12 Karty pracy

III Ułamki zwykłe

Ułamek jako cz´Êç i jako iloraz – karta pracy III.1.1

Wykonaj polecenia. ► Jeśli bezbłędnie rozwiążesz pierwsze dwa przykłady z  jednego poziomu,
możesz przejść na następny poziom. Jeśli nie – rozwiąż wszystkie przykłady z danego poziomu
i dopiero wtedy przejdź na następny.

Poziom A
Napisz, jaką część figury pomalowano.
a) c) e) g)

b) d) f) h)

Poziom B
Zapisz w postaci dzielenia.

a) 12 c) 4 e) 13 g) 12 i) 39 k) 5
5 9 37 17 41 29

b) 7 d) 2 f) 29 h) 42 j) 28 l) 12
8 11 33 31 17 53

Poziom C
Zamień na ułamki niewłaściwe.

a) 3 5 c) 1 5 e) 8 2 g) 6 4 i) 2 19 k) 3 7
9 19 3 5 35 8

b) 5 1 d) 4 2 f) 11 1 h) 2 17 j) 7 4 l) 9 3
13 7 2 19 9 7

Poziom D
Zamień ułamki niewłaściwe na liczby mieszane lub liczby naturalne.

a) 7 c) 38 e) 28 g) 60 i) 31 k) 36
4 7 9 10 8 12

b) 14 d) 73 f) 35 h) 17 j) 47 l) 74
5 10 6 7 10 5
 III. Ułamki zwykłe 13

Mistrz
a) Zamień ułamki niewłaściwe na liczby mieszane, korzystając z działań w ramce.

19 ∙ 154 = 2926 21 ∙ 173 = 3633 27 ∙ 189 = 5103

2927 , 2935 , 2900 , 2900 , 3600 , 3600 , 3640 , 3660 , 5153 , 5000 , 5100 , 5200
154 19 154 19 21 173 21 173 27 189 27 189

b) Zamień na ułamki niewłaściwe liczby: 15 6 , 18 12 , 21 29 .

13 23 33
Zamień poniższe ułamki na liczby mieszane, wykorzystując poprzednie obliczenia.
200 , 220 , 402 , 201 , 400 , 400 , 428 , 436 , 723 , 700 , 1404 , 1404
13 15 13 15 18 23 18 23 21 33 21 33
14 Karty pracy

Rozszerzanie i skracanie ułamków – karta pracy III.2.1

Wykonaj polecenia. ► Jeśli bezbłędnie rozwiążesz pierwsze trzy przykłady z  jednego poziomu,
możesz przejść na następny poziom. Jeśli nie – rozwiąż wszystkie przykłady z danego poziomu
i dopiero wtedy przejdź na następny.

Poziom A
Przepisz podane liczby w kolejności od najmniejszej do największej.

a) 6 , 2 , 3 e) 2 1 , 1 3 , 3 4 i) 49 , 7, 6 1
7 7 7 3 5 7 8 5

b) 5 2 , 3 1 , 49 f) 4 , 7 , 2 j) 9 , 6 , 10
9 5 9 15 15 15 13 13 13

c) 4 , 4 , 4 g) 3 , 3 , 3 k) 6 , 6 , 6
7 5 9 4 10 14 11 5 7

d) 5 , 3 , 6 h) 5 1 , 3 1 , 2 1 l) 25 , 19 , 1 3
11 11 11 5 3 2 6 9 7

Poziom B
Jaką liczbę należy wstawić w miejsce gwiazdki, by otrzymana równość była prawdziwa?

a) 4 = * e) 3 = * i) 27 = *
5 15 7 49 45 5

b) 24 = * f) 2500 = * j) 37 = 6 *
36 3 5500 55 6 6

c) 47 = 5 2 g) 30 = 5 k) 34 = 17
9 * 42 * 46 *

d) 3 = 15 h) 5 = 10 l) 4 = *
7 * 8 * 9 36

Poziom C
Doprowadź ułamek do postaci nieskracalnej.

