You are on page 1of 11

Суралцагчдад зөвлөн туслах ажлын үе шат

Сэтгэл судлалын багш, докторант Б.Баярмаа


Суралцагчдын өөрийгөө
Сургуулийн сэтгэл зүйчийн тодорхойлох сэтгэл зүйн
хүүхэдтэй ажиллах хамгийн бэлтгэлд өөрийн ухамсрын
эхний алхам нь хүүхдийг төлөвшил, тогтсон хандлага,
сургуульд орох үеэс түүний үнэт зүйл, сонирхол,
оюун ухаан, зан төлөв, хэрэгцээ зэрэг орно.
суралцахад бэлэн байдал, Сургуулийн сэтгэл зүйн
хувийн онцлогийг тодорхойлж, албаны гол зорилт нь
сургуулийн сэтгэл зүйчийн урт суралцагч бүрийн
удаан үйл ажиллагааны эцэст тулгамдсан асуудлыг
суралцагчид хувийн, шийдвэрлэхэд оршино. Энэ
нийгмийн, мэргэжлийн талаас нь хэн нэгнийг бусдаас
өөрийгөө тодорхойлох сэтгэл тусгаарлана гэсэн үг биш
зүйг бэлтгэх явдал юм. харин хувийн онцлогийг
харгалзан хүүхдэд сурч
амьдрах таатай нөхцөлийг
бүрдүүлэхэд анхаарна гэсэн
үг юм.
Сургуулийн өмнөх
насны хүүхдийн
цэцэрлэгт дасан
Эхний оношилгоо (цэцэрлэгт элссэн
зохицох асуудал цагаас эхэлнэ)

Урьдчилан сэргийлэх болон


хөгжүүлэх ажил хүүхэд, эцэг эх,
багш нартай

Хяналтын оношилгоо (давтан) хүүхэд цэцэрлэгт


явж эхэлснээс хойш 3 сарын дараа
Дасан зохицох үйл явцын 4 хэлбэрийг ангилан үздэг

1 2 3 4

Хөнгөн дасан зохицох – Дунд хэлбэрийн дасан


шинэ орчинд дасан Хүнд дасан зохицох - Маш хүнд дасан зохицох - ойролцоогоор
зохицолт – хоёр сар
зохицохын тулд гурван сар хагас жил орчим түүнээс л илүү хугацаа
орчим хугацаанд дасан
ойролцоогоор сар орчим шаардлагатай байна хэрэгтэй байна.
зохицно
хугацаа шаардлагатай
байна.
Уур бухимдлын шалгуур \хүүхдийг ажиглах схем\

Өөрийнхөө алдаанд бусдыг байнга буруутгана


Ямар нэг зүйл хийхдээ байнга уурлана,
татгалзана
Байнга хяналтаа алдана
Насанд хүрэгчидтэй байнга зөрчилдөнө
хэрэлдэнэ
.

Дүрэм биелүүлэхээс байнга татгалзана


Байнга атаархана, өшөө авна
Байнга бусдыг зориуд уурлуулна
Мэдрэмтгий, бүх үйлдэлд соргог хандана
.
сургуулийн бага насны хүүхдэд

Сэтгэл хөдлөлийн хяналтгүй


хүүхдүүд

Хэрвээ тэд баярлаж баясвал анги нийтийг


бүгдийг нь доргиох, хэрвээ уурлаж гомдвол
тэдний уйлах нь хэт чанга бүх хүний
анхаарлын төвд байна. Холерик
темпераментийн хэв шинж давамгайлсан
хүүхдүүдэд энэ нь түгээмэл илэрнэ.

