KONU 8.

MİMARİ PROJENİN ORFOGRAFİK

ÇİZİMLERİ (GÖRÜNÜŞLER)
Görünüş (çephe) çizimleri bir bina projesinin içinde bulunması gereken resimlerdir. Kat planları üzerinde görünmeyen binanın hareketli
kısımları, görünüş çizimleri üzerinde netlik kazanır. Proje sahibine bina hakkında fikir verir. Cephe üzerinde olması istenilen hareketlilikler bu
sayede yapılabilir. Bina cephelerinin göze hitap etmesi, güzel bir görünüme sahip olması, çevre görünümüne de olumlu bir hava verir. Bunun
aksi olduğu durumlarda yani özenilmemiş, çevre ile uyumsuz cephe görünümleri, görüntü kirliliğinin yanı sıra o çevrede oturan kişilerde
psikolojik rahatsızlıklara da yol açabilmektedir. Dolayısıyla cephe çizimleri, çevreye uyumlu ve göze hitap edebilecek estetik ve güzellikte
olmalıdır. Ayrıca dış cephe görünümleri bir milletin mimari yapısı ile de yakından ilgili olduğu için tarihsel mimari kültürün devamlılığını da
yaşatma imkânı sağlar. Bu derste, bina projelerini hazırlarken cephelerin görünümlerinin nasıl çizildiğine dair bilgilerin verildiği ve çizimle
anlatıldığı konuları göreceksiniz.
BİNA ÖN CEPHE GÖRÜNÜŞÜ ÇİZİMİ

Ön Cephe Görünüş Çiziminde Dikkat Edilecek Hususlar

1. Görünüşler; yapının elemanları, boyutları ve mimarisi
hakkında bilgi vermek için çizilir.
2. Yapının görünüşlerine plandaki bilgilere bağlı kalınarak
estetik bir görünüm kazandırmak gerekir.
3. Görünüşler çizilirken bulunduğu düşey düzleme göre
farklı çizim tekniği ile ifade edilir.
Örneğin; ön düzlemdeki 0,4 mm, arka düzlemdeki 0,3
mm, daha arkadakiler 0,2 mm kalınlığında çizgiler ile
çizilerek resme bir derinlik kazandırılmış olur.
Görünüş (Çephe) çizimi; belli kurallar ve teknik çizim detayları ile yapılır. Gerçekte var olan bir yapının mimari sunum standartları ile belirli
ölçekte küçültülerek, daha öncesinden çizilmiş mimari plan üzerinden yapılır.
Dış kütle, Kapı, Pencere, Dış cephe, Kat yükseklikleri, Tabi zemin, Tretuvar gibi teknik birimlerin belirtildiği projeye görünüş projesi denir.

Görünüşün Çizimi
Kesit çizimi

Kesitin Çizimi
Görünüşün Çizimi
Bu konu içerisinde 2 katlı Villa projesi üzerinden sizlere Görünüş çizimini anlatmacağam. Aşağıdaki maket resmi ile
görünüş çizimine bakarak ; neyin nasıl çizildiğini bir miktar görerek, kafamızda canlandırak.
Teknik Çizim Kulları
Teknik çizim bilgileri derken; Görünüş çiziminde Kapı, Pencere gibi yapı
elemanların boyutları ve yerden yükseklik bilgileri;

Kat Yüksekliği: 300 cm

Tretuvar Kalınlığı: 10 cm
Kapı Yükseklikleri: 210 cm
Kapı Genişlikleri: 80-90-100 cm
Pencere Genişliği: 150 cm
Pencerenin Yerden Yüksekliği: 80-90 cm

Bu ölçüleri nasıl aklımda tutayım diye düşünenler olacaktır. Mesela

pencere yüksekliğini mi unuttunuz? Sadece hayal edin. Evinizdeki
pencerenin boyutunu? İki elinizi açtığınızda 150 cm civarı eder. Yani bir
pencere boyutu.
Yada pencerenin yerden yüksekliğini mi unuttunuz? Evinizde pencereyi
açarken hayal edin kendinizi. O da 80 cm civarıdır. Umarım ölçüler ile
ilgili olarak bu anlattığım şeyleri mantığını anlamışsınızdır.

Projenin her bir köşesinden yardımcı çizgiler indirerek, Bina genişliğini

belirliyoruz.
Daha sonra; Toprak ve Tretuvar (10 cm) çizimini yapıp
Tretuvar çizgisi üzerinden 3.00 metre üste kat yüksekliğini çiziyoruz.

