Katalog Izbornih Predmeta U Oš

Crna Gora
Zavod za školstvo
KATALOG IZBORNIH PREDMETA

U OSNOVNOJ ŠKOLI
ZA 2009/10. ŠKOLSKU GODINU
Podgorica
2009.
Zavod za školstvo Katalog izbornih predmeta u osnovnoj školi
KATALOG IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI
Izdavač: Zavod za školstvo
Urednik: dr Dragan Bogojević
Redakcija: mr Zoran Lalović, Miodrag Vučeljić, Radoje Novović, mr Jasmina Đorđević,

Jasmina Radunović, dr Nada Šakotić
Dizajn i tehnička priprema: Nevena Čabrilo
Lektura: Jasmina Radunović
Štampa: OBOD Cetinje
Tiraž: 500 primjeraka
Podgorica 2009.
2
Uvod
Kako bi se obezbijedila bolja informisanost učenika/ca, nastavnika/ca i roditelja Zavod za

školstvo je izradio Katalog izbornih predmeta u osnovnoj školi. Katalog sadrži osnovne
informacije o ulozi i načinu biranja izbornih predmeta, kao i informacije o sadržaju
programa učenja svih izbornih predmeta koji se trenutno mogu realizovati u školama.
Katalog je namijenjen nastavnicima/ama, roditeljima i učenicima/ama. Katalog će pomoći u

organizaciji izborne nastave u školi, kao i u sastavljanju školske liste izbornih predmeta. Za
svaki izborni predmet koji se trenutno može ponuditi učenicima/ama naveden je razred, ili
razredi u kojima će se učiti, broj časova i osnovne informacije o sadržaju programa učenja.
Učenicima/ama i roditeljima Katalog daje uvid u sadržaj cjelokupne ponude izbornih
predmeta i podržava njihovo pravo na izbor i obrazovanje u skladu sa svojim
interesovanjima. Opširnije informacije o pojedinim izbornim predmetima škole, učenici/e i
roditelji mogu naći na sajtu Zavoda za školstvo: www.zavsko.org
Ovom publikacijom predstavljen je sadržaj usvojene liste izbornih predmeta za školsku

2009/10 godinu. U narednom periodu o promjenama u sadržaju liste izbornih predmeta
škole će biti informisane objavljivanjem Kataloga izbornih predmeta na sajtu Zavoda za
školstvo.
mr Zoran Lalović
3
4
SADRŽAJ
KONCEPT IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI .................................................7
JEZIČKA GRUPA PREDMETA ...........................................................................................12

Literarna i novinarska radionica............................................................................................12
Jezička radionica ..................................................................................................................13
Engleski jezik ........................................................................................................................14
Francuski jezik ......................................................................................................................14
Ruski jezik.............................................................................................................................15
Italijanski jezik.......................................................................................................................15
Njemački jezik.......................................................................................................................16
Španski jezik.........................................................................................................................16
PRIRODNO- MATEMATIČKA GRUPA PREDMETA..........................................................17

Matematička radionica - kombinatorika i elementarna teorija brojeva .................................17
Matematička radionica – geometrija.....................................................................................17
Matematička radionica – skupovi, relacije, funkcije..............................................................18
Mjerenje u fizici .....................................................................................................................18
Oscilacije i talasi ...................................................................................................................19
Hemija kroz eksperimente ....................................................................................................19
Karakteristike morskog ekosistema......................................................................................21
Ljekovito bilje ........................................................................................................................22
INFORMATIČKA GRUPA PREDMETA...............................................................................23

Računarska obrada i dizajn teksta .......................................................................................23
Izrada grafike i obrada slike i fotografije ...............................................................................23
Izrada multimedijalnih slajd prezentacija ..............................................................................24
DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA ....................................................................................25

Zanimljiva geografija.............................................................................................................25
Istraživanje humanitarnog prava ..........................................................................................26
Istorija religije........................................................................................................................27
Evropska unija ......................................................................................................................28
TEHNIČKA GRUPA PREDMETA........................................................................................29

Saobraćajno vaspitanje ........................................................................................................29
Modelarstvo ..........................................................................................................................30
Elektrotehnika .......................................................................................................................31
Elektronika, radio – tehnika i digitalne telekomunikacije ......................................................32
GRUPA PREDMETA IZ LIKOVNE KULTURE I FIZIČKOG VASPITANJA........................33

Likovna radionica..................................................................................................................33
Sport za sportiste..................................................................................................................34
Ples (savremeni, klasični, folklor) .........................................................................................34
INTERDISCIPLINARNA GRUPA PREDMETA ...................................................................36

Vrednovanje prostora ...........................................................................................................36
Zdravi stilovi života ...............................................................................................................37
Osnovi šaha..........................................................................................................................37
5
Šah 1 ....................................................................................................................................38
Šah 2 ....................................................................................................................................39
Preduzetništvo ......................................................................................................................40
ANALIZA ZASTUPLJENOSTI IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI

ZA 2008/09. ŠKOLSKU GODINU.......................................................................................41
6
KONCEPT IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI
Zašto izborni predmeti?
U principu u jednom društvu postoje četiri zainteresovane strane za obrazovanje. Na

prvom mjestu tu je država. Zatim su tu roditelji i njihova djeca, privreda ili kako se to danas
kaže biznis, i četvrta zainteresovana strana je lokalna sredina. Privredni subjekti su u
principu zainteresovani za obrazovanje poslije osnovnoškolskog, dakle za ono
obrazovanje koje neposredno priprema učenika/cu za određeni posao.
Uzimajući naprijed navedeno komisija koja je radila plan osnovne škole imala je za
zadatak da na određeni način izađe svim zainteresovanim stranama (u ovom slučaju
državi, roditeljima i učenicima/ama i lokalnoj sredini) u susret. Jasno je da država iskazuje
svoj interes kroz redovne predmete i najveći dio programa koji je u njima ugrađen.
Lokalnoj sredini i školi kao njenom sastavnom dijelu ostavljena je mogućnost da dopune
programe svih redovnih predmeta svake školske godine sa po četiri sedmice. Komisije
koje su radile predmetne programe ostavile su mogućnost da škole u saradnji sa lokalnom
samoupravom unesu novog gradiva koje je od značaja za tu sredinu u svaki predmetni
program za fond časova od četiri sedmice. Treća zainteresovana strana, roditelji i
učenici/e, svoj interes mogu da zadovolje kroz izborne predmete.
Kada se učenicima/ama nude izborni predmeti?
Izborni predmeti se nude učenicima/ama u trećem ciklusu, odnosno, u sedmom, osmom i

devetom razredu. Učenici/e su obavezni/e da izaberu onoliko izbornih predmeta u
pojedinom razredu kako bi skupili fond od pet časova. Škola je dužna da učenicima/ama
jednog razreda ponudi najmanje pet izbornih predmeta od kojih jedan mora biti strani jezik
koji učenici/e ne izučavaju počev od četvrtog razreda kao redovan predmet. Kada
učenici/e izaberu predmete i formiraju se grupe na nivou škole izabrani predmeti se
tretiraju kao redovni što, između ostalog, znači da ocjene iz izbornih predmeta učestvuju
ravnopravno u određivanju uspjeha učenika/ca. Učenici/e u dogovoru sa svojim roditeljima
biraju one predmete koji odgovaraju djetetu ali i koji će pripremiti učenika/cu za dalje
školovanje. Tako, kao i uvijek, izbor nosi sobom i odgovornost za ono što se izabere. Zato
je naša preporuka da učenici/e koji/e namjeravaju da nastave školovanje u gimnaziji ili
turističkoj školi obavezno izaberu strani jezik kako bi bez problema mogli/e da prate
nastavu jer se u ovim školama obavezno izučavaju dva strana jezika.
Kako su podijeljeni izborni predmeti?
Planom osnovne škole koji je usvojio Savjet za opšte obrazovanje 5. aprila 2004.godine
svi izborni predmeti su podijeljeni u četiri kategorije:
- predmeti koji se izučavaju tri godine (trogodišnji predmeti),

- predmeti koji se izučavaju tri ili dvije godine, a mogu i kraće,
- jednogodišnji predmeti koji su vezani za određeni razred i
- jednogodišnji predmeti koji nijesu vezani za razred.
7
Kada učenici/e izaberu neki od predmeta koji se izučavaju tri godine (u ovu grupu
predmeta spadaju isključivo strani jezici) oni/e su u obavezi da taj predmet uče u sedmom,
osmom i devetom razredu. Dakle, oni/e ne mogu odustati od njegovog izučavanja poslije
sedmog ili osmog razreda. Takođe, učenici/e ove predmete ne mogu početi sa
izučavanjem u nekom narednom razredu, na primjer u osmom ili devetom jer je članom 25
Zakona o osnovnom obrazovanju i vaspitanju, stav 3 predviđeno:
Škola je obavezna da drugi strani jezik organizuje kao obavezni izborni predmet za koji se
učenik/ca opredeljuje na početku trećeg ciklusa, u skladu sa svojim interesovanjem,
željama i mogućnostima škole.
U slučaju da učenik/ca izabere predmet koji se izučava tri ili dvije godine, a može i kraće,
učenik/ca je u mogućnosti da poslije jedne ili eventualno dvije godine učenja odustane od
daljeg izučavanja i opredijeli se za neki drugi predmet.
Sama kategorija u kojoj se nalaze jednogodišnji predmeti vezani za razred kaže da se oni
nude učenicima/ama samo u određenom razredu i da se izučavaju samo jednu godinu.
Jednogodišnji predmeti koji nijesu vezani za razred mogu da budu ponuđeni

