ΤΟΜΟΣ 3

ΤΟΜΟΣ 3
ΤΟΠΟΛΟΓΙΑ
 Πρόλογος
Από τον Καθηγητή Στυλιανό Νεγρεπόντη

Η ωραία ιδέα, των πάλαι ποτέ μαθητών μου στο Μαθηματικό Τμήμα του
Πανεπιστημίου Αθηνών, σήμερα δε έγκριτων και αγαπητών συναδέλφων
μου, να επανεκδώσουν σε ένα pdf τις αρχικές χειρόγραφες Σημειώσεις των
μαθημάτων της πάλαι ποτέ Α΄ Έδρας Μαθηματικής Αναλύσεως στον
Απειροστικό Λογισμό, την Πραγματική Ανάλυση, την Γενική Τοπολογία, και
τις Μιγαδικές Συναρτήσεις, επαναφέρει στη μνήμη μας εκείνη την
ενθουσιώδη και «ηρωική» εποχή των ’70 και των ’80 στην οποία το
Μαθηματικό Τμήμα ανασυστήθηκε εκ βάθρων.
Όπως πρέσβευε και ο Πλάτων, μιμούμενος λόγους και κύκλους
γεωμετρικούς, με την ανάμνηση αποκτούμε αληθή γνώση, και ο κύκλος που
η ανάμνηση και η γνώση σχηματίζουν μας καθιστούν πράγματι νεώτερους.
Εκφράζω τις πιο θερμές μου ευχαριστίες στους φίλους Δημήτρη
Ιωάννου, Βαγγέλη Σταματιάδη και Μπάμπη Στεργίου για την πρωτοβουλία
τους. Χαίρομαι αφάνταστα για τα καλά σας λόγια που συνοδεύουν την
εισαγωγή της έκδοσης.
Σας εύχομαι να είστε πάντα καλά στην υγεία σας και να συνεχίσετε επί
μακρόν να συνεισφέρετε την πολύτιμη γνώση σας και τον γνήσιο
ενθουσιασμό σας και αγάπη για την Ελληνική Μαθηματική Παιδεία.
῎Ερρωσθε !

22 Φεβρουαρίου 2021 - Στέλιος Νεγρεπόντης

 Μια διαφορετική έκδοση !

