KOLEJ GENIUS

NO 184 A& B PERSIARAN PEGAGA,

TAMAN BAYU PERDANA,
41200 KLANG,
SELANGOR

KERTAS PENERANGAN
(INFORMATION SHEET)

KOD DAN NAMA

PROGRAM / IT-020-4:2013 COMPUTER SYSTEM MANAGEMENT
PROGRAM CODE & NAME

TAHAP / LEVEL L4
NO DAN TAJUK UNIT
KOMPETENSI /
IT-020-4:2013 - C06 NETWORK CABLING MANAGEMENT
COMPETENCY UNIT NO.
AND TITLE

1. ANALYSE NETWORK CABLING REQUIREMENTS

NO. DAN PENYATAAN
AKTIVITI KERJA /
WORK ACTIVITIES NO.
AND STATEMENT
2. PLAN NETWORK CABLING
3. MANAGE NETWORK CABLE INSTALLATION WORK
4. PRODUCE NETWORK CABLING MANAGEMENT
REPORT

NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013-C06/P(1/7) Muka Surat / Page : 1 Drp / Of 25

TAJUK / TITLE:

ANALISIS KEPERLUAN RANGKAIAN KOMPUTER

TUJUAN / PURPOSE:
Kertas Penerangan ini bertujuan untuk memberi kefahaman dan pengetahuan kepada
pelatih tentang kepentingan polisi keselamatan, perjanjian tahap perkhidmatan, manual
perkhidmatan vendor, jenis-jenis topologi rangkaian komputer, kaedah susun atur pelan
rangkaian, jenis-jenis kabel rangkaian dan masa pemasangan kabel dengan lebih
terperinci.
 Muka Surat / Page : 2 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

PENERANGAN / INFORMATION :

RANGKAIAN KOMPUTER
Rangkaian komputer bermaksud sambungan dua atau lebih perkakasan komputer yang
terpisah secara fizikal tetapi disambungkan secara operasinya. Rangkaian komputer
merupakan satu sistem komputer yang mengandungi dua atau lebih komputer yang
dihubungkan di antara satu sama lain melalui sistem operasinya yang selaras walaupun
komputer-komputer tersebut berada di tempat-tempat yang jauh. Penyambungan
rangkaian komputer menggunakan kabel, talian telefon, gelombang radio, satelit dan infra
red.

1. POLISI KESELAMATAN SYARIKAT

Majikan, melalui rundingan dengan pekerja dan wakil mereka, harus menyediakan
secara bertulis polisi keselamatan dan kesihatan pekerjaan (KKP). Polisi KKP perlu
dimaklumkan kepada semua pekerja dan pihak-pihak luar. Polisi KKP perlu
dipaparkan di tempat yang sesuai. Polisi KKP perlu dikaji dari masa ke semasa.
Dalam Polisi KKP, perlu menyatakan majikan komited untuk melindungi pekerja
dari semua punca hazad pekerjaan dan mematuhi undang-undang serta standard
amalan terbaik KKP menggalakkan penglibatan aktif perkerja dalam program KPP
melalui perundingan demi penambahbaikkan KKP di tempat kerja.

Rajah 1 : Polisi keselamatan

 Muka Surat / Page : 3 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

2. PERJANJIAN TAHAP PERKHIDMATAN

Perjanjian Tahap Perkhidmatan / Service Level Agreement(SLA) adalah perjanjian

yang terjalin di antara pelanggan dan pemberi perkhidmatan di mana ia merupakan
mekanisma yang membantu kedua-dua pihak jelas dengan kehendak dan
keperluan perkhidmatan yang disediakan. Peningkatan aduan mengenai kerosakan
pada setiap seksyen awam, mekanikal dan elektrikal pada setiap tahun
mengakibatkan penyelenggaraan tidak dapat dilaksanakan dengan baik. Tujuan
Perjanjian SLA ini adalah bertanggungjawab untuk mengkoordinasi keseluruhan
kerja penyelenggaraan. Tiga objektif telah ditetapkan bagi kajian ini iaitu pertama
mengkaji pemasalahan tahap penyelenggaraan sedia ada objektif kedua adalah
mengenalpasti persepsi pelanggan dan pemberi perkhidmatan mengenai faedah-
faedah SLA dan yang ketiga mengenalpasti kesan apabila SLA diaplikasikan. Hasil
dapatan menunjukkan pemasalahan tahap penyelenggaraan sedia ada, persepsi
pelanggan dan pemberi perkhidmatan terhadap faedah-faedah SLA dan SLA
mampu memberi kesan yang baik sekiranya diaplikasikan pada bangunan kerja.

