VB.

net Visual Basic

Toolbox
ÖĞR. GÖR. EBRU YENİMAN YILDIRIM
FORMLAR ve KONTROLLER

 Visual Studio’nun içerisinde varsayılan olarak bulunmakta olan kontrollerdir.

Neredeyse bütün yazılımlarda kullanılan, temel ve en çok ihtiyaç duyulan
kontrolleri barındırır.
 All Windows Forms: Bütün sekmelerdeki kontrol nesnelerin topluca
bulunduğu sekmedir.
 Common Controls: En sık kullanılan nesnelerin bulunduğu sekmedir.
 Containers: Konteynırlar birer nesne oldukları gibi içerilerine de nesneler
eklenebilir. Formlar da konteynırlara örnektir ancak buradan eklenmezler.
Konteynırlar bu sekmededir.
 Menus & Toolbars: Arayüze menü ve araç çubuğu nesnelerinin eklendiği
sekmedir.
FORMLAR ve KONTROLLER

 Data: Veri tabanı işlemlerini gerçekleştirmemizi sağlayan nesnelerin bulunduğu

sekmedir.
 Components: Arka planda çalışan önemli bileşenlerini barındırır. Bu sekmedeki
nesneler eklendiğinde görsel arayüzde bulunmaz ancak “Design” sekmesinin
alt kısmında görülebilir.
 Printing: Yazdırma işlemiyle ilgili nesnelerin bulunduğu sekmedir.
 Dialogs: Çeşitli iletişim kutularının bulunduğu sekmedir.
 WPF Interoperability: WPF uygulamaları ile birlikte çalışmayı sağlayan nesnelerin
bulunduğu sekmedir. İçerisinde fare işaretçisi dışında 1 öge bulunmaktadır.
 Visual Basic Power Packs: Visual Basic Güçlendirme Paketindeki nesneleri
bulundurur.
 General: Özelleştirebileceğimiz bir sekmedir. İstediğimiz nesneyi sürükle bırak
yöntemiyle bu sekmeye ekleyebiliriz.
Kontrol Nesneleri
Kontrol Nesneleri
Kontrol Nesneleri
Kontrol Nesnelerinin Ortak Özellikleri
Kontrol Nesnelerinde Bulunan Ortak
Olaylar
Kontrol Nesnelerinde Bulunan Ortak
Olaylar
Kontrol Nesnelerinde Bulunan Ortak
Olaylar
Kontrol Nesneleri

 Projeleriniz formlar ve bu formlar üzerinde bulunan nesne dediğimiz

kontrollerden oluşmaktadır. Araç kutusu üzerinde bulunan bu kontroller
referanslar altında bulunur. Bu kontroller araç kutusu üzerinde kategorize
edilip listelenmektedir.
Araç Kutusu
Araç Kutusu

 Araç Kutusu, Visual Basic 2019’u başlattığınızda

genellikle gizlenir, menü çubuğunda Görünüm'ü
tıklatabilir ve ardından araç kutusunu ortaya
çıkarmak için Araç Kutusu'nu seçebilirsiniz. Araç
kutusunu ortaya çıkarmak için Ctrl+Alt+x kısayol
tuşlarını da kullanabilirsiniz. Araç Kutusu'nu
IDE'nin etrafına sürükleyip sabitleyebilirsiniz.
Araç Kutusu

 Kontroller, özellikler, yöntemler ve olaylar olmak üzere üç öğeden oluşan

nesnelerdir. Araç Kutusu'ndan forma eklenebilirler.
 Kontroller arasında en yaygın olanları buton, etiket, metin kutusu, liste
kutusu, birleşik giriş kutusu, resim kutusu, onay kutusu, radyo ve daha
fazlasıdır. Kontroller çalışma zamanında görünür veya görünmez hale
getirilebilir. Ancak, bazı kontroller yalnızca arka planda çalışır ve çalışma
zamanında görünmez, böyle bir kontrol zamanlayıcıdır. Forma kontrol
eklemek kolay bir iştir, yapmanız gereken araç kutusundan bir kontrolü
sürükleyip forma bırakmaktır. veya formun üzerine çizin. Kontrolü formun
etrafında sürükleyebilir ve ayrıca kolayca yeniden boyutlandırabilirsiniz.
 kontrol kütüphaneleri ile Web uygulamaları geliştirebilir.
Kontrol Nesneleri

Kontrolleri, form üzerine yerleştirmenizin 3 yolu vardır :

