You are on page 1of 6

PENENTUAN EKT & F-HITUNG

A. FAKTOR A ACAK & B ACAK

a b n
Bentuk Sumber
A A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k
Acak 𝐴𝑖 1 b n bn𝜎𝐴2 + n𝜎𝐴𝐵
2
+ 𝜎𝜀2 KT(AB)
2
Acak 𝐵𝑗 a 1 n an𝜎𝐵2+ n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
𝐴𝐵𝑖𝑗 2 2
Acak 1 1 n n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)

B. FAKTOR A ACAK & B TETAP

a b n
Bentuk Sumber
A T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k
Acak 𝐴𝑖 1 b n bn𝜎𝐴2 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐵𝑗 a 0 n an𝜙𝐵 + n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 1 0 n n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)

C. FAKTOR A TETAP & B ACAK

a b n
Bentuk Sumber
T A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k
2
Tetap 𝐴𝑖 0 b n bn𝜙𝐴 + n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
Acak 𝐵𝑗 a 1 n an𝜎𝐵2 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 1 n n𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)
D. FAKTOR A TETAP & B TETAP

a b n
Bentuk Sumber
T T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k
Tetap 𝐴𝑖 0 b n bn𝜙𝐴 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐵𝑗 a 0 n an𝜙𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 0 n n𝜙𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)

E. FAKTOR A ACAK, B ACAK, C ACAK

a b c n
Bentuk Sumber
A A A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
Acak 𝐴𝑖 1 b c n bcn𝜎𝐴2 + cn𝜎𝐴𝐵
2 2
+ bn𝜎𝐴𝐶 2
+ n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AB), KT(AC)
2 2 2
Acak 𝐵𝑗 a 1 c n acn𝜎𝐵2 + cn𝜎𝐴𝐵+ an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AB), KT(BC)
Acak 𝐶𝑘 a b 1 n abn𝜎𝐶2 2
+ bn𝜎𝐴𝐶 2
+ an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶2
+ 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AC), KT(BC)
2 2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 1 1 c n cn𝜎𝐴𝐵+ n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2 2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 1 b 1 n bn𝜎𝐴𝐶+ n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2 2
Acak 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 1 1 n an𝜎𝐵𝐶+ n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 2 2
Acak 1 1 1 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)+𝐾𝑇(𝐴𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)+𝐾𝑇(𝐵𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)+𝐾𝑇(𝐵𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

F. FAKTOR A ACAK, B TETAP, C TETAP

a b c n
Bentuk Sumber
A T T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
Acak 𝐴𝑖 1 b c n bcn𝜎𝐴2 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐵𝑗 a 0 c n acn𝜙𝐵 + cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
2
Tetap 𝐶𝑘 a b 0 n abn𝜙𝐶 + bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(AC)
2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 1 0 c n cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 1 b 0 n bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 0 0 n an𝜙𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 1 0 0 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

G. FAKTOR A ACAK, B ACAK, C TETAP

a b c n
Bentuk Sumber
A A T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
Acak 𝐴𝑖 1 b c n bcn𝜎𝐴2 + cn𝜎𝐴𝐵
2
+ 𝜎𝜀2 KT(AB)
2
Acak 𝐵𝑗 a 1 c n acn𝜎𝐵2+ cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
2 2 2
Tetap 𝐶𝑘 a b 0 n abn𝜙𝐶 + bn𝜎𝐴𝐶 + an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AC), KT(BC)
2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 1 1 c n cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2 2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 1 b 0 n bn𝜎𝐴𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2 2
Acak 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 1 0 n an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 1 1 0 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 2
1 1 1 1 𝜎𝜀 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)+𝐾𝑇(𝐵𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)
H. FAKTOR A ACAK, B TETAP, C ACAK

a b c n
Bentuk Sumber
A T A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
Acak 𝐴𝑖 1 b c n bcn𝜎𝐴2 + bn𝜎𝐴𝐶
2
+ 𝜎𝜀2 KT(AC)
2 2 2
Tetap 𝐵𝑗 a 0 c n acn𝜙𝐵 + cn𝜎𝐴𝐵 + an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AB), KT(BC)
Acak 𝐶𝑘 a b 1 n abn𝜎𝐶2 2
+ bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(AC)
2 2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 1 0 c n cn𝜎𝐴𝐵 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 1 b 1 n bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2 2
Acak 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 0 1 n an𝜎𝐵𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 1 0 1 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)+𝐾𝑇(𝐵𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

