‫שיעור ‪ :4‬الدرس الرابع‬

‫סיפורים של פעם סמטה פלונית قصص منذ زمن زقاق (بلونيت)‬

‫__________________________________‬
‫ברוכים הבאים לשיעור עברית أهال ومرحبا بكم في درس اللغة العبرية‪.‬‬
‫שיעור מספר ‪ 4‬درس رقم ‪4‬‬

‫((القاموس الخاص بنا))‬ ‫המילון שלנו‬

‫________________________________‬
‫מילים חדשות שצריך לדעת לפני ששומעים את הסיפור‪ .‬שימו לב‪,‬‬
‫המילים באות כמו בטקסט‪.‬‬
‫كلمات جديدة يجب أن تعرفوها قبل أن تسمعوا القصة‪ ،‬انتبهوا‪ ،‬فالكلمات موجودة‬
‫كما هي بالنص ‪.‬‬
‫____________________________________________‬
‫‪ )1‬סמטה‪ُ ( ,‬زقاق‪ /‬ممر ضيق) הרבה סמטאות (الكثير من األزقة)‬
‫רחוב צר וקטן‪ .‬ביפו העתיקה ובירושלים העתיקה יש סמטאות‪,‬‬
‫רחובות קטנים וצרים‪.‬‬
‫الزقاق هو شارع ضيق وصغير‪ ،‬في مدينة يافا والقدس القديمة يوجد الكثير من‬
‫األزقة الصغيرة والضيقة‪.‬‬
‫___________________________________________‬
‫‪ )2‬אנשי עסקים‪(,‬رجال أعمال) איש עסקים (رجل أعمال)‬

‫‪ )3‬קרן קיימת לישראל منظمة صهيونية تسمي (الصندوق القومي اليهودي)‪.‬‬

‫‪Jewish National Fund ,‬‬

‫______________________________________________‬
 ‫‪ )4‬פסל تمثال‪ /‬نُصب‬
‫מיכאל אנג'לו היה פסל‪ ,‬הוא פיסל‪ ,‬בנה את הפסל דויד‪.‬‬
‫مايكل أنجلو كان نحات‪ ،‬فهو ينقش على الحجر‪ ،‬ولقد نحت تمثال (ديفيد)‪.‬‬
‫ז'קומטי‪ ,‬אוגוסטוס רודן והנרי מור הם פסלים מפורסמים בעולם‪.‬‬
‫جيكاموتي وأغسطس رودن وهنري مور هم نحاتين مشهورين في العالم‪.‬‬
‫מיכאל אנג'לו הפסל בנה את הפסל דויד‪.‬‬
‫نحت (مايكل أنجلوا) تمثال (ديفيد)‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫‪ )5‬מרוצה (راض‪ /‬مقتنع‪ /‬قنوع)‬
‫מאושר‪ ,‬הוא אדם מאושר ושמח‪ ,‬כי הוא מרוצה מכל דבר‪.‬‬
‫المبتهج هو الشخص المسرور والسعيد‪ ،‬ألنه يرضى بكل شيء‬
‫_________________________________________‬
‫‪ )6‬חול رمل‬
‫האדמה על שפת הים‪ .‬األرضية الموجودة على شاطئ البحر‬
‫___________________________________________‬
‫‪ )7‬התלכלכו‪( ,‬اتسخوا) ‪ /‬להתלכלך (اتسخ)‬
‫מהמילה מלוכלך‪ ,‬לא נקי‪ ,‬הפנים שלך התלכלכו מהגלידה‪ ,‬בבקשה‬
‫תרחץ אותם‪ .‬وتأتي من كلمة (قذر‪ُ /‬متسخ) (ليس بنظيف)‪ ،‬اتسخ وجهك من‬
‫المثلجات (آيس كريم)‪ ،‬من فضلك اغمر وجهك بالماء‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )8‬אריה‪( ,‬أسد)‪ ،‬אריות (أسود)‬
‫האריה הוא מלך החיות‪ .‬األسد هو ملك الغابة‪.‬‬
‫______________________________________________‬
 ‫‪ )9‬רעיון‪( ,‬فكرة) הרבה רעיונות (الكثير من األفكار)‬
‫‪idea ,‬‬