Zemin/Tretuvar ve Kat yüksekliği Çizimi

 Yardımcı Çizgiler ile Kapı ve Pencere yerlerinin
belirlenmesi

Projenin her bir köşesinden yardımcı çizgiler indirerek, Bina genişliğini belirliyoruz.
Daha sonra; Toprak ve Tretuvar (10 cm) çizimini yapıp Tretuvar çizgisi üzerinden 3.00 metre üste kat yüksekliğini çiziyoruz.
Çizim sırasında kalem kalınlığı yapıların önde veya arka olduklarını temsil ederler.
Yardımcı çizgiler kullanılarak projede yer alan Kapı ve Pencere‘nin bulunduğu her noktanın sağından ve solundan çizgiler inerek yerleri
belirlenir.
 Kat Yüksekliği: 300 cm
Bir dairenin ( Döşeme üstünden, döşeme üstüne ) kat yükseliği
3.00 metredir.

Mimari proje çiziminde;

Plan
Kesit
Görünüş
Konularıyla ilgili olarak bildiğim kadarıyla proje ve örnekler üzerinden tek tek; Pencere, Kapı, Kolon, Kiriş, Merdiven
çizimlerini
Pencere Yüksekliği: 150 cm
Pencerenin Yerden Yüksekliği: 90 cm
Pencere çizimi yaparken; alt döşeme üzerinden 90 cm boşluk
bıraktıktan sonra 150 cm yüksekliğinde ve Yapının alan durumu/ihtiyaca
göre 150-300 genişliğinde çizilir.
Aşağıdaki yer alan “Pencere Görünüş” çizimidir.
Aşağıdaki yer alan “Pencere Kesit” çizimidir.
Kiriş Yüksekliği: 60 cm
Kiriş Genişliği: 30 cm
Projede kiriş ve kolon boyutları mimari proje üzerinden; Yapının
Sabit ve Hareketli yüklerine göre Statik hesabını yaparak, kiriş ve
kolon boyutları ve bu birimlerin içindeki Donatı miktarını; yapının
toplam yük hesabına göre belirlerler.
2. kat görünüş çizimi Mantık ve kurallar hep aynı, gördüğünüz şeyi çiziyorsunuz.
GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÖRNEKLERİ
GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI 1. Ön görünüşü çizeceğiniz çizim kâğıdını masanıza
yapıştırınız
2. Görünüşünü çizeceğiniz planlardan zemin kat
planını çizim kâğıdınızın yukarısına, kâğıdınızı
ortalayacak şekilde yapıştırınız.
3. Çizim sınırlarınızı oluştururken planınızın kenar
çizgileri çizeceğiniz görünüşün kenar çizgilerini
oluşturacaktır. Dolayısı ile plan çiziminin kâğıdınızı
ortalamasına dikkat ediniz.
4. Görünüşünü çizeceğiniz bina zemin + üç kattır. Bir
kat yüksekliği (1/50 ölçeğinde) ortalama 6 cm’ye
tekabül edeceğinden su basman ve çatıyı da
düşünerek yaklaşık 25 cm’lik bir düşey mesafe,
çiziminiz için yeterli olacaktır
5. Görünüş çiziminizin düşeyde de ortalanması için
zemin çizgisini alttan 5 cm mesafeden çizebilirsiniz.
6. Plandaki hareketlilikleri aşağıdaki sıralamaya göre
kâğıdınıza geçiriniz. Masanızda fazla yer işgal
etmemesi bakımından görünüşe giren hareketli
kısımların dışında kalan yerden itibaren kâğıdınızı
yapıştırınız.

Zemin kat planını resim kâğıdının üstünde ve ortalayacak

şekilde yapıştırılması
 GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI

7 Kâğıdınızın alttan 5 cm yukarısından ve kâğıdınızı ortalayacak

şekilde yatay bir çizgi çiziniz.
8 Bu çizgi, zemin çizgisi olacaktır. Görünüş çizimini bu çizginin
yukarısına yapacaksınız. Zemin çizgisinin uzunluğu, üste
yapıştırdığınız kat planının kenar çizgilerinin dışına taşacak
kadar olmalıdır.
9. Zemin kat planı üzerinden tretuvar çizgilerini yardımcı
çizgilerle taşıyınız ve zemin çizgisi ile kesiştiriniz.
10. Tretuvar genişliğini 50 cm, yüksekliğini ise 15 cm olarak
alınız.
11. Su basman, zemin kat döşemesi üstü seviyesidir. Bina dış
merdiven yüksekliğini hesaplayınız. Bina dış merdiveni 3 adet
rıhtan oluşmaktadır. Bir rıht yüksekliği 17 cm olduğuna göre su
basman seviyesi 3x17=51 cm’dir.
12. Su basman çizgisini çizmek için teretuvar çizgisi üzerinden
1cm (1 /50 ölçekli planda) yukarıya doğru alarak tretuvar
çizgisine paralel ve yaklaşık onun uzunluğunda bir çizgi çiziniz).

