TAKIM ALIMASI

http://w3.gazi.edu.tr/~yunsal/TKY.htm

TAKIM ALIMASI VE BRL *

1. GR: KALTEL LKLER Kaliteyi gelitirme abalarmzda btncl bir yaklam benimsemeli; insanlar, sistemleri, sreleri ve yapy bir arada ele almalyz. Bir topluluk iin Toplam Kalite Ynetiminden ve kalite aralarndan biri olarak takm almasndan bahsedebilmek iin, ncelikle grup ii ilikilerin masaya yatrlmas gerekir. nsanlar yeniden biimlendirmeye, yeteneklerini gelitirmeye alabilir, hatta gven duygularnn gelitirmeleri iin onlar iki gnlne krlara gtrp tepelerden bolua atlamalarn bile salayabiliriz. Ama geri dndklerinde yine iyi dzenlenmemi sistemler ile alacaklarsa, tm gelitirme abalarmz boa gidecek demektir. irketi yeniden organize etmeye, yeniden yaplandrma ya alabilir, ya da sadece yeni bir cretlendirme sistemi veya yeni bir stratejik plan hazrlayabiliriz. Ama tm bunlarn temelinde gven yoksa, yaptklarmzn bir ,ie yarayacan

syleyemeyiz. Toplam kaliteyi elde etmek iin gven ilikileri yaratacak, hatalar arayp bulmak yerine hatalar batan nlemeye yneltecek ve alanlar glendirecek bir yaklam benimsemeliyiz. Ancak o zaman, insanlar sorunlar nceden grebileceklerdir. Ancak o zaman bir ie balarken sonunu dneceklerdir. Bu mekanizmalarn irket kltrne yerletirilmesi, yapsal deiim deil, tutum , davran ve deerlerin deitirilmesi anlamna gelen kltrel deiim ile baarlabilir. Deiimin baarsn gsteren en gvenilir kaynak ise mteri geribildirimidir. Mkemmeli Aray adl almalarnda T.J Peters ve R.H.Waterman kusursuz irketlerde kalite tutkusu bulgulamlardr. Kusursuz irketleri dierlerinden ayran en belirgin sekiz nitelik: 1- i baarmak iin eylemden yana olma, 2- Mteriye yakn olma, 3- zerklik ve giriimcilik 4- Deerler ve felsefeyle yneltmek 5- En iyi bildikleri ie bal kalmak, 6- nsana verilen nem ve sayg, 7- Yaln biim , az kurmay 8- Gevek ve sk yap zelliklerinin bir arada bulunmasdr. Bir rgtn d ortamda varln srdrme ve kendi i ilerini ynetme kapasitesini gelitirdii srada , kaliteye ilikin deerlerin renilmesi abalarnn tm o kurumun kalite kltrn ifade eder. Bir rgtn tm bireyleri tarafndan paylalan bir deerler btn olan kltrnn belli bir derinlie ulamas zaman alr, srekli eitimi ve takm halinde renmeyi gerektirir. Bir kalite kltr oluturmak iin: Paylalan bir vizyona ve amalarn effaflatrlmasna, yi gelitirilmi rgtsel kalite misyon ve hedeflerine, Tutarl bir rgt yapsna, Performans deerlendirme ve dllendirme sistemlerine, Uygun teknoloji ve sre tasarmna, Kiilere zel dikkat gsterilmesine gerek vardr.

1.1. st Dzey Ynetimin Kalite Vizyonu: Toplam Kalite Ynetiminin en iyi iledii irketler, genel mdrn hayalinin tm irkete yaylmasn salayan,