‫אני לא יודע מה לקנות לה ליום ההולדת‪ ,‬יש לך רעיון?‬

‫أل أعرف ماذا أشتري لها احتفاال بيوم ميالدها‪ ،‬هل لديك فكرة؟‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )10‬מצא חן בעיניו (استحسنته‪ /‬أعجبني‪ /‬أحببته)‬
‫‪ -‬משה‪ ,‬מה אתה אומר על השמלה החדשה שלי? היא מוצאת חן‬
‫בעיניך‪ ,‬היא יפה בעיניך??‬
‫‪ -‬כן‪ ,‬מאוד‪ ,‬מאוד!!! היא מוצאת חן בעיניי‪.‬‬
‫موشيه‪ ،‬ما رأيك في فستاني الجديد؟ هل أعجبك‪ ،‬هل هو جميل في عينك؟‬
‫نعم‪ ،‬جدا!!!! لقد أحببته‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫בואו נקשיב לסיפור هيا بنا نستمع إلى القصة‪.‬‬
‫סיפורים של פעם סמטה פלונית قصص منذ زمن زقاق بلونيت‪.‬‬
‫________________________________________‬
‫במרכז תל אביב יש שני רחובות קטנים מאוד‪ ,‬שתי סמטאות‪,‬‬
‫שיוצאות מרחוב המלך ג'ורג'‪ .‬שם האחת סמטה פלונית ושם השנייה‬
‫סמטה אלמונית‪.‬‬
‫في وسط تل أبيب يوجد شارعين صغيرين جدًا‪ ،‬واثنين من األزقة‪ ،‬يخرجان من‬
‫شارع الملك (جورج)‪ ،‬اسم األول (زقاق بلونيت) واسم الثاني (زقاق ألمونيت)‪.‬‬
‫פלוני ואלמוני הם מישהו בלי שם‪ ,‬מישהו לא ידוע‪ ,‬אינקוגניטו‪ .‬מה‬
‫הסיפור של שתי הסמטאות האלה? בשנת ‪ 1918‬כשנגמרה מלחמת‬
‫העולם הראשונה‪ ,‬התחילה תל אביב לגדול‪.‬‬
 ‫بلوني وألموني هم شخص بال اسم‪ ،‬شخص غير معروف‪ ،‬مجهول‪ ،‬ما هي حكاية‬
‫هاتان الممران؟ في عام ‪ 1918‬عندما انتهت الحرب العالمية األولى‪ ،‬بدأت مدينة تل‬
‫أبيب تزدهر‪.‬‬
‫בנו בתים‪ ,‬רחובות חדשים‪ ,‬נטעו עצים בכל מקום‪ .‬הייתה הרגשה של‬
‫פריחה‪ ,‬פרוספריטי בתל אביב‪ .‬אנשי עסקים רבים הגיעו לישראל‪ ,‬הם‬
‫רצו גם להיות ציונים וגם לעשות כסף‪.‬‬
‫فلقد بنوا المنازل‪ ،‬وأقاموا شوارع جديدة‪ ،‬وغرسوا األشجار في كل مكان‪ ،‬وساد‬
‫شعور من الرخاء واالزدهار في تل أبيب‪ ،‬ووصل كثيرا من رجال األعمال إلى تل‬
‫أبيب‪ ،‬أرادوا أن يكونوا صهاينة‪ ،‬وأن يكسبوا المال أيضا‪.‬‬
‫אחד מאנשי העסקים האלה היה מאיר געצל שפירא שהגיע מדטרויט‬
‫בארצות הברית‪ .‬שפירא הביא איתו חזון‪ ,‬חלום‪ ,‬הרבה כסף‪ ,‬וגם את‬
‫סוניה אהובתו‪.‬‬
‫كان (مائير جعيتسل شفيرا) احدى رجال األعمال الذي وصل من مدينة (ديترويت)‬
‫في الواليات المتحدة األمريكية‪ ،‬وقد جلب (شفيرا) معه هدف وحلم‪ ،‬وكثيرا من‬
‫المال‪ ،‬وجلب معه أيضا حبيبته (سونيا)‪.‬‬
‫שפירא היה אדם עשיר‪ .‬הוא חשב‪ ,‬שכל דבר הוא יכול לקנות בכסף‪,‬‬
‫הוא קרא לעצמו "קרן קיימת של איש אחד"‪ .‬כשהוא הגיע לתל אביב‬
‫הוא הקים‪ ,‬בנה שכונה בדרום העיר בשם "שכונת שפירא"‪ .‬בלב‬
‫השכונה הוא בנה בית כנסת לזכר אימו שרה‪.‬‬
‫كان (شفيرا) شخص غنيًا‪ ،‬وكان يعتقد أنه يستطيع أن يشتري أي شيئًا بالمال‪ ،‬ودعا‬
‫نفسه بـ (الصندوق القومي اليهودي الخاص برجل واحد)‪ ،‬وعندما وصل إلى تل‬
‫أبيب‪ ،‬بنى حي في جنوب المدينة بإسم (حي شفيرا)‪ ،‬وفي قلب الحي بنى معب ًدا‬
‫لذكرى وفاة أمه سارة‪.‬‬
‫בצפון העיר‪ ,‬שהיום זה מרכז העיר הוא הקים עוד שכונה ציורית‬
‫ומיוחדת‪ ,‬ובה שני רחובות קטנים ששמותיהם‪ :‬סמטה פלונית וסמטה‬
‫אלמונית‪ .‬שם הוא בנה בית בשבילו ובשביל סוניה אהובת ליבו‪.‬‬
 ‫وقد أقام أيضا في شمال المدينة‪ ،‬الذي أصبح اليوم وسط المدينة‪ ،‬حي صغير‬
‫أخرومخصوص‪ ،‬ويوجد به شارعين صغيرين‪ ،‬وكانت أسمائهم‪ :‬زقاق بلونيت‪،‬‬
‫وزقاق ألمونيت‪ ،‬وقد بنى هناك منزال له‪ ،‬ومنزل لـ(سونيا) حبيبة قلبه‪.‬‬

