You are on page 1of 895
binh-nguyén léc NGUON GOC o~ MA LA CUA DAN TOC VIET NAM véi 200 biéu didi chidu so khém pha an lo am ea es onal net one XUAN THU xuat ban BINH-NGUYEN LOC Ngudn géc MA LAI cta dan téc VIET NAM Véi hon hai tram biéu déi chiéu so vd fgén ng& Viét-M& va nhiéu kham phd moi Ig vé thugng cd st 5000 ném cia dan toc Viét Nam. XUAN THU xuat ban Khong cé néa vén-héa nao nén ty then, cing Khong cé nén van-hoa nao dirge phép khinb bi cae nén van-héa khac, Ciing nhw cac sinh vat, cac nhom dan t6c da trai qua nhiéu giai doan tién tritn y hét nhw nhav. Boi khi chi nho nhitng nguyén nhon dia phuong va-ngau nhién no gidp vai dain toc troi hdn céc dan toc khac, Nhung ludn luén, & 19 do lich si, nhitng thavh tich 4y, lon hay nhé, dai hay ngén han, khong bao gia $n c6, va nhitng nn vin minh tan Jun, khong con Jam sao ma dém cho xiét uira. Vay, nguoi ta di dén cai quan-niém 14 cé mot su ddng ding cin ban nao ban dau, chung cho ca nhan loai, d6 Ia cai thuc-thé ha tang cia nbitng chénh Iéch phu thudc khae, O day, cing nhu & cic vin d& khac, tr ty ho§ec ty ton mac cam déu khong chénh dang. Bac si P. HUARD Giéo ue y khoo Ha-ngi (Tién chign) (Ces ckemins du raisonnement et de la legique en E.0.) NGUYEN VAN Aucune callure ne doit avoir honte d'elle-méme, pas plas gu‘elle ne saurail mépriser les autres. Comme les étres. vivants, les groupes ethniques ont passé par les mémes pha. ses de développement. Souveni, ce sont des causes locales et fortuites qui onf permis a certains de dépasser franchement les autres. Presque toujours, a I*échelle historique, cette per= formance, plas ou moins réussie, ou plus on moins longue, ne s'est jamais definilivement slabilisée ef on ne compte plus les civilisations mortes. On arrive donc d la notion d'une certaine égalilé de base, commune @ tous les hommes, subsiral sous-jacent une foule d'inégalités, Le complexe d'infériorité, ici comme aitlears, n'est done pas plus justifié que le complexe de sapériorité. NGO-VUNG RIENG CUA SACH NAY Ve vai dank tir, mdi séch mbi ding khde nhau, nén ching tO xin trinh ra nhitng danh tir ctta chigg téi vd adi chiéa vet dank tir Phép, Anh; My, Dic néu can, & khéi gdy ng) nhdn. An hoe : Trung hoa hoc : Chang téc hoc : Dan téc hoe Nhan thé tinh : Thi téc i Bo lac 7 Chi s3 so 7 Dung lueng so = Gid thiét é Gid thuyét t T.K. : S.K. oy Hindianisme Sinologie. Anthropologie physique va Raciologie (Thay cho danh tir Nhdn ching hoc ding hdi tién chién) Ethnologie, Ethnographie, Social an- thropology —- Cultural anthropology — Volkunde (Thay cho danh tir NAda chiing hoc tién chién) Caractéres anthropologiques Clan Tribu Indice crénien . Capacité cranienne Conjecture Hypothése Truoc Ky-to k}-nguyén Sau Ky-to ky-nguyén. CHUONG I BA CUOC SA LAY TINH THAN KHOA HOC VA BA CHUNG TICH CHU LUC Cone trinh khao ctru vé dia chat va tign sir G Viét-Nam @3 duge cac nha bac hoc Au Mylam xong. Vé dja chat, nbitng céng trinh 4y duge ba nha tri thire Viét Nam Ja qui vi Tran-Kim-Thach, Lé-Quang-Sang va Lé-thj-Dinh rét tla dai-ctong dé soan thanh mgt quyén sach ma chdc khong cé quyén nao khac nita thay cho. tuy qua so-luge, va'cé obidu itm khéng dung lim, nhing van gitp nguei doc co y-niém téng quat va dai-khai vé a&t dai cha nuéc Viét Nam Ur thoi Hdng-hoang déa pgay nay. BO 1a quyéo Lich sit thanh-ldp dal Vigl, phat hanh @3u nim Boc quyén sach dy, ta thiy 431 nude ta cd hang ty nam. Dat thi da dirge biét dich xac, cn ngudi ? . Long Ot cha ta xira 43 dugc biét rd. Ngwél xua cling duge biét rd khong kém, nhung ngudn géc cia td tién ta thi Iai choa th biét durge, vi td tian ta & noi khac ma dén (ma td tién cha vdin téc mao bién nay ciing thé cé), hon thé, cha tirng cé nha bic hoc nao rap ndi duge nbitng cai so cd va 43 vat cd voi so cia ta wa d3 val-cha ta duge, dé chi ogudi cd nado 1a té tién cia ta vi trong léng 4%t cé hang chyc thir ngwai ed khac nhau. ,Mudn. biét td tién ta la ai thi chi cé mgt phuong phap Adc mhét ma.kboa hoc nhid ohan, 46 1a déi chiéu cac thir so nguéi ed vA so cia ta hién nay. 8 NGUON GOc MA LAI . BO 1a cbng vide cia sir gia. ch khéng phai cha nha kh3o -&n six, n8n chi mgc dau cong vide khio titn sir-3 xong, nhung cfing chira ai biét gi hét, vi khéng co sir’ gia, uae lam cai cong vide di chiéu 46, bi phdi biét ring 46 1d phuong phap Adc nhit rdi con phai do so ciia ta ogay nay nita, hai yéu td cin bin Sy; khong duge céc sir gia ke dén, Sach nay e6 tham vong 1a sach chuyén mén, nhung ching 10i lai lam m6t céng viée trai 1é 1a phd.thong vai dim vé khoa ching téc hyc (Raciologie— Anthropologie physique). A) Chi c6 cai sy moi gidp 'a phan biét ching ody voi ching khic. B) Cai so cia cac ching, qua 7,8 ngan nam khdng hé thay abi, C) Néu cé lai vei ching khac, ma lai mOt lin hay ctr lai a Jai lai mai, khoa ching t6c hoc cing biét duge vi hai yéu t6 chiing t@c cir tdn tai mai trong abitng cai so lai Sy. Trong khi 46 thi duéi long d4t ta cé 7.8 loai so cd khac ehting voi ohau, ma st gia lai khdny do so a2 déi_chiéu thi lam thé nao a8 big t3 tidn ta 1a ai vao tho! thugng cd? Ci cae nha bac hoc An MY lam viée cho ta hdi Hn chién, cing 44 quén mat phuong phap 46, trix mgt oguél coc abit 1A 6ng Madrolle, nhung éng 4y chi méi do bé cao, rdi két lua ngay, ma chua kip do sg, hay tung rang khdng can do sg thi ta khong 16 duge, Ta 42 tiép tuc cong trinh cia Au MY ‘dang lam d& dang; cd Bac lan Nam du 6 Nép tyc, olurng ta van bét ke cai cén bin khoa hoe dé, tire la ta dd di tim gié Ngo hdi 14 gid (ndi theo Phap). Viét thurgng cd sk khac xa voi viét sir, Vidi sir chi cln sir Tiéu, cdo viét thirgng 6 sir th lai cdo rit, phigu koa hoc .khae ma khéng can sit lidu, bi lam gi ma cd sir ligu vao thoi 18 lida ta con do léng & 13, Thé ma cdc sir gia Phap Viét lai dang sir ligu chia mot auée ‘vin minh truéc ta 1a sir Tau. Ke ra thi cling tam duge, Nhung sit Tau lai ma md, va chi cé th ding duge 42 kitm soat lai coi né ¢6 an khop véi cac.khoa hoc cin bin hay khéng ma thdl. Phuong chi ta chi doc téi Sit Ky cla Ta M& Thién rai tha Ma td tién ta thi lau doi hon Tu Ma Thién d6o ba ngan vam, thi, Jam thé nao ma biét duge sy that. -CUA DAN TOC VIET NAM 9 Ching téi lam viéc lai, khéc hon tét cd moi ngrdi, 1a ding khoa khio titn sir va khoa ching téc hoc, ma ld khca Kho ti8n sit dung, cho kbéng phai 1a khao tidn sir dé dang cia Colani, Mansy, Goloubew, Jansé, nhitng vi Sy 44 dua cac sir Phap -va ta G@n ohitng sai am khong Idi ra tt ira thé ky nay. Ngay nay, trén thé gidi, khong con ching téc nao 1a. thudn ching nita hét. Trén cao-nguyén cia ta co nhitng ngudi Thugng ma tactr ng&la thuan ching dugc, vi ho sdng biét lap bé lac nay ‘vei bd lac khac, vay ma ho van bj lai gidng dén ba bén lan rdie Xin My thf dy ngwéi Ba Na Ho Roy. Ho 18 nguéi Ba Na, nhung bo lai lai giéng voi nguéi Gia Rai. Nhitog ogwéi lai gidng Sy, lai lai giéng mot fan nita voi ngudi Cham, Thé 1a 44 ba lin Jai giéng. Nhung chwa ch4c cdi gc Ba Na da 1a géc thuan cia Ba Na, vi ho lai ndi tiéng Cao-Mién, cho it ding ngén ngit riéng cis ho 18 Ma Iai ngi. - Cdn cic thanh-kién cho ring ching niy tai gidi hon ching khac cing 44 bj x6 oga tir lau rdi. Nhu vay trong théi Gai ta, chi cé vin d& dan téc méi 1a Gang 2, con vén a2 ching tc, chi la chuyén phd phiém, Tuy nhién, khoa hoc sir hoc, ctr tiép tuc tim tdi v8 cée chiing tdc, vi khéng sao phan biét Guge dan tdc ody voi dan téc hac bing cdc bing chirng that khoa hoc, th! @aoh phi noguge ngudn ve téi chiing téc vay. vi ching tdc thi phan biét duge, bing mét khoa hoc chinh x4c, ma & day, chuing t6i goi la Ching téc boc (Anthropologie physique), thay cho danh t aban ching hoc ma nhiéu vj giao su dai-hoc cho la khong ding va mudn thay 46i nhir thé do, Dan Viét Nam hoi gidng din Tau ch&ng bao, ma ho cé phiai 14 ngudi Tau hay chang, thi chi cé ching tgc hoc méi tra Idi dich xac duge, Ong H. Maspéro mgt nha bac hoc ma ching tdi rZt kham- phuc, d3 phat ce ditruge hon hét dé vé cai ngudn 4y, vao nam 1918, Nhung vao nam 46, khoa khio tin sir vq khoa ching t6c hoc Jai lam viéc chua xong & A Chau, thinh thir dng, va bao nhiéu ong Tay, Ong Tau, Ong Vigt khic d8u sa ly, cho toi ndm nay 1a nim . 