a) 16 e) 12 i) 6
48 15 9

b) 14 f) 60 j) 22
35 100 77

c) 32 g) 8 k) 18
64 20 24

d) 130 h) 13 l) 28
260 52 32

Poziom D
Doprowadź ułamek do najprostszej postaci.

a) 27 e) 156 i) 104
18 51 32

b) 33 f) 99 j) 45
15 6 21

c) 136 g) 43 k) 560
28 13 400

d) 74 h) 96 l) 123
9 12 12
 III. Ułamki zwykłe 15

Mistrz
a) C
 zy istnieje ułamek:

• większy od 3 i mniejszy od 123 ,

9 369
• większy od 7 i mniejszy od 7 ,
23 22
• większy od 4 i mniejszy od 5 ?
113 113
Jeśli tak – zapisz taki ułamek, jeśli nie – uzasadnij, dlaczego.

b) U
 porządkuj ułamki od najmniejszego do największego – przepisz je kolejno, wstawiając pomię-
dzy nie znak < lub =.
1 , 1 , 1 1 , 2 , 3 , 3 , 3 , 5 , 7 , 7 , 7 , 12 , 21 , 234
4 5 234 5 4 10 15 20 8 20 28 16 24 234
16 Karty pracy

Rozszerzanie i skracanie ułamków – karta pracy III.2.2

Wykonaj polecenia. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z  jednego poziomu,
możesz przejść na następny poziom.

Poziom A
Rozszerz jeden z ułamków tak, aby otrzymać ułamki o jednakowych mianownikach. Porównaj
ułamki.
a) 2 , 7 d) 5 , 4 g) 6 19 , 6 3 j) 3 , 19
9 27 18 9 20 4 5 25

b) 4 2 , 4 5 e) 3 , 5 h) 8 , 17 k) 2 7 , 2 23
7 14 11 22 15 30 8 24

c) 3 , 2 f) 8 , 2 i) 3 4 , 3 9 l) 1 29 , 1 3
10 5 21 7 13 26 32 4

Poziom B
Skróć jeden z ułamków tak, aby otrzymać ułamki o jednakowych mianownikach. Porównaj ułamki.
a) 3 , 5 d) 3 , 12 g) 15 , 3 j) 7 , 24
18 6 5 15 40 8 9 36

b) 1 , 4 e) 5 , 10 h) 24 , 5 k) 15 , 3
3 12 6 12 28 7 24 8

c) 4 , 15 f) 7 , 2 i) 35 , 5 l) 15 , 28
9 27 21 3 42 6 17 34

Poziom C
Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika i je porównaj.

a) 2 , 3 d) 7 , 3 g) 5 , 6 j) 5 , 4
5 7 9 4 6 7 9 7

b) 3 , 1 e) 4 , 2 h) 5 , 2 k) 7 , 2
5 2 7 3 12 5 10 3

c) 2 , 5 f) 5 , 3 i) 3 , 1 l) 2 , 1
3 11 8 5 8 3 5 4

Poziom D
Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika. Postaraj się, aby ten mianownik był jak najmniej-
szy. Porównaj ułamki.
a) 1 , 2 d) 13 , 22 g) 7 , 19 j) 3 , 4
6 9 18 27 9 21 14 21

b) 5 , 7 e) 2 , 5 h) 11 , 7 k) 17 , 5
6 8 12 8 14 8 20 8

c) 11 , 5 f) 3 , 1 i) 3 , 11 l) 19 , 7
14 6 10 4 8 28 24 9

Mistrz
Sprowadź ułamki do najmniejszego wspólnego mianownika i je porównaj.

a) 5 , 11 , 7 d) 13 , 7 , 5 g) 2 , 5 , 4 j) 11 , 7 , 5
6 12 8 15 10 6 3 6 9 18 12 8

b) 3 , 1 , 4 e) 3 , 1 , 5 h) 7 , 5 , 5 k) 9 , 7 , 24
14 6 21 14 8 28 18 9 12 14 10 35

c) 3 , 5 , 17 f) 7 , 8 , 11 i) 3 , 3 , 14 l) 5 , 4 , 1
4 6 24 12 15 20 5 10 25 18 27 6
 III. Ułamki zwykłe 17

Dodawanie i odejmowanie ułamków o tych samych

mianownikach – karta pracy III.3.1
Wykonaj polecenia. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z  jednego poziomu,
możesz przejść na następny poziom.

