Scribd Logo
Upload

Welcome to Scribd!

  • Müdabil Çiftçi

    Uploaded by

    Irfan Kokdas
    43 views10 pages

    Original Title

    müdabil çiftçi

    Copyright

    © © All Rights Reserved

    Available Formats

    PDF or read online from Scribd

    Did you find this document useful?

    Is this content inappropriate?

    Report this Document

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    43 views10 pages

    Müdabil Çiftçi

    Uploaded by

    Irfan Kokdas

    Copyright:

    © All Rights Reserved
    Download as PDF or read online from Scribd
    Flag for inappropriate content
    of 10
    Kebikeg / Says 4. 1996 IZMiR'DE CiFTCI MUBADILLER Gt sorunu angi sebepten aynaklanirsa kaynaklansin, hem goed yasayanlar igin hem de ‘onlart yerlestirmekle yikiimlii olan devlet igin hig de kolay deildir. Bu hassas dOnemin olabildigince kolay atlatilabilmesi, toplumsal uzlagmamn asa bir sire igersinde hem sosyal ve hem de ekonomik anlamda gergeklestiilebil- mesi, cok iyi diizenienmig bir iskan siyasetini kagimlmay kalmaktadir. Ancak her iskin dineminin senelerce devam ‘eden tartismalarla uzamast ve kolaylikka gOziime kavusturulamamasi, iskann uygulamada hig hesapia olmayan yan sorunlan. ¢ok gabuk tretebilmesi, iyi ‘skin siyasetinin hangisi oldugu konu- sunda suphelerin ortaya cikmasina neden ‘olmaktadir, Her dinemde farkh sorunlar -g6¢iin temel sorunu olarak belirmesine ramen ana unsur, herkesin meslegi, ye- teneBi ve yetistibi yer dikkate alimarak yerlestirilmemesinde toplanmaktadir. Bu- ‘nun iskin konusuna g6ziim kazandiran temel anahtar durumunda olduju yasan- mis gg olaylarina bakilarak rahatlikla sdylenebili. Inceleme konumuz olan Izmir, 1923 sonrasinda mubadeleye baht olarak ortaya gikan gog sorununu, senelerce devam edecek tartismalarla ve géziimden Tillay Alim Baran weak ardi arkast gelmeyen Onerilerle yasamgtir. Izmir igin bu dinem diger jetted far olarak elimi, Conk jzmir‘de yerlegmeyi bekleyen mibadil- Jerin yanisira 1922 Izmir yangint dolay:- styla evi yanan ve kendilerine "Harik- zede" denilen madurlar, mesken bubran dolayistyla ev bulamayan memurlar, iskin alanlan fzmir olmadii halde bu kangikhktan yararlanarak Izmire gelen hak sahibi olmayan insantar iskanin Snemli pargalarint olusturuyorlard. Diger taraftan Izmir 1923 sonrasinda toplumsal yapisim ve 0 yapinn ifadesi olan sanatin, Kiting, yasam tarzims ve yerlesim dizenini farklilastinyor adeta Kabuk degistiriyordu. Herkesin kaybet- tii veya birakuii mah Slciistinde endisine mal verilmesi, insanlarin ve mallarin defig tokugu olarak basit bir sekilde clisinilmiigse de mibadelenin bu Kadar kolay olmadijt gok kisa bir sire sonra ortaya gikmistr Kurtariims olan Anadolu'da sayilamayacak kadar bir néifus kendi- lerine bannacak bir yer bulmaksrzin dolagip duruyordy. M. Venizelos'un kendi agzyla sdyledigi gibi Rum ‘g0gmenleri Yunanistan’daki mustumanta- nin evlerinde barnabilme olanagimt bulurken, yizbinlerce Turk evsiz-barksiz 175 Kebikeg (Say 4. 1996 olan kiitleyi daha da biybtecek ‘bir sekilde Tirkiye'ye gelmek igin Yunanis- tan‘da bulunan evlerini birakip cikmak zorunda kalacaktar.! Genelde Tiirkiye'de ve lzmir‘de en ‘cok tartiilacak geylerin baginda iste bu sorun, yani Tirkiye'deki ve Yunanistan'- daki mallarm durumu, dolayisiyla hangi farafin daha magdur oldugu konusu geliyordu, Tartigmalarin baslangicinda, Mu- badele Imar ve Iskan Vekilitemir Mebusu Mahmut Celal Bey Mecliste ” Rumeli‘de muhtelit mibadele heyetine verilmig yz. yirmi bin tane beyanname vardir ki bunlar tetkik olunmak tizeredir. ‘Ancak, hikiimet namina resmen sarih bir sekilde bizim memlekette olan Rumlann biraktigi emvalin kiymeti sudur_ ve Rumeli‘dcki dindaslarumizin_biraktit emvatin kiymeti sudur diyebilecek bir mevkide degilim. Ancak sureti umumiye- de ve sureti hususiyede edinebildigim baz mitalaat ve malumat vardir ki bunlanin kati olmadigim ifade etmekle beraber arz edebilirim ki herhalde Rumeli‘den gelecek zevatin memleketle- inde terk ettikleri malar buradaki Rumlarin terk ettikleri maldan daha Kiymetlidir, ve krymet itibariyle daha oktur..." > demekte ve net bir bilgi Sunamadigi gerekgesiyle de elistiilmek- tedir. 1923'e kadar gegen on yilda Turkiye 4 milyon civarinda nifus kaybina uradi, Bu kaybin ckonomik etkisi, cofunlugunu 18 ile 50 yas arasindaki erkeklerin tegkil ettiBi savag zayiatt nedeniyle daha da biiyik oldu. Savagin sonlaninda Izmir deki 391 sanayi kuralugundan 344'tniin sahibi ve isletici- 1 Seha Meray, Lozan Konferanss Tanaka, Bel. sgeler, Taken I Cit Ankara, 1968, 121. 2 TBMM. Zabu Cerides, Cit 8/1. Devee 1, Igima Is. 792. 176+ Ciftei Mubadiller si Rum niifusundands.> Bu konu ile ilgili olarak bas- vurdugumuz. 1339 senesi_istatistigine ‘g0re gayrimislim erkeklerin mestek ve sanat itibariyle durumunda tarim disi alanlardan olanlar en Onemli grubu olus- turmaktadae.* Mubadelenin gergeklestigi alke olan Yunanistan'da Birinci Dunya savagindan nce mifus 5.000.000 iken ‘savagtan sonra bu 6.200,000'e gikmistir ki bu nifusun meslek ziimreleri agisindan yiizde oramna baktigimrzda en biyak grubu %49.6 ile ziraat kesiminde olanlar ologturmakta, ve onu %15.7 ile sanayi inlemektedir.° Turkiye'yi terkeden Rumlarin ‘Onemli bir kismint tarim dist kesimden olanlar olusturmakta idi. 1928 Yunanis- tan sayimlarna gore Tirkiye'den 90g eden ve ankete cevap veren 880.000 Rum'un 250.0004 tarim sektoriinden geliyordu, Bunlann biyak counlugu tall yetistiricleriydi. Tatin treticileri ise ikinci siray: almaktadir. 1926'da ‘Yunanistan'da bageihik, multecilerin gel- mesiylebirlkte buyik nem kazanmistr Tutun ve kuru tzimin Turkiye'nin 1923'le 1929 arasindaki ihracatimn %40 yyakan bir kismim: olusturugu diigimalirse, bu diriinlerin Gretiminde. uzamanlasims bir nGfusun komsu tikeye gitmesiyle

    You might also like