 Toolbox'taki kontrolü tıklayınız. Fare, form üzerine getirilince + işareti
belirecektir. Bu + işareti kontrolün sol üst köşesini belirtmektedir. Farenin sol
tuşuna basılı tutarak fareyi sağ alt köşeye doğru hareket ettiriniz. Fareyi
bırakınca, bir dikdörtgen oluşacaktır.
 Toolbox'taki kontrolü çift tıklayınız. Kontrol varsayılan büyüklükte formun sol üst
köşesinde oluşur.
 Toolbox'taki kontrolü tıklayınız. Fare form üzerine getirilince + işareti
belirecektir. Bu + işareti kontrolün sol üst köşesini belirtmektedir. Tekrar farenin
sol tuşuna tıklanırsa, varsayılan büyüklükteki kontrol form üzerinde oluşacaktır.
 Kontrolleri toplu olarak bir yerden başka bir yere taşımak, benzer özelliklerini
toplu olarak değiştirmek (mesela rengini, fontunu gibi) veya hizalamak (sola,
sağa vb. gibi) için form tasarımı sırasında bazen birden fazla kontrolle aynı anda
çalışmanız gerekebilir.
Birden fazla kontrolü seçmek

 Birkaç yöntem vardır. Eğer kontroller birbirine yakınsa, kontrolleri fare ile çerçeve
içine alıp seçebilirsiniz.
 Bir başka yöntem de Ctrl veya Shift tuşuna basılı tutarak seçmek istediğiniz
 kontrollerin tıklanmasıdır.
 Eğer kontrollerin hepsini seçmek istiyorsanız, kolayca Ctrl + A tuş
kombinasyonunu kullanılabilirsiniz.
 Birden fazla kontrolün seçimini iptal etmek Çoklu kontrol seçimini bitirmek için,
formun boş bir yerine (kontrol olmayan) tıklamanız yeterli olacaktır.
Çoklu kontrolün özelliklerini değiştirmek

 Çoklu kontrol seçimi yapıldıktan sonra, sağ taraftaki Properties

penceresinden istenilen özellikleri değiştirilebilirsiniz. Örneğin BackColor
özelliği değiştirilirse, bu tüm gruptaki kontrollere uygulanır. Bazı özellikler
boş gözükecektir. Bu özellikler grup olarak değiştirilemeyecek anlamına
gelir. Örneğin Name ve Text özellikleri.
 Toolbox’ta Bulunan Bazı Kontrol
Elemanları
Button Kontrolü
 Button kontrolü, bir işlemin başlatılabilmesi için kullanılan kontroldür.
Örneğin “Tamam” veya “İptal” vb.

Button kontrolünün formdaki görüntüsü

 TextBox Kontrolü

 TextBox kontrolü, form üzerinde tasarım sırasında, programın çalışma

anında girilen veya kod içinde atanan bilginin gösterilmesi için kullanılır.
Gösterilen bilgi değiştirilebilir. Properties penceresinden seçili nesnenin
özelliklerini değiştirebilir, nesneyi sürükleyerek farklı bir yere taşıyabilir,
üzerine çift tıklayarak nesnenin kodlamasını yapabilirsiniz.
Label (Etiket) Kontrolü

 Label kontrolü, form üzerinde bilginin gösterilmesi için kullanılır.

 CheckBox

 Windows’ ta çok kullanılan kontrollerden biri de kullanıcının belirli özellikleri

aktif veya pasif hale getirmek için kullanıldığı eleman CheckBox’ lardır.
Anlaşırlığı ve kullanımı kolay olması sebebiyle kolay kullanılabilir arabirimler
oluşturmak için oldukça faydalı bir kontroldür
 RadioButton (Seçenek Düğmesi)
kontrolü

RadioButton kontrolü ChechkBox

kontrolünden farklı olarak birkaç seçenekten
sadece birini seçme imkânı veren bir
kontroldür. Bu kontrolün tek başına
kullanılması anlamsızdır. Birkaç seçenekten
birini seçme imkânı veren bir kontrol olduğu
için en az iki tane birlikte kullanılmalıdır.
Gruptaki RadioButton düğmelerinden biri
seçildiğinde diğeri kendiliğinden seçilmiş
özelliğini kaldırır. Yani aynı anda bir grupta iki
tane işaretli düğme bulunmaz. Yalnızca bir
seçenek seçebiliriz ve bilgisayarımız da o
seçeneğe göre hareket eder.
Timer (Zamanlayıcı) kontrolü

 Programda belirli bir süre aralıklar ile aktif hale gelip belirli işleri
yapabilmek için kullanılan bir kontroldür. Bu kontrol, tasarım
zamanda ekranda görülmesine rağmen çalışma esnasında
görülmez.
Horizontal & Vectiral ScrollBar
(Kaydırma Çubuğu)

