Dodawanie i odejmowanie ułamków o różnych

mianownikach

Materiał zawiera :
- animację pokazującą sposób dodawania ułamków o jednakowych mianownikach,
- dwa ćwiczenia interaktywne na dodawanie ułamków o jednakowych mianownikach.

Materiał zawiera:
- animację pokazującą sposób dodawania ułamków o różnych mianownikach,
- ćwiczenia interaktywne na dodawanie ułamków o różnych mianownikach,
- regułę opisującą sposób dodawania ułamków o różnych mianownikach.

Materiał zawiera:
- animacje pokazującą sposób odejmowania ułamków o różnych mianownikach,
- regułkę, opisującą sposób odejmowania ułamków,
- ćwiczenia interaktywne na odejmowanie ułamków.

Materiał zawiera ćwiczenia interaktywne na dodawanie i odejmowanie ułamków

o jednakowych i o różnych mianownikach.
Dodawanie i odejmowanie ułamków o różnych
mianownikach

Ta lekcja poświęcona jest zadaniom związanym z dodawaniem i odejmowaniem ułamków

o różnych mianownikach. Jeżeli chcesz sobie przypomnieć podstawowe wiadomości
dotyczące działań na ułamkach, zajrzyj do lekcji Działania na ułamkach zwykłych.

Dodawanie ułamków o różnych mianownikach

Polecenie 1

Zapoznaj się z poniższym filmem.

Film dostępny pod adresem h ps://zpe.gov.pl/b/P19VZFXUg

Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Animacja przedstawia w jaki sposób możemy dodawać ułamki o różnych mianownikach.

 Ćwiczenie 1 輸

Skróć ułamki i wykonaj dodawanie, a następnie uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij
w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości.

1
2 + 24 + 84 + 168 =
1
3 + 26 + 124 + 248 =
1
4 + 28 + 164 + 328 =

1 23 1 2
3 2 21 1 31 2
W poprzednim zadaniu składniki każdej sumy były sobie równe. Nie trudno dodać równe
liczby. Teraz nauczymy się dodawać różne ułamki o różnych mianownikach.

Ważne!

Aby dodać ułamki o różnych mianownikach, trzeba najpierw sprowadzić je do wspólnego

mianownika, skracając lub rozszerzając. Następnie należy dodać je tak, jak się dodaje
ułamki o jednakowych mianownikach.

Ćwiczenie 2 輸

Poniżej przedstawiono pewne wyrażenia oraz ich rozwiązania. Połącz w pary początki
równości z ich zakończeniami.

5
7 + 54 = = 26 + 65 = 76 = 1 61
7
5 + 125 = = 15
18 + 1618 = 31
18 = 1 1813
5
6 + 98 = = 84
60 + 6025 = 109
60 = 1 4960
1 + 43 = = 12 + 1520 = 27 = 1 207
2 20 20
1
3 + 65 = = 25
35 + 2835 = 53
35 = 1 3518
7 + 117 = = 77 + 8856 = 133 = 1 4588
8 88 88
3
5 + 43 = = 63
90 + 9080 = 143
90 = 1 5390
7 + 98 = = 24 + 43 = 45 =  1 14
10
Ćwiczenie 3 醙

Uzupełnij luki odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakujące
liczby dla każdej równości.

1 21 + 58 = 1 + =1 =2
1 31 + 2 45 = 1 +2 =3 =4
4 32 + 1 38 = 4 +1 =5 =6
6 75 + 3 23 = 6 +3 =9 = 10
5 54 + 2 67 = 5 +2 =7 =8
6 85 + 1 35 = 6 +1 =7 =8
7 87 + 1 56 = 7 +1 =8 =9
10 57 + 3 79 = 10 +3 = 13 = 14
5 25 49 58 16 9 5 30 1 14 15 9 94 17
15 40 63 35 24 40 8 35 8 21 21 24 63 24
25 24 45 28 8 9 1 41 17 20 2 31 49 29
24 40 63 35 21 8 24 24 15 24 15 63 40 21
4 21 12 23
8 24 15 35
 Ćwiczenie 4 醙

Przyjrzyj się dodawanym ułamkom i wynikom dodawania.

1
2 + 13 = 5 1
6, 3 + 14 = 7 1
12 , 4 + 15 = 9
20 .

Wykonaj obliczenia tak, jak w powyższych przykładach. Uzupełnij poniższe równości

odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej
równości.

1
5 + 16 =
1
3 + 17 =
1
9 + 15 =
1
7 + 18 =
10 15 10 14 11 14
21 56 23 45 30 56

Odejmowanie ułamków o różnych mianownikach

Ważne!

Aby odjąć dwa ułamki o różnych mianownikach, trzeba najpierw sprowadzić je do

wspólnego mianownika, skracając lub rozszerzając. Następnie należy odjąć je tak, jak się
odejmuje ułamki o jednakowych mianownikach.

Ćwiczenie 5 醙

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę
i wybierz brakującą liczbę dla każdej równości.