učenicima/ama sva tri razreda. Takođe, treba imati u vidu da se za ovu kategoriju izbornih
predmeta grupa može formirati od učenika/ca različitih razreda. Prilikom opredeljivanja za
izborne predmete koji nijesu vezani za razred treba imati u vidu i to da se učenik/ca ne
može za isti predmet opredijeliti u dva razreda.
Kako se učenik/ca opredjeljuje za izborne predmete?
Postupak opredeljivanja za izborne predmete počinje sastavljanjem liste izbornih predmeta

od strane škole. Uzimajući u obzir materijalne i kadrovske uslove stručni aktivi škole
predlažu moguće predmete za listu izbornih predmeta (podrazumijeva se da su to
predmeti čiji su programi usvojeni od strane Savjeta za opšte obrazovanje i čiju je listu
školama dostavio Zavod za školstvo). Rukovodilac škole ili lice koje on odredi i manji tim
sastavljen od predstavnika Nastavničkog vijeća prikuplja predloge stručnih aktiva. Tako
dobijenu listu predloga razmatra Nastavničko vijeće i vodeći računa o materijalnim i
kadrovskim potencijalima škole za kvalitetno realizovanje svakog od predloženih izbornih
predmeta usvaja školsku listu izbornih predmeta. Zatim listu razmatra Savjet roditelja i
eventualno je dopunjava novim predmetima. Tako formiranu listu razmatra i ,uz eventualne
izmjene, usvaja Školski odbor i to je konačna lista izbornih predmeta za tu školsku godinu.
Čitav ovaj postupak škola treba da provede do kraja marta tekuće školske godine.
Sa konačnom listom izbornih predmeta odjeljenski starješina upoznaje učenike/ce svoga

odjeljenja kao i sa kraćim opisom predmeta (na primjer sa kojim fondom časova se
predmet izučava, da li se izučava jednu ili više godina i da li se može prestati sa
izučavanjem poslije prve godine učenja, obavezno se učenici/e upoznaju da se u gimnaziji
i nekim stručnim školama izučavaju dva jezika i da je dobro da oni/e učenici/e koji/e
namjeravaju da nastave školovanje u tim školama izaberu strani jezik kao izborni predmet,
da se ovaj predmet bira u sedmom razredu i da ga je obavezno izučavati do devetog
razreda i sl.). Razredni starješina bi trebalo da upozna učenike/ce i sa četiri kategorije
izbornih predmeta.
Kako bi škola efikasno obavila opredeljivanje učenika/ca za izborne predmete dobro je da

pripremi obrazac za određeni razred u kojem bi se nalazili svi predmeti sa školske liste
izbornih predmeta, informacija o svakom predmetu kojoj grupi predmeta pripada
8
(trogodišnji, trogodišnji ili dvogodišnji koji mogu da se i kraće izučavaju, jednogodišnji

vezani za razred i jednogodišnji nevezani za razred) i sa kojim fondom časova se izučava.
Obrazac takođe treba da sadrži i dvije rubrike koje popunjava učenik/ca:
- rubrika u kojoj učenik/ca popunjava osnovno opredeljenje za izborne predmete, i

- rubrika u kojoj upisuje alternativne predmete.
U slučaju da učenik/ca nije naveo dovoljan broj predmeta, tj. sa navedenim predmetima ne
pokriva 5 (pet) časova škola može sama da mu odredi odgovarajuće predmete.
Ukoliko škola ne može određenom učeniku/ci da izađe u susret ni za osnovno ni za

alternativno predložene predmete, razredni starješina razgovara sa učenikom/com i
njegovim/njenim roditeljem kako bi se opredijelili/e za neki od predmeta koji imaju dovoljan
broj učenika/ca da se mogu formirati grupe. Ako ni tada ne mogu da se odrede izborni
predmeti škola će učeniku/ci odrediti koje će izborne predmete izučavati.
Kada su formirane grupe učenika/ca za izbornu nastavu škola isticanjem predmeta i

imenima učenika/ca koji/e su se opredijelili/e za pojedine predmete obavještava
učenike/ce i roditelje o izbornoj nastavi za sljedeću školsku godinu.
Učenici/e se opredeljuju za izborne predmete u šestom, sedmom i osmom razredu za

naredni razred tj. za sedmi, osmi i deveti razred.
Kako su predstavljeni izborni predmeti u ovom katalogu?
U ovom katalogu svi izborni predmeti su razvrstani u sedam grupa:
- jezička grupa predmeta,

- prirodno-matematička grupa predmeta,
- informatička grupa predmeta,
- društvena grupa predmeta,
- tehnička grupa predmeta,
- grupa predmeta iz likovne kulture i fizičkog vaspitanja,
- interdisciplinarna grupa predmeta.
Jasno je da je svaka podjela uslovna ali smo smatrali da će učenici/e lakše doći do
potrebne informacije ako na neki način grupišemo predmete.
9
IZBORNI PREDMETI
5 5 5
Sedmičn Razred u
Redn
Naziv izbornog predmeta i fond kojem se
i broj
časova izučava
JEZIČKA GRUPA
I VII VIII IX
PREDMETA
Literarna i novinarska
1. 1 VII ili VIII ili IX
radionica
2. Jezička radionica 2 IX
3. Engleski jezik 3 VII, VIII i IX
4. Francuski jezik 3 VII, VIII i IX
5. Ruski jezik 3 VII, VIII i IX
6. Italijanski jezik 3 VII, VIII i IX
7. Njemački jezik 3 VII, VIII i IX
8.. Španski jezik 3 VII, VIII i IX
PRIRODNO-MATEMATIČKA
II VII VIII IX
GRUPA PREDMETA
Matematička radionica-
9. kombinatorika i elementarna 1 VII
teorija brojeva
10. 1 VIII
geometrija
Matematička radionica –
11. 1 IX
skupovi, relacije, funkcije
12. Mjerenje u fizici 1 VII
13. Oscilacije i talasi 1 VIII
14. Hemija kroz eksperimente 2 VIII i IX

Karakteristike morskog
15. 1 VII ili VIII ili IX
ekosistema
16. Ljekovito bilje 1 VIII
INFORMATIČKA GRUPA
III VII VIII IX
PREDMETA
17. Računarska obrada i dizajn
1 VII ili VIII ili IX
teksta
18. Izrada grafike i obrada slike i
fotografije
19. Izrada multimedijalnih slajd
prezentacija
10
DRUŠTVENA GRUPA
IV VII VIII IX
PREDMETA
20. Zanimljiva geografija 1 VIII
Istraživanje humanitarnog
21. 2 VIII ili IX
prava
22. Istorija religije 2 VIII ili IX
23. Evropska unija 1 VIII ili IX
TEHNIČKA GRUPA
V VII VIII IX
PREDMETA
24. Saobraćajno vaspitanje 1 VII ili VIII ili IX
25. Modelarstvo 1 VII ili VIII ili IX
26. Elektrotehnika 1 VIII
Elektronika, radio-tehnika i
27. 1 IX
digitalne telekomunikacije
GRUPA PREDMETA IZ
VI LIKOVNE KULTURE I VII VIII IX
FIZIČKOG VASPITANJA
28. Likovna radionica 1 VII ili VIII ili IX
29. Sport za sportiste 2 VII, VIII i IX
30. Ples 2 VII, VIII i IX
INTERDISCIPLINARNA
VII VII VIII IX
GRUPA PREDMETA
31. Vrednovanje prostora 2 VIII ili IX
32. Zdravi stilovi života 2 VIII ili IX
33. Osnovi šaha 2 VII ili VIII ili IX
34. Šah 1 2 VII ili VIII ili IX
35. Šah 2 2 VII ili VIII ili IX
36. Preduzetništvo 1 VIII
Jednogodišnji predmet koji nije vezan za razred
Jednogodišnji predmet vezan za razred
Višegodišnji predmet
Višegodišnji predmet koji se može izučavati i kraće
PROGRAMI U PRIPREMI 2010/11. VII VIII IX
1. Uvod u programiranje 2 VIII ili IX
Opširnije informacije o pojedinim izbornim predmetima škole, učenici/e i roditelji mogu naći
na sajtu Zavoda za školstvo: www. zavsko.org
11
JEZIČKA GRUPA PREDMETA
LITERARNA I NOVINARSKA RADIONICA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Literarna i novinarska radionica je
jednogodišnji predmet koji nije vezan za razred i kojem je namijenjen jedan čas sedmično,
a izučava se u VII, VIII ili IX razredu.
Sedmični Razred u kojem