Poziom A 
Oblicz.

a) 3 + 2 2 c) 2 3 + 2 e) 1 + 4 1 g) 4 + 1 7
7 7 8 8 3 3 15 15

b) 3 5 – 4 d) 5 4 – 2 f) 9 7 – 3 h) 4 5 – 2
6 6 9 9 13 13 8 8

Poziom B
Oblicz. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 5 – 2 c) 9 + 8 e) 5 + 7 g) 6 – 3
6 6 15 15 8 8 9 9

b) 4 + 5 d) 7 – 1 f) 11 + 3 h) 13 + 13
9 9 8 8 12 12 20 20

Poziom C
Oblicz. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 4 5 + 1 7 c) 4 3 + 2 1 e) 5 3 + 2 4 g) 2 4 + 6 4
8 8 4 4 5 5 5 5

b) 2 7 – 1 1 d) 6 5 – 3 1 f) 9 4 – 5 1 h) 10 5 – 3 2
9 9 7 7 6 6 9 9

Poziom D
Oblicz. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 4 3 + 2 4 – 1
8 8 8 ( 7253 + 200 c) 342
+ 3 3 +– 999
123 3414 811 1234 ) 341
(4725334++–4000
200
3467 ( 3467
1 2 + –342 533999 188
+ 811+ + 4000
811 )1–1 +16( 3467
+e)
3467341
776 +4 19
533
+ )2 36+ 3411 + 123
–188
123 6+ 53
811 53 )
77 + 19

b) 5 6 – 3 2 + 2 1
7 7 7 ( 7253 + 200 + 342
d)
123 341 9 (811
68 - – 999
+ 72
2 5++200
539 123 9 341( 3467
1 1+) 342
4000
3467
– + 533
811 8113467 )341 (53467
999++188 +f) 112
4000 – +4533123 + 53 ) +
–773 1 -– 4 3 1 + 77 + 19 )
19
188
5 811 5 341 123 53

Poziom E
Oblicz i sprawdź wynik.

a) 6 – 3 d) 3 1 – 1 3 g) 2 3 – 1 5
5 5 5 7 7

b) 4 3 – 1 5 e) 5 – 3 h) 6 2 – 2 7
7 7 4 13 13

c) 8 5 – 2 7 f) 7 3 – 4 5 i) 4 – 4
9 9 11 11 7

Mistrz
Oblicz.

( 7253a)+ 15200 + ( 17247+++999

3 – 342
1237 341 53 811
2 4+++4000
200 342
4 5+ –
1237 3467 ( 3467
3417 ) 811
999
b) 533
4
4 + )15–+(+ 1533
1 + 6188
+24000
3467811
12 +
3467
771 +
+ 5188
3 + 123
341
211) +c) 77
+ 19
2 + 53
811 341
3
127+ 119 –) 124 7 + 138 4 – 118 3 + 2 1
123 10 53 10 5 5 5
18 Karty pracy

Dodawanie i odejmowanie ułamków o ró˝nych

mianownikach – karta pracy III.4.1
Wykonaj polecenia. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z danego poziomu, mo-
żesz przejść na następny poziom.