1 -> 5

03.09.2011 02:01

TAKIM ALIMASI

http://w3.gazi.edu.tr/~yunsal/TKY.htm

yneticileri fkelendiren ya da kukulandran bir vizyonun ortaya konduu, ancak genel mdrn davranlaryla bu vizyonu sahip ktn gsterdii irketlerdir. Motorolann genel mdr Robert Galvin, bunun nasl gerekletirileceini bizlere gstermitir. 1981 ylnda, o zamanlar ulalmas olanaksz gibi grnen bir hedef belirlemiti. Be yl iinde hata dzeyi, o gnk hata dzeyinin onda birine indirilecekti. Galvin, bu orannda yeterli olmadn grdnde, 1989a kadar ikinci bir on katlk iyiletirme yaplmasn istedi. Bundan sonra da Motorola kendisine nl Alt Sigma hedefini belirledi. Bu hedefe gre, toplam hata oran bir milyon adet iinde 3.4 adede indirilecekti. On yl nce %6lk bir hata orannn normal olduunu dnrseniz, bu inanlmaz bir gelimedir. Motorola nn 2000 yl iin koyduu hedef ok aktr: Dnyann bir numaral irketi olmak. ok ak ekilde ortaya kan tek sonu kalite kavramnn; alan + Ynetici + Tedariki + Mteri + Kltrn en etkin ekilde kullanlp, kendi standardn yaratmak olduu bir sistemdir.

2. TAKIM ALIMASI VE BRL

birlii, yardmlama ve dayanma iinde olarak, tek tek fertlerin gcn aan meselelerin stesinden gelmek iin yaplan bir ortak aksiyondur. Cehalet, fakirlik ve ihtilaf hastalklarndan kurtulma aresi ibirliinde sakldr. 2.1. birlii Neler Getirir? birliinde baarl olan insanlar karlkl sayg iindedirler. Birbirlerinin konumlarna, mlklerine, dncelerine ve hislerine hrmet ederler. birlii; yardmlama, ekip almas, grup etkisi, ahs- manevi ve kolektif uur dourur. birlii yapan insanlar birbirinin gl noktalarndan yararlanrlar, motivasyonu krc tenkitlerden kanrlar. Aralarnda salkl ve verimli bir iletiim oluur. Centilmen olduklar iin her zaman %50 %50 beklentisine girmezler. ki taraf da daha ok vermeye, daha az almaya alr. birlii gelitike ve samimiyet arttka taraflar bildiklerini saklamazlar. Rekabette ise bilgileri saklama ve paylamama duygusu hakimdir. birliinde baarl olan taraflar, drstlkten taviz vermezler, zira neticede kendilerinin zararl kacann farkndadrlar. birlii bir emniyet dourur. Birbirini manple etme veya karlarna alet etme dncesine sevketmez. birlii yaptka birbirimize daha ok yaknlar ve benzeriz. Rekabet ettike birbirimizden daha ok uzaklar ve farkllarz. htilaf iinde olan ve ibirlii yapan insanlarn baz vasflar u ekildedir: htilaf iinde olan birlii yapan

Reaktiftir. Farkl noktalara dikkat eder. Kusurlara taklp kalr. Hereyi tenkit eder. Motivasyonunu krar. Tahakkm eder. Rekabet eder.

Proaktiftir. Benzer noktalara dikkat eder. Ho grldr. Aalayc kritikte bulunmaz. Tevik ve takdir eder. Yeteneklerinin gelimesi iin nn aar. Yardmlama ve dayanma iinde olur.

2 -> 5

03.09.2011 02:01

TAKIM ALIMASI

http://w3.gazi.edu.tr/~yunsal/TKY.htm

Kskan ve bencildir.

En yakn dost, en fedakar arkada, en gzel takdir edici yolda ve en civanmert kardetir.

