i . i GH
—f
——<_.
E55
SorrerAres 9s ee ee {wee es
ariacanzs cA OM. 2Cho Nhiém, Cho Bot :
Phy té Cho Nhigm : TRAN-QUY-THAI — Phé Cho Bot :
1, Vai ddu Qui siru, 60 gai Gidp din
Nguyét San PHUONG DONG
S6 31-32, thing 1-2 nam 1974, Xuan Gidp dan
Phét hanh ngay 3 thang 1nam 1974
HOANG-SY-QUY
LUU-TRUNG-KHAO
NOI DUNG
2. Thé ding tranh Tét dé chéc Tét
3.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
eNauva
Phép trurdng xu8n bit Ido cia ngtradi xve
. Tét Nguyén dén tai th d8 Thang long
|. Hi Lim vi tye hét Quan ho
Hé véi Dong-Y
. Nhitng trd vui nim méi cite dan te
Tho
). Xuan muén thus
Sy tich tru cau cia nguéi Cham
Nady Xuan bj cy D3 Chiéu méng
Naay xudn tim hiéu tén séch cua Khéng te BINH NGUYEN LOC
DA LAN NGUYEN BUC DU
Mén qua du xuan
Xem $6, Phong Thiy
Tho
HOANH-SON
NGUYEN VAN THO
TRAN-VAN-TICH
pO QUANG CHINH
TOAN-ANH
— 5
—11
— 23
— 35
— 42
pO DINH TUAN — 50
pO BANG DOAN — 55
NGUYEN TON NHAN, — 66
TUE MAI — 67
LE QUOC SINH ~ 68
ONG NHAC VU-VAN-BINH— 69
DA TUONG VI -7
HO HOU TUONG — 89
— 98
106
NHAT THANE —112
XUAN VIET 124
TRAN BUC UYEN 125
TIN TOC — HOP THU — SACH BAO NHAN DUG
BIA TRUGC DO HUGNG DUONG TRINH BAY
VIET NAM e PHUONG BONG e THO! BAI e THE GIGI e BAO GIAO
BAO QUAN :
161, Yén-B3,
SAIGON ~ 8,7.
+ 24.592 — HT. : 2094Neguyét san PHU'O'NG DONG
161, Yén-B6 Saigon — H,T. 2094 — D.T. 24592
GA BAO
Mui sé 1208
Cong s& gid pdp 461
Mé6t nim 13008
Mét nim (déc gid sink vin) r150d
‘Mét nim déc gid an nhin goood sp lén
Cao nguyén va mitn Trung (tir Da-lat ted len) them 150d
cwéc phi mfy bay mét nim. Neogi quéc: thém 350d curéc phi
dwong thiy mét nim.
Qui vj nao tim dugc 7 déc gid dai han r300d, hofc 10 adc
gi8 dai ban 150d, xin kinh biéu m6t nim bio.
Mét s6 béo mit, xin bio tin va tra mét niéka tin bio vA
titn buu phi, Tda bio sé girl ba.
CACH TRA TIEN
1) Nga phifu va bru phiéu, 42 cho :
C6 DS thi Phuong, PHUONG DONG
161, Yén D3, Saigon, H.T. 2.094
2) Dén ty buu din, tra qua Trrong Muc Buu Dien :
Saigon T/M 2790, Tap chi PHUO'NG DONG
161, Yén D3, Saigon
ghi dja chi va ly do
3) Cong s&, c6 th8 girl tra vio Truong Myc Tang Ngan khé V.N,
Saigon T/M 57070, Tap chi PHU'O'NG DONG
161, Yén DB, Saigon
GIA BIEU QUANG CAO
1 trang quang cao 4n nhan 12.000 4
1 trang quang cdo than hitu 7,000 a
1/2 trang trong mdi ky : 2.500 &
1/4 trang trong mdi ky : 1.300 @
Trang bia mat sau 2 mau, mdi ky : 14.000 &
Trang bia mat sau 1 mau, mdi ky : 10.000
6 ky lién tiép sdp Jen : bet 20 phiin tram
Quan ly: Xuét ban:
pO-TH]-PHUO'NG PHAM-ICH-ANH
Thu ky tda sogn + PhGn phol :
L£-THANH-CHUNG TRAN-ANH-HUNGVoi dau Qui Siru
Ao gai Gi4p Dan
( HOANH SON
Nkiéing bigén cS quan trong nhét cia nam Qui-Siru 1a : Higp-djnh
ngung bin Viét-Nam, xi-cing-éan «Cita née» (Watergate), Chién-tranh 14
ngay Trung Déng va vy cap dau khién cd thé gidi lao dao va thyc thi chink
sich khac khd.
Dén nby Hoa-ky, dad trong hai cuge dai chién th€ gidi, cing khéng
dén ndi phii khOn dn ohw bay gid, khi ma mfy Ong vua A cop nbd xiv
chi moi that voi diu Iai cé tf ti Qua thyc, da cdc tién tri Do-thai, da Déc
Ky-t6 hay Dire Khong, Dic Phat, cing chwa ai thuyét dug mét bai gidng
kh hanh cé séc manh ghé gom oh may dng vua Zy.
Nép séng nba tu 44 bat d3u tir cdi nude in choi 6 mét 1a Hoa-ky :
ng sém va déy sém hon, bé di choi ngay cudi tuan, cing véi mot mia
dong lanh 1éo vi gidm nhiet 46 strdi, phd x4 tity ditu ve tOi vi khong cdn
4a xanh dé lép lot & mit ngoai cing nhu & bén trong.
Ti€p theo Hoa ky, che quéc-gia by-nghé lon nhwr Nbat-bdn va Au-chiu
cing thi banh cing mét chinh sich khic khB, blu glim thitu dén t6i da mirc
tiéu thy nbitn lygng, Va do d6, bf nghé cfing bj inh hurdng vi sin xude tat
nhién phai giim suit.
Tai céc nuéc nghéo téng, tuy dau chua bit diu khan, nhung vi gid
ting g3p d6i ti it Iau nay, cing nh lugog titu thy ngay mot them nhieu,
nén xudt cing dirgc bao nhiéu, ngogi té ¢3 vao du bét. Vi thé, ho citing
ph3i dang moi bitn phdp a2 han ché diu. An 40 thi ting gid du én
thie d3t, con Théi lan phdt béng cho xe nha méi tu3n chi mua durge 15 Hit.
Bén Vigc-Nam, Chich phé dang kbuyén khich tro vé voi nép sOng: bé cil,
niés com, vi xe dap bit diu nghénh ngang ngoai dudng phd, chir khong
con ngugng nghju vi tii hd trong cai thoi cH4n nbiu» (Honda) thud méi
aby.
