You are on page 1of 10
TAP CHI KHOA HOG DHOGHN. KHAH & NYT Xx! So 2 2005 QUA TRINH DOI MOL TU DUY VA HOAT DONG THUC TIEN CUA DANG TREN LINH VUC DOI NGOAI (1986-2004) 1, Qua tinh doi mdi te duy déi ngoai ‘Tie cudi thap ky 70 cha thé ky XX. Cach mang Viet Nam diing tude nhiing kho khan nghiém teng: Vin vao su kién Campuehia (1979), (ding déiu 1A My) nén hanh bao vay. phong toa vé anh té 66 lap vé chink ui doi vor nude ta Viet Nam gn nhwe bic lap voi Khu vue va quée te nhiéu nude tyong quan bé Ong, Furuta Motoo, giao su nguir Nhat chuvén nghién ciu Viet Nam nhan y vé thot ky nay nhut sau: “Saw kht ehicn tranh ket thie, Viet Nam ra: vao “that ky lanh gid”... hink dnh Viet Nam phan nao bi phai ma di, va lic bay gid eht co rat it nyu con gilt ditge méi quan tim dén Viet Nam. Ngay cd trong gidi khoa hoc, now 6 ai dé nght t0 chite mot hoi nghi vé View Nam cing thuimg bi cot la “thick Vier 116, 9}. © tong nude, khang hong kink té - xi hor dién ra ney cng gay gait, Cach mang V luc nay dat ra hai y a Nam” cau edp bach Mot fa, phai gui toa tinh trang cang thang, déi dau eda ede thé lee tha dich, pha thé bi bao vay, cam van, nham ué tt thiét lap val md rong quan hé grdta Viet Nam voi ete khu vue vai hén ngoin dé nude nude, tao mdr trudng thuan lui tang eung hop fy dung, phat trién dat, Hai la, phai dua nude ta ra Khoi khung hosing kinh té - ch phat trién gia Vier Nam xii hoi, thu hep khoaing « Dinh Xuan L; khu vue, trong boi canh hoi cha nghia khang con. De git quyét cae you edu tren, Dar hai dar bidu toan que Min thu VIZ 1986), A dinh: “Dang phai doi mar ve nhiéu mat... d6i mdi dang 1a you cu bite thidt cia su nghi¢p coy nghia sing con” [6, tr.124-125] ach mang, la van dé Duong lai doi ngoar cua Pang Cong san Vier Nam tai Par hdr lan tha Vi. vé chu truong | tuy in duge hoach thie he phudng thie tap hop lie lidng theo dac trung cua thdi ky chién tanh nhung trong van kién Dai hoi da phan Anh v6 nét nhing d co ban, va dinh ten co sé ¥ va lanh, 1 mdi ve tw duy déi ngoai cua Dang ‘Tren ed si phan tich ding nhéng bién dong cua thé gidi va xu thé qué té, Dang ta sac dinh cha trudng dor ngoat Ket hyp site manh di thai dar trong diéu kién moi”, dap ung yeu oii trong nude va phat hyp vai xu th 1 toe vai stic manh quoe te An ninh va phat tién kink té 1a har mue teu ed biin Gong ete muc Ge eo hoat ving tung hyp mang. Trong mét thé gidi ma su hyp tac lién kel vé kinh t, su dan xen loi ich va ste phu thude Kin nhaw ngay cing a dong di ngoat Tuy nhién trong dhéu kién cu thé, vi tri, vai tro cua muc tiéu c6 thé thay déi cho phi vdi yeu cdu cha nhiém vu cach TS. Trung tam dao tao. bd dudng ging vién ly ludin chinh tn, Bar hoc Quée gia Ha NB tang, thi van dé an ninh eda mot qu gia phai gan véi an ninh khu vue, tham chi an ninh cha cd thé gidi. Vide Viet Nam tham gia tich eye vao qua trinh én két, hop tac kinh té khu vue va quée té sé la mét bao dam quan trong cho an ninh caa Viet Nam. Nghi quyét 13 cua Bo Chinh ui (5-1988) vé nhiém vu vd chinh sch déi ngoai trong tinh hink mdi, da chi ra nhitng co hdi, thaeh thie d6i véi cach mang nude ta va khdng dinh “Igi ich cao nat cita Dang va nhan dan ta IA phai cing cd va gitt ving hoa binh dé tap trung stte x4y dung va phat trién kinh té Dé 1a nhan t6 quyét dinh cing cé, git viing an ninh va dée lap... Can phai cé quan diém mdi vé an ninh va phat tr khang dinh manh mé phuong hudng wo tién tap trung cho su nghidp git viing hoa binh va phat trién kinh té" [19, t.2 8]. BO Chinh tri chi ra rang: "véi mot nén kinh té manh, mOt nén quée phong vita di manh cing vdi su md rong quan hé hop tae quée té ching ta st nhiéu kha nang giit viing doc En trong thdi dai ngay nay dé