13/1/2022

Σημειώσεις Webinar ΦΠΑ:

Ειδικά και επίκαιρα θέματα ΦΠΑ

Επιμέλεια σημειώσεων: Λεωνίδας Κορρές
Λογιστής - Φοροτεχνικός Α' τάξης, φορολογικός σύμβουλος και εισηγητής σεμιναρίων με
εξειδίκευση σε θέματα Φ.Π.Α. και Διεθνούς και Ευρωπαϊκής Φορολογίας. Κάτοχος του Advanced
Diploma in International Taxation (ADIT) από το Chartered Institute of Taxation (CIOT) του
Ηνωμένου Βασιλείου. Απόφοιτος του μεταπτυχιακού προγράμματος του Ινστιτούτου
Εκπαίδευσης Σώματος Ορκωτών Ελεγκτών. Απόφοιτος Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
(ΑΣΟΕΕ)
Αθήνα, Ιανουάριος 2022
1

ΠΝΕΥΜΑΤΙΚΗ ΙΔΙΟΚΤΗΣΙΑ: Σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία περί

Πνευματικής Ιδιοκτησίας, απαγορεύεται η αναδημοσίευση και γενικά η
αναπαραγωγή του παρόντος έργου, η αποθήκευσή του σε βάση δεδομένων, η
αναμετάδοσή του σε ηλεκτρονική ή οποιαδήποτε άλλη μορφή και η
φωτοανατύπωσή του με οποιονδήποτε τρόπο, χωρίς την γραπτή άδεια των
συγγραφέων

ΔΗΛΩΣΗ ΤΟΥ ΣΥΝΤΑΚΤΗ: Οι παρούσες σημειώσεις αποτελούν εκπαιδευτικό

υλικό, και συγκεκριμένα συμπληρωματικό υλικό επί της εισήγησης του
συντάκτη στα πλαίσια του σεμιναρίου με θέμα "Ειδικά και επίκαιρα θέματα
ΦΠΑ" Ο συντάκτης με τις παρούσες σημειώσεις δεν παρέχει φορολογικές,
νομικές ή παρεμφερείς συμβουλευτικές υπηρεσίες, ουδεμία δε ευθύνη φέρει
για τυχόν ζημία τρίτου λόγω ενέργειας ή παράλειψης που βασίστηκε εν όλω ή
εν μέρει στο περιεχόμενου του παρόντος έργου.

1
 13/1/2022

Ενισχύσεις λόγω Covid – 19 και Prorata

Πως υπολογίζεται ο εκπιπτόμενος φόρος σε περίπτωση που ο

υποκείμενος στο φόρο χρησιμοποιεί αγαθά και υπηρεσίες για
την πραγματοποίηση πράξεων, για μερικές από τις οποίες δεν
παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης;
Σε περίπτωση που ο υποκείμενος στο φόρο χρησιμοποιεί αγαθά και
υπηρεσίες για την πραγματοποίηση τόσο πράξεων με δικαίωμα έκπτωση
του ΦΠΑ των εισροών τους όσο και πράξεων για τις οποίες δεν παρέχεται
δικαίωμα έκπτωσης (απαλλασσόμενες χωρίς δικαίωμα έκπτωσης), ο
εκπιπτόμενος φόρος ορίζεται σε ποσοστό τοις εκατό (pro rata) του
συνολικού ποσού του φόρου των κοινών αυτών εισροών.

2
 13/1/2022

Πως υπολογίζεται το ποσοστό βάσει του οποίου θα

προσδιοριστεί ο εκπιπτόμενος φόρος των κοινών εισροών;
Το ποσοστό αυτό βρίσκεται με βάση κλάσμα που έχει ως αριθμητή το
ποσό του ετήσιου κύκλου εργασιών, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας,
που αφορά πράξεις για τις οποίες παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης του
φόρου και ως παρανομαστή το ποσό των πράξεων που αναφέρονται στον
αριθμητή, καθώς και των πράξεων για τις οποίες δεν παρέχεται δικαίωμα
έκπτωσης.

→ Στον παρανομαστή του κλάσματος συμπεριλαμβάνονται επίσης και

οι επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, οικονομικές ενισχύσεις, οι οποίες δεν
αποτελούν μέρος της φορολογητέας αξίας.

Πως υπολογίζεται το ποσοστό βάσει του οποίου θα

προσδιοριστεί ο εκπιπτόμενος φόρος των κοινών εισροών
(συνέχεια)
Πράξεις φορολογητέες (καθαρή αξία)+ Πράξεις απαλλασσόμενες
με δικαίωμα έκπτωσης

Αριθμητής + Πράξεις απαλλασσόμενες χωρίς δικαίωμα

έκπτωσης + επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις κ.λπ.

(Προσοχή! Οι επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις κ.λπ. περιλαμβάνονται στον

παρανομαστή μόνον εφόσον υφίσταται ήδη μερικό δικαίωμα έκπτωσης -
δηλαδή μόνον εάν έχουμε απαλλασσόμενη δραστηριότητα)

3
 13/1/2022

Παραδείγματα Pro - Rata

Παράδειγμα 1:
- Επιχείρηση πραγματοποιεί πωλήσεις προϊόντων στο εσωτερικό
της χώρας 20.000 ευρώ με ΦΠΑ 24%
- Λαμβάνει επιδότηση τόκων λόγω Covid-19, 1.000,00 ευρώ
(πράξη εξαιρούμενη).

