You are on page 1of 11

13.03.

2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama

James
 Zalogować się
Wharram
 Kontakt
Projekty 0

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Aktualności Często zadawane pytania

Wolna burta i wiatr


Strona główna  Artykuły  Jak projektujemy  Wolna burta i wiatr


Jamesa Wharrama
2003

Współczesny katamaran to niezwykłe rzemiosło. Jest bezpośrednim


potomkiem dwóch najstarszych jednostek pływających używanych przez
człowieka, czółna i tratwy (patrz ryc. 1 , (a) i (b) ).

Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 


Więcej informacji 
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 1/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama

James Ok zgadzam się Nie, dziękuję


Wharram
Projekty

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Aktualności Często zadawane pytania

Rysunek 1

The Canoe and the Raft are the first 'People Movers' and antedate the use of
the wheel and the horse by thousands and perhaps 100s of thousands of
years. Many people think that they are Pacific Craft, but evidence exists that
Palaeolithic Man all over the world used the fast Canoe and the stable Raft.
By simple logic two fast canoeforms joined into a raft shape for stability gives
a third type of craft that combines the characteristics of both canoe and raft,
namely the speed of the canoe and the broad beam and stability of the raft.
This 'concept' modern yachtsmen call the 'Catamaran'.

Gdzieś w ciągu ostatnich 10 000 lat, wraz z końcem epoki lodowcowej i


powodziami indonezyjskiej i filipińskiej masy lądowej, łodzie kajakowe (w tym
pojedyncze i podwójne wysięgniki) rozprzestrzeniały się z tych obszarów
przez Pacyfik i Ocean Indyjski w celu zbadania podróże.
Podwójne kajaki na ryc. 1c nie jest fantazyjnym rysunkiem. Opiera się na
całożyciowych studiach i żeglowaniu. W rzeczywistości jest to jeden z moich
nowych projektów Studium Etnicznego. Jest kilka zapytań od osób, które
chcą zbudować ten jeden i podobne projekty.
Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 
W połowie lat pięćdziesiątych XX wieku, z powodów innych niż ten artykuł,
koncepcja Double Canoe została określona przez mieszkańców Zachodu jako
it j d tk i d t d ż l i
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage
ki j łt h 2/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
prymitywna jednostka, niezdatna do żeglugi morskiej, o gwałtownym ruchu,
niezdolnaJames
do żeglowania na nawietrzną i podatna na rozbicie na pełnym
morzu!!!?W? harram
Ale byli ludzie, którzy myśleli inaczej i byli gotowi przetestować
Projekty
swoje pomysły.

Jestem jednym z 3 pionierów: Eric de Bisschop z Francji, Rudy Choy z


Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Hawajów i James Wharram z Anglii, którzy w latach 1955-6 wyprowadzili na
Aktualności Często zadawane
oceany określany pytania
wówczas jako „nienadający się do żeglugi, prymitywny
statek bez możliwości pływania na wietrze” i udowodnił, że krytycy się mylili.
Daje mi to ogólną perspektywę obecnej sceny katamaranów wycieczkowych
szerszą niż większość.
45 lat temu, jako młody marzyciel pragnący zostać żeglarzem oceanicznym,
ujrzałem starożytną, tradycyjną żaglówkę, podwójne kanoe (słowo katamaran
jeszcze nie zostało ukute), przy minimalnym nakładzie materiałów i pracy,
jako „ łódź, aby zabrać mnie w rejs po oceanie. W ten sposób zostałem
pionierem katamaranów. (Moje pionierskie wyprawy są opisane w mojej
książce ' Dwie dziewczyny, dwa katamarany ')
Teraz wiem, że w tamtym czasie zdawałem sobie sprawę tylko z ułamka
możliwości koncepcji katamaranu, ponieważ obecnie, jeśli chcesz ścigać się
dookoła świata z maksymalną prędkością, aby zadowolić dużego sponsora
biznesowego, projektujesz 120-stopowy. katamaran, który pod względem
podstawowych aspektów konstrukcji kadłuba i proporcji jest niezwykle
zbliżony do starożytnego podwójnego kajaka ( ryc. 1 ( c )).

Jeśli chcesz zaimponować ludziom swoją zdolnością do zapewnienia


wyrafinowanego luksusowego zakwaterowania na łodzi o rozsądnych
osiągach żeglarskich, możesz śmiało zamówić projekt katamaranu.
Rzeczywiście, to właśnie możliwość posiadania dużej powierzchni
mieszkalnej, rozłożonej na szerokim pokładzie między kadłubami
katamaranu, przyciąga coraz większą liczbę nowoczesnych żeglarzy do
inwestowania swoich oszczędności w posiadanie katamaranu.

Wiele osób będzie bardzo zaskoczonych, gdy dowie się, że ten aspekt
szerokiego, użytecznego pokładu nowoczesnego katamaranu pochodzi z
części „Tratwy” jego przodków. (Patrz rys. 1 ( b ) )

Radzę czytelnikom nie bać się słowa „Tratwa”. Nowoczesne repliki rejsów
tratwą z 45-stopowego statku Tor Heyerdahla. tratwa z balsy „KON TIKI” z 1947
r., która przepłynęła z Peru do Tuamotus, do bambusowej tratwy „Hsu Fu”
Tima Severina, która odbyła podróż w 1993 r. na zakwaterowanie. Forma
tratwy jest tak zdatna do żeglugi, że wszystkim współczesnym żeglarzom
zaleca się noszenie miniaturowych (nadmuchiwanych) tratw, jeśli z jakiegoś
powodu ich macierzysta jednostka tonie. Cechy tratwy umożliwiają
zakwaterowanie w stylu brzegowym na katamaranach, które nadal mogą
dość plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 
dobrze żeglować.
Używamy
Od 11 lat żegluję po świecie na 19-metrowym katamaranie SPIRIT OF GAIA
( k łM k S ld C i i H l
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage ” i i ń 2002 3/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
(patrz artykuł Marka Smaaldersa „Cruising Helmsman” – sierpień 2002 r.,
który pod James
względem konstrukcji kadłuba jest w dużej mierze podobny do rys.
Wharram
1 (c ) i mogła istnieć kilka tysięcy lat temu. Uwielbiam tę łódź. Przebiła się na
północ zProjekty
Nowej Zelandii na Fidżi w jednej z tych długotrwałych tropikalnych
wichur konwergencji przy wietrze 70 stopni od dziobu i prędkości wiatru na
Sklep„zegarze” 45 -50 węzłów.
Nasze katamarany Popłynęła
 Wycieczka 600 mil
wizualna na północ
 Artykuły w górę
i blogi O nasMorza
Świat Wharrama
Czerwonego, mierząc się z budzącymi postrach północnymi wiatrami Morza
Aktualności Często zadawane pytania
Czerwonego o prędkości 30-35 węzłów, przebijając się przez okrutne, krótkie,
strome morza. Przy głównie słabym wietrze - prawie bez zmarszczek na
wodzie - sen dryfował przez Ocean Indyjski pokonuje średnio 100 mil
morskich dziennie.

W ostatnie Święta Bożego Narodzenia 2002 roku, uznając, że mam dość


Fałszywego „Yo Ho Ho, nadszedł czas Świąt”, pojechałem z rodziną na Korfu w
Grecji, aby spędzić 2 tygodnie na pokładzie GAIA uwiązany w marinie, aby
odpocząć. Kiedy świeciło słońce było cudownie i ciepło, ale w zimnym
deszczu zastanawiałem się nad wadami komfortu tradycyjnego kajaka
Double Canoe o tradycyjnych proporcjach.

Za mną na pontonie Marina stał nowoczesny, 12-metrowy, duży katamaran


pasażerski, zaprojektowany 10 lat temu przez antypodyjskiego projektanta,
nieco zmodyfikowany przez holenderskiego budowniczego i właściciela
Wima (ponieważ Wim jest byłym entuzjastą wyścigów katamaranów, jego
modyfikacje dodane do projektu, a nie odwracać od niego uwagi). (Patrz rys.
2 ).
Ten katamaran można określić jako jeden z projektów „Lidera” na
rozwijającym się rynku nowoczesnych katamaranów wycieczkowych,
czarterowych we Francji, Afryce Południowej, Ameryce itd. w ciągu ostatnich
10 lat.

W deszczowe dni Wim i jego żona Marion zapraszali załogę GAIA do


korzystania z zamkniętego, nowoczesnego komfortu ich łodzi. Nie tylko
załoga GAIA, mieliśmy kilka imprez na pokładzie, kiedy Wim i jego żona
gościli 9-10 żeglarzy.
Wchodząc na pokład katamaranu Wima po stopniach rufowych - wolna burta
jest zbyt wysoka, aby wejść na kadłub z pontonu - zostaliśmy powitani w
kokpicie rufowym o powierzchni 8 metrów kwadratowych. Ten kokpit ma
wszechstronną markizę odporną na warunki pogodowe, którą latem można
zdjąć lub skrócić do bimimi.
Kabina pokładowa, poprzez szerokie drzwi tarasowe, zajmowała powierzchnię
12 metrów kwadratowych. W sumie znajdował się zadaszony, odporny na
warunki pogodowe pokład o powierzchni 20 metrów kwadratowych, z
miejscem na stojąco w całym tekście. Ta zakryta przestrzeń na pokładzie
wydawała
Używamy się jeszcze większa,naponieważ
plików cookie po aby
tej stronie, obu poprawić
stronach tej stałej
Twoje kabiny 
wrażenia.
pokładowej znajdowały się otwarte kadłuby o długości kolejnych 1,5 metra z
każdej strony (jeden schodził do poziomu podłogi kadłuba), co dawało w
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 4/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama

sumie widoczną, dobrze oświetloną przestrzeń 7 metrów szerokości! Z


James
Wharram
Projekty

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Aktualności Często zadawane pytania

Rysunek 2

dużymi oknami dającymi szeroki widok (zacumowany w Gouvia Marina ten


widok jest wspaniały), wnętrzem z umeblowaniem kabiny i wyposażeniem w
wysokiej jakości holenderskim guście, ten nowoczesny katamaran jest
wspaniałą łodzią mieszkalną.
Wim zbudował go i jest z niego zadowolony z tego powodu, ale jako
doświadczony zawodnik wielokadłubowy i widząc moją GAIA przemykającą
po horyzoncie, bardzo przepraszał za zdolności żeglarskie swojego
żeglarskiego domu. Myślę, że był zbyt krytyczny, ale faktem jest, że gdy raz
doświadczysz błysku, szybkiego skoku przyspieszenia łodzi o parametrach
konstrukcyjnych starożytnego współczesnego katamaranu Pacific Double
Canoe/Racing, jesteś rozpieszczany innymi łodzie.

Istnieją dwa ważne parametry projektowe, które spowalniają lub


przyspieszają żaglówkę: opór fali i wiatr (nawiew na wszystkich kursach, ale
Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 
pędzący martwy przed wiatrem).
Większość ludzi zdaje sobie sprawę, że jacht jednokadłubowy (poza
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 5/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
Większość ludzi zdaje sobie sprawę, że jacht jednokadłubowy (poza
najnowszymi
James projektami regat typu skimming) ma prędkość graniczną
Wharram
między vWLL x 1,3 - 1,5 , ze względu na narastający opór fal.
Projekty
Na ogół nie zdaje sobie sprawy, że wielokadłubowce również cierpią z
powodu oporu fal. W latach sześćdziesiątych po raz pierwszy
Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
zaobserwowałem, że konstrukcje katamaranów o różnych przekrojach
Aktualności Często zadawane
poprzecznych (płaskie pytania
dna, kadłuby w kształcie litery V i półokrągłe) wszystkie
przyciągały widoczne fale oporu z dużą prędkością, jeśli stosunek długości
linii wodnej do szerokości linii wodnej wynosił 8:1, tj. współczynnik prędkości
granicznej. (Gwoli zainteresowania, mój 63-stopowy SPIRIT OF GAIA (patrz
artykuł Marka Smaaldersa, Cruising Helsman – sierpień 2002) ma stosunek
długości WL do wiązki 17:1.)
Ancient Pacific catamarans, as in Fig.1c, had waterline length/beam ratios
ranging from 12:1 to 20:1. Modern racing catamarans also have length/beam
ratios of 12:1 to 20:1!! Wim's 12 metre catamaran hulls, for accommodation and
load carrying purposes, have a waterline length/beam ratio of 9.5:1, only
slightly better than the wave dragging 8:1 hulls I observed in the 60s! My
studies have shown that the average modern accommodation cruising
catamaran hulls has a WLL/Beam ratio of between 8:1 and 10:1 (most
designers never give this vital figure).
Windage: The freeboard/windage height of Wim's boat - of the hull with the
deck cabin included - is like most modern cruising catamarans about 20% of
its overall length.
Historically, the last time Western non-engined sailing ships used such a high
freeboard/windage height were the Spanish Armada ships of the 16th
century. (See Fig 3). The English ships of that time with a lower windage
height sailed circles around the Armada Ships.

Over the centuries, the windage height of non-engined Western sailing craft
became lower and lower, by the end of the commercial sailing era it was
around 8%. Traditional monohull sailing yachts (both shallow and deep
drafted) have a windage height of 11-12% their overall length, so do modern
monohull racing yachts. On the ancient Pacific sailing boats' (and Viking era
ships!) windage height ranges from 8% to as little as 6% of the overall length.
The windage height of 20% of the modern luxury cruising sailing catamaran
does seem to be excessive for good sailing performance. Maybe that is the
reason why powerful engines always play a prominent part in their
advertised specifications.

It is amazing that one of the oldest ship types in the history of Man has been
able to be adapted to fit the needs of modern, stiff bodied, Urban Man in its
provision of bedroom privacy, number of toilets/showers, kitchen facilities 
Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia.
and spacious lounge/dining area (an accommodation equal to, to use a
modern term, a 3 or 4 star hotel) and can still sail.
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 6/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama

James
Wharram
Projekty

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Aktualności Często zadawane pytania

Some designers have tried to make the modern high freeboard, beamy-
hulled, catamaran sail fast. They empty the hulls of all weight, put a large sail
area, with high centre of effort, on a tall mast, fit deep dagger boards in the
hulls and in smooth water, these craft can 'skim' along.
Unfortunately, it is not a custom for designers or salesmen to give the
stability values of these craft. Briefly, most of such craft have a stability close
to a racing dinghy or day racing catamaran. Sailed by untrained,
unsuspecting sailors, these craft also capsize like a dinghy, for the 'raft
stability' has been compromised.
This is not the way to go. To get speed we have to look back at established
elements of general yacht design, using the freeboard/windage height of
around 11-12% of fast monohull yachts and the fast catamaran waterline
length/beam ratio of a minimum of 12:1. This does mean that you do not have
full standing headroom in the hulls until you reach a boat size of 36ft. (10
metres). That is nothing new in yacht design, it was always considered the
norm in traditional shallow draft sailing yachts, which after all a multihull is.
Standing headroom in a centre deck cabin with adequate centre deck
clearance from the sea will always compromise speed potential.
Anyone can quote theories, the acid test is, can they be made to work. All my
Używamy
designs over the plików
yearscookie
have been na tejdesigned
stronie, aby
withpoprawić
traditionalTwoje heights
wrażenia.
windage
and slim hulls. To illustrate my latest design thoughts I want to focus on our
ISLANDER 55 design (see Fig 4 following) the first of which is being built in
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 7/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
ISLANDER 55 design (see Fig. 4, following), the first of which is being built in
SurabayaJames
in our professional yard, PT PAL. This design has an hull waterline
Wharram
length/beam ratio of 12:1. The visual feeling of space is achieved by flaring out
Projekty
the gently curved V-eed hulls, getting greatest width at shoulder height.
Flare with overhangs give easy, gradual lift going through rough seas,
Sklepprevent pitch poling
Nasze katamarany  and with the
Wycieczka lower traditional
wizualna Artykuły i freeboard keep
blogi O nas theWharrama
Świat decks
dry.
Aktualności Często zadawane pytania

High freeboard of modern cats.

Standing on a box to see over the cabin.

The command deck pod of the Islander 55 has been adapted and improved
from the one on my 19m Spirit of Gaia. It is in effect a 4'6" - 1.35m headroom,
small boat cabin
Używamy for heavy
plików cookieweather control, aby
na tej stronie, giving a double
poprawić berth,wrażenia.
Twoje chart table

and brew up facility next to the helmsman who has localised standing
headroom with all round vision (without having to stand on a box to see over
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 8/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama

James
the highW harram
deck cabin roof!) and optional total weather protection in bad
weather.Projekty

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
Islander 55 - click to enlarge
Aktualności Często zadawane pytania

This 'Command Pod' is separate and private from 'guests'. Like all captains I
have nothing against guests, providing they have their own space. Forward of
the command pod is the guest cockpit, situated in the minimum motion part
of the ship. There is direct access to all the individual cabins and a view all
round (something you do not get sitting in a cockpit hidden behind the high
deck cabin of the standard charter/cruising catamaran). With a wind dodger
and bimimi it is sheltered from wind and/or sun, with added side curtains it
can be totally sheltered from rain.

The unrealised wonder material of modern yachts is not carbon fibre, but
durable awning fabrics, webbing straps, Velcro and zippers. Using carefully
shaped fabrics one can create a variety of centre-deck tent-cabins, giving in
harbour a patio area, sheltered from sun, wind and rain. Remove this windage
when sailing, and you get the sailing efficiency of a true responsive sailing
double canoe/plików
Używamy catamaran.
cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 
It will be noted that we use a different sail rig than other designers, this
subject has already been discussed in Mark Smaalders' article Briefly 50
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 9/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
subject has already been discussed in Mark Smaalders article. Briefly, 50
years agoJames
Howard Chappelle, the great American sailing ship historian and
Wharram
yacht designer, noted that on traditional form stable ships (never forget that
Projekty
the catamaran is a traditional form stable ship), to increase sail area for speed,
while maintaining stability, one extended the length of the sail plan, but did
SklepnotNasze
increase the height.
katamarany The Islander
 Wycieczka 55 sail
wizualna plan is ivery
 Artykuły blogieasy to handle
O nas and
Świat Wharrama
can be reefed or lowered with a following wind.
Aktualności Często zadawane pytania
I have noticed that other designers are beginning to move away from the
maximum luxury, accommodation catamaran parameters. Some are
'slimming down' the modern luxury cat for more sailing sparkle/
performance, some are reducing the size of deck cabin. Lets hope they
remember to keep within a safe stability factor by keeping the rigs low and of
sensible area.
Within the ancient double canoe/raft configuration is still room for new
design type development. A future trend of catamaran design could feature
more cruising catamarans, putting Sailing Abilities first, before maximum,
luxury accommodation!

Further Reading:
Philosophy behind the Ethnic Approach
An overview of James Wharram Design's core design principles and how
new designs are created to reflect these principles.
Heavy Weather Sailing on Wharrams
How the design of Wharram catamarans is influenced by the
experiences of many ocean storms.

The Wharram Wingsail Rig


First designed in the early 1980s for the Tiki 21, the unique Wharram
Wingsail Rig is a simple, aerodynamically clean sail rig. It is now available
for use on all Wharram designs as sloop, or schooner rig. This article
gives all the details of what makes it work.

Catamaran Stability
What makes a multihull stable. This seminal article was published in
several yachting magazines. It is still as valid today as when it was
written in 1991.
Design Discussion
James compares Gaia’s design features with those of the charter Pahi 52.
Spirit of Gaia’s Wingsail Rig is tested by other catamaran sailors.

Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 


 Wharram Newsletter
Keep up with the latest from James Wharram Designs including promotional discounts on boat building
https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 10/11
13.03.2023, 19:46 Wolna burta i wiatr | Projekty Jamesa Wharrama
Keep up with the latest from James Wharram Designs, including promotional discounts on boat building
James plans. Maximum of 3-4 per year.

Wharram
Projekty Adres e-mail Subskrybuj

Sklep Nasze katamarany  Wycieczka wizualna  Artykuły i blogi O nas Świat Wharrama
 Informacja
Aktualności Często zadawane pytania
Zasady dostawy i zwrotów
Polityka prywatności
O nas
Często zadawane pytania

 Kontakt
Projekty Jamesa Wharrama — Greenbank Road — Devoran — Kornwalia — TR3 6PJ — Wielka Brytania
Tel: +44 (0)1872 864792
E-mail: wharram@wharram.com
Formularz kontaktowy

 Podążaj za nami

  
© James Wharram Designs — dom katamaranu do samodzielnego zbudowania

Ustawienia prywatności

Używamy plików cookie na tej stronie, aby poprawić Twoje wrażenia. 

https://www.wharram.com/articles/how-we-design/freeboard-and-windage 11/11

You might also like