cang c6 ap va xay dung thanh cong chi nghia xa hoi hon" (19, tr.2-8]. Cha trudng cba Dang 1a: trong quan hé quéc té phai "thém ban, bat tha", tich cue phan hoa hang ngi déi phuong, Lim that bai am muu bao va kinh té, chinh tri chuyén cude ¢ diiu, tha dich, trong cng ton tai hea binh. Trén linh vue hoat dong dé ngoai da cé mét su cd lap ta vé kien quyét cha: dong iu tranh Ui tink trang doi aang dau tranh va hop diéu chink quan ong, do la wee sac dinh: néi dung ed ban cua chinh sach dor & doi ngoai Lam wu tién hang dau. Nghi quyét Trung wong su ngoai la Lay kinh t Pink Xuan Ly khoi VI (31989), dat ra “chuyén manh hoat déng ngoa quan hé chinh tri 1a chi yéu sang quan hé chinh tri - kinh té, mé rong quan he kinh té, phue vu cho su nghiép xiiy dung va bao vé dat nude" [7, tr.40], yeu edu 1 giao Ur Thue té cho thay rang, tu duy mai ve ddi ngoai thé hién 6 Dai hdi VI, sau do hi quyét 13 cua BO Chinh tri va che Nghi quyét Trung uong khie phat trién, da thé hién r@ su diéu chinh chién luge déi ngoai chia nude ta trude tinh hinh mdi. Su diéu chinh nay da dat nén méng cho chién hige déi ngoai doe lap wt chu, rong mé, da dang hoa, da phyong hoa quan hé quéc té cia Viet Nam dau thap ky 90, tinh hinh thé gidi tiép tuc cé nhiéu bién dong. Ché do chinh tj - xa hdi da thay dor 6 che nude x hdi cha nghia Dong Au, Lién Xo; thé luc thi dich tang cuing hoat dong chdng pha nhi nghia xA hdi trén toan thé gidi. Trude i m xoa be hoan toan chu nhiing bién déi_ cha quan hé quéc té, chu. trudng déi ngoai cha Dang tiép tue dude diéu chinh pha hgp véi tinh hinh ‘Trén ed sé nhan thite, trong dé song chinh tri - kinh té quée té, quan hé gitta cae quée gia, din tde, bén canh I9i ich mang tinh giai cap, mang tinb y thie hé con ¢6 nhimg loi ich mang tinh pho bien tinh ton ciu, rong dié twduy xfe dinh "ban, th thae hé don thudin khong con pho hoy nia, ma dar her phair mém déo hon, ink hoat hon VIL 1991), khaing dinh chu truong “hap tac, binh dang vi cing ¢6 loi vai Lat ca cde mutde, Khon, phan bigt ché dé chink tri + xa hor khav nhau, trén ed sé ede nguyén tie cling tor tai hoi binh" [8, t.S8), voi phudng chain kién nhu vay theo teu eht y Dar hor ap ct Kho li DHQGUN. KUXIES NL PANT So 2. 200 Qua teint dor mot urduy yi hat dong tha wen et “Viet nuGe trong cong déng thé midi, phan dau vi hoa binh, doe lap va phat ineén" [S, tl47], Dai hoi yeu cau qui da dang hoa, da phudng hoa quan hé kinh té voi moi que ya, mor 16 ehiie kinh té va gia nhap cae t chute quie té va cdc hip hdi kinh 16 khi cain thict Nam muon la ban vii t n Uriel vide va ed diéu kin, Nghi quyét Hoi nghj Lin thi ba Ban chip hanh Trung wong khoa VIP (6 1992), da thé hién nhan thute su sac ewe Dang vé ste manh quyét dinh dé thu hién thanh sue nghigp déi mdi la d ste manh iiy do con nguai Viet Nam va din te ta, nhan dan ta ti tué, ¥ chi eu: hém nang cua dat nude mi co. Tuy nluén, trong théi dai ngay nay, khong mdt_quée gia nio tu khep kin, tw co lip minh véi thé gidi ma phat trién duge. Dac biét la voi Vigt Nam, mgt nude dang phat tin, véi nén kinh té con lac hau thi cing cin phai tranh tha nguén luc ben ngoai, gop phan thue hién thang loi cite mye tid etia cong cude doi mdi. HOi nghi Trung wong kin thit ba nban manh da phuong hoa quan hé doi ngorr tren nguyen tic vice md rong, da dang hoi ton tong dc lap, cha quyén, toan ven Janh thé, khong can thigp vao noi bd etia nhau, binh ding, cing co Ii bio v6, phat ign kinh té, gitt gin vi phat huy nhding truy nén van hoa din te uép thu cai 6 nghiém quan ly cia nude ngosu, tiép cin thi trudng thé gidi, nhung phsii dim bao an ninh quée gia, biio vé tai nguyén, mdi én thong vi biin sie tit dep Mo rong cuts d von, cong