Με αυτά τα δεδομένα, η επιχείρηση δεν θα σχηματίσει κλάσμα

για τον προσδιορισμό του εκπιπτόμενου φόρου (pro - rata).

4
 13/1/2022

Παράδειγμα 2:
Επιχείρηση πραγματοποιεί πωλήσεις στο εσωτερικό της χώρας
20.000,00 ευρώ με ΦΠΑ 24%
- Λαμβάνει επιδότηση τόκων λόγω Covid-19, 1.000,00 ευρώ
(πράξη εξαιρούμενη).
- Έχει έσοδα από απαλλασσόμενες υπηρεσίες εκπαίδευσης
3.000,00 ευρώ (πράξη απαλλασσόμενη χωρίς δικαίωμα έκπτωσης
του φόρου εισροών)

Παράδειγμα 2 (συνέχεια):
Η επιχείρηση δημιουργεί κλάσμα (λόγω των εσόδων από τις
υπηρεσίες εκπαίδευσης) και συμπεριλαμβάνει στον
παρανομαστή και την επιδότηση των 10.000,00 ευρώ

20.000.00 ευρώ
= 0,833 → 84%
20.000,00 ευρώ + 3.000,00 ευρώ + 1.000,00 ευρώ

10

5
 13/1/2022

Ενισχύσεις λόγω COVID-19 και δήλωση ΦΠΑ

11

Επιδότηση τόκων υφισταμένων επιχειρηματικών δανείων

xxxxx,xx

xxxxx,xx

Καταχωρίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου που εισπράττεται

12

6
 13/1/2022

Κρατική συμμετοχή στο Δώρο Πάσχα των εργαζομένων

xxxxx,xx

xxxxx,xx

Καταχωρίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου που εισπράττεται

13

Αποζημίωση ειδικού σκοπού για την ενίσχυση επιχειρήσεων

xxxxx,xx

Καταχωρίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. της φορολογικής περιόδου που εισπράττεται

14

7
 13/1/2022

Επιστρεπτέα προκαταβολή (για το ποσό που δεν θα επιστραφεί)

xxxxx,xx

xxxxx,xx

Καταχωρίζεται στη δήλωση Φ.Π.Α. κατά τον χρόνο που θα πληρωθούν οι όροι
της μη επιστροφής μέρους του ποσού της ενίσχυσης
15

PRO-RATA
«…..δεν δημιουργείται πλέον κλάσμα από την επιχείρηση που πραγματοποιεί
πράξεις που παρέχουν δικαίωμα έκπτωσης και πράξεις εξαιρούμενες του
ΦΠΑ, δηλαδή πράξεις εκτός του πεδίου εφαρμογής, όπως π.χ. αποζημιώσεις,
οικονομικές ενισχύσεις και γενικότερα επιδοτήσεις μη φορολογητέες (που δεν
αποτελούν αντιπαροχή και δεν συνδέονται άμεσα με την τιμή της διάθεσης
των αγαθών). Από τις ανωτέρω εξαιρούμενες πράξεις λαμβάνονται υπόψη
για τον προσδιορισμό της αναλογίας έκπτωσης (προστίθενται στον
παρονομαστή) μόνο οι επιδοτήσεις, επιχορηγήσεις, οικονομικές ενισχύσεις,
που δεν συνδέονται άμεσα με την τιμή και μόνο στην περίπτωση που
υφίσταται ήδη μερικό δικαίωμα έκπτωσης, λόγω πραγματοποίησης πράξεων
υπαγόμενων στο φόρο τόσο με δικαίωμα έκπτωσης, όσο και χωρίς δικαίωμα
έκπτωσης…». (ΠΟΛ. 1056/2002)

16

8
 13/1/2022

Έκπτωση ΦΠΑ για εργασίες σε

ακίνητα τρίτων

17

Εκπίπτει ο ΦΠΑ κατασκευών, προσθηκών και βελτιώσεων σε

ακίνητα τρίτων;
Δεν εκπίπτει ο ΦΠΑ κατασκευής, προσθηκών και βελτιώσεων σε ακίνητα
τρίτων εκτός εάν ο υποκείμενος έχει το δικαίωμα χρήσης του ακινήτου
(μίσθωση, δωρεάν παραχώρηση κ.λπ.) για τουλάχιστον 9 χρόνια
(Προσοχή!!! βλ. παρακάτω απόφαση ΣτΕ)

Εκπίπτει ο ΦΠΑ επισκευών και συντηρήσεων σε ακίνητα

τρίτων;
Ναι. Εκπίπτει ο ΦΠΑ επισκευών και συντηρήσεων σε ακίνητα τρίτων
(ανεξαρτήτου του χρόνου του δικαιώματος χρήσης του ακινήτου)

18

9
 13/1/2022

Εκπίπτει ο ΦΠΑ κατασκευών, προσθηκών και βελτιώσεων σε

ακίνητα τρίτων;

