Metoda odabira

i manipulacije
faktorima
ekspozicije i
materijalom za
snimanje
• Kod primjene zračenje treba preduzeti sve
raspoložive mjere kako bi se štetni efekti
eliminisali, ili sveli na prihvatljivi minimum ( ALARA
princip)
Osnovni principi zaštite od zračenja:
• Spriječiti nastanak determinističkih efekata
smanjujući dozu ispod praga uspostavljanjem
dovoljno niskih limita doze.
• Ograničiti vjerovatnost nastanja stohastičkih
efekata do vrijednosti koje se smatraju
prihvatljivim
• Jedan od prvih uvijeta za veću manipulaciju
faktorima ekspozicije jeste način obrade filma
• Lični faktori koji utiču na manipulaciju faktorima
ekspozicije su:
i. Etika
ii. Obrazovanje
iii. iskustvo
• U fizičke karakteristike izvora zračenja i fizičko-
tehničke parametre ekspozicije, koji zajedno
određuju kvalitet snopa X-zračenja ubrajaju se:
a) materijal anode rendgenske cijevi,
b) filtracija primarnog snopa i širina blende,
c) napon rentgenske cijevi,
d) vrijeme ekspozicije i talasni oblik visokog napona.

• Kvalitet snopa utiče istovremeno na kvalitet slike

i pacijentnu dozu.
 Manipulacija faktorima ekspozicije –
konvencionalna radiografija
Faktori ekspozicije:
Napon (kV) – kvalitativni faktor, najveći uticaj
na kontrasnost i prodornost
Vrijeme ekspozicije i talasni oblik zračenja
(mAs) - kvantitativni faktor, utiče na količinu
zračenja

Idealan omjer kV i mAs daje optimalnu

dijagnostičku informaciju.
 Uticaj odnosa kV –mAs na ulaznu dozu zračenja:

60 kV 141 mAs 7,6 mGy 75 kV 36 mAs 3,2 mGy 120 kV 6 mAs 1,4 mGy
 80kV 0.5 mAs 0,05 mGy

80 kV 2 mAs 0,2 mGy

80 kV 8 mAs 0,8 mGy

80 kV 16 mAs 1,6 mGy

Vodeći se ALARA principom u svrhu poboljšanja
dijagnostičke informacije i zaštite od zračenja ,
veliki napredak u radiologiji je ostvaren
upotrebom:
- Dvoslojnog filma
- Bucky rešetke
- Folije
 Ostali faktori koji utiču na smanjenje
zračenja :
o Faktori na koje možemo uticati:
Brzina razvijanja filma
Osiguranje ispravnosti opreme
Redovno testiranje cijevi

o Faktori na koje ne možemo uticati:

Greške kod korištenja jontomata
Nekooperativnost pacijenata
Razlika između razvijanja snimka na brzom modu ( prvi snimak) uz upotrebu viših
vrijednosti mAs i kV , i snimka razvijenog na sporom modu ( drugi snimak ), uz
upotrebu nižih vrijednosti kv i mAs.