VISOKA MEĐUNARODNA ŠKOLA CAZIN

ODSJEK ZDRAVSTVO

“Sanitarni inženjering”

SEMINARSKI RAD

TEMA: UPRAVLJANJE MEDICINSKIM OTPADOM

PREDMET: : EKOLOGIJA

Profesor: Student :

Cazin;2016

SADRŽAJ
1.UVOD...................................................................................................................................................2
2. ZAKONSKA REGULATIVA.....................................................................................................................3
3 .DEFINISANJE MEDICINSKOG OTPADA ( I OTPADA NA HEMODIJALIZI)............................................4
4. CILJEVI UPRAVLJANJA MEDICINSKOM OTPADOM.............................................................................5
5. OPASNOSTI OD MEDICINSKOG OTPADA..........................................................................................5
6. UPRAVLJANJE MEDICINSKIM OTPADOM..........................................................................................5
7. NEADEKVATNO UPRAVLJANJE MEDICINSKIM OTPADOM................................................................6
8. PLAN UPRAVLJANJA OTPADOM........................................................................................................6
9. PRAKSA ODLAGANJA MEDICINSKOG OTPADA..................................................................................7
10.RAZDVAJANJE MEDICINSKOG OTPADA...........................................................................................11
11. SAKUPLJANJE I SKLADIŠTENJE MEDICINSKOG OTPADA.................................................................15
12.TRANSPORT OTPADA.......................................................................................................................16
13. ODLAGANJE OTPADA......................................................................................................................16
14. ZAKLJUČAK.....................................................................................................................................17
15. LITERATURA..................................................................................................................................18

1.UVOD
Na prostorima BiH pa i šire dosad se nije poklanjala odgovarajuća pažnja upravljanju
medicinskim otpadom. Do sada kod nas sve vrste medicinskog otpada odlagane na
komunalnim deponijama, a prema nekim procjenama, čak 20% opasnog
2
medicinskog otpada završavalo je u običnim kontejnerima. Riječ je, dakle, ne samo o
ozbiljnom ekološkom, već i o bioetičkom problemu, u najširem smislu.Izgradnjom
deponija, ponuđene mogućnosti tretmana i odlaganja medicinskog otpada pomoći će
da se ovi problemi kvalitetno - ekonomski opravdano i uz poštovanje propisanih
mjera sigurnosti na najbolji način riješe a u cilju očuvanja zdravlja i životne sredine..
Integralno upravljanje medicinskim otpadom je složen proces koji zahtjeva
interdisciplinaran pristup i timski rad stručnih ljudi raznih profila, kao i angažovanje
relevantnih insitucija .

Nastanak otpada u opšte je posljedica ljudske djelatnosti, pa tako i zdravstvene.

Medicinski otpad predstavlja značajan problem za zdravlje ljudi, životinja i ekološki
sistem. Svako civilizovano društvo svjesno je opasnosti do koji može doći zbog
neodgovornog postupanja s otpadom koji nastaje u zdravstvenim ustanovama, s
jedne strane za zdravstvene radnike i druge zaposlene, korisnike usluga, a s druge
strane za bližu idalju okolinu

Zato je unapređenje upravljanja medicinskim otpadom identificirano kao visoki

prioritet

Svaki material nastao od tretmana dolazećih ili odlazećih pacijenata na odjeljenjima

hemodijalize kao i drugih odjeljenja bi trebalo da predstavlja medicinski otpad.

2. ZAKONSKA REGULATIVA
Upravljanje otpadom uređeno je velikim brojem propisa kojima se parcijalno uređuju
(zavisno od vrste i sastava otpada) i propisuju mere zaštite životne sredine od
štetnog dejstva otpada, uključujući i opasan otpad.

