Kabataan ni Rizal

Narrator: Sa isang napakaperpektong gabi kung saan may isang malaking buwan na nakaagaw sa
atinsyun ng mga tao, kasabay noon ay isinilang ang isang bata. Ang lahat ay nabigla dahil sa
kanyang kaibahan, siya ay mayroong malaking ulo na malimit makita sa kanilang bayan. At ang
batang ito ay pinangalanang Jose Protacio Rizal Mercado y Alonzo Realenda o Pepe.
(sa bahay ng mga Mercado)
Celedonia: Teodora, kayanin mo, malapit ng lumabas ang bata.
Teodora: ahhhhhhh,, hindi ko kakayanin
Celedonia: Eri lang Teodora, malapit ng lumabas ang bata.
Francisco: Teodora, kaya mo yan, ako'y naririto lamang sa tabi mo, mahal ko, kayanin mo..
Teodora: ahhhhhhhhhhhhhhhhh (lumabas na ang bata)
Celedonia: Teodora, lalaki ang iyong anak.
Teodora: (maluha-luha)
Francisco: ito na ang anak natin mahal ko, (nakangiti)
Narrator: Naging mahirap ang kapanganakan ni Teodora kay Pepe dahil na rin sa laki ng ulo ng
bata, at muntik na ito ang naging dahilan ng kanyang pagkamatay.
Narrator: Noong ika-22 ng Hunyo 1861 ay bininyagan ang batang si Pepe. Si Padre Rufino
Collantes angnagbinyag sa kanya. Makalipas ang tatlong taon, si Pepe ay tatlong taong gulang
na. Siya ay tinuruan ni Doña Teodora na bumasa ng alpabetong tagalong espanyol at ingles,
Natutu din siyang magdasal ng kanyang sariling dasal
Teodora: Sige anak, basahin mo ang alpabetong tagalong
Pepe: a, ba, ka, da, e, ga, ha, I, la, ma, na, pa, ra, sa, ta, o, wa, ya.
Teodora: Magaling aking anak, ikaw ay matalino, walang duda. Kaya’t tayo na ay matulog.
Pepe: Opo Ina.
Narrator: Pumasok si Pepe sa kanyang silid at naghanda na para matulog.
Pepe: Sa ngalan ng Ama, ng Anak, ng Espiritu Santo, Amen. Ama, salamat pos a biyayang
ibinigay ninyo sa amin. Salamat sin pos a magandang kalusugan n gaming pamilya, sana po
ipagpatuloy pa ninyo ang pagbibigay sa amin ng gracia. Amen. (humiga na si Pepe at natulog)
Narrator: Kinabukasan, matapos ang kanilang hapunan, minabuti ni Doña Teodora na basuhan si
Pep eng isang aklat na kanya ng kinaugalian. Amigo de los Ninyos ang pamagat ng kwento.
Teodora: Ang mga bata ay naghahabulan at nadapa……. (napatingin si Dona kay Pepe) Pepe,
ikaw ba ay nakikinig?
Pepe: (walang kaimik-imik)
Teodora: (tagclose ang book) Anak, alam mo ba ang pabulang tungkol sa gamo-gamo?
Pepe: Hindi po ina.
Teodora: Kung gayon ay iku-kwento ko sa iyo, mahal kung anak.
Narrator: Ipinaliwanag ni Doña Teodora kay Pepe na namatay ang batang gamo gamo dahil na
rin sa ito’y lumapit sa apoy. Na sinabihan ito ng inang gamo gamo na huwag lumapit sa lampara,
kasi masusunog ang kanyang pakpak. Dahil na rin sa katigasan ng ulo ng batang gamo-gamo,
unti-unting nasunos ang pakpk nito at namatay.
Pepe: Gayon po ba ina?