Υποκείμενο στον ΦΠΑ πρόσωπο, που πραγματοποιεί σε μισθωμένο

ακίνητο δαπάνες ανέγερσης, προσθήκης ή βελτίωσης υφιστάμενων
κτιρίων, τα οποία χρησιμοποιεί (ή κατά το μέρος που χρησιμοποιεί) για
την πραγματοποίηση φορολογούμενων πράξεων, έχει δικαίωμα
έκπτωσης του φόρου με το οποίο επιβαρύνθηκαν οι εν λόγω δαπάνες,
ανεξάρτητα από τη διάρκεια της μισθωτικής σχέσης (ΣτΕ 1108/2021)

19

Εκπίπτει ο ΦΠΑ κατασκευών, προσθηκών και βελτιώσεων σε

ακίνητα τρίτων;
Σε περίπτωση, που οι ως άνω δαπάνες εμπίπτουν στην έννοια των
επενδυτικών αγαθών (στην αξία των οποίων, ωστόσο, δεν
περιλαμβάνονται οι δαπάνες επισκευής και συντήρησης, ως προς τις
οποίες, όμως, δε θίγεται, κατά τα ανωτέρω, το δικαίωμα έκπτωσης),
τότε:

α)το δικαίωμα έκπτωσης του φόρου κρίνεται οριστικά κατά το χρόνο

έναρξης χρησιμοποίησης (και όχι απόκτησης) των αγαθών αυτών

β) η εν λόγω έκπτωση υπόκειται σε πενταετή διακανονισμό (ή δεκαετή

για τα ακίνητα που εκμισθώνονται με ΦΠΑ)

20

10
 13/1/2022

Διακανονισμός παγίων

21

Τι προβλέπεται ειδικά για τα πάγια;

Ειδικά για τα πάγια, η έκπτωση του φόρου που ενεργήθηκε υπόκειται σε

πενταετή διακανονισμό με αφετηρία το έτος χρησιμοποίησης τους.
Ο διακανονισμός ενεργείται κάθε έτος για το ένα πέμπτο (1/5) του φόρου
που επιβάρυνε το αγαθό, ανάλογα με τις μεταβολές του δικαιώματος
έκπτωσης (pro rata). Για τα ακίνητα, η μίσθωση των οποίων υπάγεται στο φόρο
κατόπιν επιλογής η έκπτωση του φόρου που ενεργήθηκε υπόκειται σε δεκαετή
διακανονισμό με αφετηρία το έτος χρησιμοποίησής τους.

22

11
 13/1/2022

α) Σε περίπτωση παράδοσης αγαθών επένδυσης ή οριστικής παύσης της

χρησιμοποίησης αυτών σε φορολογητέες πράξεις, κατά τη διάρκεια
πενταετίας ή δεκαετίας (περίοδος διακανονισμού), προκειμένου για
εκμισθωμένα ακίνητα για τα οποία έχει ασκηθεί επιλογή φορολόγησης,
ενεργείται εφάπαξ διακανονισμός μέσα στο ίδιο έτος.
β) Εάν εντός της περιόδου διακανονισμού από την πραγματοποίηση της
δαπάνης για απόκτηση ή κατασκευή επενδυτικών αγαθών δεν έχει γίνει
έναρξη της χρησιμοποίησης αυτών, θεωρείται ότι διατέθηκαν
αποκλειστικά και μόνο σε αφορολόγητες πράξεις και ενεργείται εφάπαξ
διακανονισμός. Εξαιρείται του ανωτέρω περιορισμού της πενταετίας η
πραγματοποίηση της δαπάνης, για την απόκτηση ή την κατασκευή επενδυτικών αγαθών
από οργανισμούς, επιχειρήσεις και εταιρίες κοινής ωφέλειας.

23

Πως διενεργείται ο διακανονισμός της έκπτωσης του ΦΠΑ

παγίων σε περίπτωση παράδοσης τους ή οριστικής παύσης
της χρησιμοποίησης αυτών σε φορολογητέες πράξεις;
Τα αγαθά αυτά θεωρούνται, για τα έτη που απομένουν, ότι
χρησιμοποιήθηκαν αποκλειστικά και μόνο:
α) σε φορολογητέες δραστηριότητες, εφόσον πρόκειται:
αα) για παράδοση η οποία υπάγεται στο φόρο, ββ) για καταστροφή,
απώλεια ή κλοπή, που αποδεικνύονται ή δικαιολογούνται με νόμιμα
παραστατικά, γγ) για παράδοση ακινήτων με σύμβαση πώλησης και
επαναμίσθωσης (sale and lease back), δδ) για παράδοση έργων σύνδεσης
σταθμών αυτοπαραγωγής ή ανεξάρτητης παραγωγής μέχρι το δίκτυο της
Δ.Ε.Η. Α.Ε. ή του Δ.Ε.Σ.Μ.Η.Ε. Α.Ε
β) σε αφορολόγητες δραστηριότητες, στις λοιπές περιπτώσεις.