Your Text Here


Дэндүү бүрэг, ичимхий, гомдомтгой
хүүхдүүд Өөрийн сэтгэл хөдлөлөө ил тод
Ууртай хүүхдүүд. илэрхийлэхээс ичнэ, өөрийн
асуудлаа хэнд ч нээхгүй зөвхөн
өөрөө шанална, бусдын анхаарлыг
Эдгээр хүүхдүүдийн амьдралын өөртөө татахаас айна. Энэ нь
нөхцөл харилцан адилгүй байх меланхолик, флегматик хэв
нь ойлгомжтой. Хамгийн гол нь шинжийн хүүхдүүдэд илүү илэрдэг
эдгээр хүүхдүүдийн уур хилэнгээ байна. Мэдээж хэрэг хүүхдийн
илэрхийлэх хэлбэр нь хүчтэй, сэтгэл хөдлөлийн шинж нь хувийн
удаан, шалтгаан нь ойлгомжгүй темпераментийн хэв шинжтэй
байдгаараа бусдаас ялгарна. холбоотой илэрдэг.
Хүүхдийн хувийн онцлогт нөлөөлдөг хүчин зүйлсийг
эрдэмтэд дараах байдлаар ангилсан байдаг.

Төрөлхийн онцлог \жишээ нь


Багшийн хандлага
темпераментийн хэв шинж\

Тойрон хүрээлж буй


Нийгмийн хүчин зүйлүүд
хүмүүсийн нөлөө

Гэр бүлийн амьдралын хэв


маяг
Эцэг эхтэйгээ ээнэгших алдагдал нь хүүхдийн зан үйлд
сөргөөр нөлөөлөх нь

Хүний амьдралын хамгийн хүчтэй сэтгэл хөдлөлүүд болох


хайр, дурлал, уйтгар гуниг гэх мэт шинжүүд нь ээнэгшихүй
бүрэлдэн тогтох, хөгжих явцад хүнд хамт хөгжиж байдаг.
Ээнэгшихүй нь нэг ба хэд хэдэн хүн рүү Алдахаас айх мэдрэмж нь тайван биш байдлыг үүсгэнэ,
чиглэсэн байдлаар хөгжинө, энэ нь маш уйлмаар уйтгарлах ба энэ хоёр мэдрэмжийн нэгдэл нь уур
тодорхой дарааллаар сонгосон сонголт бухимдлын шалтгаан болдог. Ээнэгшихүйн баталгаат чанар
байдаг нь тайвшрал ба баяр баясгалан юм

Ээнэгшихүй нь хүний амьдралын эхний 9 сард,


Ээнэгшихүй нь цаг хугацаанд хүүхэдтэй хамгийн ойр байх ээж, эсвэл хүүхдийг
захирагдахүй, шинэ ээнэгшихүй хөгжиж асран хамгаалагчтай үүснэ. Энэхүү бага балчир
болно, гэхдээ энэ хуучин ээнэгшихүй нь үеийн ээнэгшихүйн хөгжил ямар байсан нь
амархан мартагддаг гэсэн үг биш араасаа тийм ул мөр үлдээж байдаг.
.
Дж.Боулби (2003)
Балчир хүүхдийн ээжээсээ болон асран хамгаалагчаасаа удаан хугацаагаар салах нөхцөлтэй холбоотой. Тэрээр
ээнэгшихүйн явцыг ээждээ дасаж буй байдлаар нь хэд хэдэн үе шатанд хуваадаг.
Бусад хүмүүст чиглэсэн найрсаг байдал нь буурна,
зарим нэг танихгүй хүмүүст хандах түгшүүр илэрнэ,
ээждээ илэрхийлэх хариу урвал их болно. энэ үе шатанд
ирэхэд хүүхэд ихэвчлэн 6-7 сартай байдаг.

Бусдаас ээжийгээ ялгах,


Ялгаагүй тэмүүлэх, 1
дурын насанд хүрсэн хүнтэй 2 бусадтай тааламжтай харилцаанд
байх, ээждээ илүү хурц тод мэдрэмж
харилцан үйлдэлд орно
илэрхийлэх
Ээнэгшихүйн гурван хэв маяг байдаг.