1970, Ong L. Anrousseau lam lai cai cong viéc 46 nim 1923, nhung ~van cir that bai, 10 NGUON GOC MA LAL Cé th? hat nha béc.hoc fy, thud 44, chiva bigt edi cin ban pay ciing néo la mun. phan bigt cc ching toc thi chi 6 viée do $9 moi cho biét 73 edi.gi, nén qui yj Sy mei lam,viée voi chi dge mot ogode tai liéu 1a cd sit Tau. Ndm 1923 thi dog Aurousseau 44 bén nam muroi tudi roi, boi mot nguei Phap ma leo lén toi dja vj Giao su Han van cing phai mat vai muci ném hoc hdi sau cai bang Tu tai, hofc Cir nhan. Nhuw vay, qui vj a6 thugc vao trueng phai thé kj 19 ma viéc fo so 1a cin ban phan biét chiag téc, chva duge khoa hoc xac nhan: mgt cach-qua quyét vao thé ky 19 dé. Nguéi Tau, mai che din vay, viét v8 mgudn géc cia chinh ho, ho cén chura bié: sir dung chiing tdc hoc, thi dung air Tau cach @ay hai ngaa nam, han la khong thé di toi dau hét, i Vim cba qui vi dd, mac dau 1a sai Wim. ciing cin ai, dé so sanh voi sy that trinh bay trong sach niiy, co thé méi rd trdng den. Nam 1923, Ong L. Aurousseau, gido su Han van, di viét: Lich sit cia eguén géc dan téc Viét Nam, con phai viel. Néu nhitng gi sAy ra sau cuéc chinh phuc cla L6é.Bac-Dire vao nim, 111 T.K. co thé dé dang sap xép, thj trai lai cho tei oay (1123) chia cé céng trinh nghién ciru nao vé ohitng viée xay ra truoc 46, duge thc hién voi tinh thin co tan cach phé-phan (Aucun tra- vail critique n‘a été effectué) Va Ong L. Aurensseau bt d3u, ngay san cau 46. Than di, chi 14 hoai céng, béi mac 43x Gng tam céng vide 4y voi tai lidu la cia Trung hoa ma cac sir gis ta chu doc yao ném 46, nhung cé 4a au nao. Ong chi hon ede sit gis ta & cai chd cé ngh¥ dén, va cd lam viée cho thugng cd si Viét-Nam, aang sy thant cdng rat ft vi mac dau chting téi khen cac Ong Tay doc sit Tau obiéu hon ta nhung qua that ho van doe chua 44. Hon thé, sit Tau lai mo bd va xuci cguge, rat khé ding 06 48 tim ra mot sy that chdc ch4o. Noi vé mét mroe kia, Si Ay cia fu MS -Thién goi 1a Au Lac, ‘Han thir cha Ban Cé foi 14 Tay Au, rd: Gog H.\Maspéro-lai hidu lam chit nho, tan tao ra mét daoh xung mei ofa la Tay Au Lac thi tuéng ciing khé biét dich ac e4) nae do tén that 14 gi Miro thay, va nhirt la khé biét vy tr: cfm ad :Am thay?! CUA DAN TOC VIET NAM 0 Ong L. Aurousseau adi cfu trén, chic co y am chi -éngH. Maspéro hon 1a 4m chi cae sit-gia ta 1a nhitng ngwédi chua. khao ctru gi cho thirgng cd sit Viét Nara ca vao nam 46, ma chi chép. tai truyén thuyét dan gian ma théi. Ong H. Maspéro 43 bal du tir nim 1918 nhurng scm ra thi cai tinh thin ¢6 tanh cach phé-phan cha éng L.. Aurousseau lai kém hon cia éng H. Maspéro. Va chinh éng L. Atrousseau lai 44 lam cho. réi nai them hing gi x4y ra sau nam 111 T.K, ma éng cho la dé dang'sap xép Su that thi doan sit sau L6 Bac Dire von ai rdi bong bong rdi Iai bi ong lam réi thém cai nita thi ching cén aibiét duveng dau ma mo ofa. . Nhung diiu sao ta ciing phai nhin nhan rdog nhitng ong H. Maspéro va L. Aurousseau doc cd sir Trung hoa nhidu hon va k? hon cac sir gia ta xwa dén théi-cta céc dng va phai nhin.ahan ring cac éng cé sang kiéo nghT dé0 cng viéc tim ngudn quan trong do. Sit Tan thiéu sot, mo hd va bi hiém, 1m cau cdc dng Nghe efia ta ciing khong Liéu thi cac éng Tay 1am thé nao ma hidu duge, Thé nén cd hai dng Tiy cé -céng lon la éng L. Aurousseau, va éng H Maspéro déu sa ly trong epi dam cd sit Trung Hoa, khong thoat durvc ma ciing hong giip ta thoang thay duge si that nao ding ké. Cuge sa iy tht obi.xay re tt of 1920, ke tir bién cS Béng Soo, bién 3 dy lai ia mot ving Wy tar nhi nO lam cho céc aha bac hoc Au A wi: dén 50 o4m ma citug ching biét duge gi hét. . Nam 7926. ahirog cuée ph4t kién ogdu ohién cia dan ching © Dong Sewn. tint Thanb Hée béng lam chu cac oha bac hoc Phép chu y 480. 4 4¢ 26 ohidu cf vat la lang baog dng thau, khong gidog cha ta hay cha Tau gi hét Miy naém 3au, vQcg Bony Jon ‘fuge xem xét k¥ va ti pdm 1925 dén nam 1970, ohitu cugc xbai quit ké tiép ohau, & cdcluu vue nhitag con 36ng Nbat 4, s6rg Gianh, song Ca, séng MA, séng Da, séog Nni, séng L.¢, song Bay, 44 cho gigi khao ciru thu ivgm duge vd si cd var ping dang pha 12 NGUON GOC MA LAI Nghién ctru so khoi cd md Bong Son, ngudi ta thy ngudi ehét cd 43 tay tang nbirt 1a trdng bing dang thau kha ruc r&, BS Wa ngwéi théi xua duge chén truéc hai ba Trung 32 ném, va cai thei xva Zy, duge djnh tudi that dich xac 1a 1915 tudi, tah dén nam 1924, Tuy ohién van chwa chfe 14m 14 ngwoi dudi md tai 18 nguai bda xtr, theo khoa hoc thi phai dé dat nbu vay, béi ho cé thé la chién st cia nude ngoai, thua tran, chay sang xir ta roi bé minh vi chét binh hay vi tt throng tré muén. Trong ln khai quat thir niu. tim duge mét sien nha bing g8 va tre da héa thach. Nha 4y cé 1di kién tric gidng ohw hinh nha khéc noi tréng ding. Bay gid thi 4% chic mot tram pha tram la nguéi cé trong chén theo, 1a déng bio voi ngudi cd nba, ngbia la tat cd ddu 1a ngudi bén xe. Y JA ngwéi bén xi, vang, pbhung cd vat ma y cé, y mua cia nuéc nao, hay do chinh y ché tao? Ngwéi ta phan chat mot manb Gdng thau. cia cd vat va th4y dé la mét hop-kim dac biét, chic chan cia bén xtr, boi nd khac hin hgp kim cia Tau, hay cia Ao BG, cha Tay Phuong thai a6. Hap kim ddng thau (bronze) cia Tau. @4 duge ta ré troog 3 thu Chu Lé, con hgp kim cia Hy Lap, La Ma, An BQ ciing duge t&rd trong cé thu cia cac dan toc fy, nh thé ma so saah, Udi chiéu duge. ‘Thé la da 13. Nguwdi ta vira phat kién dugc mt trung tim eda mot nén van minh mi la. True dé mét trim nam, ogudi ta da tim.duge trong & ohiéu noi tai.péng Nam A, ké cd & Viét Nam nira, nbung ngudi ta chwa hé biét chdc mgt trung (am nao ca cla oén van minh dé, né nim trong mét khu vire réng lon tir song Duong Ti cho dén quan d3o Nam Duong, vi tréng tim théy, nim trén mat dat, cd thd & noi khac hru lac toi, lai khong cé nhitng mon khac nhw cd lien chang han d@ chirng minb tudi va ngudo géc cia trong, nhut 1a khéng co ngdi nha gé héa thach ndi trén. Déng Son 1a trung.tam chdc chan duge phat kién Hin dau, vi khong phai chi co trong, ma cé bao nhiéu vat khac nita, dong tanh cach, va vi 46 1a cd vat khéng bi di chuyén béi 46 1a 43 dao Guge trong cé md, nguai ta biét chac rang o6 van nim tar do lr xua dén nay, cho khéng phai ligm duge trén mat dat, hay dao CUA DAN TOC VIET NAM 13 thdy nim riéng ré mot mot mink ohw bao ohiéu trSng 42-tim thfy, ma ogbY ring nd twa lac; khong thé biét chéc ti dau trai giat déo noi lugm duge. Nhung ngudn géc cia dan téc Viét‘Nam lam thé o40 ma. nim & gin giai doan Déng Stn luge kia ché, néu qua. ngiroi Dong Son la t8 tidn cia ta (chung cdc nha bac hoc Au MY chwa nhin nhan, ch trir cé ng O. Jansé 1a ahin nhgn ma khdng chitny minh duge). Bo 1a thoi ma dan 4y a3 cé vua chia, cé Lac tuéng, Lac Hu, 33 biét kf thuat ddng pha, va gidi nghé thugt ché tao 43 dng pha, tirc 44 van minh réi. Nguén géc cia dan téc phii cd hon giai doan dy hai ba ngan om, vao thdi ma ta coa séng dudi k¥ thuat cwu thach va {aa thach kia. Su that so a&ng 4y, khéng hidu vi ly do nao ma cho @€n c& che nha bac hoc Au MY cing khéng biét ma tét ci d’u sa lay tat 46, ct cd tim ngudn géc dan téc ta & 46 ma thdi, oé lam cho te mét thi gié dén nita thé k¥ (1920-1970). Giao su Kim Dinh 43 m4ng bon nghién ciru Bong Son bang médt giong ty thj: « Thé la gidi tan hoc 43 da theo may nha khao cd, nghia Ia ca cir trén mfy ndm xwong cia oguéi Ma Lai A, Anh-Ba- Né-Diéng di ohdn ho mau hang doc ching t§c, ln hang ngang vin héa voi may thd dan ody. Van mink Mi lai A 1a cai chi, nd ogi ln Guge ohitng gi voi tam hdn nguai Viét ? NO gial nghia thé nao ed mét khdi van chong binh dan...» Thiy rd 14 giao sir dai hoc Kim Dinh chua hoc khoa khao ti2n sir vé A Dong ma chi hoc vu Bong Son 1a mét cude sa lay, néo 6ng méi qua quyét rang ta khéng phai 14 Ma Lai ma dich thi, la Tau. Theo gido su thi ta lap ra nén van mioh Tau & béo Tau rdi bj ngudi Tau cwép ai ndi 1a cla ho. Ta van minh ldm, che khérg kém nhu my thd dan d6 ma 6ng goi 1a Ma Lai A = Malai. sie (1) (Vi danh xwng M4 Lai A, that khéng biét gido su muén cht ai,.vi Ma Lai la mot ching téc rét 10, cdn MA Lai A la mot quéc gia nhé xiu, hon thé c&e nha bac hoc nghién cru Bong Son cing chang bao y-@ thdt ra ba tiéng Ma Lai A ca. Con ching Mi Lai thi-chinh nhitng nha bac hoc 46 phi ohio ring dan Viét Nam la bau dué cla ching Ma Lai Béng Soo, khong 16 NGUON .GOC MA LAL h{Sd.do. dau ma: bao obiéu tri thir ta d2u cho ring.hg bao ring dim Mai Lai. Dé la mgt bi mat ma cling tai tim mai ma khong vé 18, Vay xin méigido’sr hoe khoa kh4o ti8n sir dung, ché khong. pid! sai nf bon hoc vé Béng-San ‘va Ong sé thdy cai gi khac hon éng turéng | tugng nhiéu lim, . Ong sé th4y vin binb dan ta @ay day tiéng Ma Lai ma éng khong hidu. Thi dy: Taa Rua da xé ngang dau Em cén ditng dé lam gida cho cha Tua Rua 1a-tiéng Ma Lai déy dng a. Ong khéng biét ring thanh ng* « Tay chon bf ha» cha ta la thanh-ngit M3 Lai, ho ndi Tay-cdng bg ha day. Ong khong biét: Bat thang lén héi éng Tréi Thang = Tangga (MA Lai), va Trdi ciing la tiéng M& Lai ma. ca Ma Lai Pho Tang Nhut Bén-cing con ding hién nay. * Duéi day 1a mét cau 8 tir, gm toaa tir Mi Lai: Han léy nd (nd) bén chim lam rung Ia Khong co I’y mol danh tir, déng tir nao ma 14 danh ta, 44g, tir cia chiiog Viam, hay ching Hoa trong 46 hét, Toan 1a tiéng Ma Lai. Va didu ch4e chin twn hét la éng khong biét' Ma “Lai ching phat tich tai dau, nén tudng rng n6 phat lich tai Ma Lai A (Malai. sie) nén khuyéa ta dirog tim nguén géc dan téc & phirong Nam N6. da. ty xung la Ma Lai cach day ogan ndm tai Hoa Bac va An Bd, dugc Tau phién Am 1a Lé (Lac) nhung voi bé Md, tire Ma Lé, con Aryen. thi phiéa 4m. la Mlech‘a. Ong bao bon cwu hoc gua tin vao truyén thuyét, cén tan hoc libéng tin gi | c&. Ong sé thay ‘ring bon tn hoe tin toan hge va ve thargng cd: sir Viét Nam, ho'sé-viét ding 2 + 2=4, y nhw todo bog, cha: khéag ghép du thir tai liéu hOo loan 4¢ ma doan.mé. Nhung bon nghién etru néa van minh Dong Son bj ong mang that 14 dang dei, d& bdo ngudn géc- cia mot dan toc khdéng lam sao.ma nim lai giai doan ddng pha durgc, ma phai nam true giai CUA DAN.TOC VIETNAM 15 @oan tan thach Jn kia: Hoo thé, 48 vat khéng cho ta-biét. dich xac duge cai gi, ma chi co sy d6i oltiéu. so -eitw: dam tanngay. nay voi sq cia 40. thir ngudi cd dao diroc & Bde Vidt mai gidp ta biét durge'ta la ban-dué cia chiing nao, ma cac nha bac hoc Au MY & Béng Son lai khong 6 Ong nio nghY déo sir that cin ban dé hét. Noi ng L. Aurousseau thuge truéng phai thé k¥ 19, céc nha Bao hoc Bong Son tré hon, nbuog van khong hon L. Aurousseau mgt go ram, 000 Bién cd Bong Son tal x6 thién ha vao mét cuge sa ay phy thuédc ma chung tdi tam dat tém 1a cude sa lay II bis. Truge- hét vi mét danh tir bac hoc ma ca mét sé nha bac hoc Au Mf ciing khéng higu, BO 1a danh xwng Indonésien. Nghién citu hin khdc & cac cd vat 46, va kién tric cia ogdi nha 440 duge, biét rd tanh cach cla n6, ngudi ta két Iudn rang nguéi chét chén dudi md thuge mét chiing téc ma danh xung kha bi hiém 46i voi ngwoi Viét, danh xung d6 1a danb xung Indoné- sien. 000 Cae nha bac hoc van tifp tue goi ho la nguéi Anh-Bd-Né- Diéng, nén van minh cia ‘ho 1a nén van minh Bons Son, mio daw nhiéu dan téc khac ciing cé cd vat cling tach cach, trong mot iia ban rét lon & Bong Nam A, tt Hua Nam, cho toi Nam Duong quin do, Néu fd 1a dd Nam di chang nita thi nn vin minh 46. khong riéng gi la cha Viét Nam Vj dé 1a cong viée khoa boc, ma khoa hoc thi phai chinh xac ma mot yéu td chinh xac 1a sy chinh danh, thanh thi cac aha bac hoe dé bal buéc phai ding mot thuat ogi qua chuyén mon 1a danb xung Anh-B6-Né-Diéng. Anh-B5-Né-Diéng, mot thudt ngit cla khoa chiing téc hoc (raciologie) chi co nghTa la CS Ma Lai, cho khéng cé gi la. La aha chuyéa mén, cac nba bac hye 4y phai ding danh tir chuyén mén, mje dau 43 e6 danh tir thudng. Danh tt thudng 1a Proto-Malait, (Quy8s sieti nbd nBy cd tham vong [a sich chuyén mba, 16 NGUON:G6C MA:LAI 4— Hint nhii khéc-& tring adng “Béng Soa, néc odn, mai tim, 2— Hinh _ thoyan.khfe & binh a3ng Bao Thjoh. - 8— Thuya cha nguot Mi Lai Nam Daong hién kim, Hai diu néc nha va hai dau cha hai thir thoyéo widng nhau. 4— Né, nha héa thach 430 duge & Bong Son, cd gin 2 ngin nam, dugc ong V. Goloubew hdi phiye lai theo tuéng tugng voi vat liu chia muc nat. Mai nha xudng toi san tre, nén pbai trd cira & vach hbi. B— Ngdi nha 4y nhin thay dudi mot knia canh kbac. @— Mét nép nha cila nguoi MZ Lai son cuéc hién kim & Nam Duong, mai cling xuéng téi saa va cira cing tr3 & vach hai, cA ba nép d8u noc ofn va mai tim. CUA DAN TOC VIET NAM 17 Qhung ching tdi diiog danh tir thueng JA C3 Mi Lai, cho khong nét’ Anb-BO-Né-Diéng 14 mot danh te ma dai da’sé-d4n ta chua quen). Danb rung Anh-D6-Né-Diéng duge chung ti djch rala C3 M3. Lai, ché ohigu hoc gia khac con djeh kbdc nia, ching han éng Pham- Vigt-Chau dich 1a Cem MG Lai, 6 éng khac lai dich la Tidn Ma Lai. (Sau sé cé thong ohirt, va C3 hay Cyu, hay Tiéa gi, con tay & da 86 oba chuyén 60), — Nha cia ngudoi MG Jat hién. . kim, tiéo bé hon va mai khong _ xudng. téi san, nén trd cira duéi mai @ugc. 8— Nha cia ngudi Ma Lal hién kim. y nh nba sé 7, cd 2 du con née o&n, nhung & aay c6 thém diém mai cong quét lén, ché khéng tim lai. 9— Mét kigu nha tranh cha Nhyt Bn (gdc Ma Lai), ohuog née nha mé cbé khéng thang. Mé 14 bién dang cia oan, hé khong. oko thimé, cho khdéng wa thang. Mé la a8 cho tuyét khdi dong. nding mai nha hau tranh sap nha, 10—.Kidu cong nha digo binb cia Nhyt Bon (yéc Ma Lai) nhai theo néc nha o&n cia ching téc. Tém lai tanh cach Ma Lai that rd rét noi cac cd vat Dong Son. 18 NGUON GOC MALAI Danh xung qua chuyéa mén Indonésien, ching ‘nhitng 1am rét ‘Ori ngwoi timsdrng ma con law che c& déo-edc kec gid mn Uo ofa, Nhareg ching abfeng. ta Biss Ln wt 03) damh mame -giy ngd hin 1a danh sung Indonésien, ta lal coe Mim tin wi mot danh mung khac, khéag cé.gay ag nhéa, dd ta. daak auag Mélandsion. THE adn vdirng sach khao cirn-cie t Kudi agwge V2 msl ching tdc hoc. & cai ditm fy, ta nigu lim ngwoi Aw Chau, rdi ta lai ‘itu Him ta. M6t vai hoc gia cia ta lim ln ching Ma Lai voi ching Mé- Ja.né-diéag (Mélanésien) chang han nhu sit gia Nguyén Phirong wa hoc gid Lé-van.Siéu, c6 !@ vi Wir Md Lai hoi gidng tie Mé La vB Biong doc. Trong Viél Nam théikhai sinh, trang 46, sit gia ho Neuy8n vist: eNhir (hé cha (rong rang gidng Mé-la-né da tir mitn bin do nhgp vedo ving «3 Viél, khéng phdi.la khéng cé ly. Chang nhitng ho 4G tir dai divong tran vdo cB Viét,md cén Iran vdo ed luc dia Trung Hoa nita Ngdy noy sir séch Trang Quéc van ndi rdéng «Mi Tat ching» da chiém nuce do trudge khi ndi.gidng Trung Hog bal daa xuél higne. Cau trén day cho th3y r6 ring sir gia Nguyén Phuong hidu wing Mé La né = M@ Lai ching. Nha hoe gid Lé-vin-Situ, trong Viét Nam vén minh sé crong trang 17 -vidl: «Cdn ctr vdo nhitng db di tran dé dau vét & Héa Binh va Bae Trung Viel, Lio, Thai Lan, Ma Lai, vd nhitng xiong so ngirci dio théy & hang déng Hoa Binh vd Bde Son, co nhifu triguchieng 46.14 ging Uc Chiu va Ma Lai (Pupon-Mélanésien), thi nhitu nha bac hoe tai cho rdng gidng dan & hdi ddo Md Lai da dt cw lén dat Was Sw eai lim, trong cau trén day, khong phi & lei phdog @oan eta cic abd bac boc Auge am-chi Aén trong cay vao dé, ma da & 16i dich: : Papou Mélangsien = Uc Ma Lai, Danh xung Mé-la-né.diéng gc By Lap, chi ed th® djch 1a b4c-gban-dio (Homune noir des iles), mhung -vi khéng dung néo khéag ai djch lam gt, Bé 1a dan thuge chiiag da deo hoan toan va téc quam quiv con chiing Indonésien tire M& Lai khéng thuge COA -DAN TOC VIET NAM Fr) ‘ching da den con Isc thi dgo séng cha khong qué quia. ‘VE mat ching-tdc-hoc, Mélahésien chi t6 mit aghte: 6 ib Mé-la-né-diéng, kbéng dich ra tiéng Vide Belfe, wgbhivra, khomg cd ghia nko khac hon, nhit 1a khong cé nghiala Ma Lai bao gic. Cling cir v@_ mt chling téc hot ‘th! Tndonéstem (Ath-86.n& -diéng) cing c6 mot nyhia duy nhirt: 46 1a Proto Malsis, néndjch la C8 M@ Lai bon 14 Tikn hay Cru Ma Lai nti 83 cé gud dich. cc, & day la cé voc dang va vin ‘hba thoi ky dau cha mot -ching*6e, che khong phai Ja sdny vao thoi cd. Tién MA lai khong Sp, béi chia cé Hau thi khong thé ndi d&n Tién, Cyu ciing thé, kh6ng c6 Tdn tah khéng nén ndi dén Cuu. M6t nha chiing toc hoc MY cho bié: ring bién nay nhifn, ngudi ma ta goi 1a Kim M4 Lai au 1a nguéi a3 bj lai yidng v ‘ac ching khac hét ca rdi, ma cé dén 70 hon bj lai gidng kbéec hau, lai Tau, lai An, Jai da trdng, abung lai Taula phaa dng. Nguéi Kim M3 Lai thuin ching chi cd thé ‘thy Gage ie -cudi ciing-vao thé-ky tht 10 S.K, ma théi. . Nhitng nguéi Ma Lai thuin ching big con sdng sé!, dang -sdng vao théi ky cd, lure ho 14 C3 NA Lai (Jadonésien) aby. Tuy whién theo riéng ching tdi thi cdo ngudi Kim Ma Lal ‘that sy. Theo chung téi thi nguéi Gia Rai & Cao nguyén ta la Kim Mi Lai. Ngén ogi cia ho rat thuan Ma Lai, ho cé két bdn vel cht dan téc khac, nhung ciing 1a Ma Lai voi nhau cd, ho Cham ching han, cho khéng pbai 14 khac ching. Va ho khéng sdng theo c3 Mi Lai vi ho di Mnh cho Tay rat déng trugc nim 1945, ‘ho biét myc Au phyc, biét dja ly, biét 46 biét Gay, cho khong ptai ott bidt cd cai dja ban ohd bep cha hg, va tuy el glk phong ‘tye cba ‘bo, ho v4a biét cd nhigu dan khac ¢6 phong tuc khic, ‘thn wab ‘ahéc, t6m Iai ho khOnog sdng vao thoi k¥ cB so, m’ wéc Qing cha ho cing khdnog'cd.so. Ta nhin vao mot ach ‘ja phrony quin & Pho Bon, ta cur ngd anh dy 1a ngudi Viét Nam. Mharng be qué ate khong ai DIE: ho. trp, cic obR ching tOc hoc cé lam vide & «Dong Phap », néo tnd gt nha kndag obo Kim Ma Lai. thang Od MF dod th! dai cdo, nguyba veo 5 khip P.W-A, tromg adi ring, 20 NGUON GOC MA LAP That ra th) daoh xung Jadonéslen rfc r6i nay 6 hal nghTa, mét nghla théng thiéng, cé ghi trong cac ty dikn ngén ogi: a6 Wa dan cia xi Indonésie (Nam Duong quan 440). . Nhung trong khoa chiing.téc hoc, né Jai mang ughia khaéc l& Cé Ma Lai. Ngé nb§n xy ra vi hai oghia khac nhau do. Va vai éng Tay kém khoa hoc lai néi don so ring Anh Do- Né@-Diéng 14 nguéi « Moi» tréa Cao-nguyéo, Ho néi dung, ohyng khong ranh mach khiénta ng nbgo va day niy.Jén, chéi bay bay ring té tién ta 1a «Moi» Nhung thir hdi cé 18 tién cha dan tde nao lai khdng trad qua théi ky di man, rdi théi ky kém cdi hay khéng cho? Cac dng Tay a6 14 cdc dng Tay