Francisco: Mahal ko, mga anak, ala sais na. Tayo nay mag rosary. (Nagtipon-tipon ang mag-
anak sa sala at nagrosaryo)
Teodora: Sa ngalan ng Ama, ng Anak ng Espirito Santo, Amen, (SOUNDS)
Narrator: Makalipas ang maraming buwan, sa taon ding iyon, binigyan si Pepe ng pribadong
tagapagturo ng kanyang inang si Dofia Teodora. Si Maestro Celestino, para sa kanyang pagbasa,
pagsulat relihiyon at sa asignaturang matimatica. Sumunod si Maestro Lucas Padua para sa sa
pagtuturo sa mga “basics” ng lengwaheng latin at Spanish. At pang huli si Maestro Leon Monroy
na nag turo patungkol sa pagpapahalaga ng sining
Maestro Celestino: Mahusay, marunong kanang bumasa at magsulat. Higit pa riyan ang
pagiging listo mo sa matematica at relihiyon. Sa tingin ko, wala na akong maidaragdag sa iyong
kaalaman, Maesto
Monroy: Mahilig ka ngang tunay sa sining, ang pag liskultur, pag pipinta at higit sa lahat sa pag
susulat lalo na ng mga tula Pepe: Maraming salamat po mga maestro. Ngunit ako po ay
nababahala sa aking kaalaman patungkol sa lengwaheng spanyol at latin, hindi ko pa po sila
masyadong kabisado
Maestro Padua: Mag-alala ka ay wag mong gawing pagkat sa edad mong ito ay ang panahon
kung saan ka mamumukadkad at matututo ng marami.
Pepe: Salamat po ulit maestro padua
Narrator: Sa mga araw na lumipas, napagdisisyonan na ni Francesco na kailangan na ni Pepeng
pumunta paaralan, ngayong namatay na si Maestro Monroy. Kaya noong Hunyo, 1869, linga ng
hapon ay pinapunta na si Pepe sa Biñan na inalalayan ni Paciano. Sa isang
Francisco: Kailangan na ng anak nating pumasok sa paaralan, Teodora, hindi pwedeng dito
nalang siya sa ating bahay palagi
Teodora: Pero alam mo namang masakitin ang anak natin mahal? Francesco: Hayaan mo’t
masasanay yan at lalakas din Teodora: (nalungkot si teodora)
Paciano: Pinapatawag daw po ninyo ako ama?
Francisco: Oo Paciano, ihatid mo ang kapatid mong si Pepe sa Biñan, doon na siya mamamalagi
muna dahil doon na siya mag aaral.

(TIO JOSE ALBERTO NAKITA NIYANG MAY KALAGUYO ANG KANIYANG

ASAWANG SI TEODORA)
JOSE ALBERTO: (PAGKAKITA SA DALAWA) SIN VERGUENZA!!! LUMAYAS KAYO
DITO! AT IKAW TEODORA IYAN BA ANG IGAGANTI MO SA AKIN, WALA NAMAN
AKONG IBANG GINAWA KUNG HINDI MAGING ISANG MABUTING ASAWA SA IYO.
JOSE ALBERTO: AKO’Y NAGSASAKRIPISYONG MAG HANAP BUHAY PARA SA
ATING PAMILYA, PAGKATAPOS ITO ANG ISUSUKLI MO SA AKIN?! QUE CABRON!!!
KAILAN MO PA AKO GINAGANITO?
TEODORA: MAHAL HAYAAN MO MUNA AKONG MAGPALIWANAG
JOSE ALBERTO: (SASAMPALIN SI TEODORA) TAPOS MAG WAWALK OUT
10TH SCENE: SA BAHAY NG MGA MERCADO
DOÑA TEODORA: (NAGBABASA NG DIYARYO HABANG NAGKAKAPE SA TABI NG
BINTANA)
DOÑA TEODORA: OH ALBERTO! ANONG DAHILAN AT NAPARITO KA?
JOSE ALBERTO: NALAMAN KONG MAY IBANG KINAKASAMA ANG AKING
ASAWA. NGAYON AY PINAPLANO KONG HIWALAYAN NA SIYA.
DOÑA TEODORA: ANO? HINDI YAN MAARI. NAIISIP MO BA KUNG ANO ANG
SASABIHIN NG IBANG TAO? HINDI MAGANDANG PAG USAPAN TAYO NG BUONG
BAYAN!