Naziv izbornog predmeta VII VIII IX
fond časova se izučava
Literarna i novinarska radionica 1 VII ili VIII ili IX
TEME I SADRŽAJI U OKVIRU PROGRAMA SU:
1. Proza
- književni rodovi (lirski, epski, dramski), književne vrste;
- tema; motiv; fabula; naracija; deskripcija; dijalog; hronološki i retrospektivni tok
pripovijedanja; pripovijedanje u 1. 2. i 3. licu; dinamički i statički motivi; psihološka
karakterizacija lika; roman; pripovijetka; fantastična priča; bajka; novela; dnevnik;
kratka priča; anegdota.
2. Poezija
- narodna poezija (epska, lirska, balada, romansa); umjetnička poezija (opisna,
ljubavna, rodoljubiva, misaona, elegija, socijalna); epitet, poređenje,
personifikacija, kontrast, onomatopeja, hiperbola, apostrofa, gradacija, metafora,
alegorija, metonimija, simbol, ironija, asonanca, aliteracija, retorsko pitanje, lirski
paralelizmi (anafora, epifora, palilogija, simploha);
- versifikacija; vezani stih; slobodan stih; ljubavna, opisna, misaona pjesma.
3. Novinarstvo
- vijest; fleš; izvještaj; intervju; prikaz; reportaža; putopis; agencijsko
novinarstvo,aforizam, grafit, vic;
- nadnaslov; naslov, podnaslov; “žuta štampa“; fotografija u štampanom
novinarstvu.
12
JEZIČKA RADIONICA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Jezička radionica je jednogodišnji predmet,
koji se izučava u 9. razredu sa dva časa sedmično.
Sedmični fond Razred u kojem se
časova izučava
Jezička radionica 2 IX
1. Morfologija
- pridjevske zamjenice; upitno-odnosne, neodređene, opšte,odrične.
2. Sintaksa
- vrste sintagmi: subjekatska, predikatska, atributska, objekatska i priloška
sintagma;
- indikativna, relativna i modalna značenja glagolskih oblika-npr. kvalifikativni
prezent, pripovjedački (istorijski/narativni) prezent, futurski prezent...;
- nezavisno – složene rečenice: sastavne,suprotne, rastavne, isključne, zaključne;
- zavisno – složene rečenice: vremenske,načinske, namjerne, uzročne, posljedične,
mjesne, uslovne, odnosne (subjekatska, objekatska, atributska služba).
3. Pravopis
- veliko i malo slovo: pisanje pomoćnih riječi u imenima; pisanje titula i zvanja,
pisanje naziva događaja i istorijskih zbivanja; pisanje imena i naziva iz religioznog i
mitološkog pojmovnika; pisanje naziva nebeskih tijela; pisanje naziva vrsta robe,
artikala i proizvoda;
- pravopisni znaci: tačka (postcifarska i tzv. paragrafska); zarez u nezavisno-
složenim i zavisno-složenim rečenicama; zarez ispred koji; izostavljanje zareza
ispred veznika nego(no) i već kada su u vezi sa odričnim izrazom ne samo i nekim
komparativnim oblikom; crta, crtica, tačka i zarez, polunavodnici, tri tačke,
apostrof, znak dužine/genitivni znak, kosa crta, zvjezdica, znaci porijekla;
- pisanje zamjenica: sastavljeno i rastavljeno pisanje riječi (zamjenice);
- skraćenice: opšte, internacionalne i prilagođene, opšte i mjerne, akronimi/verzalne
verbalizovane;
- suglasnik j- izgovor i pisanje suglasnika j u međusamoglasničkim i nekim drugim
pozicijama;
- pisanje stranih imena – izvorno i prilagođeno; pisanje domaćih nastavaka uz
strana imena;
- odnosi k/c, g, h: č, ž, š i k, g, h: c, z, s.
4. Leksikologija
- osnovni termini iz oblasti leksikologije: leksika, leksikologija, leksikografija.
5. Semantika
- osnovni termini iz oblasti semantike; domaće i strane riječi (anglicizmi, rusizmi,
romanizmi, germanizmi, turcizmi, internacionalizmi...) opšteupotrebna i stručna
leksika; arhaizmi; neologizmi; leksičko i gramatičko značenje riječi; značenjski
odnosi među riječima (sinonimi, homonimi, paronimi, antonimi, deminutivi,
augmentativi, hipokoristici, pejorativ); pleonazam; tautologija; amfibolija,
varvarizmi; poštapalice-tzv. parazitske riječi; frazeologizmi.
6. Stilski izraz
- njegovanje stilskog izraza i otklanjanje stilističkih grešaka i manjkavosti.
13
ENGLESKI JEZIK
Predmet se izučava u VII, VIII i IX razredu sa 3 časa sedmično. Spada u grupu trogodišnjih
predmeta.

Engleski jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- moja porodica, prijatelji i ja, moj razred i škola, moje igračke, moj dom;
- kućni ljubimci, biljni i životinjski svijet, hrana i zdravlje, tijelo i odjeća;
- vještine i sposobnosti, praznici (rođendan, Nova godina ...), saobraćajna sredstva;
- kazivanje vremena, godišnja doba i vremenski uslovi;
- svakodnevni život, slobodno vrijeme (hobiji, sport, zabava, putovanja);
- moje okruženje (selo, grad, moja zemlja), orijentacija u prostoru;
- svijet (juče, danas, sjutra), životna sredina, obrazovanje i životni pozivi;
- nauka i umjetnost, mediji.
FRANCUSKI JEZIK
predmeta.
časova izučava
Francuski jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- moja škola: učionica, predmeti, pribor, društvo; vrijeme: sati, dani, mjeseci,
godišnja doba; mi i okolina; životinje;
- škola: odnosi između učenika/ca, učenika/ca i nastavnika/ce; kupovina i moda;
naručivanje u restoranu; muzika: juče i danas, kao hobi; dopisivanje s prijateljima;
dijelovi tijela;
- slobodno vrijeme: interesovanja, aktivnosti; praznici; zdravlje – zdrava ishrana,
sport, zaštita čovjekove okoline; izleti i putovanja; druge zemlje, drugi ljudi; kratko
predstavljanje Crne Gore.
14
RUSKI JEZIK
predmeta.

Ruski jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- škola: učionica, školski pribor, raspored časova; porodica, kuća/stan: članovi

porodice, prijatelji, adresa, prostorije u stanu/kući, opremanje stana; okruženje:
grad, selo, prevozna sredstva, pijaca, biljke i životinje; vrijeme: sati, dani, mjeseci,
godišnja doba;
- škola: život u školi, slobodne aktivnosti, sport; porodica: obaveze u porodici,
porodični praznici; svakodnevni život: u bioskopu, u pozorištu, kod ljekara; ishrana:
jela i pića, u restoranu; kupovina: odjeća, obuća, u prodavnici; mi i okolina: zaštita
čovjekove okoline; Crna Gora i Rusija: geografski položaj, prirodna bogatstva,
tradicije i običaji;
- 21. vijek: nauka i dostignuća, kompjuteri; slobodno vrijeme i razonoda: hobi, moda,
muzika, ljubav; putovanja: ekskurzija, putnička agencija; lični odnosi i kontakti:
prijateljstva, dopisivanje, pošta, telegraf; izbor profesije: rad i zanimanje; državne i
privatne uslužne djelatnosti.
ITALIJANSKI JEZIK
predmeta.
Italijanski jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- moja škola: učionica, predmeti, pribor; društvo; vrijeme: sati, dani, mjeseci,
godišnja doba; mi i okolina; životinje;
- škola: odnosi između učenika/ca, učenika/ca i nastavnika/ca; kupovina i moda;
dijelovi tijela;
- slobodno vrijeme: interesovanja, aktivnosti; praznici; zdravlje: zdrava ishrana,
sport, zaštita čovjekove okoline; izleti i putovanja; druge zemlje; drugi ljudi; kratko
15
NJEMAČKI JEZIK
predmeta.
Njemački jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- moja škola: učionica, predmeti, pribor; društvo; vrijeme: sati, dani, mjeseci,
godišnja doba; mi i okolina; životinje; države njemačkog govornog područja:
osnovne geografske karakteristike, narod, jezik;
- škola: odnosi između učenika/ca, učenika/ca i nastavnika/ca; kupovina i moda;
moje tijelo;
- slobodno vrijeme: interesovanja, aktivnosti; praznici; zdravlje: zdrava ishrana,
sport, zaštita čovjekove okoline; izleti i putovanja; druge zemlje; drugi ljudi: kratko
predstavljanje država, naroda, običaja njemačkog govornog područja, kratko
ŠPANSKI JEZIK
predmeta.

Španski jezik 3 VII, VIII i IX
TEMATSKI OKVIR:
- moj razred (predmeti, pribor); porodica, prijatelji i svakodnevni život; moje tijelo,
djelovi odjeće; jelo i piće; životinje (njihovi nazivi, sredina); vrijeme (datum, sati,
godišnja doba);
- slobodno vrijeme; odnosi s drugovima; pismena komunikacija; putovanje i
prevozna sredstva; život u prirodi; zdravlje; kupovina i prodaja;
- zemlje španskog govornog područja; proslave i karnevali; jelo i recepti; saobraćaj i
putovanja; sport; Olimpijske igre; muzika i film; maštanja i snovi.
16
PRIRODNO−MATEMATIČKA GRUPA PREDMETA
MATEMATIČKA RADIONICA - KOMBINATORIKA I ELEMENTARNA

TEORIJA BROJEVA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program se izučava u sedmom razredu sa
jednim časom sedmično.

kombinatorika i elementarna 1 VII
teorija brojeva
Program se realizuje u okviru sljedećih tema i sadržaja:
1. Kombinatorika
- osnovna pravila prebrojavanja, Dirihleov princip, uređeni i neuređeni izbori
elemenata (permutacije, varijacije i kombinacije).
2. Elementarna teorija brojeva

- djeljivost cijelih brojeva, prosti brojevi, Diofantove jednačine, kongruencije.
MATEMATIČKA RADIONICA – GEOMETRIJA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program se izučava u osmom razredu sa

1 VIII
geometrija
1. Rješavanje konstruktivnih zadataka pomoću šestara i lenjira

- pojam geometrijske konstrukcije, osnovne geometrijske konstrukcije, metoda
geometrijskih mjesta tačaka.
2. Talesova teorema i sličnost trouglova

- Talesova teorema, sličnost trouglova, potencija tačke u odnosu na krug.
17
MATEMATIČKA RADIONICA – SKUPOVI, RELACIJE, FUNKCIJE

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program se izučava sa jednim časom
sedmično u devetom razredu.