 Biri yatay diğeri dikey olmak üzere her iki

kaydırma çubuğu da aynı özelliklere sahiptir ve
kullanım amacına göre amaçları da değişir.
Örneğin bir veri tabanında kayıtlar arasında ileri
geri gitmek için kullanılabilir.
 GroupBox (Grup Kutusu )(Frame)
kontrolü

 Bu kontrol tek başına değil, diğer kontrolleri

gruplayabilmeniz için kullanılır. Kontrolleri bu
kontrolle gruplamanızın birçok avantajı vardır.
Bu çerçeveler içine konan kontroller, çerçeveye
bağımlıdır ve konumları bu çerçeve dışına
çıkamaz. Özellikle birkaç kontrolü birden
görünür veya görünmez yapmak için hepsinin
Visible özelliğini değiştirmek yerine çerçevenin
Visible özelliğini değiştirerek aynı işlemi bir
adımda yapmış oluruz. Aynı şekilde taşınma
özelliğinde de çerçeve taşınarak işlem tek
adımda gerçekleştirilebilir. Yani kullandığımız
GroupBox kontrolünü form içerisindeki başka bir
form gibi düşünebiliriz.
GroupBox (Grup Kutusu )(Frame)
kontrolü

GroupBox’larla gruplanan kontrollerin koordinatları artık forma

göre değil, grup kontrolünün sol üst köşesine göre belirlenir. Form
üzerine yerleştirilmiş bir kontrolü taşıyarak bir GroupBox kontrolü
üzerine getirmekle o kontrol gruplanmış olmaz. GroupBox kontrolü
içerisine bir kontrol yerleştirirken önce GroupBox kutusunu seçiniz.
Eğer Form üzerinde bulunan kontrolleri GroupBox kontrolü içerisine
almak istiyorsanız o zaman Form üzerindeki kontrolleri kesiniz (Cut)
ve Frame kontrolünü seçtikten sonra buraya yapıştırınız (Paste).
Ayrıca Frame, kontrolleri sadece bazı şartlarda gösterilmesi
gereken kontrolleri de bir arada tutarak bunların kolayca gizlenip
gösterilmesini sağlar.
PictureBox (Resim Kutusu) Kontrolü

 Bu kontrol elemanı Bitmap, Icon, Metafile, Jpeg ve Gif gibi resimleri

görüntülemek için kullanılır. Ayrıca metotlar kullanılarak PictureBox içine
çizimlerde yapılabilmektedir. Bu kontrolün bir diğer özelliği ise aynen
GroupBox kontrolünde olduğu gibi diğer kontrolleri gruplandırmasıdır.
PictureBox (Resim Kutusu) Kontrolü
 ListBox (Listeleme Kutusu) kontrolü

 Visual Basic’ in
sağladığı dizilerinizi
gösterebileceğiniz
kontrollerdendir.
Elemanları listelemek,
sıralamak amacı ile
kullanılan bir
kontroldür. Listeye
eleman eklemek için
Properties
penceresindeki Items
özelliği kullanılabilir.
 ComboBox (Açılan Liste) kontrolü

 Genellikle değerleri daha önceden

belli olan elemanların seçimi için
kullanılır. Liste kutusuna benzer
ancak listedeki elemanlardan
sadece seçileni ekranda
görüntülenir. Aşağı doğru açılabilen
bir liste kontrolüdür. ComboBox
kontrolüne eleman ekleme ve silme
işlemi ListBox’ ta olduğu gibidir.
ComboBox (Açılan Liste) kontrolü
 Araç Kutusu Penceresinin Ayarları

 Çalıştığınız projeye
ToolBox’ ta
bulunmayan bir
referans eklemek
isterseniz Solution
Explorer
penceresinde
References(Başvuru
) seçeneğine sağ
tıklayarak Başvuru
Ekle komutunu
verebilirsiniz. Yada
Proje menüsünden
Başvuru Ekle
seçilebilir.
Araç Kutusu Penceresinin Ayarları

 Eğer projenizde kullanmak istediğiniz bir kontrolör ToolBox’ta mevcut değilse

Tools (Araçlar) menüsünden Choose Toolbox Items (Araç Kutusu Öğelerini
Seç) komutunu verebilirsiniz. Bu komutu verdikten sonra Choose Toolbox
Items diyalog kutusu ekran gelir. Bu diyalog kutusunda Toolbox
menüsündeki mevcut kontroller işaretli mevcut olmayan kontroller ise
işaretsiz olacaktır.
 Bu diyalog kutusunda Toolbox (Araçlar) menüsündeki mevcut kontroller
işaretli mevcut olmayan kontroller ise işaretsiz olacaktır.
Araç Kutusu Penceresinin Ayarları
Forma Denetim Ekleme ve
Özelliklerini Değiştirme

