630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

251333: HIGHWAY ENGINEERING SEC001

แบบฝกหัดบทที่ 2
ระบบและหนวยงานทางหลวง

1. จงแสดงรูปตัวอยาง Street view จาก Google Street view ของทางหลวง (ถนน) ในประเทศไทย
โดยจำแนกตามลั กษณะการใช งาน (Functional Classification) ไดแก Expressway, Arterial,
Collector และ Local Street พรอมทั้งอธิบายลักษณะการใชงานของทางหลวงนั้น ๆ
ตอบ ประเภทของทางหลวงตามลักษณะการใชงาน (Functional Classification) มีดังนี้
1. Expressway ทางดวน เปนถนนสายหลักที่สำคัญเชื่อมระหวางศูนยกลางความเจริญ ระหวาง
ภูมิภาค โดยออกแบบใหเดินทางดวยความเร็วสูง รับปริมาณการเดินทางสูง และมีการควบคุมการเขา
ออกพื้นที่ขางเคียง

จากภาพเปนตัวอยางทางดวนกรุงเทพ-ชลบุรี
2. Arterial เปนถนนที่ทำหนาที่ขนถายยานพาหนะเขาออกจากเขตเมือง มีการควบคุม การเขาออก
พื้นที่ขางเคียง
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

3. Collector เปนถนนที่ทำหนาที่กระจายการเดินทางไปยังสวนตาง ๆ ภายในบริเวณเมือง

4. Local Street เปนถนนขนาดเล็กภายในบริเวณยานตาง ๆ เชน ที่พักอาศัย ธุรกิจ การคา ทำ

หนาที่รับถายการเดินทางเขาสูพื้นที่ตามจุดประสงคของการเดินทาง
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

2. จงอธิบายแนวทางการออกแบบทางหลวงที่เหมาะสม โดยเปรียบเทียบผลกระทบที่จะเกิดขึ้นจากการ
ออกแบบทางหลวงของ 2 รูปดานลาง
ตอบ การออกแบบทางหลวงที่เหมาะสม ควรคำนึงถึงแนวทางดังตอไปนี้
• วางแผนและออกแบบใหเหมาะสมกับการใชงานและลำดับชั้น โดยถนนตางลำดับชั้นกันไมควร
ตอเชื่อมกันโดยตรง
• บริเวณทางแยกที่ถนนมาตัดกัน ควรเปนถนนที่ลักษณะการใชงานหรือลำดับชั้นเดียวกันหรืออยู
ในลำดับชั้นใกลเคียงกัน โดยบริเวณทางแยกตองทำการกำหนด สิทธิ (priority) ในการใชทาง
แยกใหชัดเจน
• ถนนจะปลอดภัยเมื่อไดวางผังการใชที่ ดิน ประกอบไปกับ การพั ฒ นาโครงขายถนน พยายาม
หลีกเลี่ยงการพัฒนาเปนแนวสองขางทาง การจำกัดใหมีการพัฒนาเฉพาะฝงเดียวของถนนจะ
เพิ่มความคลองตัวบนถนน และลดอันตราย จากการขามถนน
• วางแผนและควบคุมการใชที่ดินมิใหมีการขยายตัวของชุมชนเขามาติดกับทาง เลี่ยงเมือง

จากภาพแรกนั้นไดมีการใชพื้นที่และกิจกรรมขางทางทั้งสองฝงของถนนสายหลัก ซึ่งอาจทำใหไม
ปลอดภัยจากการขามถนน ซึ่งเปนการใชงานถนนที่ไมเหมาะ สวนภาพที่สองเปนลักษณะการใชงาน
ถนนที่มีความเหมาะสม เพราะการพัฒนาพื้นที่ฝงเดี่ยวของถนนจะเพิ่มใหมีความคลองตัวบนถนน
และลดอันตรายจากการขามถนนได
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

3. จงอธิบายคุณลักษณะของถนนทางเลี่ยงเมือง ดังรูป และยกตัวอยางแผนที่ถนนทางเลี่ยงเมือง (คนหา