‫בכניסה לביתם הוא שם‪ ,‬העמיד את הפסל של דיוניסוס‪ ,‬אל היין‬

‫היווני‪ ,‬אבל סוניה היפה לא הייתה מרוצה‪ ,‬לא הייתה מאושרת‪ ,‬כי‬
‫כשהיא יצאה מהבית ‪ ,‬החול נכנס לסנדלים שלה והרגליים שלה‬
‫התלכלכו‪.‬‬
‫وفي مدخل منزلهم وضع (شفيرا) تمثال (ديونيسيس)‪-‬إله الخمرعند اليونان‪ ،-‬ولكن‬
‫(سونيا) الجميلة ‪ ،‬لم تكن راضية‪ ،‬ولم تكن سعيدة‪ ،‬ألنه عندما يخرج من المنزل‪،‬‬
‫تدخل الرمال إلى صندلها وتتسخ أقدامها‪.‬‬
‫בעלה‪ ,‬מאיר געצל שפירא‪ ,‬לא נח ומיהר לרצף את הרחוב‪ ,‬לשים‬
‫אספלט ברחוב‪ .‬אף על פי כן סוניה היפה לא הייתה מרוצה‪ :‬המקום‬
‫היה רחוק מהמרכז של תל אביב אז‪ ,‬והיא לא הרגישה בטוחה‪ ,‬היא‬
‫לא הרגישה ביטחון‪.‬‬
‫لذلك فإن زوجها (شفيرا) لم يهدأ وأسرع بتمهيد الشارع‪ ،‬ووضع أسفلت فيه‪ ،‬وعلى‬
‫الرغم من ذلك لم تكن سونيا الجميلة راضية‪ ،‬ألن مكانهما كان بعيد عن وسط مدينة‬
‫تل أبيب‪ ،‬ولم تكن تشعر باألمن واألمان‪.‬‬
‫שפירא לא נח לרגע והזמין את הפסל גורדון לעזרה‪ .‬גורדון בנה לפני‬
‫הבית פסל של אריה כדי שישמור על הבית‪ .‬אבל גם הפעם סוניה‬
‫היפה לא הייתה מרוצה‪ .‬לרחוב עוד לא היה שם‪ ,‬וזה לא מצא חן‬
‫בעיניה‪ .‬שפירא לא נח לרגע‪ ,‬הוא החליט לתת לשני הרחובות של‬
‫השכונה את השמות שלו ושל אשתו האהובה‪" :‬רחוב געצל שפירא"‬
‫ו"רחוב סוניה שפירא"‪.‬‬
‫لم يمكُث (شفيرا) لحظة واحدة‪ ،‬ودعا النحات (جورديون) لمساعدتهم‪ ،‬فبنى لهم‬
‫(جورديون) تمثال ألسد لكي يحافظ لهم على البيت‪ ،‬لكن أيضا هذه المرة لم تكن‬
‫سونيا الجميلة راضية‪ ،‬فلم يكن هناك اسم للشارع‪ ،‬وهذا ال يُعجبها‪ ،‬فلم يهدأ (شفيرا)‬
‫وال لحظة وقرر أن يعطى شارعي الحي اسمه واسم زوجته المحبوبة‪ ،‬فأصبح‬
‫(شارع جعيتسل شيفرا) و (شارع سونيا شفيرا)‪.‬‬
 ‫הפעם ראש העיר של תל אביב‪ ,‬מאיר דיזינגוף‪ ,‬לא היה מרוצה‪.‬‬
‫הרעיון שכל אחד שיש לו כסף יקרא רחוב על שמו לא מצא חן בעיניו‪.‬‬
‫הוא ביקש למחוק‪ ,‬להוציא את שני השמות מהרחובות‪.‬‬
‫لكن هذه المرة لم يكن (مائير ديزينجوف) رئيس بلدية تل أبيب راضيًا‪ ،‬فلقد كانت‬
‫فكرة أن كل من لديه مال يُطلق اسمه على شارع‪ ،‬لم تلقى استحسانا في عنيه‪،‬‬
‫وطلب أن يُمحى ويُحذف هذان االسمان من الشارعين‪.‬‬

‫התחיל ויכוח קשה בין מאיר דיזינגוף וגעצל שפירא‪ ,‬ואומרים גם‪ ,‬כי‬
‫שפירא הרים יד על ראש העיר‪ ,‬אבל דיזנגוף לא פחד וביקש מהעוזר‬
‫שלו למצוא שני שמות אחרים לרחובות האלה‪ .‬העוזר נתן שני שמות‬
‫זמניים "פלונית" ו"אלמונית" עד שהוא ימצא שמות מתאימים יותר‪,‬‬
‫טובים יותר‪.‬‬
‫وبدأ نقاشا حادا بين (ديزنجوف) وبين (شفيرا)‪ ،‬وقيل أن (شفيرا) رفع يده على‬
‫رئيس البلدية‪ ،‬لكن (ديزنجوف) لم يخاف‪ ،‬وطلب من ُمساعديه أن يجدوا اسمين‬
‫أخرين لهذان الشارعان‪ ،‬وقد اقترح المساعد اسمين مؤقتين وهما (بلونيت) و‬
‫(ألمونيت) حتى يجد اسمين مناسبين أكثر‪ ،‬وأفضل‪.‬‬
‫מאיר דיזינגוף והעוזר שלו היו אנשים עסוקים מאוד‪ ,‬ולא מצאו זמן‬
‫לטפל בשמות‪ .‬כך נשארו השמות‪ :‬פלונית ואלמונית עד היום‪.‬‬
‫كان (مائير ديزنجوف) و مساعده مشغولون دائما‪ ،‬ولم يجدوا وقتا لإلعتناء باإلسم‪،‬‬
‫وهكذا ظلت تلك األسماء‪( ،‬بلونيت‪ ،‬ألمونيت) حتى اليوم‪.‬‬
‫ומה קרה לסוניה? היא ברחה מהבית עם בחור צעיר והשאירה את‬
‫בעלה עם האריה שבפתח הבית‪ .‬לאחר שנים מת דיזינגוף‪ ,‬מת העוזר‬
‫ומת שפירא‪ ,‬רק האריה עדיין שומר על הכניסה לבית של סוניה‬
‫האהובה‪.‬‬
‫وماذا حدث لـ(سونيا)؟ لقد هربت من المنزل مع شاب صغير‪ ،‬وتركت زوجها مع‬
‫األسد الموجود في مدخل المنزل‪ ،‬وبعد سنوات توفي (ديزنجوف)‪ ،‬وتوفي المساعد‪،‬‬
‫وتوفي (شفيرا)‪ ،‬فقط ظل األسد محاف ً‬
‫ظا على منزل سونيا المحبوبة‪.‬‬
 ‫الدرس الخامس‬ ‫שיעור ‪:5‬‬
‫אולי תקפוץ אליי לקפה? من الممكن أن تقفز(تجري) لتحضر لي القهوة؟‬
‫ברוכים הבאים לשיעור עברית أهال ومرحبا بكم في درس العبرية‬
‫שיעור מספר ‪ 5‬الدرس رقم ‪5‬‬

