D’R VANDOOR - Born to run

Het ultieme Springsteenliedje. Hierin komen al zijn thema’s samen. Daar moet ik dus met de
hertaling dichtbij het origineel blijven, ook al voelt zingen over auto’s veel minder logisch in
Limburg dan in New Jersey. Wat ik leuk vind: is bij Springsteen ‘the higway jammed’, dan zijn
bij ons in Limburg ‘de tunnels toe’. En dan je meteen bij ‘t ‘leech’ dat aan het einde van de
tunnel ‘op ôs wach’. Verlossing! Springsteen!

Euverdaag ‘t peeze, zweite en druime

van ‘n laeve wiéd-eweg van heej
Maar ‘s nachs dan wachte waeg vol met asfalt,
dan zien de straote vreej
Volle poele door ‘t duuster haer
Rechdoor wies de morge
En alles velt achter ôs neer

Maedje, dees stad mak dich kleiner en kald

‘t Is ein handrem, zet dich laeveslang klem
We renne weg van dit bestaon
Dien auge toe: druim van d’r vandoor te gaon

Maedje, laot mich d’rin, ik neem dich mei op waeg

‘k Zal dich de horizôn belaove
Noow drök dae voot op mienen eige voot
‘t Gaaspedaal kump neet miér baove
Zoë saame geit de handrem d’raaf
Van heej wies ‘t ind, maedje,
van heej wies ‘t graaf

Hald dich vas aan mich en laot dich huure

‘k Bin ein bietje bang um zelf te sture
Maar ik wil weite wie ‘t veult
Wie heit de hel is, en dien vlam
En wie de wind de leefde keult
En örges anders, anders nörges miér:
‘t gold en de raegebaog
Gen zweit, of allein van zônnestraole
Die ôs raake door dröppels vôch
Alles um ôs laef, en waat ik dich gaef
Is veur iëuwig deze heerlijke rös
Dae langen druim van mich, maedje,
zeen ik ônderwaeg
Idders kiër as ik dich kös

De tunnels toe, en alle helde

die gevluch zien, zitte vas
‘t Is of idderein juus vannach vertrok
En neet door d’n tunnel pas
We bliéve achter, met ôs bed vol druime
Al kin ik vannach neet luime, ik druim door
Oëit dan kump d’r ennen nach
Dan riej ik door nao ‘t leech
Det nao d’n tunnel op ôs wach
Want dao schient de zôn
Dus doot dien auge toe
En druim van d’rvandoor te gaon

EN AS IK ACHTERLIG - If I Should Fall Behind

Simpel maar mooi liefdesliedje. ‘If I should fall behind’ telt één lettergreep teveel om er ‘As ik
achterlig’ van te kunnen maken. Het woordje ‘En’ lost dat vertaalprobleem op. Normaal een
pijnlijk zwaktebod, maar hier kan het omdat in het refreintje dat woordje ‘en’ ook echt als een
verbinding tussen de twee zinnen. Dat ‘kepèlke’ dat net groot genoeg is om te trouwen, trekt
het wat mij betreft meteen naar hier.

Weej zagte: weej bliéve saame waat d’r auk gebeurt

Zelfs as de vootreis, net iets langer deurt
En moch ik oëit ens, te vlot veur dich gaon
Wach ik op dich
En as ik achter lig
Bliéf dan staon

We woele reize, altiéd naevenein

We zwoore saame, noëit allein
Maar leefdeskoorts leet mich mei sneller gaon
Maar ik wach op dich
En as ik achter lig
Bliéf dan staon

En idderein druimp waal, van de iëuwige trouw

Maar ‘kbliéf ennen man, en dich bis ein vrouw
Dus spraeke we aaf noow, wie ‘t auk meug gaon:
Det ik wach op dich
En as ik achter lig
Bliéf dan staon

Ik weit ein moëi klein kepèlke, det is net groët genôg

Um ôs in te trouwe, en blauw is de lôch
Mochse oëit verdwale, in ‘t duuster ‘s nachs dan volg de maon
/ alt. Moch ôs brave buütje in ein wilde ziëje oëit vergaon
Dan wach ik op dich
En as ik achter lig
Bliéf dan staon
Maedje, ik wach op dich
As ik achter lig
Bliéf dan staon

GUUF GEN HERT - Hungry Heart

’n Verhaal over hoe het zelfs de liefde niet lukt alle verlangens te doven. Lastig waren de
woordjes: ‘Hungry heart’. Dat zou, als je het aantal lettergrepen en de klemtonen 1-op-1 wilt
overbrengen, ‘Hông’rig hert’ worden. Lelijk, met die ingeslikte lettergreep. En ik denk meteen
aan een dier, een ree op zoek naar eten. Dus ik heb het gezocht in de héle zin: Everybody’s
got a hungry heart. Oftewel: iedereen blijft verlangen naar meer, naar iets anders. Oftewel: er
is geen hart dat nooit eens honger heeft.

