• YENİÇAĞDA AVRUPA

GENEL ÖZELLİKLERİ
• Haçlı seferleri sırasında pek çok derebeyinin
öldürülmesi ve barutun ateşli silahlarda kullanılmasıyla
(topun icadı) Avrupa’da Feodalite yönetimi zayıflamış
ve merkezi krallıklar güçlenmiştir.

• Katolik Kilisesine olan güven azalmış, Avrupa’da uzun

yıllar süren mezhep savaşları yaşanmıştır.

• Doğu-batı ticareti gelişmiş, Avrupa’da zenginlik

artmıştır.

• Hümanizm, bireyin özgürlüğü, Rönesans ve Reform

hareketleri gelişmiştir.
 Feodalite’nin Çözülüşü ve Merkezi
Krallıkların Kurulması
• Ortaçağ Avrupa’sında Feodalite(derebeylik) denilen
siyasi bir sistem bulunmaktaydı.

• Kilise her şeye hakimdi. Kutsal Roma Germen

İmparatorları Papa’nın elinden taç giyerlerdi.

• Senyörler sahip oldukları toprakların ve üzerinde

yaşayanların (serf) mutlak hakimi idiler.

• Kilise’nin dogmatik düşüncesi (skolastik düşünce) her

türlü bilgi üretimini kontrol altında tutuyordu.
 • Yeniçağda feodalite sistemi yıkılarak milli
monarşiler(mutlak krallıklar) kurulacak,

• krallar Papalara karşı güçlenecek,

• iktisadi faaliyetler kolaylaşacak,

• düşünce inkılabı gerçekleşecektir.

• Not:Avrupa’da feodalitenin zayıflamasına ve mutlak

krallıkların güçlenmesine;

• 1-Haçlı seferleri

• 2-Topun icadı sebep olmuştur.

• XV.yy.da milli monarşiler(mutlak krallıklar) ortaya
çıktı:

• Fransa’da II. Lui soyluları mağlup ederek topraklarına

el koydu.

• İngiltere’de Lankstr ve York hanedanları arasındaki

Gül Savaşları (1455-1485) Tudor hanedanının devlete
hakim olmasını sağladı.

• İspanya’da Ferdinand ve İzabella’nın evliliği güçlü bir

İspanya’yı ortaya çıkardı.
 AVRUPADAKİ BİLİMSEL VE
TEKNOLOJİK GELİŞMELER

• 1. Barut ve topun geliştirilmesi

• Barut, tarihte ilk kez Çinliler tarafından bulunmuştur.

• Çinliler barutu sadece eğlence maksadıyla şenliklerde

kullanmışlardır.
• İstanbul’un fethinde surları yıkan toplarda kullanılan
barut o tarihten sonra Avrupalılar tarafından ateşli
silahların yapımında kullanılmaya başlandı.

• Bunun sonucu olarak Avrupa’nın siyasî birliğini bozan

derebeylikler ortadan kaldırılıp yerine güçlü merkezi
krallıklar kuruldu.
2.Kâğıt ve Matbaanın Geliştirilmesi

• Ortaçağın başlarından itibaren Çinliler ipekten ve

Türkler pamuktan kağıt yapıyorlardı.

• Talas Zaferi’nden sonra Müslümanlar, Haçlı

Seferleri esnasında da Avrupalılar kâğıt yapımını
öğrendi.
• Avrupalılar daha sonra kâğıdı selülozdan bol ve ucuz
olarak üretmeyi başardılar.

• İlkel haliyle matbaa ilk kez Çinliler ve daha sonra da

Uygur Türkleri tarafından kullanılmıştır.

• Bugünkü şekliyle matbaa ilk kez Avrupa’da, 1450’da

Alman Jan Gutenberg (Johannes Gutenberg)
tarafından icat edildi.
Kağıt ve Matbaanın Geliştirilmesiyle;

• 1-Çok sayıda kitap basıldı. Kitaplar ucuzladı.

• 2-Okuma ve yazma bilenlerin sayısında artış oldu.

• 3-Düşünce alanında gelişmeler yaşandı. Bilim ve

edebiyat gelişti.