3. MANUAL PERKHIDMATAN VENDOR

Penyedia perkhidmatan komunikasi (CSP) perlu lebih kompetitif daripada

sebelumnya. Ini bermakna mereka perlu mengurangkan masa mereka ke pasaran
dan menjadi lebih cekap, menghasilkan produktiviti yang lebih besar untuk kos
yang lebih rendah, sementara mengawal dan meminimumkan risiko perniagaan.
Untuk mencapai hal ini, proses dalaman mereka harus mudah disesuaikan,
dilaksanakan lebih cepat dengan ketepatan yang lebih tinggi dan menjamin
ketepatan untuk mengurangkan risiko. Automasi proses perniagaan yang fleksibel
yang mengerjakan kerja sama antara aplikasi yang berbeza dan sering beragam,
perniagaan dan teknologi adalah pendekatan penyelesaian untuk menyampaikan
prestasi operasi perniagaan yang lebih baik. Perkhidmatan pelanggan baru sering
memerlukan konfigurasi peranti NE dari vendor yang berbeza, dan secara
tradisinya, ini telah mencapai Peruntukan Rangkaian Multi-Vendor Activation.
Sistem Pengurusan Rangkaian (NMS), melalui Antara Muka Arahan Barisan (CLI)
khusus atau Antara Muka Pengguna Grafik (GUI). Pasukan peruntukkan
perkhidmatan dihadapkan dengan pelbagai CLI dan GUI yang berbeza yang harus
mereka gunakan untuk mengkonfigurasi pelbagai perkhidmatan vendor,
 Muka Surat / Page : 4 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

meningkatkan kos latihan, masa untuk menyelesaikan (kerana keperluan untuk

'menukar konteks' antara persekitaran vendor yang berbeza) , dan kemungkinan
kesilapan. Keperluan untuk merakam data mengenai 'antara muka' antara
peralatan penjual yang berbeza sering menyebabkan pengguna mula
menggunakan spreadsheet untuk mengkonfigurasi dan parameter rangkaian
seluruh sistem.

4. JENIS TOPOLOGI RANGKAIAN

Topologi rangkaian adalah susunan pelbagai elemen (link, nod, dan lain-lain)
daripada komputer atau rangkaian biologi. Pada asasnya, ia adalah topologi
struktur rangkaian dan mungkin digambarkan secara fizikal atau secara logik.
Topologi fizikal merujuk kepada penempatan pelbagai komponen rangkaian,
termasuk lokasi peranti dan pemasangan kabel, manakala topologi logik
menunjukkan bagaimana aliran data dalam rangkaian, tanpa mengira bentuk
fizikalnya. Jarak antara nod, saling hubungan fizikal, kadar penghantaran, dan /
atau jenis isyarat mungkin berbeza di antara dua rangkaian.

Topologi rangkaian juga merupakan corak penyambungan yang digunakan antara

nod-nod dalam sesuatu rangkaian. Topologi yang berlainan akan mengendalikan
permintaan perkhidmatan klien dengan cara yang berlainan dan ia juga
mempengaruhi beberapa perkara iaitu;
 Peranti-peranti yang diperlukan
 Prestasi rangkaian
 Perkembangan rangkaian (kebolehan naiktaraf rangkaian)

4.1 Topologi Bintang

Rajah 2 : Topologi Bintang

 Muka Surat / Page : 5 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Topologi bintang ialah topologi di mana semua kabel penyambung dari

komputer akan masuk ke satu lokasi pusat, di mana semua akan
disambungkan ke peranti yang dikenali sebagai hub. Topologi bintang ini juga
boleh dikembangkan untuk membentuk rangkaian yang dikenali
sebagai topologi bintang hibrid iaitu sambungan dengan beberapa hub.
a) Hub aktif
Hub jenis aktif menjana semula isyarat elektrik dan menghantarnya
kesemua komputer dalam rangkaian. Hub ini juga dikenali
sebagai multiport repeater. 
b) Hub pasif

Hub jenis pasif hanya bertindak sebagai punca penyambungan yang akan
menguatkan atau menjana semula sebarang isyarat yang melaluinya. Hub
jenis pasif tidak memerlukan bekalan kuasa untuk berfungsi.

4.2 Topologi Bas

Rajah 3 : Topologi Bas

Topologi bas, juga dikenali sebagai bas linear, ialah topologi rangkaian

komputer yang paling mudah. Ia terdiri dari satu kabel yang dikenali
sebagai segmen atau tulang belakang, yang menyambungkan semua
komputer dalam rangkaian ke dalam satu laluan. Antara langkah
penyambungan rangkaian topologi bas adalah :

a) Penghantaran Isyarat
 Muka Surat / Page : 6 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Data dalam rangkaian berada dalam bentuk isyarat elektronik, ia dihantar

kepada semua komputer dalam rangkaian. Maklumat ini hanya akan
diterima oleh komputer yang mempunyai alamat yang sepadan dengan
alamat yang dikodkan oleh isyarat asal. Hanya satu komputer sahaja yang
boleh menghantar isyarat atau data dalam tempoh satu masa.