Sinds dinsdaagaovend wach mien vrouw wies ik kôm

Maar wie harder ik riej, wie miër alles verstômp
Noow ef blaoje of veurgood bliéve lieje
Ik stapde in en ik bin bliéve rieje

‘t Guuf gen hert det noëit ens hônger haet

‘t Guuf gen hert det noëit ens hônger haet
‘k Betaal per maond opdet ik neet vergaet
‘t Guuf gen hert det noëit ens hônger haet

Ik trof ‘m in ein klein kefeej

We veulde leefde maar de leefde speult
Det spel waas sneller as weej dachte veurbeej
Truuk in de kroeg, wao mien pilske mich keult

D’r is neemus dae gen rös verlangk

D’r is neemus dae van thoés neet druimp
Verslaaf aan leefde wie aan sterke drank
Neemus dae ‘t leefste einzaam luimp
SPERJESVELD - Erie Canal

Op het Seeger Sessions-album van Springsteen staat dit geweldige liedje - Bruce schreef
het niet zelf, het is een liedje uit de 19e eeuw, over de aanleg van een kanaal. Gegraven door
uitgebuite arbeiders. En bedoeld voor een trekschuit: bij een brug moesten allerlei
inzittenden bukken. Die uitbuiting en dat bukken komen samen in de hertaling: nu gaat het
over Poolse asperges-stekers die in het voorjaar op alle Noord-Limburgse asperges-velden
te vinden zijn. Arbeidsmigranten die, als ze blijven en in een gemeenschap integreren, de
oplossing kunnen zijn voor zieltogende dorpsverenigingen en lege kerken.

Altiéd vruug op
(en) immuun veur kelt
Vieftiën man op ein sperjesveld

De boerin die juüg ôs

en d’n boer dae scheldt
Vieftiën man op ein sperjesveld

Gen raegebuuj is zwaor genôg

Um te schuule, duust’re lôch
En straffe wind, dae zoëlang ‘t geit
Vanoét ôs eige Poole weijt

Buk dich, peeze is gezônd

Buk dich, staek de sperjes oét de grond
Jao, de wets pas wie terech de
minsheid op ‘t laeve scheldt
Asse oëit hes môtte vechte
op ein sperjesveld

We kriége veur ‘ne kilo

nog gen ôns aan geld
Vieftiën oor op ein sperrejesveld

Kepot en gesloop
Maar idd’re gram dae telt
Vieftiën oor op ein sperrejesveld

Zak maar weg, zôn, as dich verdwiens

Meug ik luime wiese weer verschiens
Pôznan lônk; straks zien we vreej
Weg van alle sperrejes heej

Idder jaor weer

as de snieje smelt
Vieftiën oor op det sperjesveld

Wies örges rônd Sint Jan

de zomer velt
Vieftiën oor op det sperjesveld

Zelfs ‘s zôndaags vruúg oét de wol

Eindelijk weer kerke vol
Want dankzij um, God de Vader, dao,
Steit idd’ren daag de wodka klaor

NOËIT VERLAERE - No surrender

Ook ik zat in bandjes die de wereld zouden gaan veroveren, die vóór alles gingen, die voor
altijd zouden blijven bestaan. In sommige Springsteen-liedjes zitten iconische zinnen, die ook
buiten het liedje een leven zijn gaan leiden. Zoals hier: ‘We learned more from a three minute
record, baby, than we ever learned in school’. Prachtig, de popmuziek als levensschool. Zo’n
zin mag ik niet te vrij vertalen, vind ik, die moet dicht bij het origineel blijven. Maar hij moet
dan ook in het Limburgs wel rijmen en passen.
Je hoeft niet in een band gespeeld te hebben om dit liedje mooi te vinden. Het gaat in feite
over iets groters: over de veel te grote dromen, verwachtingen en beloftes die we allemaal
ooit hadden en deden. Vintage Springsteen.

Alles volgde de meziék

Alles aan de kant veur det doel
We liërde miér van ein leedje op de radio
dan we liërde op ôs schoël
Ik huur de iërste klap van d’n drummer nog
det waas de hertslaag dae ik had gezoch
Maar noow ôs hert langksaamaan oét ‘t ritme sleit
Noow bliéke druime lôch

We belaofde plechtig det niks oëit anders moch waere

Gennen aaftoch en noëit verlaere
Wie zes soldaote aan ‘t frônt
met gitaare as gewaer
Gennen aaftoch en noëit verlaere

We waare jônges en jôngk en sterk

En niks waas tevuul werk
We vlooge d’rop en we vlooge d’rin
Ik gaef alles veur zô’n niej begin
Dan zeen ik dich met dien stekke op bed
Dien kamer vuul te klein
We woele oëit ein hoés veur gans de band
Alles gold in plaats van stein

We belaofde plechtig det niks oëit anders moch waere

Gennen aaftoch en noëit verlaere
Wie echte breurs door blood verbônde
Met meziék as verweer
Gennen aaftoch en noëit verlaere
Dao boéte wuurt ‘t lanksaam duusterder
En heej in de kop waat troebeler
D’r ziet jônges die nog vechte
maar kiék ens good, det zien weej niemer
‘k Wil gen gitaar, en gen microfoons,
veule in mien hand
Alles waat ik van noow aaf veule wil
det zien mien kinder en mien verstand

We belaofde plechtig det niks oëit anders moch waere

Gennen aaftoch en noëit verlaere
Wie zes soldaote aan ‘t frônt
‘n Gitaar as gewaer
Gennen aaftoch en noëit verlaere

SINTERMERTE - Old Dan Tucker

De originele tekst klinkt als een grappig liedje over een schertsfiguur. Als Sintermerte - de
stadspatroon van Venlo - in onze tijd op straat zou lopen, zou hij ook als een schertsfiguur
worden gezien. Niet alleen door zijn kleding, maar ook door zijn levensinstelling: voortdurend
het goede willen doen. Willen delen. Willen helpen. In mijn hertaling zit niemand te wachten
op zijn ouderwetse goedheid. Even zijn ‘hiep’, zijn paard, op het ‘Gaasplein’ parkeren (het
Nolensplein in Venlo) zonder te betalen, en hup een bekeuring. Ook van de Seeger
Sessions.