 Kontrollerin nasıl ekleneceğini ve ardından

özelliklerinin nasıl değiştirileceğini göstermek için bir
resim görüntüleyici tasarlayacağız. İlk olarak,
özellikler penceresinde varsayılan formun başlığını
Picture Viewer olarak değiştirin. Ardından, forma bir
resim kutusu ekleyin ve arka plan rengini beyaz
olarak değiştirin. Bunu yapmak için, resim kutusuna
sağ tıklayın ve açılır menüden özellikleri seçin,
ardından Özellikler penceresinde BackColor Özelliğini
tıklayın. Ardından, forma iki düğme ekleyin ve
özellikler penceresinde Text kısmına Görüntüle ve
Kapat olarak değiştirin.
Kod Yazımı: Olaya Dayalı Programlama
Kavramı

 Visual Basic 2019, olaya dayalı bir programlama dilidir; bu, kodun olaylara yanıt
olarak yürütüldüğü anlamına gelir. Bir önceki dersimizde, kontrolleri(nesneleri)
formun üzerine koyarak arayüz tasarlamayı öğrenmiştik. Ancak, nesneler için
kullanıcı tarafından tetiklenen olaylara yanıt vermemiz için kod yazmadığımız sürece
hiçbir şey yapmazlar. Forma yerleştirdiğiniz her denetim, bunlarla ilgili bir dizi olaya
sahiptir.

  Olaylar genellikle kullanıcının girdilerini içerir ancak bunlarla sınırlı
değildir. Olaylar arasında yükle, tıkla, çift tıkla, sürükle ve bırak,
tuşlara bas ve daha fazlası vardır. Olayları görüntülemek için
formdaki kontrollere çift tıklayarak kod penceresine
girilir. Varsayılan olay, kod penceresinin sağ tarafında üst kısımda
görünecektir. Kontrolle ilişkili diğer olayları görüntülemek için
Olaya Dayalı varsayılan olaya tıklamanız gerekir. Sol tarafta görünen kod, load
olayıyla ilişkili olay prosedürüdür.
Programlama
Kavramı
Form Olaylar
Düğme ile İlişkili Olaylar
Kod Yazımı

 Bütün programlama dillerinin ortak amacı bilgisayar ve program arasında

haberleşmeyi sağlamaktır. 1 ve 0’lardan oluşan ve en alt programlama dili
olarak kabul edilen makine dili ile program yazılması oldukça zor olduğu
için zamanla konuşma diline yakın, belirli gramer ve söz dizimi kurallarına
sahip yüksek seviye programlama dilleri geliştirilmiştir.
 Visual Studio .NET programa geliştirme ortamı altında çalışan Visual Basic
.Net programlama dilinin temel özellikleri ve bu dil kullanılarak kod
yazabilmek için bilinmesi gereken önemli noktalar üzerinde durulacaktır.
Bir programlama dilini öğrenmek için ilk önce bu dilin çalışma mantığını
ve de temel özelliklerini bilmek gerekmektedir.
Kod Yazımı ve Kuralları

 Kod yazım kurallarını genel ve programlama diline özel olmak üzere ikiye
ayırmak gerekir. Genel kurallar bütün programlama dillerinde uyulması
gereken ortak kurallar olarak tanımlanır.
 Kod yazarken değişken, sınıf ve metod isimlendirmeleri açıklayıcı ve
anlaşılabilir olmalıdır.
 Belirli bir notasyon (yazım tarzı) benimsenmelidir.
 Yazılan kod yorum satırları ile desteklenmeli ve açıklayıcı yorumlar
yazılmalıdır.
 Projedeki dosya ve sayfa isimlendirmelerinde özel karakterler
kullanılmamalıdır.
Kod Yazımı ve Kuralları

 Visual Studio ile Windows tabanlı bir uygulama geliştirmek istendiğinde

Form nesnesi kullanılır. Visual Basic .NET ile yeni bir proje
oluşturulduğunda, projeye otomatik olarak dahil edilen form, Form
Designer adı verilen alanda görüntülenmektedir. Oluşan bu form
Sysytem.Windows.Forms adlı namespace’deki Form sınıfının mirasçısı
olup bu namespace’nin özelliklerini taşımaktadır
Kod Yazımı ve Kuralları

 Program kodları Editörde bulunan kod penceresine yazılabilirler.