Day cé phaila Mua Héi Cai trirée thé tan, nh dén dai xa kia
trong Ky-t6-gido ? Day cé phai 1a giai-doan chuytn tip tir thoi dai Kali6 — vol DAU Qui stu... PHUONG BONG
hay Chiat Ign tro vé vol KNa-suga bay Hoang kim thdi agi! ? Day 6
phai 1a tir bd sy gidtgo bén ngoai cia lod logt xa hoa va sy gid tao ben
trong cia loc lira bip bem d% ted vé c4i thi ma , ti
mu6n ban qua vé cdc khia canh cia tranh Tét,
Trwéc hét 1a v8 phong dién dan téc hoc, tranh Tét di cé ci ngan
nim Uch st.
Cé ngwdi cho ring tranh Tét 44 c6 tir théi nha Ly ( 1010-1225), cd
ngwdi Iai cho ring n6 44 c6 tir thoi nha Hé (rg00-1414 ) va duge phat
tritn manb nbSt vao cudi thoi L@ (1533-1788).
Chinh vi thé ma tranh Tét c6 mét sic thai dan téc hét strc d6c G40 va
va mOt truy8n th6ng hét strc dGc ddo. Tat cd du dim da sic théi Viet Nam,
tir nhGng bin kh4c, nhitng gidy tranh, cho dén nhitng mit she, nhitag hink
anh, ohGng d2 tdi, nhung khong vi thé ma giim mt g'4 tri, mat phong vi,
Ve phiong dign nghé thuge, tranh Tét thyc 1a mét loai nghé thudt
‘bét sé@c bioh dan va hét sc Vie Nam.
Tranh Tét chicé may noi lam, nheeng chuyén mén nbat, lau doi
nhat, va theo dang né n€p cd truy8n nhdt 14 tranh lang Dong H& (Bac Ninh).
Thé dén 1a nhétng tranh Hang Tréng, sin xudt tai phd Hang Tréng Ha-ndi.
CuSi cing 1a tranh Nam Dan ( Nghé An ), phéng theo ky thuat cd truyén
cua lang Dong Hd.
Nhbéng bin khac tranh thirong 12 bing gé thj, thé gd vita cirng vira
nhuyén, Ii khéng bj mot, nén c6 nhitu khi mot bin khdc diye ding cd
trim nim.
Nhéng gidy lam tranh thwéng 1a gidy bin hd bing thi phan tring
lam nén. Thi phn nay léy & vd con sd (4i¢p) nung lén va dem tin nhd
goi 1a phan diép.
Mau sic thi cé nim mau chinh gol 1a thudc cai ;
1) — Phin trdng [4y & vd sb tan (diép), nén gol 14 thuéc diép.
2)— Xa thanh (xanh éng 4nh xa cir)
3)— Myce Tau.
4) — Kim nha.
5) — Ngan nbd.NGUYEN. VAN THO. —- 13
Ngoai ra ciing chn ¢6 nhitu. mau khac. Mdi mau lai cé nhitu sie thai.
Nhw Dé thi cé : Hoa hién, ditu, son, cinh qué thim, ca4nh sen nbat,
phan hSng, mau hoa dio.
Vang thi cé vang thim, vang nhat, hoa ly.
Xanb thi cé xanh nhat mau hd thay hay hda bioh, hay nguyét bach,
xauh 4 cay, xanh lam v.v..,
Nau thicé mau c4nh kén.
C4c mau khi trén véi nhau, hay khi t6 lén gidy, nguwdi ta throng
pha thém vao chat hd té lojag cho bét thim, bét loang ra gidy.
« Mau den thildy & than rom, than 14 tre cang dun nu va & lau
ngay, cng 44m lai. lic in, maa den din da Iai cé moe ch3t xdm xdp rat quy
mau xaoh Ify & ri dng; miu lam Liy & 14 cham; miu ving & hat daah
hogc hoa hde. mau trdog thi l4y & vd sd, vd héa ham aét, ding lam di¢p
quét lén gidy bin, hoc dang in a8 léa tranh zen Ida voi cic mau khf&c, tgo
ra mét sfc thdi ciéng blgt va quy. » (rt) Ong L@ Vin Hee trong bai Lé séng
cia tranh ga, tranh Ign trong s6 Xuin Vio Nghé 1953, 44 binh vé tranh
Tét nhu sau:
«Tranh g’, tranh lon 46 nhw x6i gic, vang nh miu Mia chin, xanh
nhw 14 ma, hay vang nu nghé kho cé, xanh nhy nm nou, 48 nb ngd gia,
nau oh 4%t cly, toan nhitng m3u sdc quen thugc than mén tir bao nhiéu 401
agwdl rdi. Nhitag mau sic in s4u vao tam n3o néng dan hét thé hé nay dén
thé hé khdc, thanh nbitog mau sic dan téc rdi. Nhitng mau sic xanh 43 chéi
ryc r& cia tranh Tau, tranh T2y né chuéng qué, né khéng méc mac, quen
thuge nhu nhéng mau xanh dé, thé kéch, diém dam th3t tha cla tranh lyn,
tranh g2°,
De tdi cha teanh thit hée strc gin dj: Con g3, con lyn, con céc, con
4, cau bé con, dng 140 gia, qui 440, qui lyu, qua phe tht, hoa sen, hoa cic...
ho%c nhitng c3nh sinh hoat ding qué nhir di cly, di cdy, gt lia, xay théc,
té& neéc, hai dira, lam maa, dp nom, md cua, bat Sc, ganh ma, dat trau di
cy, cho trau nim nghl v.v... hodc nhitng cinh An choi, ngay hol, ngay he
aby : d4nh du, 46 vit, redc rbng v.v..
Céch phyc sire cia ngudi trong tranh cing hét sire m$c mac: Tré
con thi d2 tréi dao, dan éng thi bai téc cli hank, dan ba thi vin kbin, téc
audi ga, m3c yém, m¥c véy, xing xinh vél nhirng that lung, rudt tugng...
Chinh vi c4i gin dj 4y, cdi mdc mac 4y, madwoc dia ching wa
chugng.
1 CF, Tranh Tugng dan gian Vigt Nam.14 — THU DUNG TRANH TET... PHUONG BONG
Hyn nia, nhirog tranh té xva dem banca voi mot giébinh dan, ré
mat, nén diu nguto déa dau cing c6 tht mua duge vai bite dem ve din tgi
nba.
Tranh té tuy 14 m$c mac, nhurng khong vi thé makém di phan cao
situ, N6 cilag 44 diga dat dirge hét nhitng hodi bao, wéc mo cia quan ching,
nhitng sy chiém biém hai huéc, nhirng loi chide tyng, va cing cé obirng 161
chol chit. ding t-anh lam chit 42 chic Xuan, ma chi nhirag ngwoi cé Sn, 6
hoc mél thudng thire durge hét cdi thi vj ca chang. Lat nita day, ching ta
sé tré lai van dé quan trong nay. .