Och, Sintermerte is weer truuk op aerd

Hae riedt de stad door op zien paerd
Maar man, waat zuut dae mantel flets
Want helpe, is alderwets

Gangk aan de kant! Sintermerte

Gennen tiéd veur gooje herte
Gangk aan de kant, Sintermerte
‘t Is neet d’n tiéd veur gooje herte

Noow, Sintermerte wilt ‘t gooje doon

Guuf zwerver Herman zien twië gooje schoon
Maar Herman zaet: ‘k bin toch genne pias
Man, ik laup allein op echte Adidas

En Sintermerte stuurt zienen hiep

Nao ein daakloos hölpbehoevend tiep
Zaet: “Heej, ‘ne mantel, taege kelt”
En wuurt berauf van al zien geld

Aoh, Sintermerte haet zien paerd

Op ‘t Gaasplein geparkeerd
Effe gauw, want ‘t kleingeld op
En hup, ein bôn van 7 joete d’rop

Sintermerte krieg de krets

Good doon is heej alderwets
Wilt dus nao ‘n andere stad
Maar ja, waat dinkse? Paerd gejat.

KLINGERBERG - Jersey Girl

Voelt als een echt Springsteenliedje, maar is natuurlijk van Tom Waits. Springsteen schreef
alleen het laatste koeplet. Een jongen kijkt vanuit New York naar de overkant van het water,
naar Jersey. Haal dat naar Venlo, en het meisje moet uit Blerick komen. ‘Jersey girl’ is ook
een Amerikaanse term voor bepaald soort dame, een volks type. Ik laat haar in het liedje uit
de Blerickse wijk Klingerberg komen. Dat is heel handig, want ‘Klingerberg’ kent evenveel
lettergrepen als ‘Jersey Girl’, en de klemtonen kloppen ook. Pas door deze zin aan het einde,
‘Diene kleine bring ik nao dien mam’, heb je door dat het over twee (of minstens 1)
gescheiden personen gaat, die het samen willen proberen.
Het refreintje hoefde ik niet te vertalen.

Ik heb gennen tiéd veur die jônge dao

Al roope zeej mich op de P’rade nao
Of de vrouwluuj op terrasjes heej
Nae, venaovend laup ik eur veurbeej

Want venaovend gaon ik tot mien schand

Euver de brök, gans nao d’n euverkant
Met mien maedje nao de kermis en
ik weit noow al: ik meug euv’ral in!

‘t Graas is greuner aan mienen eige kant

Maar dezen aovend, pak ik heej dien hand
De môs weite, ‘k vind ‘t gaar neet erg
met dich te laupe door de Klingerberg

Sha la la la la la la
Sha la la la la la la la la
Sha la la la la la la
Sha la la la, jao, ik vreej in de Klingerberg

De ganse kermis steit stil veur ôs

Efkes dreijt niks miër waat dreije kôs
En terwiél ik aan dien lippe hang
Kös dich mich, ao, op mien linkerwang

Val mich neet lastig want ‘kheb gennen tiéd

As ik noow wach bin ik minute kwiét
En twië sekônd verlaere is al erg
Zoëlang ik vreej in de Klingerberg

Sha la la...

Ik zeen dien auge, en de kieks zoë meug

De vels in slaop thoés, maar de hads dich zoë verheug
Op ôzzen aovend, dus ik blaos de slaop
Hiel zutjes weg, en kös dien auge aop

Doot dien haor, en trek dien kleier aan

We hebbe gans de nach, en Bliérick geit d’rtaegenaan
Diene kleine bring ik nao dien mam
D’n auto löp al, binne bört ein vlam

Alles kump good, de hes zoë lang gewach

Ik bliéf in Bliérick, deze zaoterdaagnach
Ik bring dich thoés straks, ‘k vind ‘t gaar neet erg
Met dich te rieje nao de Klingerberg

DUUSTER AS IK DANS - Dancing in the dark

Heel fijn als de centrale zin zo mooi naar het Venloos te halen is. Met de alliteratie, met de
klemtonen en lettergrepen, en dan ook nog dezelfde betekenis. ‘Ik check mien haor in de
speegel, ‘k wil ein ander mörf, ein andere baan’, was in het Engels: ‘I check my look in the
mirror, wanna change my clothes, my hair, my face’. Heerlijk als het zo bijna 1 op 1 lukt met
dan toch zo’n echt Venloos woordje erin, ‘mörf’.

Ik waer pas ‘s aoves wakker

En ik weit neet good waat ik môt
Ik kom thoés in de morge
En gaon nao bed, ‘k veul mich alweer rot
Ik bin altiéd maar maelig
Man, ik bin maelig en meug van michzelf
Dich dao maedje, kump ‘t oét asse effe helps?

