wobec szczagilie nibezpieeznych spolecaic praypadkiw mamo- trast ezy wobec braku pohamowania w oddawantu dec in man- ‘etplo, Pé2nie|prwo reagowalo na presjawy nieazasadnionego Oks ‘iefstwa ober niewolnikbw oraz na wykonywanie wadzy ojcowskis) spreeczne z pita ub rata legis, Wseytho to potwierda, 28 W pew nyc okolicnogciach wawniala sig tenéenja do ograniezaia swobo- 4y w korzystani 2 wlasnego prawa. Zdaje sg ona mie ido w ez ‘wie i oper signa wewnerznym poczuciu sprawiedliwodci. Wyja- Shlaloby to, duczego nie sposob poszukiwaé w samy tyke prawie dowod6w jejnleprzerwanego istairia. ROZDZIAL IL WYSTAPIENIA WOBEC PRZEJAWOW NADUZYWANIA ADOPCII 1 UCHWAEA SENATU Z 62 R. = TAC. ANN. 15.19.1-3 Preedsswionedotedpreyktady naduyeia rawa wigaly sig z wyko- ywaniem wladzy zwerachnika agnacyjnepo: ju? to Jako ojcarodzi- ay ju o whseicielaodziedriczonego mj, jut to pana niewolni- ‘kit Réwaiea Koleiny praykiad wiaze sig 21a wluda, a Sil reeez borax pretjciem pod nig, Niyee prawa poawia si bowie rd nied pry koreystania 2 uprawninia do adopt", prayeciaobce) ‘oeoby do rodzlay i rod W drodzeaktu prawnego migdzy 2yjacymi- Olazuje sig, 2 rownie? prey wehodzeni pod patria potestas zw ono zachowania try w opaii Rayman nalezalo sig jednomacz- fie precivetawis. Spreeciw wabadzilo zaréwno posigivanie sig dopeja w sposdbniezgodny 2 je fnkjami, jak i osiqgane skatkiw, [ie spleczie odbiereno jako niesprawiedliwe 72a bp oar ae om ozo pinay peje rn opce mae, be oe ‘Seen ees ep ry Rive oma eh owe stp ate spe W mar mint be some Savicki! avd hy iowa ccs ontop ny asset ac Rsyrowien dps min rove pr. aman 3 ce Ae pe rhe Re ‘Tele ety enon ens ae in aS ‘Jenene moral sap Trea gts mere tgs ah peat Mt Sia nla ern deh {Goria Uninet Sih neh ae 2 3, Sein E95 vei: jail ape Sloe Su Grr 7 Ngo 98+ 9000 107-luezowe informacie praynos fragment Annales Tacyta. Da pro= \wadzonych rozwszaf opsany lam prrypadsk wytaje sig bardzo isto ny Jako przyklad ma fo, ak ewideatne naduzycie natal na 2ecjdo- van eae prawna: The an 1819.3 ocr ee teenie vas om i pigs smi a ace ovina pene oh fit Spina fle, pets ovis cpr st sn ements igh io emus] mapa cum ini seston wos te, bres ran ave ‘Suen cars enon apis een Sas pe ese ac tl sere, neat esc romp cob abt Ss rom lm iv epee lehen vat quence siesta: ‘rs ta bas nga pun vos pcs weg Pi Xe ses Scns pc van = 2 zacytowanego fragment wyika,2e powazny niepoksbuzity poltyzneskutk machina beadzemych meaczyan (or), bey bea lw adopee w tym yk cla, aby polepszyé swojesanse Ww zabiegach ( urzedy mise lub prowincjonale, Rowe dene shy in tad roa, co adaptio sensu set, cho’ a sania mola wydawa si ‘wygodnieca, gay? atwieiza do praprowadzenia. BulWwersowalo 2a: seza, ze dooney adopl ne lal sig ze swynizamiarami: prey) ‘mow pod patria ptesas tz praed komicjami lub losowaniem pro wing aby wiréte po osignigiy upagnionych godnosicmaneypowaé opie co wiaczonych do sive rodziay agnacyjej. Take psiepowa- ie wabudsiloszerieniczadowoleni, co nie usa uwvadzssenaty — ‘wyglada na to, 2 kirowano dod zupelaieoijalne protest. Zwracano 1 nich uvage na spreeenost podobnych zachowad natu i funkeja- ‘mi adopt ~nicuwalse wlgeznia pod wladzg ajonraka bya obliczo- ‘a jodie ma pozbaviene mocy repulse demogrficzaych*™.Z tekst ze sg nao wyikat, 2 podcbna fraus bud pocauceniespravie ‘lose’ uy, krzy poral rudy wychowanis potomstwa. Oke wige prelonot gots w iso i cel insti prawns), 0 tle faktyene _zréwmani w preywilejach ber ponoszenia prez adopujteeh jkih © awotswatie ym, poe M. Zablocks, Pilani § 34-9; Asti Laer a Papa 6 29-34 30, tos otwieecigeardw rodzcclskch obrtalo oebw osbii, Tate seat rkazl, by — jk psze historyk~ symulowane adopeje w tad) mie ‘2e nie pomagaly W obejmowania urzedéw publicnych ani ne shyly bezprawnem roszezeniupretensidospadkbw. Wnika 2 tego, 2e pry ‘yh votanin senate conn nie rly upaliywat wylacanie We vwagldach na udzal w Zyei publicenym, ‘Uchwala yan za panowania Nona, napradopodobnij w 621 ‘po Chrystisio™ nie podeimowsala bynaimriejnowego poblemu, W cia- ‘supoprzednch tule przyajmnie kikarotniezwracano wag mt wy- orzytywanie adopei dane vase uezsiwych osobistyeh elo 2 o- sminigcim wlacivych ej funkej. Daleko wie) nit instrument je ‘rakiowanie dostrztono W adoptio cial mtandae causa: Mover en teins sim nin Ltn [-)7 Suan ura et der sn Rm cor toe Renam emma: ud emt fcr hows fouram ude opi eer ap balla misen ie ose. Lexis minis Latin utp ex se reget tt "er Roms font fa lps sale wend St soi lt pope Rosa rin Beizn 10] gubus Sis det gm rng, eves Rooms Bere ‘Sopa 12 Hone oss te poet pts eli ies es (Saline tg sntent ego gam cise nie ca am eet ve ‘Srhanc eta rears bn cane cet Hae pert et Ink wspominal Lins, w poaathach I wiku pred Chrystusem szoatodniel sig negatywaie do adpto evita mutandoe causa po ‘wyshichaniu protest lepsei sprzyinierzeicow. Problem zrodil sig sw avigak2 uta, iéra pozvalala Latynom osiedla sg w Rzymic iajskinaé obywatelstwo, jl w ajezynie zostawili potomstwo™. 5B Voteres 2 Sen coma NNDK 16 Tio 196 5 1070, pt 120, mi sents cnr Sem, tie Gwe 61 po Ch sie ek i superna 2 pews wap ani po {ose dpe wT sh 1523.1 | tp poe asa 1518.-3 gy ce apm Tx on 15222 mye loa 0 anal 6 po Chystie Tak SC Masi Doria, Bans irr Rep gure rel soi ipa 196, 514-14, re. 30, ape pai prey poe owas w ‘cups ef pga pel w ewer nan hs ASO ale hao Pepin 2. {A Jeet io» prttwinegs dh Li 41.89, pC. Roton> i age 20. 1092éaniem poslow naletato umawaé za jraus pakiyke bezdziotnyed, Ixy adoptowal yk poto, zeby emigrowaé do Raymu™. Bez wat pieniapostawiona wowcrasKwvestiawyktoywala pewne podobiedsa 2 opisina pre Tacyla.Zdeeydowane reakcjesenatu ostaly w obs reypackach spowodowane wykorystywaniem adopri, aby pocbawie rmocy regulace publicenoprawne ‘Wnioseespreymierzeiezych postbw doyezy! uniemosiwienia podobaych pray w pryszloSi, Zaal ai wyéaniazakazu adopto- ‘wani yk pot, aby orwarzyé sobie lub Komus inner droge do byciaobywatelstwarzymskiego.Cickawe, 20 saskejaniewa2nosi d- ‘yezylashutku lego Korystania ustawy, a aie saryeh adopaanes vitats mutandae cause. Raccz jana sna ich zakazal. Najwyreie} {sdoak nie ozntcaalo to zakwestionowanin aku, try mit dopiropro- ‘wadzi€ do 2ego, jak pszeLiwiusz,skorzystaiaz usta. W tym kon tekicie simulta adeprio, wspemaiana przez Tacyta, 2 musiah bye waina, 2 sta: dzialah Senta kierowalo sg rylko preci jj nad aywani. Jeszee blidsze syuaei wspomniane) w Anmoles Tacya oka sig wwagi Publis Seipioni?