AİLEDE ÖĞRENME VE

ÖĞRETME PROBLEMLERİ
Doç. Dr. Bülent ALCI
 İÇİNDEKİLER
A. Eğitim Programı & Öğretim Programı Nedir?
B. Eğitimde Program Geliştirme Unsurları
C. Öğretim İlke ve Yöntemleri
a. Öğretimde Temel İlkeler
b. Öğretimde İzlenilen Yol
D. Sorumluluk Sahibi Çocuk Yetiştirmek
a. Bireysel Farklılıklar
b. Çocukları Nasıl Tanımak Neden Önemlidir?
c. Çocuklara Sorumluluk Kazandırmak için Ne Yapmalıyız?
d. Çocuklarda Problem Çözme Becerisi
E. Pandemi Sürecinde Aile Olmak
F. Alternatif Eğitim-Öğretim: Homeschooling / Evde Eğitim

2
 Giriş
Eğitimin Amacı: Bu eğitimin amacı, ailede öğrenme ve öğretmen
problemleri üzerinde durarak, ailelere temel düzeyde eğitim – öğretim
programları hakkında bilgi vermektir. Ayrıca sorumluluk sahibi çocuk
yetiştirme, pandemi sürecinde ailelere öneriler ve son dönemde
popülerleşen evde eğitim uygulaması konularında bilgi sağlamak da bu
eğitimin bir diğer amaçlarıdır.

3
 EĞİTİM PROGRAMI ÖĞRETİM PROGRAMI

Eğitim programı, öğrenene okulda Belli bir öğretim basamağındaki

ve okul dışında planlanan etkinlikler çeşitli sınıf ve derslerde okutulacak
yoluyla sağlanan öğrenme konuları, bunların amaçlarını, her
yaşantılarıdır. dersin sınıflara göre haftada kaç kez
okutulacağı ve öğretim metotlarını,
Örneğin: Öğretim, ders dışı kulüp tekniklerini gösteren kılavuzdur.
faaliyetleri, özel günlerin
kutlanması, geziler, kısa kurslar, Örneğin:
rehberlik vb. İngilizce Dersi Ortaöğretim
Programı
Okul Öncesi Öğretim Programı

4
Eğitimde Program Geliştirme Unsurları
İhtiyaç Analizi

Ölçme ve
Hedefler
Değerlendirme

Öğrenme
İçerik
Durumları

5
 Öğretimde Temel İlkeler
 Kolaydan  zora.

 Basitten  karmaşığa

 Somuttan  soyuta

 Yakın çevreden  uzak çevreye doğru

6
 Öğretimde İzlenen Yol

● STRATEJİ (Yaklaşım)

● YÖNTEM (Metot)

● TEKNİK

7
 Strateji Yöntem Teknik
● Sunuş Stratejisi ● Düz anlatım Yöntemi ● Turnuva Tekniği
● Buluş Stratejisi ● Tartışma Yöntemi ● Münazara Tekniği
● Araştırma-İnceleme ● Örnek Olay Yöntemi ● Soru-Cevap Tekniği
Stratejisi ● Gösterip Yaptırma ● Altı-Şapka Düşünme
Yöntemi Tekniği
● Problem Çözme ● Beyin Fırtınası Tekniği
Yöntemi
● İşbirliğine Dayalı
Öğretim Yöntemi
● Proje Temelli Öğretim
Yöntemi

8
 Sorumluluk Sahibi Çocuk Yetiştirmek

Çocuğumuzu Tanıma (Bilişsel-Duyuşsal-

Psiko-Motor)

9
 • Bilgi
• Zeka BİLİŞSEL

• Tutum
• Değerler
• Duygu DUYUŞSAL

• Davranış
• Beceri PSİKOMOTOR
• Hareket
10
 Bireysel Farklılıklar
Demografik
Özellikler Öğrenme
Epistemolo
İhtiyaçları
jik İnançlar
ve İlgileri