Oleh kerana hanya satu komputer sahaja yang boleh menghantar data
dalam satu masa, maka ini akan memberi kesan kepada prestasi rangkaian
apabila bilangan komputer dalam rangkaian bertambah. Semakin banyak
komputer yang tersambung maka semakin lama komputer menunggu giliran
untuk menghantar data dan rangkaian akan menjadi semakin perlahan.

Selain itu, ada juga faktor lain yang mempengaruhi kelajuan rangkaian,
antaranya :

 Keupayaan perkakasan komputer dalam rangkaian.

 Jumlah kekerapan komputer menghantar data.
 Jenis aplikasi yang sedang dilaksanakan dalam rangkaian.
 Jenis kabel yang digunakan dalam rangkaian.
 Jarak di antara satu komputer dengan komputer yang lain dalam
rangkaian.

b) Lantunan Isyarat
Data yang berupa isyarat elektronik yang dihantar ke seluruh rangkaian
akan bergerak dari pangkal hingga ke hujung kabel rangkaian. Jika isyarat
ini tidak dihentikan, isyarat ini akan melantun ke hadapan dan ke belakang
di sepanjang talian tersebut. Ini akan menyebabkan komputer lain tidak
dapat menghantar isyarat atau data. Maka dengan itu isyarat ini harus
dihentikan setelah ia sampai ke alamat yang dituju.
 Muka Surat / Page : 7 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

4.3 Topologi Mesh

Rajah 4 : Topologi Mesh

Topologi mesh ialah satu cara di mana data, bunyi dan kaedah dihalakan
antara nod rangkaian. Ia membolehkan sambungan dan konfigurasi kerosakan
atau sekatan laluan diteruskan semula dengan loncatan dari nod ke nod
sehingga tiba ke destinasi. Satu rangkaian mesh mempunyai beberapa nod di
mana semuanya tersambung satu sama lain adalah sebuah sambungan
rangkaian lengkap. Rangkaian mesh berbeza dari rangkaian lain dalam setiap
bahagian komponennya yang membolehkan setiap sambungan ke sambungan
lain melalui loncatan dan ia biasanya tidak bergerak. Rangkaian mesh boleh
juga dilihat sebagai sejenis rangkaian ad hoc. Rangkaian ad-hoc bergerak
(mobile ad-hoc network atau MANET) dan rangkaian mesh oleh itu mempunyai
hubungan rapat, tetapi MANET selalunya membahagi setiap masalah yang
dikenal pasti dengan pergerakan setiap nod.

Rangkaian mesh adalah rangkaian yang boleh dibaiki sendiri (self-healing) di

mana rangkaian masih boleh beroperasi bila satu nod tidak dapat berfungsi
atau kerosakan pada sambungan. Ia merupakan rangkaian boleh dipercayai.
Konsep ini dapat digunakan kepada rangkaian tanpa wayar, rangkaian
berkabel dan perisian yang bertindak. Rangkaian mesh tanpa wayar adalah
aplikasi yang paling kerap dibincangkan di dalam seni bina mesh. Asalnya
rangkaian ini dibina untuk aplikasi untuk tentera tetapi telah menjadi evolusi
penting sedekat kemudian.
 Muka Surat / Page : 8 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

4.4 Topologi Hybrid

Rajah 5 : Topologi Hybrid

Topologi Hybrid merupakan penggabungan dari beberapa (dua atau lebih)

topologi jaringan yang berbeza. Misalnya ketika suatu jaringan yang
menggunakan topologi Ring, digabungkan dengan jaringan lain yang
menggunakan topologi star; maka topologi baru yang terbentuk dari gabungan
kedua topologi jaringan ini disebut sebagai topologi Hybrid.

Jika jaringan yang digabungkan memiliki jenis topologi yang sama, maka
penggabungan kedua jaringan tersebut bukanlah topologi hybrid. Misalnya
jaringan dengan topologi bus digabungkan dengan jaringan lain yang juga
menggunakan topologi bus, maka penggabungan kedua jaringan tersebut tetap
merupakan topologi bus, bukan topologi hybrid.