1 + 2 = 5 , czyli 5 − 1 =
3 9 9 9 3
2 + 3 = 23 , czyli 1 3 − 3 =
5 4 20 20 4
1 + 2 = 14 , czyli 7 − 1 =
3 8 24 12 4
10 + 4 = 37 , czyli 1 4 − 5 =
22 6 33 33 11

2 2 2 3 1 1
5 3 9 4 3 2
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 6 醙

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę
i wybierz brakujące liczby dla każdej równości.

+ 29 = 95 , czyli   59 − 13 =
1+ = 169 , czyli   169 − 12 =
2
+ 215 = 4215 , czyli   145 − 215 =
1+ = 127 , czyli   127 − 16 =
6

1 5 2 5 5 5 1 1
16 12 9 42 12 42 16 3
Ćwiczenie 7 醙

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę
i wybierz brakujące liczby dla każdej równości.

5 − 9 = − =
6 12
15 − 3 = − =
16 4
19 − 1 = − =
21 7
5 − 3 = − =
6 8
5 − 7 = − =
9 18
7 − 5 = − =
8 7

14 10 3 1 40 19 16 20 11 49 9 12 9 20
36 12 16 12 56 21 21 36 24 56 56 16 12 24
15 3 9 3
16 18 24 21
Ćwiczenie 8 醙

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę
i wybierz brakujące liczby dla każdej równości.

5
2 12 − 1 61 = 2 −1 =1
5
3 13 − 1 31 = 3 −1 =2
3 1
7 14 − 4 28 =7 −4 =3
5 54 − 3 16 = 5 −3 =2

6 2 1 24 5 19 2 5 13 1 15 5
28 39 28 30 30 30 12 12 39 4 39 28

Ćwiczenie 9 醙

Uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę
i wybierz brakujące liczby dla każdej równości.

5
4 61 − 1 12 2
= 4 12 5
− 1 12 =3 −1 =2
3 32 − 1 13
11
=3 −1 =2 −1 =1
1
7 15 − 1 11
30 = 7 −1 =6 −1 =5
15 17 − 3 48 = 15 −3 = 14 −3 = 11

28 7 33 5 14 2 33 11 64 9 28 26 11 3
56 10 39 12 12 30 39 30 56 14 56 39 30 4

32 8 32 65
39 56 30 39
 Ćwiczenie 10 醙

Przyjrzyj się odejmowanym ułamkom i wynikom odejmowania.

1 − 1 = 1
2 3 6
1 − 1 = 1
3 4 12

4 − 5 = 20 .
1 1 1

Na podstawie powyższych przykładów, uzupełnij poniższe równości odpowiednimi liczbami.

Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakujące liczby dla każdej równości.

1
5 + 16 =
1
3 + 17 =
1
9 + 15 =
1
7 + 18 =
14 14 10 11 15 10 15
45 30 21 30 21 25 56

Dodawanie i odejmowanie ułamków

Ćwiczenie 11 難

Benedykt ma w swojej biblioteczce książki przygodowe i książki o rowerach. Książki

przygodowe stanowią 1417 jego księgozbioru. Jaką część księgozbioru Benedykta stanowią
książki o rowerach? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie
wybierz poprawną odpowiedź.

Odpowiedź: Książki o rowerach stanowią księgozbioru.

2 5 3 4
17 17 17 17
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.
Ćwiczenie 12 難

Przez 19 lekcji pani od matematyki zazwyczaj wita się z uczniami i sprawdza obecność. Tyle
samo zajmuje jej sprawdzenie pracy domowej, a przez 12 1 lekcji pani zadaje nową pracę
domową. Jaką część lekcji trwają pozostałe jej etapy? Uzupełnij poniższą lukę. Kliknij w nią,
aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź.

Odpowiedź: Pozostałe etapy lekcji stanowią lekcji.

29 23 25 27
36 36 36 36
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 13 難

Na przedstawieniu dla dorosłych trzy piąte widowni zajęły kobiety, a jedną trzecią –
mężczyźni. Jaka część widowni nie została zajęta przez widzów? Uzupełnij poniższą lukę.
Kliknij w nią, aby rozwinąć listę, a następnie wybierz poprawną odpowiedź.

Odpowiedź: Część nie zajęta przez widownię stanowiła widowni.

3 4 2 1
15 15 15 15
Źródło: Zespół autorski Politechniki Łódzkiej, licencja: CC BY 3.0.

Ćwiczenie 14 難

Oblicz, pamiętając o kolejności wykonywania działań, a następnie uzupełnij luki

odpowiednimi liczbami. Kliknij w lukę, aby rozwinąć listę i wybierz brakującą liczbę dla każdej
równości.

+ 25 − 153 =
1
3
+ 23 − 214 =
1
7
1 21 − 56 + 123 =
1 + (1 3 − 3 ) =
3 4 5
4 31 + ( 34 − 83 − 121 ) =
2 31 + (2 181 − 56 − 19 ) =

1 3750 3 49 15
21
8
15
13
21 4 78 1 2960 4 85 11
12