dét Khoa ching téc hoc, chSng biét Indonésien 14 gi bét, nghe cac éng Tay khéng dét, n64 nguéi Thugng 1a Indonésiens, cic dng bén hiéu rang Indonésieas = Moi. : Nhung noguéi Thugng, y hét oh ngwéi Jarai, 14 Kim Ma Lat O%y, vi ho 44 tién dén thoi dai sdt, con cd Ma Lai khi dicu dé B.N.A. chi méi tién tei thei dai tan thach thugng. Vay cac éng Tay khéng dét van an néi ham hd, Khong phab h biét mac Au phuc mei duge guilakim Ma Lai ma hé buéc sang. thoi dai sft rdi thi phai duge xem 14 Kim MA Lai, Dung cy sat cia ngudi Thigng, khéng phiai 1a duge ché tao bing sft ma ho mua duge cia Ai Lao, Cao Miéo hay Viét Nam au. Nguoi So Dang ty lige Gi tim quang s&t trong cdc nti cha tinh Kontum rdi n4u thanh sft, rdi luyén sat do thanb thép, mot céng vige ma chiah nguéi Viét Nam di quén mat rdi vi ta 43 quen mua st va thép trén thj truéng thé gi¢i ty mét trim ném nay. _Néu vi mgt ly do nto ma ta bj cé lap, khéng higu ta con nh ky thuat ndu qudog nia hay chang? Nhung ngwét So Dang thi lai rit thao ky thugt 46. Nhung vi odng nghiép cia nguédi Thigng con & giab Goan ‘héa canh vA Iuan canb; nén tam goi ho 1a Co M@ Lai ciing ehdng sao, ohung xin dirng tuéng ring Anh-Dé-Né = Mob : CUA, DAN TOC VIET. NAM 2 Cé Ma Lai 4 14 tén cha mot ching tdc roi thi cdn: aft tén ado khac cha ho nia lain git Va Moi JA ‘gi Danh rung Moi hoan toan vo mghia v8 khoa ching tée hoc m& tong séch khoa hos. khong durge phép ding Trong ngoén ngit V.N.. Moi trong duwong vot Man di:cia ‘Tau, voi Yuavana cia Phan-ngé, chi bat ky ching nao ma con kém m6 mang dén mite chia biét cdt nha. Nhw thé thi Papou, Négrito gi cling 1a Moi durge hét, “cho khéng riéng ching nao, edn riéng ching M3 Lai thi bon cd van biét c4t nba. Nguoi throng. muén ding danh tr bay ba thé ndo cing urge, cho khoa hoc thi khéng. Khoa hoe phai goi dung tén‘ching tOc, goi dung lén dan tgc. Nhu da’ ndi, cic éng Tay khong dét khoa ‘hoe, goi-ngwét Thugng 1a Co Ma Lai, cho khong bao gid goi ho 1a Moi. Nhgng khi, ho goi ngirai Déng Son ia CS MA Lai thi khéng ure Sn lh. Theo Hau Han thr thi nguoi Lac Viét & ving Giao-Cni lam rugng 3 gidi cé du théc ban cho Hop Phé va Ciru Chan. Thé nghia IA ho. aa big cay, khong con lam héa canh va ludn canh nia thi ;ho la Kim M4 Lai dt di rai. Nguéi Thuong kia ma chitng t6i cdn cho 1a Kim M4 Lai, huéng ‘hd gi la ngudi Lac Vide Dong Son. : Tuy néi thé che bian gidi gitta C3 va Rim cling khdng cé gt eB rét cho i4m . Hién. nay & Phi-Luat-’ Tao cé ba nhém ngwdi ma khoa hoc rt’ béi réi, khéng biét s{p ho vao hang C3 hay Kim, ehinh vi tinh trang héa canh va luan canh cia ho, Bé 1a ba ohém Igorotes, Ifugaos va Bontok ma dng O. Jansé nghi 1a dng bao cia bai ba Trung di cu sang, Sau cugc tan sat cla M@ Vigo (ahung ong O. Jansé chuyéo mén ni vd bang chitng). Nhung obu 43 ndi, khong cé bién gidi rd rét thi ta ctrtam xem aigréi Bong Son 1A Anh-Dd-Né-Diéng vay, cho ditt khoat’ vio a, trong giai doar ody cai da, rdi sé hay Ci hai.nghYa cia danh xung Indonéslen d@u_ sai v8 mgt khoa Hoc. Thét moi chét! Trong danh xung Anh-Bd-Né-Diang nghYa ‘tht ohft, tire dghTa théng: thiréng,.cé ngit-can An BO. Ma ogit cin fy sai. O xe 46, khdng cé ngudi dan An B¢ nao hét, hay chf cé leo heo nh Sai<’ gon, vay thdi, ho 18 Ao ki8u ché kbéng phai dan. 2 NGUON GOC MA EAD 8d. Lrdhi pgudt Ao Chae toi ae, thy: dan x dy theo via how Xo 99, to. bees goi: gp sir dy. venue An 80 1a « Whirng mb Ans Bom (kes. Indes), V8 sau, biét r3 hon, ho phan biét_ xi 46 (Nam Duong) voir Kn Bd, nung vde cir con gif ngir-can An BS va goi Nant Ducoe Ja Indonésia: tire: cir edn v6 ly: hoai. Nhung néu chi cé mot noghta dy. ma thdi, thi cé sai clang. eh8ng sao. Phién 14m 1a con mdt nghia'thir abi né khién cho c® mét sé hoc gia Au chau ciing Him vi cai ng cin An B9 sai a6. Nghia thir ohi, nhu d4 ndi, 1a CS MG Lai. Ngwei dae danh xung voi cai nghia dau, 47 dat sai nhu 43 gide thich Irén day. Rdi nha, bac hoc nao 46, dd cho né cai aghia thir abi ma gigs bac hoc di trot ohia nbjp, lai khong mat lay chit 140 nét. Ba sé dam & xir Nam Duong thudc ching Ma Lai trong 46 co 8.CS Ma Lai va Kim Ma Lai. Kui muén tim mét danh xung chi cdc nhém CB Ma Lai thi pha bac hoc khuyét danh dy. nght ngay déa cai xir ma ho goi sai l® Indonésie, va cho danh xung Indonésien cai nghTa la CO MB Lai, Ong Sy 4a tir mot danh xung sai, (ao ra mot thual gir chuyén mon sai, Dinh 1 ng khé long ma khi at ra danh (i mai, mot aha khoa hoe khéng ngi.T dén cai gi, truéng hgp dai tén daa thi hg nghi déa téo- xu. O day hdn dng a6 44 nghf dén xr indonésie. & 46 cé rit dong dan CS Ma Lai, Nhung do la mét y nghT phit pho, khdng c& tanh cach déng hoa xir va dan, va néu dng dy giau tudng tuong, 60g Sy da ihdy rang ngiros ta sé ngo nhan bai & Vidt Nam cing. ¢6°Co Ma Lai, & Cao Miéa, & Thai Lan, Mién Bign, Trung Hoa citing. thé thi cng Sy nén tranh cho ngudéi 1a sur ngd nhan cé thé xay +a, khéng nén dang danh sung sai co sn dé voi mot oghYa thir ohi nia, nghTa thir ohirt vSo 44 sai rai. Nhung cdi nghTa khoa hoe cia danh xurng [ndonésicn 44 trot. 6 ur lau, 43 dirge truéc ba khdp thé gi¢i khoa hoc thi ta cing @anh phai hiéu ding nhw gidi khos hoc 43. hidu, khdng mong sita 1a} Auge phyong chi nhitng ngwéi lam, khéog phai vi mudo sitar 448i, ma chi lim bédi nyo ahan thdi. . Gido su Lé van Hio Iai cé mét dink agbfa khac, khong biée COA DAN TOC VIBT NAM 3 ‘VE ogd- abd: fry vii mud dich Bhée at, Niverng feof xem' obey lb @lao sw khéng cé og} oh§n, chi djch khac ma thdi: Trowg quyfa « Hani trinh vdo dait tic hocw gid su E& via Hio viét: «Ching: AnH-Bd.Na.Didug -lir elriing 16c Aa $4 Nam Duong, ¥ gido se.mudn ndi 26 le dau boty cha qnin 430 Nim Duong, hay dao An BS ndo & 467 Sy that Thr chSng he cb din Aw BO. 46 bao git, cdo darbés xr & 46 ma-thuge hyngcd, thi & Gau cilog 66 cd, khong riéng gi 6 46. Lai con mét' sy Lim lio rdiboog bong nita, do Anh-ngit tse va, Trong Aoh-ngit cé hai danh xung Indonésia va Indonésian, Jadonésia la tén nvéc, cai nuoc Nam Duong gay nay. Com Indes nésiqn moi 18 tar ching (de tuong duong voi danh xeog Indonésion. cia Phap. Sé gia Pham.vin-Son 43. lim ln bai danb xirng a6, ab chi khic nhau cé.mét.chir N sau cing. Trong Viét sit tdn bién, & trang 54, sir gia Pham-van-Son cé- wiét: «Mat sd tri thurc V.N, ciing thac n-4c ring ogudi Viét ta nay clnra ch&c @4 1&mt ohém trong gia dinh Bach Viet, Név ehting 16h khong lim, cdc. vj 46 43-chju dah hudng cia ¥ ki€a do c6.M. Com Jani; H. Mansuy, Patte, Par. mehtier, cling mét sé hoc gia Thuy di@np Hoa Lap, chi trong rang thanh 13 co ban cita daa téc V.N. chinh la thanh td « Indonésia », ¥ sir gia mudn nd: ¢ Thanh t8 Indonésian » déy vi sir gia Gang ndi dén ching (6c ché khong hé n6i déo xi mao hét, ma cic Ong. Tay ba dim ma st gia 4m chi dén cilng chi n6i déo ching Ine donésiaw ma khdng-hé n6i dén xé Indonésia, vi d& bao ayuei CF M@ Lai cé mgt khdp noi che khdng rigog gi & nu&c ladonésia. Dé la ndi va sir 13m lo daoh rung ché cbéa trong cdén lim @itu hay», vi: Indonésian = Bach Viét @6, ché khéng phai 14 hai thir khac phau dau. Dé Ia nol dung -ehe quy%n sach ny voi bing tram chirng lich cy thd va khoa hoc, Ké ci mgt sé nha hgc gid Au Chau cing chang biét Indonésian Ia gi, nén bho méi ljp ra cai thuyét dan Hoa Nam train xuSog lua vec Hdng Ha va ddng héa din Indonésiaa. & a¢, rdi biém thank din Vids, Nam, a4 » NGUON’GOC MA LAr Thuyét ndy.d% duge 6ng -Hoang Troog Midn .(V.N.V:H.T.T.» Tap lai. , _Ngudi Hoa Nam thud xrva dich thj 1a-C3 Md. bai, nh, ching 61 s8 chirng minh & nbitng chuong sau, va khi din & lun vye Hdng Ha ciing Ja C3 M4 Lai thi khong ibe cé sy kién nhém. Ma Lai nly «dng héa» ohém M4 Lai kha. * Hon thé, khoa khio tian sit 44 cho thy ring’ ngwét Indoné~ ‘sien & lta vie Hong Ha chi oti toi dé tir sau, cho -khéng phat 1a din thd trge nim sda dé d8 dgi din Hoa Nam toi 48.ma--bj «dng héa>. . . Nha bac hoe G. Cocdés nguyén Vién trong Vign Vién déng ‘bée eS cling th4y nhigu nha hoc gid Au MY dét, néo éng 44 nhita lan néi Khéo cho bo biét ringIndonésien 1a C3 Ma Lai, ding cé higu bay ba ma lam réi reng van 48. Nhung dng G. Cocdés rat ‘Khiém tén, An odi rét kin G40, cho khéng bo het vo 18 ohu chung 61 S& di chiing tdi cé thi 44 vd 1818 vi phai hd hét ober vay thiéo ha moi hét_ngd nhan ‘che noi tham ohw ong G. Cocdés, thi ac nba bac hoc Au wf cir Gép (yc dn néi bd 46 bdo Gon roi trd “nguéi doc, chang ai bidu gi ca. Ching 16i sé bj m4ng, bj ghét, nhwng chung (di ty hi-sinh, edt lam Sn djah mot Unb trang loan xan, du, Nhung dng G. Coedés 43 biét Indonésien rdi, 4a chinh thiée- ha rdi, van khong biét su tha! ‘jch sir vi hoi dng vist: ¢ Dan Viet Ngm tran déo, dudi dan Anu-bo-Né-Vieng lén Cao nguyén ». Ay, ho 12 ai, & dau tran dén 46 dng G. Coedés ? Noi nhu sit gia Ngnyén Phuong ma cén nghe duryge : Ngwéi Tau tran dén, audi axiro, indonésien di mat, ché ndi nhu dng thi bi mgt qua. Dan +igt Nam thuge ching nao ma dudi Cd Ma Lai di ? ‘ Ng can Anh-B6 nay con gay ogo ohan & ohidu not knée, rf J buda cudi., Thué xva éng Kit Tép C6 long di tim “Ab Bd ve nga hung. Tay. Ong gap Chau MY vei dan thd trudge & ald. va Ong oe 44 yap dan An BQ, nén ong dal tén ho le iuadien. , Bao hiai my tram nam sau, kbi Au Chau ‘biét An Bo that: se #3) thi phai bay ra dagh xing (hi obi 1a Hindou d@ chi ngrei An CBA DAN TOC VIETNAM 3 89. Ho 04 Lim, ohung £31 43 xoay sd.a khong gay 0g) ohjo, Indien = Thd dao MJ Chao Hindou = Ao Bd. Thé ma cho 4én nam nay, cdc sach dich cia ta v8 MY Chau, str liép tye dich Indien 14 An BQ, khién hoc tro phai digo du, te di tai sao ma & Chau MY lai cé dao An BO? Chia bao sig ma mot ngit-can Jai gay ngd-nhan nhida én thé, ss4u rong dén thé, va sy ngd ohan lan vao ca gidi van aghé va bac hoe nika, tire lan vio toan khéi tri thirc ta., Cac nba bic hoc Au M9, tuy néi thé ch&-khéng phai éng nao cilng dét: Va-ho ding danh xung_bi-hiém khéng"cd -¥. Né cht bi hitm. voi agwoi khong chuyén mén, che .cac nba. hac hoe thé @idi thi higu rat dung. Tai ta khong théng ngoai ogir G6 thdi. Nhung biét Indonésien 1a Co M4 Lai rdi, thin ha van ctr sa ay nbu theéng vi hai 12. 