™, wymotowane zjego mowy De moribus przez Aulusa Gelliuse: ‘aps, bd is acptves pt apo ina aeia pam rode Censor piginowal w swym wystapinin jako contra malarun br stint aliceaieadoptowanyeh do liedby dec, pozwalaacs wryski- ‘wat preywiee. I choé wspomniane w tekiciepraemia parr to ko- _ayii wzalzese prava publicanego™”, maczaca aj se wamianka ‘mos, a Kee powolywano sig rownieé w wystipeniach do seat, iota 1, Na 199, 4653, “Spawibgodie PCorelas Seino Amis Aliens wi, cue w 1a pant Chen I Maleavals, Orton omar gs ie re repo, To 985,126 i Die Adoi Hho ashen ct, We codnotowanych prez Tacya. Choé wigs i tym razem kwestia nie do- tyezyla jeszeze tus privatum, wystpiene 2dje sig bare} Koneen- ttowaé na rzeczywistye, rodzinnych fankejach ape id na iepo- 2adanym sete, ela Kirego nia sig postzono 2. ADROGACIA CLODIUSA [Najcenniejszy preykad 2 czaséw republki preynosi mowa De domo sua, wygleszona priez Cycerona we Wiasne sprawie zed koegium pontyfikbw daia 30 wezeaia 57 pred Chrystusem™, whnive po Jego powrocie z wysnania™ Jj ostrze Arpinata kierowelpreeciwko Sprawcy wszystich nieszezét,jakie spadly wowezas na jego dom, 1 ktéryeh odvrdcenia teraz sig domagel. Wybra og najskuaezne)= {ys beapardonosy stk, obliceony na kompromilaepzecivniha,j- kim byt orobinty nig ~ Publios losis Palehor™,naipeawdopodad- nig) obecny podeeas wyalaszania oa [7 Adit soe git mtx tim mi, stan. brane cas? A procate poss bet ure, sept ex Ibo exes it per ‘Shum 3 Qad Sass Cle gots eee, quod ie? gua Pn, nim aspen caw debut Nt free eS qs ee om pas soo alse bea cu opr nt ee © ‘isc rbot et anda cere cso Tova ex te ie eas bq ee ens rs pes ine ap {re wri] enc cntn ce pe son pr et pot RO. Nisbet farts [ML Tull Cleeronis, De domo su ad pu oat 2 Niet Non Yor 197 [eran One 1939» Pee Kendrick, The Speche of Ceo. Come Law Rhee, Londo 138, ait 4 0 ektenetcc pia por K.Kumaniecki, won age map $30" Ghe at 2216, nimi noi 9h Pacey a adwy 8 pend Cayton Uywane rare som Tas” stator {o ples forme rloweg mins Clu FFvOstleh,sCloda m3, [4 Suge 0, op. 2-48; RG Nisbet, aden IK, Ce. ‘awit go wpemina por DR Shack etonBalley,Onmacoe C= ‘008 Sesh Stara Lapng 9922 Coda, 38. m1.(Cho prytoczonefragmonty De domo sua dra sia polemicz- ne mamiona,odtworaeie adsr2et, do ktrych odnosi sie Cycern, nie asgeza tuna Pochoceaey 2pebs,nespelna dwudzesiolem Fone ‘wis! dekonaladrogaio™? Publis Codius. Wystaplla mgd ni ‘stoma, zdaiem mney, ranica wick, gy udogowaay méglby spo- {jie by maturalnym oem arogyjgcego. I cot nie nie alo ma poe sokodie, aby 2onaty modzieniec postal seo wise potomswo,ze- «dona se ma adopt actoritat popu Nie isa ona w raxezywistdct ‘shuyé zapewnieniu Kontyouaci sodrny Fontes, leez reaizagi pol tyeanych cel Cliua, ky ju ne po rz perscy stl sig praj- Sie do plebsu?™. Chia on kandydowat na urzgd rybuna hdowego, do ‘rego ne mia stp jako crlonek wars senatoske Tym 22m daa nadmniema szzer6¢ niektnych cea politeznych Cyceron o2- oil G. Julissa Come. Jako Kons ego? 59, a arazem ponies smacins, wcigu tzech godin of wypowiedzeia prez Arpinateokolo Phu atalaych uvay na forum doprowaézl de potwierdznia adO83- przez cami curiata prey utile Ga. Pompejusza jako wugu. Pe sini Clodiusadoplebsu pozwelioryclo wybré go rybune™, [Sita ee ve oes. at ae insta So ps seat in pcbs fe poy ten nop? Nasu iy ap ‘yaar ati os hg agp 2) Pat Mig sens pr FMAnzer Fone 15 RE, 6 Stat 198 ap 25-2846 BPM Kurylowie, Maca Til Coo yi ab) Hso- oes Kia Panta H Karbon Lin 1986 256 PV. Oca, 1 rita pte a Cl) SP Bofonts 3, Miao 130.5 385 M. Salvador Ladsone dt Coda, haba” 1992, 38,5 28 "Pte ad 6 pce Chinen, sl see pes ea ona Mathis Cle Groh Lato” 390992 RO. Nisbet, ae "3 San tk 207 i pow 45. Ply wpa ah ML Get Tt 2h Pu aS 99, 907908 Por EF lichen law bop 3 Grab Lavras 392-98 NbeL Dnmwdcon Mi MSalvadore, non. 28528; R Kel, So {mvimecke Atom Plea paral a Bil Sa, Sra in der thn 19,2, 8 280-281,M. Kurjlow ice Mr 238 fry Jake wynika 2 zacytowanych 2a, Fontius whaétee dokonal cemancypaci. Podobne jak bezeni mein 2 Tae. ann.15.19.-3, .Clodius absolute ne kyl jedynego clu postuzenia sie adopej. Zalezato mina pzee do plebs, aby uzySkaébirae prawo Ww} borech aa rybundw, W istocie nie chodzlo wige o inay nia poliye2 ny stele wejgeis pod patria poesas Fontsiusa. Zdaniem Viadinira CGroha samo zawisko ransito ad plebem senatarbw nie oslo w so- bie aic nadzwyezajnego. Znacznie weaetnie) nia w I wieko praed CChrystusem starano si ta droga o urzgdy zasrze2one dla pebeszy Jednak w emawianym praypadku nodu2yie polegslo wedlug ezeskie 1 uezonego na tym, 2e Clodius navet nie bral pod uwvage od ‘Wosel poddania sie inaym skutkom adrogaciniz prayaleznosé do plebau® Rozummowanie Cyceronsrysue sig tu zupelnie jas. Ortor za sie okoicenfcianipreeprowadzenia ape). proba pokazat je) bez prainoié i praedstawié dokonany at jako praypadek ezst) instr ‘mentale Najardzejprackonujaeyin dowodem insrumestalizcji Sala siemaneypacjaadopiowanego po osiqgngci preze zamier2- nego calupoityznego. Saczyt taku na Clodiusa przychod w sh- wack (i dom, 1656 Dic sped ponies ep am atone sla es ta rium, io oe ant eer eq apt ve fu oe pt tte se ‘Mv qu fudge qu enus quer sl dopa et opt {io as mara be pl epi pontine qe etn ope te gl ade ile peer ut errno md pe ‘is vgn, eg fay gus Sols adie hace silt dep Sofi uum maine vere slr upiefo oro a ase eae Adtogssig nazwa Arpinaa symlowang 22 waglgda ma prac ezena, kre jego zdaniem obrazity prawidla lus ponte, jakimi ‘2wykleKieroano sie, pozwalaae a glosowanie w sprawie adoptio| ‘er popu, Wskazane wezsnie}okoicznosi wprowadzeia Codiv~ pod wladze ojowska Fonteusa pozwalaja mnlemat, 2 preslnki Aopuszezalnosel moglyrzeczywiice bye dyskusyne, a Cyeeron po- 13aja je w watplivosé wyraal nie tylko whsnestanowisko, Odwols! Se 60 norm, na Ktrych przynajmnicj w Swiadomotei spolecene nar etal opaséoceneproponowane) adrogatio. Po pierwszer2nica wie- ‘ku powina byéedwrota, po drugie Funke adopejistanowi osianie- ‘eto, a co biolgicane nie ma juz sans. Obe argumentyzakodsa, 2 adopejaw intoce nailadje naturale relagje oie sy W rorwazaniach nad dopuszezeniem do glsowania na