Öğrenme
Kişilik
Stilleri
Özellikleri
ÖĞRENEN
Duyuşsal,
Bilişsel ve Zeka
Fiziksel
Özellikler

Düşünm Öğrenme
e Stilleri Stratejileri
Motivasyon
Yönelimleri

11
 Çocukları Tanımak Neden Önemli?
● Erken çocukluk yılları bireyin gelişimi için çok önemlidir.
● Beyin gelişimi, bireyin beyin gelişiminin yaşamın ilk yıllarında çok
hızlıdır. Bu nedenle okul öncesi yıllarda çocukların, bilinçli ve doğru
desteklenmesi ve yönlendirilmesi gerekmektedir.
● Çocuğun ilgileri, ihtiyaçları, gelişimsel özellikleri ve öğrenme
yöntemleri birbirinden farklı olabilir.
● Çocukların gelişimsel özelliklerini bilmek, yardıma ihtiyaç
duydukları alanların ve güçlü yönlerinin tespit edilmesini sağlar.
● Çocukların güçlü ve gelişmeye açık özel gereksinmelerinin erken
yaşlarda fark edilerek yönlendirilmesini sağlar.

12
 Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız?
● Değişmesi istenen davranışla ilgili bilgilendirme

13
 Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız?
● Takip Etme

14
 Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız?
● Geri Bildirimde Bulunma (Dönüt Verin)

15
 Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız?
● Tekrar Bilgilendirme ve Hatırlatma

16
 Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız?
● Problem Çözme Becerisini Geliştirin

17
Problem Çözme Becerisini Etkileyen Faktörler

● Çocuğun Gelişimi ve Olgunlaşma Düzeyi

● Çocukların Yetenek Düzeylerindeki Farklılıklar
● Güdülenme (Motivasyon)
● Bireyin Yetiştiği Sosyo- Kültürel Çevre
● Alınan Eğitim ve Öğretim

18
 Problem Çözme Becerisini Geliştirmek İçin
Öneriler
● Sorunu kesinlikle siz çözmeyin sadece rehber olun
● Küçük sorumluluklar verin
● Güncel bir konu ya da sorunla ilgili düşüncelerini sorun/tartışın
● Farklı konularda film izletin ya da kitap okuyun/okutun
● Çeşitli yollar öğretin/ neden sonuç ilişkisi kurdurun

19
 Pandemi Sürecinde Aile Olmak
1. Her çocuğun ritmi farklıdır.

2. Koşulsuz kabul.

3. Kıyaslamamak.

20
 Eğitsel Açıdan;
● Çocuklar okulda bilgi ile birlikte beceri, değer ve yeterlilikler
kazanmaktadırlar.
● Uzaktan eğitimle bilgi kazanılabilir ancak beceri, değer, tutum
kazanmak için çocuğun yaşantı geçirmesi gerekmektedir.
● Doğru Yaşantı geçirmesi konusunda ailelerin desteği
gerekmektedir.

21
 Sosyal-Duygusal Gelişim Açısından;
● Çocuklar kaygı durumları yaşayabilirler:
○ Sinirlilik
○ Uyku sorunu
○ İştah değişiklikleri
○ Kabuslar görme
○ Yalnız yatamama
○ Takıntılar
○ İçe kapanma
○ Anne babaya daha bağımlı hale gelme
○ Sık ağlama
○ Çiş kaçırma

22
Aileler zihinsel,duyuşsal ve
psikomotor gelişim için
neler yapabilirler?

23
Ondan beklediğiniz davranışları sergileyin.

24
Gelişim dönemine uygun sorumluluklar verin.

25
Ödüller rüşvete dönüşmesin.