Nhitng bac thirc gid xura cling 43 sém biét dang tranh Tét a8 phd
bién da0 ly vio trong dan gian, vi thé méi cé nhitng logi tranb Nhj thép
t& hiéu, Chinh khi ca, loai tranh phyong ngé6n v.v...
Newdi Phap, thai cdn 46h9 nerécta, 44 som nhan ca dirgc tm quan
trong cia tranh tét, néa dd mirgn ching lam I¢i khi tuyén truyéa cho chinh
phi Phap.
Vi dy, tréa birc tranh con ga séng, ta thy ¢@ : Phap Nam phyc
hung va nbiag loi tho sau day:
Sung suéng nhw ching ta,
Thye 1a nho Lang Sa.
Giéng sau mgch née tt,
Cay cao béng rep xa,
(Nan ohé: bIdu higu niroc Phip 14 Con ga sdag. Dé ciing ta edch
chol chit)
Hofc trong béc tranh than VG Dinh git cira, ta thay ghi:
Nuéc PhipchSog bao gid quén cai si mang thing liéng gi thé
binh thinh trj cho Déng Dirong...”
(Thé tire langu ¥ coi nuéc Phép nh 1a thin Va Dinh che ch& cho
nha Viet Nam)
Nan tién, cing nén ghi nh4n ring tranh Tét thoi Phip thudc citing
Bi ché a8 ft nhitu (nse 12 nhéeng tranh Tét Hang Trdg) va mang nhity
4nh hiréng vin mich Tay Phong, muén khuyén dan nén theo n€p séng méi,
nbu di xe dap. hut thuécl4, d4nh tennis, tap th? duc v.v...
Sau khi da néi vdng vo vé tranh Tét nhw trén; tdi xin di vao chi 48
1 «Tha dang tranh Tét d& chic Tét».
Dang tranh Tét 48 choc Tét 6 nhitu céch:
A)- CHUC TET BANG TRANH CHU.
Goi 1a tranh ch&, vi nbigu tranh chi c6 1 chit, mdi ch Igi duge vé
rit ln, cllag cé khi cdn duoc ditm té biag ohi8u hinh dab rét céng phu.
Nhéng Tran chir thing c5 nhitng chad sau day :NGUYEN VAN THQ — 15
— Phu, Qdi, Tho, Khang, Ninh.
— Phic, Déc.
— Phiic, Tho.
— Nhan, Ngbia, Lé, Tri, Tin.
Tranh cht Phic, Tho nhitu khicdn thdy cé nhing cau:
Phic nh Déng Hii (tranh chit Phtic)
Tho ty Nam Son (Tranh ché Tho)
Tranh chér cfing cé thé 1a vira Traph, viva Chi. Trong birc tranh, trén mdi
hinb vé lai c6 mot cau chic tung ngén. Vi dy :
— Tién Igc, tién tai. (Ve trén hai 19 [yc binh c6 cém hoa sen, do hal
vi quan v3n, hay hai vj thin vin cim)
— Tich nggc déi kim (Vang nggc chat déng)
— Chiéu tai tién bao (Cé thém titan cia) (Tranh hai cha bé, mét
cha clm qui dio 4% chir Tich ngoc 46) kim, mt ché cim qua phat thi de
ché& Chieu tai tin bio.)
— Cao thang léc vj (Bite vé hai vj quan cim nggc nhw ¥ bén cgnh
6 ghi bon chi Cao thing l6c vj).
— Nhét ban van Ii (Ghi trén mot bite vé c&c canh nha néng nh
xay théc, 4ép Ita, ginh Yaa, vac cy ra rung, cAy Ia)
— Dinh tai trong vegng (Con cba dtu vieng) (Hinh hai cha bé
6m nhau ngdi bén canb hd vang, nguwdi anh dang cim quy®n sdch, trén c6 ghi
Dinh tai tong vung).
— Truéng sinh, Binh An, (Tranh 60g 10 gach hai qua lyu mang
chit Trwdng sinh. Tranh 60g Io g4nh hal qua 440 mang chi Binh an)
— Dao hién thién xuan (Dio dang nghin tudi xuan) (Traoh éng
lio cim qui dao)
— Lyu khai bdch td (Qua Iya mé sinh tram con) (Tranh 6ng ldo
cim qui lyu 44 béc dd, cho tréng th4y hat) ‘
— Phé qui vinh hoa van van nién (42 trén btrc tranh vé ba cfu
bé con dang chol véi hoa, voi chim)
— Nhét gia hda khi tir tén hign (De trén birc tranh vé ba diva tre
dang choi chim c4)
— Xu&t mon aghinh béch phic.
Nh§p hé chic tam da (42 trén bérc tranh 2 tré dlu a6i dia G0,
dia yu, tay mang Ic binh c’m hoa sen, hoa ctic )
— Thién he théi binh16 — THU DUNG TRANH TET... PHUONG BONG
— Quéc gia thinh tri
— Thién he thai binh.
Nhan dan an lac ( Viét trén birc tranh vé ngudi néng phu ngdi
nghi dwéi géc cay, bén canh c4icay, 4m néc va con trau nim nghi va
trén béc tranh vé ngydi néng phu ngdi ngbi duéi béng és, bén canh
cdi bira va con trau nim nghi)
B)— CHUC TET BANG HINH ANH
Newwdi xa nbitu khi bhéng dirg chit, machi ding hinh anh 48 ndi
lén 1d1 chic nguyén.
Cé hai céch xi dung hink anh:
1— Coi hinh anh nku lamét tugng trung
2)— Coj hinh anh nhu [a mt chir.
1)— Coi hinh anh nh mét twong trong, vi du:
— Qua dao tweng tring cho sy séng 14u.
— Qui lyu tuorg trung cho sr ddng con cai.
— Con lyn dire twong trung cho sir sung tic.
— Con lon cdi véi bay con tugng trung cho sy sting tic va con cai
day dan.
— Con ga mdi véi bay con tuong tring cho gia dinh déng dic, dim
am.
— Con céng tugng trurng cho sy binh an thinh virgng.
— Con hac bitu hiéu sy séng lau.
— Con céc tia tong tring cho sr gidu c6; can dim, va cdi gi qui biu
khé kiém ra dirge.
— Céu bé con tueng trung cho com céi day dan.
— Quan vin tugng tiung cho tuéc léc.
— Ong gid tugng truvng cho sy séng lau.
— Quvtn séch tong tryng cho sy may man vé dang céng danh,
khoa cir.