Matematička radionica –
1 IX
skupovi, relacije, funkcije
Program se realizuje na sljedećim temama i sadržajima:
1. Skupovi
- skup, zadavanje skupa, prazan skup, jednakost skupova, operacije sa skupovima:
unija presjek, razlika, podskup, komplement skupa, kardinalni broj skupa,partitivni
skup.
2. Relacije
- relacija, binarna relacija, svojstva relacija (refleksivnost, simetričnost,
antisimetričnost, tranzitivnost), relacija ekvivalencije i relacija poretka.
3. Funkcije
- pojam i vrste preslikavanja, identičko preslikavanje, proizvod (kompozicija)
preslikavanja,funkcije direktne i obrnute proporcionalnosti, funkcije sa apsolutnim
vrijednostima.
MJERENJE U FIZICI
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA:program se izučava u VII razredu sa 1 časom
nedeljno.

Mjerenje u fizici 1 VII
TEME I SADRŽAJI U OKVIRU PROGRAMA:
1. Osnovne fizičke veličine i njihovo mjerenje

- mjerenje, neposredno i posredno mjerenje, greška mjerenja; srednja vrijednost,
apsolutna greška, relativna greška; mjerenje dužine; mjerenje površine, mjerenje
zapremine; mjerenje vremenskog intervala; mjerenje mase.
2. Mjerenje gustine
- mjerenje gustine; gustina kao karakteristika supstancije.
3. Sila i mjerenje sile

- sila, vektorska veličina, gravitaciona sila, težina, magnetna sila; sila elastičnosti;
sila trenja; razlaganje sile.
18
OSCILACIJE I TALASI
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA:program se izučava u VIII razredu sa 1
časom nedeljno.
TEME I SADRŽAJI U OKVIRU PROGRAMA:

časova izučava
Oscilacije i talasi 1 VIII
1. Mehaničke oscilacije
- oscilacije, matematičko klatno, opružno klatno, amplitude, period, frekfencija,
elongacija, restituciona sila, rezonancija.
2. Mehanički talasi
- talasna dužina, brzina talasa, poprečni i uzdužni talasi; veza između talasne
dužine, frekfencije i dužine, frekfencije i brzine talasa; odbijanje talasa, prelamanje
talasa; stojeći talas.
3. Elektromagnetni talasi – svjetlost

- svjetlost, odbijanje svjetlosti, ravna i sferna ogledala; prelamanje svjetlosti, indeksi
prelamanja; totalna refleksija, disperzija svjetlosti; sabirna i rasipna sočiva; očno
sočivo, lupa, mikroskop, durbin.
HEMIJA KROZ EKSPERIMENTE

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Predmet je dvogodišnji i izučava se u VIII i
IX razredu, ali se može izučavati i kraće, tj. učenik/ca može da prestane sa izučavanjem
poslije osmog razreda. Izučava se sa dva časa sedmično.

Hemija kroz eksperimente 2 VIII i IX
(VIII RAZRED)
1. Osnovni hemijski pojmovi

- homogene i heterogene smješe; rastavljanje smješa; kristalizacija, sublimacija;
frakciona destilacija.
2. Struktura atoma i razvoj periodnog sistema elemenata

- struktura atoma; razvoj i različiti oblici periodnog sistema; istorijat otkrivanja
elemenata; promjena osobina elemenata u periodi.
19
3. Grupe elemenata u periodnom sistemu

- zemnoalkalni metali: stijene; krečnjak; kreč; malter; staklo; građevinske opeke –
cigle;
- halogeni elementi: nalaženje u prirodi; fizičke osobine; hemijske osobine: (reakcija
sa vodonikom; reakcija sa alkalnim metalima).
4. Kiseline, baze i soli iz okoline

- izračunavanje masenog udjela (% koncentracija) kiselina, baza i soli u rastvoru;
crtanje grafikona rastvorljivosti soli u vodi u zavisnosti od temperature; kiselost i
baznost materijala u našoj sredini (voće, povrće, sredstva za pranje i dr.)
(IX RAZRED)
1. Količinski odnosi
- količina supstance; mol, molarna masa; Avogadrov broj; stehiometrijska
izračunavanja.
2. Nafta i derivati – sirovina i izvor energije

- nafta i derivati: nafta i derivati kao osnova za razvoj savremenog društva; nafta
kao izvor energije; nafta kao sirovina za dobijanje novih materijala;
- nafta i okolina: uticaj ugljovodonika i njihovih halogenih derivata na okolinu (efekat
staklene bašte; uništavanje ozonskog omotača); toksičnost halogenih derivata
ugljovodonika na žive organizme.
3. Lipidi
- podjela lipida i predstavnici lipida; rastvorljivost lipida; lipidi i deterdženti;

saponifikacija i sapuni; metabolizam lipida; lipidi u hrani, energetska vrijednost,
lipidi u kozmetici, emulzije (kreme); holesterol i arterio – skleroza; proizvodnja i
rafinacija ulja; dobijanje margarina;dobijanje uljanih boja; užeglost masti i
sprečavanje njihovog kvarenja.
4. Prirodni i prerađeni polimeri na bazi polisaharida

- prirodni polimeri: mono i disaharidi; polisaharidi (skrob i celuloza); značaj ugljenih
hidrata za živi svijet;
- prerađeni polimeri na bazi polisaharida,
- derivati celuloze viskoza, celofan, acetatna celuloza, nitrati celuloze i bakarna
svila.
20
KARAKTERISTIKE MORSKOG EKOSISTEMA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Izborni predmet koji nije vezan za razred i
može da se izučava u VII, VIII ili IX razredu. Nedeljni fond časova je 1.

Karakteristike morskog
ekosistema
1. Karaktristike morske vode

- salinitet; rastvorljivost gasova; prozračnost; svjetlost: eufotična, difotična i afotična
zona; stratifikacija: stenotermi, euriterni, homeotermi, poikilotermi organizmi;
talasi;plima i oseka; morske struje.
2. Zoniranje morskog bazena

- litoral; batijal; abisal; pelagijal; batipelagijal; abisopelagijal.
3. Morske biocenoze
- bentos; plankton: fitoplankton, zooplankton; nekton; Abisalni organizmi.
4. Odnosi ishrane u moru

- lanci ishrane; producenti; konzumenti; reducenti.
5. Ekonomski značaj mora

- ostriga; dagnja; kolektor; pergol; pribor za ribolov; mreže, koča, parangal, harpuni;
rahitis; bronhijalna astma.
6. Zagađivanje mora i mjere zaštite

- izvori zagađenja; zagađujuće materije; komunalne otpadne vode; eneromorpha
intestinalis.
7. Ugrožene vrste i njihova zaštita

- crveni korali; rak kosmaj – grmalj; morski konjic; periska.
21
LJEKOVITO BILJE
ODREĐENJE PROGRAMA: program se izučava u VIII razredu sa jednim časom
sedmično.

Ljekovito bilje 1 VIII
TEME I SADRŽAJI:
1. Ljekovito bilje šume

- plodnost i Ph vrijednost zemljišta; klimatski faktori; spratovnost; sistematika;
fenofaze i feno smjene; degradacija.
2. Ljekovito bilje krša

- plodnost i Ph vrijednost zemljišta; klimatski faktori; sistematika.
3. Ljekovito bilje livade

- edafski faktori; orografski faktori; podzemna spratovnost; sistematika; fenofaze i
fenološke smjene; aspekt.
4. Primjena i značaj ljekovitog bilja

- narodna medicina; tinktura, melem; pčelarstvo.
5. Zaštita ljekovitog bilja

- fizička, hemijska i biološka zaštita; crvena knjiga.
22
INFORMATIČKA GRUPA PREDMETA
RAČUNARSKA OBRADA I DIZAJN TEKSTA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program nije vezan za razred i može se
izučavati u VII, VIII ili IX razredu. Izučava se sa jednim časom sedmično.

Računarska obrada i dizajn
teksta
TEME I SADRŽAJI:
1. Osnovni pojmovi i operacije

- tekst processor; radno okruženje; document; šablon; font; pasus; stil.
2. Formatiranje teksta
- formatiranje fonta, pasus; nabrajanja; margine i podešavanje papira; heder i futer.
3. Priprema za štampu
- štampa.
4. Tabele i objekti u dokumentu
- tabele; objekti.
5. Naprednije formatiranje teksta i štampanje
- naprednije tehnike; podešavanje pri štampi.
6. Struktura dokumenta
- struktura dokumenta; poddokument, sadržaj; sekcije; fusnote; bezbjednost; tekst
kutije; nazivi.
7.Napredne teme
- napredniji rad sa tabelama; specijalni alati.
IZRADA GRAFIKE I OBRADA SLIKE I FOTOGRAFIJE

Sedmični fond Razred u kojem

časova se izučava
Izrada grafike i obrada slike i
fotografije
23
TEME I SADRŽAJI:
1. Osnovni pojmovi
- dokument, rad sa dokumentom, help sistem; radno okruženje, zumiranje, toolbar,
ruler i grid, vođice, podešavanja dokumenta.
2. Osnovne tehnike rada sa bojama i crtanje

- paleta boja; crtanje, geometrijeske figure i tijela.
3. Objekti i osnovne transformacije slike

- objekti, transformacije objekata; podjela slike, markiranje ( selektovanje ); krive,
čvorovi.
4. Naprednije transformacije
- transformacija slike; slojevi, gradijentna maska, stilovi; filtriranje, tekstura.
5. Izlaz i štampa
- štampanje, separacija boja, grafički formati.
IZRADA MULTIMEDIJALNIH SLAJD PREZENTACIJA


Izrada multimedijalnih slajd
prezentacija
TEME I SADRŽAJI:
1. Osnovni pojmovi
- osnovni rad sa aplikacijom; radno okruženje; help sistem; obrasci za dizajn
prezentacije, slajdovi; glavni šablon slajda.
2. Tekst, slike i objekti u prezentaciji

- formatiranje; objekti; grafikoni; tabele; hijerarhije; crteži.
3. Efekti i animacije
- efekti; tranzicija slajdova; prikaz slajdova; efekti pri prikazu slajdova; štampa;
šabloni.
4. Naprednije tehnike
- pozadina; tekstura; 3d efekti; stil; transformacija slike; napredne tehnike; grafikon,
dijagrami toka; zvuk i video; animacija; povezivanje; makro.
24
DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA
ZANIMLJIVA GEOGRAFIJA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program se izučava u VIII razredu sa jednim
časom sedmično.