1/ Phin khoa hoe. 2/ Tw ai xing Ty Ai xing thi chi cé-ta 14 ty Ai, cho ede Ong Tay thi khong, “TO. tiéa ‘ta khéng banh thi ta th’t vong, phd obin “9. cha mic me gi 161 cac ong Tay, Cac dng khong ty ai tim rudng, nhvng cdc ng vin khong rat chon ra khdi dim ly Dong Son vi tat c& bao nhiéu aha bic hoc do déu thigu mat cai dire tinh 56 mot 1a tioh than khoa hoc, Tri thie Viét Nam, khi thé! ra danh xwng, Anh-Bd-Ne-ieng, ‘tudo ludn nghi dén nguéi Thugng cao nguyén vi cac dng Tay dét 43 n6i khéng minh bach ring oguei Thugng.la Moi. _ Thién ha ngac nbién hét site ty hdi sao mdt thir nga! ohir ngudi Thigng lai fap duyé mol o8n van minh rye rd thé&ia & Bong Son. Ching t6i ndl rec £& khéng phai la néi'qua dau. Mat nha bac. hoc trong mhdm-@6 cu-thir ngh¥ ra mt bién 63 nhu sau. Néu cd thién tai khiing khiép nado xay ra tai nuge Hué Ky va tiéu diét t&t ¢4 thi hai ngan nam. sau, loai, ogirai ti a4, ciing chi tim duge vai cogan mén 46 bing ddng thau, y.ohu & Bac Viét va Bong Son, chi 26 NGUON GOc mA LAP ahtuggt Bitog'sft; bahg- tua, Diog g@, biog gach sBd2 mue oft ite Nhu thé, fa.dogn biét dirge' ring -mqoal bing ngin mén 43 bing @3ng thau 46, dan Bdng Son han ed Hatig: van.the khac nifa, clog nure 14 Rite Iéo lint wo ntti ab erg than, tit ci hep fai thanh mét odo via mint: mi-tromg 46 Adi. s6ng-cia din chiing e6 th? xen la kha tdt dep. Nawog: rants git: gtr C3°Ma Lat-wa Kin Ma Lat kténg rd rét lim, vz ngwét Boag Som khdug chic. ldm 14 gidng ding bao Thrgag gay nay vé voc dang cén.v8 mite séng thi han phat hon; ot oF vat cho thay, Clic. dug Tay khoag tp al xing ohw'ta, ohung cic Ong ci: var @&n. vio n80. vio nsinb Déug.Son va ogi ngudn géc din toe ta. 6 @d. Chiing tdi bao ring c4c éng thifu tink thin khoa hoe, khéng. phai 14 ching tai phdch 1S: dam coi thudng ca cic oahir bac hoc eda Vign Vida Béng bac 3, nhurng si that la thé, B% bio: lane thé mao ma ogudn géc cha mét dan tgc lai nim tal giai Goan ddng phe eye ha (basse époque de bronze) duge ho tri! Vi thé ma rdi céc 6ng bj mat nita thé k¥. Qua that thé, cdc nha bac hoc Jy d2u lam vao mgt ngé bi ma ching téi ggi-daa Le ngé bi Bang Son, bi khong phai v8 n8n vao mioh dé ma ho bist: rit rd, ma v8 mgt Gidm sik cis nude Vigt Nam, kbi ho a@gt ra ciw héi: eNgwol Bong Son cé pha la (6 thé cia oguél Viet Nam: bay khéng?> Ba thay qua r3 ring ho 1a C3 M4 Lal, edn ngwéi Viét Nam thi khéng cé gi [a Ma Lai ca thi lam thé. nao 3 rap néi Dang Son Voi Vigt Nam duge . . Vikhdng nuédt trdt duge sy kién ky d] 46, ndn nha bic hoc V. Goloubew, thude Vién Vitn Déng bie 3 méi phic trinh tei Ba Lé nam 1936, cudc phic trinh vé khdo tin sir 4y rdi duge fo thank tap. Troag tap Le peuple de Béng Son, dng vidt «Cai ntn van mink 6 (ire vin minh Béng Son) tizt if eho ta thig nhitng ddg lién h¢ edu ddm véi van héa Ma Lai, thé nén khéng-c6.vdn a2 xem dan Déng Son Ia 13 tién trye tiép céa ddn Annam hign nay (md vdn hoa mang mada sic: Trung hoa)». Nhétng chit & trong'déu ngofe'don [a do ching (61 ty ¥ thSny who cho 13 ngbTh cada ndi cia dng V. Goloubew. wud DAN FOE WIRT NAM a tam, yae Son nd. tue tx ehae-mic, én. ta ka Ma. Lai, Nhugny Fong, pido sur Kim ‘Bint vaste yr. ta cae ong Tay, Thuy Dien, Hoe Lan lam cho Nhung chin cde Soy. Fiy d2 phd otga. ring: @é cho, . Cac nha hoe gid di ngd nhan vi ly do.sau day. Ta cir ohia. ohdn can ring nn van minh Mong Son'ta eda td tién te, wand. tal 6 tanh cach Mi Lai, thé néa roi ta cir hiéu cam ring cdc ong Tay: cho rang to fién ta la Mi Lai, Thék va thi cic ong Tay khong bao gid nhin nhan nen vin. minh Dong Son Ia cita té tién ta, nhu éuge phic triok cla ong -V. Goloubew di cho thay. vi cai 1é ho khéng théy ta la Ma Lai, trong, khi dv thi Bong Son ta Mi Jai rd rét. Ngwéi ta chi néi Bong Son 1a M2 Lai, va phd ahan-né Ia cia. té tién.ta, Con ta thi ohgn_ can, thanh thir cai yéu t6 Ma Laj dinh chat trong n8n vao minh Béng Son dj Idi cudn theo, Thé uca moi. 6 vige tin manh va dinh chaub dm i. That 1a quai dj, cai hién tugng 46, vé 4a c& moi mat. Nevot. ta pha ahgn Ma Lai Bong Sun 1a t6 tién ta thé ma tri thite ‘a lai viét'ed nhitog quyén sach that day ae dinh ‘chaoh nguda woe MG. Lai cia ta lam nhir khoa hoc da qua quyét xong rdi, phi cli cho. ky duge méi nghe. Trong khi 46 thi mét nhdm tri. thirc -khac Jai ctr ohgn can. Déng gon Ia (6 tién ta, ahung loai trie tanh cach MA Lai cia oda van moh dy, vi chinh ho cing khéng nudt tréi sy kién ta la Md, Lai, , Nhung tha 1a pha nhjn nh V. Goloubew, ché nhan nita. chitng sao durge h& cac Sng, vi Ma Lai dinh chat nhu keo son vao nén van mioh-Dong Soa lam thé nao ma cac ong hét c&ag no ra, duge, Nha bac hoc V. Goloubew audt khdng trdi, mA mdt 86 tel thirc~ ta lai cang nudt khéng tréi hon dng 4y ofa, vi bo thay ta khag Ma Lai qua xa, khac oho niréc véi lita, thi.lam thé nao ta la con chau M4 Lai durge, (Ching téi chi ndi dén trf thire, vi mac dau, eau chuyén xay ra tir nim 1920, nhung dén nay, da 36 dan chung Ging chang ai hay bigt gi hét. Thinh thodng cé mdr vai bai bao. Viét' cd lanh cach phd thong, k@ cau chuyén 46, ohung cing Ih nguoi buda xem lfm), 28 ‘NGUON-GOC MA LAl Tri thire ta khdng nut tréi cat vy. Ma Lai 46, thé. ma-da sd Jai nh4n can nén vin minh fy.1a cha td tiénta, cai, méi 1a. mau thuda, Ho .théy né ryg.ré,,khdng mban. thi udng 14m, nhung nb}o -ma ch{ ohao nia ching, tire phi nhgn tinh cach Ma Lai, m§c dao tanh cdc fy rét rd rét. : Cé ngrdi néi ring nguéi Phip ho fc ¥ nén_ moi phi nhjo ato vin minh rye r& dy Ja cha té tién ta. Sy that thi khong phai thé. Oog V, Goloubew la nguéi. Nga ché khéng phai 1a ngwoi Phap. Muéi nam sau éng V. Goloubew, mét.ng Tay khac ta adi. BO la 6ng O. Jansé. Noi ra aéi thi khéng ding, vi épg nay 1a ngéi ci, a0 nd hon ci dng V. Goloubew nifa. nhung dng ta 4 sin di 10 nim moi lén ti€ng. - Ong O. Jansé 1a trvéog phai oan ma Vign Rac C3 Vien Bong Ha Ni 44 .Gi xuéng Thanh Hoa dé tham quatcac cd vat noi trén. Cac c6 vat dy 43 duge dan ching tim thiy tir nim 1920, va ing Gin thiu dén tai hai ong H. Parmentier va V. Goloubew vao nam 1923 va hai éng ody moi chanh thire cho Vién hay tin va xin Vién khdo ciru ving 46. Nhung nguéi duge danh dy giao trong trach lai la 6ng’O. Jansé, nguoi MY gdc Thuy Dién, ch khéng phai 6ng 8. Parmentiet, ngwoi Phap, hojc V, Goloubew, oguéi Phap géc Ina. Ong O Jansé 13i lac ve mén khai qnat ding phuong phap khoa hoc va céng viéc ma ng 43 thyc hign, wong trén thé gici kb6ng ai lam hon duge. Tuy nhién, khai qu4t xong, cdn phai.lam cdi gi nifa, ma cAb ~@ld6 thi 6ng O. Jansé lam khéng trdi duge mét cach trop ven. , Ong 44 nghién ciru rt k¥ va r&t dung nhimng cd vat dA0 duge va riéng vé viéc nyhién ctru néo vin minh Dong Soo, tuéng ong khong thua ai bét. Naung cé mot khodn: trong viée nghién ctu 46 thi thay r3 1a 6ng phan khoa hoc. Dé Ja cai phan két Juan vé hén hé gidta oguei b6ng Soo va Viet Nam oo : Trong (4p phuctrinh viét bing tiéng Anh,.do Havard Univer. sity Press 1947 xu&t ban.nhan la Archavelogical Research in, Indo China 6ng O. Jansé chitng minh rd khoa hgc ring oguéi Bong Son CUA DAN TOC VIET NAM 29 thugc ching Co Ma Lai, Mat khac dog khéng h8 ehteng minh dwgre ring dan Viét Nam ciiog thude ching Ma Lai. Thé ma dng lai dam két ludn riog: . Déng Son = Viét Nam Theo phucng phap khoa hoc thi dng O. Jansé phil trinh ra cho ky duge tam doan lugn sau day: Dong son = Ma Lai Viét Nam = MG Lai Bong Son = Viét Nam. Nhung-éng khéng bao gio viét ra durge cai ang thire todn hoc thir ohi: Viét Nam = M4 Lai thanh thir tam Goan ludn cia éng k@ ohu la mot cons 6 khéng. Toi day thi sir thira nhan can va sy dinh chanh am I méi ndi 1én, Nhan can vi m6t nba bac hoe @4 xaéc nhn can, con dioh chanh 3m {, cing cbinh vi sy x4c nh§n ‘vd bang chirog cia nha bac hoc 46. Ca hai phe phai Viét Nam déu dya vao mot nha bac hoc néi tam rudng dé lam viée dai sy. Nam 1964, nha Nho Nhugng Téng.viét: «May .ngudi ngost quéc khdo ctru vé nhan ching G-xtr ta, cd ngudi-bao té tiga ta & Ma Lai sang. Dé chi 1a we thuyét, cha cé gi la chdc-chdo.» Thay rd la Nhugng Téng ém chi dén 0. Jansé, vi cho tél nim 46, chi cd hai é6ng V. Goloolew va O. Jansé 1a 44 céng khai lén tiéog ma thdi, nhung 60g V. Goloulew thi‘4a phi ohac obw ta 4a thay tréno kia. Nhung O, Jansé cilog chang budn lap ra tro thoyét nado cd, 6ng ta chi khang djoh suéog bing nira cau nogdo ma thdi, S& di Nhugng Téng viét nhu thé vi dng O. Jansé 48 tht bei trong két lugn cia dog. Trong ba quyén sdch day 161 10 ki 10 ciia Ong, dag khong bao gid viét ra durge dang thirc: viel Nam = Mi Lai 30 NGUON GOCG MA Lal . Nhugoy Téug-la mét-oha Wno cir khdi, ong-fy bidt-khba-hoc, Dist tink thin khoa hoc, vé-Khony’ chap niga duge mGt.