Ein vônk volsteit al

Ein vônk volsteit al, veur eine brand (asse maar brandts)
‘t Dônker geit al
Auk al blief ‘t dan duuster as ik dans

De wiésheid steit op d’n tegel

‘Plök d’n daag’, dus de radio geit aan
Ik check mien haor in de speegel
Ik wil ‘n ander mörf, ein and’re baan

Man, ik kôm zoë neet wiejer

‘kZal verrekke in ‘n gaat wie dit
Jao, örges anders môt miér zien
Maedje, zeg mich det ‘t zoë zit

De zits maar alder te waere

En de lach daese zuks, dae gaef ik dich
Ik zal neet mier lammenteere
Kôm op, maedje, noow lach met mich

Bliéf in dees stad neet hange

Dan schuutse wortel aan deze waeg
Me zaet: vertrouw op verlange
Dus maedje, venaovend vertrouw ik dich

D’r môt noow iets gebeure

Ik zit te zitte en det is te mekkelik
‘t Meug neet langer deure
Kôm op noow maedje, gaef de juuste blik

Ein vônk volsteit al,

maar kiék oét desse dich neet verbrandts
‘t Dônker geit al
Auk al is ‘t dan duuster as ik dans
Ein vônk volsteit al
dus doot neet veurzichtig want dit is dien kans,
‘t Veur det lônk noow
Auk al bliéf ‘t dan duuster as ik dans

KÔM MAAR NAO DE MAAS - Matamoros Banks

Op de aangrijpende plaat ‘Devils &Dust’ staat deze song, Matamoros Banks. Matamoros is
een Mexicaans stadje aan de Rio Grande. Aan de overkant ligt Amerika. Nogal wat mensen
vol hoop, of misschien juist de mensen zonder, wagen de oversteek. Gevaarlijk, met de
sterke stroming. In het Springsteen-liedje haalt de hoofdpersoon de overkant niet en hij drijft
mee. Eigenlijk gaat dat liedje dus over een lijk. Een gelukszoeker met pech.
Die duisternis heb ik willen behouden. De Maas is in Venlo geen grensrivier; om Blerick te
bereiken zou niemand z’n leven wagen. Dus de persoon die nu in de Maas drijft, heeft daar
zelf voor gekozen. ‘Kom maar naar de Maas, daar vind je mij.’

Ik wil reize nao d’n einder en nog wiejer

Maar d’n heimweej dae bevingk mich idders kiër
Ik wil vleege nao de zôn en dao veurbeej
Ik wil weg, maar ôndertösse zit ik heej

‘k Heb alle lôch dae in te aome waas, ge-aomp

Op alle stein waorop te staon waas, al gestaon
‘t Wuurt benauwd noow, ik braek dwars door mien verwaer
Oét ‘t griéze en ‘t grauwe um mich haer

Ik gaon dich misse, en vertel ens, misse mich?

Kôm mich beej de Maas dan zeuke
Kôm mich beej de Maas maar zeuke
Kôm maar nao de Maas, ik wach op dich [dao vindse mich]

Twië daag langk, hilt ‘t water mich al vas

Dan kôm ik baove, en begint ‘t reize pas
Naeve haves in de nach, terwiel ik driéf
Knage visse aan mien kleier en mien liéf

Ik mis dich noow al, en ik woel

Det ik dreef nao dich, want dich, dich waas ‘t doel
Maar ja, messchien rense waal mei met mich
Kôm mich beej de Maas dan zeuke
Kôm mich beej de Maas maar zeuke
Kôm maar nao de Maas, ik haop op dich

Idder spoor van wae ik waas is weggespeuld

En ‘t gooje is: ‘k heb niks daovan geveuld
Want ‘t water neemp, wao ‘t water rech op haet
En miene letsten baodschap, maedje, is: vergaet

Ik mis dich noow al, en ik woel

Det ik dreef nao dich, want dich, dich waas ‘t doel
Maar ja, messchien wilse waal mei met mich
Kôm mich beej de Maas dan zeuke
Kôm mich beej de Maas maar zeuke
Kôm maar nao de Maas, ik haop op dich

’t BELAOFDE LAND - The Promised Land

Twee Venlose industriegebieden, Trade Port Noord en West, die helemaal op hun plaats zijn
in deze Springsteen-tekst over de sleur van het werken, en het willen ontsnappen daaraan.
Iets onbestemds hangt in de lucht, de honden janken, er nadert een storm. Voor de
vergelijking even het originele refrein:

The dogs on Main Street howl

'Cause they understand
If I could take one moment into my hands
Mister I ain't a boy, no, I'm a man
And I believe in a promised land

Op ‘ne slingerwaeg örges, op ‘t platteland

Dao haol ik mien pieke, en ik sjees nao de stad
Naeve Trade Port Noord en Trade Port West
Ik zet de radio aan, en vergaet ef de res
Werk idd’ren daag in mien vader zien graazj
Riej ‘snachs waat rônd, gaef nao nörges gaas
Binnekort, leeve sies, bin ik alles de baas

Alle hund heej in de stad

staon te joenke want
D’r kump iets aan,
en ikke, ik gaon neet aan de kant
Nae, ik bin genne knöl,
ik bin noow man
En ik geluif in’t belaofde land

‘k Heb lang zat gelaef, wiese laeve môs

‘k Heb gewerk zônder greeke, ik heb gedaon waat ik kôs
Maar d’n tiéd sleit doëd, snoert dien eige moel
Mei veul ik mich zoë zwaak, de’k ‘t leefste ônploef

Ôntploef, ik fik gans de stad heej aaf

‘kPak ein schöp, en graaf dit stedje zien graaf
Kump ‘t dich de sträöt oét? Kôm, we hauwe aaf

In de vaerte nadert zwarte raegelôch

Mien koffers mei, in d’n auto, rech aaf op de storm
Weijt met windkrach twelluf en bluus idd’rein um
Dae neet luustert nao zien eige stum

Bluus d’n druim oétein dae idderein mis

Bluus d’n druim oétein dae pienlik is
Bluus de koëi oétein, wao al die leuges dich jaore wiste te kiste