Topologi Hybrid mengkombinasi dua atau lebih topologi jaringan yang berbeda
sedemikian rupa, sehingga topologi jaringan yang dihasilkan tidak mengacu
pada standard topologi yang ada; tidak menampilkan karakteristik topologi
tertentu..Topologi ini seringkali menghasilkan tata letak topologi yang rumit,
sulit dipahami, sebab menggabungkan berbagai struktur topologi. Meskipun
demikian penggunaan topologi ini jarang menimbulkan masalah.
 Muka Surat / Page : 9 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

4.5 Topologi Cincin

Rajah 6 : Topologi Cincin

Topologi cincin adalah satu topologi rangkaian komputer di mana setiap nod

disambungkan dengan dua nod yang lain, membentuk satu laluan sejajar
tunggal untuk penghantaran isyarat terus ke setiap nod. Data akan melalui dari
setiap nod ke setiap nod seterusnya, setiap laluan nod yang dilalui akan
menerima setiap paket data.

Oleh kerana topologi cincin menyediakan hanya satu laluan di antara dua nod,
topologi ini mungkin akan terganggu jika berlaku kegagalan di antara satu
pautan. Satu nod gagal berfungsi atau kerosakan kabel berlaku menyebabkan
semua nod akan terasing dari topologi cincin. Rangkaian FDDI dapat
mengatasi kelemahan dengan penghantaran data mengikut arah jam dan arah
lawan jam membentuk cincin jika berlaku kegagalan data akan dihantar balik
untuk melengkapkan cincin sebelum ia sampai dihujung kabel, ia bertindak
menyelenggarakan sepanjang setiap nod seperti "cincin C".

Protokol rangkaian 802.5 juga dikenali sebagai rangkaian gelang token IBM

juga mengelak kelemahan tersebut: mereka menggunakan topologi
bintang padalapisan fizikal dan unit akses pelbagai stesen untuk meniru cincin
pada lapisan pautan data. Banyak rangkaian cincin menambah satu "kaunter
cincin berputar" untuk membentuk satu topologi berlebihan.
 Muka Surat / Page : 10 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

4.6 Topologi pepohon

Rajah 7 : Topologi Pepohon

Bersama ketiga-tiga asas topologi ini, perekaan kombinasi cantuman (hybrid

combination) boleh dihasilkan. Yang selalu digunakan ialah hierarcal star.
Dalam rekabentuk ini satu talian sahaja melalui daripada hub ke satu bilik
dimana diletakkan hub kedua. Kesemua komputer didalam bilik berkenaan
disambungkan ke hub kedua ini. Ini mengurangkan jumlah kabel yang
diperlukan untuk membina star yang sebenar. Dalam rekabentuk lain pula, satu
sambungan daripada hub di salurkan ke bilik darjah dan menyambungkan
kesemua komputer di dalam bilik berkenaan dalam bentuk bus kemudian satu
lagi penghujung bus disambungkan ke hub tadi. Perekaan boleh dibuat dalam
pelbagai bentuk kombinasi cantuman. Pereka harus mengetahui dan
memahami kebaikan dan keburukan sebelum melaksanakannya.

4.7 One-to-one
Sistem pengoperasian rangkaian sesama pelanggan (peer-to-peer)
membenarkan pengguna berkongsi sumber-sumber dan fail-fail yang terdapat
pada komputer peribadi masing-masing dan membuka, mencari serta
mengambil data atau sumber maklumat yang terdapat dari komputer-komputer
orang lain. Walau bagaimana pun, ia tidak mempunyai fail pelayan atau
sumber pengurusan terpusat kerana di dalam sistem rangkaian ini, semua
komputer dianggap setara dan seimbang. Ini bermakna kesemua pengguna
mempunyai kelayakan dan kebolehan untuk menggunakan sumber yang
terdapat di dalam komputer di rangkaian tersebut.
 Muka Surat / Page : 11 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Sistem Pengoperasian Rangkaian sesama pelanggan ini dicorakkan untuk

memenuhi keperluan suatu kawasan kecil ke sederhana besarnya. Ia amat
sesuai bagi Rangkaian Kawasan Setempat (LAN). Contoh program yang
berupaya berfungsi sebagai sistem rangkaian sesama pelanggan ialah
AppleShare dan Windows bagi Kerja Berkumpulan (WorkGroup).

a) KEBAIKAN RANGKAIAN (One-to-one)

i) Kos dapat dikurangkan  -  Fail pelayan yang dedikasi tidak diperlukan.
ii)  Sistem -  Satu sistem operasi yang telah tersedia.

b) Keburukan rangkaian (One-to-one)

i)  Tidak berpusat -  Tidak ada keselarasan bagi fail dan aplikasi.
ii)  Keselamatan -  Tidak menyediakan ciri-ciri keselamatan bagi pelayan.