26
Eleştirileriniz yapıcı olsun.

27
Olumsuz önermeler kullanmayın.

28
Duygularını yargılamayın.

29
 Pandemi Döneminde Çocuğa Dair Notlar
● Çocuğunuzun merak ettiği hiçbir soruyu geçiştirmemek ve cevapsız
bırakmamak önemlidir.
● İstediği zaman, kafası karıştığında anne ve babası ile konuşabileceği
belirtilmelidir.
● Ölümü sorgular, anne babalarının öleceğini düşünürler.
● Kaygıyı en çok arttıran şeylerden birisi de belirsizliktir. Çocuğun ne bildiğini
ve düşündüğünü öğrenip doğru bilgi aktarılmalıdır.
● Öncelikle ne bildiğini ortaya koyalım. Ardından merak ettiklerine yönelik
yaşlarına uygun bir şekilde doğru net bilgiler verilmelidir.
● Çocukların önünde söylentiler ve doğrulanmamış bilgiler hakkında
konuşulmamalıdır.
● 3-6 yaş grubu virüs, mikrop gibi göremedikleri canlıları anlamlandırmakta
zorluk çekebilir.
● Bu konular hakkında anlayacakları bir dilde bilgi verilmeli ancak yararlı
birçok mikroorganizmanın da olduğu belirtilmelidir.
30
 Çevrimiçi Eğitime Dönemine Dair
● Arkadaşları ile neden görüşemedikleri hakkında
açık ve net bir bilgilendirme yapılmalıdır.
Öğretmen ve arkadaşları ile mesajlaşmaları,
yazışmaları, telefonla konuşmaları faydalı olabilir.
● Evde sınıf ortamı oluşturulmalıdır.
● Öğretmenlerle işbirliği yapılmalı, ve öğretmene
destek verilmelidir.
● Okul rutinlerine devam edilmeli Rutinler çocuklar
için çok önemlidir, mümkün olduğunca eski
kurallar ve düzen devam etmelidir.
● Sabahları erken kalkma düzenini sürdürmeniz
hem çocuğunuz hem sizin için yararlı olacaktır.
Bunun için çocuğunuzun gece yatma saatini de
düzenlemenizde fayda vardır.

31
 Plan Program Oluşturun
● Ders saatlerine göre gün içindeki
zamanlarını programlayın
● Program yapmak, çocuğun sınırlarını
bilmesini sağlar. Sınırlar çocuklar için
GÜVEN demektir.
● Bu programı yaparken çocuğun
görüşlerini almayı ihmal etmeyin.
● Ayrıca bu yönelim, zaman yönetimi
becerilerini geliştirdiği gibi öğrencinin oto
kontrol mekanizmasını güçlendirmeye
yardımcı olacaktır.

32
 Günlük Programa Dair
● Derse başlamadan önce hareketli bir egzersiz ve onları motive eden etkinliklerle
öğrenmeye hazır hale gelmesini sağlayın.
● Yüksek sınav puanları alan öğrenciler üzerinde yapılan bir araştırmada, bu
öğrencilerin ders çalışma programlarını hazırlarken, ortalama sınav sonuçları
alan öğrencilerden farklı olarak yaptıkları tek çalışmanın programlarına
öncelikle onları motive eden etkinlikleri yerleştirmeleri olduğu
gözlemlenmiştir. Bu gruptaki öğrenciler çoğunlukla programlarında ilk olarak
Matematik, Fen ve Türkçe gibi dersleri değil, onları motive eden her güne bir
etkinlikleri yerleştirmektedir.

33
 Ergenlere Dair
● Genç ile sinirli iken değil sakinleştikleri zaman iletişime geçilmelidir.

● İtiraz edebilirler…bilimsel verileri onunla paylaşın…

34
 Sanatsal Faaliyetler
● Araştırmalara göre müzik, resim, drama, heykel, çizim vb. yaratıcı ifade
biçimlerinden herhangi birinde çalışmalar yapan öğrencilerin,
uygulanan testler ve sınavlarda daha yüksek puanlar elde ettiğini
ortaya koymuştur.
○ Duyguları ile resim yapma
○ Müzik aleti çalma
○ Çeşitli müzik türlerini dinleme
○ Evde doğaçlama çalışmaları
○ Oyun hamurlarıyla duyguları yansıtma
○ Sanatçıların hayat hikayelerini araştırma

