Sining Kagamitan ng Mag-aaral ‘Ang aklat na ito’ay/magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / 0 unibersidad, Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng édukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph, Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas slocrni or mechanical cdg photocopying ~ witha writen parmision Kom he DepEd Cantal fen, Fs tion, 2016,Musika at Sining — Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hind maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akda ng Pamanalaan 1g Pilipinas. Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung ‘saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakilaan ang nasabing akda. Kabilang sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya 0 tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon, ‘Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ‘ng produto o brand names, talak o trademarks, palabas sa telebisyon,pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga lyon. Pinagiibay ea isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginami dito. Hindi inaangkin ni kinakalawan ng tagapaglathala (oublisher) ‘at mga may-akda ang karapatang-aring iyon Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Ditektor il: Marilotte R. Almayda, PRD Iga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Pangunahing Tagapangasiwa: Mari Blossadn Avfonse Cahapay CGonultant: Myra T. Parakikay Mga Tagsstri Ng Nilalaenac Jocelyn Ty Gusdshape, Dolores T, Andres Mga Manunulat: Maria Elena 0. Diga, Fa. Enguero, Ma. Teresa P. orto, Amalia M. Hagan, ‘Jesepina D. Vitareal, Nary Grace V. Cinca, Josephine Chonie M. Obsefares, ‘Chita E, Mendoza, al Vctrina E. Mariano Transcriber tur Mk Julian Gumuhitng Larawan: Hadj Néquelao 8. Mendoza, Arthur M. Julan, Jason O. Vitena Tagatala: Richio L:Laceda Naglayout: Mary Grace Ana G. Cacisal Pangunahing Tagapangasiva: Maslov Gerero-Vispo Gonsultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat Cynthia Nontafer; Ma. Teresa Garingal: Aduifa Ait Benjamin Gastro; Emuly Maninang: Joon O. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Pacio-Ven Pacuin: Erickson Gutertez Mga Gumunit ng Larawan: Michael Vitado: Jason O. Vilena Mga Naglayout Algivoi Oma erty S. Mariano Initimbag sa Pilipinas ng Department of Education Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: Sth Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meraleo Avenue, Pasig City Philippines 1600, Telefax : (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address imcsetd@yahoo,com ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘lecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Giice, Fist Edtion, 2018,Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya't ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. ‘Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikna ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo 9 visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin, ‘Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng * mapanuri at reple! husay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; ‘* mas pinahusay na memorya al pagpapanaiili ng mga natutuhan; at '*s mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. mas Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K fo 12 Basic Education Program \ungo sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fsi Edition, 2015,SINING Yunit 1 —Pagguhit Aralin 1: Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon... won 145 Aralin 2: Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas... Aralin 3: Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao. 154 Aralin 4: Mga Katutubong Disenyo. 158 Aralin 5: Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at 162 Kagamitan.... Aralin 6; Kagawian ng Iba’t ibang Pamayanang Kultural... Aralin 7: Masining na Disenyo ng, Pamayanang Kultural ...... Aralin 8: Crayon Resist ng Disenyong-E! - 169 . 173 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mat slocronic or mechanical cdg photocopying ~ wie writen parmisan Kom the DepEd Cantal fen, Fs Elion, 2046,SINING ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Econ, 2015,YUNIT | PAGGUHITYUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 1 : Mga Disenyo sa Kultural na Pamayanan sa Luzon Ang mga kultural na pamayanan ay may kani-kanilang ipinagmamalaking obra. Ang kanilang mga disenyo ay ginagamitan ng iba’t ibang linya, kulay, at hugis. Ang mga linyaay maaaring tuwid, pakurba, pahalang, at patayo. Kadalasang ang kulay na ginagamit ay pula, dilaw, berde, at itim. Iba’t ibang, hugis ang makikita sa mga disenyo tulad ng triyanggulo, kwadrado, parisukat, bilog, at bilohaba. Ito ay hango sa kalikasan o sa kanilang kapaligiran. Suriin ang sumusunod na mga larawan: Disenyong Gaddang Disenyong Kalinga i Disenyong Ifugao 145 ‘Al lah reserved. No arto this material may be reproduced er tranamied in any orm a by any slactonc or mecha! reuieg photocopying hax rion persion Kem the Doped Gena ica, Frst Eton, 2015¥ May nakikita ba kayong pagkakaiba sa kanilang paggamit ng linya, hugis, at kulay? ¥ Nakikita rin ba ang paulit-ulit na disenyo sa kanilang mga gawa? Tingnan ang halimbawa ng likhang sining sa araling ito. 1. Ano ang napansin ninyo sa inyong iginuhit na mga disenyo o maging sa inyong’sariling likhang sining? = Mga Disenyo sa Karton o Kahon Kagamitan: Mga bagay na karton gaya ng baso o mga kagamitan na maaaring makuha sa kalikasan at iba pa, lapis, krayola, 0 oi! pastel 148 ‘Al ight reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any form a by any mes slactcnc or mocha hung photocopying hax rion persion Hem the DopEd Gena ica. Frst Eton, 2015Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Kumuha ng isang karton 0 kahon o iba pang bagay na mayroon sa inyong lugar na maaaring gamitin para guhitan ing mga disenyo 2. Umisip ng disenyo mula sa mga kultural na pamayanan ng Luzon tulad ng Ifugao, Gaddang, at Kalinga. 3. Iguhit ang napiling disenyo sa karton o kahon gamit ang lapis. Maaari ring gumamit 0 umisip ng sariling disenyo gamit ang mga hugis, kulay, linya, at ang prinsipyong paulit-ulit. 4. Kulayan at punuin ang mga espasyo ng mga disenyo ang inyong iginuhit, at sundan ito ng krayola 0 oil pastel para lalong maging kaakit-akit ang iyong likhang-sining. 5. Kung wala nang idadagdag,.puwede nang itanghal ang ginawang likhang-sining at humanda sa pagpapahalaga. y Tandaan Ang,mga disenyong kultural ng pamayanan sa Luzon ayisasa mga pamana ng sining sa ating bansa. Kaakit-akit at kanais-nais sa paningin ang kanilang mga likhang disenyo na ginagamitan ng iba't ibang linya, hugis, at kulay. llan sa mga ito ay ang mga inukit o nililok na kahoy at mga damit na may iba't ibang burda. Karamihan ng kanilang mga ginawang disenyo ay hango sa kalikasan o maging sa kapaligiran tulad ing dahon, tao, bundok, at mga hayop. 147 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Edition, 2015,Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Nakasuned | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan | pamantayan, sa Mga Pamantayan |nanghigitsa| —subalit | pamantayan inaasahan may ilang pagkukulang (3) (2) (1) 1. Natukoy ko ang iba't ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining sa mga gawa ng mga taga Luzon. 2. Nalaman ko ang mga disenyong kultural na pamayanan na nagmula sa Luzon. 148 ‘Al rights reserved. No arto this material may be ceproguced or transmited in any form ar ty any mat sloctonc or mechanical nung photocopying nhac rion permission Hem the DepEd Conral Gfic, Fs Eton, 20153. Nakagawa ako ng isang likhang- sining na tulad ng mga disenyong mula sa Luzon. 4, Napahalagahan at naipagmamalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Luzon. 5. Naipamalas ko nang may kawilihan at aking ginawang likhang sining. 149 ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or transmited in any ‘laconic or machanical including photocopying — without writtan permission from the DepEdYUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 2 : Mga Disenyong Kultural ng mga Pamayanan sa Visayas Ang mga pangkat-etniko mula sa Hilagang Luzon hanggang Sulu, at sa iba pang bahagi ng Mindanao ay may kani-kaniyang katutubong sining 0 motif na nagtataglay ng iba’t ibang Jinya, hugis at kulay na ginagamitan ng paulit-ulit na disenyo na higit nilang napaunlad at napagyaman sa ngayon. Narito ang ilang halimbawa ng kanilang mga disenyo ng tela na nagtataglay ng iba’'t ibang hugis at linya, at maaaring makabuo ng isang pattern a STS ESI als es z Oo PI K Qe SBEBBSPSBB ET Itanong Ang kanilang mga disenyo ba ay nagpapakita ng iba't ibang linya, hugis, at kulay? 150 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd Central Gio, Fisi Edition, 2015,Ito ang halimbawa ng disenyong radial na maaaring gamitin bilang panggitnang disenyo. Ang mga disenyong ito ay maaaring gamitin sa iba’t ibang bagay tulad ng ginupit na hugis bilog na karton. Disenyo sa Platong Karton Kagamitan : platong karton’@ cardboard na maaaring gupitin na hugis bilog, lapis, krayola, 0 oi! paste! Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda‘ang mga kagamitan tulad ng platong karton o cardboard ginupit na hugis bilog, lapis, krayola, 0 oi pastel. 2.,Umisip ng disenyo na iguguhit sa platong karton o cardboard na hugis bilog. Lagyan ito ng iba't ibang hugis, kulay, at linya. Maaari ring gumawa ng disenyong panggitna. o . Kulayan ang iginuhit na mga disenyo gamit ang krayola o oi pastel. 4. Kung tapos na ang ginawang likhang sining, maaari na itong ipaskilsa blackboard at maghandasa pag-uulat o pagbabahagi tungkol sa disenyong ginawa. 