nghe, kinh truding, han ché dén mic t61 thiéu nhiing mat tiéu cue phat sinh trong qua tink md cua Fayre Khun hun DHIGGUN, KUNE S _ ee —_ 19 Dan hoi Hin thet VIL (6.1996), Dang ta da hoan chinh va cu thé hoa quan diém déi agoai cha Dang tit Dar hoi VI dng théi xe dinh rd hon chinh sich déi ngoai vdi che déi vie cu thé nhu: tang cuiing quan hé vé Jing gidng va cae nude trong 16 ehite ASEAN; cing co ban bé thdng: coi trong quan hé vii nude quan hé vdi che nude © nude cae trung tim kink té phat trién va chinh ti thé gidi; doin két vai cae nude dang phat tién, vdi phong trao khong lién ket; tham gia tich cuc va dong gop cho hoat dong ciia ci cae dién dan quie té 616 chite quéc té. Dé qui wi té phat huy higu qua tich cue, Nghi quyét Trung wong lan thi tw khoa VIII (12-1997), nhan manb viée phat huy tt ndi hic két hgp vai md réng hap tae quic 16, coi diy 1A vain dé co ban quyét dinh thanh cong st nghidp cong nghiép hoa, hién dai hoa va duy ti su phat tnén bén viing cho dat nude, Mot trong nhung chinh sich lan ma Nghi quyét nhdn manh la "tén co sé phat huy ndi lye, nh md rong quan hé quée thue hién nhat quén, lau dai chinh sich thu hut cae nguén lye ben ngoai” [10, wr.59). ‘Trong khi khang dinh toan cu hoa 1a mot xu thé khich quan, Dai hor lin thé IX eda Dang (41-2001) déng thir chi vo xu thé nay dang bi chi phéi bar eae nude phat wién, giv nén stt bat binh ding va nguy ed dot voi cie nude dang phat trign, ehinh vi vay, Dang you edu quan triét cu thé hon quan diém doe lap, te chd, Lain div ten, Van kién Kim ro han quan diém vé xdy ding nén kinh té doc lap ti chi, trong a6 khang dink y dung nén kinh té dée lap tu eha phai di déi vdi cha dong hoi nhap kinh té quée té, md réng va néing cao higu qua kinh té déi ngoai, két hgp ndi lve vdi quan hé vdi cae nude nhung khong dé nén kinh té Vigt Nam bi Ié thude va bi su ngoai. Diém méi vé chi dao hoat dong doi ngoai trong Van kién Dai hor 1X 1a vie Dang nhan manh van dé cha véu, trude hét eda hi nhap khu vue va hoi nhap quée té 1a hi nhap vé kinh té Nhan thite day di “lye” va “thé” ctia dat nude sau 15 nam déi méi, Dai hdi IX da phat trién phuong cham “Viet Nam mudn 1a ban véi cde nude trong cong déng quée té phan dau vi hoa binh, déc lp va phat trién” ca Dai hdi VIL thanh “Viet Nam sin sang 1a ban, la déi tac tin ey eda cae nude trong cing déng quéc té, ph vi hoa binh, dée lip va phat tr tr.119] dau (1, Nham day manh hgn nia cha trugng héi nhap kinh té quéc té. fy 27-11 2001, BO Chinh tri ban hanh Nghi quyét sO 07-NQITW Vé hoi nhdp kinh té quée n diém chi dao, Nghi quy you cu quan triét cha trudng di due xe dinh tai Dai hoi IX Ia nhap kinh t@ quée té tinh thi chu dong hoi a khu vue theo da noi ly n phiit huy té néing » higu qua hgp tie quée té bio ddim doe lap, ty cha vi dink hudng xa hoi cha nghia, bao vé yi ich d quoée gia, git! gin ban sie vin hoa dan te, bao ve mor trudng” (17, tra]. Ngoar ra, Nghi quyét con nhan manh cic quan diéim: hoi nhap kinh té la su nghiép eta to’n ¢ in toe, an ninh n; hd: nhap kinh té q trinh vita dau tranh va canh tranh. tél qua vita Dinh Xuan Ly 6 nhiéu co hoi vita khong it thach thi phai nhan thie day do kinh té nude ta, tit dé dé ra ké hoach va 19 trinh hgp ly, vita pha hgp vdi trinh dé phat trién eda dat nude... Nghi quyét dé ra 9 nhiém vu cu thé va 6 bién phap to chite thye hign qué trinh héi nhap kinh t€ quéc té nhim phat huy khai thc ti da ete nguén lye bé dé tao thé va lye méi cho cong cude phiit trign kinh té - x hoi, dua dat_nude tien nhanh, tién manh, tién ving cha trong thé ky XI Khang dinh quyét tam cua Dang ve hoi nhap kinh té quéc té, Hoi nghi Trung uong lin tha Chin, khoa IX (5-1-2004) nhan