cml nad poszszsgélnymi praypadami acrogatio grono pontyk6w= najwy= ‘ie veacalo uwage na zgodnosé ze spolecznyn funkjamiado9- {Inte} Cyoaron nie powolywaby seta) choeby retorycznie ma tas pontfieune. Wyse si jednak, 2x naw w aie zasadniczych wat pivot rezultst deliberag) pontyikéw wsparty pozytywnym Wyn ‘ema 2gromadanialdowyn przez o dojciu args do sku ku, Stqd ie moma chyba méwié kayteiach weryfkagji waznossi ‘wejdeia droga pod wlade ojcowsha, isch niczachowanie pozwo- Toby ex past podwazyé dokonany ak. Chait jedynieo waka6w- la badeni cant adoprionis, jake powiny byé write pod uwa- i na wezeinsjsyim etpi, 9 peed dopuszezeniom do plosowanis, ‘koro jeszeze 200 lat nis, 2a czsbw Gaius, adopcjastasze oso- by preez mlodszg porostawala kwesti oar 15 i apd potest apie alo deco his cnc pbs ‘o.oo pi pea bens CCyceran nie ky cela swego ataku na P. Clodiusa. Chiat udowo- ig niewaznode jogo adrogaci aw zwviaku 2 tym podwazye legal- ‘ose calego trybunatu. Podcrassprawowania go ina wniosek wyko- hnjacego uri tern po spalonym dom Arpinaty pofwicon pod bedowe Swigyai ka eae Bogin Libertas, Cyeeron wyglaszal mow, © rl leg psy ur op M. Kurylowiex, Adio w ay shin gow praying 2:1 Zablocki Kempe 3 zona ce it 2 Gar Sal ti eGo il a iar ns mae ope pe ite tepals commie ry shy wry od pontyksw ushylenie tj konsekragi™. Wobee przy- ia wakazane) ln procesowe)roza sig jednakée watplivoici co do ‘wag zaufini, kim moana darzyé podnoszoe prez Arpnat af- rmenty~wsrczegblnoi na ie shen posulowalniewaznostadopi _pronulia esse habonam,Preyloczonyurywek oda boviem aajigk- fee obuny 0 walorexyto rotoryeany, a przsie2 wilokrotniepode)- ‘rewano Cycerona 0 ,stonniczeniekiedy pomijanie czy wypacranie ‘vr swych mowach kwesti prawnyeh dla wlsnych celbw lb okazjo- ralaych interesdw polityeznych”®”, Wydae sg, 22 w sferze fltow ‘walno uf oratrow, ley ratomistzachowat osoznodé, ey izle © jeeo oceny prawayeh Konsekwvenc}, tua) xwiaerozastanowere sviedzena co do niewaanosel adrogatio. W zamysle movwey oskar- ‘oni onigodriwodézastalo podporzadkowane prob kompromita Ciodive, dn potomnych silo sie natomias éviadecswem éeirania se reckons na teat warunkbw dopuszczanoscadoptio wird wspol ‘ezesaych Cyeeronowi, owszzcini wiadamo, 2 adopeja mialapezodhuyéistieae rod sy i zxspokoiénaturalea tndencje do kontyuaci familia nomenque ‘nastgpnyeh pokoleniac, ay bilogcane bylo to juz niemoslive al bo preyasimni)nicpewne, Marek Kuryowicz podkresa bowigz po ‘sole kazdego pater fants, aby zatoseezy€ sig onasgpew, My rmogliby peje i porno darobekpoprzedich pokoled™,W ich c= skladano maja rodzinay da continato domin, powieraxo im sacra fila aczie lem pzodkwiprawamn do robe ‘bez maczenia pozestavalo 2schowanie imieia rods. Price wymiart konomicenego i religinego adap, niezaleaie od prywamych intere- ‘sw rodainw isteaa prawnego Soka kontymagj familia, re weho- ay rownicepowane interesy poltycene, wynikjace 2 Stuur spo- Ieczuttws, wagledy gospodareze | wojskowe?©. Patstwo nejedno- olnie do jue wyraz2ywegosainteresowania prawidlowyn funkejo- 1 Seyler a 284 MM Kerylowien De dio 11S: em Kono 1 3 Puc Ort Sag Kons’ 123 3 ja eiptowies owen aI usnowaniem i rozwajem rodci, jak pokazaly pisane wezenijreekje a postepowanie mariotraweSw oraz wsporniane ustawodawatwo de- ‘mogafcae. Navet wobec kryzysu warscirodzinych, do akiego do- sulo koi republik, postepowanieClodiusai Footeiusa musa bo- aig rezerng. Podobne raakse, choé na macmnie wighza shale, Spowadowaly zachowania, 0 kryeh pislTacy, Prackonnie 0 doko” ani naduayé we wemiankowanych praypadkach ae mote dzivié.Z- no adropati, jk i adoptio may 2e swe) tury chaser twas, ozwalajge adopujgeemu wytsra seo hss lus. Pry adeopse al ‘entowano wobec bral nsturalnegonastepey zapewniaiebezposredie ‘iaglicirodeiny agmatyeene) i rodu deg pryieia pod patria pote: Stas dojrzalego mezczyaiy. Adopeja po prost shyla stworzeniu Wig- 2 roel aspokojeniy maura) loki slonnodc do poia- ania. potomstwa™™. Wobec rzeczywistych celow wprowedzenia i uvzymyovania obuiastytuci prawnych rudno nis takiowae adarzeh opisanych w De domo suai Annales jako powazaych escesbw. Oba nie- prownicze dia nie pozostawai w ym wzaledzi wapliwosi, Méwig 10 simularae adoptions i 2godsie mSwiaderaa, 2x dokonywane na ‘okrelony tylko cas, aly w sprzcanosci z mos mara. Rowni2 w epocecearstwa nis brakowalo przykiad6w adopei dl sealizacj gota innych cel6w ni tyko kontynuacja odziy. Fedak na- ‘wet ady bylyoae gléwaym powodem wlaczenia pod para posts, tie wykluczay realnoi ait oraz wolh uezynieniaKogos skwtecenie itwale ezlonkiem wasnego rodu™®. W ten sposch adoptowany moe! osiggngé godnodé senators, x wyzwolenice omingé lub ograniczyé prawa patron. Podobne rec se mila z adopcjami dla przekaza- ia spusizny polityemej*”. Jel jedaak kts adoptowa, eby wirst- 9 My, Salvadore Loson., 4 26, 10 M.Kerylowies, Mar 1.255, 261 de ty Zande po matron mi prone, la 30 Sgowy smn tone pin wach paige, nkoywan 2 pb 2. sop 13 cei meme ay mein, pot: Russo Ruggieri Lad. "WIMAL Prevost Se dption pltige & Rome sou la Rp te Prva Pa 585 © Rsea Ruggiero ex 139-2 16 ce emaneypowaé,tadagmiarg nie zwaal na spolecane funkee adop- fo, W wywodeie 2 De domo sua wid jak a dls, insite}, kro Imatastiyé preedhceniyrodeny, wykorzystano wyacznie jako nie zgdio ry poliyemc) "Motna by jeszee zpyi,dlaczego za ehscesnalty uvaaaé adto- _cjg Clots, preachode si do porzaendziennego nad adopejami ‘konanjmi prez princes take znieukrywaniepoliezaych wrgle- (ow. Pascoe wad ni brakownlo rasa zwiganyeh znatraice- lem akte a powierchowne byloby poprazsane na tvierzeniu, 2° si mia kt skteczniepresiwko nm zaprctesiowat Jednakhistnyez- nie sytaasa jawi sig wrge odweotnie:autlratycany wyb6r vlrzymy- ‘wano sila spolecznym i polityeznyn, tee yy zanteresowane W Z3- wnienia Imperium sukcesora, Nie wregulowano pate dot zasidy eva smierékaddego prncepsagozla won domowg 0 sukee- se, Sad wicle pozyteczne olazywalo sig wskazanie przez odcho- Aayoago cesar nastepey, do czego adopcjamadawala sig vege ideal- fie. Obok proskazania spucizny poitczne niewatplivie spelniaia ‘stunk do sukcesorarowniee cole peywatnopravne, choca te nie ‘wybialy sigma plan pierszy, Ponadtoatakowana preez Cyceona ad- ‘ogaja pod wzeledem tvalos’ nie wytzymujepordwnaniazcesrski- ‘mi edopcjami A poniewa2 nic mozna zarzi im ymezasowosei, rud- fo mbwiéw ich praypadk o pela instumenilizagji 3, ADOPCIA NA CZAS OKRESLONY ‘AINTENCIA FRAUDACYINA OnSwione dog ia upatrywaly radacanieprawidlowest w insu ‘mentainym traktowani payjeia ob) esaby do rodinyirodu w deo- pajama on wey dakeyano apa chy una Pn, ng 7 Magic) sy a pwacg ance lop Ons nf Iam nonengue Gaza Cen, 8. ope depo acpi New pre incl ey mil winner, or ML Prevost cer apts. Sates ticet-o9, Zavlocky eto Mrs prs Kids w i lie datnege stores, Pra Kaname’ 6 1985 21-2, 5 208-215 ndegy oonany a TUIELC Rosse Rapgiory Lada 15158. 