151 ‘Al rights reserved. No at ofthis material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or mectanical including photocopying ~ without writin permissian from the DepEd Contral Glico. Fist Eton, 2018,Ang ating bansa ay punong-puno ng magagandang likha. Ang mga ito ay nagtataglay ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, kulay, at may prinsipyong paulit-ulit. Ang likas na kagandahang ito ng kapaligiran ay nagsisilbing inspirasyon ng mga kultural na pamayanan na naninirahan sa Visayas. = ‘ne Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. sa Mga Pamantayan (3) . Natukoy ke ang, iba't ibang disenyo na nagtataglay ng mga elemento at Prinsipyo ng sining na gawa ng mga taga Visayas. Nakasunod pamantayan nang higit sa inaasahan Nakasunod Hindi sa nakasunod pamantayan sa ‘subalit pamatayan may ilang pagkukulang (2) (1) 192 ‘Ad rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘lacironic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd antral Gifice, Fst Edition, 2015,2. Nalaman ko ang mga disenyo ng pamayanang kultural sa Visayas. pooner dpe] 3. Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo ng Visayas. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Visayas. 5. Naipamalas ko ng may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. 153 ‘Ad rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ laconic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Gio. First Edition, 2015,YUNIT 1 2 Pagguhit Aralin Bilang 3 $ Mga Disenyo ng Kultural na Pamayanan sa Mindanao Marami sa katutubong disenyo sa bansa ay malikhaing gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao. Kilala silang mga dalubhasa sa paggawa nito. llan sa kanilang mga gawa ay ang mga damit, banig, hikaw, kuwintas, maliliit na kampanilya, placemat, table runner, wall décor at marami pang iba. Lahat ng mga ito ay ginamitan ng iba't ibang hugis, kulay at linya. Narito ang ilan sa kanilang mga ipinagmamalaking gawa at kasuotan. 154 ‘Al ight reserved. No atc this material may be reproduced er tranamied in any orm a by any elector or mocha! heuieg photocopying hax rion persion Kem the DopEd Gena ica, Fst Eton, 2015ltoang halimbawa ng likhang-sining sa araling ito. Makakaguhit ba kayo ng inyong sariling disenyo sa construction paper gamit ang mga disenyo ng Maranao, T'boli, at Yakan maliban sa ipinakitang halimbawa? Disenyo sa Construction Paper Kagamitan: cotton buds, chlorine, colored construction paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 4. Ihanda ang mga kagamitang gagamitin. 2. Umisip ng disenyo ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao tulad ng Maranao, Yakan, at T'’boli. Maaari ding gumamit ng sariling disenyo na ginagamitan ng iba't ibang hugis, kulay, at linya. 3. Isawsaw ang cotton buds sa chlorine. Marahan itong ipahid sa colored construction paper. (Paalala: Kailangan ‘ang pagsubaybay ng guro sa gawaing ito upang maiwasan ang disgrasya sa paggamit ng chlorine) 155 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ tlecronic or machanical including photocopying — without writion permission trom the DepEd Gantral Gio, Fst Exition, 2015,4. Maingat na ipahid ang chlorine sa construction paper upa- ng hindi ito mapunit 5, Patuyuin muna nang ilang minuto ang ginawang likhang- sining. 6. Pagtuyo na ito maaari na itong ipaskil sa blackboard. Maghanda sa pagpapahalaga. Tandaan Ang mga disenyo sa kultural fa pamayanan sa Mindanao ay makikita sa kanilang mga kagamitan at kasuotan na ginagamitan ng iba't ibang linya, kulay, at hugis. Ang mga ito ay hango sa kalikasan at sa kapaligiran tulad ng hayop, dahon, bundok, araw, at bituin. > Panuto : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas na iyong naisagawa sa buong aralin. Nakasunod | Nakasunod Hind sa sa nakasunod pamantayan | pamantayan sa Pamantayan nang higit sa subalit pamantayan inaasahan may ilang pagkukulang (3) (2) (1) 1. Natukoy ko ang iba’t ibang disenyo na gawa ng mga taga Mindanao. 156 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas elocronc or mocharical Inuding photocopying —wihout wriion permission fem the DesEd Canal Ofico,Frsi Editon, 2015,nN . Nalaman ko ang mga kultural na pamayanan na nagmula sa Mindanao. @ . Nakagawa ako ng isang likhang-sining na ginagamitan ng mga disenyo- ng taga Mindanao na nagtataglay ng mga elemento at prinsipyo ng sining. 4. Napahalagahan at naipagmalaki ko ang mga katutubong sining na gawa ng mga kultural na pamayanan sa Mindanao sa pamamagitan ng pagtangkilik nito. 2 Naipamalas ko nang may kawilihan ang aking ginawang likhang-sining. 187 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Giice. Fist Edtion, 2018,YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 4 : Mga Katutubong Disenyo ie Ang mga disenyong etniko ay gawa ng mga pangkat-etniko sa mga kultural na pamayanan sa bansa. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa paggawa ng mga kagamitang pantahanan gaya ng palayok, mangkok, at banga. Ito rin ay naipakita sa mga hinabing tela, kumot, at banig. Ang sumusunod ay mga halimbawa ng kanilang disenyo: Mga Dibuhong Bituin (Star Motif) tp 2 Op Maranao Bagobo Agta Bukidnon Mga Dibuhong Araw (Sun Motif) sy oO C) YP - La Kalinga Maranao Ifugao Bagobo 158 ‘Al rights reserved. No pat ofthis material may be reproduced or transmited in any farm ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd antral Gifice, Fst Edition, 2015,Mga Dibuhong Tao RAT Bagobo Ifugao Bontok Halimbawa ng Kultural na Likhang-Sining Disenyo Sa Crayon Etching Kagamitan: osfo paper o lumang cardboard, lapis, krayola, paper clip o toothpick bilang pangguhit 159 [Al rights reserved, No part ofthis material may be reprodi ‘laconic or machanical Including photocopying — without writin par ed or transmitted in any form or by any means. 1 rom the DeagEd Gantral Giico, Fist Econ, 2015,Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Diinan nang maigi ang pagkukulay sa buong papel. Punuin ang papel ng iba’t ibang kulay ng krayola. 3. Patungan ng kulay itim na krayola ang buong bahagi ng papel. 4. Maaaring gumamit ng paper clip o toothpick na magsisilbing pangguhit. 5. Pumili ng disenyo na nais iguhit mula sa mga larawang ipinakita ng guro (hal. dibuho ng araw, bituin at tao.) 6. Maaaring gumamit o umisip ng sariling disenyo gamit ang iba't ibang linya at hugis para sa gagawing likhang-sining. 7. Gamitin ang imahinasyon upang makabuo ng kakaiba at orihinal na disenyo. 8. Kapag tapos na ang ginawang likhang-sining maaari na itong ipaskil at maghanda sa. pag-uulat. Ang mga disenyong etniko o dibuho ay may katan: tanging kagandahan. Dapat natin ipagmalaki at panaiilihi ang mga ito upang lalong makilala ang ating bansa. 160 ‘Al rights reserved. No ato this material may be reproduced or transmited in any form ar by any means ~ slecronic or mectanical including photocopying ~ without writin permissian from the DepEd Contral Glico. Fist Elton, 2018,naisagawa sa buong aralin. Nakasunod | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod PAMANTAYAN pamantayan | pamantayan sa nang higitsa | subalit. | pamantayan inaasahan | may ilang pagkukulang (3) 2. (1) : Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong 7. Nalaman ko ang kahalagahan ng mga katutubong disenyo mula sa mga kultural mga katutubong disenyo na gawaing mga pangkat-etniko mula sa mga kultural na pamayanan. na pamayanan. 2. Nailarawan ko ang 3. Nakalikha ako ng isang disenyo mula sa mga katutubong motif sa pamamagitan ng crayon etching. 4. Nailigpit ko ang mga kagamitang ginamit sa tamang pagbuo ng likhang-sining 5. Naisagawa ko ang aking likhang-sining nang may kawilihan. 161 ‘Al rights reserved. No part of this material may be ceproguced or transmitted in any form ar ty any mat sloctonc or mechanical nung photocopying nhac rion permission Rom th DepEd Conral fic, Fs Eton, 2015YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 5 : Mga Katutubong Disenyo sa Kasuotan at Kagamitan Likas sa mga Pilipino ang pagkamalikhain atpagkamakasining. Ito ay minana natin sa ating mga ninuno. Sa ilang salinlahi ay nakikita ang mga masining na likha ng mga katutubo, Kaakit-akit ang mga disenyong gawa ng mga pangkat-etniko. Ang kanilang talino at kasanayan sa paglikha ay naipakikita nila sa Ppaggawa ng mga kagamitang pantahanan, palamuti sa katawan, kasuotan at iba pa. = Paggawa ng Coin Purse o Jewelry Pouch na may Katutubong Disenyo Kagamitan: retaso, lapis, gunting, karayom, sinulid, at pangkulay tulad ng oi! pastel, krayola, colored pen/pencil Mga Hakbang Sa Paggawa: 4. Maghanda ng mga retaso na lalagyan ng disenyo. 2. Pumili ng dalawang disenyong etniko at iguhit ang mga ito nang salitan sa retaso upang makabuo ng kakaibang likhang- sining. 162 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or macanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fist Editon, 2015,3. Kulayan nang maayos ang ginuhit upang ito ay maging maganda at kaakit-akit. 4. ltupi sagitna ang retasong may disenyo at tahiin ang dalawang sulok nito. a . Itupi nang maliit at tahiin ang pinakabunganga ng supot. a . Ipasok ang tali sa may bunganga ng supot na magsisilbing hhawakan. 7. lligpit ang mga ginamit pagkatapos ng gawain. ae Bawat bata ay may angking talento sa pagdidisenyo at nakagagawa ng kakaibang likhang-sining gamit ang iba't ibang katutubong disenyo ng mga pangkat-etniko sa bansa. 163 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any form ar by any means ~ laconic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Gio. First Edition, 2015,Panute: Suriin ang inyong likhang-sining at lapatan ng kaakibat na puntes gamit ang rubrics, Lubos na Nasunod Hindi nasuned ang ang nasunod pamantayan | pamantayan ang sa sa pagbuo | pamantayan SUKATAN pagbuo ng | ng likhang- sa likhang- sining pagbuo ng sining likhang- sining (3) (2) (1) 41. Nakilala ko ang iba't ibang disenyo samga kagamitan at kasuotan na mayroon sa Luzon, Visayas, at Mindanao. 