Όταν κάποιος κλείνει μια διαδρομή σαράντα χρόνων στη μέση εκπαίδευση,
διδάσκοντας ασταμάτητα και με έντονους ρυθμούς σε μαθητές όλων των τάξεων , αρχικά
στα φροντιστήρια και μετά στο σχολείο, αναπόφευκτα έρχεται η στιγμή που κάνει μια
σύντομη καταγραφή αυτής της πορείας. Και νιώθει την ανάγκη να αρχίσει αυτή την νοερή
νοσταλγική πορεία όχι τόσο από τα μαθητικά του χρόνια, αλλά από το έτος που
απέκτησε, με πολύ όπως πάντα κόπο και πολλές προσδοκίες, τη φοιτητική ιδιότητα. Από
τη χρονιά που ξεκίνησε τις πανεπιστημιακές του σπουδές .
Οι δικές μας σπουδές ξεκίνησαν και ολοκληρώθηκαν μέσα σε μια ξεχωριστή για την
Ελλάδα περίοδο, την περίοδο 1974 – 1980.Η χώρα μας είχε μόλις βγει από την σκληρή
δικτατορία, το φοιτητικό κίνημα ήταν στις δόξες του, η κοινωνία πάλλονταν από αγώνες
και διεκδικήσεις για ελευθερία, δικαιώματα , μόρφωση και δικαιοσύνη. Οι νέοι φοιτητές,
από κάθε γωνιά της πατρίδας, κουβαλώντας τα βαθιά στοιχεία των ιδιαίτερων πατρίδων
τους , βρίσκονται μέσα σε ένα πολύπλοκο και συχνά ακατανόητο περιβάλλον.
Από τη μια μεριά ορθώνεται η σφοδρή επιθυμία για γνώση και σπουδές και από την
άλλη συνταράσσεται ο εσωτερικός του κόσμος από νέες ιδέες, πολιτικές και κοινωνικές,
που όχι σπάνια τον βγάζουν από τους πρωταρχικούς στόχους του, έστω και προσωρινά.
Όπως όμως συμβαίνει σε κάθε ιστορική περίοδο και σε κάθε κοινωνία, έτσι και
εκείνη την περίοδο το Πανεπιστήμιο είχε τη δική του μεγάλη συμμετοχή και ευθύνη στο
χτίσιμο της νέας Ελλάδας. Μέσα στους στόχους του ήταν η κατάκτηση νέων και υψηλών
επιστημονικών κορυφών , ώστε να γίνει η Ελλάδα μια σύγχρονη και ανεπτυγμένη
κοινωνία. Και αυτό , αν κάνουμε σήμερα έναν ψύχραιμο απολογισμό, έχει επιτευχθεί σε
ικανοποιητικό βαθμό, με έναν ιδιόρρυθμο κατά κοινή ομολογία τρόπο.
Για κάθε όμως μεγάλο σχέδιο, για κάθε όραμα, πρέπει να υπάρχουν και οι άνθρωποι,
που με την αξία και την εργατικότητάς τους θα το υλοποιήσουν. Στο Πανεπιστήμιο
Αθηνών και ειδικότερα στο Μαθηματικό τμήμα, οι άνθρωποι αυτοί υπήρχαν.
Δεν θα μπούμε σε μακροσκελείς αναφορές και αναλύσεις, αλλά θα περάσουμε στην ουσία
αυτής μας της εισαγωγής.
Όταν περνούσε κάποιος από το διάδρομο της Γραμματείας της Φυσικομαθηματικής
Μαθηματικής Σχολής στα Ιλίσια, ήταν αδύνατο να μη διαβάσει σε ένα από τα γραφεία την
επιγραφή :
 Α΄Τακτική Έδρα Αναλύσεως
ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ : Στυλιανός Νεγρεπόντης
Και πραγματικά, ως νέος φοιτητής, ένιωθες δέος μπροστά σε αυτή την επιγραφή.
Δίπλα μάλιστα από την πόρτα του γραφείου έβλεπες αποτελέσματα εξετάσεων στον
Απειροστικό Λογισμό, στην Πραγματική Ανάλυση, την Γενική Τοπολογία και τις Μιγαδικές
Συναρτήσεις. Και επειδή αυτά τα αποτελέσματα δεν σου έδιναν την αίσθηση ότι ο δρόμος
των μαθηματικών σπουδών και ειδικά με αυτόν τον Καθηγητή θα είναι εύκολος, το δέος
γίνονταν αγωνία αλλά συγχρόνως μετατρέπονταν σε πείσμα και κίνητρο για μελέτη και
προσπάθεια.
Όμως οι νέοι έχουν πολλές αρετές, καλό μυαλό , πείσμα και απίστευτες δυνατότητες.
Έτσι , όπως και τόσοι άλλοι φοιτητές πριν και μετά από μας, βάζοντας τα δυνατά μας
διδαχθήκαμε και εξεταστήκαμε επιτυχώς όλα τα μαθήματα της Έδρας .
Παρακολουθήσαμε τις πιο πολλές από τις παραδόσεις του Καθηγητή κυρίου Νεγρεπόντη
και αποκτήσαμε μια πρώτη αίσθηση τι περιέχουν αυτά τα μαθήματα με τους μοντέρνους