• 4-Hümanizm, Rönesans ve Reform hareketlerine

zemin oluşturdu.
 3.Pusulanın geliştirilmesi

• Pusula, Çinliler tarafından bulunmuş,

• Haçlı Seferleri sırasında Müslümanlardan Avrupalılara

geçmiş ve onlar tarafından geliştirilmiştir.
B. COĞRAFÎ KEŞİFLER
• Avrupalıların, ülkeleri dışında bulunan yerlerdeki
zenginlikleri elde etmek amacıyla,

• XV. yüzyılın sonlarına doğru yaptıkları deniz

seferlerine coğrafî keşifler denilmektedir.
 Coğrafî Keşiflerin Sebepleri:
• 1-İpek ve Baharat Ticaret Yollarının Türklerin
kontrolünde olması sebebiyle,

• Avrupalıların ipek, baharat, altın, elmas gibi değerli

maddelerin bulundukları ülkelere ulaşacak yeni yollar
bulma isteği

• 2-Hıristiyanlığı yaymak istemeleri

• 3-Pusula, harita ve gemi yapımındaki gelişmeler, cesur

denizcilerin yetişmesi
 Önemli Keşifler

• 1-Portekizli Bartelmi Diaz Afrika’nın en güney ucu

olan Ümit Burnu’nu buldu(1487).

• 2-Portekizli Vasko dö Gama Ümit Burnu’nu dolaşarak

Hindistan’a(Kaliküt limanı) ulaşan Hint Deniz Yolu’nu
buldu(1498).
• 3-Kristof Kolomb Amerika’yı keşfetti(1492). Ancak
Colomb keşfettiği yerin yeni bir kıta olduğunu fark
etmediği için kıta, 1507’de burayı keşfeden Ameriko
Vespuçi’nin adıyla anıla geldi.

• 4-Portekizli Macellan’ın başlattığı yolculuğu

tamamlayan Del Kano Dünyanın çevresini dolaşarak
yuvarlak olduğunu ispatladı(1519-1522).
 Keşiflerin Sonuçları:

• 1-Yeni kıtalar keşfedildi. Buralara (özellikle

Amerika’ya) Avrupalılar göç ettiler.

• 2-İlk sömürge imparatorlukları (İspanyol ve

Portekizliler tarafından Amerika ve Afrika’da)
kuruldu.

• 3-Yeni ticaret yollarının bulunmasıyla Akdeniz

limanları önemini kaybederken, Atlas Okyanusu
kıyılarındaki limanlar değer kazandı.
• 4-Keşfedilen yerlerdeki değerli madenler (altın,
gümüş) Avrupa’ya taşındı. Böylece burjuva sınıfı
(ticaretle uğraşan şehirliler) zenginleşti.

• (Avrupa’nın siyasi ve sosyal yapısında etkili olmaya

başlayacaklardır.)

• 5-Yeni medeniyetler(Aztek, İnka, Maya), yeni

ürünler(tütün, kakao, patates, vanilya) ve yeni ırkların
varlığı keşfedildi.
• 6-Katolik Kilisesine duyulan güven azaldı. Skolastik
düşünce zayıfladı. Buna karşılık Hıristiyanlık yeni
keşfedilen kıtalarda yayıldı.

• Not:Coğrafi Keşiflere İspanya ve Portekiz öncülük

etmiştir.

• Coğrafi Keşiflerle oluşan zenginliğin ardından toprak

başlıca zenginlik kaynağı olmaktan çıkmış,

• zenginliğin ölçüsü ticaret ve değerli madenler

olmuştur.
 Coğrafi Keşiflerin Osmanlılara Etkisi

• 1-Coğrafi Keşiflerin sonucunda yeni ticaret yolları

bulunması Osmanlı Devleti’nin gümrük gelirlerini
azaltmıştır.

• 2-Yeni kıtalardan Avrupa’ya getirilen değerli

madenler Osmanlı piyasalarına talep olarak yansıyınca
Osmanlıların arz-talep dengesine dayalı ekonomik
yapısı bozulmuş,

• üretimin iç piyasayı karşılayacak kadar olması

enflasyonu yükseltmiş, fakirlik ve sosyal karışıklıklara
sebep olmuştur.
 RÖNESANS

• XV. ve XVI. yüzyıl Avrupa’sında bilim, sanat ve

edebiyat alanlarındaki yeniliklere Rönesans(yeniden
doğuş) denir.

• Rönesans’ı hazırlayan en önemli iki faktör, matbaanın

icadı ve coğrafî keşiflerin meydana getirdiği
zenginliktir.
 Rönesansın Sebepleri

• 1-Kağıt ve matbaanın yaygınlaşması sonucunda yeni

düşüncelerin daha hızlı yayılma imkanı bulması

• 2-İslam medeniyetinin katkısı(özellikle Endülüs

Emevileri’nin)

• 3-Kültür ve sanattan zevk alan, bilim adamı ve

sanatkarları koruyan zengin Mesen Sınıfı’nın ortaya
çıkması

• 4-İstanbul’un fethinde İtalya’ya kaçan Rum bilim

adamlarının katkısı(Antik Yunan dönemine ait eserlerin
Avrupa’ya tanıtılmasında faydalı olmuşlardır.)
 Rönesans’ın İtalya’da Başlamasının
Sebepleri
• Akdeniz’in ortasında yer alması,

• İslam Dünyası ile kültürel ve ticari ilişkilerinin canlı

olması,

• Roma, Helen ve Yunan kültürlerinin mirasçısı olması,

• ekonomik açıdan zengin olması,

• bilgin ve sanatçılar üzerinde baskı kuracak bir

merkezi otoritenin bulunmaması
• Rönesans ilk kez insana değer veren Hümanizm akımı
ile ortaya çıkmıştır.