‫__________________________________________‬
‫המילון שלנו قاموسنا!‬
‫מילים חדשות שצריך לדעת לפני ששומעים את הטקסט‪ .‬שימו לב‪,‬‬
‫המילים באות כמו בטקסט‪.‬‬
‫هذه كلمات جديدة يجب أن تعرفوها قبل أن تستمعوا إلى النص‪ ،‬انتبهوا‪ ،‬فالكلمات‬
‫مرتبه حسب سياقها بالنص‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )1‬רועה צאן راعي أغنام‬
‫אדם ששומר על הצאן‪ ,‬חיות כמו כבשים ועזים‪ .‬בתורה מספרים על‬
‫משה ודוד שהיו רועי צאן‪.‬‬
‫الشخص الذي يحافظ على األغنام‪ ،‬الحيوانات مثل الخرفان والماعز‪ ،‬مكتوب في‬
‫التوراة أن موسى وداود كانوا رعاة أغنام‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫‪ )2‬עז‪ ,‬عنزة‪ /‬معزة הרבה עיזים الكثير من الماعز‬
‫מגדלים עזים בגלל החלב והבשר שלהן‪ .‬אומרים שחלב עזים בריא‬
‫יותר מחלב פרה‪.‬‬
‫يربون الماعز كي يستفيدوا بألبانهم ولحومهم‪ ،‬يقولون أن لبن الماعز صحي أكثر‬
‫من لبن البقر‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )3‬מעורר‪ ,‬مستيقظ לעורר أيقظ‪ /‬نشط‪ /‬نهض‬
 ‫כמו להתעורר לקום מהשינה‪ ,‬לעורר לגרום למישהו לקום מהשינה‪.‬‬
‫مثل كلمة (أن تستيقظ) وتعني أن تقوم من النوم‪ ،‬اما (أيقظ) تعني أن تجعل شخصا‬
‫ما يقوم من نومه‪.‬‬
‫ויש גם שעון מעורר שמצלצל בבוקר כדי לעורר‪ ,‬להעיר אותנו‪.‬‬
‫ويوجد أيضا ُمنبه والذي يرن في الصباح ليوقظنا‪.‬‬
‫כשלומדים לבחינה בלילה שותים הרבה קפה כי הקפה מעורר‪.‬‬
‫عندما نذاكر في ليلة اإلمتحان نشرب الكثير من القهوة كي توقظنا‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )4‬לערבב مزج‪ /‬خلط‪ /‬دمج‬
‫לחבר דברים שונים ביחד כמו לערבב סוכר בתוך התה‪ .‬כשמכינים‬
‫סלט חותכים ירקות ואחר כך מערבבים אותם ביחד‪.‬‬
‫تعني‪ :‬دمج أشياء مختلفة مع بعضها البعض‪ ،‬مثلما تخلط السكر داخل كوب الشاي‪.‬‬
‫وأيضا عندما نُعد السلطة نقطع الخضروات وبعد ذلك نمز ُجهم جميعا معا‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫מים רותחים مياه مغلية‪.‬‬ ‫‪ )5‬רותח‪ ,‬مغلي‪ /‬مستعر‬
‫מים חמים מאוד‪ .‬המים רותחים ב‪ 100 -‬מעלות צלסיוס‪.‬‬
‫مياه مغلية جدا‪ ،‬المياه مغلية لدرجة ‪100‬‬

‫_____________________________________________‬
‫‪ )6‬מוצר‪ ,‬منتج‪/‬غلة‪ /‬محصول הרבה מוצרים الكثير من المنتجات‬
‫עכשיו בימים האלה אפשר לקנות מוצרים שונים באינטרנט ולא ללכת‬
‫לחנויות‪.‬‬
‫األن في هذه األيام نستطيع أن نشتري منتجات مختلفة عبر اإلنترنت‪ ،‬دون الذهاب‬
‫إلى المحالت التجارية‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
 ‫‪ )7‬נפט نفط‪ /‬بترول‬
‫קוראים לנפט הזהב השחור‪ .‬מוציאים את הנפט מהאדמה‬
‫ועושים ממנו דלק למכוניות‪.‬‬
‫يطلقون على كلمة (بترول) الذهب األسود‪ ،‬يستخرجون البترول من األرض‬
‫ويصنعون منه بنزين للسيارات‪.‬‬
‫__________________________________________‬
‫‪ )8‬משבר ‪ ...‬أزمة‬
‫בגלל המשבר הכלכלי הרבה אנשים איבדו את העבודה שלהם‪.‬‬
‫كثيرا من الناس أعمالهم‪.‬‬
‫ً‬ ‫بسبب األزمة اإلقتصادية خسر‬
‫______________________________________________‬
‫‪ )9‬להירדם‪ ,‬خدر נרדם غفا‪ ،‬نعس‬
‫עובר למצב של שינה‪ .‬תמיד הוא נרדם מול הטלוויזיה‪.‬‬
‫دائما يغفو أمام التلفاز‪.‬‬ ‫ينتقل لوضع النوم‪.‬‬
‫הוא עבד כל הלילה לכן הוא נרדם בשיעור‪.‬‬
‫هو عمل طوال الليل لذلك غفا في الدرس‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫אישה בהריון إمراة حامل‪.‬‬ ‫‪)10‬‬
‫אישה שיש לה תינוק בבטן‪ .‬إمراة لديها طفل في بطنها‪.‬‬
‫___________________________________________‬
‫להפסיד כסף يخسر المال‬ ‫‪)11‬‬
‫לאבד את הכסף‪ .‬הוא הפסיד את כל הכסף בקזינו‪ ,‬אבל הוא מקווה‬
‫להרוויח במשחקים הבאים‪.‬‬
‫يتلف المال‪ .‬هو خسر كل أمواله في الكازينو‪ ،‬لكنه يتمنى أن يربح في األلعاب‬
‫القادمة‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
 ‫להשקיע استثمر‬ ‫‪)12‬‬
‫לשים כסף בביזנס‪ ,‬בבנק‪ ,‬בסטרט אפ כדי להרוויח‪.‬‬
‫أن يضع المال في أعمال تجارية‪ ،‬أو بنك أو بشركة ناشئة بهدف الربح‪.‬‬