5 Por Russo Ruggieri La dato-yt ys 1285 7eae prawnego inter vvgs, Nie postzegano go Wylie jako techs siceneg Srodka wprowadzenia pod wladzeojcowsk, aby w polgee- ni zemancypacigdawal szanseZonglowania prynaleznosei fail na, Proce stworzsnia prawne) wigl agnacyne),adoptio miata zi stepowaénatualng rela oeiee-sya. Instrumeatlizacja, kre) tude no nic unaé a naduzywanie upravicna ojca do wlgezaia pod swo- Jiqparia poesia, przyimowala czysta posit, gdyplanowano pre. prowadziéadopee na coas okresony. Cikawe uvéagi na ten tema Drzynos juryspradencja klasyezne: 1734 a ie ndcin yasesonan (Goss 3HSsm lopsone a lege a, pt ta ender mi in capone dy, a ch last! Labs llamee onan: sc en mors on cove am eeraon hee Godege 22 soby normy wspomniane w D. 1.73718 oraz D. 1.7.12, M. Kurytowicz usta, 2 fi naurales wwolienispod wiadzy ajowskie| mogti pod nig wrdci tylko praceadopej, 238 il adopiv, rey 9s spod para potestas pzzzemaneyparje lub da- ‘on adoptionem,ponovene przez te sama asche adoptowanl byé nie roel asne td, 2 pytanie postawione w zaeytowanym Fagen cle dotyczyo oa naturatnego, bo tyko on mégt pod swojk wade rayiaé tego, Kogo oddal jad eaz w adopcie. Ze Zxidla wynika, 22 ume sie on 2 adopaacym, i ten po tzec latch prackaée mu Geiecko z powrotem, Ze wayledu na cakowiciefuejamy charkter porocumicnia jedyng kang, Kiba wehodzlaby w gre byla acta fide 29 Puc C Rusto Rugeleth La dat 1,6 30% R.Astolfh Lae ‘sop fl Orie reine pare pac aoe i eps San ed ipa, TDi prs tft seta alla "am stamens Gd 1990 1995 5.328, Onenen” 200, 72, 2 ny te pono Rehomsbrach '5°D.17391 (Puls re aecnd senor Eu, ue gi op ‘emanate aon dn Stor on ple ep” "Sb. (Ua gro dco a Soe) Qu Hr op ‘epee ptca in potest toate ovr nn pte i bogie” ‘SM Kurylowiey ie Apa 81-88 us cia i jin sg dsj, dryezylo pytanie do Labeo™' edna zws- ‘Szcz ta sarga nie maga zostaé wdtilona,poniewat uznanie kogos ‘za syna wylgeanie przez jak czas byloby ealhowicie spreeeznez mos ‘maiorun ~kryterm ne ez podnoszonyn. Rozstrzygnigie ne ots- nies sig weak do zwyklogo przywolanlaaurorytets praodkOw, Jary~ ‘ts odpowidjge ne enim moribus nostrs eoavent filium tempe- fale habere,2wrdeit uwvage a2 ma ry element. Po pierwsz,celem opal reczywici jet stworzenie reli wzorowane)nastosunkach Sgnacyjnyehojeiee-syn, a nie techniemne whgezanie po patria pote- ‘star rajtmanyeh tylko ukladajgcym sig 2wierzshaikom flijnym. Po dri, prawni syigey ma pretomie paw przedklasyczncgo i la- sycanepo wskazal na obyczaje pradksw, ire pry prtestach wobec Iduzywania adopojt w czsach republiki preywolywano jako eléway [rgumentInende powolaniejurysty pce Palusa2dae sig wskazy- ‘wa 2 autrytet Labeo musial pomée urwaleni w aastepaych poko- Tenisch prkonaia konieeznoei cdnoszenia adopeli do tego staro- Zytnegokipteriam, cay taktowani je) mada jako seodka tworzeia ‘wig! rodeitne 2 wybranymni obeymi osobami,ktre mily kont yn ‘wad i pomma2aé dorobek swe) nowe) familia. Wreszeietzei element otknigty proee Labeo stanowilazalozonatymezaowosé wladzwa. [Najwyrainie) x same) sve) nay aie moglo byé ono oganiczone 1w cztse ta, jak i nie dopusrezsno wlasssel ad tompus™™. Widaé ‘wig, 28 podobay spord porrzegania wladzwa zupelnie ie mies se reymakim meni © prawie™. Posttwiene jurySeie poivy2szego problemu aise sig wokazywae na kolejne naduzycie w postugivanin sig adopca. Je instrumentalizs- (i praeiwziall zarbwno zawary w D. 1.7371 zakaz ponowaego A Pernice lates Riches Prachi ere Ja der Ka sere (ey ihe 196 peor Hale 82) 7; W Bebe, Di ‘cn Rk, Wear, 17-174 M. Kiser ecg td Steg in Machen mcr Rock, 23,180 65,127; M- Ku ‘jlowion De Adoption. 68. 3 Yea Longchaps €eBériey 1 fedecommes 308-208. 2 ado dy pate wglivods P Bonfanega Coons les. 8, op. 2, aa fo een ors ass amen ian pore habe sky te epslane, po C Retro Rupgieeh Ladi 18308 19adoptowaniaprze e sama osobg, jak i odpowieds Labeo 2 D. 1.7.34, (Oba rozwigzania najdowaly merytorycene uznsanienie w wyklveze- niu ealkowe) dowolnaii Koraysania 2 uprawnie do dato br adop- tionen?*. Tewino preecie, aby przadok pravny akcepiwal poste powanietechnicznie moaliwe ale niemoralne | jedooznaraniegotzace ‘w niepisane nom, Kee nalealy do mas maioram=*, Na sczeg6l- na wage mas W omattiane) Kwesi, tle 2e py adroga}, wakarae ‘re rogato,kietwane} do zeromadzanego ta comitia Es rps verbs he se", bets, a Laer LT am te epee feat, qu co ae rege is ans cet ie ‘io se potato poten ot Hea 3, a 05 (ites Wyglaszana formula stavila kwesti uezynienia adrogowanego ‘synem adrogujcego ture legeque Je slow Wyrazaly pytani 010, 2 la chee, aby doszo do wigezenia pod wladzeojeowska zgodniez obo winenjacym prawer, a wige2godni z mores, oraz wedle decyi, tra sma wlaie zapaié na comitia®. Na podstawie owyh lr ora ex Lu- clus Valerius bedzie taktowany tak, jakby uroéz sig 2 Luciusa Ti Si jego 2ony, ezego wyrazem stane sig nate fut vitae neclsgue sad adrogowanyn™_I cho skierowane do KwrytOw pytaie tye: fo se adrogatto, ani adopaio sens streo, okra chodzilo We fag smencie D. 1.7.34, waniankiprzy abu instytujach © mos moran na lety inerpretowaé jako odwohanie do raison dire kate adopsji CChoda’o je od daviendawna usalon inks: stworzenie uae wie 2 agnacyjne), 2apewnienie potomba oraz Kontynuacji rodziny i rod, ® M Kurylowict, De dbp. 5 68 Pa P Bonfaate, Crt I 4. ware a pom fre sang eb nts owl Se ‘ pouaie mde ade w amie Henny 38°C Giotfredh sx es NNDI 1 Too 19645 921;¢ Russo Rug- eri dat 228 3 Tet Gl 199s sacSowspeaanonny pose), Zablockle= 20, Konpeonce. 