Eğitiminizde veya kariyerinizde belirlemiş olduğunuz öğrenme

hedeflerinize ulaşabilmek sizin için neden önemli?

1. Bir konuda bilgi ve becerilerinizi geliştirerek “uzmanlaşabilmek” için

mi? [Ustalaşma hedefi]

2. Başkalarından “daha başarılı olduğunuzu gösterebilmek” veya

“kendinizi kanıtlayabilmek” için mi? [Performans-yaklaşma hedefi]

3. Yoksa başkalarına kıyasla “başarısız/yeteneksiz gözükmekten

kaçınabilmek” için mi? [Performans-kaçınma hedefi]

Gerçek şu ki, bu soruya yukarıdaki 3 seçenek arasından verdiğimiz baskın

cevabın türü, hedeflerimize ulaşmak için attığımız (veya atamadığımız) tüm
minik adımları yöneten içsel tavrımızı, motivasyonumuzu ve hem başarı hem
de başarısızlık karşısında verdiğimiz tepkilerimizi önemli ölçüde etkiler,
diyor Achievement Goal Orientation Theory (Başarı Hedef Yönelimi Teorisi)
araştırmaları.

Şimdi gelin yukarıda sıraladığım 3 cümlenin sırayla karşıladığı hedef

yönelimlerine sahip kişileri biraz daha yakından tanıyalım:

1.Ustalaşmahedefleri(Masterygoals):

🌱 Onu motive eden şeyler: merak + bilgi ve becerilerini geliştirme arzusu

🌱 Mottosu: “Benim için başarılı olmak, öğrenmek ve gelişmektir. Hata
yapmaksa, öğrenme ve gelişme sürecimin önemli ve etkili bir parçası.
Hatalarımın, öz-değerimi etkilemeyeceğini bilirim. Kendimi geliştirebilmek
adına bana bir şeyler öğretebilecek kadar zorlayıcı görevleri üstlenmeyi
severim.”
🌱 Nelerle ilişkili?: daha yüksek içsel motivasyon, çaba, sebatkarlık ve
ihtiyaç duyduğunda yardım talep etmeye isteklilik
🌱 Örnek: matematik dersinde, çaba gösterse de çözemediği trigonometri
sorularını öğretmenine sorarak nerede hata yaptığını anlamaya ve konu
hakkındaki bilgisini geliştirmeye çalışan bir öğrenci.

2.Performans-yaklaşma hedefleri (Performance-approach goals):

⚡️ Onu motive eden şey: algıladığı öz-değerini “başkalarından daha
başarılı/yetenekli olduğunu kanıtlama” yoluyla yükseltme arzusu
⚡️ Mottosu: “Benim için başarılı olmak, herkesten daha iyi performans
göstermek demektir. Öz-değerimi, sahip olduğum becerilerimi/başarılarımı
başkalarıyla kıyaslama yoluyla hesaplarım. Bana bir şeyler öğretebilecek
kadar zorlayıcı görevleri, ancak başkalarından daha yüksek performans
gösterebileceğimi düşünüyorsam üstlenmeyi severim.”
⚡️ Nelerle ilişkili?: daha yüksek içsel motivasyon, çaba, sebatkarlık AMA
aynı zamanda daha yüksek kaygı, ihtiyaç duyduğunda yardım talep etmeye
yönelik isteksizliklik ve “tükenmişlik” yaşamaya veya yıkıcı davranışlar
sergilemeye yatkınlık
⚡️Örnek: matematik dersinde öğretmeninin dağıttığı trigonometri testindeki
soruları, matematikte ne kadar iyi olduğunu gösterebilmek için tüm sınıf
arkadaşlarından daha hızlı ve doğru bir şekilde çözmeye çalışan bir öğrenci.

3.Performans-kaçınma hedefleri (Performance-avoidance goals):

🌾 Onu motive eden şey: algıladığı öz-değerini “başkalarına kıyasla daha
başarısız/yeteneksiz gözükmeye sebep olabilecek hatalardan ve görevlerden
kaçınma” yoluyla koruma arzusu.
🌾 Mottosu: “Benim için başarılı olmak, başkalarından daha kötü bir
performans göstermemek demektir. Öz-değerimi, sahip olduğum
becerilerimi/başarılarımı başkalarıyla kıyaslama yoluyla hesaplarım. Hata
yapmak, başarısız olmak demektir ve öz-değerimi düşürür. Başkalarından
daha düşük performans gösterebileceğimi düşündüğüm görevlerden mümkün
mertebe kaçınırım.”
🌾 Nelerle ilişkili?: daha düşük içsel motivasyon, daha yüksek kaygı, stres ve
bazı durumlarda depresif semptomlar, ihtiyaç duyduğunda yardım talep
etmeye yönelik isteksizlik ve “öğrenilmiş çaresizlik” yaşamaya yatkınlık
🌾 Örnek: matematik dersinde trigonometri konusu işlenirken öğretmeninin
sorduğu bir soruya, cevabından %100 emin değilse akranlarına kıyasla
“yetersiz” gözükmemek adına elini kaldırmaktan kaçınan bir öğrenci.