‫בואו נקשיב לטקסט هيا بنا نستمع إلى النص‬

‫אולי תקפוץ אליי לקפה? هل تشرب معي قهوة؟‬
‫القطعة رقم ‪1‬‬ ‫קטע א'‬

‫המילה קפה באה מהמילה הערבית 'קהוה'‪ .‬אחר כך עברה המילה‬

‫לשפה התורכית 'קהוה' ומשם דרך הצבא התורכי הגיעה ה'קהוה'‬
‫לארצות אירופה‪ .‬שם שינו את ה ו' ל פ'‪.‬‬
‫كلمة (كافيه) في العبرية تأتي من الكلمة العربية (قهوة)‪ ،‬وبعدها انتقلت الكلمة إلى‬
‫اللغة التركية (قهوة)‪ ،‬وعن طريق الجيش التركي وصلت (القهوة) إلى األراضي‬
‫األوروبية‪ .‬وهناك قاموا بتغير حرف (الواو) إلى (فاء)‪.‬‬
‫___________________________________________‬
‫בצרפתית ‪ café - -‬ובאנגלית ‪ . coffee‬כך כותב ד"ר מרדכי רוזן‬
‫בספרו "אטימולוגיה מילה ברגע"‪.‬‬
‫في الفرنسية تكتب بهذه الصيغة (‪ )café‬وفي اإلنجليزية بهذه الصيغة (‪،)coffee‬‬
‫هكذا كتب دكتور (مردخاي روزين) في كتابه (تبسيط الكلمة في لحظة)‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫–אומרים שהקפה הגיע אלינו מאתיופיה‪ .‬מספרים שרועה צאן ראה‬
‫שלעיזים שלו יש הרבה כוח ואנרגיה אחרי שהן אוכלות את הפירות‬
‫של שיח הקפה‪.‬‬
‫يقولون أن القهوة وصلت إلينا من أثيوبيا‪ ،‬وقد رأى بعض رعاة األغنام أن‬
‫(ماشيتهم‪ /‬ماعزهم) لديهم قوة كبيرة‪ ،‬وطاقة بعد أن يأكلون ثمار شجيرة القهوة‪.‬‬
‫________________________________________‬
 ‫רועה הצאן ניסה לאכול את הפרי האדום‪ ,‬וגם הוא הרגיש פתאום‬
‫כוח ואנרגיה‪ .‬הוא חזר לביתו וסיפר זאת לאנשי הכפר‪ .‬באותו הזמן‬
‫לא ידעו דבר על הקפאין‪ ,‬אבל הרגישו שיש בקפה משהו מעורר‬
‫משהו שנותן הרבה אנרגיה‪ .‬כך התחיל הסיפור של הקפה בזמן‬
‫המודרני‪.‬‬
‫حاول راعي الغنم أن يأكل الفاكهة الحمراء‪ ،‬وقد شعر هو أيضا بالحيوية والنشاط‪،‬‬
‫وعندما عاد إلى بيته حكى ما حدث له ألهل القرية‪ ،‬في الوقت الذي لم يكن يعرف‬
‫أحد شيئا عن (الكافيين)‪ ،‬لكنهم شعروا أنه يوجد في الوقت شيئا ما يوقظهم‪،‬‬
‫ويعطيهم الكثير من الطاقة‪ ،‬وهكذا بدأت قصة القهوة في العصر الحديث‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫הקפה מעורר‪ ,‬הוא עוזר להתחיל את היום ולגמור את הארוחה‪ .‬על‬
‫כוס קפה עושים ביזנס ומתחילים יחסים רומנטיים‪ .‬הקפה מחבר בין‬
‫אנשים‪ ,‬שותים אותו בכל העולם ובכל מקום מכינים אותו קצת אחרת‪.‬‬
‫القهوة توقظنا‪ ،‬فهي تساعد في أن نبدأ اليوم‪ ،‬وبها ننتهي من تناول الوجبة‪.‬‬
‫مع كوب من القهوة نست طيع أن ندير أعماال تجارية‪ ،‬ونبدأ عالقات رومانسية‪.‬‬
‫القهوة تربط بين الناس‪ ،‬يشربونها في جميع أنحاء العالم‪ ،‬وفي كل مكان يُعدونه‬
‫بطريقة مختلفة ً‬
‫قليال عن غيره‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫האיטלקים והצרפתים אוהבים אותו חזק‪ ,‬הגרמנים אוהבים אותו‬
‫פילטר‪ ,‬האמריקאים אוהבים אותו אמריקנו מעט קפה והרבה מים‪.‬‬
‫ואנחנו הישראלים? אנחנו פשוט מערבבים אותו במים רותחים‪.‬‬
‫اإليطالين والفرنسيين يحبون تناول القهوة ثقيلة‪ ،‬واأللمان يحبونها ُمصفاة‪ ،‬اما‬
‫األمريكان فهم يحبون القهوة (أمريكانو) وبها يضعون قليال من القهوة‪ ،‬وكثير من‬
‫المياه‪ ،‬وبالنسبة لنا نحن اإلسرائيلين‪ ،‬فببساطة نحن نمزجها مع المياه المغلية‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫מאז שגילו את הקפה ועד היום‪ ,‬הוא מאוד פופולארי‪ ,‬והוא המוצר‬
‫הנמכר ביותר בעולם אחרי הנפט‪ ,‬הזהב השחור‪.‬‬
 ‫منذ أن اكتشفوا القهوة وحتى اليوم وهي أصبحت أكثر المشروبات شعبية‪ ،‬وتُعد‬
‫المنتج األكثر مبيعا في العالم بعد البترول‪( ،‬الذهب األسود)‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫לינדה וג'ונתן זוג אמריקאי‪ ,‬אינטלקטואלים צעירים‪ ,‬שחיים במנהטן‬