Poziom A
Rozszerz jeden z ułamków i wykonaj działanie. Pamiętaj, aby doprowadzić wynik do najprostszej
postaci.

a) 1 + 1 d) 1 + 7 g) 3 – 5
4 2 3 12 4 8

b) 2 + 5 e) 8 + 3 h) 1 – 3
3 6 15 5 4 20

c) 3 – 1 f) 3 + 3 i) 7 – 3
8 16 5 10 10 20

Poziom B
Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika i wykonaj działanie. Doprowadź wynik do najprost-
szej postaci.

a) 1 + 1 d) 5 – 3 g) 1 + 1
3 2 6 7 9 7

b) 3 – 2 e) 2 + 1 h) 3 – 1
4 5 7 5 5 3

c) 5 + 1 f) 7 – 2 i) 7 – 3
8 7 8 3 9 4

Poziom C
Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika i wykonaj działanie. Doprowadź wynik do najprost-
szej postaci.

a) 7 + 4 d) 2 – 1 g) 5 + 5
9 5 3 10 6 7

b) 4 + 5 e) 1 + 6 h) 10 – 1
5 8 6 7 11 2

c) 5 – 1 f) 3 + 4 i) 2 – 2
7 6 4 5 3 7

Poziom D
Sprowadź ułamki do wspólnego mianownika i wykonaj działanie. Pamiętaj, żeby znaleźć jak naj-
mniejszy wspólny mianownik. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 3 + 8 d) 7 – 4 g) 1 + 5
10 15 12 15 6 8

b) 5 – 4 e) 5 + 7 h) 17 – 8
6 9 9 12 20 15

c) 3 + 5 f) 8 – 7 i) 11 – 5
8 12 9 15 18 12
 III. Ułamki zwykłe 19

Poziom E
Oblicz.

a) 3 3 + 2 1 d) 4 3 + 5 5 g) 4 1 + 3 1
4 7 8 6 11 33

b) 6 3 – 4 1 e) 8 3 – 3 1 h) 3 5 – 1 1
4 3 5 4 9 2

c) 5 4 – 1 2 f) 7 10 + 2 9 i) 5 6 – 3
15 5 21 14 7 4

Mistrz
Oblicz.

a) 9 1 – 3 7 b) 12 1 + 5 9 + 4 2 c) 1586 134 – 1585 3

5 9 2 10 3 268 4
20 Karty pracy

Mno˝enie ułamka przez liczb´ naturalnà. Ułamek liczby

– karta pracy III.5.1
Wykonaj polecenia. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z jednego poziomu, możesz
przejść na następny poziom.

Poziom A 
Oblicz. Pamiętaj, aby doprowadzić wynik do najprostszej postaci.
a) 3 · 2 c) 2 · 11 e) 3 · 3 g) 3 · 5
7 31 10 19

b) 4 · 2 d) 5 · 1 f) 2 · 4 h) 2 · 7
15 8 13 31

Poziom B
Oblicz. Wynik zapisz w postaci liczby mieszanej.

a) 3 · 4 c) 7 · 10 e) 5 · 3 g) 5 · 6
7 33 8 13

b) 11 · 2 d) 11 · 1 f) 9 · 9 h) 4 · 3
15 8 20 5

Poziom C
Oblicz. Skróć przed obliczeniem iloczynu. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 3 · 2 c) 15 · 1 e) 7 · 8 g) 6 · 5
9 5 12 9

b) 5 · 3 d) 44 · 4 f) 1 · 5 h) 15 · 1
18 77 15 6

Poziom D
Oblicz. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 3 · 1 1 c) 5 · 2 3 e) 4 1 · 10 g) 3 · 2 4
2 10 7 11

b) 2 2 · 4 d) 6 · 1 2 f) 1 9 · 5 h) 7 · 2 3
3 5 10 14

Mistrz
Oblicz. Doprowadź wynik do najprostszej postaci.

a) 102 · 2 d) 378 · 10
3 27

b) 5 · 93 e) 200 · 7
31 125

c) 18 · 19 f) 23
·8
108 1000
 III. Ułamki zwykłe 21

Mno˝enie ułamków – karta pracy III.6.1

Wykonaj polecenia. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z jednego poziomu, mo-
żesz przejść na następny poziom.