Zanimljiva geografija 1 VIII
TEME I SADRŽAJI:
1. Zemlja u vječitom kretanju

- 24-časovne zone, datumska granica; »bijele noći«; polarna svjetlost; duga, halo;
fatamorgana; toplotni pojasevi; kalendar.
2. Kad zemlja zadrhti – rađanje vulkana
- Etna, Vezuv, vulkani Islanda; Perikutan; Sv. Jelena; Havaji, vulkanski arhipelag.
3. Zanimljive erozivne sile i oblici
- Veliki kanjon Kolorada; kanjon rijeke Tare; Mamutova pećina; Postojnska jama;
crnogorski krš; delte; Marijanski jarak; lavine, ledeni bregovi.
4. Na najvišim planinama svijeta
- Himalaji, Mont Everest; Kašmir, Katmandu; Andi, Kordiljeri; Alpi, Mon Blan;
Kilimandžaro.
5. Vrijeme nikad isto
- polovi hladnoće i toplote; ciklon, tajfun, uragan, orkan, El Ninjo; monsun; neobične
padavine.
6. Od prašuma do pustinja
- oaza; fatamorgana; »pijesak pjevač«; džungla, Amazonija; savana, stepa.
7. Okeani i mora, nepregledne plave njive
- svjetski okean; morske struje; plima, osjeka; Lofotska ostrva.
8. Obalama i vodama rijeka
- Rajna, Dunav, Nil; Hoangho, Jangcekjang; Amazon; Nijagara; Zambezi; Volga;
Misisipi sa Misurijem; sibirske rijeke.
9. Zagađenost ne zna za granice
- ozonski omotač; kisjele kiše; održivi razvoj; ekološka država.
10. Neobičan biljni i životinjski svijet
- egzotične životinje Afrike; anakonda, kengur, kivi, irvas, sibirski tigar, pingvin; -
Jeloustonski nacionalni park; sekvoja, eukaliptus, baobab, pirinač, pamuk, kafa.
11. Susret sa rijetkim stanovnicima Zemlje
- Eskimi; Maje, Inke, Asteci; Indijanci; Pigmeji, Bušmani, Tuarezi; Aboridžini.
12. Neobična naselja
- Murmansk, Tula, Noriljsk; Potosi, La Paz; Katmandu; Venecija, Njujork, Jerusalim,
Pariz, Rio de Žaneiro, Singapur.
13. Građevinski gorostasi i otkrića koja su oplemenila svijet
- tuneli u Alpima; Lamanš; Golden Gejt; mostovi Japana; Suecki kanal; Panamski
kanal.
25
ISTRAŽIVANJE HUMANITARNOG PRAVA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program se može izučavati u VIII ili IX
razredu. Sedmični fond časova je jedan.

Istraživanje humanitarnog
2 VIII ili IX
prava
TEME I SADRŽAJI:
1. Uvodno istraživanje
- Istraživanje humanitarnog prava; Međunarodno humanitarno pravo; Međunarodni
pokret Crvenog krsta i Crvenog polumjeseca MKCK, MFCK/CP; oružani sukob;
rat.
2. Humanitarna perspektiva
- posmatrač; očevidac; dostojanstvo; humanitarni postupak, dilema.
3. Ograničenja u oružanom sukobu

- MHP; ljudska prava; kodeks; kolateralna šteta; civil; civilni objekti; borac; vojni
ciljevi; djeca vojnici; opcioni protokol; oružane bande; regrutovanje.
4. Pravo na djelu
- lančana reakcija; kršenje prava; borac; civil; vojni cilj; civilni objekat; ratni zločin;
nadležnost; kaznene mjere; sukob; konflikt; mediji; ljudska prava; humanitarno
pravo.
5. Obezbjeđivanje pravde
- Ženevske konvencije; međunarodni krivični sudovi i tribunali; nacionalni sudovi;
Komisija za istinu; Komisija za istinu i pomirenje; Međunarodni vojni tribunal
(Nirnberg); Međunarodni krivični tribunali; Međunarodni krivični sud u Hagu;
kršenje prava; zadovoljenje pravde; kodeks; nasilje; nepotrebne patnje; razaranje.
6. Odgovor na posljedice sukoba

- potrebe; humanitarne organizacije; prekid redovnog života; humanitarne akcije;
zaštita ratnih zarobljenika; humanitarni radnici; etika humanitarne akcije;
neutralnost; nepristrasnost; nezavisnost; kampanja.
7. Završno istraživanje
- primjena pravila MHP-a; plan akcije.
26
ISTORIJA RELIGIJE
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program se izučava u VIII ili IX razredu sa
dva časa sedmično.

Istorija religije 2 VIII ili IX
TEME I SADRŽAJI:
1. Osnovni koncepti i pojmovi religije i predmonoteistička vjerovanja

- vjerovanje, vjerska zajednica; kult, obred, prinošenje žrtvi; mjesta/građevine na
kojima se upražnjavaju rituali/obredi; politeizam, monoteizam; hinduizam,
judaizam, budizam, hrišćanstvo, islam; animizam/totemizam; kult vatre, kult
Sunca/Mjeseca; kremiranje/zakopavanje, groblje, tumulusi; panteon
Mesopotamije; molitve, hramovi, zigurat, pogrebni rituali; staroegipatski panteon,
kult Sunca, kult faraona, vjerovanje u besmrtnost/reinkarnaciju, pogrebni rituali;
starogrčki panteon, Olimp, ceremonije, rituali, hram, oltar, pogrebni rituali,
zagrobni život kod starih Grka: fetišizam i animizam u starom Rimu; poštovanje
Lara, Penata, Vesti; starorimski panteon; kult imperatora; hrišćanstvo.
2. Judaizam
- Jehova, Izraeliti, „ugovor“; Abraham, Mojsije, David, mesija; kalendar; deset
zapovijesti; Jerusalim, Hram; Tora, Talmud; Davidova zvijezda, mezuza, menora;
micva; Maimonides - 13 načela; raj/pakao, sudnji dan; molitva, šabat, post; propisi
za hranu (košer), higijenu i odijevanje; brit mila, bat micva, bar micva; vjenčanje,
pogrebni obredi; Yom Kipur, Pasha, Sukkot, Shavout, Dan sjećanja na holokaust;
cionizam; ortodoksni, konzervativni i reformistički judaizam.
3. Hrišćanstvo
- Palestina, Jerusalim; Bogorodica, apostoli; kalendar; Biblija, Jevanđelja; krst, riba;
monoteizam, Sveto trojstvo, stvaranje, utjelovljenje, besmrtnost duše i uskrsnuće,
sudnji dan, spasenje; liturgija, euharistija, nedjeljna služba, ispovijed, pričest,
krštenje, post; vjenčanje, pogrebni rituali; deset zapovijesti, pakao/raj, anđeli,
đavo; vaseljenski (ekumenski) sabor; sinod, patrijarh/mitropolit, Vatikan, papa,
biskup; dijeceza, eparhija, parohija; benediktinci, franjevci, milosrdne sestre,
karmelićanke, jezuiti; bogumili, valdenzi, albižani; anglikanci, luterani, kalvinisti,
anabaptisti, baptisti, metodisti.
4. Islam
- Alah; vjerovjesnik, proroci, hidžra; kalendar; Kuran, hadisi, suna; halifat; suniti,
šiiti; sufizam; molitva, milostinja, post, hadžiluk; džihad; ihtijar; šerijat; polumjesec,
zelena boja; sudnji dan, raj/pakao, anđeli, đavo; molitva, petak; propisi za hranu
(halal), higijenu i odijevanje; vjenčanje; pogrebni rituali.
27
EVROPSKA UNIJA

Evropska unija 1 VIII ili IX
TEMATSKI OKVIR:
1. 1.Uvod u predmet
2. Pojmovnik evropskih integracija
3. Evropska unija
4. Osnivački ugovori
5. Institucije EU
6. Ciljevi i nadležnost Evropske unije
7. Jedinstveno tržište EU
8. Kriterijumi pristupanja EU
9. Ljudska prava sa akcentom na dječija prava, rodnu ravnopravnost i zaštitnika
ljudskih prava i sloboda
10. Kvalitet življenja građana EU
11. Evropa građana
12. Zaštita okoline u EU
13. Obrazovanje u EU
14. Evropska unija – društvo utemeljeno na znanju
15. Crna Gora i Evropska unija
16. Budućnost Evropske unije
28
TEHNIČKA GRUPA PREDMETA
SAOBRAĆAJNO VASPITANJE
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program nije vezan za razred što znači da
ga mogu izučavati učenici/e sedmog, osmog i devetog razreda. Program se izučava sa

Saobraćajno vaspitanje 1 VII ili VIII ili IX
1. Istorijski razvoj, vrste i podjela saobraćaja

- razne podjele saobraćaja: a) drumski, željeznički, vodeni, vazdušni; b) javni
saobraćaj, sobraćaj za sopstvene potrebe; saobraćaj i energija; točak, bicikl, parni
automobil; SUS motori; čamac, splav, kanu, jedrenjaci, R. Fulton i parabrod; balon,
cepelin, padobran, jedrilica (Otto Lilienthal, braća Rajt, Blerio, Lindeberg); boing,
concord; tehničar drumskog saobraćaja; PTT tehničar; vozač putničkog i
kombinovanog vozila; vozač putničkog vozila; tehničar vuče; tehničar tehničko-
kolske djelatnosti; nautički tehničar; brodomašinski tehničar.
2. Saobraćajno-tehnička kultura
- faktori bezbjednosti u saobraćaju: čovjek, propisi, tehnička ispravnost vozila,
putevi, saobraćajno vaspitanje; zakon o bezbjednosti u saobraćaju; međusobno
poštovanje učesnika u saobraćaju; humanost i solidarnost; sankcije i kazne; djeca
kao učesnici u saobraćaju; put reagovanja, put kočenja i zaustavni put; prevencija;
edukacija; školske saobraćajne patrole.
3. Poznavanje i primjena pravila i propisa

- putevi, kategorizacija; saobraćajni znakovi i signalizacija (horizontalna i
vertikalana); ovlašćena lica u saobraćaju; pravo prvenstva prelaza; raskrsnica;
bicikl i biciklizam (sportski, rekreativni).
29
MODELARSTVO
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program se izučava sa jednim časom
sedmično i može da se nudi učenicima/ama sedmog, osmog ili devetog razreda, odnosno,
spada u grupu predmeta koji nijesu vezani za razred.