‫שבניו יורק‪ .‬הם החליטו להקים בית קפה נחמד במרכז מנהטן‪ ,‬שיהיו‬
‫בו סוגים שונים של קפה‪ :‬נס קפה שהוא אינסטנט‪ ,‬קפה שחור‪ ,‬שהוא‬
‫קפה בלי חלב‪ ,‬קפה בוץ שהוא קפה שחור עם חלב או בלי חלב אבל‬
‫לא מבשלים אותו‪ ,‬קפה הפוך )לאטה( ועוד הרבה סוגים שונים‪.‬‬
‫(ليندا) و(جونثن) زوجين أمريكيين‪ ،‬من المثقفين والشباب‪ ،‬يعيشون في مدينة‬
‫(منهاتن) في نيويورك‪ ،‬وقد قرروا انشاء مقهى لطيف‪ ،‬في وسط المدينة‪ ،‬لكي يُعدوا‬
‫فيه أنواع مختلفة من القهوة‪ ،‬القهوة العجيبة(المعجزة) وهي سريعة التحضير‪ ،‬القهوة‬
‫السوداء وهي قهوة دون إضافة حليب‪،‬وهناك أيضا قهوة (بوتس) وهي عبارة عن‬
‫قهوة سوداء ُمضاف إليها حليب‪ ،‬أو دون إضافة الحليب‪ ،‬وتسمي (كابيتشينو)‪،‬‬
‫(التيه)‪ ،‬ويوجد أنواع أخرى كثيرة من القهوة‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫הם רצו להקים עסק מצליח‪ ,‬שאנשים אינטלקטואלים וחכמים‪ ,‬עם‬
‫טעם טוב יגיעו לשם‪ ,‬ישבו ידברו וגם ישתו קפה‪ .‬חברים אמרו להם‬
‫שקפה הוא עסק טוב‪ ,‬מפני שאנשים אף פעם לא מפסיקים לשתות‬
‫קפה‪ ,‬גם כשטוב וגם כשרע‪ ,‬בזמן שמחה ובשעת כעס ועצב‪ ,‬יחד עם‬
‫סיגריה ובלי סיגריה‪ ,‬כשיש כסף בכיס וכשאין‪ ,‬ובמשבר כלכלי אפילו‬
‫שותים יותר‪.‬‬
‫أراد الزوجين أن يُنشأوا ً‬
‫عمال ناج ًحا‪ ،‬وله مذاق ممتع‪ ،‬لكي يأتي إليهم المفكرين‬
‫والحكماء‪ ،‬يجلسون ويتحدثون ويشربون القهوة أيضا‪.‬‬
‫قال لهم بعض األصدقاء أن مشروع إقامة مقهى هو عمال جيدا‪ ،‬ألن الناس ال‬
‫تتوقف عن شرب القهوة أبدا‪ ،‬في السراء والضراء‪ ،‬وفي أوقات الفرح والحزن‬
‫والغضب‪ ،‬يرتشفونها مع سيجارة أو دونها‪ ،‬عندما يكون لديهم مال في جيوبهم‪ ،‬أو‬
‫كثيرا منها‪.‬‬
‫ً‬ ‫ال يكون لديهم‪ ،‬وحتى في األزمات اإلقتصادية يشربون‬
‫______________________________________________‬
 ‫ובכלל אפשר לומר‪ ,‬כי תמיד שותים קפה‪ :‬אחרי שאנשים מתעוררים‬
‫בבוקר‪ ,‬הם שותים קפה‪ ,‬כשגבר מתאהב‪ ,‬הוא שותה הרבה קפה‪,‬‬
‫כשאישה מתעצבנת‪ ,‬היא שותה יותר קפה‪ ,‬וכשיש המון עבודה‪,‬‬
‫שותים קפה כדי לא להירדם‪ .‬כשנשים נפגשות הן שותות קפה הפוך‬
‫)לאטה( או קפוצ'ינו‪ ,‬כשאישה בהריון היא מעדיפה לשתות קפה‬
‫בהרבה חלב‪ ,‬גם כשהרופא שלה אומר שזה לא בריא‪.‬‬
‫وبشكل عام نستطيع أن نقول أنهم يشربون القهوة بشكل دائم‪ ،‬بعد أن يستيقظ الناس‬
‫من نومهم في الصباح‪ ،‬يشربون القهوة‪ ،‬وعندما يُحب الرجل يشرب الكثير من‬
‫القهوة‪ ،‬وعندما يغضب الرجل يشرب الكثير من القهوة‪ ،‬وعندما يوجد عمل كثير‬
‫يشربون القهوة كي ال يغفوا‪.‬‬
‫وعندما تتقابل السيدات يشربون الالتيه أو الكابيتشينو‪ ،‬وعندما تكون المرأة في فترة‬
‫الحمل تُفضل شرب قهوة مع الكثير من اللبن‪ ،‬حتي لو قال لها طبيبها أنها ليست‬
‫صحية‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫אנשי עסקים שעובדים בלחץ‪ ,‬שותים רק אספרסו ולפעמים דאבל‬
‫אספרסו‪ ,‬תמיד אספרסו קצר‪ ,‬ואף פעם לא ארוך‪ .‬ובגלל כל הסיבות‬
‫האלה לינדה וג'ונתן היו בטוחים שבית קפה תמיד מרוויח‪ ,‬תמיד‬
‫עושה כסף ואף פעם לא מפסיד‪.‬‬
‫رجال األعمال الذين يعملون في ضغط‪ ،‬يشربون فقط اإلسبريسو (نوع قهوة)‪،‬‬
‫وأحيانا إسبريسو مضاعف‪ ،‬دائما اإلسبريسو يكون قليل وال يكون كثيرا أبدا‪ ،‬ومن‬
‫أجل كل هذه األ سباب كانت (ليندا) و (جونتن) واثقين من أن المقهى هو عمل مربح‬
‫دائما‪ ،‬فهو دائما يكسب المال وال يخسر أبدا‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫ומה קרה בסוף? האם לינדה וג'ונתן הפסידו או הרוויחו כסף בבית‬
‫הקפה שלהם? הינה נמצאים איתנו דן שהוא איש כספים‪ ,‬לילי שהיא‬
‫מנהלת מכירות בחנות הבגדים ‪ expo‬וסטיב‪ ,‬עיתונאי מארה''ב‪.‬‬