24

12
 13/1/2022

Διακανονισμός αγαθών επένδυσης (παγίων)

Παράδειγμα: Απόκτηση παγίου 25/11/2011 και έναρξη
χρησιμοποίησης 15/1/2012, ΦΠΑ παγίου 1000 ευρώ
Έτος Pro-Rata ΦΠΑ προς ΦΠΑ προς
έκπτωση απόδοση
2010 80%
2011 80% 800,00 - (25/11)
2011 90% 100,00 - (31/12)
2012 70% - 200,00

Η πενταετία διακανονισμού αρχίζει από το έτος 1ης

χρησιμοποίησης (2012-2016)

25

Διακανονισμός αγαθών επένδυσης (παγίων)

Παράδειγμα: Απόκτηση παγίου και έναρξη χρησιμοποίησης
30/12/2011, ΦΠΑ παγίου 1000 ευρώ
Έτος Pro-Rata ΦΠΑ προς ΦΠΑ προς
έκπτωση απόδοση
2011 80% 800,00 -
2012 70% - 20,00 (1)
2013 90% 20,00 - (2)
2014 80% - -
2015 100% 40,00 - (3)
(1) 1000/5 Χ (70% - 80%)
(2) 1000/5 Χ (90% - 80%)
(3) 1000/5 Χ (100% - 80%)

26

13
 13/1/2022

Διακανονισμός αγαθών επένδυσης (παγίων)

Παράδειγμα: Απόκτηση παγίου και έναρξη χρησιμοποίησης
30/12/2011, ΦΠΑ παγίου 1000 ευρώ, δωρεάν παράδοση 2014
Έτος Pro-Rata ΦΠΑ προς ΦΠΑ προς
έκπτωση απόδοση
2011 80% 800,00 -
2012 70% - 20,00 (1)
2013 90% 20,00 - (2)
2014 - 320,00 (3)
(1) 1000/5 Χ (70% - 80%)
(2) 1000/5 Χ (90% - 80%)
(3) 1000/5 Χ (0% - 80%) Χ 2

27

Διακανονισμός αγαθών επένδυσης (παγίων)

Παράδειγμα: Ανέγερση νέας μονάδας παραγωγής λιπασμάτων με έναρξη
λειτουργίας την 15/3/2019.

Έτος πραγματοποίησης ΦΠΑ

➢Το έτος 2017 πρέπει να γίνει
της δαπάνης δαπάνης
2013 20.000 διακανονισμός του ΦΠΑ της
2014 50.000 δαπάνης του έτους 2013
2015 100.000
➢Το έτος 2018 πρέπει να
2016 50.000
2017 10.000 γίνει διακανονισμός του ΦΠΑ
2018 7.000 της δαπάνης του έτους 2014

28

14
 13/1/2022

Παραγραφή ΦΠΑ

29

Τι προβλέπεται για την περίπτωση που το ποσό της

έκπτωσης είναι μεγαλύτερο από τον οφειλόμενο φόρο;
Όταν το ποσό της έκπτωσης (εκπιπτόμενο ΦΠΑ εισροών) είναι
μεγαλύτερο από τον οφειλόμενο φόρο (ΦΠΑ εκροών) στην ίδια περίοδο
η επιπλέον διαφορά:
α) μεταφέρεται για έκπτωση σε επόμενη φορολογική περίοδο ή
β) επιστρέφεται
με την επιφύλαξη των περί παραγραφής διατάξεων

30

15
 13/1/2022

Πότε παραγράφεται το δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής

του ΦΠΑ;
Το δικαίωμα έκπτωσης ή επιστροφής ΦΠΑ παραγράφεται σε πέντε (5)
έτη από την λήξη έτους εντός του οποίου λήγει η προθεσμία υποβολής
της τελευταίας δήλωσης (ισχύει για πιστωτικά υπόλοιπα που δημιουργήθηκαν από
την 1/1/2014 και μετά)

Παράδειγμα:
Πιστωτικό υπόλοιπο Οκτωβρίου 2014 (διπλογραφικά)

Ημερομηνία υποβολής δήλωσης 28/11/2014

Ημερομηνία παραγραφής: 31/12/2019

31

Υπολογισμός ποσού ΦΠΑ προς έκπτωση/επιστροφή (1)

32

16
 13/1/2022

Υπολογισμός ποσού ΦΠΑ προς έκπτωση/επιστροφή (2)

33

Αυτοπαραδόσεις

34

17
 13/1/2022

Ποιες πράξεις θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις αγαθών ;

α) Η διάθεση αγαθών της επιχείρησης (π.χ. αποθεμάτων) για τις

ανάγκες της
Προσοχή: Ισχύει μόνο για τα αγαθά για τα οποία δεν παρέχεται
δικαίωμα έκπτωσης βάσει της παρ. 4 του αρ. 30 Κωδ. ΦΠΑ (βλ.
παρακάτω) σε περίπτωση που αποκτώνται από άλλον υποκείμενο στο
φόρο (π.χ. καπνοβιομηχανικά προϊόντα, Ε.Ι.Χ. έως 9 θέσεων, τρόφιμα
και ποτά κ.λπ.)

35

Ποιες πράξεις θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις (συνέχεια);

β) Η διάθεση αγαθών από υπαγόμενη στο φόρο δραστηριότητα σε
άλλη μη υπαγόμενη του αυτού υποκειμένου
Παράδειγμα: Υπαγόμενη δραστηριότητα: Εμπόριο Η/Υ - Μη υπαγόμενη
δραστηριότητα: Επαγγελματική εκπαίδευση στους Η/Υ
γ) Η ανάληψη από υποκείμενο στον φόρο αγαθών της επιχείρησής
του για:
i. την ικανοποίηση αναγκών του ή του προσωπικού της επιχείρησης
και
ii. γενικά η δωρεάν διάθεση αγαθών για σκοπούς ξένους προς την
άσκηση της επιχείρησης
Εξαιρούνται τα δείγματα και τα δώρα μικρής αξίας
(ΑΥΟ Π.7015/690/21.10.1986)