678 Pot Oem 29.7, M-Kurylowiek, Di Apt, Sis idem Mae Talis 5286 120 ‘Bez watpieniatedy pomys!ezasowe adroguji jw sig jako exyst raduyeie, a sytuacja w istci nie réaila sie od wiczania po patria ‘potestas wr doraayeh colach wyborezych lub spadkowych. Dia pro- ‘wadzonych te rozwataf weane jest, 2e beskutecaneséporozamienia ‘aturalnego aja adoptyaeym ednotowano na dugoprzed wydaniem Sonat consuln, Calkowita owmot®intene) ston przy preeprowa aenin adopto pozwolilanatychmiast oracle taktowanie te) isty- ‘uci jako exyste) form, oderane) od spoecznie uaytexmych celow, 4ls Kebrych ja stworzono i urzymywano. Sid nie Bylo sposobu ode- brani adoptowanego komus, ko pryjl go pod pariapotestas na eas okredloay”. Wana jedaakbe odnotowae, 2 intenca ston eo do Ceasowego oddania w opto nie wplywala na wazaosésamego ak twigezeia pod wind ojcowska, "Na peywitzywani dz) wagi do wystapiona inten raudacyje ej wake jesreze jedan fragment raczerpaiey 2 pism Paulus. WY ‘ae sg wazay, ge doryezy znacenie pofniejszych regula, arb nied nim zachowalo sig fviadectwo pelnego respekt dla zasad- rico stk dope) ktdrypolegl na soworzniu waa prawn) rw fej nrodeen 2 fon matrimonio: 1.482072 (Ps ie sing porta ies tri con cr opt oon ie un aie conz equ Pus er cans 0p ‘hes lr co a ty depts en fr os ps deste ‘Tekst pochods x pojedyncze ksigi Palusa poswigcone) utzic- {om w maj, jake moga oreymae dziciskazaicéw. Kompiatorzy jstyniaisey uel go w tale poSwigeonyz temu wlasnie zags- hieniu~D. 48.20, De Bons damnatorum,Zzebranyeh tam adel wy- nik, i2 dab ond skazanych a kare Snir, trate obywatelsta a bo wusconie w niewole prepadaly na rzece paisa, ale dla ‘niknieiaspoecanie nepobadane| sain) bidy ich potomstwa zde- "48.201 pz (Claas prin dere fs pop. Pa Vock ‘i dviny oma ema elo ltd ger, RA 1978 29,5 0-2 121 Wynazale tope sea weve et Ce dam 15.34 Ga 102 1.17182 (Ups ibe iene sex Sabo) 16 Jak juz wsponiano, rawidlowosé proponowane} adoptio ac- tovitate popu bali potySkowie™™, W De domo 2ua 1335 i 14.36 ‘Cyceron dal wyraz preckonaniom, 22 powinni breé pod uwage réni- ‘¢ wick migdeyadoptowanym ‘adoptjacym,zirowie i mozliwos rokseacyne tego ostatniego oraz recat cel przedsibranego ak ‘3775 Pagostajge chotbyprzy perwszym ze zgloszonych kryteriw wi- iG, ze navel Zywiolowa kytykaadopsji Clodusa nie dowod, it pon les razcaywici uniesel wird wymogiw, kre deeydaway ot nisnia insta causa adrogations, wyaszy wiekadoptyagego w stosun- ‘kv do adoprowanego™®. Wyéaje sg, 2 praynajmnie| do drugs) polo- ‘wy It wieku praed Ciystusem nie bylo zakazu przyimowania pod (paba potesas osaby atsx: an pray eeagatio, 8 py adopi m= ‘perio magistratu”-Welno sada, new nasgpnych stulciach porvalano adrogowas Ib adoptowaé taka osob, je a zgoda na we)- {se pod wladzemodszeo pramavily wane przyczyny. Trudnojed- ak mowié o exsywnyeh wymogach, kor faktem pozosae, de Clo- divs sed! pod wladzg ojeowska Fonteusa,o ezym Swindezy fat, 22 ‘2osial wybrany nastepnietrybunem down ‘Problemy 2 uchwyceniem jasnych kryeréw ius causa adoptio nis wydaja sig wy 2 tego, Be badani ej pozostaviono cognition ‘epubikaskich organdw: ponsyTkow w praypau adoptio per pop Tom, prelor misskiego i namiestikow princi pry dao bt adop- tiomen®™. Wreszieontatecna ovena W zakresie weko i modivosel prokreaeyjnye naleala do zgromadzed ludowych (comiiacuriata), ftw podniejaych exasach do reprezentyacych je trydziesty kto- 2 Zope 2 A Watton Te Low of Pro ite ate ama Repu Ord 1967, 4.53-85 cnn sig cy se cians 0 adept posta ‘pean eatin efor Castell, Sl 35; idem Sol ppl £20 © Ga its a @ Doon Git aoa dna mae ‘i OR 6) 044 1; C Castel oie tt eng 8 Toe M0146 Su pip 200 Kael Stn 4. 25022 "PPG, Castell, Se + 80361, 364368 oc tA. Watson, he Law of Poon 3S. mwsv. A i mus nie takowaé waplivoii waglesem iar bopuacegoizaroet dla wlacieg cet arog Sinedy fag tment Notes doe Gat si826 Selpons not te negation emt ae ove pshns ge ah pe rer ea eo ‘i por od oo tama ts sop ase ta sit otnab hope rms 4, se plie maiecomap ee, “eg Aon Glia pontiowie prac dy “ ekg Aun Gelli pontyfkowie prac dapuseniem do losownia ad ass bal pry dei ret Cave, Ze ronwazala pcrwsea~ problem wis ~ ane saying. ‘year znstanaiano sgh nad mostivoteg protec zap nei obs ptomstvanaturaag droga, Podobne savin pry pozvall droge stanazgo pee mlodzeo, Fragment ni sue sieniagrniey wie, po aire praehoczeia mca by Alero ubegt ao adope. Wick ely swotedy mus le por (yfkowie w ponzezegsnyehprypudhat™ Droge agen do. ‘yey cysteine dogg. ak pater famine ego prasinowa on wszyte eg bai wha gaan od chy dt oss, Tak ey aga yale roazzenia size Spravowane opie oad tym pplem melo bye preyerya sara oadopc Bye mate wine pod wplywer oaaje Macs Seseol jo pontfer macmusproonawal eden ‘pois esi of scoping Tekst Gel, 5198 ava ‘yey nec dali! w psec wicks pred Chytnen « ponzanovanie sole i gai. hot ne wy si, by ly sawn jtbamsene kya staviane pray dopszcanin do ade, so wi 0 ealkowie} do wold Pyeais © ware prepowsdrani i godivatl— jek P Cle egg. 231; Gal 5195-6. Castello lpm Eide, Supe |. Zablocks, Kompong 8 39%, 7 Si abloski amperes 3 2 Pee Kurslowien Mot #24, 2% Por N. Kurjlowct Alot romain provi prance a speymS 888.1 Zablockt kampaone 1 Ls _eyceraiskigo wywods ~ z pewnoScig dowodea szerokiego zantereso- ‘wana instytuj desrzegani je wah Sclerania si eanychprackonah ‘az istena spotecznych wyobrazeh co doje prztlanek. Juz jada zarysowana kvesta relic wieku miqdzy adoptowanym i adopueyn ‘strzeg peed icy redvoelan, aki napotajapby jednozaace- ‘ogo uta usta causa adoptions. shove itije pokes zxdowole- nia sg alodeniem wazystkigo na arb cognito~zindywiduligwanych ei toczon} w lteraturzepezedmiots woke sta causa adoption ‘ol epi arthaieane po ceay lustynians, Zwaszez, 20 wiges w tych ozwadaniach py | hipote nit Klarownyeh ustaled. Jednak bez Weho- Aaoniaw dyspaty ad srczegélamiformowania sig Koleinych etapow, ri Kbrych wypracowywano preelarki adap, mo2na wskazaé pew” ne line rozmojowe, Plaza one, jak a przekonaniam o godzivosei postepue epulacja dopuszzalnte ‘Oczekivano tedy, aby adoptacy by staszy od adoptowanego. PlerwszeSwiadoctwo tak oczywistepo, 2a by sg di moglo,wyma- nis dajquwagi Cyeerons na temat adopt Clodiusa. Na podstawie ‘wozeinijezyehrozwazad wiadomo, jak bardzo reterycany i postule- ‘yn mialy one charter. Z waanych powodw dlugo jeszeze mod stem udawal sg adrogowaé czy aloplowaé starszeg, skoro nawet 23 cas6w Gaius iia w tej kvestil rice 28a. Tchot gna ja byla wigziaprawng,odwolywanie sig do wzore ojiee-syn oraz rosngce ansezene wig kognacyaych musatocorz sine) oddzialy- ‘wa’ na opnig publican, Prawdopodobaie pod koniecokresu klasyez- ‘ogo przewaiyt wreezce pogad 0 niedopuszezalnotciadopto osoby Staraajod edoptujacego*, a navetzasinilo vymaganie zachows> nia powisdnijrdaniey wieku?