2. Nakaguhit ako ng mga motif sa pag- buo ng disenyo sa retaso. 3. Nakasusuned ako nang tama sa mga hakbang sa pag- gawa ng likhang- sining. 164 ‘Al rights reserved. No part o this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hom the DepEd Central ic, Fst Eton, 20154, Napahalagahan ko ang mga katutubong sining sa pamamagitan ng pagguhit ng disenyo sa lagayan ng barya (coin purse) 0 lagayan ng palamuti (jewelry pouch) 165 ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ lecronic or mechanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Gifico. First Edition, 2015,YUNIT 1 z Pagguhit Aralin Bilang 6 3 Kagawian ng Iba't ibang Pamayanang Kultural Ang mga sinaunang kagamitan at kasuotan ng mga pangkat- etniko ay bahagi ng pang-araw araw na buhay sa_kanilang pamayanang kultural. Ang kanilang paniniwala ay makikita sa mga masining na dibuho ng kanilang kasuotan, palamuti sa katawan, at mga kagamitan. Ito ay yaman ng ating bansa. Pansinin ang halimbawa ng larawan ng gawi ng pamayanang kultural sa ibaba. Makikita dito na ang kanilang kasuotan ay kakikitaan ng mga disenyong etniko na nagtataglay ng mga maninipis at makakapal na linya, mga mapupusyaw na kulay, at mga dibuhong kanilang pinagyaman, ‘Ang mga disenyong ito ay maaari nating gamitin sa paggawa ng mga magagandang likhang-sining tulad ng bookmark. 168 ‘Al lata reserved. No pat cf this material may be reproduced er tranamied in any form ar by any siacicrc or mocha riuieg photocopying hax rion persion Hem the Doped Cena Mice, Fst Eton, 2015Pinoy Bookmark Kagamitan: lapis, krayola, gunting, rufer, at lumang karton o cardboard Hakbang Sa Paggawa 1. Ihanda ang mga gamit na kailangan 2. Gupitin ang lumang karton o cardboard sa sukat na 1 2 pulgada ang lapad at 5 pulgada ang haba. 3. Pumili ng isang disenyong etniko na nais iguhit sa bookmark. 5 }. Iguhit ito sa inihandang cardboard na gagawing bookmark. 5. Kulayan ang iyong iginuhit. 6. Sikaping naiiba ang iyong likhang-sining May iba't ibang nakagisnang kaugalian ang ating pamayanang kultural na makikita pa rin sa kasalukuyang panahon. Ito ay dapat ingatan at magamit sa mga likhang- sining. 167 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Gifice, Fst Edition, 2015,Panuto: Lagyan ng tsek (v) ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. Lubos na nasu- Nasunod ang Hindi nod ang pamantayan | nasusunod SUKATAN pamantayan sa ang) sa pagbuo ng || pamantayan pagbuo ng likhang- sa likhang- sining pagbuo ng sining likhang- sining (3) (2) a] 1, Nakabuo ako ng bookmark gamit ang iba't ibang disenyong etniko. 2. Nakabuo ako ng naiibang disenyo nang hindi kumopya sa gawa ng iba. 3. Nagamit ko ang mga linya at kulay sa disenyong nabuo, 4. Naipakita ko ang pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa aking nabuong bookmark. 168 ‘Al rights reserved. No arto this material may be ceproguced or transmited in any form ar ty any mat sloctonc or mochanical nung photocopying - nhac rion permission Rom the DepEd Cena ic, Fst Eto, 2015YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 7 : Masining na Disenyo ng Pamayanang Kultural Ang mga masining na disenyo na gawa ng mga pamayanang kultural ay isa sa mga pamanang sining sa lahing Pilipino. Ang mga disenyo noong mga unang panahon ay ginawang basehan ng mga disenyo sa kasalukuyang panahon. Ito ay isa sa mga nagsilbing paraan para maisalin ang mga kaalaman ng sinaunang Pilipino. Pabalat sa Notbuk Kagamitan: mga recycled paper tulad ng lumang kalendaryo o anumang papel, gunting, lapis, krayola, tape, at plastic cover Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Ihanda ang mga kagamitan. 2. Gumupit ng lumang kalendaryo o anumang papel kasukat ng notbuk na nais lagyan ng pabalat. Gamitin ang malinis na bahagi nito. 3. Gumuhit ng sariling masining na disenyo. 169 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fist Edition, 2015,4. Pagkaguhit, kulayan upang mas lalong tumingkad ang mga disenyo. 5. Gawing kakaiba ang disenyo. 6. Ibalot ang ginawang disenyo sa isang notbuk. Gamitan ito ng tape para sa mas maayos na paglalapat. 7. Sikaping maging malinis at maayos ang ginawang likha. 8. Ipakita sa harap ng klase ang natapos na likhang-sining. Ang disenyo sa mga kagamitang ginagawa sa pamayanang kultural ay may kakaibang istilo at tunay na yaman ng lahi. Makikita ito hanggang sa kasalukuyang panahon at dapat itong ipagmalaki. 170 ‘Al ight reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any form a by any mas slactcnc or mocha heuieg photocopying hax rion persion Kem the Doped Cena ica, Frst Edo, 2015Panuto: Tiyakin ang ginawang pagganap sa pagbuo ng pabalat ng notbuk. Lagyan ng (“) ang kahen na tumutugon sa bawat tanong. Lubos na Nasunod Hindi nasusunod ang nasunod KASANAYAN ang pamatayan ang pamatayan sa pamatayan sapagbuo | pagbuong | sa pagbuo ng likhang-| likhang- | ng likhang- sining sining sining (3) (2) (1) 1, Naiguhit ko ba nang kakaiba ang sarili kong disenyo? nD . Nakagamit ba ako ng tamang kulay upang maging kakaiba ang aking likhang-sining? 3. Napahalagahan ko ba ang mga sinauna at kasalukuyang disenyong nagmula sa pamayanang kultural? m1 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproguced or transmited in any form ar ty any mat sloctonc or mochanical nung photocopying nhac rion persion Rom th DepEd Conral fic, Fs Eton, 20154, Nagawa ko ba ang gawain nang hindi humingi ng tulong sa iba? 5. Nakadama ba ako ng kasiyahan sa aking sining? 172 ‘Ad rights reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ laconic or machanical including photocopying — without wriion permission from the DepEd Gantral Gio, Fst Edition, 2015,YUNIT 1 : Pagguhit Aralin Bilang 8 : Crayon Resist ng Disenyong-Etniko Ang mga pangkat-etniko ay may mga pamamaraan sa kanilang pamumuhay na nakikitaan ng pagiging malikhain. Makikita sa mga kagamitan at mga palamuti ang iba'tibang disenyo na kanilang pinagyaman. Mga Disenyong Etniko Ang mga napag-aralan nang disenyong etniko o paftern ay maaaring gamitin sa paggawa ngisang likha. May iba't ibang paraan din sa paglikha gamit ang krayola. Isa ang paraang crayon resist na maaaring gamitin sa gagawing likha. Sa araling ito ay gagawa tayo ng likhang-sining gamit ang mga disenyong etniko sa pamamagitan ng crayon resist. 473 ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or mactanical including photocopying — without writion permissian from the DepEd Central Giice. Fist Edition, 2018,PAGGAWA NG PLACEMAT Kagamitan: Lapis, krayola, brush, % cartolina o recycled cardboard, water color, at recycled paper Mga Hakbang Sa Paggawa: 1, 2. slecronic or mectanical including photocopying ~ without writin permissian from the DepEd Contral Gio. Fist Eton, 2018, Ihanda ang mga kagamitan. Pumili ng disenyo na makikita sa mga kagamitan, kasuotan at palamuti ng mga pangkat-etniko mula sa mga nakaraang aralin 0 mga halimbawang nasa likod.na pahina. . Iguhit ang mga napiling disenyong etniko o patterns sa recycled paper. llipat ite sa cartolina 0 cardboard. Kulayan ang iyong iginuhit. Siguraduhing madiin ang paggamit ng krayola sa papel upang hindi matakpan ng watercolor. . Ihanda naman ang watereolor para sa gagawing pamaraang crayon resist. . Pahiran ng watercolor ang kinulayan ng krayola. Gamitin ang madilim na kulay para lumitaw ang kagandahan ng disenyong iginuhit at kinulayan ng krayola, . Ipakita sa klase ang natapos na obra. 174 ‘Al rights reserved. No ato this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~a Y Tandaan Ang pagpapahalaga sa iniambag ng pangkat-etniko sa mundo ng sining ay tunay na yaman ng ating bansa. Isa Sa mga paraan upang maipakita ang pagpapahalaga ay ang paggamit ng kanilang disenyo sa iba't ibang obra. Panuto: Lagyan ng masayang mukha © ) ang angkop na kahon. Gawin ito sa sagutang papel. Higit na Nasunod Hindi nasunod ang ang nasusunod pamantayan | pamantayan ang SUKATAN sa sa pamantayan pagbuo ng | pagbuo ng sa likhang- ang- pagbuo ng sining sining likhang- sining (3) (2) (1) 1, Nakabuo ako ng placemat gamit ang iba't ibang disenyong etniko o pattern. 175 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd Central Gifice, Fist Edition, 2015,2. Naipamalas ko ang wastong paraan ng crayon resist. 3. Nagamit ko ang sariling mga linya at kulay ayon sa disenyong nabuo. 4. Naipakita ko ang Pagpapahalaga sa mga disenyong etniko sa pamamagitan ng pag-gamit ko ng aking ginawang likhang-sining. 