manh, trong hai nam t6i, phai e6 bude di manh mé hon va thuc hién eé higu qua cic cam két cing 16 trinh hor nhap kinh t@ quée té chuiin bi tét cac diéu kin trong nude dé sém gia nhap TE chite thuong mai thé gidi (WTO); kién quyét dau tranh véi moi biéu hién cia loi diém nén no d6 ndi hue, ngoiti h cue bo Lum kim ham tién trink hoi nhap kinh té quée té [12, tr.87-88], Chu truong cia Dang He “xed bo quy dinh khang cho nude ngoai du tt vao nhiing linh vue ta c6 thé tg Fam vi chi: truong nay trén thie té chi dap img y cic doanh nghiép trong nude muén ne trinh canh tranh, bat Ii cho nén kink té, cho ngudi tiéu ding va khong phi hop véi tién trinh héi nhap kinh té quéc te" [1, 107] mu 2. Qua trinh thye hign dudng 16i doi ngoai ca Dang thdi ky doi mdi Cang voi viée hoach dinh chu truong chinh sich déi ngoai, Dang ta da chi dac it sao qua tinh t chite trién Khai hoat dong déi ngoai cia Nha nude nam 1986, dé thao gd ede kho khan, cat Tur sav Taye Kihons fare DHQGHIN. MINIS NV TN See 2 200 Qui tein dor mde ue duy vit hoa dong thie Hen eta Da tra, mo cu Viet ny dai tip rung gi dé ean bi Thw nhat. quyét vin dé Campuctia. Ta nam 1978, My, ‘Trung Quoc, Hep hi ese quoe gia Dong Nam, A (ASEAN) vi Viet Nam rat quan khor Campuchia Li dieu kién Hen quyét dé chim dit bao vay, cfm van va binh thidng hoa quan hé vér nude ta. Nh Campuehia" va phuang each gir quyét an dé nay eda Ding tit giita thap ky 80 trd di di c6 su thay déi. Tit thing 3-1989, Viet Nam thé hign quyét tim “gop phin tich cue gidi quyét vain dé Campuchia bang chinh ui déng thi chu vide rit hét quan sém trong tuding hap chua co gidi php vé Campuchia” [7, ty 40). Chu trugng ding din nay da din dén vide thang 9-1989, quén tinh nguyen khéi Campuchia. Nam Higp dinh Part (23-10-1991) vé dign cho van dé Campuchia, da mé ra tién dé quan trong de Viet Nam thie day quan hé voi khu vue vit cong déng quée té quan hé vdi exe nude 1 quyet nhenys wai mot sé nude khae dat viéc din thue vé "vain dé n bj tat st Nam rut hé toan ich That hat, tien hanh es én kinh t@, tao diéu kién cho vide mé rong quan he kinh t@ véi cite nude. 1986, cing véi viée chuyén doi nén kinh 1@ ké hoach hoa tap trung quan héu, bao cfip sang nén kinh té hang hoa nhiéu thanh phin theo dinh huéng xa hoi chi nghia, Nha nude Viet Nam da timg bude tao lap nhiing diéu kign kinh té va c0 sé hién két, hop t Tu sau nam phap ly cho v vai cae nude ‘Thue hién quan diém khuyén khich thu hit von daw tu mude ngoln, thing 12 1987, Quoc hdi nude ta ban hanh lat Tup oes Kleut hoe DHQGHN, KUNI SY FAN, Sit 2, 2008 (iw Hu nue ngoar Ga Viet Nam, Day la Lin dau nén Nha nude tao es s6 pha cho eae hoat dong dau tu true tiép nude ngoii vao Viét Nam, Bang viée nay, Viet Nam da “md canh eta dau tien dé thu wn, thiet bi va kink nghiém ela tu bin nude ngoai vao dung dait nude" [18, tr.18) hat nguon v Sau bon kin duge sta dir va bo sung (lin thi nhat, 30-6-1990 1992; Kin thit ba, nam 1996: nam 2000). Luat dau tu nude Viet Nam da duge diéu chinh theo hydng, “ma lan hai, 12+ Jain chit tu, ngoar tar ca véi dau til nude ngoai ceding nhu voi ngudi dau tu trong nude: Trén linh vuc kinh té déi ngoai, tic nam 1989, Nhi nude ta da xoa bé tinh trang doc quyén mang tinh chit trong san xuadt va trong » khéiu (64, Ur 30) chu truong cua Dai hoi V “nha nude doc quyén ngoai thudng va ‘Trung wong thong nhat quan ly thuong” [5, tr.70], thi day 1 bude dai mai dau Gen wen inh vue kinh té déi ngoat cua Viet Nam, ett kinh 0 vai quyén doanh xudt nha cong tie ngoar Thit ba, binh thing hoa va phat trién quan hé Vict Nam - Trung Quée. Dai hdi.VI néu rd: “Vigt Nam sin sing am phiin vdi Trung Quéde bat cif luc nao, bat ett cp nao va bat ett