DOÑA TEODORA: HUWAG MONG HAHAYAANG MASIRA ANG PANGALANG
IPINAMANA SA ATIN NG ATING MGA NINUNO
JOSE ALBERTO: BILANG IKA’Y AKING KADUGO AT LUBOS KONG
PINAHAHALAGAHAN ANG IYONG PAYO, MAS PIPILIIN KONG MAKINIG SAYO AT
MAGPARAYA NA LAMANG.
11TH SCENE: (SCENE OF DOÑA TEODORA AND TEODORA) (DATE: JUNE 1872)
(TINIMPLAHAN NI TEODORA NG SABAW ANG KANIYANG HIPAG)
D.TEODORA: HETO ANG MAINIT NA SABAW, INUMIN MUNA HABANG MAINIT
PA. TOTOO BA ANG NANGYARI?
 (TITINIGNAN LANG NG HIPAG KUNGA KAYA’T AALIS NA LAMANG ITO) (MAIISIP
NYA NA MAGSINUNGALING AT KUNWARI AY MAY LASON ANG SABAW NA
ITINIMPLA SAKANIYA)
TEODORA: TEODORA!
D.TEODORA: ANO BANG NANGYARI SAYO AT NAGSISISIGAW KA RITO’T
HANGGANG SA BABA NARIRINIG KITA.
TEODORA: PLANO MO BA TALAGANG PATAYIN AKO KAYA’T NILAGYAN MO NG
LASON ANG SABAW NA IPINAINOM MO SAKIN?
D.TEODORA: HA? ANO BNG PINAGSASABI MO? WALANG LASON ANG SABAY NA
IYAN.
TEODORA: ANONG WALA? ININUM KO ITO AT BIGLA NALANG SUMAKIT ANG
AKING TIYAN. IBIG SABIHIN BALAK MO TALAGA AKONG PATAYIN!
D.TEODORA: HA? WALANG LASON ANG SABAW NA IYAN! ANO BANG
PINAGSASABI MO.
TEODORA: WAG KANANG MAGKAILA!
D.TEODORA: TUMIGIL KA NGA DYAN, ANO BANG OINAGSASABI MO! WALANG
LASON SABI ANG SABAW. (BIGLANG AALIS ANG HIPAG)
12TH SCENE: (PAG ARESTO KAY DONA TEODORA) (DADATING ANG GUWARDIYA
SIBIL) (KAKATOK PAG BUBUKSAN NI DONA TEODORA)
D.TEODORA: ANO PONG NAIS NYO AT NAPARITO PO KAYO RITO?
GUWARDIYA SIBIL: SUMAMA KA SAAMIN. INAARESTO KA NAMIN SA SALANG
PAGTANGKANG LASUNIN ANG ASAWA NG IYONG KAPATID!
D.TEODORA: WALA AKONG KINALAMAN SA KANIYANG IBINIBINTANG SAAKIN!
WALA AKONG KASALANAN! BITAWAN NIYO AKO! DI KO GINAWA IYON!
SINISIRAAN NIYA LANG AKO! (HIHILAIN PAPABABA SA HAGDAN AT
MATATANGGAL ANG KANIYANG MGA TSINELAS)
NARRATOR: (HABANG PINAPAKITA ANG PAGHATAK AT PAG PAPALAKAD KAY
DONA TEODORA) WALANG AWA NILANG HINATAK ANG INA NI RIZAL PALABAS
SA KANILANG TAHANAN. KASAMA NG MGA GUWARDIYA SIBIL, PINAGLAKAD
ANG KAWAWANG INA MULA CALAMBA HANGGA SANTA CRUZ. WALANG AWA
SIYANG PINAHIRAPAN HABANG NAGLALAKAD SIYA. NAPIID SYA SA KULUNGAN
NG PROBINSYA NG HIGIT SA 2 TAON.
