1.

İsim / The Noun

1.1 İsmin morfoloji quruluşu (Morphological Composition of Nouns)

İsim əsas nitq hissələrindən biri olmaqla şəxs, əşya və yerin adını bildirir, və kim (who), nə (what), bəzən də
hara (where) suallarına cavab verir. Quruluşuna görə isimlər sadə, düzəltmə və mürəkkəb olurlar. Yalnız bir
kökdən ibarət olan isimlər sadə (simple nouns) isimlərdir. (boy-oğlan, desk-parta, box-qutu). Sadə isimlərin bir
çoxu formaca fellərlə eynidir:
noun (isim) verb (fel)
answer – cavab to answer – cavab vermək
help – kömək to help – yardım etmək
plant – bitki to plant – yetişdirmək
watch – saat to watch – baxmaq
Kök və sözdüzəldici şəkilçilərdən ibarət olan isimlərə düzəltmə isimlər (derivative nouns) deyilir. İngilis
dilində ən geniş yayılmış isim düzəldən şəkilçilər aşağıdakılardır:
Son şəkilçilər (Suffixes)
- ship Friend friendship relation relationship
Dost dostluq əlaqə qohumluq
- hood brother brotherhood child childhood
qardaş qardaşlıq uşaq uşaqlıq
- dom free freedom king kingdom
azad azadlıq kral krallıq
- ment agree agreement pay payment
razılaşmaq razılaşma ödəmək ödəniş
- ing build building meet meeting
tikmək bina, tikili görüşmək iclas, görüş
- ness dark darkness happy happiness
qara qaranlıq xoşbəxt xoşbəxtlik
- (a)tion educate education inform information
öyrətmək təhsil məlumatlandırmaq məlumat
- ance perform performance elegant elegance
ifa etmək ifa, tamaşa zərif, zövqlü zəriflik, incəlik
- ence differ difference silent silence
fərqləndirmək fərq sakit sakitlik
- er drive driver teach teacher
sürmək sürücü öyrətmək müəllim
- ar beg beggar lie liar
dilənmək dilənçi yalan demək yalançı
- or invent inventor sail sailor
ixtira etmək ixtiraçı üzmək (gəmi ilə) dənizçi
- ist tour tourist novel novelist
səyahət etmək turist, səyyah roman nasir
- ism hero heroism terror terrorism
qəhrəman qəhrəmanlıq terror (dəhşət) terrorizm
- al arrive arrival propose proposal
gəlmək gəliş təklif etmək təklif
- ant defend defendant serve servant
müdafiə etmək müdafiəçi xidmət etmək xidmətçi
- ent depend dependent reside resident
asılı olmaq asılı kimsə məskunlaşmaq sakin, vətəndaş
- age pack package marry marriage
qablaşdırmaq bağlama evlənmək evlilik
- ery Discover discovery rob robbery
kəşf etmək kəşf oğurluq etmək oğurluq
- y, -ty, -ity Cruel cruelty poor poverty
 qəddar qəddarlıq kasıb kasıblıq
- ure Depart departure sign signature
yola düşmək gediş imzalamaq imza
- th Long length true truth
Uzun uzunluq doğru həqiqət
- eer Engine engineer mountain mountaineer
mühərrik mühəndis dağ alpinist
- ess Act actress lion lioness
hərəkət etmək aktrisa şir dişi şir
- ese Japan Japanese China Chinese
Yaponiya Yapon Çin Çinli
- (i)an America American music musician
Amerika Amerikalı musiqi Musiqiçi
Ön şəkilçilər (Prefixes) - suffikslərdən fərqli olaraq bir nitq hissəsindən başqa nitq hissəsi düzəltmir. Onlar
sözə əlavə olunmaqla sözün mənasını dəyişdirirlər.
- dis Advantage disadvantage satisfaction dissatisfaction
xeyir, fayda ziyan, zərər razılıq narazılıq
- un employment unemployment popularity unpopularity
iş işsizlik məhşurluq qeyri-məhşurluq
- in Accuracy inaccuracy visibility invisibility
səliqə, sahman səliqəsizlik görünüş görünməzlik
- mis Conduct misconduct management mismanagement
rəftar pis rəftar idarəetmə pis idarəetmə
- mal Nutrition malnutrition function malfunction
Qida qidasızlıq iş, funksiya nasaz iş
Mürəkkəb isimlər (Compound nouns) adətən iki sözün birləşməsi ilə düzəlir.
noun + noun website internet səhifəsi seafood dəniz məhsulları
verb + noun washing-machine paltaryuyan sitting-room qonaq otağı
adjective + noun blackboard löhvə blackberry moruq
noun – prep – noun mother-in-law qaynana editor-in-chief baş redaktor

1.2 İsimlərin cəm formaları (Plural Forms of Nouns)

