ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ

SEMİNERİ

Özel Eğitim Hizmetleri Semineri

Milas Rehberlik ve Araştırma Merkezi

Eğtm Görevlisi :
Satılmış İREN
(Özel Eğitim Öğretmeni)
 ÖZEL EĞİTİM HİZMETLERİ SEMİNERİ

KONULAR

•Yasal Düzenlemeler

•Özel Eğitim İhtiyacı Olan Bireylerin

Özellikleri

2
 YASAL DÜZENLEMELER

Özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için

zorunlu eğitim okul öncesi dönemden
başlayarak ortaöğretimi de kapsayacak
şekilde düzenlenmiş olup özel eğitim
ihtiyacı olan bireylerin eğitim hakları,
başta Anayasamız olmak üzere çeşitli
yasalar ve uluslararası sözleşmelerle
güvence altına alınmıştır.

3
• 5378 sayılı Engelliler Hakkında Kanun,

• 573 sayılı Özel Eğitim Hakkında Kanun Hükmünde

Kararname,

• 652 sayılı Kanun Hükmünde Kararname,

• Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği

4
 YASAL DÜZENLEMELER

Özel eğitim ihtiyacı olan bireylerin genel ve mesleki

eğitim görme haklarından yararlanabilmelerini
sağlamaya yönelik usul ve esaslar Özel Eğitim
Hizmetleri Yönetmeliği ile düzenlemiş olup bu
öğrencilere ilişkin iş ve işlemler bu Yönetmelik
hükümleri kapsamında yürütülmektedir.

5
 Ayrıca kaynaştırma/bütünleştirme
yoluyla eğitimlerine devam eden öğrenciler
ile ilgili yürütülecek eğitim hizmetlerinde
Özel Eğitim Hizmetleri Yönetmeliği
hükümleri ile birlikte kayıtlı bulundukları
okul/kurumda uygulanan mevzuat
hükümleri birlikte uygulanmaktadır.

6
7
 YASAL DÜZENLEMELER
Bakanlıkça özel eğitim ihtiyacı olan bireyler için
her tür ve kademede kaynaştırma/bütünleştirme
uygulamaları yoluyla eğitim hizmeti verilebildiği
gibi bu bireyler için özel eğitim kurumları da
açılmaktadır.
Bu kapsamda görme, işitme, ortopedik,
zihinsel yetersizliği olan bireyler ile otizmi olan
bireyler için örgün eğitim hizmeti sunan özel eğitim
okul/kurumları Özel Eğitim ve Rehberlik Hizmetleri
Genel Müdürlüğüne bağlı olarak eğitim faaliyetlerini
yürütmektedir.

8
Ayrıca zorunlu öğrenim çağında
olan ve sağlık problemleri
nedeniyle doğrudan eğitim
kurumlarından yararlanamayacak
özel eğitim ihtiyacı olan bireyler
için de evde veya hastanede
eğitim hizmetleri sunulmaktadır.

9
10
11
12
13
 ZİHİNSEL ENGELLİ BİREYLERİN
ÖZELLİKLERİ
Zihinsel engelli çocukların gelişimleri,
normal zekaya sahip olan çocukların
gelişiminden bazı farklılıklar taşır. Beslenme,
sevilme, ödüllendirilme, başarılı olma, kabul
görme, uygun bir iş ve eş seçme gibi sosyal
gereksinimlerinin karşılanması açısından ise
normal çocuklarla aynı istek ve duygulara
sahiptirler.
Zihinsel engelli çocuklara uygun eğitim
sağlandığında ve yeterli destek verildiğinde
var olan kapasitelerini en üst düzeyde
kullanmayı başarabilirler.

Bu çocukların gelişim özelliklerini bilirsek,

eğitim, davranış yönünden yaklaşımımız
çok daha olumlu ve verimli olacaktır.