3
Postojeća zakonska regulativa u ovoj oblasti ne obuhvata sve aspekte upravljanja
medicinskim otpadom i ne daje preporuke za tretman posebnih vrsta otpada, što
predstavlja i medicinski otpad. Neophodno je njeno usaglašavanje sa evropskim
direktivama i međunarodnim standardima, što podrazumeva jasno definisanje
opasnog medicinskog otpada i njegovih različitih kategorija, uvođenje sistema
integralnog upravljanja (razdvajanje, sakupljanje, skladištenje, postupanje, tretman,
odlaganje, transport), sistema evidencije, principa pravne i finansijske odgovornosti
generatora otpada, inspekcijskog sistema koji će obezbediti efikasno sprovođenje
zakona, kao i kaznenih odredbi. Takođe, upravljanje medicinskim otpadom mora biti
u skladu sa ostalim relevantnim zakonima koji se odnose na upravljanje otpadom
generalno, efekte na javno zdravlje i životnu sredinu, kvalitet vazduha, prevenciju i
kontrolu infektivnih bolesti i upravljanje radioaktivnim materijalima. Neophodno je da
zakoni budu zasnovani na međunarodnim sporazumima (Bazelska konvencija) i
osnovnim principima adekvatnog upravljanja otpadom .
U skladu sa Pravilnikom o upravljanju medicinskim otpadom RS i BiH postoji
potreba za:
• razdvajanjem medicinskog od ostalih vrsta otpada,
• razdvojenim i kontrolisanim odlaganjem otpada,
• propisnim pakovanjem, obilježavanjem i predajom otpadnog mterijala
ovlaštenom prevozniku,
• tretiranjem i odlaganjem u cilju eliminisanja opasnosti, i
• prikupljanjem podataka o vrstama i količinama proizvedenog
medicinskog otpada.

Legislativa ima za cilj da osigura:

• da se opasni otpad tretira i odlaže na zakonski i ekološki prihvatljiv način, i
• da se umanji rizik po ljudsko zdravlje.

4
 3 .DEFINISANJE MEDICINSKOG OTPADA ( I OTPADA NA
HEMODIJALIZI)
Medicinski otpad je sav otpad nastao u zdravstvenim ustanovama i pri pružanju
zdravstvenih usluga, bez obzira na njegov sastav, osobine i porijeklo, tj. Heterogena
smješa klasičnog komunalnog otpada i opasnog medicinskog otpada. Prema WHO
to je otpad koji se potpuno ili djelimično sastoji od:

• Ljudskih organa i tkiva

• Krvi i drugih tjelesnih tečnosti

• Lekova i drugih farmaceutskih preparata

• Upotrebljenih briseva, gaza, zavoja i sl.

• Upotrebljene igle, skalperi, lancete i drugi oštri instrumenti

4. CILJEVI UPRAVLJANJA MEDICINSKOM OTPADOM

Osnovni cilj upravljanja medicinskim otpadom je uvođenje zdravstveno bezbjednog i
ekološki prihvatljivog načina postupanja sa medicinskim otpadom. Kao sekundarni
ciljevi postavljaju se:

• Smanjenje rizika od obolijevanja profesionalno eksponiranih lica i opšte populacije

• Smanjenje zagađivanje životne sredine

• Omogućavanje reciklaže sekundarnih sirovina iz medicinskog otpada

5. OPASNOSTI OD MEDICINSKOG OTPADA

Različite vrste medicinskog otpada predstavljaju rizik po zdravlje i životnu sredinu, a
najčešće i najznačajnije opasnosti su:

• Infekcija (hepatitis B i C , AIDS ,crijevne infekcije , respiratorne infekcije, infekcije

krvi , kožne infekcije )

• Povređivanje

• Trovanje

• Ozračivanje

• Zagađivanje zemljišta i podzemnih voda

5
 6. UPRAVLJANJE MEDICINSKIM OTPADOM
. Proces tretmana medicinskog otpada predviđa :

- Odvajanje infektivnog otpada na mjestu nastanka u adekvatnoj ambalaži i

kontejnerima,

- Obuku osoblja zdravstvenih ustanova ,

- Sistem prikupljanja odvojenog infektivnog otpada uz siguran transport u

specijalnom vozilu i adekvatnim kontejnerima,

-Tretman infektivnog otpada u specijalnim postrojenjima za te namjene.