‘cuge kt juju puao khoa hoc nhu két'lugn cia O, Janse. That ra thi éng O ‘Jansé cé thir ehimmg’nfinh, chirng minh cba Ong kha ving, nhung khoa hoc kh6ng cong nhan, cho 1a khocg vitng. Trong tap phic trinh ndi trén; éng viét ngay & may trang dau, cho khong phai noi chong &ét ludn: Gir theo loi dan lang thi cd do (ché ma phai doan Vién Bac C3 Vida Pong sAp'sira tham quat Jan dau, tai Dong Son), khong bao gia doc ai da dong toi vi 1@ bi mat gi khong biét (For reasons unknow to them). Xem ra thi noi dé chac 1a noi kiéng ky, va0 thdi cd (taboo in ancient times) va ca khi sy kiéng ky bj quén réi, dan lang van tiép tye kinh trong noi @6 vi truyén thdng. Tdi (Idi éng O. Jansé) nghi rang sir kiéng ky dy 6 ly do nay 1a Wat dy ngay xua ding lam noi chéo e&t (cho nhitng nhao vat quan trong).» Doan van trén day, ngy y rit minh-bach, khéng thé hidu fim: dan lang Béng Son ngay nay 1a hau-dué cia dan Lac Viét in MG Vién. Néu c6 sur Aut doan trong déng thé hé, néu din lang 4 ja hju-dué cha nguoi Tau di cu sau Ma Viéo nho sir gia Nguyén Phuong noi thi khong lamsao ma cé cai truybn thong kinh trong dat thiéng n6i (rén, Ong O. Jansé viét mfy cau teén Say & ohfmg trang a@0 sich ‘ché khéng phai 6 churong két ludm ma ngbi ring 6ng bja dat aé sebirng minh cdi gi. Ong nbjn xét trae khi éng thém quat. Va Iai e6 nhoo chirng 18 6og Nguyén Xuan Dong, hoa cdng kiém biéo-tap ‘win va thong agéo cua Vién thi Sag ‘0. Jansé khong th? bja duge. Dan lang Déng Son ogay nay {tise nam 194) git troyén thong cba dan Béng Son Lac Viét, thé nghia 1a khéng ¢6-sy dit doan, ‘khéng ¢6 dan téc khde xen vao. Th6 oghie ia: Bong Son = Viét Nam. Tuy nhién khoa hoe cir 4d: bdi hon, vi e6 tht ngs Me Pam ngay nay von 1a -ngwdi Tau-(theo sir.gia Nguyén Phuong) van ‘sg chi gi wa cd dan vin thuge chang khde &{ sy hii, vl ho duge thing kigo sy sq hai cha thir cd dan 46 Khi ho méi- OEn, mo ehung duny voi cd dan 46. Rdi cd daa 46 bj bo tan s4t bét, nhuog ils DAN-T0C VIET NAM sf hg car con se ndisy cd thei cha dap dj diét ching. Vi thé ma ching téi-mél.cho ring-chimg minh efia Ong 0. Jansé khé vitng, nhung khoa hoc khéng nbin nb4n. ‘That ra thi cic wha bare thoc fy khdng tha thist Tim trong eéng viéc tim ngudn géc cha din toc ta, vi 06 khdng phai cong Yiée cia ho. Ho nghiéo cru nén vao minh Bong Son chi vi nén ‘vin minh Bong Son. ‘N@én vin minh Sy, ty nd, co gid tr] ri@ng. Ho ‘Khong phai 1a Sir gia, va ding két qui khao ciru cach mie cho thing 6 viét sir 1a céng viée cia sir gia-cho khong phai cém ho 1a mhirng nha khio tién sir. Phuong ‘chi ho lai dang ‘bi vikhdng thé ISp ra dug cai tam @oan juan ndi trén, nén 43 khOng tha thiét, lo bd trdi tudn. Ho 1a nha khao cd, va ho 43 1am xong str mang, y nh cé dao L. Cadiére ndi, con vé sau, cac sir gia ty y kit-ludn sao 46 thi ‘két luan. Ho chi dai dot két lun v8 mat sir hoc, dé cho phai sai Lim, 4 hai ong déu sai, cach nhau 10 nam. Vi qua bi, nén ho chi cn biét say mé nhffng gi ho 1am duge ché knéng bin tam dén ngudn gée dan t6c V.N. aia. Vi vay mad van dé ctr con long dong hoai. Cuéc sa lay, nim tai chd khong néi két duoc MA: Lai voi Viét Nam, ma néu co ndi két dugc, cing ctr con sa lay nbw thudng, vi, nhu di ndi, nguén géc cha mot dan toc khéng lam sao ma wim tai giai dogn dng pha, bon thé, 46 4 giai doan.ege ha vi ‘&kY thugt ddog pha Dong Son di JA oghé thuat rdi, thi giai dean Pong Son 1a giai dogn. qua méi, tueng 446i voi thingng od sir ew angi dantge. Tuy nhién cac 6ng Tay khac, sau 46, van cé thir ndi két M3 ‘Lai whi Viét Nam, cic éng cé thach cing phin nao, mivng 46 cht WM cong di trang vi agudn gic dan te sae una nim dai ‘thei dei ding pha duge kiache. Trong khi 46 thi tri thire Viét Nam lai ISy mdt.thsi a9 48 MM eavo ly ody Woubgn cha aka van minh Bong Sona ebe 13 tide 1 Nhung t&t c& ba thai 4, ba khuynh huéng tréo du phi &hoa hoc: . a2 NGUON GOC M4 LAr 1/— Ong V. Goloubew phi nh§n qua som khi chia 08 Iyo tim ra cai dang thie Vigt Nam = Mi_Lai, : 2/— Tri thirc ta khéng thém tim gi hét ma cir nh4n. Ho nhaa. Déng Son la t3tiéa ma kbéog dua ra duge liy mot bing chirag ohé ring ngay aay (a ctr con 14 Ma Lai, C6 nguéi con lam mét cuge loai trix 'rét la budn eri. Ho nhan Dong Son 1a t6 tiéo ta, ohung khéng nhan Bong Son la MS Lai. Ho lam obi 1a mgt ba ogi trg; dicho, chon méo ngon thi mua, méo d@ thi thdi, nén van mioh 46 ryc r& thi ho nhan, com C6 M3 Lai khong ric ré thi ho phi nhan. He quan niém sal Lim ring lam Cé M3 Lai xu xa lim vi ho thay ngwéi Cd Ma Lai & Cao Nguyén khong banh. Nhung viét sir khac voi mua 4n. Td tién ta hay! d3, gi ta fing phi bin nhan tron ven, cho khéng th chon Iya. Cha tdi Wy tueng cwop, tdi cing danh chju vay, cda tdi néi ogoug cha tdi cing daoh chju vay, khéog ai chon ai durge ca. Day 1a vide thira tr cho khong phi 14 mdt cude két hon, phvong chi 14m khi trong cudc két hon, ngudi ta ciing co thé by Gay vio cai thé khong, thé Iya chon. Thi dy quan linh cha MZ Vién ho hié p con gai Lac Viét, sao khi tan sat hai ba Trung, cho 48 ra Tau lai, con gai Lac Vigt Iya ehon duge hay khdog ? Nhung, nhw 43 néi, CS Ma Lai khéng cé gi xfu xa hét ve ohiing ti da tiép xtic voi déng bao Thugog, di thuang mén he vi @ire tinh va dao dire cla ho, né hon han ta ohigu byc, Thé nde chung téi méi néu cau ndi cia Bac sf Huard & trang dau sach aby, Truong hop dién hiah nhet va sau cing nhit la tredéng hep e&a Gido su Kim Dinh. Ong chéi bd ngudn gic Ma Lai cia 13 tiga ta, nhung lai nbgn Dong Son, m§c dau Bong Son la Ma Lai mgt tram phan tram khong thé chéi. + Qua th9t thé, 6ng 44 trich mot cudn séch Tau chép ring Xuy ‘Vou 14 Chim ma khéng biét bay, 6ng cho ring cau a6 ngim ogi ring Viét the vat t3 la chim, vi o6i két n6 voi hink chim @ tréng Boag Soa, Thé 1A Ong vita phi ob§n Mi Lal rong th! thi lal objn Dong CUA DAN TOC VIET NAM 38 Son ngay, ttrc chia hai Bong Son ra, tanh cich Ma Lai thi bé di, con cai gi hay cha Déng Son thi git lai. . (That ra thi cudn sach Tau bi higm 44, khéng cd ngbfa Sy, ‘vi ching t6i s&.chtng mioh rang chim khéng phai Ja vat tS cia dan ta ohucac ng Tay 42 1m). 3/— Ong O. Jansé nhan can tron ven Viét Nam = M@ Lai ma efing ching dua ra duoc bing chirng khoa hoc nao hét. Tém lai, truoc ngé bi Dong Son, tét ca moi khuynh hwéng @%u phan khoa hoc. Xin trinh ra oguyén tic khoa hoc sat bén nhut a8 ta noi theo 46 ma lam viée cho khdi sai lam. Nguyén t4c ndy 1a khuén vang thuéc ngoe ma néu khéng theo. ‘a khé mong tim ra sir that lich sir. Day. tém lwoe nguyén tac: Lich sit cia mét dan téc gidng hét sgi day xfch s&t, cd cai khoen dau. cai khoen cuéi va nhitng cai khoen ndi két trung gian. Trong tréng hgp cia ta, cai khoen dau la nén vin minh Dong Son c6 tanh cach M4 Lai, cai khoen cudi 1A nén van minh Viét Nam hién dai nhudém mau. séc Trung hoa. Névu chia tim.durac nhitng cai khoen trung gianné minh hoa sy bién chuyén ti Ma Lai sang Trung Hoa thi khéng duoc phép 1di kéo Béng Son vao Vtét Nam. Nhu vay phirong phap lAm viéc 14 tim nhitng cai khoen trung gian 46, cho khong phii ctr voi ban tam vé viéc nhin nh4n hay pha nhan. Chirng nao tim dirge ri thi vin a8 méi duoc gidi quyét, bing chia thi ctr d@ cho né long dong, khéng ai cé quyén hdi thie, bat ép ai phai nhin nhan hay pha nban ogay tir nam 1936, hay vao nam nay (1964) hojc trong 50 o4m nira. Ong V. Goloubew khéng tim tdi dén chén ma ctr dam pha nh4n, con 6ng O. Jansé tim khéng thay lai cirdam nhin ob4a, thi that 1a ky, ma ky obit {a tri thire ta, khéng tim toi gi bét, vay ma vin ctr nb4n, lai obgnco diéu kiéa nita cho! Ly tri, kinh nghiém va khoa hoc day ta ring khéng phai nén van mich cd nao adm trong tong dat ta, du 1a cia td tién ta. Khong, cach day hai ba ngan adm, rat ¢6 th? co mét dan téc khac lam chi ‘@At ta ‘ngay nay thi cho rang nén van minh Béng Son