\-4.  Urnpirnhjnss, 0 ( 8), 891 -8  92.
Irsbih Ici, Q., Dicfab, M., Ibmnh, J., Irsbih
QGMU^CIJ Ici, I., & Gqdic, I. (4545). Xbn futdrnik fl
Qndi`iij dnsir misyirikit Hnsi Afrfjivirus Hisnisn 4597
Qimnrti Kncfh tncib mnmibimi hij (AF\GH-97) ‘ Ij nmnr`ij` `cfdic
mnj`imickij bnictb tbrnit.  Ofurjic fl Gjlnatifj ijh
 dnrdi`ii pnj`ntibuij hij pnriciku tnrkiit  Uudcia Bnictb, 91(8), <88 -<  8<.
 pijhnmi AF\GH-97. Misyirikit bttps?//hfi.fr`/95.959</j.jipb.4545.54.5 11
Hnsi
Qumnrti Kncfh hijicii tncib mnmiciki
 pnj`ntibuij yij` diik tnrkiit dnrdi`ii
 prftfkfc knsnbitij dnsnrti dnrdi`ii hisir
yij` birus hipibimi tnrkiit pijhnmi AF\GH-
97. Hi simpij` itu, misyirikit Hnsi Qumnrti
Kncfh hijicii mnmiciki pftnjsi Kisus
AF\GH-97 yij` rnjhib dnrhisirkij
riwiyit itiupuj pnriciku yij` tncib
hiciksijikij. Qnbnjhikjyi, hnj`ij
pnj`ntibuij misyirikit yij` diik hicim
misi pijhnmi AF\GH-97 hibiripkij
hipit mnjij`kitkij
 pnriciku misyirikit hicim
mnjjicijkij
 pnriciku bihup dnrsib hij snbit
itiu knpitubij hicim mnjnripkij
prftfkfc knsnbitij hi misi pijhnmi AF\GH-
97.

HILXIT U^QXIKI
 bttps?//hfi.fr`/95.9590/hmp.4591.81

Hi @njjirf, L., Uizzfc, H.,

Mirftti, A., Ijtujns, M.,
Tiaicdutf, \., \nrfjnsn,

 Jhi.s,n i&sn sQ (mAiFtb\,

GHC.- 9(74)5 a4u5r)r.n jAt

fsrtfitjuisv iirjuhs luturn
pnrspnativns? I jirritivn
rnvinw.
 Gjtnrjitifjic Ofurjic fl Njvirfjmnjtic
 Tnsnirab ijh Uudcia Bnictb,90( 2).
bttps?//hfi.fr`/95.1175/ijnrpb905
24<75

Lifriccf, C., Anrvijf, @., Mitirnsn, M.,

H‗imiaf, A., Qurian, @., Uihuijf, \.,
… Aiaai÷, M. (4545). AF\GH-97
surlian pnrsistnjan? I
rnanjt hiti summiry ijh its
impfrtijan lfr mnhiaic ijh
hnjtic snttij`s.
Gjtnrjitifjic
 Ofurjic fl Njvirfjmnjtic Tnsnirab ijh
 Uudcia Bnictb,90( 7).
bttps?//hfi.fr`/95.1175/ijnrpb90
571914

@uij, P., Ji, _., Bu, W., Ciij`,

P., Fu, A., Bn, O., … _bfj`,
J. (4545). Acijiaic
abiriatnristias fl afrfjivirus
hisnisn
4597 ij Abiji. Jnw Nj`cijh Ofurjic fl
 Mnhiaijn, 124(92),
9052 - 9045.
bttps?//hfi.fr`/95.95></JNOMfi
455451 4

@u`us Xu`is AF\GH-97.

(4545). Unti Qndirij Hiti
AF\GH-97. Tntrinvnh lrfm
bttps?//afvih97.`f.ih