13TH SCENE (RIZAL ENROLL IN ATENEO) DATE: JUNE 10 1872
NARRATOR: IKA SAMPU NG HUNYO TAONG 1872, SINAMAHAN SI RIZAL NG
KANYANG KUYA PACIANO PATUNGO SA MAYNILA. DOO’Y NAGBAKASAKALI
SYA AY MAKAKAPASOK SA UNIBERSIDAD NG ATENEO.
(MONTAGE SCENE NA PAPASOK NG REGISTRAR) (RIZAL AT PACIANO KAHARAP
SI FATHER MAGIN FERRANDO)
FATHER MAGIN: HINDI KA NAMIN MAARING TANGGPIN DAHIL UNA, IKA’Y
NAHULI NA SA ITINALAGANG ARAW NG REHISTRASYON. IKALAWA, MUKHA
KANG SAKITIN AT PATPATIN PARA SA IYONG EDAD.
MANUEL XEREZ BURGOS: PAUMANHIN PO PADRE MAGIN, NAKAKA SIGURO
AKONG MAHUSAY NA MAG – AARAL ITONG SI JOSE. AT NANINIWALA AKONG
MAGDUDULOT SIYA NG MAGANDANG REPUTASYON SA PAARALANG ITO. KAYA
NAMAN NARARAPAT NATIN SIYANG TANGGAPIN RITO.
RIZAL (NARRATION): SALAMAT KAY MANUEL XEREZ BURGOS, NANG DAHIL
SAKANIYA AKO’Y PINAGBIGYANG MAKAPASOK AT MAKAPAG ARAL SA ATENEO
MUNICIPAL SA KABILA NG PAGKAHULI KO SA REHISTRASYON AT MAGING SA
AKING PATPATIN NA KATAWAN SA PANAHONG IYON.
RIZAL (NARRATION): HINDI NAGING MADALI ANG MGA UNANG TAON KO SA
ATENEO. LUBOS KONG PINAGHIRAPANG MAKAMIT ANG MATATAAS NA GRADO
UPANG MATUWA SA AKIN ANG AKING NANANG NA SA MGA PANAHONG IYON
AY KASALUKUYANG NASA PIITAN PA.
14TH SCENE (ANG PAGDALAW NI RIZAL KAY DOÑA TEODORA SA KULUNGAN)
(LOCATION: PAMINTUAN HOUSE)
RIZAL: KUMUSTA NA PO KAYO NANANG? LUBOS AKONG NANGUNGULILA SA
IYONG BIGLAANG PAG ALIS.
DOÑA TEODORA: OO NGA ANAK, HUWAG MO AKONG GAANONG ISIPIN.
MAAYOS NAMAN ANG KALAGAYAN KO DITO. KUMUSTA NAMAN ANG PAG –
AARAL MO SA MAYNILA?
RIZAL: MABUTI NAMAN PO NANANG. MATATAAS NAMAN PO ANG AKING MGA
NAKAKAMIT NA GRADO. TATLONG BUWAN NALANG NANANG AT
MAKAKALAYA KA NA RITO, MAGKAKASAMA NA TAYONG ULI.
DOÑA TEODORA: (NGUMITI) SANA NGA MAGKATOTOO IYAN ANAK.
NARRATOR: SA UNANG BAKASYON NI RIZAL SA KANYANG PAG-AARAL SA
MAYNILA, SYA'Y LUMUWAS MULI SA BAYA N NG CALAMBA AT SA PANAHONG
IYN AY NAGKATOTOO NA ANG PANGARAP NG KANYANG NANANG, NA SA
WAKAS AY KASAMA SILANG MULI DITO SA CALAMBA.
(MONTAGE NA DUMATING SI DONA TEODORA AT NIYAKAP ANG KANIYANG
MGA PAMILYA).