RAEGEWAEG - Thunder Road

Het mooiste liedje allertijden, wat mij betreft. De filmische opening, de donkere lagen onder
de smekende tekst - en zelfs na duizend keer luisteren blijft er aan dit liedje iets
geheimzinnigs hangen. Wat ook na duizend keer luisteren nog altijd werkt: de emotionele
laatste zin: ‘it’s a town full of losers, and we’re pulling out of here to win’. Daar heb ik ‘Kôm,
we rieje nao ein niej begin’ van gemaakt. Waarbij ‘rieje’ dat ‘pulling out’ covert, en dat ‘niej
begin’ ook nog rijmt op ‘here to win’. #blijmee
Verder ben ik trouw aan het origineel gebleven, juist omdat het liedje mij zo dierbaar is. Dus
‘De bis gen plaetje’, ‘but hey you’re allright’. Mary wordt Merieke, Thunder Road wordt
Raegewaeg. Maar of dat ‘zomerkleid’ nu ‘waves’ of ‘sways’, heb ik wijselijk in ‘t midden
gelaten.

De deur weijt aop

Kiek wae dao steit
‘t Is ein druimbeeld
of bisse ‘t ech, Merieke,
in dien zomerkleid?

De radio dreijt weer waat van Springsteen

Born to run, maar ik wil beej dich zien
De bliefs te lang al braaf
Ik môt noow ech van det allein zien aaf

En laup neet truuk door die deur,

maedje, dich wets bes waat ik doon kôm
Bin neet bang, en zeg astebleef neet weer
“We zien te ald um te gaon!”

Geluif gewoën in mich

In mich en in dit oor
De bis gen plaetje
Maar de kins d’r mei door
Ao, en det is miér as zat

Gangk maar schuule in dien daeke

lig zielig te zien
Dien eige hertje braeke
en koester alle pien
Gans de zomer baejse misschien
Det ‘ne prins dich van heej redde zal
‘kBin genne redder, ik zit waat krap
alle verlossing die ik meibring
zit ônder mien motorkap
Maar ‘t is ein kans um alles good te doon
Dus waat anders gaon we doon?

Kôm op: dreij aop det raempke en goëi dien langk haor in de wind
De nach en de waeg die bringe ôs nao wao ôs neemus vindt
Griep dien letste kans want ‘t is tiéd!
Wao gokse op: heimweej of spiét?
Stap maar in
Dich bepaols wao ik morge bin

Ao, ao, kôm, pak mien hand

We vinde nog vannach ‘t aan ôs belaofde land
Woho oh oh, Raegewaeg,
oh Raegewaeg, Raegewaeg

Dae leet dao klaor, wie ‘n slang beej volle maon

’t Wuurt laat al, maar toch, ’t is haolbaar as weej noow drek gaon
Woho oh oh, Raegewaeg, dus hald dich vas, Raegewaeg

‘k Heb gen geld, maar ‘n stum, alle vingers en mien gitaar

D’n auto steit, asse meigeis al klaor, dus laup maar
Vanaaf dien deur nao mien portier
Ik riej gratis, maar ik haop op waat miër
En ik weit de wils ‘t, we hebbe ‘t bespraoke
Deze nach zien we vreej, ôs beloftes veurgood gebraoke

Idd’re kansloze jông dae haopde op dien moëi gezich

Doolt noow as dwaalleech nôg rônd alle kruutse die staon aan dezen doëjewaeg
De geister schriéve ‘s nachs diene naam
Dich hes eur weggesteurd, maar de waeg tref d’n blaam

En ‘s morges vruug, dien auge nog dich

Huurse eur auto’s, op de waeg
Maar asse kieks zien de straote laeg

Veul de wind
Merieke, stap in
‘t Is ein stad die passé is
Kôm, we rieje nao ein niej begin

BOOKENDS BOERDERIEKE - My Oklahoma Home

Ook weer van het Seeger Sessions album, met traditionals. Een grappig verhaal over
iemand die alles verliest aan de wind, aan stormen die alles wegwaaien. En toch zit
achter die luchtigheid wederom het Springsteeneske thema van gebroken
verwachtingen. De Bookend is het meest landelijke stuk van Venlo, en de 2 B’s in
Bookends Boerderieke spiegelen de H’s in Oklahoma Home.

Wie d’r land te kaup waas dao, waas ik amper achttiën jaor
ik woel ein eige hoés, en leefs ‘n niej
Dus ik koch mich enne plak, ‘k heb d’r werk van gemak
In d’n Bookend bouwde ik ‘n boerderie

Maar die weijde weg, die weijde weg

Mien Bookends boerderieke weijde weg
‘t Veulde zoë vertrouwd, wie ‘k mien huuske had gebouwd
Maar det Bookends boerderieke weijde weg

Ik plantte slaaj en prei, koch waat kiepe in de wei

En ein koei veur oëit met kersmis enne steak
Ennen aezel veur de ploog, dae mien dinger veur mich droog
En op mien hoés ‘ne vetten hypotheek

‘t Weijde weg, ‘t weijde weg

Alle slaaj en prei die weijde weg
‘t Woort mich efkes slech, net ‘n hoés en dan zô’n pech
Allein d’n hypotheek weijde neet weg

D’n aezel in de lôch, ‘k heb mien kiepe nog gezôch

Mien koëi kwaam in de atmosfeer terech
Alle wortels oét de grônd, roëje koel vloog in ‘t rônd
Mien Bookends boerderieke weijde weg

‘t Weijde weg, ‘t weijde weg

Alles waat van mich waas weijde weg
‘k Haop det god mich toen neet hoort, wie mien land tot stuf verwoord
Ao mien Bookends boerderieke weijde weg