15
 Bedensel ve Motor Özellikleri
-Beden gelişimleri geri veya tamamen durmuş olabilir,
-Zeka engelinin getirdiği bir takım bedensel özellikler
taşıyabilirler,
-Baş yapıları farklılık taşıyabilir,
-Beden gelişimleri yaşıtlarına göre ağır olabilir,
-Yaşıtlarına göre kaslar gevşek veya güç eksikliği
olabilir.
 -Yaşıtlarına göre çok sık hasta olabilirler,
-Yaşıtlarından çok daha fazla ve kalıcı sağlık sorunları olabilir,
-Görme, işitme ve ortopedik ek engelleri olabilir,
-Basit ve karmaşık hareketleri uyum içinde yapmada zorlanabilirler.

17
•-

Sosyal Gelişim Özellikleri

• Kendilerinden yaşça küçük olanlarla arkadaşlık
etmekten hoşlabilirler,
• Yakın çevre ile dostluk kurmada zorlanabilecekleri
gibi, bunu sürdürmede de zorlanabilirler,
• Grup içinde başkaları tarafından yönlendirilme
ihtiyacı duyabilirler,
• Oyun ve toplum kurallarına uymada zorlanabilirler.
Geç ve güç dostluk kurabilecekleri gibi
dostluk süreleri de çok kısa olabilir,
Sorumluluk almaktan kaçınabilirler,
Kendi başlarına bir işe başlama da
çekingenlik gösterebilirler,
Birlikte oldukları kişinin duygu ve
düşüncelerini kabullenme de ve
algılamada güçlük yaşayabilirler.
21
 OTİSTİK ÇOCUKLARIN ÖZELLİKLERİ
 Kendisini çevresinden uzaklaştırma ve
kendi dünyasında yaşama,
 Cansız nesnelere insanlardan daha fazla
ilgi gösterme,
 Sebepsiz gülümseme, gülme ve ağlamalar,
 Söylenen sözleri anlamsızca tekrarlama,
 Konuşması yaşıtlarına göre gerilik,
 Cümle içinde kelimelerin yerlerini yanlış
kullanma.
 Anlamsız yeni kelimeler oluşturma,
 Göz göze gelmekten ve göz kontağı kurmaktan
kaçınma,
 Değişikliklere ayak uydurmada sorun yaşama,
 Arka arkaya anlamsızca bazı hareketlerin tekrarı,
 Hafıza, müzik ve okuma gibi alanlarda çok başarılı
 / başarısız olma.
 

Kendine zarar verici hareketler

Dış uyaranlara(ışık, ses gibi) anormal
cevap verme,
Belli nesnelere aşırı bağlanma(ip
parçası, gazoz kapağı gibi),
Aşırı korkulu ve tedirgin bir hal
içinde olma.
 DİL KONUŞMA GÜÇLÜĞÜ/YETERSİZLİĞİ
Sözel iletişimde farklı seviye ve biçimlerde ortaya
çıkan aksaklıklar ve düzensizlikler nedeniyle dili
kullanma, konuşmayı edinme ve iletişimdeki
güçlüklerin, bireyin eğitim performansı ve sosyal
uyumunu olumsuz yönde etkilemesi durumudur.
Konuşma Engelinin Türleri
1-Gecikmiş Konuşma
2-Ses Bozukluğu
3-Artikülâsyon (sesletim) Bozukluğu
4-Kekemelik
5-İşitme Engeline Bağlı Konuşma Bozuklukları
25
 ÖZGÜL ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ
Ülkemizde henüz az tanınmış bir bozukluk olan
“özgül öğrenme güçlüğü” zihinsel gelişim
devam etmesine karşın, okuma yazma,
aritmetik ve diğer akademik işlevlerde ortaya
çıkan yapısal ve gelişimsel bir sorundur.

26
• Öğrenme güçlüğü olan çocuklar, zeka
seviyeleri normal ve normalin üstünde
olmasına rağmen öğrenme güçlüğü
gösteren çocuklardır.

• Öğrenme güçlüğü olan çocukları, zihinsel

yetersiz ve davranış bozukluğu olan
çocuklardan ayırmak gerekir.

27
ÖĞRENME GÜÇLÜĞÜ OLAN ÖĞRENCİLERİN
ÖZELLİKLERİ
 • Aşırı hareketlilik,
• Dikkat sorunları,
• Düşündüğünü hemen
yapma (dürtüsellik)
belirtileriyle kendini
gösteren psikiyatrik
bir bozukluktur.