™1 tylko do tych kryteréw motma 25 Zab angry 27. 2 DLL7401 (ods hb pine dean) M.Kurylowiex Die Adopt. i8em Zarade8 18 Me Kusylow icy dip prava omaegs. 1 19by w epoce prawa lasycznego odnosi zsade nasladownicw nate 1, wyrazang w pacemit adopt maturam iit, Wiasciwszabo- \wiem wydaje sig dla prawa poklasyeznego™”, Kiedy zacgt jg odno- 6 akae do ianyeh praslane oraz do itty adopej. Jednakowed, awetw czasoch Justynianazasady nie pojmowano jedolici. Nie Jdnokronieujawniso sig bardzo potoczne je rozamiene, Kee po- ‘ostawalow Sislym zwiqaku 2 naturalnym waorcem. Powodowalo to, Jak szczegtlowo przedstawiat M. Kurylowiez, wile niskonsekwenet keyeriach dopuszezalnose adopeji, mio ze prawo justyniaishie podjeto wyraéng probe powrotu do pierwotnego zaczeniazasady ad ‘opti manuram imianur. Wyrazer tego sao sig postawienie'w Insty- lusjach wymagu aban wicks pons} dojeloeh, tj 18 Int. Chodeilo (010, aby nawetoxaby 2 rSanych prayerynopbinione w rorwojs mo Bly esiaanae jun Biyerna daralene™ Rétwne iogicane adje si oczokwanie,2eby 0 adopei sara sig ten, Ko nie ma j nie moze sig spodziewae naturalnego potomsiwa ‘Wpomsiao nie} Aulus Gels (Gel $.196, ale zmaczne wezeie- 22 Swidectwo daje De domo sua Cyeerona. Braku te} przestank do- ‘yzyly bowiems zoiive uwagi pod adresem modego Footie ‘od et pecs, ns aoptns? Nap ts adopt gules roe in es ut po tepid ean i etn ‘Atpree pot oberorm ct ox ior abrogate fi do 1436 {C} Se ind en gue set dott ti adopt gu gud se ‘am sun pte lepine epi anent |] Gane oe shames 2 M Kutylowice, De dp, s 88%; Kem, Zeadn 8, 9-1. ‘2pnonon 2 Milan 199, 12-105, kta ek i powell 2 raya poses w tle Gi Ep Ls pe AL Kur lowien dot prome mais ST-S8. 28D. oes ir prima downto U8 Theoph Pa LI peM. Kurylowiex ddpioprowarnyges G17, 16-16; ider, Zana 1657 Portan Castella lat 2362 R Kate Seon 130 = uam vn interdum afer, bos vl 36 eum re im ‘Stren pop Renan vale dope ‘dane mwey pirs2ymkryterum, kre pontyfkowie wii roawata, jest aiezdolnosé adopujcego do prekrec}. Fonteus za byt po perwsze, wystareajgco rey izdrowy, aby posta sig o wl se dziecko, Po daigie, ni robowal esezepoddaé probe swych mo2- Tiwoseiw te diedzni, eo znacry, = 2onaty musa! bye dopiero od niedawna?™, Dla przscivnvagi Cyceron dal e2porytywne pray: Ge doa. 135 ‘Non ats cut adopt tq, tit Ca. Asi, MPa pon ‘ge rosin moma tmnt st Oren, Ser Poem oe at SSSA cas mts ne nator wena za wprawiedivione adopione dokonane pra Gnas sus Aufidusa | Marcuse Pupius, W bardzo podeslym wick ~ sum ‘a snectte prj pod wiz ojcowsk odpowiednio Orestes iP Sona®, Nie wiadomn, czy mil jut wtedy a sobq 60. urodziny, ak (Oktawion August Klaus, gy bral w adopee swych nasepoo™, ale podobae zaczenie malty praypisié wspomianemn praez Upia- ‘nsw D. 1.7152 wymogow ukofizenia przez adopujaceg take) wla- Sie lieaby wiosen, arya ez watpenia wskazaje na znang 2 ex Ii- Tia de maritande ondnibusgranice wick, po kis} praekroczniu rmeeezye nie mat obowigehs pozotawat w zvigzku mazes — ttuno sig byl spodtiewat, ze wéwceas doczeka sig potomstwa™®, Por} Nernacchin, isin ol hdl (Dam 34-59), Crna Re inn Su Cerone 1999 fase ys 20-204, Wed RO. Nisbet, Comenay ] M. Tull Cleeronis, De de 8 38, ope bi roe 08 ped Csr Ch. Ai, Neos E Kicbs ots wr 12,RE, 2S 1896 sn. 2, 295-256 lnoplweniakovaaegou GTi $113 ermrCie Bn. te wpaoaians we (a 1335 Ailey 2 rte M. Pope oe any M. Pups Po P= '(Cslpunins) tons 6 ped Cysasem, A Seles Pups. 10,RE, C0 Samant 18% mp. 180-195, SiH Provors Lr Aaopone_ 5 3 Por Castel Su prop, £20, pay. 34 M, Kurylowin Die Abopins 4 15M. Eablocks -aaogao™ Mona = 218 1Nadnieniona ria 60 lat wy si mit w D. 1715.2 charier iwagaey", gy stanow bard syonim eyes summa se- ‘ects nz powtirzenie formainego wynaganinusavowego. Sad lezy urnaé Ze w prawie Klasymyn pryjto jako psclnke, la adoploé mo iy try aie mil aie an nanos eh poesia nia do prokteai ze wraed a wk ny san 2rowia™ jak ‘Swng posbavien natal] manos! podznia~spadones™® Ten derek paws repblikasieg roszerzylajurypridencia Masye ta, pozvalaeadbpiowa’ contocia 6 personan, io 22 ap tu byl oly do zapewaena sbi potomstwa dog aul 2 czasem jedtak eae to rozwiraicvacao dzmavas oskbinit iy prac justyninskin ne byl ju azbytprzesezegane,chociaz formainiewreymywano i wowezs przstanke beak wlasych die lu moans eh spldzenia wv adopuacego™”. Wyenowny pr2klad staowil w tm wale carat sym w oda 0d spado ‘es cimbviono w Inytagachjusyaaiskich pra do a0pei™ Unasshienie opera se ma wkaruiyniepodnse ata pravocg> arr Skro kas ne by! w sane powola etek do ye ie tl ce adogowae an adoptowss. eth wie w prac Rsyeanyn nmecenei plodzni stnowila venue dopo, wi ak o- toca roumiene areal adopt rata intr aco Og zat je) aaczniew pave poldsyeznyen™ Prez wskazanyeh wine dich przesane: rtnicy wick oz simozmose apewnicna sabe atcalng droge pore pose Sig ine okaze do postawienia ket ta cour adoption. Ds ‘aly im pryked strani. aiogare niedjzalego™. Badan po- 2 M, Kurylowies Die Adept 7275 2 Gal 1960-17182: 1723 (pans iby erin ret af Sin) 2 Gu: 17402 (Modena tv rina sien) DM Kurylowien De Ado 2 MC Kuryowiet Apo powering. 172 2M. Kurplomice Adopt prova romp. x 155187, 46-108 dom ite Ape al tae Foc St i Kueylowicy Die hop 91-93 2 szezegslnych preypadk6w pozostawiano wlasiwym orgunom, chot ‘ex watpienia warunki dopunzezalnose! adopt nie umykaly wwadze spolecne), Ze starozytnyeh roel praia zsadnicay #ys roxwazah (nc) aicustanneodobywanie sig doje funkej. Ni 2c2ednqSwia~ ‘oct glgbokiog spolecznego protwiadezenia 2 nie powinga bye teakowana tylko jo technicene rhezeni adoptowaneeo 2 adopua- ym, Dyskusja wok6! insta causa adoptions pokazuje, jak w histor prawa rzymskiegozaajdowalo wyrazpreekonanie orl dope To ju nie tylko potwierdzenic wawnisiace) sie w krytyeznych momentach tendenejiprecivdzalania naduayeiu, ale takze dowed tal} Swin- somos spolecene 5, NIEKTORE PRZYCZYNY REFORMY JUSTYNIANSKIE! Osobne zagndaiene snow dostrzegaleazmiana mentalnoici w pode)- sein do prawa. W argumentacji Cyoerona 2 De domo sua czy W wy- anc} za cea Nerona vchwale senatu dochodzi do glosu sprzschy ‘wobeo konkretnych nieprawilowote. Rosaga Sviadames, ak lcz- ‘ne #4 okarje do rachowah, Ke trudno tolerowad, moze sania do ‘wyéawania bardzo szcegéiowych unormowat. W simy7n sposobie eh Tormulowania da sig prsciez pozaé mysl legislators i oezekiwania stave rgulacom. Js zaklada on Wolnod i uczewod jednostek, prayzaje im uprawnicaia i prewidujejedynie ake Srodkt lb, esceze lepi),proceduy, kre skuteczicukzéraewentaln ekscesy Gy za prayimi, 2e ka2dy tylko czy, aby wykorysiaéokazje do ouduayé, ‘ce regula pedantyeznych?