d dau nhim binh thudng héa quan hé giita hai nude, vi loi ich cua nan din hai nude, vi hoa binh 6 Dong Nam A va trén thé gidi” [6, ty.107}. Viét Nam da chi dong dé nghi hai bén cham duit hoat dong va trang; giim tuyén trayén tho dich; thue hién nhiéu hoat déng ngoai giao hiu nghi Trude nhiing ding thai cia Viet Nam, phia ‘Trung Quée da néi lai dam phan (tu 1.1989), Dén thang 9-1990, dién ra cude d gp cfip cao gitta hai nude tai Thanh Do (Trung Quée), da; la su kién mo déiu cho. vige binh thudng hod quan he Vigt Trung. Ngay 5-11-1991, Téng bi thu Dang CS ig san Viet Nam Dé Muai va Chu tich Hdi déng Bé trudng Vo Van Kiét din dau doin dai biéu c&p cao Viet Nam sang tham chinh thite nude Céng hoa Nhan Ngay 10-11-1991, tai Bac Kinh, hai bén ra Tuyén bé chung binh thuang hoa quan hé gitia Viét Nam va Trung Quéc. Ngay 30-12-1999 tai H. Noi, Vigt Nam va Trung Quée ky két Higp ude bién gidi trén dit lién. Day 1a su kién quan trong dinh dau mot méc phat trién mdi trong quan hé hai nue - gisti quyét duge mét van dé phite tap, khé khan do lich si dé lai, nham xay dung m Jing giéng hau nghi, hop tac toan dién, 6n dinh lau dai, hudng tdi tuong lai” dan ‘Trung Hoa quan hé Thit tt, khai thong quan hé va hdi nhap t6 chite ASEAN. Trén ed sé nhan thite ding Igi ich am ninh chung cia cic quéc gia Dong Nam A quan trong cia ASEAN trong quan hé qude té, Vigt Nam bay té lap trudng: “mong mudn ‘ang cing cae nude trong khu vue thugng ligng dé giai quyét cae vin dé 6 Dong Nam A, thid lap quan hé cang tén tai hoa binh, xay dung Dong Nam A thanh khu vue hoa binh, én dinh va hgp tic" [6, tr. 108). Viet Nam thie hién chinh sich doi ngoai chuyén ti trang thai déi lap gidta hai khéi Dong Duong - ASEAN sang chinh sich hiiu nghi va hyp tic vdi ASEAN; giai quyét nhiing van dé ton tai giifa Viet Nam vdi cée nude trong khu vue thong qua thuong lugng. Cac su kién ngoai giao A vai td, i tri Dinh Xuin Ly nhu: Ngoai trudng Indénéxia sang tham va ky Thong cao chung ngay 29-7-1987; ‘Tong Bi thu Dang ta tuyén bd Viet Nam sin sang md réng quan hé vdi nude trong khu vile (ngay 10-1-1987), Téng thdng Indénéxia Xuhacté sang tham hitu nghi chinh thie (10-1990)... hiéu biét va tin cy nhau hon, mé ra giai thoai, hgp tie va dau tranh trong cing tén tai hoa binh vdi ASEAN Thang 7-1992 Viét Nam chinh thie ky Higp uée Bah, tré thanh quan sat vién cia ASEAN; thang 7-1995 nude ta duye két nap vio ASEAN, dinh dau su hdi nhap ca Viét Nam véi khu vue Dong Nam A. Day la bude di dau ueén, néi dé Viét Nam héi nhap voi to: vue chau A - Thai Binh Duong. Sau khi tré thanh thanh chite SEAN, Vidt Nam da tham gia khu vue mau dich tu do ASEAN (1996); nhanh chéng ho’ nhap vao cae hoat dong va cé nhiing ding gép tich cue cho ASEAN. Thit ném, khdi déng adi thoai; thudng hoa va phat trién quan hé véi Hoa Ky. Tir gitia 1986, Viet Nam cho trudng chuyén tit déi du sang déi thoai va dau tranh sing (én tai hoa binh ver My. Néu nhut, trude nam 1986 (khoang 4 thap ky), Viet Nam coi My la "ké tho true tip, nguy hiém, ké tha cu ban, Law Ai", thi Lit sau nam 1986, nat 1a vac nhiing nam cudi thap ky 80, mac di chting ta vin canh gid mut cia My, nhung khong con dé cay ingt cach chin dign mdi quan hé thw dich nhu trude day, Trong nhiing naw cudi thap ky 80 dién ra cae su kién: Sav hoi dam véi Ngoai trudng Lién Xo ta (18-7-1990), Ngoai trudng My James Baker tuyén bd My khong cong da tao su a cau n khu vien cua 16 nh » ¥di cae dm Pari savy Khas fue DIIQGHN, KUNI. NV 1 AXE, Su 2 2008 (Qu twin do mde tu ry 9a hoa ny thie ew cas Dame nhan Chink phi Lien hi¢p Campuchia tai Lich hop quée nia va chap nbin mé déi thoat true Uép véi Vide Nam ve v dé Campuchia. Tuyén bo