En ik waas nog waal zoë bliej, met mien eige boerderie

Ik dach: heej, heej waer ik ald, de’s mien besloét.
Dus ik noom mien iërste bad, en ging nao de groëte stad
En ik zôch ein lekker vruiwke veur mich oét

Maar det weijde weg, det weijde weg

Mien Bookends boeremaedje weijde weg
Net wie ik ‘m woel kösse, kwaam de wervelwind d’rtösse
En mien Bookends boeremaedje weijde weg

Toen zoot ik dao gans allein, en ik veulde mich zoë klein

Door de noorderwind berauf van ‘t gelök
En zoë half nog in shock, stônd ik op en ik vertrok
Met louter zuujerwind in miene rök

Ik weijde weg, ik weijde weg

Ik leep en weijde met ‘t windje mei
En dao baove in de lôch, zweefde alles waat ik zôch
Want mien Bookends boerderieke weijde mei

Auk al laup ik wiéd van hoés, altiéd bin ik dao dan thoés
Want um mich haer zweef Bookends zand genôg
‘k Veul mich zelde nog verlaote
As ik laup door veld of straote
‘k Huur mien eige vrouw nog praote in de lôch

‘t Weijde weg, ‘t Weijde weg

Mien Bookends boerderieke weijde weg
Kiek die wollek die dao hingk, de’s mien vrouw die nao mich wink
Mien Bookends boerderieke, weijde weg

Ik kwaam vlookend oét de Bookend, maar inmiddels bin ik oké

Getrokke oét daen teije boereklei
Want ‘t mak niks wao ik bin, en of ik dao neemus kin
Dao baove vluug mien Bookends huuske mei

‘t Weijde weg, ‘t weijde weg

Mien Bookends boerderieke vloog veurbeej
Maar wao op aerd auk stuf, door de wind wuurt opgehöf
Dao vluug geheijd auk Bookends stuf veurbeej
‘t Weijde weg, ‘t weijde weg
Mien Bookends boerderieke weijde weg
Maar ‘t is eigelik waal schoën, det de storm mien hoés beloënt
umdet ôzzen leeven hier d’r noow in woënt

JÔNGK EN VREEJ - Glory Days

Terugverlangen naar de jeugd, toen alles wat voor ons lag nog geweldig leek te zijn, de
Glory Days. De thematiek is even menselijk als Springsteenerig. Het honkbal uit het eerste
koeplet heb ik vervangen door voetbal. Met lied-vertalingen kun je twee kanten op. Je
probeert dicht bij de betekenis te blijven, of juist dicht bij de klank. In het refrein van een
meezinger zoals deze, werkt die ‘ee’-klank in ‘days’ heel goed. Dus in plaats van ‘glorie tiéd’
of ‘golde daag’ heb ik besloten dat ik de klank belangrijker vind: ‘jôngk en vreej, waare weej.’
Zelfs nog een extra rijmpje cadeau.

Vruuger ’n vriendje, dae voetbalde good man!

Dae makde goal nao goal
Viéfdöbbele schiër, hup dich veurbeej, en as hae schoot dan
Dan stond de keep veur paol

Ik kwaam ‘m lets taege op de Niejborgstraot

Niks veranderd, zô’nne kammezeul
We zien de stad in gegaon en hebbe oore gepraot
Euver vruuger en det fijne geveul

Jôngk en vreej
Waare weej
Jôngk en vreej
Enne zuch en ’t waas veurbeej

Ao en det schiks - waat ein vangs

Beej ôs op schoel had ’t alle jônge in zien mach
’t Woënt nog altiéd um d’n hook, en mei gaon ik efkes langs
As ’t de kinder nao bed haet gebrach

Ziene man en het, ze zien net weer oétein

’t Is lastig, zaet het, godsgeklaag
We drinke waat en praote euver vruuger met ein
De lach van toen verdrief zien traone vandaag

Jôngk en vreej
Waare weej
Jôngk en vreej
Enne zuch en ’t waas veurbeej

Kôm, venaovend völ ik idder whiskeyglaas

En de zals zeen, dan wuurt alles normaal
De huurs mich neet zegge det ’t vruuger baeter waas
stiekum dink ik van waal
want de tied vluug weg, de kins dr niks aan doon
asse neet oetykieks raakse alles kwiet

Dus hald dich vas aan die verhaole, die verhaole van toen
Die verhaole oét dae glorietiéd

VEUR ZOËLANG !T DEURT NOG - Long Time Comin’

Springsteen zingt in Long Time Comin’ over een vader die zijn vaderrol belooft serieuzer te
nemen. Het is een van mijn lievelingsliedjes van Bruce - er gebeurt zo weinig en toch zoveel.
Ik heb er een tekst van gemaakt die ook over vaders gaat. Mijn vader en zoontje heten
allebei Jan. Ze hebben elkaar wel ontmoet, maar niet lang gekend. In het liedje komen ze bij
elkaar uit. In het laatste koepletje zingt Springsteen over een sterrenbeeld aan de hemel. Dat
is bij mij sterrenbeeld Tweeling geworden - het sterrenbeeld van zowel de zoon van mijn
vader, als mijn eigen zoon.

