Elementarz Zadanie

Robert Bringhurst: Elementarz stylu w
typografii.
Zmarły w ubiegłym roku wybitny szwajcarski grafik Max Caflisch mawiał o typografii, że jest to „sztuka szorstka,
jeżeli w ogóle sztuka”. „Typografia to rzemiosło polegające na nadawaniu ludzkiemu językowi trwałej wizualnej formy,
a co za tym idzie, niezależnej egzystencji” – pisze we wstępie do swej książki Elementarz stylu w typografi Robert
Bringhurst. Pod pojęciem rzemiosła (ang. craft) Bringhurst rozumie działalność wymagającą biegłości, mistrzostwa –
nie zaś działalność prymitywną i zgrzebną, bo i takiego znaczenia pojęcie rzemiosła nabrało w Polsce w okresie prl.
„Typografia zajmuje miejsce na długiej wspólnej granicy między pisarstwem i edytorstwem z jednej strony a projekto-
waniem graficznym z drugiej. Sama jednak nie należy do żadnej z tych dziedzin”– pisze dalej Bringhurst.
Istnieje co najmniej kilka dobrych książek poświęconych typografii, projektowaniu książek czy projektowaniu
graficznemu w ogóle. Większość z nich napisana została przez profesjonalistów – typografów, projektantów, zece-
rów, drukarzy. Robert Bringhurst również jest typografem i projektantem. Jest jednak coś, co wyróżnia tego żyjącego
w Kanadzie Amerykanina spośród innych autorów książek o typografii.
Otóż Bringhurst jest przede wszystkim pisarzem – prozaikiem i poetą, który ma dorobku ponad dwadzieścia
tomów wierszy i prozy. Jest także tłumaczem, przekładającym między innymi z greki, chińskiego i rdzennych języ-
ków północnoamerykańskich. Po ukazaniu się w 1992 roku pierwszego wydania, Elementarz stylu w typografii zrobił
od razu błyskawiczną, światową karierę. Mistrz kaligrafii i słynny projektant pism Hermann Zapf wyraził nadzieję,
że książka ta stanie się„biblią typografów”.
Od lat zaczytują się nią redaktorzy, projektanci, studenci, ale także graficy z dużym doświadczeniem. Książkę
przetłumaczono na kilka języków, ostatnio na rosyjski. Autorowi udało się świetnie połączyć prezentację klasycz-
nych, tradycyjnych zasad dobrej typografii z własnymi, subiektywnymi spostrzeżeniami. Znajdziemy tu krótki zarys
historii drukarstwa, zasady projektowania układu stronicy, porady dotyczące doboru krojów pism, analizę kilkudzie-
sięciu popularnych krojów pism drukarskich, opisy przeróżnych znaków pisarskich, w tym oczywiście liter alfabetu
wraz ze znakami diakrytycznymi wielu języków, przegląd sylwetek najważniejszych projektantów i producentów pism
drukarskich, a także szczegółowe uwagi na przeróżne tematy związane z redakcją tekstu, jego składem i łamaniem,
kompozycją i projektowaniem.
Odautorskie sentencje – na przykład: „Nawet skromny dywiz zasługuje na uwagę” czy „Celem typografii jest uho-
norowanie treści”– którymi Bringhurst przeplata tekst, stanowią szkielet książki, a jednocześnie tworzą osobną nar-
rację. Objaśniając zasady projektowaniu układu stronicy, dobierania proporcji kolumny i świateł, autor odwołuje się
do matematyki, ale często sięga też po analogie muzyczne. W niektórych przypadkach Bringhurst odchodzi od utar-
tych schematów myślowych i prezentuje własne spojrzenie np. na kwestie klasyfikacji krojów pism. Dyskusja, krytyka
czy nawet kontrowersje – wszystko to może towarzyszyć lekturze tej książki i wydaje się, że taki był zamysł autora.
„Typografia stanowi przedmiot wspólnych zainteresowań wielu różnych dziedzin – a wiadomo, że tam, gdzie
są wspólne pragnienia i cele, tam powstają drogi. Typograf zdecydowany na przecieranie nowych szlaków musi,
podobnie jak inni samotni podróżni, wędrować przez pustkowia, pod wiatr, a na uczęszczane trasy wchodzić tylko
w momentach ciszy przed brzaskiem. Przedmiotem tej książki nie jest jednak samotność typografa, lecz stare, utarte
szlaki leżące u podstaw tradycji. Owe ścieżki, na które każdy ma prawo wejść lub nie, oraz które każdy może porzucić
w dowolnej chwili, jeżeli tylko wie o ich istnieniu i zdaje sobie sprawę, dokąd prowadzą. Takiej swobody jesteśmy
pozbawieni, gdy tradycja pozostaje dla nas tajemnicą lub też została na zawsze zarzucona.