 (MONTAGE NA NAGAARAL SI RIZAL) (INSERT RIZAL’S FAVORITE BOOKS,
HAWAK-HAWAK NIYA SA LIBRARY, THE COUNT OF MONTE CRISTO/UNIVERSAL
HISTORY/TRAVELS IN THE PHILIPPINES)
16TH SCENE (UNANG PAG-IBIG) (SEGUNDA KATIGBAK) DATE: 1877, MAYNILA
NARRATOR: NOONG SYA'Y NAG BIBINATA NA NADAMA NYA ANG KANYANG
UNANG PAG-IBIG SA DALAGANG NAGNGANGALANG SEGUNDA KATIGBAK NA
TAGA LIPA BATANGAS NANAGPATIBOK SA KANYANG PUSO.
(PAGKATOK NILA SA BAHAY NI JOSE) NANG MINSA’Y DUMALAW ANG AKING
KAIBIGAN NA KASAMA ANG DALAGA, LUBHA AKONG NABIGHANI SA TAGLAY
NIYANG KAGANDAHAN.
(HABANG PINAPAKITA ANG MONTAGE NG PAGDATING NI SEGUNDA KASAMA
ANG KAIBIGAN NI PEPE) (MONTAGE KASABAY NG BACKGROUND MUSIC).
(VIDEO NA NAGSUSULAT SI RIZAL)
RIZAL(NARRATION): MATAPOS SYANG MAKAPAGTAPOS NG PAG-AARAL SA
PARAALAN NG ATENEO, KINAILANGAN NA NYANG BUNALIK SA KANYANG
BAYAN, ANG BAYANG CALAMBA, KUNG KAYA’T KINAILANGAN NYANG
MAGPAALAM SA DALAGANG UNANG NAGPATIBOK SA KANYANG PUSO.
(MONTAGE NA HINIHINTAY NIYA SI SEGUNDA)
17TH SCENE: (PAGPAPAALAM SA ISA’T-ISA)
SEGUNDA: KAMUSTA JOSE?
JOSE: GUSTO KO SANANG MAGPAALAM SAYO. AKO AY UUWI NA SA AMING
TAHANAN SA CALAMBA AT BAKA HINDI KITA MAKITA MULI NGAUNG
BAKASYON.
SEGUNDA: AKO MAN AY UUWI NA RIN SA AMING BAYAN SA LIPA.
JOSE: SIGE, PAALAM NA. DADAAN NAMAN KAYO SA CALAMBA DIBA? BAGO
KAYO DUMIRETSO SA LIPA. KAYA MAGKIKITA PA TAYO. PAALAM
(MONTAGE NAGYAYAKAPAN KASABAY NG BACKGROUND MUSIC)
(MONTAGE SCENE NA LABIS NA NAGUNGULILA SI RIZAL SA PAGHIHIWALAY
NILA NG KANIYANG UNANG PAG-IBIG)
(PAGTANGGAP NG LIHAM NI PACIANO GALING KAY RIZAL)
MONTAGE: PACIANO AT KARTERO (LOCATION: SA PINTUAN NG BAHAY)
RIZAL NARRATION: MAHAL KONG KAPATID, NAIS KONG IPABATID ANG AKING
PASASALAMAT SA IYONG PAGSUPORTA SA AKING PLANONG PAG ALIS. IILAN
LAMANG KAYONG NAKAKAALAM NG AKING NINANAIS TULAD NINA ATE
SATURNINA, LUCIA, TIO ANTONIO, ANG MGA VALENZUELA AT ANG AKING
ILANG MATATALIK NA KAIBIGAN. KUNG MAAARI, IPABATID MO SA ATING MGA
MAGULANG AT SA AKING MINAMAHAL NA LEONOR, PATAWARIN NILA AKO SA
AKING BIGLAANG PAGLISAN. HINDI KO KAILANMAN KALILIMUTAN ANG AKING
MISYON, AT ITO AY ANG MAG OBSERBA SA PAMUMUHAY AT KULTURA,
LENGUAHE AT ADWANA, INDUSTRIYA AT KOMERSYO, ANG GOBYERNO AT
BATAS DITO SA EUROPA. ITO AY MAGSISILBING AKING PAGHAHANDA UPANG
MAKATULONG SA PAGPAPALAYA SA ATING BANSANG INAAPI AT TINATAPAK
TAPAKAN. LUBOS NA NAGMAMAHAL, PEPE.