!t Is allang neet miér enne Jantje

Zeg ik Jantje. kiék-e mich aan; !t is "Jan!
Ik zeen !t in zien auge, en ik huur !t in zien zien zinne
Hae is haos enne man
Hae veult zich haos enne man

we rieje harder richting !t zuuje

Met ôs tentje achterin
Vannach alderwets kampere, "k begraaf alle jaore
Veur dit niej begin
Ein niej begin

Veur zoe lang !t deurt nog, bin ik heej

Veur zoë lang !t deurt nog, kôm "s heej

Ao mien vader, hae haet vruug verlaore

Liéf leet "m gewoën stikke, man
Neet alder as neet ald, en neet ald gewaore
Det waas !t laeve van Jan
Auk miene pap hoot Jan

Ik bin weer truuk, dit bos en dit baekske

In de zomers van mien jeug
En waat dae alde Jan noow ziene kleinzoon zoel vertelle
Is det foute make meug
Soms zien foute juus ein deug

Veur zoë lang !t deurt nog, bin ik heej

Veur zoë lang !t deurt nog, kôm !s heej
Nog altiéd steit !t sterrebeeld Twiëling
Wao mien vader wees det !t stônd
Noow ligge we heej, jông, taegenein aan in de slaopzak
Op dezelfde grônd
En de cirkel is rônd

De letste vônk vluug weg oét !t kampveur

Mien auge waere al zwaor
Drek valle we in slaop, dus d!n alde môt maar waake
D!n alde steit boéte klaor
Verdomme, waas !t maar waor

BONUSTRACKS

ROSALITA - Roselieke

Rosalita was voor Springsteen een soort vroege versie van Born to Run. ’t Gaat weer eens
over ontsnappen, samen met een meisje. Maar de tekst is veel vrolijker dan Born to Run en
zit vol knipogen. Rosalita gaat over jong zijn, over losbreken van je ouders. Dat komt
allemaal samen in een wilde nacht uit, met markante figuren met maffe bijnamen (Little
Dynamite en Little Gun, bijvoorbeeld). Ik heb het naar mijn eigen jeugd getrokken. Uitgaan
op de Parade in Venlo, met als thuishonk café The Yellow Submarine. Waar Fred plaatjes
draait. Aan het einde van zo’n nacht lonkt de lange weg naar échte ontsnapping: bij
Springsteen California, bij mij Duitsland. Nog één ding: climax van het liedje is als
Springsteen zingt dat hij een voorschot heeft gekregen van de platenmaatschappij. Nu is
ontsnapping niet langer alleen ’n droom. Dat beeld heb ik gehandhaafd: ‘De platefirma belde,
Rosie, en ik heb jao gezag’.
O, trouwens: ik heb lang getwijfeld over de naam. Moest ik niet een totaal andere naam
pakken, meer van hier? Maar Roselieke klinkt van hier, en klinkt bovendien lief en netjes. Dat
past perfect bij het willen losbreken van de kettingen.

Stangk op noow, Roosje

En braek alle kettinge kepot
Te ald veur verstoppertje
Ik heb dich allang gespot

Ik pik ef Dynarietje op
As dich dan Rotje wakker maks
Dan kenalle we keihard de P’rade op
Wae wet E-Dry nog straks

Dich hoof niks te doon waasse zelf neet wils doon

De meugs sture, de kriegs vreej baan
Met dich deurt leefde langer dan vandaag
Dien tông, dien lippe, ‘k hang d’raan

Want Rosie, dich bis waan!

Dynariet is al binnen, det haet

Joeks in zienen bol
Rotje steit op straot nog waat te sjanse
Dae lange kwatser babbelt al die vrouwluuj dol

Pap van dich is werke

Haet weer late sjich
Mama zit thoés nog te wake
Met ein langk gezich

Hilt de wach gans de nach wies dich thoés wuurs gebrach

Maar dao kump ’t vannach neet van
Dit is genne speultuin, maedje
Ik heb ein groëter plan

Rosie, you’re the one!

Roselieke, spring maar in mien erm

Senorita, kôm, heej is ‘t werm
Diene favoriete vreejer jao, ik waer um
Roselieke, ik zal dich bescherme

Bob en Pieter en Gijs en Röbke

Dieke kans det die d’r weer zien
En Slome Slieps en Öpke Döpke
En die Baolderse messchien

En Fred dae dreijt ‘n plaat, heit en naat,

vaat nao vaat, zoë zweiterig, de Yellow geit noëit dich

Dus Roosje, kôm d’roét veur mich

Nao boéte, gangk mei met mich

Laot dien elders barste

Braek ens oét dae sleur
Neet stiekem door ein raemke
Laup gewoën door de deur
Jao doot det, Rosie, dao zien deure veur!

Roselieke, spring maar in mien erm

Senorita, kôm heej is ’t werm
Diene favoriete vreejer, jao ik waer um!
Roselieke, ik zal dich bescherme

Ik weit det dien mam mich neet lieje kin

Rock-’n-roll is ’t groëte gevaor
En ‘k weit det dien vader mich scheete kin
Zô’n gitaar en mien lange haor

Dus daorum sloot hae dich op, de sleutel good verstop

Maar ik bin al ônderwaeg
Heej kump de beroepsbevrijder, vreejheidsstrijder!
Ein kusje is verplich…

Och, oëit dan kiéke we truuk en lache we um alles

Maar noow nog neet, dien mooder greek

En dien vader zaet: meziék, det bringk vuul te weinig pieke
Dien vader zaet: meziék, det bringk vuul te weinig pieke
Dien pap zaet dae meziék, dae bringk vuul te weinig pieke

Misschien kriegs dich um oetgelach

Ik bin de kans wao idd’re pap op wach!
Want ‘n platefirma belde Rosie
En ik heb jao gezag!