Итгэлтэй ээнэгшихүй, Түгшүүр-зугатах ээнэгшихүй,


Түгшүүр-шаардлагатай ээнэгшихүй, ийм хүүхэд ээжтэйгээ хамт байх,
энд хамаарагдах хүүхдүүд
ийм хүүхэд зөвхөн ээжтэйгээ л байхыг хол байхад ялгаагүй байна,
нь ээжийнхээ хамт байхад
хүснэ. Ээж нь холдвол орилно, танихгүй ээждээ ээнэгшихээс зориуд
танихгүй хүнд эерэг
хүнээс айна, ээжийнхээ хажууд байнга зугатан хэзээд ганцаар үлдэхэд
хандана, ээжийгээ явахад
байхыг шаардана. өөрийгөө бэлтгэж байгаа мэт
бухимдаад богино
хугацаанд тайвширна байна.
● Итгэлтэй ээнэгшихүй Янз бүрийн түвшинд ээнэгшсэн
● хүүхдийн зан үйлийн онцлог
Түгшүүр-шаардлага ● Түгшүүр-зугатаах ээнэгшихүй
● бүхий ээнэгшихүй
● 1.Насанд хүрэгчдийн харилцан үйлдлийн саналд хариу үзүүлэх хүүхдийн зан үйл
● Насанд хүрэгчидтэй хамт байхдаа тэдэнд● Томчууд рүү тэмүүлнэ, гэвч хэрхэн яаж харилцаа● Томчуудтай хүрэлцэх холбоо болон
итгэх итгэл, хамгаалагдсан байдал холбоо тогтоохоо мэдэхгүй байна, үүнээс болж нүдээрээ харц тулахаас зайлсхийнэ,
харуулна. Өөрсдөө эхэлж харилцаанд орно. холбоо тасрахаас айна. Тэврэх, илэх, хүрэлцэх томчууд идэвхитэй харилцахыг хүсэх үед
Насанд хүрэгчдийн дэргэд бусад байдлыг маш их баярлаж хүлээн авна, анхаарал тэднээс зугатан юмны араар нуугдах
хүүхдүүдтэй харилцаа холбоо тогтоож хандуулахгүй бол гомдоно, бусад хүүхэдтэй өөрөөсөө холдуулж түлхэх аль болох
чадна. Уйлах нь ховор. Насанд хүрэгчдийн хардана. Томчуудын дэргэд бусад хүүхэдтэй зугатна.
бүх хүүхдэд тавих анхаарлын холбоо тогтоохгүй, өөрөө томчуудын дэргэдээс
хуваарилалтыг ойлгож хүлээн авна холдох дургүй байна.

●2.Ойр дотны хүнээсээ хол байхгүйн тулд үзүүлэх зан үйл


● Хайр халамжийг мэдрээд бусадтай● Татгалзана, харилцаагаа зогсооно, гомдоно, уйлна,● Насанд хүрэгчдийн ирж, явж байгаад
харилцах хамт байхад насанд хүрэгчдийг ээрнэ анхаарал хандуулахгүй, аль болох хол
харамлаж хардахгүй хөндий байна
● 3.Бусад хүнтэй хичээл дээр
● а\бусад том хүн
● б\чөлөөт цагаараа хүүхдүүдтэй
● А) сургалтын явцад багштайгаа харилцан● А) хичээлийн үед харилцан үйлдэлд ороход дандаа● А) хичээл дээр анхааралгүй байна, үсэрч
үйлдэлд орох чадвартай байна, хичээл дээр бэлэн биш байна, заримдаа анхааралгүй, харайн бусдын анхаарлыг татна,
анхааралтай, тайван, томчуудыг сонсоно сонирхолгүй байна чимээгүй сууна, анхаарал сул, хийх ёстой
● Б) ямар ч зөрчилгүйгээр бусад хүүхэдтэй● Б) хүүхэдтэй харилцан үйлдэлд орохдоо даалгавар хийхгүй, бүх зүйлийг маш
хамтран тоглоно зөрчилдөнө, бусдыг түлхэнэ ширүүн зан гаргана, удаан хийнэ
хүүхэд буцаагаад түлхвэл уйлна, гомдоно ● Б) бусад хүүхэдтэй харилцаанд орохдоо
маш их шуугиан үүсгэнэ, гэхдээ
уйлахгүй, ганцаардлын зөрчлөөс зугатна,
заримдаа уйлна

You might also like