จาก Google Map)

ตอบ ภาพแรกคือภาพที่แสดงถึงแผนผังเมืองที่ยังไมไดสรางทางเลี่ยงเมืองที่มีการจารจรที่ติดขัด และมี

การสรางทางเลี่ยงเมืองที่ภาพที่สองเพื่อลดปญหาการจรจร ซึ่งทางเลี่ยงเมืองที่แยกการจารจรออกจาก
พื้นที่ชุมชนนั้นตองมีการควบคุมการใชพื้นที่ ไมใหมีการพัฒนากิจกรรมขางทางตามแนวทางเลี่ยงใหมที่
เกิดขึ้น โดยไดยกถนนเลี่ยงเมืองหมายเลข 126 ตามภาพดานลางเปนตัวอยาง
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

4. จงคนควาและอธิบายลักษณะการดำเนินงานของหนวยงานทาง 3 หนวยงาน ไดแก กรมทางหลวง

กรมทางหลวงชนบท การทางพิเศษแหงประเทศไทย วาดวย ขอบเขตหนาที่และความรับผิดชอบ
วิสัยทัศนและพันธกิจ และโครงสรางองคกรของ (คนควาจากเว็ปไซดหนวยงาน)
ตอบ กรมทางหลวง
• ขอบเขตหนาที่และความรับผิดชอบ
1. ดำเนินการตามกฎหมายวาดวยทางหลวงเฉพาะในสวนที่เกี่ยวกับทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดิน
และ ทางหลวงสัมปทาน รวมทั้งกฎหมายอื่นที่เกี่ยวของ
2. วิจัยและพัฒนางานกอสราง บูรณะ และบำรุงรักษาทางหลวงพิเศษ ทางหลวงแผนดินและทางหลวง
สัมปทาน
3. รวมมือและประสานงานดานงานทางกับองคกรและหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของทั้งในประเทศและ
ตางประเทศ
4. ปฏิ บั ติ ก ารอื่น ใดตามที่ ก ฎหมายกำหนดให เป น อำนาจหน าที่ ข องกรม หรือ ตามที่ รัฐมนตรีห รือ
คณะรัฐมนตรีมอบหมาย
• วิสัยทัศน
“ระบบทางหลวงที่สะดวก ปลอดภัย เชื่อมโยงการพัฒนาโครงสรางพื้นฐานของประเทศ”
• พันธกิจ
1. พั ฒ นาระบบทางหลวง (Highway System) ให เกิ ด ความเชื่ อ มต อ (Connectivity) การเข า ถึ ง
(Accessibility) และความคล อ งตั ว (Mobility) ที่ ส มบู ร ณ เพื่ อ การขั บ เคลื่ อ นประเทศทั้ งด า น
เศรษฐกิจและสังคม
2. ควบคุมดูแลระดับการใหบริการ (Serviceability) และความปลอดภัย (Safety) บนทางหลวง ใหได
มาตรฐาน เพื่อคุณภาพการใหบริการที่ดี ยกระดับการบริหารดานความปลอดภัยในระบบขนสงของ
ประเทศ
3. พัฒนาระบบบริหารองคกร (Organization Management) ตามหลักธรรมาภิบาล
• โครงสรางองคกร
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