4.8 Hierarki
Rangkaian hierarki ini mengagihkan sumber ke seluruh organisasi mengikut
keperluan sesuatu peringkat pengurusan. Peringkat yang terendah ialah
peringkat pengguna yang kuasa pengkomputeran mereka dibekalkan hanya
untuk kerja-kerja rutin sahaja. Peringkat ini dipautkan kepada peringkat yang
lebih tinggi daripadanya dan kepada sistem maklumat yang berkaitan.
Rangkaian hierarki ini menggunakan komputer kecil yang dimasukkan ke
dalam komputer pusat yang lebih besar. Walaupun setiap kaki pada hierarki ini
boleh dikendalikan sendiri, kesemuanya dikawal oleh sistem utama.

4.9 Pelayan Server

Sistem pengoperasian rangkaian membenarkan rangkaian tersebut
memusatkan fungsi dan aplikasi di dalam satu atau lebih fail pelayan yang
dedikasi. Fail pelayan menjadi nadi kepada sesebuah sistem, menyediakan
laluan ke pelbagai sumber yang ada di dalam rangkaian.
Stesen kerja individu boleh menggunakan sumber-sumber yang terdapat di
dalam fail pelayan. Sistem pengoperasian rangkaian ini turut menyediakan
mekanisma yang membolehkan intergrasi di antara semua komponen dan
membenarkan pelbagai pengguna berkongsi sumber maklumat yang sama
walaupun berada di beberapa kedudukan fizikal yang berlainan.
 Muka Surat / Page : 12 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

a) Kebaikan rangkaian pelanggan-pelayan

i) Berpusat dan mempunyai keselamatan yang tinggi
ii) Memenuhi keperluan
iii) Fleksibel  -  Teknologi dan perisian yang terkini
iv) Interoperasi -  Semua komponen termasuk pelanggan, rangkaian dan fail

b) Keburukan rangkaian pelanggan - pelayan

i) Perbelanjaan  - Memerlukan kos yang tinggi.
ii) Penyenggaraan – Memerlukan kakitangan yang ramai.
iii) Permasalahan  - Apabila fail pelayan mengalami masalah, segala operasi

         akan turut tergugat dan bermasalah.

4.10 Pelbagai nod

Rangkaian komputer adalah sekumpulan peranti, dikenali juga sebagai nod,
yang berhubungan dengan media penghubung. Nod boleh terdiri dari
komputer, pencetak atau lain-lain peranti yang menghantar dan menerima
data yang dihasilkan oleh nod-nod lain dalam rangkaian. Media penghubung
juga dikenali sebagai media komunikasi.

5. PELAN SUSUN ATUR KABEL

Rajah 8 : Pelan rangkaian

 Muka Surat / Page : 13 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

5.1 Point to Point Cabling

Point to Point Cabling merupakan pengkabelan kaedah lama untuk
mewujudkan sistem rangkaian. Pengkabelan jenis ini kebiasaannya
dibahagikan kepada setiap kawasan. Ia memerlukan penggunaan jumlah kabel
yang banyak kerana setiap penyambungan adalah secara berasingan.
Pengkabelan jenis ini sesuai digunakan di bangunan kecil dan sederhana
seperti pejabat, syarikat, kedai, kelas dan boleh digunakan di sekolah.

5.2 Trunking

Rajah 9 : Trunking

Trunking merupakan sebuah alat yang sesuai untuk menyimpan pelbagai jenis
kabel elektrik dan rangkaian. Ia diperbuat daripada pvc dan logam. Terdapat
dalam pelbagai jenis saiz dan ukuran. Trunking melaraskan susun atur dan
melindungi kabel untuk jangkamasa panjang. Kebiasaannya trunking dipasang
di permukaan atas dan bawah dinding bangunan bertujuan memudahkan
juruteknik membuat penarikan kabel baru dan penyelenggaraan baikpulih
sekiranya berlaku kerosakan.
 Muka Surat / Page : 14 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

5.3 Horizontal Cabling

Rajah 10 : Horizontal Cabling

Horizontal Cabling merupakan pengkabelan secara mendatar paling mudah

dipasang sama ada semasa pembinaan atau pengubahsuaian sesuatu
bangunan. Ia berpandukan kepada struktur bahagian setiap bangunan.
Horizontal Cabling memerlukan penggunan trunking supaya memudahkan
proses melaraskan kabel mengikut susunan yang telah ditetapkan.

5.4 Backbone Cabling

Rajah 11 : Backbone Cabling

Backbone Cabling merupakan satu kabel utama menghubungkan

pembahagian antara ruang ke ruang dalam satu bangunan yang sama. Jenis
kabel fiber optic sangat sesuai digunakan sebagai Backbone Cabling. Ini
kerana kabel fiber optic bersifat lasak dan tahan lama sesuai untuk ditanam
dalam dinding bangunan atau bawah tanah berdasarkan pelan yang dirujuk.
 Muka Surat / Page : 15 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

5.5 Campus Cabling

Rajah 12 : Campus Cabling

Campus Cabling merupakan pengkabelan besar rangkaian kawasan setempat.