nay thé hién bude diéu chinh quan trong nhat trong chinh sch eta Hoa Ky ké tit nam 1979 vé quan hé voi Viet Nam, Thang 9-190 tai Niu Yooe, BO trudng Ngoai gino Vigt Nam Nguyén Co Thach gap Ngoai trudng Hoa Ky. Phin Hoa Ky thong bao n hé ngoai giao day du vi Viet Nam ngay sau khi bau cit va lap chinh phit mdi é Campuchia, Cae sui kién tren da md dudng cho qua trinh car thién Quan hé Viet Nam - Hoa Ky. Sau Higp dinh Pari vé Campuchia 91). Viet Nam tiép tue hyp tic voi Hoa Ky dé gidi quyét van dé POW/MIA ‘Phang 7-1993, My tuyén bo khong edim IMF win trg cho Ha Noi. Quy cla phia My di mé ra mot trang méi trong quan hé Viet Nam voi cae t6 chic 1 chinh - tién t@ quée té; usp dé -2-1994, Chink pha M ain sé lap qu a t dinh na n, gay én bo bai bo: . Tong thong My tuyén bé chinh thue binh thudng hoa quan hé voi Viet vam, Day n trong: nbait, Jt chuong mdi ong quan hé My 1. Neaiy 13 dink thuong mai Viet- My, dainh dau vi binh thudng hoa hoan toan quan hé Viet Nam- Hoa Ky. isu kien q Thi su, khai thong va phat uién quan hé Viet Nam - Nhat Ban. Trude nim 1986, do chiu su chi phéi sau chi inh hudng c y tranh Janh va tic chiu 1 My. Nhat Bin dién bign thang trim, phic tap cua cude quan hé Viet Nam Tu kin su kién Campuchia xay ra. Nhat Ban ngitny cac moi hén hé ehinh Tap elie Blone hi DUQGHN, KIN & NTE NME Si 22008 dong eting” che khoan vien tra da ny két vi Vist Nam: tri hoan cic moi quan hé chinh thite vor Viet Nam, dong thd tham gia vao lién minh bao vay, lap nuée ta Dai hoi Min th VI cia Dang eho truung ting eudng md rong quan he hitu nghi vor “Nhat Ban phuong Tay khac trén ed sé binh dang va cang c6 gi", Tit cudi thap ky 90 eta thé ky XX, quan he Viet Nam » Nhat Ban. ngay cing phat trién tot, Thang 10-1990, Bo trudng Ngoai giao Nguyén Co Thach tham Nhat Ban; thang 5-1991, Ngoai trudng Taro Nakayama tham Viet N Day la lin dau tién ke tit sau nam 1978 mot quan chttc ep cao Nhat Bain dén Viet Nam. Thang 11-1992, Chinh pha ‘t dinh néi lai vidn tro ODA cho Viet Tw day, Nhat Ban tré thanh nha tra lan nhat cho Viet Nam (16). Sau su kién nay, ete nha Linh dao a hai nude dA thue hién fic chuyén viéng tham Kin nhau. Q hé Nhat - Vier dién dan ¢ phuong déu pha Phia Nh dau trong vi ng cae to chi chinh - tién t6 quée te néi lai vay cho Viet Nam; vin dong My sém binh thudng hoa quan hé voi Viet Nhat Ban 1a nude tich cue ting ho Viet Nam gia nhap ASEAN, APEC va WTO, Thi bay, cling 6 moi quan hé truyén thang vai ete nude di cae nue m. qu Nam. dau tu, nha an tai cdc ja t ati trién t6t ndé tai ac khoan - Voi Lién bang Nga. Do hoan cinh lich sti, tif nam 1991 dén gitta nam 1994, Nga bi nging tré. Su kién quan trong danh diu bude khoi phuc va phat tr Nea, 1a vige hai nude ky Hidp ude vé Nguyen tie quan hé quan hé Viet én quan hé Viet hai nude vA ba Higp dinh hop tic ky thudt vio ngay 16-6-1994, Dac biét, vio thang 3-2001 ‘Téng théng lién bang Nga V. Putin tham Viét Nam, hai nude da ky tuyén bé chung xac lap quan hé doi tac chién luge. Trong giai doan 1996-2004, Viet Nam va Lien bang Nga da ky nhiéu hiép dinh vé hop tac kinh té-thuong mai, khoa hoe ky thuat, dau khi, khuyén khich va bao ho dau tu, té hgp cong nghiép. Budn ban giita hai nude va déu tu true tiép cia Nga vao Viét Nam theo chiéu hudng tang nhanh - Vi cde nude céng hoa thude Lién X6 ci. Tit gitta thap ky 90 eda thé ky XX, quan hé gidia Vit Nam véi cde nude edng hoa thudc Lién X6 ca phat trign tot dep. Trén linh vue quan hé ngoai giao, tit nam 1996 dén nam 2003, c6 cdc chuyén anh dao cap ‘ng tham lin nhau cia Vigt Nam va ky két nhigu van kign tao eg sd phaip ly cho quan hé giita cae déi tae voi Vigt Nam. Mot sé nude da lap Uy ban lien chinh phu vé hgp