Azərbaycan dilində olduğu kimi ingilis dilində də isimlər təkdə və cəmdə olur. İsmin cəmini düzəltmək üçün
sözün sonuna -s (-es) cəm şəkilçisi əlavə edilir.
a table – tables (stollar)
a fox – foxes (tülkülər)
Sonu - x, o, s, ss, sh, ch, tch hərf birləşmələrilə bitən isimlər cəmdə -es cəm sonluğu qəbul edir.
a box – boxes (qutular)
a hero – heroes (qəhrəmanlar)
a bus – buses (avtobuslar)
a class – classes (siniflər)
a bush – bushes (kollar)
a bench – benches (skamyalar)
a match – matches (oyunlar; kibritlər)
İstisnalar / Exceptions
a video – videos a kilo – kilos a kangaroo –
kangaroos
a radio – radios a solo – solos a kimono – kimonos
a piano –pianos a studio – studios a zero – zeros
a photo – photos a zoo – zoos

Sonu -f və ya -fe ilə bitən isimlərin cəm formasını düzəldərkən f hərfi v -ilə əvəzlənir və -es əlavə edilir.
a leaf – leaves (yarpaqlar)
 a shelf – shelves (rəflər)
a wolf – wolves (canavarlar)
a thief –thieves (oğrular)
a wife – wives (arvadlar)
a knife – knives (bıçaqlar)

İstisnalar / Exceptions
a roof– roofs (damlar)
a chief– chiefs (rəislər)
a cliff – cliffs (qayalar)
a cuff – cuffs (manjetlər)
a handkerchief– handkerchiefs (əl dəsmalları)
a muff – muffs (səhvlər)

Sonu samit + y ilə bitən isimlərin cəmini düzəldərkən y hərfi i -ilə əvəzlənir və ismin sonuna -es əlavə edilir.
an army– armies (ordular)
a lady– ladies (xanımlar)
a baby– babies (körpələr)
a university – universities (universitetlər)

Lakin bu qayda sait + y ilə bitən isimlərə aid deyil. Bunların cəmi ismin sonuna sadəcə -s əlavə etməklə
düzəlir.
a day – days (günlər)
a boy – boys (oğlanlar)
a monkey – monkeys (meymunlar)

Bir qrup isimlərin cəm forması fleksiya yolu ilə (kökün dəyişməsi ilə) düzəlir.
a man – men (kişilər)
a woman – women (qadınlar)
a tooth – teeth (dişlər)
a foot – feet (ayaqlar)
a goose – geese (qazlar)
a mouse – mice (siçanlar)
a louse – lice (bitlər)
an ox – oxen (öküzlər)
a child – children (uşaqlar)
a person – people (adamlar)

Tək və cəm forması eyni olan isimlər:

a sheep – sheep (qoyunlar)
a deer – deer (marallar)
a fish – fish (balıqlar)
a swine – swine (donuzlar)
a craft – craft (gəmilər)
an aircraft – aircraft (təyyarələr)
Ayrı yazılan mürəkkəb isimlərin cəm forması əsas məna daşıyan sözün sonuna -s (-es) cəm sonluğu əlavə
etməklə düzəlir.
a hotel-keeper – hotel-keepers (otel sahibləri)
a dining-room – dining-rooms (yemək otaqları)
a passer-by – passers-by (piyadalar)
a mother-in-law– mothers-in-law (qaynanalar)
an editor-in-chief – editors-in-chief (baş redaktorlar)
Bitişik yazılan mürəkkəb isimlərin cəmi isə ikinci sözün sonuna cəm şəkilçisi artırmaqla əmələ gəlir.
a housewife – housewives (ev qadınları)
a schoolboy – schoolboys (məktəbli oğlanlar)
 a bookshelf – bookshelves (kitab rəfləri)
Tərkibində man, woman sözləri olan mürəkkəb isimlərdə əgər bu sözlər əvvəldə gələrsə, o zaman hər iki
tərəf cəmlənir.
a man-servant – men-servants (kişi xidmətçilər)
a woman-writer – women-writers (qadın yazıçılar)
Əgər bu sözlər (man, woman) sonda gələrsə, bu halda yalnız onlar cəmlənir.
a postman – postmen (poçtalyonlar)
a saleswoman – saleswomen (satıcı xanımlar)

1.3 Yalnız cəmdə işlənən isimlər (Nouns used only in the Plural)

a) İngilis dilində iki bölünməz hissədən ibarət olan əşyaları bildirən isimlər həmişə cəmdə olur.
Alət və vasitələr
binoculars - binokl headphones - qulaqcıq
sunglasses - günəş eynəyi glasses - eynək
spectacles - eynək scissors - qayçı
scales - tərəzi tongs - kəlbətin
tweezers - maqqaş pincers - maşa
fetters - qandal handcuffs - qandal
Geyim
pyjamas - penjama shoes - ayaqqabı
trousers - şalvar shorts - qısa şalvar
tights - dar uzunboğaz corab jeans - cins
boots - uzunboğaz çəkmə pants - qısa şalvar
stockings - uzunboğaz corab socks - corab
My trousers are black. Mənim şalvarım
qaradır.
Those shoes were expensive. O ayaqqabılar bahalı idi.