Modelarstvo 1 VII ili VIII ili IX
Program se realizuje kroz sljedeće teme i sadržaje:
1. Makete i modeli
- urbanističke makete; arhitektonske makete; nastavna sredstva i modeli;
brodomodelarstvo; automodelarstvo; željezničko maketarstvo i modelarstvo;
raketno i vazduhoplovno modelarstvo; opšte konstruktorstvo(pronalazaštvo);
mašinska tehnika; robotika; tehnika gradnje (sa klasičnim materijalima, šabloni,
gotovi ili polugotovi modeli).
2. Automodelarstvo i željezničko modelarstvo
- najnovija dostignuća u automobilskoj industriji i željezničkom saobraćaju;
automakete; automobili na vazdušni pogon; automobili na daljinsko upravljanje;
željezničke makete (vozila, objekti) i željeznički modeli.
3. Brodomodelarstvo
- pomorstvo i brodogradnja; najnovija dostignuća u oblasti brodotehnike; materijali,
pribor i alat; čitanje planova maketa i modela; modelarska ljepila, boje i lakovi;
brodovi od papira; početni modeli (makete) čamaca, brodova, podmornica; modeli
od punog drveta, od slojeva; motori; reglaža; takmičenja (u postizanju brzine,
pogađanju cilja).
4. Raketno modelarstvo
- razvoj raketne tehnike; raketni motori za amatere; konstrukcija modela (držač
modela, stabilizator, vodilica, tijelo, padobran, guma, glava); alati i materijali
(karton, drvo i plastika); aerodinamika i mehanika leta; usporavanje pada modela;
izbacivanje rakete i ispravljanje grešaka.
5. Vazduhoplovno modelarstvo
- avijacija, vazduhoplovstvo, vazduhoplovna navigacija; istorijat avijatike i najnovija
dostignuća u oblasti vazduhoplovne tehnike; sobni modeli; čitanje planova i način
prenošenja crteža na materijal; postupci obrade (sečenje, dotjerivanje ivica,
lijepljenje, montaža); ispitivanje modela; aerodinamika i mehanika leta (vazdušni
otpor, uspon, potisak, ravnoteža modela); puštanje modela i reglaža; korekcije;
osnove aerodinamike i meteorologija; letjelice od papira; ultralake letjelice; motorni
modeli; jedrilice; takmičarski modeli (FAI); slobodnoleteći modeli (F1); kružno
komandovani modeli (F2); radio kontrolni modeli RC (F3); Nikola Tesla; materijali
(drvo, balza, stiropor, stirodur, stakloplastika, karbonska vlakna, tkanine za
presvlačenje, ...).
6. Od ideje do realizacije
- definisanje zadatka; rješenje izvora energije; izbor kretnih, prenosnih i izvršnih
mehanizama; upravljanje; komponovanje konstrukcije; dizajn; montaža, ispitivanje
konstrukcije ili modela; izrada tehničke dokumentacije; klubovi i organizacje;
sportski savezi; aero klubovi.
30
ELEKTROTEHNIKA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA:program se izučava u VIII razredu sa jednim
časom sedmično.

Elektrotehnika 1 VIII
TEME U OKVIRU PROGRAMA

1. Energetika
2. Tehnologija materijala
3. Konstruktorsko modelovanje
4. Elektroenergetski pretvarači
5. Moduli
Sadržaj po temama
1. Energija; oblici energije; izvori energije; električna energija; primjena i racionalno

korišćenje električne energije; proizvodnja električne energije; hidroelektrane;
termoelektrane; nuklearne elektrane; transformacija i prenošenje energije;
dalekovodi i izolatori; transformatori, trafostanice; električna mreža.
2. Provodnici; instalacione cijevi i kutije, sijalica i sijalično grlo, prekidači, priključnice,
utikači i natikači; instalacioni osigurači; električno brojilo; sklopke; termostati.
3. Tehnička dokumentacija u elektrotehnici – simboli i sheme; električna kola;
električna kola u kućnim instalacijama; ideja, razrada, komponovanje, realizacija;
plan i postavljanje kućne električne instalacije; mjere zaštite od udara električne
instalacije; mjere zaštite od udara električne struje; prva pomoć nastradalom od
električne struje.
4. Elektrotermički aparati i uređaji: osnovni pojmovi; električna lemilica, rešo,
štednjak, električne grijalice i peći, električna pegla; električni bojler;
elektromagnet; elektromagnetna dizalica; elektromagnetni relej; električno zvonce;
električne mašine za jednosmjernu i naizmjeničnu struju; primjena električnih
mašina; sklapanje, rasklapanje i održavanje aparata i uređaja; električni uređaji u
motornim vozilima; električni aparati: mašina za pranje rublja, mašina za pranje
sudova; klima uređaji.
5. Razvodnik paljenja; izrada stone lampe; zatvarač plastičnih kesa; rad s
konstruktorskim kompletima.
31
ELEKTRONIKA, RADIO – TEHNIKA I DIGITALNE TELEKOMUNIKACIJE

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program se izučava u IX razredu sa 1 časom
sedmično.

Elektronika, radio-tehnika i
1 IX
digitalne telekomunikacije
Teme u okviru programa

1. Elektronika
2. Radio – tehnika
3. Osnovi televizijske tehnike
4. Digitalne telekomunikacije
SADRŽAJ PO TEMAMA
1. Osnovi elektronike; simboli i sheme u elektronici; pasivne elektronske komponente:

otpornici, kondenzatori, induktiviteti ( kalemovi, transformatori (i dr. ); aktivne
elektronske komponente: diode, tranzistori, integrisana kola, fotoelementi, električne
cijevi; poluprovodinička dioda; tranzistor: tranzistor kao pojačivač, tranzistor kao
prekidač; posebne vrste tranzistora: mesa tranzistori, planirani tranzistori, unipolarni
tranzistori, tiristori; moduli; integrisana kola; fotoćelija i njena primjena: foto – otpornik,
foto – dioda, foto-tranzistor.
2. Osnovi radio – tehnike; radio – talasi; radio – predajnik; radio – prijemnik; oscilatorno
kolo; demodulacija; konstrukcija složenijih radio – prijemnika; moduli; radio –
goniometrija; uređaji za snimanje i reprodukciju zvuka.
3. Osnovni principi televizijske tehnike; televizijski predajnik; televizijski prijemnik;
kineskop; televizija u boji; prijemna televizijska antena; rukovanje televizijskim
prijemnikom.
4. Digitalne telekomunikacije (uvod); novi digitalni telekomunikacioni sistemi; sistem za
određivanje pozicije (GPS); mobilna telefonija (uvod); osnovne funkcije mobilnih
telefona; Internet i kablovska televizija.
32
GRUPA PREDMETA IZ LIKOVNE KULTURE I FIZIČKOG VASPITANJA
LIKOVNA RADIONICA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Likovna radionica je jednogodišnji predmet
koji nije vezan za razred i namijenjen je učenicima/ama VII, VIII ili IX razreda. Izučava se
sa jednim časom sedmično.

Likovna radionica 1 VII ili VIII ili IX
TEME I SADRŽAJI:
1. Uvod u likovnu umjetnost

- galerija; muzej; atelje; slikar; vajar; grafičar; arhitekta, projekat; dizajn, dizajner.
2. Crtanje
- crtačke tehnike; skica; studija; linearna vrijednost; kompozicija; proporcija;
perspektiva; mrtva priroda; portret; anfas – profil; figura.
3. Slikarstvo
- slikarski materijali; sredstva; bojeni krug, valer; mrtva priroda; pejzaž.
4. Vajanje
- reljef; puna plastika; mobil; vajarski materijali; terakota.
5. Prostorno oblikovanje
- enterijer; eksterijer.
6. Grafika
- štampa; otisak, presa; grafičke tehnike; umjetnička grafika; industrijska grafika;
matrica; original unikat; grafički list, signatura.
7. Savremene vizuelne komunikacije

- kompjuterska animacija; video umjetnost, umjetnička fotografija; plakat; bilbord;
video bim; internet; ploteri.
33
SPORT ZA SPORTISTE
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program spada u grupu trogodišnjih
programa koji se mogu izučavati i kraće, tj. učenik/ca može da prekine sa izučavanjem
poslije sedmog ili osmog razreda. Učenik/ca se za program opredeljuje u sedmom
razredu. Izučava se sa dva časa sedmično u svakom razredu.