36

18
 13/1/2022

Ποια αγαθά θεωρούνται ως «δώρα μικρής αξίας»

«Δώρα μικρής αξίας» είναι τα κινητά αγαθά που προσφέρονται από τον
υποκείμενο στον φόρο σε πελάτες αυτού και στο κοινό χωρίς
αντάλλαγμα, με σκοπό την προαγωγή των επαγγελματικών σχέσεων
αυτού και την προβολή της επιχείρησης εφόσον:
- η αξία κτήσης των προσφερόμενων σε ένα άτομο αγαθών και σε περίπτωση
έλλειψης αυτής, η κανονική αξία αυτών, χωρίς φόρο προστιθέμενης αξίας να μην
υπερβαίνει το ποσό των 10 ευρώ,
-το αγαθό ή τα αγαθά να μην αποτελούν μέρος μιας διαδοχικής σειράς προσφορών
προς το ίδιο πρόσωπο,
- η συνολική αξία των προσφερομένων αγαθών δεν υπερβαίνει σε ένα διαχειριστικό
έτος το 1% των ακαθάριστων εσόδων της επιχείρησης για το έτος αυτό,
-τα προσφερόμενα αγαθά δεν είναι του αυτού είδους με τα πωλούμενα,
παραγόμενα ή κατασκευαζόμενα από την επιχείρηση.

37

Ποια αγαθά θεωρούνται ως «δείγματα»

«Δείγματα» είναι τα κινητά αγαθά που προσφέρονται από τον
υποκείμενο στον φόρο σε πελάτες αυτού και στο κοινό, χωρίς
αντάλλαγμα, με σκοπό τη διαφημιστική προβολή αυτών εφόσον:
- είναι όμοια με τα πωλούμενα, κατασκευαζόμενα ή παραγόμενα από
την επιχείρηση,
- φέρουν την ένδειξη" δείγμα δωρεάν",
- προσφέρονται σε λογικές ποσότητες με σκοπό να γίνει γνωστή η
ύπαρξή τους και να εκτιμηθεί η ποιότητά τους.

Εξομοιώνονται με δείγματα τα βιβλία που διανέμονται "τιμής ένεκεν"

από συγγραφείς υποκείμενους στον φόρο.

38

19
 13/1/2022

Υπάρχουν αγαθά τα οποία δεν μπορούν να θεωρηθούν ως

«δώρα μικρής αξίας ή «δείγματα»
Ναι. Δεν δύναται να αποτελούν δώρα μικρής αξίας και δείγματα τα
οινοπνευματώδη ποτά και τα καπνοβιομηχανικά προϊόντα.

39

Ποια άλλα αγαθά θεωρούνται ως δώρα;

Στο πλαίσιο πρόληψης της δημιουργίας αποβλήτων και της

ανακούφισης των ευπαθών ομάδων, ως δώρα, που επίσης
εξαιρούνται, θεωρούνται:
i) τα τρόφιμα, φάρμακα, ρούχα ή άλλα αγαθά, πλην εκείνων που
υπόκεινται σε Ε.ΦΚ. που διατίθενται δωρεάν σε Ν.Π.Δ.Δ. ή Ν.Π.Ι.Δ. μη
κερδοσκοπικού χαρακτήρα που έχουν συσταθεί νόμιμα στην Ελλάδα
και έχουν αποδεδειγμένα φιλανθρωπικό ή κοινωφελή σκοπό, ΟΤΑ κ.λπ.
προκειμένου να διανεμηθούν αποκλειστικά για την εξυπηρέτηση ή την
ανακούφιση ευπαθών κοινωνικών ομάδων χωρίς αντάλλαγμα, εφόσον
τα αγαθά αυτά δεν θέτουν σε κίνδυνο τη δημόσια υγεία.

40

20
 13/1/2022

Ποια άλλα αγαθά θεωρούνται ως δώρα (συνέχεια);

Ως τέτοια αγαθά θεωρούνται αυτά τα οποία δεν είναι κατάλληλα προς

πώληση ή αξιοποίηση, ιδίως λόγω λαθών ή ελαττωμάτων ή ελλείψεων
στη συσκευασία, την επισήμανση ή το ζύγισμα, ή λόγω απόσυρσης από
την αγορά ή λόγω εγγύτητας προς την ημερομηνία λήξης (βλ. Πολ.
1095/14).
Ο περιορισμός του προηγούμενου εδαφίου δεν ισχύει για την
αντιμετώπιση καταστάσεων που κηρύσσονται ως έκτακτης ανάγκης
Πολιτικής Προστασίας λόγω φυσικών καταστροφών.