Tytuł książki jest nieco przewrotny. Ten Elementarz to więcej niż tylko „pierwsze kroki” – wnikliwa
lektura pozwoli czytelnikom na głębsze zrozumienie zależności między różnymi elementami typografii i na świa-
dome, dojrzałe odstępstwa od prezentowanych zasad. Niektórym być może uda się nawet wypracować własny styl.
Elementarz stylu w typografii Roberta Bringhursta to pięknie napisana rozprawa o typografii, o tworzeniu książek,
o „widzialnej formie języka” – jak nazywa typografię autor. Styl w typografii podany jest ze stylem.
Adam Twardoch
Robert Bringhurst: Elementarz stylu w typografii.
Zmarły w ubiegłym roku wybitny szwajcarski grafik projektantów i producentów pism drukarskich,
Max Caflisch mawiał o typografii, że jest to „sztuka a także szczegółowe uwagi na przeróżne tematy
szorstka, jeżeli w ogóle sztuka”. „Typografia to rze- związane z redakcją tekstu, jego składem i łama-
miosło polegające na nadawaniu ludzkiemu językowi niem, kompozycją i projektowaniem.
trwałej wizualnej formy, a co za tym idzie, niezależ- Odautorskie sentencje – na przykład: „Nawet
nej egzystencji” – pisze we wstępie do swej książki skromny dywiz zasługuje na uwagę” czy „Celem
Elementarz stylu w typografii Robert Bringhurst. Pod typografii jest uhonorowanie treści” – którymi
pojęciem rzemiosła (ang. craft) Bringhurst rozumie Bringhurst przeplata tekst, stanowią szkielet książki,
działalność wymagającą biegłości, mistrzostwa – nie a jednocześnie tworzą osobną narrację. Objaśnia-
zaś działalność prymitywną i zgrzebną, bo i takiego jąc zasady projektowaniu układu stronicy, dobiera-
znaczenia pojęcie rzemiosła nabrało w Polsce nia proporcji kolumny i świateł, autor odwołuje
w okresie prl. „Typografia zajmuje miejsce na dłu- się do matematyki, ale często sięga też po analogie
giej wspólnej granicy między pisarstwem i edytor- muzyczne. W niektórych przypadkach Bringhurst
stwem z jednej strony a projektowaniem graficznym odchodzi od utartych schematów myślowych i pre-
z drugiej. Sama jednak nie należy do żadnej z tych zentuje własne spojrzenie np. na kwestie klasyfikacji
dziedzin” – pisze dalej Bringhurst. krojów pism. Dyskusja, krytyka czy nawet kontro-
Istnieje co najmniej kilka dobrych książek wersje – wszystko to może towarzyszyć lekturze tej
poświęconych typografii, projektowaniu książek książki i wydaje się, że taki był zamysł autora.
czy projektowaniu graficznemu w ogóle. Większość „Typografia stanowi przedmiot wspólnych zain-
z nich napisana została przez profesjonalistów – teresowań wielu różnych dziedzin – a wiadomo,
typografów, projektantów, zecerów, drukarzy. że tam, gdzie są wspólne pragnienia i cele, tam
Robert Bringhurst również jest typografem i pro- powstają drogi. Typograf zdecydowany na prze-
jektantem. Jest jednak coś, co wyróżnia tego żyją- cieranie nowych szlaków musi, podobnie jak inni
cego w Kanadzie Amerykanina spośród innych samotni podróżni, wędrować przez pustkowia,
autorów książek o typografii. pod wiatr, a na uczęszczane trasy wchodzić tylko
Otóż Bringhurst jest przede wszystkim pisarzem – w momentach ciszy przed brzaskiem. Przedmiotem
prozaikiem i poetą, który ma dorobku ponad tej książki nie jest jednak samotność typografa, lecz
dwadzieścia tomów wierszy i prozy. Jest także tłu- stare, utarte szlaki leżące u podstaw tradycji. Owe
maczem, przekładającym między innymi z greki, ścieżki, na które każdy ma prawo wejść lub nie, oraz
chińskiego i rdzennych języków północnoamery- które każdy może porzucić w dowolnej chwili, jeżeli
kańskich. Po ukazaniu się w 1992 roku pierwszego tylko wie o ich istnieniu i zdaje sobie sprawę, dokąd
wydania, Elementarz stylu w typografii zrobił od prowadzą. Takiej swobody jesteśmy pozbawieni, gdy
razu błyskawiczną, światową karierę. Mistrz kaligra- tradycja pozostaje dla nas tajemnicą lub też została
fii i słynny projektant pism Hermann Zapf wyraził na zawsze zarzucona.