®). W pewaym momencie widaé wsze- Tako, nie jen to ju yo podyktowane zlymi doswindezeniami, ale stanow wyrar inne) Keneepe) porzadkowania 2ycia spoleeznego. Ta ‘wlaznie wydaje sig dachodeié do glosu w prac justyiaiskim, ula werwase mt ra poze whistrs itch pwc polecznyeh ‘pn alr arg postpoe, Kove prs ala ae, nit ‘May amo, poms koran opal 13Pojawia sie wtody Kola Swiadserwo spazcive wobec naduay- \wanieuprawinsnia do praygcia Odea osoby do rodziny | rodu w éo- dz aku prawnogo inter vivo, Wiacza sig ono W szere dotyehezaso- wyeh preyladin, potwinden je 1 wiehny Zdaje sig bower, 2 © podsiaw gruntonne refomny adopt, dokonans) prez Jastyniana, legla migdey innymni heé wystapienia preci naduzywaniy upraw nici. W konstytucj wprowadzajece)zasadniczezmiany, kiéraw Ko- deksie umieszzano jako C. 8.4710, cesarz 2éraéza tylko dwa maty- ‘wy sve) imtewengj,Pierwszy mialy stanowié kontowersje wiebd ‘lasyeznyeh juryssw wok6! moalivose: waicsenia przez oddanego ww adopee qierela nats! cextamers preci estamentowojea turango, Dre 2a inn dope upatrywac w nicbezpiecze Stic zupelsego pozbawienia flue adopts tzans na daiedatezenie, ell ‘emaneypovtano go po snes naturalneyo ojea™, Byé moze wakara- re prayezyny stay sie bezposednim i osatecznym powodem jsty- itiskiogn prodsigwzigei, Trudno wszak nie rayne usenet Cat- reli Russo Ruggieri, Kira poderzewa, i2 race tak fundamentane) preebudowy cae instyturji musaly bye nacenie lebse, Zreszi, ak podkreslaautork, legislator sam sig nimi ezasami ,zdradza" ~ po ‘nz pierwszy, ay wyaza obawe 0 nadmietnsfragilitasadoptionis™ 5.4710 pe (arin): {C1 Coen nt gist adn pont nip dt ia eet xia pr anita eit (1 (10) |W zacytowanym zdaniuJustyian zamievzl eae eal absurd nod astumenalnego waktowania adop kira maze w prakivee twa ede} ia do zachoduslosca,Zamiastdazenia do soworznia wale) ‘vi, waorowang na ela ociee-syn, dochodai do peaslomych2wiaz- k6w. Dla sobie manych powod6w adopt, aby emancypowa, eman- 5 Car. ge stan S80) M KueyTow ice Ado pre am tego. 82-1: ibe, Doone pees apron ‘Mien yon eons era om ges eP 2, TG perecers SC Russo Ruggieri Led. 2,6.271272 Por M. Kurylowiex Ade pen na pla abe" 199, 25..165. 177 a ypuis aby adoptowae: Chaloby sig ze, iz dochodz nie do aop- ‘ns czas okzelony, lee na czas Sil ekeslony. Wraca w pamle- cl gorake ug Cycerona o dope} Clodiusa i emancypaji po 2d0- ‘byiu upagnioncgo trybunste plbeiskieg: przychodeq wspormienin uyskivi jew, ktéray 2a panowaria Nerona 2wrécil sie do seat ‘ przeranebulwersiace raktyki wprowadzania pod wlatzeojcow- ‘Ska polepszeiaszane na urzedy pubicene iu uniksgsi opani- ‘cash womikajqeyeh 2 usaw demograficanych, Jel tedy w cag tego Samego dnia motaa zyskaé pozycie fils familias i nara sta sg ob ym precz emancypaci,jakze kucha okazje si adopio.Zonglecka ‘nig ofmienr inntytoclepravna i ponizaadoptowanych Kish intr ‘2 pewnotciq ne biz ig pod uwvage. Podobne ewidentne| ab ala} instrumentlizat mada wige byo ie da odpon, ‘Obok uae o falas nie brake i imnych paw Swindo- ose cesar, aki spb faktyezna dowolneé w stosowania ste Tobyine}instytajiprowadei do pozbawienia flit adoptiv ih praw haturainyeh bez 2adne} w to micjsce korzySei. Ochrony wymagaja ‘arbwnointeresy adoptowanego, jak jego digas. Skoro wigs znie- nila sig mentalnoié w podejéei do prawa, dogltona reforms bgdzi skicrowana na zasadniczeogranczenieswobody w adoptowani: wy- ‘wydszonienaturlnego pokrewiefstwa nad prawnetyIko wiezy Tale znuwaea M, Kerylwiez odoiesieia wkonstyuciC. 8.47.10, do dawnego prawa shyly podkredleni 2 wy2szo8t i trade wig: zw naturalnyeh se byla wymyslem Justyans, leezniezmienn, ne turalg ceca nie az jut dostangana i uwagledniang®™®, Nawe wigs, jes bra drlowych podstaw dla awerySkowania te tezy cesar, j= {0 unaga potwierdza istenie ¢wiadomosei swostego Kontinuum postrasginiu zasadaiczych furkejiadopei, a zwlaszcan tego, 22 {y oceywiss sprescenoei x nimi safe cyst technicze je aktows- ie Nic ma wige wagpliwosei, eu podsaw generale} refermy,pole- 26 © 447.10 pe Gina 0): brio eau. [J cues snc ol te [un sca ab nanan pti epi fonts! fart st pate ntra bivlate lg fin por @ Russo Ruggieri La data 2.8 272-276, 30, ti. Kurylowiee, apo pro rm. § 8 lem, Dalai bs_nige} na ustanowien adoptio pla i adopto xinus plena™, legt sprzeciw wobec instumenalzac}instytuej. Pozwala to wnioskowae, 2s jstynin ska regula bylaw znscene| mire kierowana na pat ‘iwdzialanie naduayein rows, 6. ZNACZENIE REAKCII NA PRZYPADKI INSTRUMENTALIZACI ADOPCII ‘Spoleczetitwo raymskie bylo 2ywotnie zainteresowane prawidhowym nkejonowaniem rodzio ich rozwojem. Chronie je, dawano w po stack adrogato oz adopt prawne Srodk zabezpicezenia kontynue ji familia nomengue. Gdy bowiem brakowlo aturalaych meskich po- tomb nie uaa si jue 0 nich posta, poasalano praymowse do rodziny i roduobce asoby wdrodze aka prawnego inter vvas.Za- ‘anion echa, aw isoieralson dre obu species sdopi bya tws- oS. Toe co najini) niepok6} budallo wykorzystywanie ich jako technicanego érodka wprowadzania pod wiadze ojeowska da czysto polityezaych lub majatkowych korzyii. Zwlaszea emancypaci alop- towanego niezwloczaie po ich esigniecu trno bylo nie ocenat Jako wynaturzenia, koro, wykorzystujae adap do osobistych elo, ‘alkowcie pomijane wlaiciwe Funke insta Nakonkrete pre ‘wae reakeje wobec naduryé zaczgt sie decydowae, gd instrumentsr Taagjaprayjla posté adopsi na czas okresony. W preypadku adop- to sensu stricto podobay ponyst byt kencepeynie aie do preyeca. Pray advogatio wydawal sig nado niebezpicczn, aie tyke 2 obawy ‘ zagumgeie maj aerogowanego lub uaikniei rozliczenin si 22 Sprawiowane)opieki nad by