ohitt dink phai la néo véo minh cia té tién ta, khong khoa hoc chut ado hét. Khong th? chép adi bai o8o van minh khde tanh cach Tai vot & : ‘NGUON GOC.MA.LAT ohan khi khong @wa ra duge -ohétng cai kboen trung giaa chirng t8 cd sy biéa dang, ma sy chip ndi Sy: cdn gid trj khoa hgc nao, - Nh@n-win minh Bong Son Jd cha ¢t3-tiée ta, thi-qua dé, bot np van minh 46 khdéng cé chi, ch4ng ai tranh gianh véi ta, nhuog ta cé yén tam dugc kay khéng, khi nh4m can, khOng chirog tich ? Ci ba khuynh hung trén @8u 1a khuyoh huwéng. bi va né6 dura tei nbing két-qua khong duge khoa hoc cong ohan, va chtoh Ivong tam ca ta ciiog khong céng ohan noita, ThE nén, a8 an long minh, éng O. Jansé ca khuyab. huéng thir nhi méi viét: «Bon phién Iu tién phuéng Tau la fhg gidi nép che thi lob dja phuong (Béng Son) wa g4 con gai‘cho ho». Ong 0. Jansé ‘mudn am chi dé mOt cude hop ching Hoa Vit 48 cdt nghia tai sao gié dan ta mang ban sfc Tau ché khdng phai ban s4c Ma Lai ohw ngudi dudi md. Chong két lu4n cia dng O. Jansé 14 mt trang sach, néu in cht nbé thi khéng day 1 trang titu thuyét binh thuéng, trong a6 cfu trén day duge néu ra, Nhung a6 chi 1a mot mwa tra a8 rap néi.Ma Lai voi Tau cho né thanh Viét Nam cho khéng pai, la ching tich vi 6ng khong chirag minh.dwge rang cudc hgp ching &y lon lao aén mic am mit ban ban séc Ma Lai, ma cén trai lai nit, euge hgp ching dy qua ohé nén chi duge dng bé thi cho cé nira cau 4m chi ngin ma théi, thi lam sao téoh cach. Ma Lai Igi bién mat duge? Phai chirog minh @uge mot cach toan hoc ring: Viét = Mi Lai thi khoa hoc méi théi th4c mac. - Sir chi 14 khoa hoc ahan van cho khéng phaj khoa hoc chinh .x4c ohu ly-héa. nhung 46 1a vé mot mat nao A6 Lhdi, ché noi vai khia canh; khoa hoc van 40i héi n6 phai chinh xac y ohuw toan. Trong truévg hgp Béng Son, Ma Lai, Viét Nam, phai viét eho duge ba ding thirc, ba ding thirc a6 phai hgp thanb mét tam Goan lugn, ohu 43 ndi trén kia, méi ditt khoat duge vin. de Vic& khuynh huéng au phan khoa hoe, 48 10 mét so he qua thd so, nén giao sw dai hoc Nguyén Phuong méi xen vao, ebirog minh ring ta 1a ngwéi Tau thudn ching. ‘CUA DAN TOC VIET NAM 36 Thé méi chét_ nita, va cé tat hai hay khéng,. chi. vicki be bhoynh hwéng trén déu- so b& qua lon? Ching t6i 4% c6 nhigu bai bio bac bé ‘cil thuyét sai lim cha st gla Ngoyén Phong, ohung ching t6i van phai ohin nbn ring tit gia Nguyéo Phrong a4 théy duge tanh cach phan khoa hge -etia ba khuyoh hung trén, S& di thayét cia si gia Nguyén Phuong sai 1a vi lic lap thuyét sir gia lai ciing bat chp khoa hoe, cho riéng viéc ohan xét ba khuyoh hueng 46 thi sir gia rét sang ma thay duge so hé dy. Lam thé nao'ma thud 4y, tai Béug Son, lai cé ba dan tée vin minh duge kia cho? Chdc mt trim phao trim 1a ch! cé chit -@8t 14 dan 86ng Son va ké xAm ling 1a Tau, mdt dao téc vin minh thir ba xen vio 46 sao durgc? BE cing Tau x4m ling ta ching, hay 42 cdng ta @3ng 1am chi 44t? Ca hai gid thuyét dy 2u khong c6 ly. Va lai néu cé, sir Tau 4 cé chép vé mot dan téc thir ba -4y Aching tdi khéng néi déo hing bo lac kém mo mang khao, vin -86ng lan 19n voi ogudi Dong Son). Thé thi mét 1a ta 14 Béng Son, hai Ja ta 1a Tau, khéng sao khic hon duc. Nhung khoa hoc lai chua nh§n ring ta 1a Dong Son thi sir gia Nguyén Phuong bé ta vao cai bj Trung hoa vay. Si gia Nguyén Phuong rt tinh ¥, thay chd so h& cia ngiroi khac, nhung éng van phan khoa hoc nhu thwéng-vi 6ng khong bd thir tim ohitng cai khoen néi két ma khoa hoc 4di héi. Ong lai «tré tau» vi tir nim 1936 40 nam quyén Viét Nam théi khai sinh cha 6ng ra 4éi 1A nam 1965, nhiéu nba bac hoe hac 43 tm duge vai cai khoen n6i két. Ma hé cé mot cai, c6 vai eai, thi sé cé tram ngao cai, tuy ehua di, ma réi sé di. Chi cd mot c4i ma thdi, ciing 44 ngan sir gia bé ta vae bi Trung hoa rdéi. Ths ma sir gia khéng hay biét, lam obw khéng ai tim duge gi ca, va a3 tuyét x hy vong roi, nén dng chon Tau lam tién t6 a8 dit khod van a2, Si gia nd lyc kink -hdn 8 cS chirng minh ring Viét=Hoa mhung céng trinh cia sir gia sai lim ogay & tién dé: Néu ogwoi ‘Vigt Nam 1a Tau thi tai sao ho lai tho vua Ma Lai Hing Vugng. @hé anh hing M& Lai Trung Tric? Nhifng ngwai ban Trung hoa cia chung tdi & Saigon niy. kul 36 NGUON. GOC MA LAT urge ching tdi cho biét ngi dung quy@n V.N.T.K.S, va duge hot y kién, ho déu dap: «Ching téi,; ngwoi Trang hoa, chung .t6i kinh mén wua td ctla ank, kham phyc nv anh hing cia anh; nhung. the nhitng vi a6, th chéc chan 1a khéng, béi chting tdi_khéng cé ly do-thé phiong vua vi anb bing nude khac. Ciing khong ly nao ma mot ngay nao 46, nguéi Tat di cu sang Giao chi lai bing dung. quéo nich 14 ngwai Tau, di the vua va anb hing Lac Viét. Tri tigh thi khng thé, con tha,vi quén géc, ciing khdng thé cé durgee, ‘Ong 0. Jansé con ndi_ra duge hai tiéng «Hop ching Hoa Viét», chi ohu sir gia Nguyéo Phuong thi khong, ma cdo trai lai nita, 6ng cho rang ta la nguéi Tau thuio ching, Buda curdi nbirt 1a Nhugng Téng. Nhuong Téng 43 mang Ng6-Si Liéo vi Ngo-Si Lién 44 48 16 cho thay ring td tién cia “ta la ngudi Mudng, bing cach dua truyéa thuyét Muong vao sir viet Nhung Nhugng Téng ciing lai mang nhitng ai cho ring td tién cla ta 1a ngwoi Tau, Ong phi nhan luéo ngudn géc Ma Lai, Nhur vay t6 ign ta Ia ai? Nhw nbigu ha hoc gii khac; Nhtrong Tong tuéng rang nguoi Viét Nam tu nbién cé mit duge 6 wr nay, va xua sau, nay vay, khong hé thay d@i, ttre mét ching riéng biét, theo thuyét H. Maspéro, Cai thuyét Viét tc 1a mét ching riéng biét ca H. Maspéro- 6% dugc nhigu sir gia ta lap lai. Nhung 6ng H. Maspéro, mic dau 1a oha bac hoe, lai quén hoc khoa chiing téc hoc. Khéng h® c6- mot ching cht déng cé bay tram ngan ngirdi (theo eudc kiém tra dan s6 cia Ma Vién), Néu cé thi dé la mét minh vyo cia mét chiing tgc nao a6, r&t lon, vi ching téc nao cing rat lon ca, MA néu sy kiéo 43 xdy ra nhu vay thi cai ching toc lon 43 tan lan, chi cdo sét lai cé bay tram: ngan ngudi Lae Viét & chau thd Hong Ha, cai ching lon dy, khoa ching toc hoc ciing 44 biét. Khong c6 ching nao ma khoa dé khéng- biét ca, tir khi cac chiag thaoh. hioh mot cach ré rét, cach day hon muréi ngan nam. bNung tuyél ddi Khong hé cd ching | lon ado ind con ag: ade ‘Yai m6t manb nhé 1a dao Lac Viét het. Ho chua biét cai gdc eG “dé, néa ho tia thiab ma tlm tai, cha ho khong bao gié dam qéi mot digu. At dét_ohu Ong H. Mas pero ring Lac Viet la mgt ching riéng bidt, CUA DAN TOC VIET NAM 37 H. Maspéro-cé tham yong: nghién ctu ngudn géc dn. tay sphung Jai chira hoc khoa ching téc hoc (Raciologie). Hon thé khoa ching téc hoc lal 44 ching minh ring ogay nay, khdng con ching nao ma con @ Jai nei phat tich eba, ho ca. ‘Tit cd déu da di eu, vi sinh ké, vi chién tranh, vi khi hau thay di va vi trim ngan ly do khac nita, , _ Ngudi cé Ai Cap xua, chi nhon cia cai nén vin minh mre ro ma dén thé con tn tai tai Ai Cap hién kim, ciing 14 dan & khac dén dé rdi lip ra cai ngn vin minh 4y tai d6, cho géc ho Khong phai 6 do. Nguoi Do Thai qua vira tré vé a4t td ban dau cia ho, nhung ho cling da phai di lang-thang sudt ba ngan nam, va néu gip dirge dat méi thi ho di lp quéc & noi khac réi. SO di ho tré vé 1a vi trén qua dja cdu khong con aét tréng a cho ho lap qudc, ho aa tro v8 la chuyén bit @dc df, vA phal 46 mau rt nhieu, che khéng, ho ciing a4 dang séng & noi nd0 -d6 rdi, cho khorg sao ma ctr duge 6 tai dt tS cia ngay xtra. Nhung ho mat nuée va My lai nuée chi trong vong cé ba ngan nau, con dan tatbi lai cd it lim la nam ogan nim, nhu sé ching minh, thi khéng lam sao ma dan ta géc & Bac Viél ngay nay duge ca, . Dan da trng, tir cé chi kim, chi thudc ba ching. Ching Ha- smile cia nguéi Ai Cap, chiing Sémite cia ngué) Do Thai va Ludog Ha, ching An Au, cita tat cd dan da trang hién nay. Dan Aba- nie déng chi co hon mét triéu. Nhung ho kadog 1a mot ching riéng biét dau, ma la mot chi cia ching An Au day. ‘Tét cd nhitng ngirdi tim ngudn géc dan Viet ma khéng thank -ebng, déu do ho hoc t khoa nay hay khoa khac, vi viét vé ngudn géc mét dan téc khong cé gian dj nhu viét vé Tay Soa chang han, chi cin co nhiéu si liéu 1a cé thé lam duge, khong -eha phai biét khoa hoc nao, knac bét. 000 Nhitng nguéi phi nhan Bong Son Lac Viét 1a 16 tién cia ta 06 Gai dién dién hinh I& V. Goloubew. Bo ciing 1a mot nha bac hoc thigu’ tinh th3n khoa ho. Nha bac hoc V. Goloubew 24 quén mae-sy that nly: Van hoa 38. NGUON-G6c MA Lar ‘Te chi gi rit la-gat gdm, 06 biéo dang con ngirei rit 1a ky dj. -M6t ngudi Tao sanh tring & Cyu-kim-Sen, theo hoc trong Hué-Ky tir nbé 460 lon, sé thay minh gidng ngudi: Hud ky va khac nguéi Tau. Ngwoi An Bd &-nuéc Ba-Kit-Ting thay ho gldng nguoi A Rap ché khéng gidag An BQ chit nao, chi vi mdt dang theo vin how A Rap, mét dang theo vin héa Aa BQ, ho quén mit ho ddng mau Aryen véi nhau, Ngudi Thai & Van Nam, cach day 800 nim. thay minh ta A