Kampus terdiri daripada beberapa bangunan yang dibahagikan oleh bahagian
dan jabatan seperti pejabat pengurusan, perpustakaan, dewan kuliah, asrama
dan lain-lain. Pangkabelan bawah tanah (main hole) merupakan kaedah yang
paling sistematik digunakan di kawasan kampus. Ia menggunakan kabel jenis
fiber optic. Kaedah ini selamat dan memudahkan juruteknik sekiranya untuk
membuat penarikan kabel baru atau proses penyelenggaraan. Setiap kabel
melalui bawah tanah ini akan dilakukan proses penamatan(termination) kepada
bangunan yang telibat.

6. JENIS KABEL RANGKAIAN

Kabel adalah pengantara bagi pergerakan data dari satu peralatan rangkaian ke
satu peralatan rangkaian yang lain. Terdapat beberapa jenis kabel yang biasa
digunakan dalam sesuatu rangkaian. Untuk sesetengah kes, rangkaian hanya
menggunakan hanya satu jenis kabel tetapi kebanyakan rangkaian menggunakan
pelbagai jenis kabel. Jenis kabel yang dipilih untuk rangkaian adalah bergantung
pada topologi, protokol dan saiz yang digunakan. Penggunaan kabel ini
bergantung kepada beberapa faktor seperti:

 Kos yang akan digunakan.

 Jarak yang diperlukan

 Jumlah komputer yang akan digunakan.

 Kelajuan yang dikehendaki/diperlukan.

 Keperluan (bandwidth).
 Muka Surat / Page : 16 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

6.1 CATEGORY 5

a) UTP (Unshielded Twisted Pair)

Rajah 13 : Unshielded Twisted Pair CAT5

Kabel UTP kategori 5 memiliki kecepatan transmisi data hingga 100

Mbps dan mendukung komunikasi data dan suara digital. Kabel jenis CAT5
ini juga dapat berjalan pada kecepatan transmisi data hingga 1Gbps tetapi
dengan syarat panjang kabel harus lebih pendek dari 100 meter. Umumnya,
kabel jenis ini mendukung jaringan Token Ring, Ethernet (10BaseT) dan
Fast Ethernet (100BaseT). Kabel kategori ini merupakan kabel yang paling
popular yang banyak digunakan pada instalasi jaringan.

Rajah 14 : Kategori kabel UTP

 Muka Surat / Page : 17 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Jadual 1 : Kebaikan dan kekurangan Unshielded Twisted Pair

Kebaikan Keburukan
 Digunakan untuk token ring  Penghantaran melaluinya boleh
topology (4 sehingga 16Mbps), 10 terganggu disebabkan oleh isyarat
Base (T Ethernet 10 Mbps). Radio Frequensi (RFI) dan
 Harga yang murah berbanding Elektromagnatic Interference
kabel-kabel yang lain. (EMI).
 Senang untuk diputuskan/  UTP tidak sesuai digunakan untuk
ditamatkan (terminate). persekitaran yang dikelilingi oleh
 UTP selalunya telah dipasang di peralatan elektrik.
dalam bangunan.
 UTP menghadkan kelajuan dan
jarak pada kadar tertentu.

b) STP (Unshielded Twisted Pair)

Rajah 15 : Shielded Twisted Pair CAT5

Kategori 5, kualiti lebih baik dari CAT 4, dan mampu melakukan komunikasi

data dan suara hinga kecepatan 100Mbps.
 Muka Surat / Page : 18 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

6.2 CATEGORY 6

a) UTP (Unshielded Twisted Pair)

Kabel UTP kategori 6 memiliki kecepatan penghantaran data hingga 10

Gbps dengan frekuensi komunikasi 250Mhz dan komunikasi data dan suara
digital. Umumnya kabel jenis ini digunakan pada jaringan Gigabit Ethernet
dan 10G Ethernet dengan panjang hingga 55 meter.

b) STP (Unshielded Twisted Pair)

Kategori 6, merupakan standard kabel UTP dengan spesifikasi rasmi paling

tinggi.

c) PENYAMBUNG UTP & STP

Untuk penyambungan kabel UTP dan STP, connector RJ45 diperlukan bagi
menghasilkan pemasangan kabel. Setiap wayar mestilah terletak pada
ruangan yang disediakan pada kepala RJ45. Setiap wayar mestilah
mengenai setiap lapisan emas bagi memastikan kabel yang dihasilkan
sempurna.