‫وماذا حدث في النهاية؟ هل (ليندا) و(جونتن) ربحوا المال من هذا المقهى أم‬
‫خسروا؟ ‪ ...‬وها هنا لدينا (دان) خبير مالي‪ ،‬و (ليلى) مديرة مبيعات لمتجر المالبس‬
‫(إكسبو)‪ ،‬و (ستيف) صحفي من الواليات المتحدة األمريكية‪.‬‬
 ‫______________________________________________‬
‫בבקשה‪ ,‬מה יש לכם לומר על זה?‬
‫من فضلكم‪ ،‬ما هي أرائكم على هذا الموضوع؟‬
‫_________________________________‬
‫דן‪ :‬אני חושב שאי אפשר לעשות כסף מקפה כי יש אנשים שמזמינים‬
‫כוס קפה אחת ויושבים בבית הקפה עם הלפטופ שלהם שעתיים‬
‫שלוש‪ .‬אחר כך הם משאירים טיפ של שני שקלים למלצרית‪ .‬אז איך‬
‫אפשר להרוויח ‪ -‬מזה? אני לא הייתי משקיע כסף בבית קפה‪ .‬אני‬
‫בטוח שלינדה וג'ונתן הפסידו כסף‪.‬‬
‫دان‪ :‬أنا أعتقد أنه من المستحيل أن أكسب مال من مقهى‪ ،‬ألنه يوجد بعض‬
‫األشخاص الذين يطلبون كوب قهوة واحد‪ ،‬ويجلسون في المقهى يستخدمهم‬
‫حواسيبهم المحمولة ساعتين أو ثالث ساعات‪ ،‬وبعد ذلك يتركون بقشيش حوالي ‪2‬‬
‫شيكل للنادل‪ ،‬إذا كيف يمكن أن أربح مال من هذا المشروع؟ أنا لن استثمر ماال في‬
‫مقهى‪ ،‬أنا واثق أن (ليندا) و(جونتن) خسروا المال‪.‬‬
‫______________________________________________‬
‫לילי‪ :‬אני דווקא חושבת שהם הרוויחו‪ ,‬כי הם הקימו בית קפה אחר‪,‬‬
‫בית קפה מיוחד‪ ,‬ואין הרבה מקומות כאלה שאפשר לשבת בשקט‪,‬‬
‫לקרוא ספר‪ ,‬לעבוד במחשב ולשתות קפה טעים‪ .‬הרבה אנשים היו‬
‫רוצים להגיע לבית קפה כמו של לינדה וג'ונתן‪ .‬יכול להיות שהם לא‬
‫עשו מליונים אבל בוודאי שהם הרוויחו כסף‪.‬‬
‫ليلي‪ :‬أنا على يقين تام أنهم ربحوا مال‪ ،‬ألنهم أقاموا مقهى أخر‪ ،‬مقهى استثنائي‪ ،‬وال‬
‫يوجد أماكن كثيرة كتلك‪ ،‬التي تمكنك من الجلوس في صمت‪ ،‬لكي تقرأ كتابا‪ ،‬أو‬
‫لتعمل على حاسبك األلي‪ ،‬وتشرب قهوة لذيذة‪.‬‬
‫أراد الكثير من الناس أن يصلوا إلى مقهى‪ ،‬مثل مقهى ليندا وجونتن‪ ،‬نستطيع أن‬
‫نقول أنهم لم يحصلوا على الماليين‪ ،‬لكنهم بالتأكيد ربحوا ً‬
‫ماال‪.‬‬
‫______________________________________________‬
 ‫סטיב‪ :‬לא בטוח שהם עשו כסף כי קפה הוא בכלל לא בתרבות‬
‫האמריקאית‪ .‬אנשים בארה''ב לא רגילים לשבת על קפה במשך שעות‬
‫‪,‬לדבר ולא לאכול שום דבר‪.‬‬
‫ستيف‪ :‬أنا ال أثق أنهم حصلوا على مال‪ ،‬ألن المقهى بشكل عام شيء غير موجود‬
‫في الثقافة األمريكية‪.‬‬
‫فالناس في الواليات المتحدة األمريكية غير معتادين على الجلوس في المقهى‬
‫ساعات متواصلة‪ ،‬لكي يتحدثوا أو يتناولوا أي طعام‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫ומה אתם חושבים? وماذا تعتقدون أنتم؟‬