Poziom A 
Oblicz.
3
a) 2 · c) 5 · 5 e) 2 · 4 g) 2 · 8
5 7 9 8 3 7 3 11
b) 3 · 7 d) 1 · 7 f) 1 · 9 h) 6 · 1
10 5 8 2 2 8 7 5

Poziom B
Oblicz. Skróć przed wykonaniem mnożenia.

a) 1 · 3 c) 5 · 2 e) 2 · 3 g) 10 · 2
6 7 9 15 9 5 13 5
b) 3 · 16 d) 4 · 3 f) 4 · 5 h) 3 · 5
8 17 7 8 5 7 8 12

Poziom C
Oblicz. Skróć przed wykonaniem mnożenia.

a) 4 · 15 c) 5 · 4 e) 6 · 21 g) 3 · 20
5 16 12 5 7 16 5 27
b) 9 · 2 d) 5 · 4 f) 3 · 4 h) 22 · 10
10 3 8 45 20 15 50 11

Poziom D
Oblicz. Pamiętaj o skracaniu.

a) 2 1 · 1 1 c) 5 1 · 1 1 e) 2 6 · 1 1 g) 3 3 · 7 1
3 5 3 8 7 10 5 2

b) 1 4 · 3 1 d) 3 3 · 1 4 f) 2 4 · 1 17 h) 1 5 · 4 2
5 3 10 11 5 28 7 3

Mistrz
Oblicz. Skróć przed wykonaniem mnożenia.

a) 13 · 36 b) 7 1 · 25 c) 24 3 · 15 d) 11 1 · 1
18 65 5 78 5 246 10 37
22 Karty pracy

OdwrotnoÊci liczb – karta pracy III.7.1

Znajdź odwrotności podanych liczb. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z jedne-
go poziomu, możesz przejść na następny poziom.

Poziom A 

a) 3 b) 5 c) 18 d) 5 e) 3 f) 4 g) 4 h) 13 i) 7 j) 13
4 12 13 8 7 9 15 4 18 100

Poziom B

a) 6 b) 1 c) 124 d) 1 e) 4 f) 1 g) 17 h) 1 i) 2 j) 1
7 50 9 17 13

Poziom C

a) 5 1 b) 3 3 c) 1 7 d) 8 1 e) 4 2 f) 7 1 g) 2 3 h) 6 1 i) 2 2 j) 5 1
2 4 12 20 3 5 8 7 3 4

Mistrz

a) Odwrotnością pewnej liczby mieszanej jest ułamek 8 . Jaka to liczba?

31
b) Znajdź odwrotność odwrotności odwrotności odwrotności liczby 4 3 .
5
 III. Ułamki zwykłe 23

Dzielenie ułamków – karta pracy III.8.1

Oblicz. ► Jeśli poprawnie rozwiążesz trzy kolejne przykłady z jednego poziomu, możesz przejść
na następny poziom.

Poziom A

a) 2 : 5 c) 3 : 7 e) 1 : 7 g) 1 : 7
9 7 10 13 4 9 6 11

b) 3 : 1 d) 4 : 5 f) 3 : 5 h) 4 : 13
4 15 9 11 8 7 7 15

Poziom B

a) 2 : 4 c) 1 : 5 e) 3 : 7 g) 14 : 7
7 9 9 6 5 10 15 25

b) 3 : 6 d) 4 : 17 f) 3 : 9 h) 3 : 5
20 15 5 25 4 16 8 16

Poziom C

a) 1 1 : 1 5 c) 3 1 : 2 2 e) 4 2 : 2 1 g) 3 4 : 6 1
4 8 5 3 7 2 7 4

b) 2 2 : 8 2 d) 1 7 : 1 3 f) 3 3 : 1 1 h) 6 3 : 3 2
3 3 10 14 5 5 5 3

Mistrz
Oblicz. Skróć przed wykonaniem mnożenia.

a) 13 : 26 b) 9 2 : 3 19 c) 24 3 : 246 d) 13 4 : 26 8
125 625 5 25 5 35 10 10