nadzieję, że książka ta stanie się„biblią typografów”. Tytuł książki jest nieco przewrotny. Ten Elemen-
Od lat zaczytują się nią redaktorzy, projektanci, tarz to więcej niż tylko „pierwsze kroki” – wnikliwa
studenci, ale także graficy z dużym doświadczeniem. lektura pozwoli czytelnikom na głębsze zrozumienie
Książkę przetłumaczono na kilka języków, ostatnio zależności między różnymi elementami typografii
na rosyjski. Autorowi udało się świetnie połączyć i na świadome, dojrzałe odstępstwa od prezento-
prezentację klasycznych, tradycyjnych zasad dobrej wanych zasad. Niektórym być może uda się nawet
typografii z własnymi, subiektywnymi spostrzeże- wypracować własny styl.
niami. Znajdziemy tu krótki zarys historii drukar- Elementarz stylu w typografii Roberta Bringhur-
stwa, zasady projektowania układu stronicy, porady sta to pięknie napisana rozprawa o typografii, o two-
dotyczące doboru krojów pism, analizę kilkudzie- rzeniu książek, o „widzialnej formie języka” – jak
sięciu popularnych krojów pism drukarskich, opisy nazywa typografię autor. Styl w typografii podany
przeróżnych znaków pisarskich, w tym oczywi- jest ze stylem.
ście liter alfabetu wraz ze znakami diakrytycznymi
wielu języków, przegląd sylwetek najważniejszych Adam Twardoch
Zmarły w ubiegłym roku wybitny od razu błyskawiczną, światową ka- krojów pism. Dyskusja, krytyka czy
szwajcarski grafik Max Caflisch ma- rierę. Mistrz kaligrafii i słynny pro- nawet kontrowersje – wszystko to
wiał o typografii, że jest to „sztuka jektant pism Hermann Zapf wyra- może towarzyszyć lekturze tej książki
szorstka, jeżeli w ogóle sztuka”. „Ty- ził nadzieję, że książka ta stanie się i wydaje się, że taki był zamysł autora.
pografia to rzemiosło polegające „biblią typografów”. „Typografia stanowi przedmiot
na nadawaniu ludzkiemu językowi Od lat zaczytują się nią redakto- wspólnych zainteresowań wielu róż-
trwałej wizualnej formy, a co za tym rzy, projektanci, studenci, ale także nych dziedzin – a wiadomo, że tam,
idzie, niezależnej egzystencji” – pi- graficy z dużym doświadczeniem. gdzie są wspólne pragnienia i cele,
sze we wstępie do swej książki Ele- Książkę przetłumaczono na kilka tam powstają drogi. Typograf zdecy-
mentarz stylu w typografii Robert języków, ostatnio na rosyjski. Auto- dowany na przecieranie nowych szla-
Bringhurst. Pod pojęciem rzemio- rowi udało się świetnie połączyć pre- ków musi, podobnie jak inni samotni
sła (ang. craft) Bringhurst rozumie zentację klasycznych, tradycyjnych podróżni, wędrować przez pustko-
działalność wymagającą biegłości, zasad dobrej typografii z własnymi, wia, pod wiatr, a na uczęszczane tra-
mistrzostwa – nie zaś działalność subiektywnymi spostrzeżeniami. sy wchodzić tylko w momentach ci-
prymitywną i zgrzebną, bo i takiego Znajdziemy tu krótki zarys historii szy przed brzaskiem. Przedmiotem
znaczenia pojęcie rzemiosła nabrało drukarstwa, zasady projektowania tej książki nie jest jednak samotność
w Polsce w okresie prl. „Typografia układu stronicy, porady dotyczące typografa, lecz stare, utarte szlaki le-
zajmuje miejsce na długiej wspólnej doboru krojów pism, analizę kilku- żące u podstaw tradycji. Owe ścieżki,
granicy między pisarstwem i edy- dziesięciu popularnych krojów pism na które każdy ma prawo wejść lub
torstwem z jednej strony a projekto- drukarskich, opisy przeróżnych zna- nie, oraz które każdy może porzucić
waniem graficznym z drugiej. Sama ków pisarskich, w tym oczywiście w dowolnej chwili, jeżeli tylko wie
jednak nie należy do żadnej z tych liter alfabetu wraz ze znakami dia- o ich istnieniu i zdaje sobie sprawę,
dziedzin”– pisze dalej Bringhurst. krytycznymi wielu języków, przegląd dokąd prowadzą. Takiej swobody
Istnieje co najmniej kilka do- sylwetek najważniejszych projek- jesteśmy pozbawieni, gdy tradycja
brych książek poświęconych typo- tantów i producentów pism drukar- pozostaje dla nas tajemnicą lub też
grafii, projektowaniu książek czy skich, a także szczegółowe uwagi na została na zawsze zarzucona.