αλλά τελείως ακατάληπτους για μας τίτλους :
Απειροστικός Λογισμός -Πραγματική Ανάλυση - Τοπολογία κλπ
Τα χρόνια των σπουδών περάσανε, γίναμε πτυχιούχοι και φύγαμε είτε για Στρατό είτε για
την έναρξη της επαγγελματικής διαδρομής. Όμως μέσα στη βιασύνη και το πάθος της
εποχής, βλέποντας τα πράγματα με το σημερινό βλέμμα, μάλλον κάτι ξεχάσαμε, κάτι
πολύ βασικό. Ξεχάσαμε ή παραλείψαμε να περάσουμε από εκείνο το γραφείο , να
ευχαριστήσουμε τους ανθρώπους της Έδρας που μας δίδαξαν και να τους
αποχαιρετήσουμε.
Νιώθουμε κάπως αμήχανα σήμερα για αυτή την αμέλεια , αν και αυτός ήταν γενικά ο
κανόνας. Όπως όμως και να το κάνουμε, ήταν μια παράλειψη.
Ευτυχώς, τους Πανεπιστημιακούς μας δασκάλους εκείνης της εποχής, ανάμεσά τους και
τον κύριο Νεγρεπόντη, τους συναντήσαμε αργότερα πολλές φορές σε Συνέδρια, σε
μαθηματικές ημερίδες, σε εκδηλώσεις και με κάποιον τρόπο σε κάθε περίσταση τους
δηλώναμε περιχαρείς και περήφανοι συνάμα ότι υπήρξαμε φοιτητές τους, πως η ζωή
μας έχει μπει σε έναν καλό δρόμο. Έδειχναν σε κάθε περίπτωση μεγάλη ευχαρίστηση.
Μάλλον αυτή φαίνεται πως είναι η μεγαλύτερη ικανοποίηση ενός δασκάλου και το
βλέπουμε και οι ίδιοι πια όταν συναντάμε παλιούς μας μαθητές.
Μετά από σαράντα όμως και πλέον χρόνια, γεννήθηκε μια μέρα εντελώς τυχαία και
αυθόρμητα μια ωραία σκέψη : Γιατί να μην συγκεντρώσουμε τα βιβλία που έδινε η Σχολή
και να τα εκδώσουμε ηλεκτρονικά, ώστε να είναι άμεσα προσβάσιμα όχι μόνο στους
σημερινούς φοιτητές αλλά και στους συναδέλφους ;
Και να ! Η σκέψη μας αυτή έγινε πολύ σύντομα πραγματικότητα.
Με μεγάλη ικανοποίηση λοιπόν αφήνουμε σε ηλεκτρονική μορφή ως παρακαταθήκη
στους νέους μας φοιτητές και συναδέλφους τα βιβλία Ανάλυσης του Καθηγητή
Στυλιανού Νεγρεπόντη, τα βιβλία που εμείς μελετήσαμε στα φοιτητικά μας χρόνια. Τα
βιβλία αυτά στο πέρασμα των χρόνων άλλαξαν, ξαναγράφηκαν, και τη θέση τους πήραν
άλλα, ασύγκριτα πιο πλήρη και στοιχειοθετημένα με σύγχρονο τρόπο. Όμως και εκείνα,
τα πρώτα, γραμμένα με το χέρι, πέραν της συναισθηματικής για μας αξίας, έχουν τη
δική τους ταυτότητα. Αποτελούν την πιο μοντέρνα για το Ελληνικό Πανεπιστήμιο μορφή
παρουσίασης αυτών των κλάδων και δεν έχουν στο περιεχόμενο να ζηλέψουν πολλά
ακόμα και από πιο σύγχρονα βιβλία .
Πρέπει στο σημείο αυτό να ευχαριστήσουμε τον Καθηγητή μας Στυλιανό Νεγρεπόντη
που με χαρά δέχθηκε νε ξεκινήσουμε αυτή την προσπάθεια αλλά και για την πολύτιμη
βοήθειά του να την ολοκληρώσουμε, δίνοντάς μας τα σε άριστη κατάσταση βιβλία από
την βιβλιοθήκη του, ώστε το περιεχόμενο αυτού του αρχείου να είναι χωρίς ψεγάδια.
Κλείνοντας, θέλουμε να του πούμε με ζεστό τρόπο , με πολύ σεβασμό, πως είμαστε
περήφανοι που υπήρξαμε φοιτητές του, ότι η μαγιά που μας έδωσε έπιασε τόπο, πως
προσπαθήσαμε να γίνουμε καλοί δάσκαλοι και όλα αυτά χάριν και σε εκείνον. Το τι
καταφέραμε, θα μας το πούνε και εμάς αργότερα οι μαθητές μας.
Του ευχόμαστε λοιπόν υγεία και μακροημέρευση, ώστε να χαρεί από το σκαλί της τρίτης
…νεότητας τους γλυκείς καρπούς της μακράς , πλούσιας και επίπονης πορείας του ως
Καθηγητής, ως Δάσκαλός μας !

Δημήτρης Ιωάννου- Βαγγέλης Σταματιάδης – Μπάμπης Στεργίου

*** Το εξώφυλλο φιλοτέχνησε ο εκλεκτός φίλος και συνάδελφος

Μιχάλης Νάννος, τον οποίο και ευχαριστούμε