ERGENLİK

BAŞARI
 Ergenlik Konusu Olarak Başarı

Sosyal ve akademik baskılar ergenleri başarı ile

yeni yollarla baş etmek için zorlar.

Ergenler kendi başarılarını geleceğin ve yetişkin

dünyasındaki gerçek dünya kazanımlarının
yordayıcıları olarak görebilirler.
 Başarı beklentileri lisede artmaktadır.

Ergenlerin bu yeni baskılara etkili bir şekilde

uyum sağlayıp sağlamadığı kısmen psikolojik,
motivasyonel ve bağlamsal faktörlerle
belirlenmektedir.
Başarı Güdüsü

o Başarı Gereksinimi (need for achievement)

o Başarısızlık Korkusu (fear of failure)
o Engel stratejileri (self handicapping)
Başarma İnancı

o İçsel güdülenme/motivasyon ve Dışsal güdülenme/motivasyon

o Yeteneklere ilişkin inançlar
o Kalıpyargı tehdidi (stereotype threat)
o Öz-yeterlik (self-efficacy)
o Başarı yüklemeleri (achievement attirbutions)
 İçsel güdülenme/motivasyon &
Dışsal güdülenme/motivasyon

İçsel motivasyon öz-belirleme, merak,

meydan okuma ve çaba gibi içsel faktörlere
dayanmaktadır.
Dışsal motivasyon ödüller ve ceza gibi dışsal
teşvikleri içermektedir.
Bir görüş, kişisel sorumluluk için öğrencilere bazı
seçenekler sunmanın ve fırsatlar sağlamanın içsel
motivasyonu arttırdığıdır.

Öğretmenler için öğrencilerin bilişsel olarak

meşgul olmalarını ve kendi öğrenmelerinin
sorumluluğunu almalarını sağlayan bir öğrenme
ortamı oluşturmak önemlidir.
 Genel olarak, ağır basan sonuç şudur ki içsel
bir şekilde motivasyonlu olmaları için
öğrencileri cesaretlendiren öğrenme çevreleri
oluşturmak mantıklı bir stratejidir.
Fakat birçok gerçek dünya durumları içsel
ve dışsal motivasyonun her ikisini de
içermektedir ve çok sık içsel ve dışsal
motivasyon zıt kutuplar gibi birbirini
çekmektedir.
 Başarı yüklemeleri
(achievement attirbutions)

Yükleme kuramı, bireylerin davranışı

anlamlandırma çabası içinde davranışlarının
altında yatan nedenleri keşfetmek için motive
olduklarını söylemektedir.
 Öz-yeterlik (self-efficacy)
Öz yeterlik, birinin bir durumun üstesinden
gelebileceği ve olumlu sonuçlar elde edebileceği
inancıdır.
Öz yeterlik başarıda önemli bir süreç olarak
görülmektedir.
Beklenti ve değerin birleşimi öğrencilerin
başarı motivasyonunu anlamada birçok
çabanın odağı olmaktadır.

Ebeveynlerin, öğretmenlerin ve diğer

yetişkinlerin, ergenlerin başarılarına ilişkin
yüksek beklentileri olduğu zaman ergenler
bundan fayda sağlar.
 Başarı Üzerinde Çevresel Faktörler

Sosyal ilişkiler ve bağlamlar, ergenlerin

başarısında önemli roller oynarlar.
o Ev ortamının etkileri
o Arkadaş etkisi
Sosyal ilişkiler bakımından ebeveynler,
öğretmenler ve mentorlar ergenlerin
başarısında önemli olabilmektedir.
 Sosyal bağlamlar bakımından etnisite,
sosyoekonomik statü ve kültür ergenlerin
başarısını etkilemektedir.
Eğitsel Başarı
o Okul performansı
o Akademik başarı
o Eğitsel edinim
Başarının Önündeki Bazı Motivasyonel Engeller

Başarının önündeki karşı bazı motivasyonel

engeller, erteleme, kaygıdan bunalma ve
başarısızlıktan kaçınarak kendilik değerini
korumayı içermektedir.
 Özel bir konuda, bazı başarı durumlarında
ebeveynlerin gerçekçi olmayan beklentileri ile
ergenleri çok fazla kaygılandırmasıdır.
Liseyi Bırakma

o Dezavantajlı çevre
o Tek ana-babalı evler
o Okul yılı boyunca düşük başarı
 Mesleki Başarı ve Kariyer Seçimi

o Mesleki planların gelişimi

o Mesleki seçimler üzerine etkiler
o Kişiliğin rolü
o Holland – Kendine Yönelik Arayış
o İş değerleri: 7 temel iş ödülü türü
Ödül Türü – Örnek
Dışsal – Gelir
Güvenlik – İş sabitliği
İçsel – Yaratıcılık
Etki – Güç sahibi olma
Özgeci – Başkalarına yardım etme
Toplumsal – İş arkadaşlarını sevme
Serbest zaman – Boş zaman fırsatları
Keşfetme, karar verme ve planlama ergenlikte
kariyer gelişiminin önemli boyutlarıdır.

Çoğu ergen yüksek beklentilere sahiptir ancak

bunlara nasıl ulaşacağını bilmemektedir.
 Kariyer gelişimi, ergenlikte kimlik gelişimi ile
ilişkilidir. Kimlik sürecinde ileride olan ergenler
kariyer planlarını daha iyi bir şekilde ifade
edebilirler.
 Erikson’un kuramı ile uyumlu olarak mesleki
kimlik genel kimlik gelişiminde anahtar bir rol
oynamaktadır.
 Ergenlerin kariyer gelişimini etkileyen en
önemli sosyal bağlamlar, sosyoekonomik
statü, ebeveynler ve akranlar, okullar, cinsiyet
ve etnisitedir.