41

Ποια άλλα αγαθά θεωρούνται ως δώρα (συνέχεια);

ii) τα αγαθά που παραδίδονται στις Υπηρεσίες του Δημόσιου Τομέα,
στους ΟΤΑ, στα ΝΠΔΔ, στα εκκλησιαστικά ΝΠ, καθώς και στα ΝΠΙΔ ή
στις οντότητες που εποπτεύονται από τους παραπάνω φορείς
προκειμένου να διατεθούν για την κάλυψη των αναγκών των
προσφύγων, ανεξαρτήτως της αξίας και των προδιαγραφών
κατασκευής αυτών,

iii) τα είδη σίτισης που παραδίδονται στο Υπουργείο Παιδείας Έρευνας

και Θρησκευμάτων και το Υπουργείο Εργασίας Κοινωνικής Ασφάλισης
και Κοινωνικής Αλληλεγγύης προκειμένου να διανεμηθούν περαιτέρω
άνευ ανταλλάγματος για την κάλυψη των αναγκών σίτισης των
μαθητών πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας δημόσιας εκπαίδευσης,

42

21
 13/1/2022

Ποια άλλα αγαθά θεωρούνται ως δώρα (συνέχεια);

iv) Τα αγαθά που παραδίδονται στις

Υπηρεσίες του δημόσιου τομέα, στους Ο.Τ.Α.
και στα Ν.Π.Δ.Δ. προκειμένου να διατεθούν
για την κάλυψη των αναγκών των
πληγέντων από ακραία φυσικά φαινόμενα,
ανεξαρτήτως της αξίας και των
προδιαγραφών κατασκευής αυτών.

43

Ποιες άλλες πράξεις θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις;

δ) Η ιδιοκατοίκηση, η παράδοση σε μη φορολογητέα δραστηριότητα

του ιδίου υποκειμένου, η μίσθωση (άνευ ΦΠΑ), η δωρεάν παραχώρηση
της χρήσης ή η χρησιμοποίηση για οποιονδήποτε σκοπό ξένο προς την
επιχείρηση, των ακινήτων που υπάγονται σε ΦΠΑ

ε) Η ανάληψη μερίδας σε αγαθά από εταίρο ή μέτοχο ή κληρονόμο σε

περίπτωση λύσης εταιρίας, αποχώρησης ή θανάτου εταίρου

44

22
 13/1/2022

Ποιες άλλες πράξεις θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις;

στ) η περιέλευση στον υποκείμενο στο φόρο ή στους κληρονόμους του

αγαθών της επιχείρησης του, κατά την παύση των εργασιών της ή κατά
το θάνατο του υποκειμένου

Δεν θεωρούνται αυτοπαραδόσεις αγαθών:

- η περίπτωση που οι κληρονόμοι συνεχίσουν την δραστηριότητα της

επιχείρησης
- η μεταβίβαση ολόκληρης επιχείρησης ή ανεξάρτητου κλάδου αυτής.

45

Ποιες άλλες πράξεις θεωρούνται ως αυτοπαραδόσεις (συνέχεια);

Ως αυτοπαράδοση αγαθών επίσης θεωρούνται:

-Η αποστολή παγίων αγαθών του υποκειμένου σε άλλο Κράτος Μέλος
(π.χ. από το Κεντρικό στο Υποκατάστημα)

-Η αποστολή εμπορευμάτων του υποκειμένου από άλλο Κ-Μ με σκοπό

τη δημιουργία αποθέματος και τη μεταγενέστερη πώλησή τους εντός
του Κ-Μ παραλαβής (βλ. παρακάτω για τις ειδικές ρυθμίσεις στα πλαίσια
συμφωνίας call-off stock)

46

23
 13/1/2022

Επισημάνσεις:
Αγαθά επένδυσης (πάγια)
Για τα αγαθά επένδυσης δεν εφαρμόζονται οι διατάξεις περί
αυτοπαράδοσης αγαθών αλλά εφαρμόζεται ο διακανονισμός παγίων
(εφόσον δεν έχει παρέλθει ο χρόνος διακανονισμού)

Δικαίωμα έκπτωσης
Δεν θεωρείται ως φορολογητέα πράξη (αυτοπαράδοση) η ανάληψη
αγαθού όταν ο υποκείμενος δεν εξέπεσε τον ΦΠΑ κατά την αγορά του
(ΔΕΕ C-415/98).

47

Τι είναι το «ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης αγαθών ή

ιδιοχρησίμοποίησης υπηρεσιών»;
Το «ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησίμοποίησης
υπηρεσιών» είναι ένα φορολογικό στοιχείο που προβλέπεται από τις
διατάξεις του ΦΠΑ και εκδίδεται στις περιπτώσεις αυτοπαράδοσης
αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίησης υπηρεσιών.

Προσοχή: Για τις περιπτώσεις που δεν θεωρούνται ως αυτοπαράδοση

αγαθών ή ιδιοχρησιμοποίηση υπηρεσιών σύμφωνα με τις διατάξεις του
ΦΠΑ δεν εκδίδεται Ειδικό Στοιχείο Αυτοπαράδοσης Αγαθών ή
Ιδιοχρησιμοποίησης Υπηρεσιών.

48

24
 13/1/2022

Σε ποια αξία εκδίδεται το «ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης

αγαθών ή ιδιοχρησίμοποίησης υπηρεσιών»;
Το «ειδικό στοιχείο αυτοπαράδοσης αγαθών ή ιδιοχρησίμοποίησης
υπηρεσιών» εκδίδεται:

-Στην τρέχουσα τιμή αγοράς των αγαθών ή παρόμοιων αγαθών ή στο

τρέχον κόστος

- Στο ποσό του συνόλου των εξόδων που αντιστοιχούν στην

χρησιμοποίηση των αγαθών της επιχείρησης ή στην κανονική αξία των
ιδιοχρησιμοποιούμενων υπηρεσιών.