7. NEADEKVATNO UPRAVLJANJE MEDICINSKIM OTPADOM

Neadekvatno upravljanje opasnim medicinskim otpadom, počev od rukovanja unutar
ustanova koje pružaju medicinske il usluge pa do konačnog zbrinjavanja, predstavlja
veoma visok rizik kako za zdravlje osoblja, pacijenata, tako i uopšte za životnu
sredinu.

Medicinski otpad predstavlja rizik za : zdravstvene radnike (doktore, medicinske

sestre-tehničare, pomoćno medicinsko osoblje, farmaceute, osoblje za održavaje
zdravstvenih ustanva) . pacijente u zdravstvenim ustanovama ili pacijente kojima se
pruža kućna njega,

-posjetioce zdravstvenih ustanova,

-radnike zadužene za popratne aktivnosti,

Kontakt sa medicinskim infektivnim otpadom može prouzrokovati povrede ili

oboljenja kod ljudi i životinja, a loš tretman, skladištenje i odlaganje infektivnog
otpada može izazvati zagađenje tla, vazduha i vode.

Da bi se postojeće stanje unapredilo moraju se izraditi i implementirati:

• Programi edukacije zaposlenih u zdravstvenim ustanovama o pravilnom

postupanju sa medicinskim otpadom

• Planovi upravljanja medicinskim otpadom u svim zdravstvenim ustanovama

• Planovi edukacije zaposlenih u zdravstvenim ustanovama

6
 8. PLAN UPRAVLJANJA OTPADOM
Plan upravljanja medicinskim otpadom morala bi da ima svaka medicinska ustanova.
Onbi morao da definiše:

• Mjesta nastanka i količine medicinskog otpada

• Način razvrstavanja i pakovanja otpada
• Način obilježavanja i evidencije otpada
• Opremu, način i puteve transporta
• Način privremenog odlaganja
• Postupanje sa svakom od izdvojenih vrsta otpada
• Sprovođenje administrativne procedure

Slika 1 - Postupak odlaganja medicinskog otpada

7
 9. PRAKSA ODLAGANJA MEDICINSKOG OTPADA
Dobra praksa u upravljanju medicinskim otpadom na odjelu hemodijalize prije svega
podrazumjeva njegovo razvrstavanje na mjestu nastanka. To znači da otpad nastao
u medicinskim ustanovama treba razdvojiti ne samo ma medicinski i ostali-opšti
(komunalni) otpad, već i sam medicinski otpad razvrstati na određene kategorije.
Ovako razvrstan otpad treba odložiti u odgovarajuću ambalažu, prilagođenu
njegovim osobinama, količini, načinu skladištenja i obradi, tako da ne dolazi (ili da
dolazi u što manjoj mjeri) do negativnih uticaja na okolinu i osoblje koje dolazi u
kontakt sa otpadom.

Na slikama 2-3. su prikazani primjeri lošeg upravljanja (odlaganja) medicinskim

otpadom u zdravstvenim ustanovama .

Slika 2 Loša praksa ne-razvrstavanja medicinskog otpada

8
 Slika 3 Loša praksa ne-razvrstavanja medicinskog otpada

Slika 4
Loša
praksa ne-

razvrstavanja medicinskog otpada

Na slikama 2-3-4 se uočava loše upravljanje medicinskim otpadom u zdravstvenim

ustanovama. Da bi se izbjegla ova otvorena smetlišta na svakom uglu dvorišta
medicinskih ustanova a uz to i izvori zaraze mora se pristupiti provođenju zakonskih
odredbi u ovoj oblasti i sankcionisati prekršioci kako bi se prestalo sa lošom
praksom. U narednom period, neophodno je, da zdravstvene ustanove registruju
centralni obajekat za skladištenje sa jasnom segregacijom medicinskog i
nemedicinskog otpada, te obezbeđena skladišta za lijekove sa isteklim rokom
9
trajanja kao i radioaktivni otpad čije je porijeklo iz medicinske ustanove. Tamo gdje
su postojeća odlagališta tako locirana da mogu izazvati znatne negativne uticaje na
zdravlje ili životnu sredinu, za odlaganje medicinskog otpada treba koristiti
odlagalište susjednih opština, koje imaju manji potencijal za izazivanje štetnih
posljedica.