-— Réng tweng trieng cho hanh phic.
— Phirgng trong tring cho sy triréng tho.
— C4 vot va mén tweng treng cho sy thi dé.
2) Dang hinh anh thay chi.
Neydi taciing cé th? ding binb anh thay ché, vi hinh anh dy doc
gidog hay gin gidng mot ch& Han ndo dé, vi dy:
— Vé con ga thay chit Cat (t8t lah) vi chi Ke doc gin nhy chit Cat,
— Vé cil Binh 48 thay ch Binh (binh an)NGUYEN VAN THO — 17
— Vé con CA (Ngw) thay ch Dur (Thira), vl New va Du doe gin
ohu obau.
— Vé Hoa sen (Lién, Ha) thay chit Lién (lién tuc) hay thay cht
Hoda (Hoa hop)
— Vé qua Thj, cdnh Thi (Thj) thay chit Sy (Viéc), vi bai chit
doc giéng nhau.
— Vé ngoc Nhu y, thay hai ché Nhe y.
— Vé Hoa cic. Citic thay chir Ciru (léu), Cur (6) hay Cir (tdt cd).
— Vécon doi (bién phtic) thay chit phtic (hanh phic). Néu vé nim
con dol thdi doc la Ngii phic.
— Vé con Meo (miéu) thay chi Mao (Gia 80 tudi)
— Vécon buém (Diép) thay chit Diep (Gia 70 tudi)
— Vé béng hoa (Hoa) thay ch Vinh boa.
— Vé céi Kich (Kich) thay chi Ct (tét nh)
— Vé cdi Sfo (Sinh) thay chi Sinh (sinh 42) bay chi Thing (lén)
— Vé qua Luu (Lyu) thay chi Liru (Doi)
— Vé cay biu (Dai) thay ch Dai (di)
— Vé con Hou (Léc) thay chit Léc v.v...
CACH DUNG HiNH ANH DE CHUC TUNG
Hiku duge céc cich ngy y trénta sé higucéch dang hinh anh a2
chic Tét.
Vi du:
I) — Vé hinh qui dio véi nim con doila Ng@ phic. Ma Ngé phuc, theo
Hong Pham Ctu Tra trong Kioh The, 12:
— Gidu (Pht)
= Séng lu (Tho)
—Khoé manh (Khang ninh)
— Yéu nhfn dire (Du hiéu dtc)
— Chét ém 4i (Khao chung ménh)
2) — Vé Hoa ctic (céc tuong tring cho Phic, Tao) vél mét gidi Iya dai (Bin
trwdng) a muda chic: «Patic Tho bin trudng?.
— Vé Hoa cic voi con chim Hodng tu&c 1a chic «Ct gia hoan lac?
(C3 mba yén vui), vi Cc doc gin nbir chit Cz, Chir Hoang doc gin nh
chi Hoan (Vui)
3)— VE qua Ph3t thi véi con birém la chic Diép tho : Séng lau dén 70,
80, vi Phat thi tung trong cho Tho (hay Phiéc), con brém (Digp) thay
chit Ditp (Gia 70 tudi)18 — THU DUNG TRANH TET... PHUONG BONG
4)— Vé qua Ph§t thé (Phiéic), véiqua Dao (The), quaLyu (Déng con) 12
chtc : Da phic, da tho, da nam tir.
5)— Neu vé qua Phat thi, qua dao; qua Iyu véichin miéng ngge Nhw y, Ja
chic Tam da ciru nhu, nghia 1a chic cho Phtic, Tho con chéu diy dan [au
dai ben vitng :
1)- Nb néi (nhe son)
a)- Nb gd (Nh phu)
3)- Mhu 481 (Nhu curong)
4)- Nbwr ndng (nh lng)
5)- Nhe séngnuée cudn cugn ch3y (Nh xuyén chi
phwong chi)
6)- Now mt tring 140 dai, bén vitng (Nhe nguyét chi
hing)
7)- Nhu mit trdi dang lén cao (Nbu Nbat chi thing)
8)- Now nti Nam trong tho (Nbr Nam son chi tho)
g)- Nhu Tang bach luén tuoi xanh (Nhu ting bich chi
miu)
Dé la Cru nhw theo Kinb Thi, Ti?u Nha, Thién bio.
6) — Vé Qui lyu dabéc vd t phan dé 19 hat ra, 2 mun chic:
Lyu khai bach tir (Ly mé sinh 100 con)
— Néu vé qua Liru véi 5 c§u bé con dé 1a chée cho con céi sau may
atu dong daoh bita dgt nh o4m con cia Ong Dau Yen Son ddi Téng.
— C6 thi tei vé qua Leu (Liru : Lure) v6i ci MG (Quan) vot cli
Dal lung (Dai), vol cdi Thuyén (Thuytn : Truyén) dé 1a chéc:
Quan dai truyén lwu :Duge phong quan 15n tude nbidu thé he.
7)— Vé canh thj (Thi. Sy) voi Ngoc nhw y (Nhu ¥) voir gidi Iya dai (Ban
trudng) 46 1a chiic t
Sy sy nhu ¥ ban truréng (Lam gi cfing dirge nh ¥ maj mii)
— Vé Canh thj véi c4i Kich (Kich 1 C4t), cdi Khanh (Khanh) véi con
C4 (New: De), thi 1a chéc : Sy sy cét khdénh hiru der (Lam gi cing derge
tt nb thing ¥)
— Néu vé bai qui thj (Thj th}: Sy sy) véi ngoc Nhw y thi 13 chic:
Sw sy ohy y.
8)— Néu vé cay Ngd d3ng (Ding : Dbng) voi Hiro (Loc) voi Hac (Truong
tho) thi 1a chac : Loc Tha ding Idc, hac (Burge bdng I6c va séng lau nhe
Hirou, ahu Hac)
— Néu vé chim Hi tuwée (Hi) dgu trén cty Ngd ddng (Déiig) 1a chic :
"Dong bl? (Mol ngwdi dea vul)NGUYEN VAN THO — 19
9)— Bong sen (Litn: Lien) chi sy lin tye, lién tigp; nén vé dita tré cudi
trén lung con Ky lan, tay cim béng sen va cdi s4o (Sink : Sioh) 1a chtic ;
Lién sinh qui ti. (Lien uép sinb qui ti)
3o)— Néu thy inh vé 4 tré con mdi dira mdi vé, dita thi clm canh to (Tao
(t40) : Tao (sém) ), dra cim 6ng sfo (Sinh : Sng séo. — Sinh : sinh dé),
dia cam cAi n quan vin, dira cim c4i Kich quan vd, thé 12 mvdn chtic:
Sém sinh con c4i sau ay sé thon quan vin hay quan vo.