49

ΕΙΔΙΚΟ ΣΤΟΙΧΕΙΟ
ΑΥΤΟΠΑΡΑΔΟΣΗΣ
ΑΓΑΘΩΝ Ή
ΙΔΙΟΧΡΗΣΙΜΟΠΟΙΗΣΗΣ
ΥΠΗΡΕΣΙΩΝ

50

25
 13/1/2022

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη μεταβίβαση

ακινήτων

51

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη μεταβίβαση ακινήτων

Δόθηκε η δυνατότητα (από 12/12/2019) στον υποκείμενο στον φόρο

κατασκευαστή οικοδομών προς πώληση να επιλέξει να βρίσκεται σε
καθεστώς αναστολής του φόρου προκειμένου η παράδοση τους να μην
επιβαρύνεται με ΦΠΑ, χωρίς αντίστοιχα να υφίσταται δικαίωμα
έκπτωσης του φόρου για τις πράξεις αυτές.

52

26
 13/1/2022

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη μεταβίβαση ακινήτων (συνέχεια)

➢Η υπαγωγή στο καθεστώς πραγματοποιείται με αίτηση του κατασκευαστή
και είναι προαιρετική
➢Η αίτηση υποβάλλεται μέχρι 31.12.2021 για τις άδειες με χρόνο έκδοσης
έως και 30.6.2021 ή εντός προθεσμίας 6 μηνών για τις άδειες που
εκδίδονται από 1.7.2021 και εφεξής
➢ Μαζί με την αίτηση ο κατασκευαστής υποβάλλει κατάσταση με όλα τα
αδιάθετα ακίνητα και το ποσό του φόρου που αντιστοιχεί σε κάθε ακίνητο
προς διακανονισμό όπως αυτό προκύπτει από το «βιβλίο κοστολογίου»
➢Η αναστολή αφορά το σύνολο των αδιάθετων ακινήτων του
κατασκευαστή και ισχύει υποχρεωτικά μέχρι τις 31/12/2022

53

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη

μεταβίβαση ακινήτων

ΑΙΤΗΣΗ

54

27
 13/1/2022

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη

μεταβίβαση ακινήτων

ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΑΔΙΑΘΕΤΩΝ
ΑΚΙΝΗΤΩΝ

55

56

28
 13/1/2022

Αναστολή του Φ.Π.Α. στη μεταβίβαση ακινήτων (συνέχεια)

➢Αναστέλλεται το δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ εισροών που αναλογεί στο
κόστος κατασκευής των ακινήτων που μεταβιβάζονται υπό το καθεστώς
αναστολής του ΦΠΑ
➢Ο εκπεσθείς πριν την έναρξη της αναστολής ΦΠΑ διακανονίζεται κατά
τον χρόνο παράδοσης του κάθε ακινήτου με την υποβολή έκτακτης
δήλωσης ΦΠΑ από τον κατασκευαστή
➢Το πόσο του ΦΠΑ που διακανονίζεται κατά τα ανωτέρω εκπίπτει ως
δαπάνη από τα ακαθάριστα έσοδα της επιχείρησης κατά τον χρόνο του
διακανονισμού
➢Για τα ακίνητα που μεταβιβάζονται υπό το καθεστώς αναστολής του ΦΠΑ
επιβάλλεται φόρος μεταβίβασης ακινήτων
➢Η αναστολή καταλαμβάνει και τις περιπτώσεις αντιπαροχής

57

Πιστωτικά λόγω τζίρου

58

29
 13/1/2022

Τι δεν περιλαμβάνεται στην φορολογητέα αξία;

Στην φορολογητέα αξία δεν περιλαμβάνεται:
Οι χορηγούμενες στον αγοραστή ή το λήπτη εκπτώσεις (π.χ. λόγω
έγκαιρης εξόφλησης, ελαττωματικών προϊόντων, λόγω τζίρου κ.λπ.)

Προσοχή! Για τις εκπτώσεις λόγω τζίρου απαραίτητη προϋπόθεση να έχει

υποβληθεί γνωστοποίηση στην αρμόδια Δ.Ο.Υ. του πωλητή ή του παρέχοντος
τις υπηρεσίες, τουλάχιστον τέσσερις (4) μήνες πριν από την πραγματοποίηση
τους.

59

Πως υποβάλλεται και τι περιλαμβάνει η γνωστοποίηση για

την πραγματοποίηση εκπτώσεων λόγω τζίρου;
-Η γνωστοποίηση γίνεται με απλή δήλωση του υπόχρεου ή με κατάθεση
της οικείας συμφωνίας
-Η δήλωση δεν είναι λεπτομερειακή ούτε ονομαστική κατά πελάτη και
περιλαμβάνει το ποσοστό έκπτωσης που χορηγείται κατά κλιμάκιο
τζίρου, ανεξάρτητα αν αυτό είναι σε ευρώ ή σε ποσότητα.
- Τα ποσοστά των χορηγουμένων εκπτώσεων μπορεί να
διαφοροποιούνται κατά περιοχές της χώρας, κατ' είδος ή ακόμα και κατά
πελάτη ανάλογα με την συμφωνία, εφόσον βέβαια, στην τελευταία αυτή
περίπτωση, έχει κατατεθεί η σχετική σύμβαση σύμφωνα με τα ανωτέρω