rap vi ho theo van héa Hai, va th4y ngwéi Xiém khac hin bho mic dau cA hai du 14 Thai Van Nam, Nhung nay, cilng ctr nguéi Thai o& Van Nam thi lai ty thay ho 1a Tau vi hg a4 bj Tau ddng héa tir dei nha Nguyan. Con v8 mau da thi ohw 4 ndi, nguei Ma Lai khong thude ching da den bao gig, va khi doc tof chong «Ching Ma Lai» qui vj sé th4y ho nam giita chiing-da trang va chiing da vang. S& di ke hoi den Ia vi ndng, bbi ho & qua gio duéng xich dao, ché héi ma hg céa lam chit @4t Hoa B4c cach day hon 5000 ndm thi ho trAng. Budn cuéi abit 14 tét ci cdc nhém dan téc géc M4 Lal} la: M3 Lai, Cham, Cao Miéo, Thai Lan, Gia Rai, Ba Na, So Dang van van d8u goi daa Viét Nam la «Man dis, chi vi tét ca cdc nhém M& Lai 4y du theo van minh An Bd, con ta 1a nhom Mi Lai adc obit & Bong Nam A theo van minh Trung Hoa, néa ho moi thay ta bing con m4t An 86, con mat ody gidng hét con mft Trung Hoa, hé ak khéng phai 1a Trung Hoa 4éu bi goi 1a man di tudt hét. Danh tir ma ho ding 1a daub tir Phan Yuavana cé nghfa lb qman di» va bj bién ohu thé nay, Ma Lai : Yuavan Thai Lan : Yuéo Cham 3 Yuan Mién Dién = Yuan Cao Mién Yuéa (Cap Dudn) Ba Na 3 Yuao Ra Bé 3 Yoaa Ga Rai 3 Yuao Xi Tiéog : Yuoo Ma “3 Yen CUA DAN TOC VIET NAM 39 That ra ogwéi.Ba Na, Radé,.Gia Rai, Xi Tiéng, Ma, khong bao gié theo vin minh Ao oh M3 Lai, Cham va Cao Mido, Thal Lan, nhung xa kia ho 1a thin dan cia Cao Miéa va Cham, néa ho goi ta y theo chi cii cia ho. Ta khong nén giga ngwéi Cao Mian, Thai Lan va Cham, khf ho goi ta 14 «Man di>,.-bang ogéo ogi An BG, chung qui ciing ta’ khi xuapo dét, rdi thi né quen miéng di, ché that tinh th! ho khéng hiéu danh xung dy cé nghia gi hét, cA tri thire cia ho cilag khong higu, mac dau tri thire ho rdt théng Phan ogit, ho khéng hitu vi sy bién dang da xoa mit géc Phan di. G Saigon cd mot ngwai An Iai Viet lam ca sf, ca bing tiéng ‘Viét,mét nguéi Phap lai Viét lam kép ci luong,lu ba phy ni Trung hoa lai Viét 1am dao cai Iwong, tht cd nhitng taitir 46 d@u xtc @Gng that sy vi Idi ca giong hat cia hg, cho khéng phai 1a hoe thudc léng ahir cai may, tirc ho nghe ho cé tam hdn Viét Nam that su, mac dau ho y thirc vé ogudn géc cia ho. Sw viéc xay ra nhwr vay, chi vi gido dyc, ma gléo dyc lA van héa, Van héa bién tét ca, udn ndn drgc.tat 8, tron ra vudng, den ra trang. Trén day la sy that khoa hoc, da dugc chirng mioh bing ohitu cugc thi oghiém cia bin ndi daoh, cho khéng phai y. kiéa cia riéng ching tdi. Cac nhém Ma Lai déu ty thdy ho 1a An BQ, riéng MZ Lal Viet va Ma Lai Nhyt, Mi Lai Bai Han thi lai boi th’y’ minh la Tan (Ri qui vj sé Uhdy ring Nhyt va Dai Han cing dng géc M& Lal oh ta), Riéng mt ohém Ma Lai kia thi hién nay lai ty thdy ho [a Tay. Bo la M& Lai Phi-Luat-Taa, Ngay xua ho ciing theo vin héa An Dé, rdi A Rap, y nhu Nam Duong, nhung ho bj nguéi da tring trj bo tir 500 nam nay, ho theo dao Ky Td dén 90 phan tram dao 8, cam ngbt y nhu Au Chau, voi nbitng éng Tong Théng tén la José Rizal, Manuel Roxas, Elpidio Quirino v.v... _ T4t c& du do vin héa biéa dang hét thay, k® c& Mab .vye sfu kin nhirt cha tam hén ta, vio héa ciing bién duge nike, cho khong riéng gi voc ding, 43 vat bén ngoai. Tuy ndi thé ché dng V.Goloubew khéng cé kém 46n thé daa 40, NGUON GOC MA LAI ma khéng biét 18 46. Nhung éng 1a nha khoa hoe, néo dng mA cé khéng quén cdi 1é 46, 6ng van phi ton thé Khoa hoc. Ma & mat khac, khoa: hoc cilng day rang vin héa cd bién dang con ngudi siu dam téi dau di ita, déu vét cl van con. . Ma ohitng d3u vét cii 4y, du vét Ma Lai, Ong V. Goloubew tim mai vin khong th4y @uge trong x# hdi Viét Nam ta ngay nay. Dan Dravidien, cha @&t ci thir nhi cia auée An Bd (ho ciing 1A Ma Lai day) 44 bj quan xam lang Aryen cd xéa t3y diu vét vin héa tirtrén bdo ngao nim nay, ohung khéng sao ma Aryed thanh céng dirgc hét, va cae nha dan téc hoc thé gigi toi a6 nghién ciru vai nam 1a biét rd ca, hon thé, ho con tim durge dau vét vin hoa Dravidien x4m nhap vin hoa Aryen nita, Nhung ta thi chi bj Tau xéa vin héa cé mot ngan nam, thi du vét Mi Lai & dau, néu qua that td tién ta 14 M@ Lai ? Nhung, ohu di adi, éug V. Goloubew ch! 1a mot aha bac hoc sén sac, ndi theo migo Nam, tire qua v6i vang két lugn. Rdi cac ong Tay, vi qua bi, bd trdi luén, oén cdc dng. khéi sa lay sau hon. Chi cé tri thirc ta 12 1am vao e&oh wua Durdng sa-né, ma sa tai cd. Tim ogudn géc cia dan toc Viét Nam tai giai doan Bing Son thi nhuw 14 di tim Saigon m4 ctr dirng chon tai Hoi An. Thé- nén cac vi sir gia 4y cir loay hoay mai voi Bong Son ma khong di toi dau hét, Chinh ta sa dy eho khong phii Tay, vi ohur a% ni, he phdi tay vi bi, sau khi 1am xong céng viéc chinh 1a khao tién sir. Tuy noi thé, che trong quyén sach ny, chting téi cing cd tim nhitng ci khoen ndi két d6, mic dau ofa van minh Dong Son khéng ndi lén duge cai gi ca, Nguén géc dan téc ta phai, ohigu ngin nam co hon thé kia. . Nhung ching téi vin tim dé xem Bong San cd, phai la Viét Nam hay khéog va néu phdi thita lai durge biét, mot giai doan cha cd sir ta trén dueng tim v8 thueng-cd-si. | aaa " Va.mic! ea cho Béag Son mét- Goloubew. ng ke Bong Sen, ching t@i cling lam vite ykhoa hoc hoo, ohitng ong 0. Jansé va V. e@Qo CUA DAN TOC VIET NAM 4 Vay toi aay thi thién he 48 trai qua hai cuge sa lay rudi roi tir 1918 dén 1964, ndm ma chiing téi khGi thio séch nay, sau nhiga nam hoc hoi: 1°/ Sa lay thir abut ciia bai éng L, Aurousseau va H. Maspé- fo la chi dya vao cé. si Tau. 2°/ Sa lay thir ohi cha t&t cA moi ngwai vi ng& ngudn géc dan ta & tai giai doan Dong Son. 3°/ Phan nia mot cuge sa My thir ba 1A khéng biét thugt git Indonésien cé ngbia 1a gi. Cho dén nam 1964 thi dang ly gi ta thoat khdi duge cudc sa By thir ba 46, ahung ta vin khong thoat, va ching toi xem 46 1a euge sa liy lon thir ba. Dén ndm 1964 thi két qua eda khoa khdo tién sir dung a3 @urge coug bs. Chung téi nhan manh vé,chit dung, vi vy Dong Son a mét cudc sai Him, oahu da ndi. Mét sé tri thie Viét Nam, ma chiing téi chi dung tén, thi dy ng Pham-Viét-Chau, 44 biét két qua 46; va obit 1a khong ogo phan vi danh xuog Anh-do-né-diéng. Nhung oha tri thirc ho Pham lai khéng viét sir. That 1a qua udng. Ong chi viét chuyén khac, nhung cho ta thoang thay la dng 6 biét tai ligu dung 46, va hi’u ding cdc danh tir, danh xung trong tai liéu. Khoa khio tién sir ding 46 14 nhw thé nay ; &a0 bei 42 tim ho di so cia cac ching toc cd mat trong lank thd Viét Nam tr 15 ngan nam toi nay. Dé 1a céng viéc ma Patte, Colani, Mansuy 44 1am rdi.Nhuw: khéng dting, vi con phai biét nhitng con ngwoi Sy tir dau dén. ‘Viet, va dén vao nim nao, hay la ho phat tich tai cd Viét, cong ~wiéc’ ma. ba nha bac hoc trén khéng cé lam, nhung cdc. sir gia ta Jai dya vao 46, . Khao tién sir diing la cai céng trinh lon.Jao thir nhi Zy cho khong phai la cong trinh cia ba oha bac hoc duoc kB téo trép * kia. Nhung do chi 1a viéc khdo tla ai. a2 NGUON'GOC MA LAI Viét.sir lai can khac hon cit aa. . Ching téi thi dy la cdc Ong fy 42 tim duge 8 loai so cia 8 chiing téc khac ohau, Mudn biét t& tian tala ai, nha viét sir phai do so cilia ta ngay ney rdi déi chiéu vai cac so adi xua,cé thé moi biét rd oguda $i cia ta, che ctr dodn mo mii thi lan thé ndo ma di toi mot két qua duge khoa hoc ohin nhan. Va ciing nén biét ring so ciia mét’ ching, khéng thay adi trong vong 10 agan nam thi su déi chiéu Zy co dd gia trj chirag mioh khoa hoc. Hién nay c6 sach ndi ta la Tau thuda ching, cé sach ndi ta Ta mot ching riéng biét, cé sach né6i mi-m& mgt cach cd ¥, vi khdng biét ch4c cai gl, nuung khdng sach nao cé lam cai cong vide 6c nhitt ma khoa hoc bang long ohin ohdo, tirc do so cia nguoi Vigt Nam hién dai a8 adi chigéu voi ohitng sq cd dao duge & C3 Viét, tire B&c Viét ogay nay. Hon thé, khi chua buéc sang giai doan viét siz, chi & giai Goan hoc khoa khio tién sir ding ma théi, thi néu eo ai mudn sir dung cai khoa khdo tida sir dung fy, cilng khong dé gi sir dyngy él phai con kim soat lai xem qua n6 cé ding hay khéng. Nhung kiém soat céng viée cha mét tram nha bac hoc lam viéc kh4p A Bong trong vong bén mui o4m, thi ké ra phai lao- luc qua sire mét cA nhdn, it ai di can dim lam, Céng viéc kim soat 4y lai doi hdi qua ohigu khoa hoc chuyéo mén, ma thudng thi mot ca ohan, néu khong vi mot quyét tam nao, kbéng hoc lam gi cho mat cong. Riéng vé cong viée viét sit cho Viét Nam, ta lai vap phai daoh xung bi hitm cia khoa khdo tiga. str la danh xuog Anh 46 né ding ma'ta kbéng biét 1a cai gi, hodc tuGay la «doir. Ta cling lai khéng hiéu tiép dau ogit Austro chi cé nghTala Phuong Nam, va ctr dich ra la Ge Chau, Uc-Bai-Lgi mai. . Kitm”soat 3 kho, ma khong hitu danb tir thi lai cang vd phurong. Thé nén, néu cé vai vj hiém hoi biét Auge két qua cia céng vide khao tién sir dung, ciing chang ai dung 06 duge a8 ma viét thugng cé sir cho dan tc Viet Nam,

You might also like