11)— Hinh vé cfu bé con in mic sang trong (phd), cB deo cél khdnh (Khanh :
May min, haoh phic) dang ng3m bay c4 vang (Ngu: De) chic : Gidu cé,
dng con, hanh phic cé thira.
12)— Canh Mai dang thay chit Méi ( mot ngwdi) bay ch& Mi ( lan mi )
Canh Trac ding thay chi Chic 14 Chic tyog, Nén néu th4y vé con chim
Hitwéc (Hi ) gu canh Mai ( Méi: mot ngwdi ), thi la chic Moi ngwéi
vui vé Ciing cé ngudi gidi 1a Hi mi ( Mat may vui vé. )
— Nu vé Tric Mai 18 Chae moi may man.
— Néu vé Mai, Tic véi con Méo ( Miéu : Mao ( 80 tudi)), con
buém ( Digp :: Buém.— Diép : Gia 70. iudi ), thi 1a chic +
Chic ( tric ) moi ngudi ( mai ) séng go ( mao ) hode 70 tudl ( diép )
13) — Canh qué chi sy thanb qui. Nén nfu thay vé mgt cau bé con tay cam
Hoa sen ( Lin ), mOt cdl so (Sinh ), 1 canh qué, thi 1a chéc: Lién sinh
qui té (Lién tiép sinh qui ti )
14) — Hoa m4u don 1a Hoa phi qui, cdn chim Phung theo dz0 Lao 1a chim
Dan ditu, the chim linb, chim qui & dong thin titn, nén vé Miu don va
Chim Phuong ( Dan phurgng, 1a chic: Duec moi digu qui bau nhat
trong doi.
— Vé Miu don véi con Ga (Ke: C4) 1a chic: Pha qui, cat
tudng,
15)— Con ga s6ng ciing cdn duge goila Cong ke, nén c6 th? thay cho chi
Cong 1a cong nghiép. Ga cé th? g4y. Chit Nbo Gay 14 Minh ma’ Minh doc
gin nhu Cha Danh. Nén vé ga séng 43 dé chic duc Cong Danh.
C)— NHONG CACH CHUC TET CO TINH CACH BUA CHU
Ngoai ra con cé nhitng binh thin tharh din ngodi ctra bole trong
nha AB trir t&, gidng phic.
Nhy : thin Va Donh ( Mén than ) trir th
Thin Huyn dan ( trin mén )
‘Than Te Vi ( trdn trach )20 -- THU DUNG TRANH TET... PHUONG BONG
Céc bith than trén d4y thudng con durgc vé kém theo vol cic hink
Nbj Th4p bat td, Te lioh, Tr twgng, Trai Cyc, Ngi hanh, Bat quéi Long
mi phy 43, ThSn qui phy thu v.v... cho ting thém vé thin bi. Cbinh vi thé
ma t&t ca nhitng log! hinh trén durgc goi chung 14 « Baa Trdn Trach. Tuy
nhién ching cfing 1a nhifog Idi udc nguygn. Uc nguyen ring duge song
yén 5n, banh phic duéisy che ché cia chy thin, khong bj t& ma qu4y
nhiéu,
Trén day téi chi khdo tranh Tét vé loai tranh Chic tung, Thyc ra con
nbitu logi tranh kbdc nhu i
— Tranh thy
_— Tranh gido héa (Chinh khi ca, Nbj th4p té& hiéu, teanh
phwong ngén v.v.. )
— Tranh lich sir (Ngd Quy8r, Trung Tritu, Trin Hung
Dg0, Dinh Tién Hoang v.v...)
— Tranh truyéo (Truyéa Kitu, Teach Sash. Nbj DO Mai,
Phan Trin, Hoa Tién, Chinh Déng, Chinh Tay. Tam Quéc, Tay Du v.v..
— Tranh trao I$ng (riéu nhitng t@ doan x4 hi, nhitng 161
vin minh rom, hoke ruréu Tay, ché Tau v.v...)
— Tranh sinh hogt dan gian va Ding qué v.v. .
néw m\ dem ban ci. thi khéng biét bao gid moi hét.
Ban qua vé tranh Tét, vé ¥ nghia nbitng loi chic tung va nbiérg cdch
ding 48 chic Tét trong cdc tranh Tér, ta méi th4y ching tuy don so, moc
mc. nbung thye ra kbéng kém phan cao sifu, va 44 chiém duge mot dja vj
kh quan trong nén vin héa née nha.
N& vira th3p lai vira cao.
Thip vi nhitng hinh anh céa ching r&t 1a don so méc mac, din da,
dd mot ira bé con cling thich, cfing hi8u. Cao viddu md hoc g'd uyén thim,
cfing khé long ma b’ét hét c4i hay ho, ci ¥ vj cua nd.
Téi woe mong, mot ngdy gin day, bo Vin Héa Gido Duc cing sé in
bin cho dan chting mitn Nam nhéng tranh Tét mc mac ré tita nhu vay.
Liam Van héa ma di siu duge vao téi mol thén xé6m cia dan glan
vao duge téi mol bang cing ngd hém, a2 dem lal cdi huong vj cia nghe
thuft, cdi mau sfc cia ngay xuan, ngdy Tét, c4i ban sic cia dan téc,
c4i tinh boa cia nén dgo ly cd truyén, dem lai duge cho din gian moe
tre mo, hay néi ding hon mot niém tion twéng vio hanh phic trong lal,
giup cho ho an Tét, hiréng xuan vul hon, nhir th€ ching phai 14 mot sy
déng g4p vin héa gid tr{ hay sao?NGUYEN VAN THO — 21
TRANH LON
DAM CU'OI CHUOT22 — 1HU DUNG TRANH 167... PHUONG BONG
DE két thic bal ody, tO xin mugn bal bu tho chic Binh An,
Trudng Sinh cua travh Tét xua dé chic mirng nim méi qui vj dgc gid.
Hai bai tho nay 48 trén bai bre tranh Binh An va Trung Sink. Trén bite
tranh Binh ancé vé mét éng Wo gia trang ken gioh moet géoh qui, mai
béncé mot trdi dao 1én, tréi thi c6 ghichi An, tréi thicéd ghi chi Binb,
véi bai tho ring :
Ty dau ma lai ginh An Bing,
Tudi téc xem chitu bay khoé lucg.
Théi 43 gid on céng cin dy,
Dem cho vang lay, a “bo mirng.
200
Cho vang l4y, 4% cho mirng.
Hay ra site ginh An Biag lai diy.
Bife tranh tht 2 cing vé mét cy gidatrdng kién, rau téc dep 4@ ginh 2
qua lyv, mot qui d® ch Truong, mot qui dé ch® Sinh, vot bai tho sau:
G4 pao thong thi gaah Trang Sinh,
Lio trang hing hao méi biét dank.