Zaposleni na prikupljanju medicinskog otpada moraju biti obučeni za rukovanje

ovakvim materijalom, a zaposleni na odlaganju otpada takoðe trebaju biti obučeni za
rukovanje ovim otpadom i korištenje tehnika konačnog odlaganja, jer odlaganje
medicinskog otpada zahtijeva radne postupke koji se razlikuju od onih za opšti-
komunalni otpad.

Na slici 5 je prikazana spalionica medicinskog otpada.

Slika 5 Spalionica medicinskog otpada

10
 10.RAZDVAJANJE MEDICINSKOG OTPADA
Medicinski otpad je sav otpad nastao u zdravstvenim ustanovama i pri pružanju
zdravstvenih usluga, bez obzira na njegov sastav, osobine i porijeklo, tj. Heterogena
mješavina klasičnog smeća, infektivnog, patološkog, farmaceutskog i laboratoriskog
otpada, kao i dezinfekcienasa i ambalaže, a posebno radioaktivni i hemijski otpad.

U zdravstvenim ustanovama nastaju različite vrste medicinskog infektivnog otpada i

to:

• opasni medicinski otpad,

• neopasan (inertni) medicinski otpad i

• komunalni.

Neopasan medicinski otpad jeste otpad koji nije zagađen opasnim ili drugim
materijama, a koji je po svom sastavu sličan komunalnom (kućnom) otpadu
(reciklabilan, biorazgradiv i dr.). Neopasan farmaceutski otpad jeste otpad koji ne
predstavlja opasnost u postupku upravljanja farmaceutskim otpadom;

U opasan medicinski otpad se ubrajaju:

 patoanatomski otpad jesu tkiva, organi, dijelovi tela, ljudski fetusi i kese sa
krvlju;

 oštri predmeti jesu predmeti ili materijali koji mogu izazvati posijekotine ili
ubodne rane, bez obzira da li su bili u kontaktu sa pacijentom ili infektivnim
materijalom;

 farmaceutski otpad jesu svi lijekovi, uključujući i primarnu ambalažu, kao i sav
pribor korišten za primjenu takvih proizvoda, koji se nalaze kod pravnog,
odnosno fizičkog lica koje se bavi dijelatnošću zdravstvene zaštite ljudi, a koji
su postali neupotrebljivi zbog isteka roka upotrebe, neispravnosti u pogledu
njihovog propisanog kvaliteta, kontaminirane ambalaže, prolivanja, rasipanja,
pripremljeni, pa neupotrebljeni, vraćeni od strane krajnjih korisnika, ili se ne
mogu koristiti iz drugih razloga. Ovaj otpad može biti:

- potencijalno opasan farmaceutski otpad jeste otpad koji predstavlja rizik u

slučaju kada se njime nepropisno upravlja i zahtijeva postupke propisane za
upravljanje opasnim otpadom i

- opasan farmaceutski otpad jeste otpad od lijekova i dezinficijenasa koji sadrže

teške metale, kao i lijekova čiji se sastav ne može utvrditi, a koji zbog svog
sastava zahtijeva posebne postupke tretmana;

11
 citotoksični i citostatički otpad jeste opasan farmaceutski otpad, koji obuhvata
citotoksične i citostatičke lijekove koji su postali neupotrebljivi, otpad koji
nastaje prilikom korištenja, transporta i pripreme lekova sa citotoksičnim i
citostatičkim efektom, uključujući primarnu ambalažu i sav pribor korišćen za
pripremu i primjenu takvih proizvoda. Citotoksični i citostatički lijekovi su
toksična jedinjenja koja imaju kancerogeni, mutageni i/ili teratogeni efekat;

 otpad zagađen krvlju i tjelesnim tečnostima jeste otpad koji je zagađen

ljudskom krvlju, sekretima i drugim izlučevinama i koji zbog mogućeg
prisustva patogenih mikroorganizama može biti potencijalno infektivni otpad
(npr. zavoji, gipsevi, posteljina, odeća za jednokratnu upotrebu, špric bez igle,
pelene);