tac kinh té- van hoa - khoa hoe - ky thuat vdi Viét Nam, Kim ngach thudng mai hai chiéu ida Vict Nam voi edie nude ngiy cing tang lén Thi tim, mé vong va pha hé da phuong. Thuc hign chi truong ‘tang cudng hoat dong d Lién hgp quée, td chue cic nude sit dung tiéng Phap, cic t6 chute tai chinh thutong té khaic ttrién quan tién 16 quéde té, t6 chite ii vi Tich cue dong gop cho hoat dong mai thé g 18 chtte quée G eie dién dan quée té tham gia giai qu n cu" [9, tr 121] Viet Nam di binh thing hoa quan hé vor eae 16 ehite tai chinh - bén t6 quie te nhu: ngdn hang thé gigi WB), Quy tién té quo t@ UMP); Nin hang phat trién chit A (ADB): tham gia khu vue mau et cae van dé toi __Dinh Xuan Ly dich tu do ASEAN (AFTA): Thang 1 1995, Viét Nam tham gia té chite Hoi déng Hop tac Kinh té Thai Binh Duong (PECC)"; thang 3-1995 tham gia sang lap dién dan Hop tac A - Au (ASEM) thang 10-1990, Viet Nam thiét lap quan hé ngoai giao voi Cong déng chau Au ‘Tidp dén thang 7-1995, hai ben ky Hiép dinh khung Vigt Nam - EU"; thang 11 1998, Viet Nam duge két nap lam thanh én chinh thie eda Dién dan Hop tac Kinh té chau A - Thai Binh Duong (APEC); Dén nam 2004, qua céc cude dam phan, hau hét chite Thuong mai Thé gidi déu v6 thai do ting hé Viét Nam gia nhap WTO" vao cudi nam 2005 (Viét Nam nop don xin gia nhap To chite Thuong mai Thé gidi thing 12-1994) thanh vien Nhin tong thé, dén nhiing nam gitta thap ky 90, Vigt Nam da pha duge thé l bao vay, c6 lap, md rong quan hé quée te trén pham vi rong ldn. Lan dau uén nude ta c6 quan hé chinh thie vdi tit et cae PECC duse thanh lap nam 1980 Co cay gém ba tanh phin quan chit chinh phd, thuang nhan va hoc 914 Hoat déng ca PECC da phat huy tac dung tich cue thuc ddy hop tac khu wwe chau A - Tha Binh Ougng Hign nay PEC c6 22 thanh vién "76 chile ASEM thanh lap 3-1996. dén 2004 cb 26 thanh vién, bao gdm Nhat Ban, Han Quée, Trung Quéc ASEAN va 15 nuge EU Muc tigu cua ASEM la thuc diy hap tac vé thuang mai var nhimg nguyén tac tugng tu nhu APEC. ASEM chiém trén 70% kim ngach audit Khai cia Viet Nam va 65 2% tng 6 vén FDI vao Viet Nam © Bay ta Hiép dinh bao am mot nor dung hap tac phong phu, da dang, tw vide hat bén cam ket sé gianh cho nhau quy ché t6: hue quée Irong thuang mar den wie thuc day dau ty, m3 réng hop tac kinh 18. khoa hoe ky thud, quyén s& hitv tue, hop tae 46 méi trang théng tin va truyén théng, kiém soat viée lam dung ma tuy “WTO (TS chite thuang mar qude t8) thanh lap nd 1995, tn co s6 ca 18 chic tn Inan GATT. 446 than wien (2003). cht phd han 90% téng km gach thucng mai thé gid Muc tiéu co bin eda WTO la thyang lucng dé tivét lap cac luat lé chung. tao hanh lang phap ly théng thoang eho thueng mai va fink vue hep tac kinh te qude 18 hac Piped Khe how DHQGHN, BINH NL TAM. (Que tri doe mad ue dy’ va oa tony thre 160 nude lin, ké et 5 nude Uy wien thuding true Hor dong bao an Laén hop quie, Tit ché thi trudng bi thu hep, tad tao dung dade quan hé kinh té thuong mar vai nba quée 4 inh tho (thet lap va ky Inép dink thuong mar har chiéu vor chit dong vung yin 90 nude va vung lanh tho, trong dé eé 74 nuGe ap dung quy ché tai hud qude) [2]. Neu 1986 kim ngach xuat khau chi dat 789 triéu USD. thi nam 1995 dat 5.300 trigu USD: nam 2004 dat 26,003 ty USD [4}. Ve dan ur tai chd hau nh nam 6 khang, tir 003 di eo 71 nude mn A883 du din, vii tang sd von w ky 43.497 trigu USD, trong dé von daw Ue thuc 2 iriu USD Sih ve huy dong ngudn ODA hién la 26. Wane Hor cho Viet Nam hop nam 2004, da nbat tri trong nam 2005 tin try cho Viet N. mute ky lue 1a 3,4 ty USD (vuot 600 tr USD so vedi nam 2004) [3] whi Nhom tu van cae nha ta try ‘ a Nhung thanh tu hoat dong doi ngoai théi ky