176 ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or transmited in any ‘laconic or mochanical including photocopying — without writin permission from the Desk Edacrylic paint Background Bookmark pabalat sa libro border design banana stalk Bloke cardboard container ‘construction paper cotton buds ‘Chlorine coin purse Disenyo: disenyong radial disposable spoon GLOSSARY SINING isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro takip sa libro na may iba't ibang disenyo o kulay disenyo sa paligid ng papel bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining lalagyan ng tubig o anumang bagay isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay ginagamit na paniinis sa tainga nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis 0 pang alis ng mantsa sa damit lagayan ng barya ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya kutsarang yari sa plastik an ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fsi Edition, 2015,Espasyo elemento Foreground itanghal Istilo jewelry pouch kalikasan kultural kontribusyon Luwad Myural Middleground malong Overlap Oil pastel Palamuti Pista Prinsipyo pangkat- etniko bahagi ng isang buong lugar na nasusukat isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil pamamaraan lagayan ng iba't ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas natural na makikita sa kapaligiran.na gawa ng Diyos kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Molde: malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba't-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko pagpapatong-patong ng mga hugis isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Dekorasyon pagdiriwang sa isang lugar sinusunod na pamantayan sa sining grupo ng mga sinaunang tao 272 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central iice. First Edition, 2018,pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso Banig ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner —_ isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay: T'boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T'nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T'boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color —_isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush 273 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or transmited in any frm ary any means ~ slecironic or macanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Edition, 2015,Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang ‘Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! \ii-ili Tulog Anay. Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Qh, Who Can Play 27a Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or machanical including pholocopying ~ without writin permission tram he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,‘Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay ‘She'll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo'y Magpasalamat Tayo'y Magsaya Tayo'y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela ‘We're on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit $a Pakikinig Ading ‘Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday it Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat ‘Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo'y Umawit 278 Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or machanical including pholocopying ~ without writin permission tram he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,APPENDIX Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http:/www.ehow.com/about_6669221_history-tie dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing 280 ‘Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or mechanical including pholocopying ~ without writin permission trom he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,Sining Kagamitan ng Mag-aaral ‘Ang aklat na ito'ay/magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / 0 unibersidad, Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng edukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph, Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas slocrni or mechanical cdg photocopying ~ wiact writen pormisaon fom the DepEd Cental fen, Fs Eiion, 2045,Musika at Sining — Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akdang Pamahalaan ‘ng Pilipinas, Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung ‘saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang ‘sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon, ‘Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ‘ng produto o brand names, talak o trademarks, palabas sa telebisyon,pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga lyon. Pinagiibay ea isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito, Hind inaangkin ni kinakalawan ng tagapaglathala (oubiisher) ‘at mga may-akda ang karapatang-aring iyon Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Ditektor il: Marilotte R. Almayda, PRD Iga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Pangunahing Tagapangasiwa: Mari Blossadn Avfonse Cahapay CGonultant: Myra T. Parakikay Mga Tagsstri Ng Nilalaenac Jocelyn Ty Gusdshape, Dolores T, Andres Mga Manunulat: Maria Elena 0. Diga, Fa. Enguero, Ma. Teresa P. orto, Amalia M. Hagan, ‘Jesepina D. Vitareal, Nary Grace V. Cinca, Josephine Chonie M. Obsefares, ‘Chita E, Mendoza, al Vctrina E. Mariano Transcriber tur Mk Julian Gumuhitng Larawan: Hadj Néquelao 8. Mendoza, Arthur M. Julan, Jason O. Vitena Tagatala: Richio L:Laceda Naglayout: Mary Grace Ana G. Cacisal Pangunahing Tagapangasiva: Maslov Gerero-Vispo Gonsultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Nontafer; Ma. Teresa Garingal: Auifa Ait Benjamin Gastro; Emuly Maninang: Joon O. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Pacio-Ven Pacuin, Erickson Gutertez Mga Gumunit ng Larawan: Michael Vitado: Jason O. Vilena Mga Naglayout Algivoi Oma erty S. Mariano Initimbag sa Pilipinas ng Department of Education Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: Sth Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meraleo Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address: imcsetd@yahoo.com ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘lecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Giice, Fist Edtion, 2018,Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya't ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. ‘Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikna ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo 9 visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin, Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: * mapanuri at reple! husay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; ‘* mas pinahusay na memorya at pagpapanaiili ng mga natutuhan; at '*s mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. mas Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K fo 12 Basic Education Program tunge sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fsi Edition, 2015,SINING Yunit 2-Pagpipinta Aralin 1: Landscape ng Pamayanang Kultural.............. 178 Aralin 2: Kasuotan at Palamuting Etniko. Aralin 3: Kultura ng Pangkat-Etniko... Aralin 4; Pista ng mga Pamayanang Kultural.. Aralin 5: Krokis ng Pamayanang Kultural. Aralin 6; Kulay ng Kapaligiran............-+ Aralin 7: Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural..... 200 Aralin 8: Malikhaing Pagpapahayag...... ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ slecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Glico. Fist Edition, 2018,SINING ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Econ, 2015,YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 1 ‘ Landscape ng Pamayanang Kultural Nagagawa ng pintor na maging malapit o malayo ang mga bagay sa kaniyang likhang sining sa pamamagitan ng espasyo. Ang espasyo, bilang elemento ng sining, ay ang distansiya 0 agwat sa pagitan ng bawat bagay sa isang likhang sining. Para sa isang pintor, ang anyong mabubuo ng espasyo ay kasinghalaga rin ng hugis ng mga bagay na kaniyang iginuhit. Ang tamang espasyo ng mga bagay sa isa’t isa ay naipakikita sa pamamagitan ng paglalagay ng foreground, middle ground, at background. Ang mga bagay sa foreground ay kadalasang malalaki at pinakamalapit sa_tumitingin. Ang bagay naman na nasa background ay nasa likod at kadalasan na maliit. Ang middleground naman ay may katamtaman ang laking mga bagay na nasa pagitan ng foreground at background. 178 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd antral Gifice, Fst Edition, 2015,Background = (tanawing likod) ‘Sa pamamagitan ng foreground, middle ground, at background, naipakikita ang tamang éspasyo ng mga bagay sa larawan Pagpipinta ng Tanawin sa Komunidad (Landscape Painting) Kagamitan: lapis, bondpaper, watercolor, basahan, at water container Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. lsipin ang larawan ng komunidad na iguguhit. Ito ay maaaring sariling komunidad na kinabibilangan o ayon sa iyong imahinasyon. Planuhin ang gawain ng mga tao, itsura ng bahay, at tanawin sa komunidad na iguguhit. 179 Al ight reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any orm ar by any maans ~ tlectronic or mectanical including photocopying ~ without writin permission from the DepEd Contral Glico. Fist Elton, 2018,2. Unahing iguhit ang guhit-tagpuan (horizon) at mga bagay na pinakamalaki at nasa harapan (foreground) tulad ng tao at ang kanilang ginagawa. 3. Sunod na iguhit ang mga bagay sa middle ground o tanawing gitna tulad ng mga tahanan at puno. 4. Pagkatapos, iguhit ang background o tanawing likod tulad ng bundek o kapatagan at langit. 5. Kulayan mo ito ng watercolor at lagyan ng pamagat - ‘= Naipakikita sa pagpipinta ng tanawin ng komunidad ang tamang espasyo ng mga bagay sa larawan sa pamamagitan ng pagguhit ng foreground, middle ground, at background. Panute: Bigyan ng kaukulang puntos ang inyong naging pagganap gamit ang rubrik na nasa kasunod na pahina . PAMANTAYAN | Napakahusay} Mahusay Di-gaanong mahusay (3) (2) (1) 4. Naiguhit at Naiguhit at |Naiguhitko | Hindi ko nakulayan ko nakulayan ko. |ngunit hindi | naiguhit. ang tanawin ng nakulayan. pamayanang kultural. 180 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas elocronc or mocharicalInuding photocopying — without wriion permission fem the DesEd Canal Ofico, Fst Edition, 2015,181 2, Naipakita ko Naipakita Hindi ko Hindi ko sa larawan ko nang maayosna__|naipakita ang ang wastong tama ang naipakita ang | foreground, espasyo sa foreground, |foreground | middle pamamagitan middle middle ground at ng foreground, | ground at ground, at background. middle ground at | background. | background. background. 3. Nakilala ko Nakilalako — | Hindi ko Hindi ko: ang mga ang 3 gaanong nakilala ang pamayanang | pamayanang | nakilala ang | pamayanang kultural sa kultural sa Pamayanang | kultural sa bansa at ang bansa. kultural sa bansa. mga natatanging bansa. uri ng tahanan at pamumuhay. 4. Naipagmalaki | Naipagmalaki | Hindi ko Hindi ko: ko ang likhang {ko ang aking | gaanong naipag- sining sa likhang- naipagmalaki | malaki. pamamagitan'ng | sining. ang likhang- eksibit. sining. ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproguced or transmited in any form ar ty any mat sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hom te DepEd Cena ic, Fst Eton, 2015YUNIT 2 & Pagpinta Aralin Bilang 2 f Kasuotan at Palamuting Etniko Ang kasuotan at palamuti ay nagiging kaakit-akit sa paningin kung maganda ang pagkakadisenyo ng mga elemento ng sining tulad ng linya, hugis, at kulay. Ang paggamit ng overlapping technique. ay nakatutulong upang makatawag pansin ang isang disenyo. Ang overlap ay ang Pagpapatong-patong ng mga linya, hugis, at bagay sa larawan. Nagagawa nitong maipakitang gumagalaw ang isang larawan at maging makatotohanan ang sining. Nakatutulong din ang pagpiliing kulay sa kagandahan ng disenyo. Ang paggamit ng matitingkad na kulay kasama ang mapusyaw na kulay ay nakatutulong upang mapansin ang linya, hugis, o bagay sa larawan. ‘Al lata reserved. No arto this material may'be reproduced or tranamited in any form a by any mas slacvni or mechenioal rsuding piiocopring~witaut writen parmaion Kom the DepEd Cental fon Pet Elon, 2048.Kasuotan at Palamuting Etniko Kagamitan: lapis, manila paper, gunting, acry-color, brush, lalagyan ng tubig, at basahan Mga Hakbang Sa Paggawa: 1. Mag-isip ng disenyo at tabas ng kasuotang maaring isuot para sa nalalapit na pagdiriwang. Maaaring gumamit ng ssimbolo ayon sa gawain o pamumuhay tulad ng pangingisda, pagsasaka, pangangaso, 0 pangunguha ng prutas. 2. Igawa ng pattern sa manila paper at gupitin na parang kasuotan. 183 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or tranamited in any frm a by any means ~ ‘laconic or mactanical including photocopying — without writion permissian from the DepEd Cantal Gilice, Fist Edition, 2018,3. Lagyan ng disenyo ang pattern ayon sa napag-aralan sa kasuotan ng pangkat-etniko. Gumamit ng ibat ibang hugis. Maaaring lagyan ng mga disenyong kuwintas at iba pang palawit. 4. Pintahan gamit ang acry color. Gumamit ng natural o walang halo na kulay para maging matingkad at dagdagan naman ng puti kung gustong maging =malamlam ang isang kulay. Patuyuin. 5. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 6. Humanda para sa isang pagtatanghal o munting parada sa loob ng silid. Ang paggamit ng pagpapatong-patong (overlap) ng mga linya, hugis, at matitingkad na kulay ay nakatutulong upang maging kaakit-akit ang kasuotan. 184 ‘Al lahis reserved. No part ofthis material may be reproduced or transmied in any form ar ay any slacicrc or mocha riuieg photocopying fax writen person Hem the DepEd Cena fice, Fst Eon, 2015lsuot ang kasuotang ginawa at sumali sa munting parada sa loob ng silid-aralan. Panuto: Surin ang mga disenyo ng kasuotan ng kamag-aral. 1. Ano anong matingkad na kulay ang magandang gamitin sa mga kasuotan? 2. Ano -anong mga linya at hugis ang nakatatawag pansin na disenyo? 3. Tukuyin ang mga overlap na hugis:sa disenyo ng kasuotan. 185 Al ight reserved, No ato this material may be reprodiced or tronamited in any orm aby any moans ~ laconic or mactanical including photocopying — without writin permission from the DepEd Gentral Gffca, Fiesi Eton, 2088,YUNIT 2 & Pagpipinta Aralin Bilang 3 t Kultura ng Pangkat-Etniko Ang sining ng pagpipinta ay nakatutulong upang maipahayag ang pagiging malikhain sa pagpapakita ng value sa pagkulay. Sa watercolor painting, maaaring makalikha ng ibang epekto sa likhang sining. Ang value ay sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito. Ang bahagi ng larawan na maliwanag ay may mapusyaw na kulay subalit ang malalayong bagay at di-naabot ng sinag ng araw ay may madilim na kulay. Sa pamamagitan ng value sa. pagkulay, nagiging makatotohanan at maganda ang larawan. 198 ‘Al ight reserved. No arto this material may'be reproduced or tranamited in any form ar ty any mas elector or mocha riuieg photocopring haut rion persion Kem the Doped Cena ice. Fast Eton, 2015Value Sa Pagkulay Kagamitan: lapis, watercolor, lalagyan ng tubig, brush, bondpaper at basahan . Umisip ng disenyo mula sa napag-usapan o nakitang larawan sa Luzon, Visayas, at Mindanao ng komunidad na nais mong ‘iguhit. Ito ay maaaring gawain sa araw-araw o tradisyon na ginagawa sa inyong lugar. . Iguhit sa pamamagitan ng lapis. . Maglagay ng lumang dyaryo sa ilalim.ng papel bilang sapin sa mesang paggagawaan. 4. sawsaw ang brush sa watercolorat ipang-kulay ayon sa kulay ng bagay. Ulit-ulitin ang pagpipinta hanggang makuha ang nais na value. won a . Dagdagan ng Kulay kung nais na maging madilim ang kulay at tubig at puti naman kung gustong maging mapusyaw. Patuyuin, oe . Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. eae Sa watercolor painting, naipakikita ang tamang value sa pagkulay sa pamamagitan ng pagdaragdag ng tubig. Ang pagpahid ng watercolor na may kakaunting tubig ay nakapagpapalabas ng madilim na kulay. Maaari namang dagdagan ng tubig upang maipakita ang mapusyaw na kulay. Sa pamamagitan ng value, nagiging makatotohanan ang dating ng larawan 187 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any form a by any mas elocronc or mocharical Inuding photocopying — without wriion permission fam the DesEd Gana Ofico,Frst Ediion, 2015,Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik at pamantayan na nasa ibaba. Hindi gaanong mahusay (1) Napakahusay | Mahusay PAMANTAYAN (3) 1. Naiguhit at nakulayan ko ba ang larawan ng kultura sa sariling komunidad? 2. Naipakita ko ba sa aking larawan ang kapusyawan at kadiliman ng kulay? 3. Nasiyahan ba ako sa paggamit ng watercolor bilang midyum sa paggawa ng likhang- sining? 4, Naipagmalaki ko ba ang aking likhang-sining sa pamamagitan ng watercolor painting? 188 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproguced or transmitted in any form ar ty any mat sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hem the DepEd Conral Gfic, Fs Eton, 2015YUNIT 2 H Pagpipinta Aralin Bilang 4 ‘ Pista ng mga Pamayanang Kultural ‘Ang mga Filipino ay sadyang masayahin. Napagbubuklod buklod tayo dahil sa mga selebrasyon at pagdiriwang tulad ng panahon ng pagtatanim at pistang bayan. Ang mga tao ay sama-samang nagsasaya, nagbabatian, at gumagawa upang maisakatuparan ang layunin ng kanilang pagdiriwang. Ang bawat lugar o bayan ay may kani-kanilanig panahon ng pista. Madalas itong isang parangal sa patron ng bayan at gina- gawa isang beses sa isang taon. Ang mahahalagang bahagi ng pagdiriwang ay ang misa at prusisyon. Tuwing pista nagkakasama ang magkakaibigan at magkakamag-anak. Lahat ay nagsasaya dahil sa mga palaro at masasayang tugtugin ng banda ng musikong umiikot sa buong bayan. Nagsasalo-salo rin sila sa masaganang pagkain. Yiu Nagagawa ng pintor na maipakita sa kaniyang likhang-sining ang damdamin ing isang tao. Alam din niya kung paano ilalarawan ang naréramdaman ng isang tao, kung ito ay masaya o maligaya, malungkot 0 payapa. Sa paggamit ng kulay tulad ng dilaw, kahel, at pula, naipahihiwatig ng pintor ang tamang damdamin na nagpapakita ng saya. Tingnan ang larawan sa susunod na pahina. 189 ‘Al rights reserved. No pat ofthis material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or mectanical including photocopying ~ without writin permissian from the DepEd Contral Giice. Fist Eton, 2018,Larawan ng Pista Kagamitan: manila paper, acrylic paint‘o ‘acry-eolor, brush, lapis, marker, water container, basahan, lumang dyaryo, at bondpaper Mga Hakbang Sa Paggawa: 4, Bumuo ng pangkat na may 5-6 na kasapi. 2. Planuhin ang iguguhit na selebrasyon sa isang bondpaper upang mapaghati-hati ang gawain ng pangkat. 3. Angyniabuong disenyo sa bondpaper ng bawat pangkat ay ilipat sa manila paper sa pamamagitan ng lapis. 4. Kulayan ang larawan sa pamamagitan ng acrylic paint. Gumamit ng mga masasayang kulay tulad ng dilaw, dalandan, pula at iba pa upang maipakita ang masayang damdamin. 5. Patuyuin. 6. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 190 i ala rere a dao ts marily word or amie iy fry ay electors or mochaialacuieg photocopying fou rion permission Hom ihe Doped Gena ic, Fst Eton, 2085.et LEE Naipakikita ang damdaminng isang tao sa pamamagitan ng paggamit ng kulay. Ang mga kulay tulad ng dilaw, kahel, pula, at iba pang kulay ay ginagamit sa mga masasayang pagdiriwang o selebrasyon tulad ng pista. Panuto: Bigyan ng kaukulang puntos ang antas ng iyong naisagawa batay sa rubrik na nasa ibaba. Kapansin- | Hindi Hindi PAMANTAYAN pansin | gaanong | kapansin- kapansin- | pansin pansin 3 (2) 1 1. Naiguhit at nakulayan ko ang myural ng isang pag-diriwang 0 selebrasyon, 2. Naipakita ko sa larawan ang damdamin ipinahihiwatig sa pamamagitan ng kulay. 3. Nakilala ko ang mga selebrasyon o pagdiriwang ng ilang pamayanang kultural sa bansa. 4. Naipagmalaki ko ang —myural na nilikha, 5. Nagampanan ko ang aking tungkulin bilang bahagi ng aking pangkat. 191 ‘Al rights reserved. No part o this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hom the DepEd Conral ic, Fs Eton, 2015YUNIT 2 & Pagpipinta Aralin Bilang 5 5 Krokis ng Pamayanang Kultural Ang mga bagay sa ating kapaligiran ay may iba't ibang hugis, laki, at kulay gaya ng bundok, dagat, gusali, at iba pang likas at di- likas na istruktura. May mga bagay na malapit at mayroon ding mga bagay na malayo. Ang mga malalayong bagay ay nagiging maliit sa paningin habang ang mga bagay naman na malalapit ay mas malaki sa paningin kung ikukumpara mo sa mga bagay sa malalayo. Sa sining, tinatawag itong ilusyon ng espasyo. Sa paggawa ng krokis o pagguhit ng /andscape o tanawin ng isang pamayanan na itinatampok ang kapaligiran bilang paksa, kailangang isaalang-alang ang espasyo, balanse, at proporsyon upang maging mas makatotohanan ang larawang iguguhit. 192 ‘Al lahis reserved. No part ofthis malrial may be reproduced or transmited in any form a ay any electors or mocha rug photocopying faut rion persion Hem the Doped Cena fice, Fst Eon, 2015Pagguhit ng Isang Pamayanang Kultural Kagamitan: papel o bond paper, lapis at pambura, at ruler Mga Hakbang Sa Paggawa: n wo a o a . lhanda ang mga kagamitang gagamitin sapagguguhit. . Maglagay ng mga palatandaan sa mga dakong paglalagyan ing paksa sa background, middle grotind, at foreground. . Siguraduhing nasusunod ang mga pamantayan sa pagguhit gamit ang balanse-sa larawan. Bigyan din ng pansin'ahg proporsyon ng mga bagay-bagay na iguguhit para higita maging makatotchanan ang dibuho. |. Mag-isip ng kawili-wiling tanawin sa inyong lugar na makikita sa mga pamayanang kultural na nais mong iguhit . Lagyan ng pamagat ang natapos na likhang-sining. Maghanda sa pag-uulat ang bawat pangkat tungkol sa inyong ‘nabuong guhit. Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 193 Al ight reserved, No ato this material may be reprosiced ar tronamited in any orm aby any moans - laconic or mectanical including photocopying ~ without writin permission from the DepEd Central Gfice. Fisi Eciton, 2018,\SLEDREET Sa pagguhit, kailangang bigyan ng pansin ang tamang laki ng mga bagay-bagay at paglalagay ng foreground, middle ground, at background upang magkaroon ng balanse at proporsyon ang dibuho. Ang pigura ng tao ay mas maliit kung ikukumpara mo ito $a bahay at gayon din sa mga.puno kung titingnan sa aktwal na larawan. Panuto: Basahin at unawain ang mga tanong. Bilugan ang titik ng tamang sagot. 1. Ano ang tawag sa kaugnayan ng mga bagay sa larawan batay sa laki at taas ng mga ito. A. krokis B, hugis C.laki DD. proporsyon 2, Kapag ang mga bagay na iyong iguguhit ay ibig mong magmukhang malayo sa paningin, ano ang dapat mong gawin? A. Gawing mas maliit ang pagkakaguhit nito kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. B. Gawing malaki ang pagkakaguhit kumpara sa mga bagay na dapat makita sa malapit. C. Iguhit ito sa pinakamababang bahagi ng papel. D. Iguhit ito sa pinakamataas na bahagi ng papel 194 Al ahs reserved, No pat ofthis arial may be reproduced or tronsmited in any form aby any moans ~ laconic or moctanical including photocopying — without writin permission from the DepEd Gentral Gffca, Firsi Elton, 2088,3. Ano ang tawag sa larawan na ang karaniwang paksa ay mga bundok, burol, at pune? A. espasyo B.kulay C.landscape d. proporsyon 4. Bakit kailangang isaalang-alang ang proporsyon at espasyo sa pagguhit? A, Upang maging makulay ang larawang iginuhit. B. Upang maging kakaiba ang larawang iginuhit. ‘C, Upang maging mas makatotohanan ang larawang iginuhit. D. Upang maging malamlam ang kulay ng larawang iginuhit. 195 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mes sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hom ti DepEd Cena fic, Fst Eto, 2015YUNIT 2 & Pagpipinta Aralin Bilang 6 £ Kulay ng Kapaligiran Kulay ang nagbibigay ng buhay sa mga bagay sa paligid. Ito ay maaaring mapusyaw at maaari ring matingkad. Kapag ginamit ang kulay sa isang obra o likhang-sining, nakapagpapahiwatig ito ng iba’t ibang kahulugan. Ang mga maiinit na kulay tulad ng pula, kahel, at dilaw ay nagpapahiwatig ng kasiyahan at kagalakan. Ang mga kulay na malalamig tulad ng bughaw at lila ay nagpapagaan ng pakiramdam. Nagagawang malamlam ang isang kulay kung ito ay hahaluan ng kulay na komplementaryo subalit nagiging mapusyaw ang kulay kung hahaluan ng puti. 198 ‘Al lghis reserved. No part ofthis material may be reproduced or transmited in any orm ary ay elector or mocha ruieg photocopriag hax writ person Hem the Doped Cena fica, Fast Eaton, 2015Pagkukulay ng mga Naiguhit na mga Bagay sa Paligid na Naglalarawan ng mga Iba’t bang Pamayanang Kultural Kagamitan: oslo paper, brush krayola, o watercolor (Maaaring gumamit ng anumang natural na pangkulay gaya ng katas ng dahon, bulaklak, o balat ng prutas) Mga Hakbang Sa Paggawa: N wo > a a . Planuhin ang mga kulay na gagamitin sa krokis ayon sa kahulugan na gustong ipahiwatig. . Gumamit ng matitingkad na kulay para sa mga detalye na gustong bigyang-diin at mapupusyaw naman na kulay para ‘sa mga iba pang detalye. . Takpan mg lumang dyaryo ang mesang gagamitin sa pagpipinta, . Simulan ang pagkukulay sa idinitalyeng larawan. . Kung gagamit ng watercolor, patuyuin ang papel bago ipaskil. . Linisin ang mesa pagkatapos ng gawain. 197 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced ar tranamited in any form a by any mat clocronc or mocharicalInuding photocopying — without wriion permision fem the DesEd Canal Ofico, Fst Editon, 2015,+ Mahalaga ang tamang paggamit ng mga kulay. Gumamit ng matitingkad na kulay sa mga bagay na bibigyang diin at mapupusyaw sa mga maliwanag na bahagi. +» Ang mga kulay ay nagpapahiwatig ng damdamin at kahulugan sa mga dibuho. Panuto: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Nakasunod | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamaintayan | pamantayan sa nang higit sa subalit pamantayan inaasahan may ilang pagkukulang (3) (2) a) PAMANTAYAN . Nalaman ko ang ibig ipakahulugan ng mga kulay na ginamit ko sa aking krokis. 198 ‘Al ghia reserved. No part ofthis aerial may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ laconic or mactanical including photocopying ~ without writin permission from the DepEd Central Gifica, Fist Editon, 2018,ry . Nakulayan ko ang larawan ng mga bagay sa paligid na nagpapakita ng mapusyaw at matingkad na kulay. oe . Nagamit ko nang maayos ang kulay bilang mahalagang elemento ng sining. 4. Naipabatid ko ang mensahe ng aking ginawa sa pamamagitan ng paggamit ng mga kulay. a . Naipagmalaki ko ang aking ginawang dibuho. 199 ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced ar transmitted in any form ar by any means laconic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Gico. First Edition, 2015,YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 7 f Myural ng Tanawin sa Pamayanang Kultural Paggawa ng myural ang tawag sa paraan ng pagpipinta sa dingding 0 walls. Maraming Pilipinong pintor ang tanyag sa larangang ito ng sining. Ilan sa kanila ay ang mga Pambansang Alagad ng Sining na sina Carlos “Botang” Francisco na gumawa ng myural $a Bulwagan sa Lungsod ng Maynila, Juan Luna sa kaniyang obraina Spoliarium, at Vicente S. Manansala, modernong Pilipinong pintor na may-ari ng obrang Stations of the Cross na nasa UP Diliman chapel. Itinatampok din nila sa_kanilang obra ang kawili-wiling pagdiriwang ng pistang bayan, payak na pamumuhay sa kabukiran, kabundukan, at larawan ng patuloy na umuunlad na pamayanang kultural. Sa pamamagitan ng mga obrang ito, nalalaman natin ang angking yaman ng kultura at tradisyon ng ating lahi. lhl rege oat ot ari yb moras or ated yr elector or mocha reuieg photocopying fax rion person Hem the DepEd Cena fice, Fst Eon, 2015Paggawa ng Myural Kagamitan: mga iginuhit na larawan, pandikit, marking pen, at lapis Mga Hakbang Sa Paggawa: nN w a . Ihanda ang mga likhang-sining na ginawa Sa mga nakaraang aralin 1-7. . latag sa sahig ang mga likhang-sining’ng pangkat at ipaanyo nang maayos bago idikit sa dingding upang makabuo ng isang myural. . Kung ang lahat ay naihanda na, maaari nang simulan ang Ppagdidikit sa itinalagang lugar ng guro para sa inyong pangkat. . Lagyan ng pamagat ang mga ginawa at maaaring dagdagan ng iba pang detalyeo disenyong mas lalong magpapaganda sa ginagawang myural. . Maghanda para sa pag-uulat. 201 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any frm ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Gifice, isi Edition, 2015,+ Ang myural ay isang malaking larawan na nakapinta o nakalagay sa dinding o pader. Ang likhang - sining na ito ay maaaring gawin ng isang tao o pagtulungang gawin ng marami. + Mahalagaangpagtutulunganatkooperasyon sapagsasagawa ng anumang proyekto. WEE > Panute: Lagyan ng tsek ang kahon batay sa antas ng iyong naisagawa sa buong aralin. Nakasunod | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan | pamantayan sa PAMANTAYAN nang higit | subalit may | pamantayan sa ilang inaasahan | pagkukulang (3) (2) (1) 4. Nagawa ko nang maayos ang myural. 2. Nakipagtulungan ako sa paggawa ng myural. 202 ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or transmited in any farm ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd antral Gifice, Fst Edition, 2015,3. Naipahayag ko ang aking damdamin at kaisipan batay sa mga elemento na ginamit ko sa larawan. 4. Nagawa ko ang aking likhang- sining nang buong kagalakan. 5. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. 203 ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ laconic or machanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Gantral Gifico, Fst Edition, 2015,YUNIT 2 : Pagpipinta Aralin Bilang 8 ‘ Malikhaing Pagpapahayag fru Sadyang katangi-tangi ang kapuluan ng Pilipinas. Nag- uumapaw sa makukulay na kultura at kaugaliang nagpapatingkad sa tatak-Pilipino. Sa pagpunta natin sa iba't ibang lugar sa_bansa, hindi natin maiiwasang mamangha sa angking kagandahan ng mga likas at dilikas na tanawin. Ito ang nagbibigay sa alin ng kakaibang karanasan. Ang paraan ng pamumuhay ng mga tao, maging ang kulay ng paligid, ang awit ng mga ibon, at ang malamig na simoy ng hanging dulot ng mga puno at halaman.ay ilan lamang sa mga bagay na nagpapaalala sa atinng mayamang karanasan sa lugar na ating pinupuntahan. = Panuto: Magpangkat-pangkat ayon sa ibibigay ng guro. |— Pangkat Luzon ll — Pangkat Visayas Ill — Pangkat Mindanao Kagamitan: mga ipinintang larawan sa mga nakaraang aralin, maliit na bola o kahit anong bagay sa silid na magaan at madaling hawakan 204 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or macanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Gio, Fst Edition, 2015,Mga Hakbang sa Paggawa: 1. llatag sa sahig ang mga likhang-sining na ginawa sa nakaraang aralin. Umupo sa ayos na pabilog na pinaiiligiran ang mga likhang-sining. 2. Ang lider ng pangkat ang siyang unang may hawak ng bola at ipapasa pakanan kasabay ang awit na iparirinig ng guro. 3. Kapag itinigil na ng guro ang awit ay tatayo sa gitna ang huling may hawak ng bola. Malikhain niyang ibabahagi ang karanasan patungkol sa larawan o likhang-sining at sa karanasan sa pamayanang kultural’na nasa ipinintang Jandscape. 4. Uulitin ito hanggang sa ang lahat ay mabigyan ng pagkakataon na makapagbahagi -e + Napananatili natin ang ganda at yaman ang ating pamayanan kung ito ay ating iingatan at pahahalagahan. * Mayaman ang mga Pilipino sa kultura at tradisyon. Mapagyayabong pa natin ito kung mananatiling buhay sa puso at isipan natin ang katangi-tanging kultura at tradisyon na sadyang tatak-Pilipino. 208 ‘Al rights reserved. No ato this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or mectanical including photocopying ~ without writin permission from the DepEd Contral Glico. Fist Eton, 2018,Panuto: Lagyan ng tsek (7) ang kahon na tumutugon sa puntos na nais mong ibigay sa iyong bagong pagganap sa aralin. naibahagi sa aking mga kamag-aral ang natatangi kong karanasan tungkol sa aking likhang- sining. Nakasunod | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan | pamantayan sa PAMANTAYAN nang higit | subalit may | pamantayan sa ilang inaasahan | pagkukulang @) 2) (1) 1. Ganap kong py . Natapos ko ang gawain nang may pagtutulungan at kooperasyon sa, mga kapuwa ko kasapi ng pangkat. 3. Naipagmalaki ko ang aking ginawa. & . May natutuhan ako sa gawain na maaari kong ibahagi sa aking kapuwa. 206 ‘Al rights reserved. No part o this material may be reproguced or transmited in any form ar ty any mat sloctonc or mocha nung photocopying nhac rion permission Hom the DepEd Central fic, Fs Eto, 2015acrylic paint Background Bookmark pabalat sa libro border design banana stalk Bloke cardboard container ‘construction paper cotton buds ‘Chlorine coin purse Disenyo: disenyong radial disposable spoon GLOSSARY SINING isang uri ng pintura na ginagamitan ng tubig tanawin pinakamalyo sa tumitingin, likod ginagamit na pananda sa isang pahina ng libro takip sa libro na may iba't ibang disenyo o kulay disenyo sa paligid ng papel bahagi ng halamang saging na ginagamit na pangdisenyo sa gawaing-sining nagsisilbing pampatigas sa gilid na bahagi ng papel isang uri ng matigas na papel na ginagamit sa gawaing-sining lalagyan ng tubig o anumang bagay isang uri ng papel na ginagamit sa gawaing-sining na may iba’t ibang kulay ginagamit na paniinis sa tainga nakalalasong kemikal na ginagamit na panlinis 0 pang alis ng mantsa sa damit lagayan ng barya ginamitan ng linya, kulay, at hugis upang makabuo ng dibuho disenyong nakaayos na ginagamitan ng linya kutsarang yari sa plastik an ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fsi Edition, 2015,Espasyo elemento Foreground itanghal Istilo jewelry pouch kalikasan kultural kontribusyon Luwad Myural Middleground malong Overlap Oil pastel Palamuti Pista Prinsipyo pangkat- etniko bahagi ng isang buong lugar na nasusukat isang mahalagang sangkap o bahagi ng sining Tanawing pinakamalapit sa tumitingin, harap ipakita sa marami sa pamamagitan ng paglagay sa harap o pagpaskil pamamaraan lagayan ng iba't ibang palamuti tulad ng singsing, hikaw at kuwintas natural na makikita sa kapaligiran.na gawa ng Diyos kaugnayan sa isang partikular na grupo ng mga tao at kanilang mga gawi, paniniwala, at tradisyon mahalagang naiambag upang matapos ang isang gawain o proyekto Molde: malaking larawan na ipininta na kadalasan makikita sa mga dingding o pader tanawin sa gitna, pagitan ng foreground at background motif na iba't-ibang uri ng disenyo mula sa mga pangkat-etniko isang uri ng kasuotan nagmula sa ating mga pangkat-etniko pagpapatong-patong ng mga hugis isang uri ng pangkulay ginagamit sa gawaing- sining Dekorasyon pagdiriwang sa isang lugar sinusunod na pamantayan sa sining grupo ng mga sinaunang tao 272 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any form ary any means ~ slecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central iice. First Edition, 2018,pattern proseso ng sining na ginagawao ginagamit nang paulit-ulit placemat ginagamit na patungan ng mga pinggan, kubyertos, at baso sa hapag kainan Paglalala ng Masining na paglalala at pagtitiklop ng mga piraso Banig ng materyales upang makalikha ng kahanga- hangang disenyo ng banig-plorera na lalagyan ng bulaklak retaso pinagtabasang piraso ng tela recycled paper papel na gamit na Table runner —_ isang mahabang tela na inilalagay sa mesa para dekorasyon Tina-tali ang Tina-tali (Tie-Dye) ay proseso ng pagkukulay ay karaniwang binubuo ng pagtiklop, pagpilipit, papatong na pagtiklop, o paglukot ng tela o isang damit na tinatalian ng tali o goma (rubber band) na sinusundan ng pagbabad o paglubog sa timpla na may kulay: T'boli mga taong nakatira sa pamayanang kultural na matatagpuan sa Cotabato. Gumagawa sila ng T'nalak mula sa hibla ng abaka T'nalak ay isang tradisyonal na tela ng ginagawa ng mga T'boli sa Lake Sebu, Timog Cotabato. Ito tradisyonal na tela ay hinabing-kamay na gawa sa Abaka fibers na ayon sa kaugalian ay may tatlong pangunahing mga kulay, pula, itim at ang orihinal na kulay ng dahon Abaka Value sangkap ng kulay na tumutukoy sa kapusyawan at kadiliman nito wall décor palamuti sa dingding water color —_isang uri ng pangkula na ginagamitan ng tubig at brotcha o brush 273 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or transmited in any frm ary any means ~ slecironic or macanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Edition, 2015,Mga Awit Ako Mananggete An Sakong Abaniko Ang Alibangbang ‘Ang Huni ng Ibong Pipit Ano-Ano Atin Cu Pung Singsing Baby Seeds Bahay Kubo Bandang Musika Batang Magalang Batang Masipag Chua-ay Clean Up Week Song Do a Little Thing Early to Bed Gising Na Hear the Rain Huli Ka! \ii-ili Tulog Anay. Inday Kalachuchi Kalesa Little Band Liza Jane Lupang Hinirang Magandang Araw Magtanim ay ‘Di Biro Manang Biday Masaya Kung Sama-sama Ode to Joy Oh, Come Play a Merry Tune Qh, Who Can Play 27a Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or machanical including pholocopying ~ without writin permission tram he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,‘Ohoy Alibangbang Pamulinawen Paruparong Bukid Pentik Manok Pilipinas Kong Mahal Pilipinas Kong Mahal Rain,Rain Go Away Reach for the Sky Run And Walk Salidommay ‘She'll be Coming Round the Mountain Song and Dance Tayo Na! Tayo'y Magpasalamat Tayo'y Magsaya Tayo'y Umawit ng ABC Tiririt ng Maya Ugoy ng Duyan Umawit at Sumayaw Umayka Ti Eskuela ‘We're on the Upward Trail Will You Dance With Me? Mga Awit $a Pakikinig Ading ‘Are You Sleeping Lazy Juan? Bahay Kubo Blue Danube Waltz Hallelujah Chorus Happy Birthday it Came Upon the Midnight Clear Mindanao Sketches My Heart Will Go on Philippine Tongatong Pop Goes the Weasel Row, Row, Row Your Boat ‘Somewhere Over the Rainbow Star Wars- Opening Theme Tayo'y Umawit 278 Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or machanical including pholocopying ~ without writin permission tram he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,APPENDIX Sining Discovery in Art 3 Elementary Worktext, pp. 109-110 Gawad ng Manlilikha ng Bayan, Pambansang Komisyon para sa Kultura at mga Sining, Republika ng Pilipinas, 2004. Modern Teacher Magazine, Sept. 2011, Vol.60. Musika, Sining at Edukasyong Pangkatawan 4, pahina 21-24 Sining 4, pahina 11-12 Sining 4, pahina 78-79, Sining 5, pahina 104-105 http:/www.ehow.com/about_6669221_history-tie dye.html http://ecozeal.com/blog/the-history-and-art-of-tie-dyeing 280 ‘Al rights reserved. No arto this malerial may be reproduced or transmited in any form ar by any means ‘lecronic or mechanical including pholocopying ~ without writin permission trom he DegEd Central Gifice. Fist Elton, 2015,Sining Kagamitan ng Mag-aaral ‘Ang aklat na ito’ay/magkatuwang na inihanda at sinuri ng mga edukador mula sa mga publiko at pribadong paaralan, kolehiyo, at / 0 unibersidad, Hinihikayat namin ang mga guro at ibang nasa larangan ng édukasyon na mag-email ng kanilang puna at mungkahi sa Kagawaran ng Edukasyon sa action@deped.gov.ph, Mahalaga sa amin ang inyong mga puna at mungkahi. Kagawaran ng Edukasyon Republika ng Pilipinas ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or transmitted in any form a by any mas slocrni or mechanical cdg photocopying ~ witha writen parmision Kom he DepEd Cantal fen, Fs tion, 2016,Musika at Sining — Ikaapat na Baitang Kagamitan ng Mag-aaral Unang Edisyon 2015 ISBN: Paunawa hinggil sa karapatang-sipi. Isinasaad ng Seksiyon 176ng Batas Pambansa Bilang 8293: Hindi maaaring magkaroon ng karapatang-sipi sa anumang akdang Pamahalaan ‘ng Pilipinas, Gayunpaman, kailangan muna ang pahintulot ng pamahalaan o tanggapan kung ‘saan ginawa ang isang akda upang magamit sa pagkakakitaan ang nasabing akda. Kabilang ‘sa mga maaaring gawin ng nasabing ahensiya tanggapan ay ang patawan ng bayad na royalty bilang kondisyon, ‘Ang mga akda / materyales (mga kuwento, seleksiyon, tula, awit, larawan, ngalan ‘ng produto o brand names, talak o trademarks, palabas sa telebisyon,pelikula at iba pa) na ginamit sa aklat na ito ay nagtataglay ng karapatang-ari ng mga lyon. Pinagiibay ea isang kasunduan ng Kagawaran ng Edukasyon at Filipinas Copyright Licensing Society (FILCOLS) inc. na ang FILCOLS ang kumakatawan sa paghiling ng pahintulot sa nagmamay-ari ng mga akdang hiniram at ginamit dito, Hind inaangkin ni kinakalawan ng tagapaglathala (oubiisher) ‘at mga may-akda ang karapatang-aring iyon Inilathala ng Kagawaran ng Edukasyon Kalihim: Br. Armin Luistro FSC Pangalawang Kalihim: Dina S. Ocampo, PhD Direktor IV: Marilyn D. Dimaano, EdD Ditektor il: Marilotte R. Almayda, PRD Iga Bumuo ng Kagamitan ng Mag-aaral Pangunahing Tagapangasiwa: Mari Blossadn Avfonse Cahapay CGonultant: Myra T. Parakikay Mga Tagsstri Ng Nilalaenac Jocelyn Ty Gusdshape, Dolores T, Andres Mga Manunulat: Maria Elena 0. Diga, Fa. Enguero, Ma. Teresa P. orto, Amalia M. Hagan, ‘Jesepina D. Vitareal, Nary Grace V. Cinca, Josephine Chonie M. Obsefares, ‘Chita E, Mendoza, al Vctrina E. Mariano Transcriber tur Mk Julian Gumuhitng Larawan: Hadj Néquelao 8. Mendoza, Arthur M. Julan, Jason O. Vitena Tagatala: Richio L:Laceda Naglayout: Mary Grace Ana G. Cacisal Pangunahing Tagapangasiva: Maslov Gerero-Vispo Gonsultant: Charo Defeo-Baquial Mga Tagasuri ng Nilalaman: Juan Gepullano; Rosel Valenzuela Mga Manunulat: Cynthia Nontafer; Ma. Teresa Garingal: Auifa Ait Benjamin Gastro; Emuly Maninang: Joon O. Sandoval Mga Tagasuri ng Wika: Pacio-Ven Pacuin, Erickson Gutertez Mga Gumunit ng Larawan: Michael Vitado: Jason O. Vilena Mga Naglayout Algivoi Oma erty S. Mariano Initimbag sa Pilipinas ng Department of Education Instructional Materials Council Secretariat (DepEd-IMCS) Office Address: Sth Floor Mabini Bldg. DepEd Complex Meraleo Avenue, Pasig City Philippines 1600 Telefax : (02) 634-1054 or 634-1072 E-mail Address: imcsetd@yahoo.com ‘Al rights reserved. No part otis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘lecronic or mactanical including photocopying — without writion permission from the DepEd Central Giice, Fist Edtion, 2018,Paunang Salita Ang Kagamitan ng Mag-aral na ito sa Musika at Sining ay inihanda upang malinang sa mga mag-aaral ang kanilang mga natatanging kakayahan sa masining na pamamaraan. Hangad ng mga may-akda ng aklat na ito na lubusang mapalaganap sa mga mag-aaral ang kamalayan sa iba’t ibang uri ng sining. Kung kaya't ang mga gawaing nakapaloob dito ay isinulat sa payak at natural na pamamaraan upang mas maunawaan at mas maging makabuluhan ang pagkatuto sa bawat elemento ng Musika at Sining. ‘Ang mga itinakdang gawain na pawang kawili-wili ay makapagbibigay- laya sa mga mag-aaral na makapag-isip at makalikna ng sariling awitin at tugtugin sa Musika, gayundin ng mga disenyo 9 visual art sa Sining, na magdudulot ng saya at kaganapan sa bawat aralin, Ang mataas na antas ng pagkatuto sa Musika at Sining, batay sa maraming pagsasaliksik, ay nagpapatunay na magdudulot sa mga mag-aaral upang magkaroon ng: * mapanuri at reple! husay na konsentrasyon at mas mahabang attention span; ‘* mas pinahusay na memorya at pagpapanaiili ng mga natutuhan; at '*s mas pinahusay na pakikisalamuha at pakikipag-ugnayan sa kapwa, at kakayahang makapagsagawa ng mga gawain kasama ang iba. mas Ang makabuluhang paggamit sa aklat na ito ay magsisilbing tulong upang maiangat ang antas ng pagkawili o interes at inspirasyon sa pag-aaral ng Musika at Sining, na makatutulong sa adhikain ng K fo 12 Basic Education Program tunge sa paghubog ng kabuuang pagkatao ng isang indibidwal. ‘Al rights reserved. No pat of this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fsi Edition, 2015,Yunit 3—Paglilimbag Aralin 1: Testura (Texture)... Aralin 2: Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya.... 2. Aralin 3: Relief Printing... 4; Aralin 4: Pagbuo ng Makasining na Dibuho Gamit ang Relief Master 0 Mole 220 Aralin 5: Relief Prints mula sa Disenyong Gawa sa Luwad,.......c.scenecssintie 224 Aralin 6: Paglilimbag ng Disenyo sa Table Mat... . 227 Aralin 7: Paggawa ng Relief Mold.... . 230 Aralin 8: Pagtatanghal sa mga Obra (Exhibit) O Hantungang Gawain (Culminating Activity)... 233 ‘Al rights reserved. No pat ofthis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd Central Gifice, Fs\ Edition, 2015,SINING ‘Al rights reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fst Econ, 2015,0 YUNIT Ill =uYUNIT 3 b Paglilimbag Aralin Bilang 1 : Testura (Texture) Maraming mga produktong gawa sa Pilipinas na ikinakalakal sa ibang bansa ang nagugustuhan ng mga dayuhan dahil sa tibay at kakaibang ganda. Karaniwang makikita sa mga produkto ang iba't ibang disenyo na nagpapakilala ng lugar 0 pangkat na pinagmulan nito. Taglay ng mga produktong ito ang iba't ibang testura (texture). Ang mga basket, banig, at bag na yari sa yantok ay may testurang matigas at magaspang. May mga bag naman-na ‘malalambot at makikinis. Ang testura ng isang bagay ay naaayon sa uring materyal na ginamit dito. 208 ‘Al ight reserved. No arto this material may be reproduced ar transmitted in any form ar by ony means stecronc o¢ machanical reusing photocoprrg without writen permission fem the Daped Gonral Ofco, Fst Eatin, 2015,Disenyong Panggilid (Border Design) Kagamitan: oslo paper, cardboard, pandikit butones, hairclip, barbecue sticks, barya ng iba't ibang halaga, mga dahon na may iba’t ibang hugis at testura, acrylic paint, paint brush, gunting, dyaryo, at lumang_plastik Mga Hakbang Sa Paggawa: - Purnili ng mga mga dahon na may iba’t ibang laki at testura. nm . Ayusin ang mga napiling dahon . Ang disenyong gagawin ay maaaring katulad ng mga disenyo saiyong paligid o komunidad. layos ang mga ito sa ibabaw ng mesang paggagawaan. o . Kulayan ang mga dahon ng acrylic paint (kulayan lamang ang bahagi ng dahon na may testura para lumitaw ang disenyo). > . Ayusin ang mga dahon sa gilid ng oslo paper. Pagkatapos maihanay ang mga dahon, maaari na ipatong ang aslo paper 'sa mga nakaayos na dahon sa ilalim nito, a . Idiin nang maigi ang kamay sa ibabaw ng oslo paper para bumakat ang mga testura nito na nasa ilalim. 2 . Alisin nang marahan ang oslo paper (at ang mga dahon na nasa ilalim nite). ~ . Patuyuin ang papel na may disenyong panggilid. Ipaskil na ito sa exhibit area upang makita rin ng iba at maghanda sa pagpapahalaga. 2 . Linisin at ayusin ang lugar na pinaggawan ng proyekto o disenyo. 209 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ slecironic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Glico, Fst Edition, 2015,Ang mga bagay sa paligid natin ay nagtataglay ng iba’t ibang testura, maaaring ito ay magaspang, malambot, at makinis na puwede nating gamitin sa paggawa ng iba't ibang disenyong panggilid 0 border design. Panute: Lagyan ng tsek (“) ang antas na naabot sa bawat pamantayan. Nakasunod | Nakasunod Hindi sa sa nakasunod pamantayan | pamantayan sa PAMANTAYAN nang higit sa subalit pamantayan inaasahan may ilang pagkukulang (3) (2) q) 1. Nasunod ko ang pamamaraan sa paglilimbag at nakabuo ng sariling disenyo. 2. Gumamit ako ng mga bagay na may iba't ibang testura sa pagbuo ng disenyo. 210 ‘Al rights reserved. No part of this material may be reproduced or transmited in any frm ary any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writin permission from the DegEd antral Gifice, Fst Edition, 2015,3. Naipaliwanag ko ang natapos na likhang-sining. 4, Napahalagahan ko ang likhang- sining sa pamamagitan ng paggamit at pagbahagi nito sa iba, a . Naitanghal ko ang natapos na gawain. ant is reserved. No part of this material maybe reproduced or transmitted in any form ar by any means ~ Ad igh ‘laconic or machanical Including photocopying, 5 ithout writin permission from the DepEd Contal Gfco, First Eston, 2018,YUNIT 3 : Paglilimbag Aralin Bilang 2 t Contrast ng Pakurba at Tuwid na Linya Mayaman sa kultura at sining ang ating bansa. Ito ay dahil sa kontribusyon ng iba't ibang pangkat-etniko. Ang kanilang mga disenyo ay batay sa mga bagay-bagay na natatagpuan o nakikita sa kanilang lugar o kapaligiran at kultura. Ang mga_kapaligiran ay nagtataglay ng contrast sa pamamagitan ng.paggamit ng mga linyang tuwid at pakurba, paputol-putol at patuldok-tuldok, parisukat at pabilog, at iba pa. Eco Bag Na May Disenyong Etnikong Motif Kagamitan: recycled paper bag o eco bag, watercolor o acrylic paint, paint brush, gunting, folder 0 cardboard 212 Al ight reserved. No arto this material may be reproduced or tranamited in any form ar by any slectonc or mocha ncudeg photocopying hawt rin pers tom the DepEd Cenrl Mic, Fs ion, 2015.Hakbang sa Paggawa: . Umisip ng disenyo na nais mong mailimbag sa recycled paper bag. Ang mga disenyong gagamitin ay hango sa etnikong motif na napag-aralan o anumang disenyong ibig mong idibuho na. 2, Kumuha ng cardboard at gupitin sa nais.na hugis. Maaari kang gumawa ng dalawa 0 tatlong uri ng hugis. Gumupit dining mga linyang tuwid at pakurba para sa isang panig ng paper bag. ~ . Pagkatapos makagawa ng mga disenyo, ayusin ang paper bag sa mesa. Kailangang pantay ang pagkakalatag nito sa mesa. 4. Gamit ang paint brush, pahiran ng acrylic paint o watercolor ang ginupit na motif at mga linyang tuwid at pakurba. Maingat ilapat sa paper bag. 5. Ulitin nang ilang beses ang bilang 4 (pasalit-salit o inuulit) upang makabuo ng disenyo sa iyong bag. 6. Patuyuin ang paper bag. Itanghal (i-display) ito sa harap ng klase. 213 ‘Al rights reserved. No part ofthis material may be reproduced or tranamited in any frm ar by any means ~ ‘laconic or machanical including photocopying — without writian permission from the DegEd Central Giice, Fist Edtion, 2015,