 infektivni i visoko infektivni otpad (u daljem tekstu: infektivni otpad) jeste

opasan otpad koji, zbog patogenosti i broja mikroorganizama, predstavlja rizik
po zdravlje ljudi, kao što su: kulture i materijal iz laboratorija koji sadrži
infektivne agense; oprema, materijal i pribor koji je bio u kontaktu s krvlju,
derivatima krvi, ostalim tjelesnim tečnostima, izlučevinama od klinički
potvrđenih inficiranih pacijenata, uključujući hirurške zahvate i obdukcije;
otpad iz odjeljenja za patologiju i izolaciju infektivnih pacijenata; otpad od
dijalize, infuzije i sličnih zahvata, uključujući sav pribor i materijal za
jednokratnu upotrebu; zarazni otpad koji je bio u dodiru sa inficiranim
pacijentima, kao i visoko infektivan otpad iz medicinskih laboratorija;

 ostali opasan medicinski otpad jeste otpad iz objekata u kojima se obavlja

zdravstvena zaštita i/ili sa drugih mjesta u kojima se pružaju zdravstvene
usluge, iz dijagnostike, eksperimentalnog rada, laboratorija, čišćenja,
održavanja i dezinfekcije prostora i opreme (hemijski otpad, otpad sa visokim
sadržajem teških metala i otpadne boce pod pritiskom):

 hemijski otpad jeste otpad u gasovitom, tečnom i čvrstom stanju koji ima
opasne karakteristike, a naročito: toksičnost, korozivnost, zapaljivost,
eksplozivnost, cito ili genotoksičnost i dr;

 otpad sa visokim sadržajem teških metala predstavlja podkategoriju

hemijskog otpada sa visokotoksičnim svojstvima i zahtjeva poseban tretman
(npr. ostaci amalgama iz stomatoloških ordinacija, razbijeni termometri i
manometri koji sadrže živu, odbačene baterije sa kadmijumom i dr);

 otpadne boce pod pritiskom jesu otpad od pune ili prazne boce koji sadrže
inertne gasove pod pritiskom pomješane sa antibioticima, dezinficijensima,
insekticidima koji se primenjuju kao aerosoli, a koje pri izlaganju visokim
temperaturama mogu da eksplodiraju;

12
Patološki otpad se sastoji iz tkiva, organa, delova tela, ljudskih fetusa i životinjskih
leševa, ekskreta (sputum, povraćeni sadržaj), kao i krvi i ostalih tjelesnih tečnosti.

Medicinski instrumenti uključuju: igle, špriceve, skalpele, testere i bilo koji drugi pribor
koji može pruzrokovati posjekotine ili ubode.

Farmaceutski otpad uključuje farmaceutske proizvode, lijekove i hemikalije vraćene

iz upotrebe, odbačene, sa isteklim rokom trajanja ili kontaminirane, ili proizvode koji
treba da budu odbačeni jer više nisu potrebni.

Opšti otpad ne zahtjeva nikakve specijalne mjere i njime se može pouzdano rukovati
na isti način kao i sa komunalnim otpadom. Reciklažu treba primjenjivati kad god je
to moguće. Oštri instrumenti treba da budu upakovani u kontejnere zaštićene od
proboja, označene kao opasan otpad. Patološki infektivni otpad mora biti odvojen
(Slike 6. i 7.) .Visoko rizični infektivni otpad treba odmah da bude autoklaviran,
ukoliko je moguće odmah na izvoru, da bi se smanjio rizik po osoblje i pacijente.

Slika 6 Kontejner i kesa za odlaganje patološkog otpada

Razdvojeni otpad treba staviti u vreće za jednokratnu upotrebu zaštićene od vlage,

obješene na specijalne držače ili smještene u plastične ili metalne kontejnere. Vreće
trebaju da su čvrste kako bi izdržale mehanička oštećenja i treba da budu punjene do
dvije trećine zapremine kako bi se lako i sigurno mogle zatvoriti.Vreće ili kontejnere
u boji treba koristiti kako bi identifikacija patološkog i infektivnog otpada bila
uočljiva, i treba ih označiti odgovarajućim simbolima.