2.2. Takm Nedir? Takm bir grup insan demek deildir. Takm olabilmek iin bundan daha fazlas gerekir. Takm bir hedefe ulamak iin birbirlerine olduka baml kiilerden oluur. Takm iindeki her ye farkl becerilerin olumasna katk salarlar ve bu beceriler takmn yararna ve takmn hedeflerine ulamasna yardmc olur. Takm gruptan farkldr. Gruplarn genelde belli bir amalar yoktur. Aslnda birok grup, belli bir takm becerilere gereksinim duyulmadan, gnll ibirliine dayanarak oluur. Bu tip topluluklarn belli bal zellikleri vardr: yeler toplantlara ge kalrlar. yeler genellikle rollerini ve kendilerinden ne beklendiini bilmezler. Fikirlere ve dierlerinin katklarna yeterince sayg duymazlar. Baar duygusunu hissetmek zordur. Grupta yeler, bir ii sonulandrmaya alrlarken, dierlerinin hislerini paylamada isteksizdirler. Gruptaki kiiler ak ve samimi deildirler ve bunun sonucunda takm olmaktan uzaklarlar. Dier tarafta takmlar gven duygusuna dayal olarak kurulurlar. Takmdaki btn yeler becerilerini, deneyimlerini, duygularn,ilgilerini paylarlar ve takmn amacna ulamasnda birbirleriyle olan uyumlarn srekli incelerler. Aklk ve drstlk etkili bir takmn yap talardr. Geliim iyi bir takmn tipik zelliklerinden biridir. Kendilerini deerlendirmeleri, yeniliklere ak olmalar ve gelimeleri iin zaman ayrmaya istekli olmalar ne kadar iyi bir takm olacaklarn belirler. Takm iki konu zerinde younlar. Takmn neyi alt (ierik), ve nasl alt (sre). Sre takmn probleminin zmne veya bir sonuca ulamak iin ierii ele almada uygulanan metotlardr. 2.3. birliini Kolaylatran Unsurlar birliini kolaylatran ve zorlatran bir takm unsurlar vardr. Bunlarn bir ksmn da u ekilde gsterebiliriz:

birliini kolaylatran unsurlar

birliini zorlatran unsurlar

Mterek problemler, tehdit veya krizler Mterek hedefler Yaanlan yer Fertler arasndaki daha nceki samimiyet Halk basks letiim yetenekleri Azimli ve ak grl bireyler Etkileimden doan frsatlar Teknoloji, zellikler iletiim teknolojisi

Snrl kaynaklar, zaman ve enerji nsani ilikilerde eksiklikler Hkmet politikalar Ftrat farkllklar Bir kurumdaki olumsuz gruplasmalar Kurumun sert normlar Aadaki gayretlerin yukardan desteklenmemesi Halkn kar gelmesi, korku, phe Menfaat atmas

2.4. Trk Kltrnn, Ekip almasn Zorlatran zellikleri

3 -> 5

03.09.2011 02:01

TAKIM ALIMASI

http://w3.gazi.edu.tr/~yunsal/TKY.htm

Trk insannn gerek anlamda profesyonel olmakta zorland grlmektedir. rnein, gerek bir

profesyonel kriz yaratmaz, kriz zer ya da davran ve tavrlaryla bir krizin patlak vermesini nler. Oysa bizim kltrmzde kiiler zamanlarnn ounu kendi yarattklar krizleri zmeye almakla geirirler. Ekip almasnda ve insan ilikilerinde zorlamadan ve zorlanmadan istediini elde edebilmek

nemlidir. Trk kltrnde uzlama anlay pek yerlememitir. ske ske almak, tuttuunu koparmak birer meziyet olarak grlr. Oysa ekip almasnn temelinde, Her iki tarafn da kazanaca, uzlamaya dayal, galip/galip zmleri bulmak yatar. Belirsizlie kar dk tolerans sz konusudur. Grev ve rol tanmlarnn net olmad durumlarda, yatay

ilikilerde zorlanma kendini gsterir ve hiyerarik yapy tercih etme eilimi ar basar. Trk kltrnde eletirmek nemli bir yer tutar. Trk insan kr krne eletirir ve eletirdii konu

hakknda, ya zm nermez ya da kendine uyan zmler nerir. Trk insan, dnyay kendi penceresinden deerlendirme eilimindedir.

2.5. Trk Kltrnn, Ekip almasn Kolaylatran zellikleri: Trk kltrnde insanlar, birbirlerine aldrr ve birbirlerini hesaba katarlar. (eer, evredeki kiiyi ya da kiileri kendinden biri diye kabul etmilerse.) ocukluktan itibaren, bireyin her trl sorunu anne ve babay ilgilendirir ve her trl sorun onlarn da sorunudur. Kii yirmisine yaklatnda, hangi meslei seecek ya da hangi niversiteye girecektir? Bu ayn zamanda ailenin sorunudur. Ya yirmi bee vardnda ise, i bulunmas iin alternatifler ailede retilir ve sonra kii evlenir. Tam kendi sorumluluunu ald dnlrken, rnein eer evliliini yrtemedii anlalmsa, tekrar anne ve baba sorumluluu stlenir. hayatnda bir zorlukla m karlald? Sorun yine anne ve baba tarafndan zlr. Aradan yllar geip anne ve baba elden ayaktan dnce de, bu kez sorumluluk ocua geer. Szn ksas: Karlkl bamllk duygusu, ocukluktan itibaren Trk insannn kiiliinin bir paras haline gelir. Uluslararas aratrmalar, Trk kltrnde birliktelik duygusunun- Bat, Kuzey Avrupa lkeleri ve Amerika ile