Sport za sportiste 2 VII, VIII i IX
TEME U OKVIRU PROGRAMA:
VII razred
- izabrani sport: Košarka; Fudbal; Rukomet; Odbojka.
VIII razred
IX razred
PLES (SAVREMENI, KLASIČNI, FOLKLOR)

izučavati u VII ili VIII ili IX razredu sa dva časa sedmično.

Ples 2 VII ili VIII ili IX
TEME I SADRŽAJI:
1. Savremeni ples
- muzika i igra: tempo-ritam i karakter muzike; improvizacija; vježbe zagrijavanja:
pregibi i nakloni torza, contraction i release, vježbe za noge i ruke;
- parter: vježbe za stopala i koljena, vježbe za pršljenove, vježbe streč karaktera;
- izolacija: pokreti izolovanih centara i tehnika njihovog izvođenja: glava, ramena,
grudni koš, pelvis;
- koordinacija; poliritmija; multiplikacija: koordinacija izolovanih centara u paralelnom
kretanju; koordinacija u opozicionom kretanju; uvođenje ritmički složenih i
sinkopiranih pokreta;
- levels, kombinovanje nivoa: stojeći, sjedeći, na koljenima, ležeći; akcentovanje
pokreta: suspend-recoveru;
- elementi preuzeti iz baleta: plie, releve, battement tondu, battement jete, rond de
jambe, tomber;
34
- oblici kretanja po prostoru: koraci - flat step, camal walk, latin walk, vezujući koraci;
- skokovi - jump (s 2 noge na 1); leap (s jedne na drugu); hop (s jedne na tu istu
nogu, s 2 noge na 1); okreti - na mjestu, s kretanjem, s promjenom nivoa.
2. Klasični ples
- estetika pokreta: vježbe za pravilno držanje tijela; pravilno hodanje; formacijsko
kretanje; parterne vježbe;
- ritmika: povezivanje pokretnih sekvenci u jednostavne koreografije; igra pokretima
i samostalne koreografije pojedinca, partnera, grupe;
- valcer, rumba, samba, fox (grupa plesova), blues; lagani foxtrot; foxtrot; quickstep;
cha-cha-cha, western polka, tango, rock & roll.
3. Folklor
- Boka (igre): Lale Lako; Šetalica; Dobrotsko kolo; Škaljarska igra; Kolo bokeljske
mornarice.
- Stara Crna Gora (igre): Tita Tita loboda; Zetsko kolo, Crmničko kolo; Po dibranski;
poskočice starijeg i novijeg datuma.
- Širom Crne Gore: Vrsut (Bar); Goča (Podgorica, Gusinje); Džemile (Ulcinj);
Djevojačko.
- Igre iz Srbije: Čačak; Moravac; Šota.
35
INTERDISCIPLINARNA GRUPA PREDMETA
VREDNOVANJE PROSTORA

jednim časom sedmično
Vrednovanje prostora 2 VIII ili IX
TEME I SADRŽAJI:
1. Pojam prostora
- prostor; elementi prostora; prirodni i antropogeni elementi prostora; prirodni
resursi; ugroženost životne sredine; devastacija prostora; održivi razvoj; vrijednosti
prostora.
2. Elementi prostora
- prostor, elementi prostora; generalne vrijednosti prostora; topografska mapa;
orijentacija; maršruta; segmenti maršrute; element „resurs“; element „prijetnja“;
održivo planiranje.
3. Upotreba javnog prostora
- otvoreni i izgrađeni prostor; čulni karakter prostora; prostor kao javno dobro;
upotreba prostora u smislu javnog dobra; promjenljivost prostora; usaglašenost
(kompatibilnost) upotrebe prostora i korisnika; konfiguracija terena; faktori
promjenljivosti upotrebe prostora, korisnici prostora i grupe korisnika,
promjenljivost prostora u zavisnosti od upotrebe, vrednovanje prostora u
zavisnosti od upotrebe i korisnika.
4. Pejzaži
- pejzaž; „ukroćeni“ pejzaž (urbani, ruralni); prirodni pejzaž; područje renaturalizacije
(zapušteno područje); međuzavisnost elemenata prostora; upotreba prostora;
čovjekov uticaj; biodiverzitet; nivo prirodnosti; međuzavisnost elemenata i
cjelokupnog pejzaža; upotreba prostora od strane čovjeka; narušavanje prirodne
ravnoteže; međusobni odnosi elemenata pejzaža; sumarna mapa prostora;
vrijednosti i „nevrijednosti“ prostora.
5. Doživljaj prostora
- prostor; kvaliteti prostora; čula; senzorno iskustvo; kinestetička percepcija (osjećaj
kretanja); tehnike disanja; fokusiranje; vidno polje; doživljaj prostora; mapa
podrške za priču; priča preko mape.
6. Prostor i biodiverzitet
- prostorne vrijednosti elemenata staništa; ekološka niša - specifični prostor;
raznovrsnost ekosistema u prostoru; ekološki faktori i vrijednost prostora;
konfiguracija terena i zastupljenost vrsta; odnos prostornih elemenata i sastava
biocenoze u ekosistemu; upotreba prostora i biodiverzitet; održiva upotreba
prostora; sastav biocenoze i promjenljivost prostora; očuvani prostor; ugrožavanje
prostora; uticaj čovjeka na prostorne vrijednosti ekosistema i biodiverzitet.
7. Planiranje prostora
- prostorno planiranje; prostorni plan; generalni plan; urbanistički plan; detaljni
urbanistički plan; prostorni plan područja posebne namjene; problemi u prostoru;
planska rješenja; nužnost planiranja; proces promjena prostora; planeri, urbanisti,
arhitekte; mape rješenja; posljedice promjena prostora; svrsishodnost planiranja.
36
ZDRAVI STILOVI ŽIVOTA

ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: program se izučava u VIII ili IX razredu sa 2
časa nedeljno

Zdravi stilovi života 2 VIII ili IX
TEME U OKVIRU PROGRAMA
1. Pojam zdravlja i zdravog životnog stila; 2. Mentalno i emocionalno zdravlje,

unapređivanje međuljudskih odnosa i vještine komunikacije; 3. Anatomsko – fiziološke
osnove ljudskog organizma; 4. Zdrava ishrana; 5. Lična higijena tijela i kultura odijevanja;
6. Fizička aktivnost, rekreacija, sport; 7. Odbrambeni (imunološki) sistem, zarazne bolesti i
HIV/AIDS; 8. Reproduktivno zdravlje sa seksualnim obrazovanjem i prevencijom
seksualno prenosivih bolesti; 9. Uticaj psihoaktivnih supstanci na zdravlje; 10. Prevencija
povreda; 11. Prevencija fizičkog i psihičkog nasilja; 12. Ekologija, zdravlje i komunalna
higijena (uslovi stanovanja).
OSNOVI ŠAHA
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Program nije vezan za razred te ga mogu
izučavati učenici/e sedmog, osmog i devetog razreda. Program se izučava sa dva časa
sedmično.

Osnovi šaha 2 VII ili VIII ili IX
1. Šahovska tabla i šahovske figure

- šahovska tabla; naziv i postavljanje figura; polje, linija, red, dijagonala; izvršenje
poteza; početak partije; pravila kretanja figura; teške i lake figure; ponašanje
igrača za šahovskom tablom; vrijednost figura; centar; damino i kraljevo krilo;
promocija pješaka; uzimanje figure.
2. Osnovi šahovske igre

- legenda o šahu; šahovska notacija; šah i mat kralju; cilj igre; remi; anpasan;
rokada.
3. Mat usamljenom kralju

- matne slike: dama; matne slike: dva topa; matne slike: jedan top; matiranje
damom, topovima; matiranje topom i kraljem.
37
4. Osnove otvaranja
- razvoj šahovskih ideja; pješački raspored u otvaranju; značaj centra; razvoj lakih
figura u fazi otvaranja; položaj teških figura u otvaranju; rokadna postava; greške u
otvaranju.
5. Pješačke završnice
- pravilo kvadrata; opozicija; ključna polja; kralj i pješak (na A ili H liniji) protiv kralja;
kralj i pješak protiv kralja; klasifikacija pješaka; kralj i pješak protiv kralja i dva
pješaka.
ŠAH 1
sedmično.

Šah 1 2 VII ili VIII ili IX
1. Otvaranje – otvorene igre

- španska partija; ruska partija; italijanska partija; škotska partija.
2. Različite figure u borbi protiv pješaka

- dama protiv pješaka; top protiv pješaka; laka figura protiv pješaka.
3. Svojstva, položaj i uzajamno djelovanje figura

- svojstva figura; dvojni udar sa šahom.
4. Matiranje u dva poteza

- jednostavni matovi u dva poteza.
5. Pješačke završnice
- osobine pješačkih završnica pri materijalnoj ravnoteži; trougaoni manevar.
6. Topovske završnice
- top i pješak protiv topa.
38
ŠAH 2
sedmično.