Kontejneri se moraju zapečatiti prije transporta i moraju biti kompatibilni sa

odabranim postupkom tretmana i odlaganja

13
 Slika 7 Laboratorijski kontejner za infektivni otpad

Slika 8 Različiti oblici kontejnera za medicinski otpad

Na slikama 7 i 8 su prikazani razni oblici kontejnera za medicinski otpad.

Slika 9 Plastični kontejner za oštre predmete

14
Razdvajanje medicinskog otpada na izvoru nastanka je prvenstveno briga
medicinskog osoblja, i osnova za pouzdano i sigurno upravljanje medicinskim
otpadom. Razdvajanje može značajno smanjiti količinu medicinskog otpada koji
zahtjeva specijalizovani tretman. Da bi odvojeno sakupljanje bilo moguće,
medicinsko osoblje na svim nivoima, a posebno medicinske sestre, pomoćno
osoblje i čistačice, treba da budu obučeni za razdvajanje otpada koji proizvode. Na
svim odjeljenjima gdje nastaje medicinski otpad neophodno je da se postave
odvojene kante sa vrećama u boji ili kontejneri koji su označeni prema vrstama
otpada koji se u njih odlaže

11. SAKUPLJANJE I SKLADIŠTENJE MEDICINSKOG OTPADA

Prikupljanje čvrstog komunalnog i medicinskog otpada sem upotrijebljenih
medicinskih instrumenata u radnim prostorijama vrši se u namjenskim posudama
zapremine 15 l, koje su obilježene natpisom: komunalni i medicinski otpad.

U operacionim salama i salama za hemodijalizu namjenske posude za medicinski

otpad su zapremine 60 l. Sve posude za prikupljanje medicinskog otpada otvaraju se
pritiskom na papučicu i obložene su PVC vrećom.

Otpad kućnog tipa, staklena i plastična ambalaža korišćena u medicinske svrhe

(boce od infuzionih rastvora, ampuliranih lekova, papirni ostaci u kojima su pakovani
špricevi i igle, ostaci hrane, ambalaža od hrane i pića) se prikuplja u namjenskim
posudama za komunalni otpad. Špricevi, igle, testere, infuzioni sistemi, skalpeli... se
odmah posle upotrebe odlažu u specijalne kartonske kontejnere žute boje, koji su sa
unutrašnje strane plastificirani kako bi se spriječilo eventualno curenje sadržaja.
Postavljeni su u svim previjalištima, intervencijama tj. na svim mestima gde se javlja
ova vrsta otpada. Sanitarni tehničar odsjeka sanitarne kontrole prema unapred
utvrđenom planu redovno dostavlja kutije svim službama. Zavojni materijali (vate,
gaze, komprese), otpad sa hemodijalize, amputirani dijelovi ljudskog tela, tkiva i
organi se prikupljaju u namjenskim posudama za medicinski otpad. Sav materijal
natopljen tjelesnim tečnostima bolesnika smatra se potencijalno infektivnim.

Tečni otpad kao što je krv, tečne podloge... se iz svih posuda presipa u odgovarajuću
veću, u kojoj se dezinfikuje i zatim steriliše u autoklavu. Čvrsti otpad u PVC
posudama (fecesi, brisevi) se prikuplja u namjenske posude za medicinski otpad.
Čvrsti otpad u staklenom posuđu se dezinfikuje zatim steriliše u autoklavu i na kraju
prikuplja u namjenske posude za medicinski otpad. Lekovi i hemikalije sa proteklim
rokom trajanja se ne uništavaju. Sa bolničkih odjeljenja se prikupljaju i čuvaju u
odgovarajućem podrumskom prostoru koji je zaštićen od vlage i svetlosti. Prostor je
zaključan i pristup imaju samo ovlašćena lica. Boce pod pritiskom najčešće sadrže
inertan gas i aerosole, koji mogu eksplodirati prilikom sagorjevanja ili slučajnog
probijanja. S toga se prikupljaju u namjenskim posudama za komunalni otpad.