Qeyd 1: Yuxarıdakı isimlərin miqdarından danışarkən a pair of (bir cüt) söz qəlibindən istifadə olunur ki,
belə ifadələrdə xəbərlə mübtədanın uzlaşması of-dan əvvəlki sözə görə aparılır.
A pair of trousers costs 50 manats. Bir cüt şalvarın dəyəri 50 manatdır.
Two pairs of sunglasses were bought. İki cüt günəş eynəyi alındı.
b) İngilis dilində bir sıra isimlər vardır ki, onlar həmişə cəmdə işlənirlər.
goods - mal əmtəə stairs - nərdivan
contents - mündəricat clothes - geyim, paltar
riches - var-dövlət belongings - şəxsi əşya
cattle - iri buynuzlu mal-qara poultry - ev quşları
police - polis gentry - zadəganlar
The stairs need repairing. Nərdivanın təmirə
ehtiyacı var.
The goods have been received. Mallar qəbul edildi.
Qeyd 2: people sözü millət mənasında işləndikdə cəm şəkilçisi -s (-es) qəbul edə bilər, camaat mənasında isə
yox. Amma hər iki halda xəbəri cəmdə tələb edir.
Many peoples live in our country. Bizim ölkəmizdə çoxlu
millətlər yaşayır.
There are many people in the street. Küçədə çoxlu camaat var.
Qeyd 3: police sözünün tək forması man, woman, officer sözləri vasitəsilə düzəlir.
a policeman – policemen (polislər)
a police officer – police officers (polis zabitləri)
c) Bəzi toplu isimlər də vardır ki, onlar həm tək, həm də cəm formada işlənirlər: army – ordu, company –
şirkət, family – ailə, team – komanda və s.
 Our team is strong. Bizim komanda
güclüdür.
There are three teams in our city. Bizim şəhərdə 3 komanda var.
Qeyd 4: Əgər bu isimlər tək bir vahid şəklində düşünülərsə xəbər tək, onun üzvləri nəzərdə tutularsa xəbər
cəm olur.
My family is large. Mənim
ailəm böyükdür.
The family are sitting at the table. Ailə stolun arxasında əyləşir.
d) Sonu “s” ilə bitən bəzi isimlər vardır ki, onların təki və cəmi eyni qalır: series (seriya), species (növ/cins),
means (vasitə)
He is watching a television series. O, televizor serialına baxır.
There are three television series in Channel 7. Kanal 7-də üç televizor serialı var.
Parrot is a species of bird. Tutuquşu bir quş
cinsidir.
In Azerbaijan, there live 357 species of birds. Azərbaycanda 357 quş növü yaşayır.
Train is a means of transport. Qatar bir nəqliyyat vasitəsidir.
There are many means of transport. Burada çoxlu nəqliyyat vasitəsi var.

1.4 İsimlərin təsnifatı (Classification of Nouns)