Ik heb mien gaas getes

Ik bin half gecrash
‘s Leeven Hiër, wao waarse?

En mienen bak is noow brak

‘k heb de bus maar gepak
Ik bin pas in fukking Aarce

Dus Rosie och, bliéf wakker nog, ‘k bin later maar alles kump good
Veur de iërste zônnestraol ôs raak, rieje weej op Thunder Road

Ik weit ein kleine leuke tent, zoë halverwaege Pruuses,

‘t is Kölle nog veurbeej
‘n Gemütlich kefeej, en ‘t podium is meistal nog vreej
Veur gitare en veur gooj verhaole
Dus wach maar, maedje, ik zweer ‘t, ik kôm dich haole!

BAEJE BRINGK DE ZÔN AUK HEEJ - Waitin ’on a sunny day

‘Strakkes, strakkes schient de zôn auk heej’ had ik eerst als vertaling van de centrale zijn.
Maar, zei mijn gitarist BJ Baartmans terecht, zit er wel zoveel hoop in ‘t origineel? ‘Straks
schijnt de zon ook hier’ klinkt bijna als een zekerheidje, als even op je tanden bijten en alles
komt goed. Terwijl het bij ‘Wachten op een zonnige dag’ nog maar de vraag is of die hoop
terecht is. Zelf twijfelde ik al over ‘strakkes’ omdat de ee-klank van ‘Waiting’ zo bepalend is
voor het liedje. Het duurde even om allebei die pijnpunten in een nieuwe zin op te lossen -
vaak is vertalen een grote en frustrerende puzzel - maar het lukte: ‘Baeje bringk de zôn nao
heej’.

‘t Raegent, zônder det d’r wolleke zien

Waare ‘t soms traone messchien?
Oëit geit alles weer oké

De’s maf man, wind dae bluüs mich in mien gezich

Of waas ‘t toch ‘t zuchte van dich
Gen zörg, we vechte ôs waal vreej

Baeje, baeje bringk de zôn nao heej

Dônderlôchte jaag ik veurbeej
Baeje bringk de zôn nao heej

Want zônder, zoë zônder dich is alles heej zwart

Ein duuster gaat wao gennen hônd nao blaf
Laot straole schiéne, leech mich beej

Jao zônder, zoë zônder dich verlaer ik d’n tel

Ein iésco-ker maar dan waal zônder bel
Ik hald de beste plaats veur dich vreej

Baeje, baeje bringk de zôn nao heej

Dônderlôchte jaag ik veurbeej
Baeje bringk de zôn nao heej

‘t Laeve, maedje, man ‘t laeve is hard

Det steit al vas vanaaf ‘t vekske met start
Det steit al vas sinds God de lampe aan deej

Dien auge, braeke door de mis um mich haer

Alle deure äöpene weer
Ik hald heej ein plaats veur dich vreej

THE RIVER - ’t Zilver

The River gaat voor mij over het smoren van toekomstdromen en liefde in armoede en
tegenslag. Ik heb het verhaal geprojecteerd op armoede bij mij in de buurt, letterlijk in de wijk
waar ik opgroeide. Daar wonen nu veel arbeidsmigranten, Oost-Europeanen die
opeengestapeld in verloederde flatjes slapen en werken in distributiecentra aan de rand van
de stad, of in de tuinbouw, of in de bouw. Lichtpuntje in die oude buurt van mij: het
Zilvermeer. Een klein stukje groen met water. Zouden die beloofde gouden bergen dan toch
ook ergens zijn?
Ik heb natuurlijk geprobeerd het verhaal van die arbeidsmigrant te linken aan wat
Springsteen zingt. Dus ook Raisa raakt zwanger, en ook hier is ’t allemaal de schuld van de
economie.

Hae kwaam nao heej um te werke

hae wis d’r weinig van
‘n Buske nao ‘n loëds
En maar peeze dan

In zien flatje met tiën matrasse

Kôs neemus um Raisa haer
E nao ’t werk woel Raisa
Met um nao ‘t Zilvermeer

In det zilvere water

Dao zôchte ze berg van gold
Oh, ‘t water waas zilver det smolt

Toen: Raisa in verwachting

Ao man, ‘n matras d’rbeej
‘t Waas neet de bedoeling
Maar noow het zoëwiéd waas, waas de kans veurbeej

Ze haopde op waat opslaag

Waat d’r kwaam stelde weinig veur
De helf veur de baas, de heur en ‘t gaas
‘n Broélof woort vuul te deur

Misschien in ‘t zilvere water

Dao looge de berg van gold
Oh, ‘t water waas zilver det smolt

’t Buske kwaam eur niemer haole

Dus maar werke in d’n bouw
D’n aannemer zag: ‘helaas jông’
’t Is al maonde ‘economisch lauw ’

’t Letste geld det hae van de loëds kreeg

Is gister aan ’nne kleine kachel vergoeid
Hae dörf aan later neet miér te dinke
Raisa duit of niks um boeit

Maar soms dan zuut hae ef de alde Raisa weer

Zien liéf al bijna broen, dao aan ’t Zilvermeer
En zomerse nachte luime dao
Zoë doën beejein, Raisa druimde zien druime nao

Van gelök det d’r oëit gewaes is

Löp örges nog ein spoor
Nao dae moëisten druim, wie gelaoge auk
Of is-e stiekem waor?

Dus druim van zilvere water

Al wetse: ’t zilver is schien
D’n druim van zilvere water duit pien

Water van zilver

Veur Raisa de ringk
Oh, water van zilver, ’t blink