15
Četiri osnovna procesa se koriste u tretmanu medicinskog infektivnog otpada:
termički, hemijski, radioaktivni i biološki. Termički procesi se zasnivaju na uništavanju
patogenih klica toplotom (mikro organizama koji prouzrokuju bolesti).
Niskotemperaturni procesi se odvijaju uz prisustvo pare. Hemijski procesi obuhvataju
dezinfekciju patogenih klica hemijskim reakcijama. Procesi radijacije uključuju
jonizirajuću radijaciju koja uništava mikroorganizme razlaganjem organskih materija.
Mehanički procesi, kao što su: drobljenje, miješanje ili kompaktiranje, koriste se kao
dodatni procesi koji povišavaju temperaturu, pospešuju razlaganje, ili smanjuju obim
tretiranog otpada.

Skladištenje otpada u posudama, u svakoj zdravstvenoj ustanovi treba minimizirati, a

posude uklanjati, bilo da su pune ili ne, i prebacivati ih u centralni objekat za
skladištenje otpada, a zatim van lokacije ustanove. Sve posude u kojima se nalazi
medicinski otpad moraju se uklanjati sa lokacije ustanove najmanje jednom u 48 sati,
transportovati i odložiti. Ostali opšti medicinski otpad se može držati dok se
kontejneri ne napune, ili do tri dana.

12.TRANSPORT OTPADA
Uopšteno, otpad se mora u potpunosti nalaziti u čvrstim posudama; mora se
prevoziti u ohlađenim, potpuno zatvorenim djelovima vozila kako bi se spriječilo bilo
kakvo prosipanje ili isticanje otpada u životnu sredinu. Sabijanje medicinskog otpada
u standardnim vozilima za sakupljanje otpada nije dozvoljeno.

13. ODLAGANJE OTPADA

Ovaj tretiran otpad se mora dostavljati na određenu sanitarnu deponiju i deponovati
direktno u pripremljena okna. Poslije smještaja kontejnera sa otpadom u svako okno,
okno će se odmah ispuniti inertnom zemljom do dostizanja nivoa koji ga okružuje.
Lokacija svakog okna se mora evidentirati na planovima radnih područja sanitarne
deponije

16
 14. ZAKLJUČAK
Ozbiljnost prijetnje za zdravlje i životnu sredinu koja se pojavljuje zbog izloženosti
ovoj vrsti otpada je takva, da se ovoj kategoriji otpada daje veliki prioritet, kako bi se
osiguralo da se s otpadom upravlja na efikasan način.

Potrebna su poboljšanja u gotovo svakom vidu upravljanja medicinskim otpadom.

Kliničkim ili medicinskim otpadom se trenutno loše upravlja i unutar medicinskih
objekata ( na odjelima hemodijalize u bolnice , domovima zdravlja itd.) i na
deponijama, osim malobrojnih izuzetaka. Potencijal za izazivanje zaraze do nivoa
epidemije, kao posljedica loše prakse koja se provodi, izuzetno je visok. Medicinske
ustanove moraju sagraditi centralne objekte za držanje otpada, gdje će se jasno
odvajati otpad iz zdravstva od onog koji to nije i uvesti zaključana skladišta. S
obzirom na opasnosti koje uzrokuje medicinski otpad po ljudsko zdravlje i životnu
sredinu neophodno je pod stručnim nadzorom vršiti razdvajanje, skladištenje,
transport, odlaganje i pravilno deponovanje

17
 15. LITERATURA
-Bosna S. Oil, Studija zaštite životne sredine BiH od industrijskog, medicinskog i
drugog opasnog otpada, Sarajevo, 2002..

- Ðukić V., Osnovi zaštite životne sredine, Panevropski univerzitet APEIRON,

Banja Luka, 2008.

- www.lbl.com

- Šušnjić V „ Gospodarenje otpadom iz zdravstvenih ustanova na području

primorsko – goranske županije „ 2007

- Turčić V , Zbrinjavanje medicinskog otpada , 2003

18