Mənasına görə isimlər ümumi və xüsusi olmaqla iki qrupa bölünür. Ümumi isimlər (Common nouns) bütöv
bir sinifə aid şəxsləri, əşyaları, anlayışları bildirir. Xüsusi isimlər (Proper nouns) müəyyən şəxslərə, anlayışlara,
ərazilərə, əşyalara verilən adlardır.
common nouns proper nouns
a river Amazon, Nil
a city Baku, Tokyo, Berlin
a country Azerbaijan, Belarus, Turkey
a holiday Novruz, Christmas, Ramadan
Ümumi isimlər də öz növbəsində konkret (concrete) və mücərrəd (abstract) olmaqla iki yerə bölünür.
Concrete nouns - görmək, toxunmaq, təmasda olmaq mümkündür. Abstract nouns - görmək, toxunmaq,
təmasda olmaq mümkün deyil.
concrete nouns abstract nouns
table (stol) idea (fikir)
house (ev) hate (nifrət)
bread (çörək) anger (hirs)
cotton (pambıq) love (sevgi)
bench (skamya) patience (səbr)
Ümumi isimlər həm də sayılan və sayılmayan isimlər qrupuna ayrılır. Sayılan isimlərə (Countable nouns)
müəyyən (dəqiq) ölçüyə və formaya malik olan və bu səbəbdən də müvafiq vahidlə ölçülə (sayıla) bilən isimlər
aiddir. Belə isimlər həm tək, həm də cəm formada ola bilir.
a printer (bir çap maşını) – five printers (5 çap maşını)
an hour (bir saat) – five hours (5 saat)
a student (bir tələbə) – four students (4 tələbə)
Sayılmayan isimlər (Uncountable nouns) dəqiq ölçüyə və formaya malik olmayan isimlərdir ki, bu isimlər
həmişə təkdə işlənir və onların qarşısında miqdar sayı və ya “a, an” artiklı işlətmək olmaz.
a water a information an advice
advices
waters informations 5 advice
Sayılmayan isimləri 5şərti
5 water information
olaraq bəzi qruplara bölmək olar.
Subjects / Fields
archaeology - arxeologiya history - tarix
architecture - memarlıq literature - ədəbiyyat
art - incəsənət mathematics - riyaziyyat
biology - biologiya music - musiqi
chemistry - kimya optics - optika
civics - vətəndaşlıq photograhy - fotoqraflıq
economics - iqtisadiyyat physics - fizika
engineering - mühəndislik poetry - poeziya
ethics - etika politics - siyasət
geography - coğrafiya psychology - psixologiya
grammar - qrammatika sociology - sosiologiya
General
baggage - baqaj homework - ev tapşırığı
business - biznes housework - ev işi
clothing - paltar luggage - yük
damage - ziyan, zərər machinery - mexanizm
dirt - çirk money - pul
dust - toz postage - daşıma qiyməti
electricity - elektrik room* - boş yer
equipment - ləvazimat space - kosmos
garbage - zibil time* - vaxt
furniture - mebel traffic - nəqliyyat
grass - ot vocabulary - lüğət
hair* - saç wealth - sərvət
harm - ziyan work* - iş
Abstract
absence - yoxluq humour - yumor
advice - məsləhət importance - vaciblik
anger - qəzəb information - informasiya
assistance - yardım, kömək intelligence - zəka, kəşfiyyat
behaviour - davranış justice - ədalət
conduct - davranış, rəftar knowledge - bilik
confidence - inam laughter - gülüş
courage - cəsarət luck - uğur
education - təhsil news - xəbər
experience - təcrübə noise* - səs-küy
employment - məşğuliyyət patience - səbr, dözüm
energy - enerji peace - sülh
enjoyment - həzz, əyləncə permission - icazə
evidence - sübut pride - qürur
fun - əyləncə progress - inkişaf
generosity - alicənablıq recreation - istirahət
happiness - xoşbəxtlik significance - əhəmiyyət, məna
health - sağlamlıq sorrow - qəm, kədər
help - kömək stupidity - axmaqlıq
honesty - vicdan truth - həqiqət
hospitality - qonaqpərvərlik violence - zorakılıq
Substances/ Materials
air - hava paper* - kağız
blood - qan perfume - ətir
cotton - pambıq petrol - benzin
chalk - təbaşir plastic - plastik
gasoline - benzin sand - qum
glass* - şüşə silk - ipək
gold - qızıl silver - gümüş
ice - buz soap - sabun
iron* - dəmir steam - buxar
jewelry - zərgərlik stuff - maddə
leather - dəri water - su
oxygen - oksigen wood* - taxta
oil - neft wool - yun
Food
bacon - donuz əti meat - ət
beer - pivə milk - süd
bread - çörək mustard - xardal
butter - yağ mutton - qoyun əti
cake - kek oil - duru yağ
caviar - kürü pasta - tort
cheese - pendir pepper* - bibər
chocolate - şkolad pork - donuz əti
coffee - qəhvə rice - düyü
flour - un salt - duz
food - ərzaq soup - sup
fruit - meyvə spaghetti - spagetti
honey - bal sugar - şəkər tozu
ice cream - dondurma tea - çay
jam* - mürəbbə toast - tost
juice - şirə veal - dana əti
lemonade - limonad wheat - buğda
lamb - quzu əti wine - şərab