Rajah 16 : Penyambung UTP & STP

 Muka Surat / Page : 19 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

6.3 KABEL FIBER OPTIK

Rajah 17 : Kabel Fibre optic

Fiber Optik adalah sejenis kabel yang menghantar data ataupun isyarat
melalui cahaya. Cahaya tersebut akan melalui satu saluran pertengahan
kabel fiber yang dipanggil “Core”. Kabel fiber optik terdiri daripada ‘glass
core’, di kelilingi oleh beberapa lapisan protective material. Teknologi fiber
optik telah dimulakan pada abad ke-19. Transmisi yang menggunakan kabel
jenis fiber optik boleh menghantar data dengan cepat kerana ia
menggunakan kelajuan cahaya yang boleh mencapai beberapa Gigabyte
dalam masa satu saat berbanding kabel jenis copper yang lain yang hanya
boleh menghantar data hanya lebih kurang 10 – 100 Mbps. Kabel fiber optik
biasanya mempunyai diameter sehingga 120 mikrometer yang digunakan
untuk membawa isyarat (signal) atau data yang mempunyai jarak sehingga
80km dengan tidak memerlukan repeater. Apabila menggunakan repeater,
jarak yang boleh digunakan sehingga 200km.

6.3.1 Lapisan Kabel Fiber Optik

Rajah 18 : Lapisan kabel Fibre optic

 Muka Surat / Page : 20 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Terdapat 5 lapisan fiber optik iaitu:-

a) Core – Merupakan lapisan paling dalam dan diperbuat daripada bahan
kaca atau plastik jenis fiber untuk menghantar maklumat data.
b) Cladding – Lapisan kedua yang bertujuan untuk melindungi Core supaya
tidak rosak. Ia juga diperbuat daripada kaca ataupun plastik jenis fiber.
c) Buffer Coating – Melindungi core daripada berlakunya kerosakan.
d) Kevlar Fiber / Aramid Yarn - Membantu menguatkan lagi kabel dan
menghalang daripada kabel pecah.
e) Insulating Jacket – Lapisan paling luar yang bertujuan untuk melindungi
kabel fiber optik. Ia diperbuat daripada bahan jenis Teflon atau PVC.

6.3.2 Penyambung kabel fiber optik

Antara jenis connector yang sering digunakan oleh kabel fiber optik
ialah ‘ST connector’ (Straight Tip) dan ‘SC connector’ (Subscriber
Connector/Square connector/ Standard Connector).

ST connector SC connector
Rajah 19 : Lapisan kabe fiber optik

6.4 KABEL COAXIAL

Kabel Coaxial merupakan kabel yang digunakan di dalam penyambungan

rangkaian. Kegunaan kabel coaxial adalah untuk melakukan transmisi data
kecepatan tinggi dan juga digunakan untuk membagi signal broadband atau
signal frekuensi tinggi. Kabel coaxial digunakan pada barangan elektronik
seperti antena TV dan rangkaian CCTV. Selain itu juga, ia sering digunakan
dalam perhubungan satellite dan parabola. Kabel ini terdiri daripada beberapa
 Muka Surat / Page : 21 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

lapisan untuk melindungi pengalir ‘copper core’ yang terletak ditengah-tengah

kabel. Copper core bertujuan untuk menghantar data dengan menggunakan
isyarat elektrik sebagai media penghantaran. Lapisan plastik (Dielectric
Insulator) menjadi penebat di antara pusat pengalir dengan ‘Braided Metel
Shield’. ‘Braided Metel Shield’ berfungsi untuk menyekat gangguan luar seperti
cahaya fluorescent dan gelombang elektromagnetik.

6.4.1 Kebaikan dan kekurangan Kabel Coaxial

Jadual 2 : Kebaikan dan kekurangan Kabel Coaxial

Kebaikan Keburukan
 Memiliki harga yang lebih murah  Kabel coaxial memerlukan ketelitian
dibandingkan dengan kabel fiber yang tinggi, sehingga cukup rumit
optik. dalam proses instalasi.
 Penghantaran data lebih laju  Jarak penghantaran data dari kabel
 Kabel coaxial peka terhadap coaxial terbatas, sehingga
isyarat. memerlukan repeater yang
digunakan untuk memperkuat signal
pada jarak yang jauh.