35
 Egzersiz ve Spor
● Egzersiz, beyin plastisitesini destekler, moleküler ve hücresel
basamakları aktive eder.
● Bireylerin daha önceden yapmadıkları fiziksel hareketleri ya da günlük
hayatta rutin işlerin dışında farklı aktivitelerle uğraşmaları nöronlarda
yeniden yapılandırmayı destekler.
○ Just Dance Now
○ Sworkit
○ Go Noodle
○ NFL Play Go
○ Seven – 7 Minutes workout
○ Nike Training Club
○ Kids Morning Exercises

36
 Matematiksel Etkinlikler
● Matematik oyunları özellikle SUDOKU
● Sihirli Piramit, İşlem Karesi, Kakuro, ABC Bağlamaca, Patika,
Çarpmaca, Futoşiki, Çadır, Kare Karala, Çit, Bölgesel Sudoku, Kapsül,
Çizgi Karala, Kendoku, Domino, Apartmanlar

37
 Sanal Geziler
● Sanal Müze, Resim Galerisi, Sergiler
● Beyinde görsel ipuçlarına yönelik sinaptik işlem gücünün yüksek
olması ve beyne gelen bilgilerin %80’lik kısmı görme organı aracılığı
ile geldiğinden uyaran açısından zengin bir çevre ile karşılaşması
olumlu etkiler yaratır.
● Yaratıcılık, hayal gücü, ilişkilendirme gibi.

38
 Sanal Gezilerle Nerelere Gidilebilir?
● Anıtkabir.
● Kurtuluş Savaşı Müzesi. . ...
● Legoland. ...
● Disney World - Orlanda Eğlence Bölgesi. ...
● National Museum. ...
● Nasa (Uzay Keşfi) ...
● Ulusal Parklar. ...
● National Aquarium.

39
 Sevgi …
● Sadece anne sevgisi ve ilgisi değil, babanın da sevgi ve ilgisi gereklidir.
● Bir çocukta var olan potansiyel zekanın hem ortaya çıkarılması hem de
gelişmesi için olmazsa olmazlardan biri sevgidir.
● Doğduğu anda anne babadan aldığı sevgi, sonrasında yakın çevrenin
verdiği sevgi, çocukta da sevgi duygusunun gelişmesini sağlar.
● Pozitif gelişimin göstergesi olan bu durum, zekayı direkt geliştiren
parametrelerden biri. Sevgisiz ortamlarda büyüyen bireylerde, potansiyel
olsa dahi o zekanın ortaya çıkması geç olabiliyor.

40
 Hormonlar
● Seratonin ● Endorfin

Neşeli, canlı, zinde olmamızı sağlar
Eksikliğinde stresli, gergin, karamsar,
depresif ruh hali
Güneş ışınlarından faydalanacağız
Doğada yürüyüş
Düzenli uyku
Çikolata, peynir, yumurta tüketmemiz
gerekiyor.
Ağrı ve strese karşı savaşır. Neşeli ve
rahat olmamızı sağlar
Eksikliğinde stresli gergin ve isteksiz
oluruz
Komedi filmleri izlemek, bitter çikolata
ve acı biber, düzenli yürüyüşler

41
 Notlar
● Sonuca değil çabaya odaklanın… çabasını takdir
edin.
● Sorumluluk mutfakta başlar…sorumluluğunu almayı
bilsin
● Sosyal sorumluluk projelerine katılsın, organize etsin.
● Gelenek, görenek ve tarihini bilsin.
● Biyografi türü eserler okusun.
● Anne ve baba da kitap okusun.
● Arkadaşlarıyla, akrabalarıyla görüntülü konuşma
yaparak onlarla etkileşim halinde olmasını, duygu ve
düşüncelerini paylaşmasını sağlayın.