doi mai da gop phan pha duye thé bi bao v im van, md rong duge quan hé song phuang va da phuong voi thé gidi, cha dong hér nhap kink. quée té, thu hit duge mot khéi lugng kha lin vén tit én ngoai cang nhiéu cong nghé va kinh nghiém quiin ly uén tién: gop phan dua dat nude ra khoi khing hoang kinh té-xa hoi, nén kinh t& music ta co bude phat trién mai: thé va luc cua Viet Nam duge nang eno trén thuang trudng va chink truding quée 1 é TAL LIEU THAM KHAO 1 Ban tic tudng. Vain hod tung wong. Ban Chap hank TW khoa IX, 3 2 Bao Nhdu Dan. ngay 15-1 3 Bao Ha Noi mai, ngay 17-12-2004 1 Bao Phur mit Vigt Nam,6-1-2605 ng cdngg sain Vide D Nou, 1982, 6 Dan No. 1987 7 Dang cing sin Viet Nam, VP, Ha No 1989 i héu nghién ett, Nght quyét Hoi nghi lan thi chin um, Vin kién Dat hoi dat biéu oan quov lan thie V. tap 1, NXB that ng séin Viet Nam, Van htén Dai hor dat bien toan quoe lin thie VI, NXB Sy that, Ha Nght quyct Hor nght lan thw sau Ban Chap hanh Trung wong s Ong sin Viet Nam, Van lien Dar hot dai biew toan quoc lan thé VIL NX Su that 1991 9 Dang cdng ssn Viet Nam, Van keen Dai hit dai biéu toan quée lén thi VIII, NXB Chinb tri Qude gin. Ha Nov. 1996. 10) Dang edng sin Vit Nam, Van bien Hoi nghi tin thid tw Ban Chap hanh Trung wong khod VIL NXB Chinh tri Quoc gia, Ha Ne 1, 1998, 11 Dang edngy sin Viet Nam, Quoe gia. Ha hu Kh DIGG. RINE & SCENES Van kien Dar hoi das bivie toan quée lén td IX, NXB Chinb ti 26 int Xuin Ly 12. Dang Cong sin Viet Nam, Van kién H6i nghi ln thi chin Ban Chap hanh TW khoa IX. NXB Chinh tri Quée gia, Ha Noi, 2004 13. Duang Pha Higp, "25 nam quan hé Viet Nam - Nhat Bin", Tap chi Nghién citu Nhat Ban, | (13), 1998. 14, H6i déng thuong mai My- Viét, “Viét Nam dang dat duge nhiing thanh twu to lin", Bao Ha N6i mdi, ngay 15-2-2004, 8, 15, Va Khoan, "Hiép dinh Thuong mai Viét Nam - Hoa Ky", Tap chi Céng san, (15), 8-2000, tr 35. 16. Furuta Motoo, "Thai dai méi eda quan hé Viet - Nhat", Tap chi Nghién citu Nhat Ban. (1) 1998. 17, Nghi quyét so 07-NQ/TW ngay 27-11-2001 cia B6 CI Bao Ha Noi mdi, ngay 3-12-2001, tr. 3. 18. Vi Duong Ninh, “Thanh tyu va thi thach trong quan hé déi ngoai thai ky déi mai", Tap chi Lich sit Dang, (7). 2000tr 19. Nguyén Co Thach, "Nhiing chuyén bién trén thé gidi va tu duy méi cia ching ta”. Quan hé Quée té: (1), 1-190, 20. Nguyén Thi Thom, “Diu tu truc tiép nude ngoai tai Viét Nam 16 nam qua”, Tap chi ly lun chink tri, 1-204, tr.62-53. 21. Dai sit dac ménh toin quyén nude CHND Trung Hoa tri li phong viin Bio Ha No: mai Bao Ha Noi mdi xuan At Dau inh tri vé Hoi nhap kinh té quée 18 \VNU_JOURNAL OF SCIENCE. SOC., SCI, HUMAN, T XXI,N,2, 2005 THE PROCESS OF RENOVATION IN THINKING AND PRACTICAL ACTIVITIES OF VIETNAMESE COMMUNIST PARTY IN THE FIELD OF EXTERNAL RELATIONS (1986 - 2004) Dr. Dinh Xuan Ly Training centre for Teachers of Political Theory. VNU ‘The paper includes three main contents ly, it analizes the steps of renovating the Party's external thinking from 1986 to 2004. Relying on that, the process of amending and developing the open external thinking and of shaping the multilateral international relation, diversfied, and independent external line, which have made throughout the general membership and central committee meetings of Vietnamese Communist Party from the 6"" to the 9" session, is to be brought out Secondly, it brings out the Vietnam's external activities including the action of breaking the besiege and the embargo and of keeping open house become in the area and the world Finally, it brings up some basic achievements in external activities of Vietnam from 1986 to 2004 Lap chi Klis hos DHQGHN. KUMI SNL TAME S

You might also like