 Formlardan herhangi birine ait kodlar veya projedeki bütün diğer
nesneler dahil diğer tüm kodlamalar görüntülenmek isteniyorsa kod
penceresine geçilmelidir.
 Kod penceresinin aktif hale getirilebilmesi birkaç şekilde yapılabilir.
Bunlardan birincisi View menüsündeki Code seçeneğini tıklamak, ikincisi
ise klavyeden F7 tuşuna basmaktır. Üçüncü seçenek Solution Explorer
penceresinden View Code düğmesini tıklamak iken dördüncü bir yol ise
form nesnesini Mouse ile çift tıklamak olabilir.
Kod Yazımı ve Kuralları

 Program kodları Sub Main() ve End Sub satırları arasında yazılmalıdır. Kod
yazımında editör tarafından yönlendirme yapılabilmektedir. Herhangi bir
nesne veya komut adı girildikten sonra “.” tuşuna basıldığında o nesne
veya komutla birlikte kullanılabilecek bütün parametrelerin listesi bir
kutu içerinde görüntülenmektedir. Bu özelliğe intelliSense denilmektedir.
 Programcı kullanacağı parametrenin ilk karakterini girdiğinde liste
yeniden düzenlenecek ve girilen o harfle başlayan parametreler
listelenecektir. İstenilen parametre mouse tıklanarak veya Tab tuşuyla
aktif hâle getirilecektir.
Kod Yazımı ve Kuralları

 Kod penceresi görüntülenen formun ya da nesnenin görsel yapısını

görüntülemek için View menüsünden Designer seçilmeli veya Solution Explorer
penceresinden View Designer düğmesi tıklanmalıdır. Ayrıca kod penceresinden
tasarım görünümüne klavyeden Shift+F7 tuşu kullanılarak da geçiş
yapılabilmektedir.
 Yapısal programlamada, program akışı, programın ilk satırından başlayarak
aşağıya doğru gittiği için mantık baştan sona doğru gitmektedir. Ancak Class,
Namespace ve Obje(nesne) özelliklerine sahip Visaual Basic .NET programlama
dilinde program kodları private(özel) kullanılabilmekte ve her komut akışı kendi
içinde değerlendirilebilmektedir. Ancak Private oluşturulan program kodlarının
ortak kullanımı ve nesnelerin özelliklerinin diğer nesneler aktarılması da söz
konusudur ve bu durum .NET programlama mantığının en önemli özelliklerinden
biridir. Sub Main() ve End Sub satırları arasında yazılması gereken program
kodlarının yazımında bazı kurallara dikkat edilmelidir.
Kod Yazımı

 Visual Basic 2019’da kod yazmak için, kod penceresine girmek için
formun herhangi bir yerine tıklayın. Bu bir olay prosedürünün
yapısıdır. Bu durumda, olay prosedürü Form1'i yüklemektir. O ile
başlayan Private Sub ile ve uçları End Sub . Bu yordam, Form1 sınıfını
ve Load olayını içerir ve bunlar bir alt çizgi, yani Form_Load ile birbirine
bağlanır. Boş bir form yüklemekten başka bir şey yapmaz. load olayının
bir şey yapmasını sağlamak için ifadeyi ekleyin:
 MsgBox (“Visual Basic 2019 Hoşgeldiniz″)
Kod Yazımı
Kod Yazımı

 Özel Alt yapının üzerinde, Public Class Form1'den önce gelen bir anahtar
kelime bulunmaktadır. Bu, nesne yönelimli bir programlama dili
kavramıdır. Visual Basic 2019’da bir windows uygulamasını
başlattığımızda, IDE'de Form1 adında bir varsayılan form göreceğiz,
aslında Form1 Sınıfı System.Windows.Forms.Form Form sınıfından miras
alır. Bir sınıf, bir sınıfın veya bir nesnenin örneğini oluşturduğu için
olaylara sahiptir.
Kod Yazımı

 Aritmetik hesaplamayı gerçekleştirmek için kod da yazabilirsiniz. Örneğin,

aşağıda gösterildiği gibi iki sayının eklenmesini gerçekleştirmek için
MsgBox ve aritmetik operatör plus'ı kullanabilirsiniz:

 * & ( ve işareti) sembolü , dize birleştirme işlemini gerçekleştirmek

içindir. Deyim Me.Close () Tamam düğmesine tıkladıktan sonra programı
kapatmaktır.
Çıktı