Cephe hareketli kısımların ve kat çizgilerinin çizilmesi


GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI
Dış merdiven çizimi
Cephe hareketli kısımların ve kat çizgilerinin çizilmesi
13.Cephe üzerindeki hareketli noktaları yardımcı
çizgilerle su basman çizgisi üzerine taşıyınız. Bu
işlemi sol taraftan itibaren sırayla sağa doğru
yapınız.
14. Merdiven sayısını rıht yüksekliği ile çarparak
(17x16= 272 cm) kat yüksekliğini bulunuz. Su
basmandan itibaren kat yüksekliklerini
işaretleyerek çiziniz.
15. Bina giriş kotu zemin kotundan yüksek ise
bina girişine merdiven düzenlenmesi gerekir.
Giriş Merdiveni Ön görüşte bulunan bina giriş
merdiveninin rıht çizgilerini yardımcı çizgiler ile
tretuvar çizgisi üzerine taşıyınız.
16. İlk rıht çizgisinden itibaren 17 cm gerçek
ölçüde alarak yukarı doğru işaretleyiniz (17
cm’lik uzunluk 1/ 50 ölçeğinde 3,4 mm’ye
tekabül eder.).
17. İşaretlediğiniz yerden yatay basamak çizgisini
çizerek ikinci rıht çizgisi ile kesiştiriniz.
18. İkinci rıht çizgisinden de yukarı doğru rıht
mesafesini alarak işaretleyiniz.
19. İşaretlediğiniz yerden yatay basamak
çizgisini çizerek sonraki rıht çizgisi ile kesiştiriniz.
20. Son rıht çizgisinin üzerinde de aynı
işaretlemeyi yaparak rıht yüksekliğini tespit
ediniz ve yatay giriş sahanlık çizgisini çizerek bina
dış duvar çizgisi ile Birleştiriniz..
 GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI
Dış merdiven korkuluğunun çizilmesi
21. Dış Merdiven Korkuluğu. .Merdiven
sahanlığının üzerinden 90 cm alarak
korkuluk çizgisini belirtiniz. İlk ve son
basamak üzerinde de aynı ölçüyü alarak
merdiven korkuluğunu çiziniz.
22. Giriş Kapısı. Plan üzerinden dış kapının
kenar çizgilerini taşıyınız.
23. Dış merdiven sahanlık çizgileri ile
birleştiriniz.
24. En alttan yukarı doğru 210 cm (1/ 50
ölçeğinde 4,2 cm) alarak yukarı doğru çiziniz
ve üst tarafını birleştiriniz. Kapı iç kenar
çizgilerini çiziniz.
Dış giriş kapısının çizilmesi
 GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI

Sağ yan cephe üzerinde görünen balkonların ve balkon kapılarının çizilmesi

 GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI

Cephede görünen pencerelerin çizilmesi Çatı saçağının çizilmesi

 GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI

Çatı planını çizilmesi Kotlu ölçülendirme yapılması

 Aşağıda verilen planın ön görünüşünü, birinci öğrenme
GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME KURALLARI faaliyetinde anlatılanlara uygun olarak çiziniz
PAFTALARDA GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME ÖRNEKLERİ
PAFTALARDA GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME ÖRNEKLERİ
PAFTALARDA GÖRÜNÜŞ (CEPHE) ÇİZME ÖRNEKLERİ
 KAYNAKÇA
1. COŞKUN Ali İhsan, Serpil IRK, Yapı Ressamlığı İş ve İşlem Yaprakları, MEB Yayınları, İstanbul, 2005.
2. DANIŞ İsmet, İnşaat Teknik Resmi, Millî Eğitim Basımevi, İstanbul, 1981.
3. ERARSLAN Adnan, Bina Bilgisi, Millî Eğitim Basımevi, Ankara, 2000.
4. BİNA ÖN VE ARKA CEPHE GÖRÜNÜŞ ÇİZİMLERİ, Ankara, 2011
5. https://www.youtube.com/watch?v=7jztVHszM3w