projektowaniu graficznemu w ogóle. przeróżne tematy związane z redak- Tytuł książki jest nieco prze-
Większość z nich napisana została cją tekstu, jego składem i łamaniem, wrotny. Ten Elementarz to więcej
przez profesjonalistów – typografów, kompozycją i projektowaniem. niż tylko „pierwsze kroki” – wni-
projektantów, zecerów, drukarzy. Ro- Odautorskie sentencje – na kliwa lektura pozwoli czytelnikom
bert Bringhurst również jest typogra- przykład: „Nawet skromny dywiz na głębsze zrozumienie zależności
fem i projektantem. Jest jednak coś, zasługuje na uwagę” czy „Celem między różnymi elementami typo-
co wyróżnia tego żyjącego w Kana- typografii jest uhonorowanie tre- grafii i na świadome, dojrzałe od-
dzie Amerykanina spośród innych ści” – którymi Bringhurst przepla- stępstwa od prezentowanych zasad.
autorów książek o typografii. ta tekst, stanowią szkielet książki, Niektórym być może uda się nawet
Otóż Bringhurst jest przede a jednocześnie tworzą osobną nar- wypracować własny styl.
wszystkim pisarzem – prozaikiem rację. Objaśniając zasady projekto- Elementarz stylu w typografii Ro-
i poetą, który ma dorobku ponad waniu układu stronicy, dobierania berta Bringhursta to pięknie napisana
dwadzieścia tomów wierszy i prozy. proporcji kolumny i świateł, autor rozprawa o typografii, o tworzeniu
Jest także tłumaczem, przekładają- odwołuje się do matematyki, ale czę- książek, o „widzialnej formie języka” –
cym między innymi z greki, chiń- sto sięga też po analogie muzyczne. jak nazywa typografię autor. Styl w ty-
skiego i rdzennych języków północ- W niektórych przypadkach Bring- pografii podany jest ze stylem.
noamerykańskich. Po ukazaniu się hurst odchodzi od utartych schema-
w 1992 roku pierwszego wydania, tów myślowych i prezentuje własne Adam Twardoch
Elementarz stylu w typografii zrobił spojrzenie np. na kwestie klasyfikacji
Zmarły w ubiegłym roku wy- tłumaczem, przekładającym układu stronicy, dobierania typografii i na świadome, doj-
bitny szwajcarski grafik Max między innymi z greki, chiń- proporcji kolumny i świa- rzałe odstępstwa od prezento-
Caflisch mawiał o typografii, skiego i rdzennych języków teł, autor odwołuje się do wanych zasad. Niektórym być
że jest to „sztuka szorstka, północnoamerykańskich. Po matematyki, ale często sięga może uda się nawet wypraco-
jeżeli w ogóle sztuka”. „Typo- ukazaniu się w 1992 roku pierw- też po analogie muzyczne. wać własny styl.
grafia to rzemiosło polegają- szego wydania, Elementarz stylu W niektórych przypadkach Elementarz stylu w typo-
ce na nadawaniu ludzkiemu w typografii zrobił od razu bły- Bringhurst odchodzi od utar- grafii Roberta Bringhursta
językowi trwałej wizualnej skawiczną, światową karierę. tych schematów myślowych to pięknie napisana rozpra-
formy, a co za tym idzie, nie- Mistrz kaligrafii i słynny projek- i prezentuje własne spojrze- wa o typografii, o tworzeniu
zależnej egzystencji” – pisze tant pism Hermann Zapf wyraził nie np. na kwestie klasyfika- książek, o „widzialnej formie
we wstępie do swej książki nadzieję, że książka ta stanie się cji krojów pism. Dyskusja, języka” – jak nazywa typo-
Elementarz stylu w typogra- „biblią typografów”. krytyka czy nawet kontro- grafię autor. Styl w typografii
fii Robert Bringhurst. Pod Od lat zaczytują się nią wersje – wszystko to może podany jest ze stylem.