• Rönesansın başlıca temsilcileri:

• Şair Petrark,

• Makyavel(“Hükümdar” ın yazarı),

• Resim ve heykelde Rafael, Leonardo da Vinçi,

Mikelanj, Donatello;
MAKYAVELLİ

W.A.MOZART
 • Fransa’da Rabelais ve Montaigne;

• Almanya’da Erasmus ve Dürer;

• İngiltere’de Şekspir;

• İspanya’da Servantes(Don Kişot’un yazarı)’dir.

ŞEKSPİR

DANTE
J. W.V.GÖTHE
 Rönesans’ın sonuçları:
• 1-Kilisenin donmuş dini fikirlerinden oluşan Skolastik
düşünce zayıfladı. Akıl, deney ve gözleme dayanan
özgür düşünce ön plâna çıktı.

• 2-Kilisenin otoritesi zayıfladı. Reform hareketlerine

sebep oldu.

• 3-Yeni ve özgün eserler meydana getirildi.

• 4-Millî diller eğitim ve bilim açısından önem kazandı.

• Not:Rönesans’ın sonucunda İslam dünyası (özellikle

Osmanlılar) bilimde öncülüğü Avrupalılara
kaptırmıştır.
REFORM
• 16.yy.da Hıristiyanlığın Katolik mezhebinde
meydana gelen değişmelere reform(yeniden
düzenleme) denir.
 Reform Hareketlerinin Sebepleri:

• 1-Katolik Kilisesinin bozulması

• 2-Matbaa sayesinde İncil’in milli dillere çevrilerek

okunması

• 3-Hıristiyanlığın kaynaklarının araştırılması

• 4-Hümanistlerin Kilise ve din adamlarını eleştirmeleri

• 5-Endülüjans dağıtılmasına karşı duyulan tepkiler

• 6-Soyluların Katolik Kilisesinin zenginliğine ve birlik

çabalarına karşı gösterdiği tepkiler
 • Aforoz:Papanın bir kişiyi dinden çıkarma yetkisidir.
Kralı bile kapsadığı için Papanın gücünü artırmıştır.

• Enterdi:Papanın bir bölgede dini faaliyetleri tamamen

yasaklamasıdır.

• Evlenme, boşanma, miras gibi faaliyetleri de kapsadığı

için halk üzerinde otorite kurmayı kolaylaştırmıştır.
 • Endülüjans:Kilisenin Para karşılığında verdiği,
günahların affedildiğini gösteren belgedir.(Cennet
tapusu)

• Engizisyon: Kiliseye karşı çıkanların yargılandığı dini

mahkemedir.
 Reform ilk olarak
Almanya’da Martin
Luther öncülüğünde
başladı.

Avrupa’da hızla fikirleri

yayılan Luther’in
taraftarlarına
Protestan denildi.
Reform Hareketlerinin Sonuçları:

• 1-Avrupa’da mezhep birliği bozuldu. Protestanlık,

Anglikanizm ve Kalvenizm gibi yeni mezhepler ortaya
çıktı.

• 2-Papalık eski saygınlığını kaybetti. Katolik Kilisesi

kendisini yenilemek zorunda kaldı.

• 3-Otoritesini kaybetmek istemeyen Katolik Kilisesi

tarafından Engizisyon mahkemeleri kuruldu.

• 4-Kilise’nin mallarına el kondu.

• 5-Eğitim Kilise’nin kontrolünden alınarak laikleştirildi.
Özgür düşüncenin gelişiminde ilerleme görüldü.

• 6-Avrupa’da siyasi birlik bozuldu. 25 yıl süren mezhep

savaşları yaşandı.

• Bunun sonucunda Ogsburg Antlaşması

imzalandı(1555).

• Buna göre:
 • Protestan mezhebi tanındı.

• Prenslere kendi mezhebini seçme ve halkına

benimsetme hakkı tanındı.

• Not: Reform hareketleri Osmanlıların Avrupa’daki

fetihlerini kolaylaştırmıştır.

• Osmanlı topraklarında yaşayan Hıristiyanlar reform

hareketlerinden etkilenmemişlerdir.