‫יש שלושה סוגי קפה‪ ,‬שהם פופולאריים מאוד בישראל‪ :‬קפה טורקי‪,‬‬
‫קפה בוץ ונס קפה‪.‬‬
‫يوجد ثالثة أنواع من القهوة‪ ،‬وهم االكثر شعبية وانتشارا في إسرائيل‪ ،‬القهوة‬
‫التركي‪ ،‬القهوة (البوتس)‪ ،‬والقهوة العجيبة‪.‬‬
‫________________________________________‬
‫קפה טורקי הוא קפה מבושל‪ .‬לוקחים פינג'אן‪ ,‬כלי מיוחד להכנת קפה‪,‬‬
‫שמים בו קפה שחור‪ ,‬מים ומבשלים‪ .‬לפני שהקפה רותח‪ ,‬מוסיפים‬
‫סוכר‪ .‬זוהי השיטה הבסיסית והעתיקה ביותר בעולם‪.‬‬
‫القهوة التركية هي قهوة يتم طهيها‪ ،‬يأخذون (فنجان)‪ ،‬وأدوات خاصة لصنع القهوة‪،‬‬
‫ويضعون فيه قهوة سوداء‪ ،‬ومياه‪ ،‬ويتم طهيه‪ ،‬وقبل أن تغلي القهوة‪ ،‬يضيفون‬
‫السكر‪ ،‬هذه هي الطريقة الرئيسية واألقدم في العالم‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫קפה בוץ נולד בצה"ל‪ .‬לחיילים בצבא אין זמן לבשל קפה‪ ,‬אז הם‬
‫לוקחים קפה שחור וסוכר‪ ,‬מוסיפים מים רותחים ומערבבים טוב טוב‪.‬‬
‫قهوة البوتس‪ ،‬نشأت في الواليات المتحدة األمريكية‪ ،‬في الجيش ال يوجد وقت‬
‫إلعداد القهوة‪ ،‬إذا فهم يأخذون قهوة سوداء وسكر‪ ،‬ويضفون مياه مغليه‪ ،‬ويمزجونها‬
‫جيدا‬
‫______________________________________________‬
‫נס קפה הוא קפה אינסטנט‪ .‬הוא קיבל את השם שלו מ‪ Nescafe -‬של‬
‫החברה המפורסמת ‪ . Nestle‬איך הוא הגיע אלינו? במאה ה ‪61‬‬
‫המציא כימאי יפני את הקפה הנמס‪ .‬הוא ניסה לשווק אותו בארה"ב‪,‬‬
‫אבל לא הצליח‪– .‬‬
‫القهوة المعجزة هي قهوة فورية (سريعة الذوبان) ‪ ،‬وقد حصلت على هذا اإلسم من‬
‫(النسكافيه) التابع لشركة (نستله) المشهورة‪ ،‬كيف وصل إلينا؟ في القرن الـ ‪،5‬‬
‫اخترع ( كيماي يفني) القهوة الفورية‪ ،‬وعندما حاول تسويقها في الواليات المتحدة‬
‫األمريكية‪ ،‬لم ينجح‪.‬‬
‫__________________________________________‬
‫המצב השתנה במלחמת העולם הראשונה‪ .‬חיילים אמריקאיים שהיו‬
‫באירופה אהבו את הקפה הזה‪ ,‬משום שהוא פשוט וקל להכנה‪.‬‬
‫אומרים‪ ,‬שהטעם והריח של נס קפה טובים פחות מהטעם והריח של‬
‫קפה רגיל‪ ,‬וזה נס שהוא קפה‪ ,‬אבל למרות זאת הוא פופולארי מאוד‪.‬‬
‫اختلف الوضع في الحرب العالمية الثانية‪ ،‬أحب بعض الجنود األمريكان الموجودين‬
‫في أوروبا هذه القهوة‪ ،‬ألنها بسيطة وسهلة التحضير‪ ،‬وقالوا أن طعم ورائحة القهوة‬
‫الفورية جيدة وأقل جودة من القهوة المعتادة‪ .‬وهذه أعجوبة أن هذه تعد قهوة‪،‬‬
‫وبالرغم من ذلك فهي شعبية جدا‪.‬‬
‫_____________________________________________‬
‫אילו משפטים אומרים בעברית עם המילה קפה‬
‫هذه بعض الجمل التي يتم استخدامها في العبرية مع كلمة (قهوة)‬
‫"בואי ניפגש על כוס קפה‪ ,‬נשב‪ ,‬נדבר‪ ,‬גם נשתה משהו‪".‬‬
‫هيا نلتقي على فنجان قهوة‪ ،‬نجلس‪ ،‬نتحدث‪ ،‬ونشرب شيئا ما‪.‬‬
‫"אולי תקפוץ אליי לקפה?" אומרים כשרוצים להזמין מישהו הביתה‪.‬‬
‫هل تشرب معي القهوة؟ يقولونها عندما يريدون أن يدعوا أحد ما للبيت‬
 ‫"את רוצה לעלות אליי לקפה?" אומר בחור לבחורה כשהוא רוצה‬
‫להזמין אותה לדירה שלו‪.‬‬
‫هل ترغبين في الحصول على فنجان قهوة؟ يقولها الشاب للفتاة عندما يريد أن‬
‫يدعوها لشقته‪.‬‬
‫היום גם בחורה מתחילה עם בחור ושואלת‪" :‬אתה רוצה לעלות אליי‬
‫לקפה?"‬
‫اليوم الفتاة هي من تبدأ وتدعوا الفتى قائلة‪ :‬هل تريد الحصول على فنجان قهوة‬
‫معي؟‬
‫וגם אומרים‪ ,‬שהקפה הוא כמו החיים‪ ,‬לפעמים הוא מר‪ ,‬לפעמים הוא‬
‫שחור‪ ,‬לפעמים הוא בוץ‪ ,‬ואם זה לא כך זה נס‪.‬‬
‫ويقولون أيضا‪ ،‬أن القهوة مثل الحياة‪ ،‬أحيانا هي ُمرة‪ ،‬وأحيانا سوداء‪ ،‬وأحيانا‬
‫بوتس(ثقيلة‪ ،9‬ولو لم تكن هكذا أو هكذا فهي (مدهشة)‪.‬‬