Song 44 6 long dem lal dfy,
O'n cho mc 441, so cung minh,
000
On mac doi, sd cung minh.
M&i nim mét ginh Truong Sink dfn | nha.
Kioh chic qui vj Bish An, Trurdng Tho,
Xuit mén nghinh Béch phic.
Nbap h6 chéc Tam da.
va vui-hudng mét Tét, mgt xuan méi trong bu kvéng kbi hoan lac,
UONG, KHOI CHICH
Ta la, Ket ly — co dam,mau
NGUOI LON — CON NIT
Sa'am $0n-BYF/QC0P.29.10:60Phép Truong Xuan Bat
Lao cia ngwdi xwa:
THUAT LUYEN DAN
Trim mioh trong dong tu-tuéng
Lio-tir, gidi dao-st A-déng thoi qua-khir
@% mo wee mot vi-nghiép khéng bao
gid hoan-thanh néi 1a di tim cho nhan
loai tht thudc truéng-sinh bat-lir.
Hoai-bio to len 46 44 chi-phéi ning-
né nghé-thugt va khoa-hoc cilia ti8n-
nhan phrong Déng, chi mudn thodt
khéi sy tan-pha cia théi-gian, chi
mong séng nhiing mia xuan vinh-ctru.
Trong dim mén-fé déng-Mic cla
Lio.Trang, phai thn tién dan-dinh la
hé-phai tigu-biu nbdt cia Huyén mén.
Nhimng phirong-si tin-@3 t6n-phai nay
chi-xuéng luygn dan ya tu-dudng a8
séng mai cing thang nam va tiéu-dao
trén céi tran-hoan. ‘Te thoi Chiéa-
Quée (—480 4&n—221), chii-thuyét nay
hét strc phd-bién, va thud bay gié
khéng thiéu nhitng nh& dao-si nghi
tw&ng ring cé thé dat dén_ tinh trang
sigu-thoat, mién-triréng néu theo ding
mét s6 bi-quyét duéng-sinh. Muda vay,
phii tinh luyén thin phach, phi gan
theo mét ché-a9 an
é trong chiéu hirong
ny, ngii cdc phai dugc gat bs, vilam
van duc tinh, khi, thao. Hirgu thi nén
say, béi lo mo chénh-choang rat gia
phiéu diéu thoat tuc, va lai, rgu van
duge mé-ta 1a cé thd 1am tang tudi tho
cho ngwéi gid. Phai tinh-toan quan
bioh 4m duong trong thyc-don hing
ngay thie kj-lwGng, sao cho mén an
Khéng qua han ciing chang qua nhiét.
Nhung obit la phai hap-thy nhiing két
thé Am-duong, tire la nhitng pham-vat
duge quan-niém 1a co ham-lvgng 4m
durong cire cao. Ty-nhién-gidi sda-sang
cung-cép cho con ngwéi ohiing thirc
* Tran vdn Tich
dy : bac, vang, ngoc nga ching han,
hung nbt 1A swong som méc khuya,
DB Fcé khi Am, nguéi phurong-st 6 thé
h4p-thy tir mt nguyét, trong khi héa-
Khi cia mit troi 1a mét ngudn nang-
lugng duong vé-bién, Hap-thy ching
han bing cach (4m anh tring hay phoi
miab trong nang. Tir dy phat-sinh tu-
tuéng lanh xa tran-tyc, An tu noi tham
son cing cdc. Vang cing duge xem
1a mot duge-ligu thuge dong. Nhung
khong ai An udng dwge héda-khi cia
mit troiciing nhw tiéu-thy ndi vang
khdi Vi vay phai digu-ché, tinh lnyén.
Do 46 phat-sinh bi-thugt luyén dan,
Gidi nghién-ciru y-hoc hién-@ai
hau nhu au ddng thanh thira-nhan
ring dan-téc Trung-Hoa 1a dan-t6c 4%
cm c& ti tién-phong trong Hinh-vire
luyén kim luyéa dan, va trong nhitng
thei vign cd trae Cong-nguyén,
phureng-phap nghé-thuat khoa-hoc dy
khéng hé chju Ini biroe truge bat or
phuwong-phap nghé-thudt khoa-hoc cia
bat-cr nn van-minh nao. Hon thé
nita, J. Needham (1), sau khi cAn-
nhdc cln-trong cae str-liéu lién-hé dén
nhitng nén van-minh thgng-cd, 44
dua ra mot ire-thuyét kha déc-dao vé
ngudn géc cilia cac tir alchemy, alchi
dang @4c-dyng lrong ngén-ngit Au-My,
C6 thuyét cho rang 16-tién cla cac tir
(1) JNeedham, — Contribution des
Chinois & la Science et dla Techno
logie, Conférences de "UNESCO,
Fontaine, Paris. 1947. in Reflections
on Our Age. Allan Wingate Publi-
shers. London 1948,24 — PHEP TRUONG XUAN BAT 1.40...
dy 1a chit Khem, vén 1a mét danh
xung a8 chi xtr Ai-C4p, va ggi ¥ loai
@4t den trong lru-vire s6ng Nil, nhung
phép luyén dan ciia con chau cac Pha-
raons thi lai khéng phaila 1 khoa-hoc
6 dai. Cho nén J,Needham nghi ring
i alchemy bat ngudn tir Trang-van,
va ti&n-than cia né_ 1A chit kim trong
tir Iuyén kim thugt. Chiing ta biét ring
ngay tir dwéi triéu.dai Vi-dé nha Han
(—140 aén—87),mién Trung-A 44 giao-
lwu mu-dich chi-yéu bing lac.da voi
Han téc. Ngwéi A-rap 44 hoc-hdi phép
luyén kim, va muén goi thuat dy, ho
thém loai-tir al vAo trie chik kim, a2
c6 danb-tir al kimm, réi hign nay trong
tiéng A-rap, danh-tir dy bién thash
al-kimiya. Ciing nén ghi nhan ring theo
ti-nguyén-hoc, cac ti-dién thudt-ngit
y-khoa Anh, MY, Phdp, Dire d&u ddng-
thanh xdc-quyét ring alchemy alchimie
1a do chit A-rap al-kimiya, nhung vin-
a8 chinh bao-than ngén-ngtt |-r4p a3
vay mugn al-kimiye ti tiéng noc khac
hay tip minh sing-tac ra thi khéng thay
ly.gidi. Hon nita, J. Needham, dé dan
cir nbiing chitng-din cho luan ctr cia
minh, cén clin-than ghi chit ring trong
tigng Tritu.tién va tiéng Viét-nam
bién-dai, te lign-hé ciing duge phat-
am 14 kim, trong khi tiéng Quing-déng
ngay xua phat 4m luygn kim thugt 1a
lign kim shok.