pojęciem rzemiosła (ang. redaktorzy, projektanci, stu- towarzyszyć lekturze tej
craft) Bringhurst rozumie denci, ale także graficy z du- książki i wydaje się, że taki Adam Twardoch
działalność wymagającą bie- żym doświadczeniem. Książ- był zamysł autora.
głości, mistrzostwa – nie kę przetłumaczono na kilka „Typografia stanowi przed-
zaś działalność prymitywną języków, ostatnio na rosyjski. miot wspólnych zainteresowań
i zgrzebną, bo i takiego zna- Autorowi udało się świetnie wielu różnych dziedzin – a wia-
czenia pojęcie rzemiosła na- połączyć prezentację kla- domo, że tam, gdzie są wspólne
brało w Polsce w okresie prl. sycznych, tradycyjnych zasad pragnienia i cele, tam powstają
„Typografia zajmuje miej- dobrej typografii z własnymi, drogi. Typograf zdecydowany
sce na długiej wspólnej gra- subiektywnymi spostrzeże- na przecieranie nowych szla-
nicy między pisarstwem niami. Znajdziemy tu krótki ków musi, podobnie jak inni
i edytorstwem z jednej zarys historii drukarstwa, za- samotni podróżni, wędrować
strony a projektowaniem sady projektowania układu przez pustkowia, pod wiatr,
graficznym z drugiej. Sama stronicy, porady dotyczące a na uczęszczane trasy wcho-
jednak nie należy do żad- doboru krojów pism, analizę dzić tylko w momentach ciszy
nej z tych dziedzin” – pisze kilkudziesięciu popularnych przed brzaskiem. Przedmio-
dalej Bringhurst. krojów pism drukarskich, tem tej książki nie jest jednak
Istnieje co najmniej kilka opisy przeróżnych znaków samotność typografa, lecz sta-
dobrych książek poświęco- pisarskich, w tym oczywiście re, utarte szlaki leżące u pod-
nych typografii, projektowa- liter alfabetu wraz ze znakami staw tradycji. Owe ścieżki, na
niu książek czy projektowaniu diakrytycznymi wielu języków, które każdy ma prawo wejść
graficznemu w ogóle. Więk- przegląd sylwetek najważniej- lub nie, oraz które każdy
szość z nich napisana została szych projektantów i producen- może porzucić w dowolnej
przez profesjonalistów – typo- tów pism drukarskich, a także chwili, jeżeli tylko wie o ich
grafów, projektantów, zecerów, szczegółowe uwagi na przeróżne istnieniu i zdaje sobie sprawę,
drukarzy. Robert Bringhurst tematy związane z redakcją tek- dokąd prowadzą. Takiej swo-
również jest typografem i pro- stu, jego składem i łamaniem, body jesteśmy pozbawieni,
jektantem. Jest jednak coś, kompozycją i projektowaniem. gdy tradycja pozostaje dla nas
co wyróżnia tego żyjącego Odautorskie sentencje – tajemnicą lub też została na
w Kanadzie Amerykanina na przykład: „Nawet skromny zawsze zarzucona.
spośród innych autorów dywiz zasługuje na uwagę” czy Tytuł książki jest nieco
książek o typografii. „Celem typografii jest uhonoro- przewrotny. Ten Elementarz
Otóż Bringhurst jest przede wanie treści” – którymi Bring- to więcej niż tylko „pierwsze
wszystkim pisarzem – prozai- hurst przeplata tekst, stanowią kroki” – wnikliwa lektura
kiem i poetą, który ma dorobku szkielet książki, a jednocześnie pozwoli czytelnikom na głęb-
ponad dwadzieścia tomów tworzą osobną narrację. Obja- sze zrozumienie zależności
wierszy i prozy. Jest także śniając zasady projektowaniu między różnymi elementami

Elementarz Zadanie

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Elementarz Zadanie

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Robert Bringhurst: Elementarz stylu w

You might also like