pupil, Podwatal ej sens jako Sod Ka zapowniajacogo Kontynuacigrodziny agnacyjne] i rodu Koso kto ‘ mastepce nie moh si pstaraé w spossb natural. Podabna instru imentalizacja maruszalarowniez powage organdw i procedur, zanga~ Zowanych w preymowanie pod wladzeojcowska, 3° Pac M. Kurylow ied plo 18-82;1dem Die juin ike Apia 8 303515 136 W nicprawniezyeh Sédlack: Cie. dom. 14.36 onz Tae. am, 15,19.1-3 ~ wey mawet okredlenia sim adoptio. Nie ms edn kowoz dalszyeh podstw, aby bron tz, ix dokenywano tam alta rawneyo niewadni, Adrogasia dokonana pry aystenji G. Julius (Cezara Gn. Pompajusza otworzya P.Clusow droge do tybunat, ‘Weal senate consulun 2 62. po Chrystie adopee, co do Kinych Jntialo podejrenie, 2e nstapily dla zwigkszena sas w wyborach Jub dla nabycia spa ne mogty byé w tychdziedinach brane pod tuvage, Podobnie prgmatycene rozwigzane pzyjt, jak sig wyde, ‘wobec adopejiobiczonyck na uzyskani korzyéc, jake praewideiano tv prawie spadkowym dla asd, ktéredoczekaly sig potomstwa. Testy prawnicae zvracaly uwage na clement suicktywny ~ wystapienie in feng fraudacyjne, W pierwszejpolowie I wicku udiatyw mata konfskowanyn skazaicom mogty otrzymaé ich dic, tke adopto- wane, pod warunkler,2e do wlazenia pod wiaizg ojeowsknie do- Slo frais causa, Lwéwezas dls Konkretaych ski adoptio decy- fujaea role odgrywat cel dokonania atu, wjawnsjacy intencl ‘aopfujtcego, Ciekawie na tym tle rye signakaz Antonina Puss, aby adoptowany czy aérogowany wypelnia obowiazkipublicne 2a ravwno w rodzinym muntiphu, jks miejsca Watciwyr dla no- ‘wozo pater falas. Blokujge w tym preyradk ealkowicie prob uzy- Sania niepoéadsnych skutkow, wnikano nawet podlrzaia 0 Jraw. ‘ylaczano natomiast badane inten weikeia pod wladzeojcowska, ‘ie zortawiano ter miejsca na kwestionowanie watnosei przeprowa- Aaenia same} adopt. ez wighszych tradnocl ude se wyodrgbnié wspélne yxy pod Jetych aks: odniesionie do natury i funkeji adopio,niedopuszeal- ‘nods abstahowania od nich i ezysto instrumentalnego postugivania sie insta prawn, wglgd na interes publicany. Wskazane kryte- Tia wydaja sig nieoboeréwniee wystapieniam wobec nadiyé pri Stowionyin we woreiniejszych rozdzalach. Jednak w porSwaanit 2 wezesnie)opisunymi prayklady rake) na naduaywanieupeawnie- hia do przyjecia w akc prawnym obcs os0by do rod i odziny ma ja szecepdiny walor ze wagleda aa wyrahne hstorycane koatinaum spraeciwéw wobse nadu2ycia adap}. Odnotowano je w ezasach Cy- erona | Labeo,krokiprawne podgto za panowania Nevona i Amto- 1nina Pius, pod regdami dyaastit Sewerdw i cesarea Justynians, |W kryyeznych momentacb ne tyke wjawniala sig pewna spoleczna lene. Wolno méwit o dawodach trwal) swiadomose sstnienia zane w wykonywaniu wlasnyeh uprawnies, Byé moze 33 one wy rywainetytko negatywnie, ey dojdriedo zachowania w spolecenym ‘odezciu niedopuszczaluego. I cho najwyestni pstacan si je i ‘ko nleprzeraczane,czetodopier w dzialana dae sig odaotowad, Kiedy doselo do naruszenia, Doiyehezasowe rozwazania kami, jak ma rinych etapach hi stort zynskiego prawa prywatnego wystepowano przcivko posh ‘wani sie adope w spossb maoa spzecany jel fakyeanyn pre ‘maczsniem, Nazweoo go tu instrumentalizacia. Reakcje prawne pojawity sig eda tylko w momentach presen, exyiw rate xy ‘so technicenegotakiowanin adoprio jak Srodka wprowadzeia pod piria poesas, gly rodzinnych i spoleemyeh Turkejiadopej nie luvzgledniano nawet ako cel ubocany. Nie wydaj se aby wakizane reakej stmowitypojedynczs preypadki spreciwéw, wywolanych za uwadonyai za kay razem i wmanyent 24 aiopozadane ekscesei 1w wykonywaniu uprawnies. Przeprowadzona analiza motywow po- szczeglnyeh wystapies oraz spostrzezeniapoceyaione na marginesie Ayskusi aad asta cause adoptions preslankami adope} pozwala tana, 2e stale 2ywa bya Swindomodéspolocene roi te) inst pea ng. Nigjednokrotie porwalao wykorzytywat ja do ealbw, zy rych realizagi worzeniewiez! agnacyine bypaimni) nie odesywa- 4 wiedgcej roi Jednak nawer weedy w grucie zeczy akoeptowano owstsjtet wie prawng, czego dowodzio uszanowanie jj trata, (Gay edna i tego zabrako, a wie gy whaice po wprowadzeni pod para poxzstas dokonywano emansypuci, sytscja musta wydawa ‘ie spolecrnie gra. Zauwazoneekscesy w wokonyweniyuprvnied stawaty sg wig stko bodésem voywalsjqey sprzeciw i budzgeym reakej splecarose wiadome; publicango iteresu w pravidlowym stsowanin adopt jako Sroka suzacego zapewnieniu prwnienateo- 60 tam, gdzie brakowalonaturalnyeh, Niewtanne odwolywanie se do funk ej instytue suger, 2 szczepéle eyterum wnanis 2a nadi- ‘ci stanov interes publicny. Wyznaczat on granice wykonywania ‘wasnych praw i wyrazal sig w spolecane uzyecznosei dope bs ROZDZIAL It PRZECIWDZIALANIE NADUZY WANIU UPRAWNIEN W PRAWIE SPADKOWYM 1, TESTAMENTOWE POSTANOWIENIA uW CELU UKARANIA” 42 w ezasach ustawy XII tablic pozostaviano spadkodweom dita swobode deeydowania 0 osach ich majatka morts causa. Widziano w tym przedhtenie na wypadek émicrei ius aisponend, kre przyshi _ivalo wlacicielowi w stosunkach intr vivor, Po sione eh, £0 po= Zostawal pray 2yciy, swobodretestowani odpowiadst szacunek da ‘state wol zmarego,Kryurstaje do rangi zasdy, stanowil gwa- cj je) wypelienia™, Ni oznazalo to jednak,jakoby 23]4c¥ nie ‘ogi poddawat ocenic, aw zwigzku 2 ym Gwnieg Koniecanym ogra- lczenion nsktéeych zamirze testator, Tak ted jes poseukwat prejawbw spzsciu wobeo nadzywania upswnicd w prawie spad- Kowyin, nalezaloby 20rdcepilniejza uwagezwlaszcra na odmawia- nie waznoic tw. rzrzadzeniom poenae nomine. To osoblive fci- sic olveilenie, Kere trudno ines) prelozyé nit ozraadzenia dokonane w cela vkarania", odnoso sig do aktow ostanie} wol, ‘w ktrych testator probowal zmusié spadkobierce lb zapisobereg do zachowali, aki nie sposd byl 24datbezpoSrednio, Nazwa ne jest ‘proey2yn, paniewas Sil reczbiorac w rozrzadzeniach poenae no ‘nine testator aikogo aic kaal Usilowal natomiast wywolnéskutk, [asych inacej nie by! w stan oslagnaé O dysktowanymtypieczyae ‘ode pravayeh mots causa wiadomo naszerz| deh wvagom Gaia, rezposzonyn w drugim komentar jeg Insite Gaia: ese glue noe inuir Inge Forse sts noi eat vie, .podtorend es cos lng quo mags oes abu ait 20 ca, 1 Foc pF LongchampsdeBévies rit parr ln edit alse fedconmest onal RIDA 1938, 85,5 #9-30 139