Šah 2 2 VII ili VIII ili IX
1. Mat usamljenom kralju

- mat sa dva lovca; mat lovcem i skakačem; mat sa dva skakača.
2. Otvaranje – poluotvorene igre

- Sicilijanka; francuska odbrana; Pirčeva odbrana; Karo Kan.
3. Borba različitih figura

- dama protiv topa; dama protiv lake figure; top protiv skakača; top protiv lovca.
4. Pretvaranje pješaka u damu

- kralj, laka figura i pješak protiv kralja; skakač i pješak protiv skakača; lovac i pješak
protiv lovca; lovac i pješak protiv skakača; skakač i pješak protiv lovca; dama i
pješak protiv dame.
5. Matiranje u dva poteza

- složeniji matovi u dva poteza.
39
PREDUZETNIŠTVO
ODREĐENJE PREDMETNOG PROGRAMA: Izborni predmet Preduzetništvo izučava se u
VIII razredu osnovne škole, sa jednim časom sedmično.
Sedmični Razred u kojem se

fond časova izučava
Preduzetništvo 1 VIII
1. Komunikacija
- informacija; poslovni bonton; vizit karta; optimizam; zdrava konkurencija;
pregovaranje, dogovor; rizik; prilagođavanje; konsenzus: moždana oluja;
preduzetnik; preduzeće; preduzetništvo.
2. Traženje ideja
- preduzetnička ideja; kako doći do ideje; preduzetnička prilika; proizvodna ideja;
uslužna ideja; dobitak; konkurencija; rizična ideja; upitnik; tržište;
kupac/potrošač/korisnik; prodaja; novac.
3. Poslovno planiranje
- poslovni plan; istraživanje tržišta; anketa za kupce; anketa za dobavljače;
nabavka; nabavna cijena; prodajna cijena; analiza ankete; obim prodaje;
distribucija; ekonomika projekta; planirani prihod; oglašavanje/marketing; rashodi;
terminski plan.
4. Prezentacija projekta (poslovnog plana)
- konferencija za novinare; prezentacija; javni nastup; takmičenje; konkurencija;
poštovanje roka.
40
ANALIZA ZASTUPLJENOSTI IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI ZA 2008/09. ŠKOLSKU GODINU
Zavod redovno prikuplja podatke, vrši analizu i izrađuje IZVJEŠTAJ o zastupljenosti pojedinih izbornih predmeta u
osnovnoj školi i gimnaziji. U 75 osnovnih škola (A; B; C; škole) tokom 2008/09. god. realizuju se 34 izborna predmeta. U
najvećem stepenu su zastupljeni: sport za sportiste (57,3%); italijanski jezik (34,3%); ruski jezik (19,3%); računarska
obrada i dizajn teksta (16,3%); francuski jezik (14,1%) itd.
VII VIII IX UKUPNO
Č GR. UČ. % GR. UČ. % GR. UČ. % GR. UČ. %
Sport za sportiste 2 159 3929 59.0 99 2500 53.1 45 1189 61.6 303 7618 57.3
Italijanski jezik 3 73 1831 27.5 72 1919 40.8 33 813 42.1 178 4563 34.3
Ruski jezik 3 68 1725 25.9 28 699 14.9 5 137 7.1 101 2561 19.3
Računarska obrada i dizajn teksta 1 80 1820 27.3 14 303 6.4 2 49 2.5 96 2172 16.3
Francuski jezik 3 53 1272 19.1 19 467 9.9 6 141 7.3 78 1880 14.1
Ples 2 42 1052 15.8 20 452 9.6 4 104 5.4 66 1608 12.1
Likovna radionica 1 55 1237 18.6 4 96 2.0 5 112 5.8 64 1445 10.9

Izrada multimedijalnih slajd
prezentacija 1 21 488 7.3 23 577 12.3 7 187 9.7 51 1252 9.4
Izrada grafike i obrada slike i
fotografije 1 7 148 2.2 25 591 12.6 17 390 20.2 49 1129 8.5
Istraživanje humanitarnog prava 1 33 812 17.3 11 248 12.8 44 1060 8.0
Zanimljiva geografija 1 43 973 20.7 43 973 7.3
Zdravi stilovi života 1 20 480 10.2 19 484 25.1 39 964 7.3
Literarna i novinarska radionica 1 20 469 7.0 11 250 5.3 2 46 2.4 33 765 5.8
Matematička radionica-komb. i
element. teorija br. 1 34 758 11.4 34 758 5.7
Njemački jezik 3 12 307 4.6 10 246 5.2 5 121 6.3 27 674 5.1
Šah 1 2 3 79 1.2 18 491 10.4 4 94 4.9 25 664 5.0

Ljekovito bilje 1 25 584 12.4 25 584 4.4
Karakteristike morskog ekosistema 1 22 515 7.7 1 28 0.6 0.0 23 543 4.1
Saobraćajno vaspitanje 1 14 337 5.1 6 135 2.9 1 21 1.1 21 493 3.7
Osnovi šaha 2 18 399 6.0 1 20 1.0 19 419 3.2
Matematička radionica-geometrija 1 16 387 8.2 16 387 2.9
Mjerenje u fizici 1 14 343 5.1 14 343 2.6
Šah 2 2 1 33 0.7 8 241 12.5 9 274 2.1
Preduzetništvo 1 10 272 5.8 10 272 2.0
Vrednovanje prostora 2 3 79 1.7 3 85 4.4 6 164 1.2
Elektrotehnika 1 5 139 3.0 5 139 1.0
Oscilacije i talasi 1 6 123 2.6 6 123 0.9
Engleski jezik 3 2 10 0.2 2 52 1.1 2 56 2.9 6 118 0.9

Matematička radionica – skupovi,
relacije, funkcije 1 5 114 5.9 5 114 0.9
Hemija kroz eksperimente 2 2 52 1.1 2 49 2.5 4 101 0.8
Modelarstvo 1 3 59 0.9 1 25 1.3 4 84 0.6

Elektrotehnika, radio-tehnika i
digitalne tehnologije 1 3 79 4.1 3 79 0.6
Jezička radionica 2 2 2.6 2 51 0.4
Španski jezik 3 2 50 0.8 0.0 2 50 0.4
42

Katalog Izbornih Predmeta U Oš

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Katalog Izbornih Predmeta U Oš

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Crna Gora

KATALOG IZBORNIH PREDMETA

KATALOG IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI

Izdavač: Zavod za školstvo

Urednik: dr Dragan Bogojević

Redakcija: mr Zoran Lalović, Miodrag Vučeljić, Radoje Novović, mr Jasmina Đorđević,

Dizajn i tehnička priprema: Nevena Čabrilo

Lektura: Jasmina Radunović

Štampa: OBOD Cetinje

Tiraž: 500 primjeraka

Kako bi se obezbijedila bolja informisanost učenika/ca, nastavnika/ca i roditelja Zavod za

Katalog je namijenjen nastavnicima/ama, roditeljima i učenicima/ama. Katalog će pomoći u

Ovom publikacijom predstavljen je sadržaj usvojene liste izbornih predmeta za školsku

KONCEPT IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI .................................................7

JEZIČKA GRUPA PREDMETA ...........................................................................................12

PRIRODNO- MATEMATIČKA GRUPA PREDMETA..........................................................17

INFORMATIČKA GRUPA PREDMETA...............................................................................23

DRUŠTVENA GRUPA PREDMETA ....................................................................................25

TEHNIČKA GRUPA PREDMETA........................................................................................29

GRUPA PREDMETA IZ LIKOVNE KULTURE I FIZIČKOG VASPITANJA........................33

INTERDISCIPLINARNA GRUPA PREDMETA ...................................................................36

ANALIZA ZASTUPLJENOSTI IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI

KONCEPT IZBORNIH PREDMETA U OSNOVNOJ ŠKOLI

Zašto izborni predmeti?

U principu u jednom društvu postoje četiri zainteresovane strane za obrazovanje. Na

Kada se učenicima/ama nude izborni predmeti?

Izborni predmeti se nude učenicima/ama u trećem ciklusu, odnosno, u sedmom, osmom i

Kako su podijeljeni izborni predmeti?

- predmeti koji se izučavaju tri godine (trogodišnji predmeti),

Jednogodišnji predmeti koji nijesu vezani za razred mogu da budu ponuđeni

Kako se učenik/ca opredjeljuje za izborne predmete?

Postupak opredeljivanja za izborne predmete počinje sastavljanjem liste izbornih predmeta

Sa konačnom listom izbornih predmeta odjeljenski starješina upoznaje učenike/ce svoga

Kako bi škola efikasno obavila opredeljivanje učenika/ca za izborne predmete dobro je da

(trogodišnji, trogodišnji ili dvogodišnji koji mogu da se i kraće izučavaju, jednogodišnji

Obrazac takođe treba da sadrži i dvije rubrike koje popunjava učenik/ca:

- rubrika u kojoj učenik/ca popunjava osnovno opredeljenje za izborne predmete, i

Ukoliko škola ne može određenom učeniku/ci da izađe u susret ni za osnovno ni za

Kada su formirane grupe učenika/ca za izbornu nastavu škola isticanjem predmeta i

Učenici/e se opredeljuju za izborne predmete u šestom, sedmom i osmom razredu za

Kako su predstavljeni izborni predmeti u ovom katalogu?

U ovom katalogu svi izborni predmeti su razvrstani u sedam grupa:

- jezička grupa predmeta,

13. Oscilacije i talasi 1 VIII

14. Hemija kroz eksperimente 2 VIII i IX

Jednogodišnji predmet koji nije vezan za razred

Jednogodišnji predmet vezan za razred

Višegodišnji predmet koji se može izučavati i kraće

PROGRAMI U PRIPREMI 2010/11. VII VIII IX

1. Uvod u programiranje 2 VIII ili IX

JEZIČKA GRUPA PREDMETA

LITERARNA I NOVINARSKA RADIONICA

Sedmični Razred u kojem

TEME I SADRŽAJI U OKVIRU PROGRAMA SU:

TEME I SADRŽAJI U OKVIRU PROGRAMA SU:

Sedmični Razred u kojem

Sedmični Razred u kojem

- škola: učionica, školski pribor, raspored časova; porodica, kuća/stan: članovi

Sedmični Razred u kojem

PRIRODNO−MATEMATIČKA GRUPA PREDMETA

MATEMATIČKA RADIONICA - KOMBINATORIKA I ELEMENTARNA

Sedmični Razred u kojem

Program se realizuje u okviru sljedećih tema i sadržaja: