ATRIKULASI TAMBAHAN/SERTAAN
NASALISASI ATAU PENYENGAUAN
 Nasalisasi berlaku apabila sesuatu vokal
mengikuti bunyi konsonan sengauan iaitu
m, n, ng dan ny
 Dalam struktur KVKV dan KVKVK yang
mempunyai konsonan pertama sengau
manakala konsonan keduanya terdiri
daripada separuh vokal [y] atau [w] atau
geseran glotis [h]
 Vokal rangkap yang mengikuti konsonan
sengau berstruktur KVVK dan KVKVV
GLOTALISASI ATAU PENGLOTISAN
 Bunyi hentian glotis [?] terhasil apabila
kita mempunyai vokal rangkap ea dan ae
atau dua vokal yang sama
 Hadir juga apabila awalan ke- dan ke-…-
an diimbuhankan pada perkataan yang
bermula bunyi vokal
LABIALISASI ATAU PEMBIBIRAN
 Bunyi seperti bunyi konsonan separuh
vokal /w/akan terhasil apabila vokal
rangkap ua dan au dibunyikan
PALATALISASI ATAU PELELANGITKERASAN
 Bunyi seperti konsonan separuh vokal /y/
akan terhasil apabila menyebut dan
menyembunyikan vokal rangkap ai dan ia
dibunyikan
KOSONAN ASLI BAHASA MELAYU
Terdapat 19 konsonan asli bahasa melayu yabg
diklasifikasikan mengikut cara dan daerah
sebutannya:
 Tujuh konsonan letupan
> dua bibir tak bersuara [p]
> letupan dua bibir bersuara [b]
> letupan gusi tak bersuara [t]
> letupan gusi bersuara [d]
> letupan lelangit lembut tak bersuara [k]
> letupan lelangit lembut bersuara [g]
>letupan pita suara [?]
 Dua konsonan letusan
> letusan lelangit keras tak bersuara [c]
> letusan lelangit keras bersuara [j]
 Dua bunyi geseran
> geseran gusi tak bersuara [s]
> geseran pita suara [h]
 Satu konsonan getaran
 getaran gusi bersuara [r]
 Satu konsonan sisian
 sisian gusi bersuara [l]
 Bunyi konsonan sengau terdiri daripada
>sengau dua bibir [m]
> sengau gusi [n]
> sengau gusi-lelangit keras [ny]
> sengau gusi bersuara [ng]
 Dua separuh vokal
 Separuh vokal dua bibir [w]
 Separuh vokal lelangit keras [y]
 KEDUDUKAN DAN CARA MENGHASILKAN BUNYI KONSONAN
KONSONAN LETUPAN
 Konsonan [p] dan [b]: Jika lelangit lembut
dinaikkan dan bibir dirapatkan, kemudian
udara tersekat pada dua bibir dan udara
dipaksa keluar. Jika dengan cepat dibuka
mulut, keluarlah bunyi [p]. Penghasilan
konsonan ini dinamakan letupan dua bibir
tak bersuara kerana pita suara tidak
bergetar. Jika pita suara bergetar, bunyi itu
ialah letupan dua bibir bersuara [b]
 Konsonan [t] dan [d]: Udara bukan sahaja
boleh tersekat dengan merapatkan dua bibir,
tetapi juga dengan mengenakan hujung
lidah pada gusi, lelangit lembut dinaikkan
dan udara tertahan. Jika proses sekatan ini
dilepaskan, terdapat bunyi [t] letupan gusi
tak bersuara. Jika pita suara digetarkan,
terbitlah bunyi letupan gusi bersuara [d]
 Konsonan [k] dan [g]: Bunyi letupan
lelangit lembut tak bersuara [k] dan
letupan lelangit lembut bersuara [g].
Untuk menghasilkan bunyi [k], belakang
lidah dirapatkan ke lelangit lembut untuk
menyekat arus udara. Di samping itu,
lelangit lembut dan anak tekak dirapatkan
ke rongga tekak bagi menyekat arus udara
ke rongga hidung. Untuk menghasilkan
bunyi [g] caranya sama seperti bunyi
konsonan [k] tetapi pita suara dirapatkan,
arus udara yang keluar melalui rongga
mulut menggetarkan pita suara
 Penghasilan hentian [?] pula berlaku dengan
cara lelangit lembut dan anak tekak
dinaikkan ke dinding rongga tekak untuk
membuat sekatan udara ke rongga hidung.
Pita suara dirapatkan dan arus udara yang
keluar dari paru-paru tersekat di bahagian
rapatan pita suara udara menyebabkan pita
suara tidak bergetar dan hentian glotis akan
dihasilkan
KONSONAN LETUSAN
 Konsonan [c] dan [j]: Bunyi [c] dihasilkan
apabila hadapan lidah dinaikkan rapat ke
lelangit keras untuk membuat sekatan pada
arus udara. Lelangit lembut dan anak tekak
dinaikkan ke belakang atau ke dinding
rongga tekak untuk membuat sekatan
terhadap arus udara ke rongga hidung. Pada
masa ini, pita suara direnggangkan, arus
udara yang melalui rongga mulut tidak
menggetarkan pita suara tetapi udara yang
tersekat di hadapan lidah dan lelangit keras
dilepaskan perlahan-lahan.menghasilkan
konsonan [j], proses yang sama dilakukan
tetapi pita suara bergetar.
KONSONAN GESERAN
 [s] - Mula-mula hadapan lidah dinaikkan
ke gusi untuk membuat sempitan pada arus
udara. Pada masa ini lelangit lembut dan
anak tekak dinaikkan ke belakang rongga
tekak untuk menyekat arus udara ke rongga
hidung. Pita suara direnggangkan. Arus
udara melalui rongga mulut tanpa
menggetarkan pita suara, lalu terhasillah
bunyi [s], bunyi geseran gusi tak bersuara.
 [h] - Apabila udara keluar melalui pita
suara yang arenggang dan rongga mulut
berkeadaan seperti sewaktu mengeluarkan
bunyi vokal, bunyi [h] yang dinamakan
bunyi geseran glotis tak bersuara akan
dihasilkan.
KONSONAN GETARAN DAN SISIAN
 [r] - apabila hujung lidah diletakkan dekat
gusi sehingga udara melalui antara lidah dan
gusi, lidah bergetar. Lelangit lembut pada
waktu itu dinaikkan. Bunyi yang terhasil
dinamakan bunyi getaran gusi bersuara
[r].
 [l] - hujung lidah dinaikkan ke gusi dan
menyekat udara. Lelangit lembut dinaikkan
dan pita suara bergetar. Udara keluar
melalui tepi-tepi lidah. Bunyi yang
dihasilkan dinamakan bunyi sisian gusi
bersuara [l].
KONSONAN SENGAUAN
Terdapat empat bunyi nasal dalam bahasa
Melayu, iaitu sengauan dua bibir bersuara
[m], sengauan gusi bersuara [n], sengauan
lelangit keras bersuara [n] dan sengauan
lelangit lembut bersuara [n]. Perbezaannya
bunyi-bunyi ini berlaku apabila daerah udara
disekat dalam rongga mulut. Pita suara
digetarkan dan lelangit lembut dinaikkan.
[m] - dua bibir dirapatkan. Bunyi yang
dihasilkan dinamakan sengauan dua bibir
bersuara [m].
[n] - hujung lidah dinaikkan ke gusi. Bunyi
yang dihasilkan dinamakan sengauan gusi
bersuara [n].
[ ɲ ] - tengah lidah dinaikkan ke lelangit keras.
Bunyi yang dihasilkan dinamakan bunyi
sengauan lelangit keras bersuara [ny].
[ ŋ ]- belakang lidah dinaikkan ke lelangit
lembut. Bunyi yang dihasilkan dinamakan
bunyi sengauan lelangit lembut bersuara [ng].
SEPARUH VOKAL
Untuk menghasilkan bunyi separuh vokal,
kedudukan lidah tidak tetap, tetapi bergerak dan
membuat luncuran. Ada dua jenis bunyi separuh
vokal. Separuh vokal yang dimaksudkan itu
adalah seperti yang berikut.
[w] - lidah mula-mula seperti untuk
membunyikan [u], kemudian bergerak pada
vokal yang lain. Bunyi ini dinamakan separuh
vokal dua bibir bersuara.
[j] - Kedudukan lidah pada mulanya seperti
untuk membunyikan [i], kemudian bergerak
kepada kedudukan vokal yang lain. Bunyi ini
dinamakan separuh vokal lelangit keras
bersuara.
KONSONAN PINJAMAN
Selain konsonan-konsonan yang kita nyatakan di
atas, ada konsonan yang dimasukkan ke dalam
bahasa Melayu melalui kata-kata asing yang
dipinjam. Banyak konsonan dalam kata pinjaman
telah digantikan dengan konsonan Melayu seperti
bunyi-bunyi dari bahasa Arab dalam bunyi [th]
menjadi [s]; [gh] menjadi [g]; [dh] menjadi [d] dan
[dz] menjadi [z]. Walau bagaimanapun, ada yang
bunyi asalnya terus digunakan dalam banyak kata
dan digunakan sehingga kini. Bunyi-bunyi itu ialah
bunyi-bunyi geseran. [f] dan [v] - bunyi-bunyi ini
dihasilkan dengan merapatkan bibir bawah atas
sehingga apabila udara melalui terdapat geseran.
Lelangit lembut dinaikkan. Pita suara tidak
bergetar untuk membunyikan [f] iaitu bunyi
geseran bibir gusi tidak bersuara. Manakala
untuk membunyikan [v] pita suara bergetar yang
menghasilkan bunyi geseran bibir gusi bersuara.
[z] – bunyi ini dihasilkan seperti menghasilkan [s].
Membunyikan [z] berbeza apabila pita suara
bergetar. Oleh itu, konsonan yang dihasilkan ini
dinamakan geseran gusi bersuara.
[s] – pada waktu pengeluarkan bunyi ini lelangit
lembut dinaikkan dan depan lidah dinaikkan ke
lelangit keras. Pita suara tak bergetar. Geseran
yang dihasilkan dinamakan geseran gusi lelangit
keras.
 CARA PENGHASILAN KONSONAN PINJAMAN

Geseran Bibir-Gigi Tak Bersuara [f] dan
Geseran Bibir-Gigi Bersuara [v]
 Gigi atas diletakkan pada bibir bawah
dengan tekanan yang mencukupi.
 Udara yang keluar melalui rongga
mulut mengalami geseran disebabkan
ada sempitan pada bibir-gigi
Geseran gigi-Gusi Bersuara [x/kh]
 Belakang lidah dinaikkan sehingga
menyentuh lelangit lembut
 Lelangit lembut dinaikkan
 Udara keluar ke rongga mulut melalui
ruang yang sempit pada lelangit lembut

 Lelangit lembut dinaikkan untuk  Pita suara tidak bergetar

menutup rongga hidung
Geseran Lelangit Lembut Bersuara [ɣ/gh]
 Pita suara tidak bergetar bagi /f/ dan  Belakang lidah dinaikkansehingga
bergetar bagi /v/ menyentuhlelangit lembut

Geseran Gigi-Gusi Tak Bersuara [z]
 Hujung lidah dinaikkan sehingga
menyentuh bahagian gusi
 Udara keluar melalui sempitan pada
bahagian gusi
 Lelangit lembutdinaikkan
 Udara keluar kerongga mulut
melaluiruang yang sempitpada lelangit
lembut
 Pita suara bergetar

 Lelangit lembut dinaikkan untuk

menutup rongga hidung

 Pita suara bergetar

Geseran Lelangit Keras Tak Bersuara [š] [sy]

 Depan lidah dinaikkan ke arah gusi-

lelangit keras

 Udara keluar melalui sempitan pada

gusi-lelangit keras

 Lelangit lembut dinaikkan

 Pita suara tidak bergetar