C6 nhitu ly-do kbién thugt luyén
dan phat trién @4c-biét manh-mé &
‘Trung-Quéc,
Truée hét ld ly-do kinh-té, Nhting
chuyén-gia hoang bach —hoang bach
la tie khac 48 chi thuat Iuyén dan —
thud ban diu diéng ohw 1a nhitng
ngwéi luyén vang, va nhu vay cé Ié vi
‘Trung-Hoa brong-d6i ngbéo vang thién
nhién, it nhat thi ciing lA trugc thoi
Vuong-Mang, ttc 1a trudge thé-ky -1,
Va cé thé vi nhiing boat-ddng cia gidi
juyén dan nén nim—144, vua Canh-dé
nha Han 4% phai ban-hanh mot siic-
lénb ngén em viée dic ti8n phi-phap
PHUONG BONG
va viée ché-tao ving gid. Nhung cilog
co nhitog ly do tin-nguéng, va vé khia
canh nay thi anh-hréng ctia Huyén
mén !& sau nang nhat. Canh sdéng thin
tién ma ngwéi dgo-st mo-tuéng 1a mot
tinh-trang siéu-thoat, nhung kbéng
phii lén Niét-ban nbu lei Phat day,
ma van & lai tran thé, ngy phong
nhi hanh, crdi gié ma di, chu-du
khip noi trong cdi hoan-vii, a&
vui cing ohiing cinh nui séng
hang-vi cia thién-nhién, béi thién-
nhién tite 1a dang-thé hitu-hinh va
hign-trirére cia Deo. Muén vay, phai
udng thuéc bat-tir, ttre 1a phai luyén
dan,
a
Sé& Trung-Hoa ghi chép rét nhidu
nhitng trdng-hgp cdc liah-ty phong-
kién tin-tuéng thin-tién, trong-dung
phuong-si, clu thuat truéng sinh.
Sir-ky Tu-M#-Thién chi rd ring
ngay ty doi Than Néng (khodng - 4000)
@icé ngudi tu tién déc dao, oh
Xich-ting-tir, C6 thuyét ndi Xich-tang.
tit IA vii sur — ttre phirong-sf cau mua
— cha vua Thin.Néng, Con vua Chu-
Linh-Vuong (-571 dén -544) 12 Vuong-
tir-Kidu cling Gat dn mite tring sinh
bat tir.
BO Chién-Quéde-Séch k mt cau
chuyén x4y ra vao khofng ti nim 294
dén 261 tree Céng-nguyén. Gidi
nghién-ctra 2n-dinh théi-diém nay vi
cau chuyén cing dtrge chép lai trong
thién Thuyét lam thugng bé Han Phi
ti ra Adi vao khodng tt 280 aén 233,
trie Tay-l[ch. Chuyén ké ring cé
ngudi dang thudc bat-tir (bét-tie-chi-
dyge) lén vua Kivb, Viéa thi-thin dem
thuée vao cung. Nguéi linh thi-vé
ch§n Ini hdi uéng aug khéng thi vién
thj-thiin dép duge. Ngudi link 1i@n
gidt jy maudng. Vua Kinh gian, sai
giét tén link, Ngwéi link cay bang.
hifu (au voivua : ¢T6i héi vién thi-
thin. vién ny 4p !4 udng dug nént0i moi dim udag. Nhe vay 1A toi
khong cé tdi ma ti vién thi-thin
Va lai nguoi ndo dé dang thude bit-
ti, ma t6i méi udng vao 43 bj vua giét
thi thuéc Ay I& thudc tir. Vua giét mét
bay tdi vo toi ma lai té rang ké dang
thude d% lira gat nha vuay, Vua bén
tha, khéng giét.
Binh pha thudc luyén dan bing dbng
dei Chu khodng thé-kj—6
(Vién Khdo-Cé Quée-Gia Bac-Kinh)
Thoi Chién-Quéc (-480 aa -222),
nuée Yén, née T8 cé rit ohitu thuat-
a
Doi Tin (-221 dfn -206), ngudi nese
TB la Tir Phuée tau rhog trong mitn
bin ménb-méng cé ba ado thin Ja
Bdng-lai, Phuong-trugng va Doanh-
chau, d4y 1a ving a%t tién &, c6 thude
trirdng-sinh bat tir. Tan Thiy-hoang
Wn sai Ti-Phuéc fem my nghin
@3ng nam ding nit di tim non Bong
ntrée Nhuge, nhung Ti-Phuée di mai
ching vé...
‘Tat-ch nhitng thu-ligu dy cho phép
chung ta dit mgt méc théi-gian cho
TRAN VAN TICH — 25
dai-ld khai-sinh mén Inyén dan & A-
Dong: dfy 1a vao khoing thei
Chién - quéc (-480 én -221) tire 12
dbng-thei voi vj 4m duwong gia ling
danh lich.sir, Trau-Dign, va cé 1é truéc
nia la khae,
Dén doi Tign-Han (-202 dén -8),
gidi phuong-st lai cang duge tin-cin
hon, nhét 1a didi trigu Hén Va-ds
(-140 @én -87), Luc bay git co ngudi
nuée TE 1A Déng-Quéch tién-sinh, voi
tu-cich thugt-si, duge vua voi vao
chau, rdi sau duge phong chite quan
Dé.uy.
Tu-Ma-Thién thuat ring (nim -133)
Ly-thiéu-Quan ly danh-nghia 1A mét
phwong-si cé phép cting té Téo thin,
khéng 4n ngii céc dé truéng-sinh bét
Vio, xin vao yét-kigén vua Vi-dé nha
Han va rt duge nha vua quy trong,
Thiéu-Quin (...) chuyén vé phrong
thuat, khong noi that tudi tac qué
quén minh, lic nao cing bio minh
bly muoi, cé phép trong sinh bit
Ho, Nhe vao phirong.thuat, dng ta di
khp cdc noi chr hau. Séng khéng vo
khéng con,
(...) Thigu-Quan tau voi vua Han:
« Lap @8n the To thin thi vot duge
ai thir dén voi minh, voi duge at
thir rdi thi dan-sa cé thé bién thaoh
vang ; ding vang dé ma lam dyng-cu
an udng thicé thé tangtho; tho ma
tang thi tién & dao Bdng-lai kia cé thé
gap duge ; gap dirge tién di thi di
Mim 18 Phong, 18 Thién, thé 14 trong
sinh bat tir luén, Sy phép cia Hoang-
DE lA nb thé 46, Thin, thi throng
4i choi bitn vin gap éng An-kj-sinh,
Ong An-ky-sinh an qua tao to bing
qua dua In.