karlatrldnda- olduka yksek olduunu gstermektedir. Trk kltrnde imece geleneinin izleri vardr. Trk kltrnde insanlar, karlatklarnda ya da bir araya geldiklerinde, ounlukla sarlp kucaklarlar.

Beden dili, bu noktada Bat insanndan farkllk gsterir. Batllar, birbirlerine dokunduklar zaman, genellikle kendilerini zr dilemek zorunda hissederler. Oysa temas, olumlu duygularn aktarlmasnda temel bir aratr. 2.6. birliinin Baz artlar 1. Vizyon birlii. 2. Misyon birlii. Bu iki artn uzun vadeli olmas isteniyorsa, sadece maddi deil, sosyal ve manevi boyutlu olmasna da dikkat edilmelidir. 3. Aciz ve zayf olduunu farketme. 4. Yanl beklentileri nleyici gerekci hedefler ve planlar. 5. Paylarken centilmenlik. 6. birlii artlarnn detayl ve net bir ekilde yazl olarak kaydedilmesi ve szleme haline getirilmesi. 7. Hukuki ve manevi otorite. 8. Srekli eitim, yenilenme ve empati. 2.7. Bir Kssa...

4 -> 5

03.09.2011 02:01

TAKIM ALIMASI

http://w3.gazi.edu.tr/~yunsal/TKY.htm

Aristo 21 yandayken, Makedonya Kral Phillip, 11 yandaki olu Alexander'a ders vermesini rica eder. Gelecein Byk skenderi ok zeki bir orencidir. Bir gn matematik dersinde Aristo'ya "Bir ka eder?" diye sorar. Aristo bir, birlie iaret eder, ikinin yarsdr, yarmn iki katdr gibi birey sylebilirdi. Ancak bir gn dnmek iin izin ister. Dndnde gen rencisine yle cevap verir: "Bir, binlere bedel olabilir". Birler az da olsalar, omuz omuza verdiklerinde binlerce birin gcne eriebilirler.

KAYNAKA Balta, A. Ekip almas ve Liderlik, Remzi Kitabevi, 2001 Belbin, R.M, Management Teams: Why They Succeed or Fail, Londra, 1981,Heinemann. Belbin, R.M, Teams Roles at Work, Oxford, 1993, Butterworth-Heinemenn. Executive Excellence , Kasm 1997, Say: 8. Gordon, T., Etkili Liderlik Eitimi: Katlmc Ynetimin Temeli (ev.Emel Aksay), stanbul, 1997, Sistem Yaynclk. Hardingham, A., Takm almas (ev. A. Bora ve O. Cankocak), Ankara, 1997, lk Kaynak Yaynlar. stanbul Sanayi Odas Yayn, Aralk 1997, Say:381. isa, K.U. ve Deneme, S. (?). Takm Nedir? Eitimde Toplam Kalite Ynetimi Doktora Dersi devi. Kalite Notlar, TSE Kalite Yaynlar - no:4.06/2A. Kozlu,C ., Kurumsal Kltr, Bilkom, stanbul, 1988. Morita, A. Made in Japan, Bir Japon Mucizesi: SONY (ev. Yakut Gneri), stanbul, 1987, lgi Yaynlar. Weiss, D.H., Baarl Ekip Oluturma (ev. E. Tuskan), stanbul, Rota Yaynlar. * lgili ksmlar, Nisan 2001 Tarihinde Yasin nsal ve Burak Kaan Temiz tarafndan hazrlanm olan, Eitimde Toplam Kalite Ynetimi Doktora dersi devinden yaplan bir sekiyi kapsamaktadr.

5 -> 5

03.09.2011 02:01