กรมทางหลวงชนบท
• ขอบเขตหนาที่และความรับผิดชอบ
1. ดำเนินการตามกฎหมายวา ดวยทางหลวง เฉพาะในสวนที่เกี่ยวของกับทางหลวงชนบทรวมทั้ง
กฎหมายที่เกี่ยวของ เชน การกอสรางถนน, สะพาน, เสนทางลัด-ทางเลี่ยง เปนตน
2. วิจัยและพัฒนางานกอสราง บูรณะ และบำรุงรักษาทางหลวงชนบท
3. ดำเนินการจัดทำมาตรฐานและขอกำหนดทางหลวงชนบท ตลอดจนกำกับและตรวจสอบเพื่อใหมี
การดำเนินการตามเกณฑมาตรฐานและขอกำหนด
4. ดำเนินการฝกอบรมและจัด ทำคูมือ ตลอดจนใหคำปรึกษาแนะนำเกี่ยวกับวิศวกรรมงานทางแก
หนวยงานที่เกี่ยวของ เชน องคกรปกครองสวนทองถิ่น
5. รวมมือและประสานงานดานงานทางกับองคกรและหนวยงานอื่นที่เกี่ยวของทั้งในและนอกประเทศ
6. ปฏิบัติการอื่นใดตาม กฎหมายกำหนดใหเปนหนาที่ของกรมหรือตามที่กระทรวงหรือคณะรัฐมนตรี
มอบหมาย จากขอบเขตอำนาจหนาที่ความรับผิดชอบดังกลาว กรมทางหลวงชนบทไดกำหนด
วิสัยทัศน พันธกิจ และกลยุทธ ในการดำเนินงานโดยสอดคลองกับนโยบายการบริหารราชการ
แผนดินตามที่รัฐบาลกำหนดไว เชน โครงการพระราชดำริ โครงการสนับสนุนพัฒนาถนนผังเมือง
โครงการสนับสนุนยุทธศาสตร Logistics เปนตน
• วิสัยทัศนกรมทางหลวงชนบท (Vision)
“พัฒนา เพิ่มคุณคา เติมตอโครงขายทางใหสมบูรณ อยางพอเพียงและยั่งยืน เพื่อประโยชนสุขของ
ประชาชน”
• พันธกิจ (Mission)
พัฒนาและยกระดับมาตรฐานทางหลวงชนบท เพื่อสนับสนุนการคมนาคมขนสง การทองเที่ยว การ
พัฒนาชายแดน การพัฒนาเมือง อยางบูรณาการและยั่งยืน แกไขปญหาจราจรโดยสรางทางตอเชื่อม
(Missing Link) ทางเลี่ยง (Bypass) และทางลัด (Shortcut) รวมทั้งเปนพี่เลี้ยง(Mentor) การพัฒนา
ทางหลวงทองถิ่นใหองคกรปกครองสวนทองถิ่นตลอดจนพัฒ นาองคกรตามยุทธศาสตรการพัฒนา
ระบบราชการไทย
• โครงสรางองคกร
 630610104 วิทวัส ชัยวงศ sec 001

การทางพิเศษแหงประเทศไทย
• ขอบเขตหนาที่และความรับผิดชอบ
1. สรางหรือจัดใหมีทางพิเศษดวยวิธีใด ๆ ตลอดจนบำรุงและรักษาทางพิเศษ
2. ดำเนินงานหรือธุรกิจเกี่ยวกับทางพิเศษและธุรกิจอื่นที่เกี่ยวเนื่องกับทางพิเศษหรือที่เปนประโยซน
แก กทพ.
• วิสัยทัศน
กทพ. ไดกำหนดยุทธศาสตรการดำเนินงานระยะยาว 5 ป (ปงบประมาณ 2560-2564) เพื่อให
องคกรสามารถขับเคลื่อนตามวิสัยทัศนที่วา "มุงมั่นพัฒนาทางพิเศษ เพื่อใหบริการที่ดี มีความคุมคา
สะดวก รวดเร็ว ปลอดภัย อยางยั่งยืน"
• พันธกิจ
1. จัดใหมีการพัฒนา/ปรับปรุงทางพิเศษใหเปนไปตามมาตรฐานและปลอดภัย
2. บริการอยางมีนวัตกรรมและคุณคาเพิ่ม
3. บริหารจัดการสินทรัพยอยางมีประสิทธิภาพ เพื่อเสริมสรางศักยภาพการดำเนินธุรกิจทางพิเศษและ
ประโยชนตอสังคม
4. พัฒนาระบบการบริหารจัดการและการลงทุนเพื่อเพิ่มมูลคาองคกร
• โครงสรางองคกร