6.4.2 Lapisan Kabel Coaxial

Rajah 20 : Lapisan Kabel Coaxial

 Muka Surat / Page : 22 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

Terdapat 4 lapisan kabel coaxial iaitu:-

a) Conductor – Berfungsi sebagai lalu lintas di dalam jaringan.
b) Grounding – Merupakan bahagian kabel yang berfungsi untuk melindungi
bahagian conductor.
c) Isolator – Merupakan bahagian kabel yang berfungsi untuk melindungi
bahagian konduktor.
d) Isolator luar - Bahagian kabel yang terletak pada kulit terluar yang berfungsi
sebagai pelindung kabel secara keseluruhan

6.4.3 Jenis Kabel Coaxial

Jadual 3 : Perbezaan Kabel Coaxial

Kabel Coaxial (Nipis) Kabel Coaxial (Tebal)

 Mudah lentur  Sukar dilentur

 Ketebalan saiz teras 0.25inch  Ketebalan saiz teras 0.5inch

 Membawa isyarat sejauh lebih  Mampu membawa isyarat

kurang 185 meter sejauh 500meter

 Digunakan dalam sambungan  Digunakan sebagai backbond

dari kad rangkaian yang bagi sambungan kepada
terdapat dalam sistem beberapa rangkaian kecil
komputer ke sistem rangkaian
 Muka Surat / Page : 23 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

6.4.4 Penyambung Kabel Coaxial

Antara jenis connector yang sering digunakan ialah ‘Bayone-Neill-

Concelman’ atau ‘BNC connector’. Terdapat pelbagai jenis adapter yang
digunakan bersama-sama dengan BNC connector seperti T-Connector,
Barrel Connector dan terminator.

Rajah 21 : BNC connector

Rajah 22 : BNC-T connector

7. MASA PEMASANGAN KABEL

7.1 Interruptive
a) Elekromagnetik (EMI)
Dipasang berhampiran peralatan elektrik. Sebarang peranti elektrik atau
elektronik yang mempunyai arus dan voltan yang berubah-ubah boleh
menjadi sumber kepada EMI. Sumber EMI boleh dikelaskan kepada dua
kategori iaitu sumber semulajadi dan sumber yang dihasilkan oleh
manusia. Sumber yang terhasil daripada manusia pula boleh lagi
 Muka Surat / Page : 24 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

dibahagikan kepada menggunakan gelombang dan tanpa menggunakan

gelombang. Sumber EMI semulajadi ialah sumber isyarat gangguan yang
berkaitan dengan fenomena semulajadi contohnya seperti pemendakan
statik dan isyarat matahari. Isyarat gangguan semulajadi boleh
dipindahkan melalui medium medan elektromagnet. Ia melibatkan
pergerakan tenaga daripada sumber dan menyerakkan atau
menyebarkan gelombang ke ruang bebas dan seterusnya ke peranti.
Pengawalan masalah gangguan EMI ini melibatkan implimentasi kaedah
dan cara berbeza yang berkait rapat dengan perkembangan fasa sistem,
contohnya seperti rekabentuk, pengeluaran konsep serta fasa operasi. Ia
juga bergantung kepada beberapa faktor iaitu frekuensi lebar jalur
gangguan, panjang talian/kabel dan juga tahap gangguan. Faktor-faktor
tersebut perlu diambilkira sebelum membuat alat penumpas (suppressor)
untuk menghapuskan kesan gangguan EMI. Selain itu, gangguan EMI
tersebut berpunca daripada sistem itu sendiri ataupun dari peralatan lain.

b) Crosstalk
Data isyarat antara dua media berasingan mengganggu antara satu
sama. Crosstalk terjadi akibat saluran yang saling berdekatan
menyebabkan gelombang elektromagnetik yang saling berhubungan.
Biasanya terjadi pada kabel UTP, kabel coaxial yang akan melambatkan
banyak signal atau pada antena sistem penghantaran melalui microwave.

7.2 Non Interruptive

Kaedah refleksometri domain masa (TDR) adalah kaedah pengukur yang
paling banyak digunakan dan digunakan untuk penentuan :
 Jumlah panjang kabel
 Lokasi gangguan kabel rintangan yang rendah
 Lokasi gangguan kabel
 Muka Surat / Page : 25 Drp / Of
NO. KOD / CODE NO. IT-020-4:2013:C06/P(1/7)
25

SOALAN / QUESTIONS :

1. Takrifkan maksud rangkaian komputer.

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

2. Senaraikan EMPAT (4) jenis topologi rangkaian.

a. ________________________________________________________________
b. ________________________________________________________________
c. ________________________________________________________________
d. ________________________________________________________________

3. Bagaimanakah cara untuk mengatur sesebuah pelan rangkaian?

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

4. Senaraikan TIGA (3) jenis kabel rangkaian.

a. ________________________________________________________________
b. ________________________________________________________________
c. ________________________________________________________________

RUJUKAN / REFERENCES :

1. https://ms.wikipedia.org/wiki/Rangkaian_komputer 8 Nov 2018, 11.30am

2. http://foxtain.tripod.com/network.html 9 Nov 2018, 8.45am

3. http://hotspotsystem.com.my/index.php?route=pavblog/blog&blog_id=83 9 Nov
2018, 10.00am