Weather
darkness - qaranlıq light* - işıq
dew - şeh lightning - şimşək
drizzle - çiskin rain - yağış
flood - sel sleet - sulu qar, yağış
fog - duman snow - qar
gale - fırtına steam - buxar
hail - dolu sunshine - günəş parıltısı
humidity - rütubət thunder - ildırım
ice - buz weather - hava
Sports
baseball - beyzbol hockey - xokkey
basketball - basketbol poker - poker
chess - şahmat rugby - reqbi
cricket - kriket soccer - futbol
football - futbol tennis - tenis
golf - qolf volleyball - voleybol
Activities
cooking - bişirmə sleeping - yuxu
diving - suya dalma studying - təhsil
driving - sürücülük swimming - üzgüçülük
jogging - qaçma walking - gəzinti
listening - dinləmə working - işləmə
running - qaçış writing - yazma
Languages
Arabic - Ərəb Hindi - Hindi
Chinese - Çin Japanese - Yapon
English - İngilis Portuguese - Portuqal
French - Fransız Russian - Rus
German - Alman Spanish - İspan
Greek - Yunan Turkish - Türk
 Diseases
heat - qızdırma flu - qrip
arthritis - artrit measles - qızılca
cancer - xərçəng smallpox - su çiçəyi
Qeyd: Konkret isimlərin sayılmayanları olduğu kimi mücərrəd isimlərin də sayılanları olur, başqa sözlə
desək, bread, chalk, sugar kimi konkret isimlər sayılmadığı halda, accident, cloud, degree, dream, hope, hour,
idea, impression, language, problem, role, sound, storm, thought, view, voice, wind, wish kimi mücərrəd
isimlər sayılır.
İngilis dilində bəzi isimlər var ki, həm sayılan, həm də sayılmayandır.
“glass” sözü şüşə mənasında sayılmayan, stəkan mənasında isə sayılandır.
The glass of the windows is clean.
Pəncərələrin şüşəsi təmizdir.
My son drinks a glass of milk every day.
Mənim oğlum hər gün bir stəkan süd içir.
“hair” sözü saç mənasında sayılmayan, tük mənasında isə sayılandır.
Her hair is black.
Onun saçı qaradır.
There are some hairs on the pillow.
Balışın üzərində bir neçə tük var.
“iron” sözü dəmir mənasında sayılmayan, ütü mənasında sayılandır.
Steel is made of iron.
Polad dəmirdən hazırlanır.
I’m going to buy a new electric iron.
Mən yeni bir elektrik ütüsü almaq fikrindəyəm.
“jam” sözü mürəbbə mənasında sayılmayan, tıxac mənasında isə sayılandır.
I have eaten some strawberry jam this morning.
Bu sabah mən biraz çiyələk mürəbbəsi yemişəm.
My father said he was late because he was caught in a traffic jam.
Atam dedi ki, o gecikir çünki o, tıxaca düşüb.
“light” sözü işıq mənasında sayılmayan, lampa mənasında isə sayılandır.
I need more light.
Mənə daha çox işıq lazımdır.
Put the lights on, please.
Zəhmət olmasa işıqları yandırın.
“noise” sözü yüksək, xoşagəlməz səs-küy mənasında sayılmayan, xüsusi səs mənasında isə sayılandır.
They made too much noise at the party yesterday.
Dünən onlar şənlikdə çoxlu səs-küy elədilər.
I heard a strange noise coming from outside the window.
Mən pəncərənin çölündən gələn yad səs eşitdim.
“paper” sözü kağız mənasında sayılmayan, qəzet mənasında isə sayılandır.
I need some paper.
Mənə bir az kağız lazımdır.
There are a lot of papers on the shelf.
Rəfdə çoxlu qəzetlər var.
“pepper” sözü istiot mənasında sayılmayan, bibər mənasında isə sayılandır.
Pepper is harmful for your health.
İstiot sənin sağlamlığın üçün ziyanlıdır.
All of the peppers have already been eaten.
Bibərlərin hamısı artıq yeyilib.
“room” sözü boş yer mənasında sayılmayan, otaq mənasında isə sayılandır.
There is enough room in the yard for swimming pool.
Üzgüçülük hovuzu üçün həyətdə kifayət qədər yer var.
There are four rooms in our house.
Bizim evdə dörd otaq var.
“time” sözü vaxt mənasında sayılmayan, dəfə mənasında isə sayılandır.
I need more time to decorate this room.
 Bu otağı bəzəmək üçün mənə daha çox vaxt lazımdır.
How many times have you read this story?
Bu hekayəni neçə dəfə oxumusan?
“work” sözü iş mənasında sayılmayan, əsər mənasında isə sayılandır.
His work is very hard.
Onun işi çox çətindir.
This writer’s works are famous all over the world.
Bu yazıçının əsərləri bütün dünyada məşhurdur.
“wood” sözü taxta mənasında sayılmayan, meşə mənasında isə sayılandır.
This table is made of wood.
Bu stul taxtadan hazırlanıb.
There is a wood on the other bank of the river.
Çayın digər sahilində meşə var.
Həm sayılan, həm də sayılmayan isimlərin müəyyən həcmindən danışarkən xüsusi ölçü vahidlərindən
istifadə olunur.