29
 TEMEL BELİRTİLER
• Dikkat sorunları,
• Aşırı hareketlilik,
• İstek ve dürtüleri engelleyememe
• Bu belirtiler:
 7 yaştan önce başlamış olmalı
 Kalıcı ve sürekli olmalı (en az 6 aydır)
 Birden fazla ortamda görülmeli ( hem ev hem
okul)
 Yaş ve gelişim düzeyine uygun olmayacak
30 düzeyde olmalı
 EĞİTSEL DEĞERLENDİRME VE TANILAMA

ÖZEL EĞİTİM İHTİYACI OLAN

BİREYLERİN TESPİT EDİLMESİ
 Bireylerin özel eğitim ihtiyacı olup
olmadığına karar verilebilmesi için rehberlik
ve araştırma merkezlerinde(RAM)
oluşturulan özel eğitim değerlendirme
kurullarınca eğitsel değerlendirme ve
tanılamasının yapılması gerekmektedir.

31
Birey /veli ya da bireyin kayıtlı olduğu okul/kurum
tarafından
rehberlik ve araştırma merkezlerine başvuru
yapılması durumunda eğitsel değerlendirme ve
tanılama yapılarak bireyin özel eğitim ihtiyacı olup
olmadığına karar verilmekte ve bu doğrultuda özel
eğitim değerlendirme kurul raporu düzenlenmektedir.

32
 EĞİTSEL DEĞERLENDİRME VE TANILAMA

Bireyin eğitsel değerlendirme ve

tanılaması, rehberlik ve araştırma
merkezinde oluşturulan özel eğitim
değerlendirme kurulu tarafından
nesnel, standart testler ve bireyin
özelliklerine uygun ölçme araçlarıyla
yapılır.

33
Eğitsel değerlendirme ve tanılama;
eğitimin her tür ve kademesindeki
geçişler ile bireylerin eğitim performansı
ve eğitim ihtiyaçları dikkate alınarak veli
ya da okulun/kurumun isteği üzerine
gerektiğinde tekrarlanır.

34
EĞİTİM ORTAMLARI
36
 BÜTÜNLEŞTİRME
Günümüzde ülkemizde ve dünyada özel
eğitim ihtiyacı olan bireylerin gerekli özel
eğitim tedbirlerinin alınması yoluyla en az
sınırlandırılmış ortamlar olan genel eğitim
sınıflarında normal gelişim gösteren
akranları ile bir arada eğitim almalarını
sağlamak ile ilgili hedefler bulunmaktadır.
37
 BÜTÜNLEŞTİRME
Millî Eğitim Bakanlığı verilerine göre
2016-2017 öğretim yılında zorunlu öğrenim
çağında olan özel eğitim ihtiyacı olan
öğrencilerin yaklaşık % 80’i eğitimlerini
kaynaştırma/bütünleştirme yoluyla eğitim
uygulaması kapsamında sürdürmektedir.

38
 BÜTÜNLEŞTİRMENİN YARARLARI
Özel eğitim ihtiyacı olan çocuklar açasından;
•Kendine güvenir,
•Cesareti artar,
•Sorumluluk alma bilinci değişir,
•Sosyal uyum ve akademik başarısı artar,
•Topluma kabulü artar,
•Etkin sosyal iletişim, etkin katılım, işbirliği ve
toplumsal yaşam ve uyum becerileri kazanırlar,
•Ortak yaşam alanlarında birlikte yaşamayı
öğrenirler.
39
 BÜTÜNLEŞTİRMENİN YARARLARI

Normal gelişim gösteren akranlar açasından;

Özel eğitim ihtiyacı olan akranlarına karşı,
•Önyargıları azalır,
•Hoşgörü gösterirler,
•Ortak yaşam alanlarında birlikte yaşamayı
öğrenirler,
•Farklı özellikleri olan bireyleri tanıma
olanakları artar,
•Koşulsuz kabule uygun davranış gösterirler.
40
41
Çocuk Gelişimci
ALEYNA TABAN

Özel Eğitim Öğretmeni

Asiye KARAKOÇ

42