42
 Alternatif Eğitim: Evde Eğitim
(Homeschooling)
● Evde eğitim (Homeschooling) uygulaması, zorunlu örgün eğitim
çağındaki çocukların eğitimlerinin bir bölümünün ya da tamamının
ailesi ya da ailesinin tayin ettiği kişiler tarafından yürütülmesidir.
● En yaygın ülkeler: Avustralya, Kanada, Yeni Zelanda, Birleşik Krallık
ve ABD’de yasal

43
● (The National Center for Education Statistics ) Ulusal Eğitim
İstatistikleri Merkezi’nin raporuna göre; ABD’de 1999 yılında
850,000 olan ev-okullu öğrenci sayısı 2016 yılında 1,690,000’a
yükselmiştir.

44
 Evde Eğitimin Tercih Edilme Nedenleri
● okul çevresi ve okulda verilen eğitimle ilgili kaygılar
● öğrenciyi belirli bir dini, felsefi ya da ahlaki yaklaşım doğrultusunda
eğitme isteği
● çocuğun bireysel ihtiyaçları
● finansal gerekçeler
● gelişen uzaktan eğitim teknolojileri

● Ve günümüzde salgın…

45
 Evde Eğitimde Aile
● Akademik danışmanlık yapmaları beklenir. Akademik donanıma
sahip olmak, ya da bu konuda dışarıdan destek sağlamak ailenin
görevidir.
● Çocuğa rehberlik ve psikolojik danışmanlık yapmak gereklidir.
● Arkadaşlık & Sosyallik konularında çocuğa destek olunmalıdır. Evde
eğitim en çok sosyalliğin azlığı konusunda eleştirilir.
● Ailelerin eğitim programı yazmaları beklenmemektedir , programları
hazırlayıp ailelere ulaştıran kurumlar mevcuttur.

46
 ÖZET
● Eğitim Programı ve Öğretim Programı nedir öğrendik. Ayrıca eğitimde program
geliştirme unsurları üzerinde durduk ve öğretim ilke ve yöntemlerinden bahsettik.
Sonrasında öğretimdeki temel ilkeler ve izlenmesi gereken yollar hakkında
konuştuk.

● İkinci olarak «Sorumluluk Sahibi Çocuk Yetiştirmek» konusuna değindik. Bu konu

çerçevesinde bireysel farklılıklardan bahsettik. Daha sonra ise çocukları tanımanın
neden önemli olduğunu vurguladık. Çocuklara sorumluluk kazandırmak için ne
yapmalıyız sorusunu cevapladık ve çocuklarda problem çözme becerisine
değindik.

● Pandemi sürecinde aile olmak kavramını tartıştık, gerekli önerileri gösterdik.

● Güncel ve alternatif bir eğitim anlayışı olan Evde Eğitim uygulamasını tanıdık ve
aile rollerini öğrendik.

47
 Kaynakça
Çaykuş, E. T., & Çaykuş, T. M. (2020). COVID-19 pandemi sürecinde çocukların
psikolojik dayanıklılığını güçlendirme yolları: ailelere, öğretmenlere
ve ruh sağlığı uzmanlarına öneriler. Avrasya Sosyal ve Ekonomi
Araştırmaları Dergisi, 7(5), 95-113.
Demirel, Ö. (2007). Eğitimde program geliştirme. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Gömleksiz, M. N. (Ed.) (2010). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Asos
Yayınları.
Gözütok, D. (2006). Öğretim ilke ve yöntemleri. Ankara: Pegem Akademi.
MEB. (2013). Çocukları tanıma teknikleri, içinde Çocuk Gelişimi ve Eğitimi.
Şad, S. N., & Akdağ, M. (2010). Evde eğitim. Milli Eğitim Dergisi, 40(188), 19-31.

48
TEŞEKKÜRLER
Doç. Dr. Bülent ALCI

49