a bottle of a glass of a jug of a cup of a packet of a jar of

water water juice tea coffee honey

a loaf of a slice of a carton of a can of a bowl of a kilo of

bread bread milk coke sugar meat

a couple of a sack of a lump of a pair of a basket of a bunch of

berries wheat sugar gloves apples grapes

a bar of a piece of a box of a bag of a game of a tube of

soap cheese chocolate flour tennis toothpaste

a plate of a sheet of a head of a barrel of a tin of a roll of

salad paper cabbage oil sardina paper
Bu ifadələrin həm tək (a slice of bread), həm də cəm (two slices of bread) forması mövcuddur və əgər bu
ifadələr cümlənin mübtədası olarsa, xəbər of-dan öncəki isimlə uzlaşır.
A sack of sugar is in the kitchen.
Bir kisə şəkər mətbəxdədir. a box of paper (bir
Two sacks of sugar are in the kitchen. qutu kağız)
İki kisə şəkər mətbəxdədir. 2 boxes of paper (iki
Əgər bu ifadələrlə sayılan isim işlənərsə həmin isim mütləq cəmdə
qutu kağız) olmalıdır, lakin bu halda da xəbər yenə
of-dan öncəki isimlə uzlaşacaq.
A basket of apples is on the table.
Bir səbət alma stolun üstündədir. a box of apples
Four baskets of apples are on the table. (bir qutu alma)
Dörd səbət alma stolun üstündədir. 2 boxes of apples (iki
qutu alma)
 1.5 Miqdar göstəriciləri (Quantifiers)

determiners countable nouns uncountable nouns

one one student Ø
each each student Ø
every every student Ø
either either student Ø
neither neither student Ø
another another student Ø
two, three ... two students Ø
(a) few (a) few students Ø
many many students Ø
several several students Ø
both both students Ø
a number of a number of students Ø
the number of the number of students Ø
a great many a great many students Ø
a good many a good many students Ø
(a) little Ø (a) little water
much Ø much water
a great deal of Ø a great deal of water
a small amount of Ø a small amount of water
a large quantity of Ø a large quantity of water
a lot of/lots of a lot of/lots of students a lot of/lots of water
plenty of plenty of students plenty of water
some/any some/any students some/any water
enough enough students enough water
more more students more water
most most students most water
all all students all water
no no student/students no water
There was much snow on the ground yesterday.
Dünən yerdə çoxlu qar var idi.
There are many wolves in our forests.
Bizim meşələrdə çoxlu canavar var.
You can get a lot of useful information from the Internet.
Sən internetdən çoxlu faydalı məlumat əldə edə bilərsən.
There are a lot of facts about his absence.
Burada onun yoxluğu barəsində çoxlu faktlar var.
 (a) little + sayılmayan isim
 (a) few + sayılan cəm isim
little (az) və few (az) özündən sonra gələn ismin kifayət etmədiyini, yetərsiz qaldığını göstərdiyi halda, a
little (biraz) və a few (bir neçə) özündən sonra gələn ismin kifayət etdiyini, yetərli olduğunu göstərir.
I have little time so I can’t wait for you.
Mənim az vaxtım var ona görə də səni gözləyə bilmirəm.
I have a little time so I can go for a walk with you.
Mənim biraz vaxtım var ona görə də səninlə gəzməyə gedə bilərəm.
I have few friends in this city so I feel lonely.
Mənim bu şəhərdə az dostum var ona görə də özümü yalnız hiss edirəm.
I have a few friends in this city so I don’t miss.
Mənim bu şəhərdə bir neçə dostum var ona görə də darıxmıram.

A number of + cəm isim (bir çox, bir qrup) ifadəsi cəm xəbər tələb edir.
The number of + cəm isim (sayı, miqdarı) ifadəsi isə tək xəbər tələb edir.
 A number of small companies have stopped their business.
Balaca müəssisələrin çoxu öz işini dayandırıb.
The number of your mistakes is reducing every passing day.
Sənin səhvlərinin sayı hər keçən gün azalır.

1.6 İsmin halı (Cases of Noun)

İngilis dilində ismin iki halı var:

1. Ümumi hal (Common case) - heç bir qrammatik göstəricisi yoxdur.
The student is waiting for you. Tələbə sizi gözləyir.
2. Yiyəlik hal (Possessive case) - əşyanın kimə məxsus olduğunu bildirir və ismin təyini olur və kimin?
(whose?) sualına cavab verir. İsmin yiyəlik halı tək isimlərin sonuna -’s, cəm isimlərin isə (’) apostrof əlavə
etməklə düzəlir.
the student’s answer the students’ answers
the girl’s book the girls’ books
Brown’s house Braunun evi
the Browns’ house Braunların evi
Cəm forması kökündən dəyişən isimlərin yiyəlik halı həm təkdə həm də cəmdə -’s ilə düzəldilir.
the man’s coat the men’s coats
the woman’s children the women’s children
the child’s pen the children’s pens
Mürəkkəb isimlərin yiyəlik halı həmin isimlərin sonuna -’s əlavə etməklə düzəlir.
the editor-in-chief ’s office baş redaktorun ofisi
the editors-in-chief ’s office baş redaktorların ofisi
the housekeeper’s car qulluqçunun maşını
the chairman’s house sədrin evi
Eyni bir şəxs və ya əşya iki və daha çox şəxsə aiddirsə, onda yiyəlik hal sonluğu axırıncı ismə əlavə olunur.
Ali and Ahmad’s father is an engineer. Əli və Əhmədin atası mühəndisdir.
Ali and Ahmad’s room is neat. Əli və Əhmədin otağı səliqəlidir.
Əgər hər hansı şəxs və ya əşya iki və daha çox şəxsə ayrı-ayrılıqda aiddirsə, onda yiyəlik hal sonluğu hər bir
ismə əlavə olunur.
Ali’s and Ahmad’s hair is dark. Əli və Əhmədin saçları qaradır.
Ali’s and Ahmad’s eyes are blue. Əli və Əhmədin gözləri mavidir.
Bəzən yiyəlik halda olan isimdən sonrakı isim düşə bilər.
a) sözönülü birləşmələrdə yiyəlik halda olan isimdən sonra yer, məkan bildirən shop, house, office və s.
sözləri varsa:
at the baker’s (shop) çörək mağazasında
at the butcher’s (shop) ət dükanında
at the dentist’s (office) diş həkimində
at the grocer’s (shop) ərzaq mağazasında
at the hairdresser’s (shop) bərbərdə
at the chemist’s (shop) aptekdə
b) əvvəlcədən adı çəkilmiş əşyanın adını təkrar etməmək üçün:
Ali’s hair is longer than Ahmad’s. (= Ahmad’s hair) Əlinin saçı Əhmədinkindən uzundur.
Ali’s room is wider than Ahmad’s. (= Ahmad’s room) Əlinin otağı Əhmədinkindən daha
genişdir.
Bəzi cansız isimlərin yiyəlik halı canlılarda olduğu kimi -’s ilə düzəlir. Bunlar aşağıdakılardır:
a) zaman bildirən sözlərlə:
a month’s holiday bir aylıq tətil
three months’ holiday üç aylıq tətil
a moment’s silence bir anlıq sakitlik
three years’ house arrest üç illik ev dustaqlığı
 b) fəsillərin, ayların, günlərin adını bildirən sözlərlə:
Monday’s work Bazarertəsinin işi
autumn’s rain payız yağışı
December’s wind dekabr küləyi
yesterday’s meeting dünənin iclası
c) ölkə və şəhər adları bildirən sözlərlə:
Baku’s streets Bakının küçələri
America’s towns Amerikanın şəhərləri
Australia’s savannas Avstraliyanın quru çölləri
d) (the) sun, (the) moon, (the) earth, (the) world, river, water, ocean, wind, city, town, ship, boat və s.
sözlərlə:
the sun’s ray günəşin şüaları
the moon’s light ayın işığı
the river’s bank çayın sahili
the world’s age dünyanın yaşı
İngilis dilində həm cansız, həm də canlı varlıqlarda mənsubluq mənası of sözünü ilə ifadə oluna bilər.
the roof of my house evimin damı
the windows of the room otağın pəncərələri
the answers of the student tələbənin cavabları
Yiyəlik halda olan iki isim çox nadir hallarda bir-birinin ardınca işlədilir. Bu zaman yiyəlik halda olan ikinci
isim of sözonü ilə ifadə olunur.
She is the sister of my brother’s friend. O, mənim qardaşımın dostunun bacısıdır.
DİQQƏT: -’s hər zaman yiyəlik hal göstəricisi deyil. -’s bəzən is və ya has köməkçi fellərinin qısa
formasıdır. -’s -dən sonra aşağıdakı ifadələr gələrsə, bu yiyəlik hal sayılmır.
a) …’s + artikl (a/an/the)
Jack’s an intelligent student. Robert’s the right person for the job.
Jack is an intelligent student. Robert is the right person for the job.
Cek savadlı tələbədir. Robert iş üçün doğru şəxsdir.
b) …’s + yiyəlik əvəzliyi (my/your/his …)
J. London’s my favourite writer. Helen’s his girl-friend.
J. London is my favourite writer. Helen is his girl-friend.
Cek London mənim sevimli yazıçımdır. Helen onun qız dostudur.
c) …’s + sözönü (at/in/on/with …)
Fred’s in the office now. The box’s under the table.
Fred is in the office now. The box is under the table.
Fred indi ofisdədir. Qutu stolun altındadır.
d) …’s + sifət
This story’s difficult for me. The weather’s rainy today.
This story is difficult for me. The weather is rainy today.
Bu hekayə mənim üçün çətindir. Bugün hava yağışlıdır.
e) …’s + just/already/ever/never
Nick’s just finished his homework. Tom’s already cleaned his room.