60

30
 13/1/2022

Πως υποβάλλεται και τι περιλαμβάνει η γνωστοποίηση για

την πραγματοποίηση εκπτώσεων λόγω τζίρου (συνέχεια)
-Η δήλωση γνωστοποίησης υποβάλλεται μία φορά και εξακολουθεί να
ισχύει μέχρι αυτή να αντικατασταθεί δια της υποβολής νεότερης,
αρχικής, τροποποιητικής ή συμπληρωματικής
-Η χορηγούμενη έκπτωση δεν μπορεί να υπερβεί το δηλωθέν ποσοστό
του οικείου κλιμακίου, ενώ το χορηγούμενο ποσοστό μπορεί να
διαφοροποιείται (προς τα κάτω) από πελάτη σε πελάτη που βρίσκονται
στο ίδιο κλιμάκιο τζίρου.
Παράδειγμα: Ένας προμηθευτής έχει ορίσει ποσοστό έκπτωσης 10% για τζίρο από
100.000 έως 200.000. Είναι δυνατόν να χορηγήσει σε ένα πελάτη 10%, σε άλλο 8%και
σε άλλο καθόλου. Αντίθετα, αν η ίδια επιχείρηση πραγματοποιήσει έκπτωση 15%, για
το ίδιο κλιμάκιο τζίρου, δεν θα αναγνωριστεί προς έκπτωση, από το φόρο εκροών, ο
ΦΠΑ που αναλογεί στο επιπλέον ποσοστό 5% της χορηγηθείσας έκπτωσης

61

Ειδικό καθεστώς καταβολής φόρου από

τον λήπτη αγαθών και υπηρεσιών

62

31
 13/1/2022

Τι προβλέπει το ειδικό καθεστώς καταβολής φόρου από τον

λήπτη αγαθών και υπηρεσιών;
Με το καθεστώς αυτό ορίζεται ότι για:
α) παραδόσεις ανακυκλώσιμων απορριμμάτων
Ανακυκλώσιμα απορρίμματα: πριονίδια, ρινίσματα σιδήρου, χρησιμοποιημένα
χαρτοκιβώτια, άχρηστα βιβλία εκδοτικής επιχείρησης, καλώδια, οι χρησιμοποιημένες
παλέτες, τα πλήρως απαξιωμένα πάγια στοιχεία επιχείρησης που δε χρησιμοποιούνται,
τα καμένα λάδια κλπ, εφόσον παραδίδονται ως απορρίμματα και προορίζονται προς
ανακύκλωση
Ανακύκλωση: η επαναφορά των αγαθών στην αρχική φάση επεξεργασίας τους και την
περαιτέρω αξιοποίησή τους στην παραγωγή
νέων προϊόντων.

63

Τι προβλέπει το ειδικό καθεστώς καταβολής φόρου από τον

λήπτη αγαθών και υπηρεσιών (συνέχεια)
Ο λήπτης των αγαθών αυτών θα πρέπει να έχει αντίστοιχη δραστηριότητα προκειμένου
οι ανωτέρω παραδόσεις να εμπίπτουν στις διατάξεις του άρθρου 39α (π.χ. εμπορία
παλαίων σιδήρων, εργοστάσιο κατασκευής μοριοσανίδων από πριονίδι, εταιρία
ανακύκλωσης ηλεκτρικών συσκευών)
β) μεταβιβάσεις δικαιωμάτων εκπομπής αερίων θερμοκηπίου σε
υποκείμενους και
γ) ορισμένες περιπτώσεις δημοσίων έργων
δ) κινητών τηλεφώνων, κονσολών για παιχνίδια, ταµπλετών
ηλεκτρονικών υπολογιστών και φορητών υπολογιστών

64

32
 13/1/2022

Τι προβλέπει το ειδικό καθεστώς καταβολής φόρου από τον

λήπτη αγαθών και υπηρεσιών (συνέχεια)
Υποχρέωση για καταβολή του φόρου έχει ο λήπτης των αγαθών ή
υπηρεσιών αυτών (πράξη λήπτη) εφόσον είναι υποκείμενος στο φόρο
(π.χ. επιχείρηση)

Ο υποκείμενος που παραδίδει τα αγαθά αυτά:

➢ έχει δικαίωμα έκπτωσης του φόρου εισροών που αντιστοιχεί στις εν
λόγω πράξεις,
➢δεν χρεώνει φόρο στα εκδιδόμενα φορολογικά στοιχεία και
➢ υποχρεούται να αναγράφει σε αυτά τη φράση «`Αρθρο 39α, υπόχρεος
για την καταβολή του φόρου είναι ο αγοραστής

65

Τι προβλέπει το ειδικό καθεστώς καταβολής φόρου από τον

λήπτη αγαθών και υπηρεσιών (συνέχεια)
Προσοχή!

Σε περίπτωση που ενώ συντρέχουν οι προϋποθέσεις εφαρμογής του

άρθρου 39α ληφθούν τιμολόγια με Φ.Π.Α., από υποκείμενα στο φόρο
πρόσωπα με δικαίωμα έκπτωσης του φόρου των εισροών τους,
επισημαίνεται ότι για το Φ.Π.Α. των τιμολόγιων αυτών
δεν παρέχεται δικαίωμα έκπτωσης

66

33
 13/1/2022

Ευχαριστούμε!

67

34