Thién-tir bén cho lam dén tho,
dich than clu cting Téo thin, sai
phwong-si ra bién tim bon 6ng An-ky-
sinh, tin cai viéc bién dan-sa thanh
vang rong la chuyén that. Sau to it
lau, thé nao Ly-thiéu-Quan Jai bj bénb26 — PHEP TRUONG XUAN BAT LAO...
chét, Thién tir vin cho la 6ng ta héa,
chit khong phai chét,.. (1)
pay la mot dat-sir v8 Inyén dan
duai ngdi but sir-gia Tu-ma-Thién. O°
mét don khac, néi vé An.ky-sinh,
chiing ta duge biét A nha dao-st nay
ngwei at Lang Da, sng & adi Tan,
ban thudc aoi ven bé, hiéu 1a Bao
Phéc tir. Tin Thity Hoang-dé ndi
chuyén voi 6ng ba ngay dém, ting ong
vang ngoc, 6ng déu bd lai ma di.
Trong: thu lwu-biét, 6ng bao: ngan
nim sau aén tim 6ng & G0 Béng-Lai.
Thily-hoang sai bon Lu-Sinh, Tir-Sinh
ra bién tim 6ng, nhung giita dwong
4p song gid phai quay lai (2).
Lu-Sinh, Ti-Sinh vi gid bio cla
thién-nhién hay gié bio cia long
nguoi — boi cé thuyét cho ring hai
nha phuong-siniy khéng ua Tin
‘Thiy-Hoang nén khéng tich-eye di
tim B3o-Phac-tir ma bé trén — vi gi
dinita thiho cing 4% khéng tim.ra
bac thin tién, Nhung 1éi dn cia di-
nhan trong thir hru-biét giri ké sang-
nghiép triéu Tan cé vé knéng hn 1a
huyén-hoic. Vi theo y.sit Trung-Hoa,
chang ta.cé mét y.st rat ndi danh,
tuwong truyén 1a 44 ddc dao thanh tién,
mang dao higu la Bao Phéc tir va tén
that 1A Cat-H3ng(+281 4én+310,) song
doi dei Béng-Tan. Nha Tin ding
dé-nghiép hon hai tram nam triréc
Tay-lich, CAt-Hdng truéc thir lap ngén
va hank xir y-nghiép hon ba trim nim
sau Chia Gidng-sinb. Vay phai ching
Bio-Phac-tir qua 44 durge triéng sinh
ciru-thi va qua 44 gitt dage Iéi hira
nghin nim sau tim ta & Gio Bdng-lai ?
D&u sao ching ta cilag sé tro lai vei
nhan vat nay & doan sau,
Xuyén qua 16i trinh-biy cia Tu-
mi-Thién thugt loi Ly-thiéu-Quan «lap
d&n the Téo thin thi vdi dugc da thir
aén voi minh» ching tacé th? suy
dién ra duge phwong-phap cin-bin dé
luyén dan: day 1a héaché, Phai
chiing cau néi cia Ly-thiéu-Quan phai
PHUONG BONG
HG 16 ding dan-dwge bang ding xanh,
dei Héu-Tan (thé kj +4)
duge hiéu theo Idi néi cia ching ta
ngay nay la: «Xin Bésha cung-cép
phuong-tién cho ha-thin ding lita
thang luy$n chu-sa thanh thuéc triréng
sinh (vang rong)...» Mgt diém dang néi
thém : doan van trén day chic chan 1a
thu-ligu tham-kho cé xwa_nhft trong
y-si thé-gigi vé thagt luyén kim, tire
1a v8 bd mén héa-hoe hién-dai.
1 Tu-Ma-Thién. Sit-kj, Ban dich Vigl-
vin cla Gidn.Chi Nguyén hién-Lé.
Lé Boi wudit-ban. Sdigén 1972, ( tr.
221-223),
2 Tur-MG-Thién, Sir-ky (tldd, tr, 753)Luu An (? dén —122) ling danh
qua bé Hoai Nam Tw, néi-tén vua
Han-Cao-td, ciing 1a ngwei rAt ham mo
phuong thugt. Chinh sy déng gép cilia
cac dé-tir I.do-giao va nhitng hang
tan-khach khdc 4% giip Luu.4n hoan-
thanh m6t céng-trinh tap-thé, gom 21
thién « N@i-tbur » va rt ohigu « Ngogi
thu». Ngoai ra, nhém Lwu-An con
soan 8 quyén « Trung thién » dai dén
hon hai mugi van chit, néi v8 nhéng
vige thin tién va thudt hoang bach,
tire IA thugt luyén dan duge thanb
vang bac.
Nhung néi tiéng nbat trong sd cac
chuyén-vién Iuyén dan, suét doi di
tim thude tring sinh bit tir,la Cét
Hing.
Cét-Hdng; ty Tri-Xuyén, higu Bao
Phéc tir, qué & Dan-Duong, nay thude
Uh Giang-T6, ra doi nam thir hai
nién-higu Thai-khang nha Tay-Tén
( +281 ), mat nam thir bay nién-hiéu
Ham-Khang nha Béng-Tén (+311 ) tho
duge sau muci mot tubi.
Thud fu-thei r&t kham-kho, phai
vao ritag kiém ciii mau sinh, Tinh
khéng wa cac tha vui tim thing ma
chi ham doc cd thir va tap khi céng.
Purge chi truyén day eho phép ché
thuéc bit tir. Niéo-higu Thai-an doi
Tan Hué-a6 (+302 dén +393), tnién-ha
loantaz, Cét-Hdng duge chinh-quyén
phong cho mgt chirc vé-quan va sau
khi dep duge my dim loan quan, ho
Cat trd thanh cd vén quan sy va bing-
hitu cita vién quan cai-tri Quang-chau.
Nghe @n dt Giao-chi (Viét-Nam) cé
thir chu-sa rat quy cho viée luyén dan,
Cat-Hdng tinh-nguyén sang nue ta.
Nha vua thudn cho, tuy vin an-han vi
dia vi dy khong xtng voi mot nha
bac-hoe nhu tién-sinh, Nhung réi
pguéi ban ai-thin khéng cho di, va
cudi cing Cat-Hng, theo ding tinh-
thin Lo-Trang, fin-than tai ddy La-
phi-son 48 tu luyén, Theo Tén-thu thi
TRAN VAN TicH — 97
Cat-Hdog sing duge @én tim myci
mét tudi, va hic dua thi hai di chén,
@4m dé-tay thdy 40 quan nhe mét
cach ky-di; truy8a thuyét mudn ring
chicé 4o quan trong linh-ctu, con
thé-xac Cat-Hing thi 43