Nick has just finished his homework.
Nik indicə ev tapşırıqlarını qurtarıb.
f) …’s + got/been
My brother’s got a letter from his friend.
My brother has got a letter from his friend.
Qardaşımın dostundan məktubu var.
g) …’s + not inkar hissəciyi
John’s not invited to such parties.
Tom has already cleaned his room.
Tom artıq otağını təmizləyib.
This book’s been published this year.
This book has been published this year.
Bu kitab bu il çap olunub.
Sandra’s not prepared for her exams.
 John is not invited to such parties. Sandra has not prepared for her exams.
Con belə partilərə dəvət olunmur. Sandra imtahanlarına hazırlaşmayıb.
h) …’s + verbing / verb3
Alice’s going to meet her friends. The artist’s exhibited his paintings in the art
gallery.
Alice is going to meet her friends. The artist has exhibited his paintings in the
art gallery.
Alisa dostları ilə görüşməyə hazırlaşır. Rəssam şəkillərini incəsənət qaleriyasında
sərgiləyib.
Yox, əgər cümlədə xəbər olarsa, o zaman -’s yiyəlik hal şəkilçisidir.
Alice’s going surprised us. The artist’s exhibited paintings were a great success.
Alisanın gedişi bizi təəccübləndirdi. Rəssamın sərgilənmiş şəkilləri böyük uğur idi.
1.7 Mürəkkəb isimlər (Compound nouns)

airmail - aviapoçt factory-worker - fabrik işçisi

alarm-clock - zəngli saat farmyard - ferma həyəti
apple-tree - alma ağacı fireman - yanğınsöndürən
armchair - kreslo fireplace - buxarı / ocaq
babysitter - uşaq baxıcısı flowerbed - çiçək ləki
basketball - basketbol food store - ərzaq dükanı
bathroom - vanna otağı food supply - yem ehtiyatı
bedroom - yataq otağı football - futbol oyuu
birthday - doğum günü Frenchman - fransız
birthplace - doğulduğu yer fruit-tree - meyvə ağacı
bookcase - kitab şkafı gentleman - nəzakətli adam
bookshelf - kitab rəfi handbag - əl çantası
box-office - bilet kassası handball - həndbol
briefcase - portfel handshake - əl sıxma
businessman - iş adamı handwriting - əlyazma
butterfly - kəpənək headache - baş ağrısı
car-park - maşın parkı highway - şosse
cattle-breeding - maldarlıq homework - ev tapşırığı
chairman - sədr housekeeper - ev sahibəsi
cherry-tree - albalı ağacı housemaid - ev qulluqçusu
church-bell - kilsə zəngi housewife - evdar qadın
coal-mining - kömür sənayesi ice-cream - dondurma
coffee-pot - qəhvə dəmliyi keyboard - klaviatura
copyright - müəllif hüququ kilogram - kiloqram
cotton-field - pambıq sahəsi letter-box - məktub qutusu
countryside - kənd yeri lipstick - dodaq boyası
cupboard - şkaf / dolab mailbox - poçt qutusu
dining-room - yemək otağı merry-go-round - karusel
dishwasher - qabyuyan maşın motorway - avtomagistral
doorbell - qapı zəngi network - şəbəkə
earthquake - zəlzələ newspaper - qəzet
Englishman - ingilis nightclub - gecə klubu
notebook - dəftər oak-tree - palıd ağacı
oil-field - neft yatağı outlook - görünüş
painkiller - ağrı kəsici seashore - dəniz sahili
password - şifrə seaside - dəniz sahili
peace-talks - sülh danışıqları sewing-machine - tikiş maşını
pen-friend - qələm dostu shipbuilding - gəmiqayırma
penknife - cib bıçağı sightseeing - gəzinti
playground - oyun meydanı sitting-room - qonaq otağı
policeman - polis işçisi skyscraper - göydələn
pop-music - pop musiqisi snowflake - qar dənəsi
postman - poçtalyon sportsman - idmançı
railroad - dəmir yolu state-prize - dövlət mükafatı
railway - dəmir yolu statesman - dövlət xadimi
rainbow - göy qurşağı stomachache - mədə ağrısı
raindrop - yağış damcısı storehouse - ambar
rainfall - leysan street-market - küçə bazarı
repairman - usta sunbath - günəş vannası
river-bank - çay sahili sunflower - günəbaxan
riverside - çay kənarı sunray - günəş şüası
saucepan - qazan sunrise - günəş doğması
school library - məktəb kitabxanası sunset - günəş batması
schoolboy - məktəbli oğlan sunshine - günəş işığı
school-leaver - məzun swordfish - qılınc balığı
schoolmate - məktəb yoldaşı tablecloth - süfrə
schoolyard - məktəb həyəti teapot - çaydan
school-year - dərs ili timetable - cədvəl
sea-level - dəniz səviyyəsi toothache - diş ağrısı
seaman - dənizçi toothbrush - diş fırçası
seaport - dəniz limanı woodman - meşəbəyi