I. FAKTOR A TETAP, B ACAK, C ACAK

a b c n
Bentuk Sumber
T A A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
2 2 2
Tetap 𝐴𝑖 0 b c n bcn𝜙𝐴 + cn𝜎𝐴𝐵 + bn𝜎𝐴𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC), KT(AB), KT(AC)
2
Acak 𝐵𝑗 a 1 c n acn𝜎𝐵2+ an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(BC)
Acak 𝐶𝑘 a b 1 n abn𝜎𝐶2 2
+ an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(BC)
2 2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 1 c n cn𝜎𝐴𝐵 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2 2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 0 b 1 n bn𝜎𝐴𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2
Acak 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 1 1 n an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 0 1 1 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)+𝐾𝑇(𝐴𝐶)−𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

J. FAKTOR A TETAP, B ACAK, C TETAP

a b c n
Bentuk Sumber
T A T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
2
Tetap 𝐴𝑖 0 b c n bcn𝜙𝐴 + cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(AB)
Acak 𝐵𝑗 a 1 c n acn𝜎𝐵2+ 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐶𝑘 a b 0 n abn𝜙𝐶 + an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(BC)
2
Acak 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 1 c n cn𝜎𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐴𝐶𝑖𝑘 0 b 0 n bn𝜙𝐴𝐶 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
𝐵𝐶𝑗𝑘 2 2
Acak a 1 0 n an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀 KT(E)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 0 1 0 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

K. FAKTOR A TETAP, B TETAP, C ACAK

a b c n
Bentuk Sumber
T T A A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
2
Tetap 𝐴𝑖 0 b c n bcn𝜙𝐴 + bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(AC)
2
Tetap 𝐵𝑗 a 0 c n acn𝜙𝐵 + an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(BC)
2
Acak 𝐶𝑘 a b 1 n abn𝜎𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Tetap 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 0 c n cn𝜙𝐴𝐵 + n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(ABC)
2 2
Acak 𝐴𝐶𝑖𝑘 0 b 1 n bn𝜎𝐴𝐶 + 𝜎𝜀 KT(E)
2
Acak 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 0 1 n an𝜎𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
2
Acak 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 0 0 1 n n𝜎𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

L. FAKTOR A TETAP, B TETAP, C TETAP

a b c n
Bentuk Sumber
T T T A EKT Pembanding
Model Variasi
i j k l
Tetap 𝐴𝑖 0 b c n bcn𝜙𝐴 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐵𝑗 a 0 c n acn𝜙𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐶𝑘 a b 0 n abn𝜙𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐴𝐵𝑖𝑗 0 0 c n cn𝜙𝐴𝐵 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐴𝐶𝑖𝑘 0 b 0 n bn𝜙𝐴𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐵𝐶𝑗𝑘 a 0 0 n an𝜙𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
Tetap 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘 0 0 0 n n𝜙𝐴𝐵𝐶 + 𝜎𝜀2 KT(E)
𝜀𝑖𝑗𝑘𝑙 1 1 1 1 𝜎𝜀2 -
F-hitung :
𝐾𝑇(𝐴)
• F-hitung A =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵)
• F-hitung B =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐶)
• F-hitung C =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵)
• F-hitung AB =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐶)
• F-hitung AC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐵𝐶)
• F-hitung BC =
𝐾𝑇(𝐸)
𝐾𝑇(𝐴𝐵𝐶)
• F-hitung ABC =
𝐾𝑇(𝐸)

RUMUS-RUMUS :

∑𝑎𝑖=1 𝐴2𝑖 ∑𝑏𝑗=1 𝐵𝑗2 ∑𝑐𝑘=1 𝐶𝑘2


𝜙𝐴 = , 𝜙𝐵 = , 𝜙𝐶 =
𝑎−1 𝑏−1 𝑐−1
∑𝑎𝑖=1 ∑𝑏𝑗=1 𝐴𝐵𝑖𝑗
2
∑𝑎𝑖=1 ∑𝑐𝑘=1 𝐴𝐶𝑖𝑘
2 ∑𝑏𝑗=1 ∑𝑐𝑘=1 𝐵𝐶𝑗𝑘
2 ∑𝑎𝑖=1 ∑𝑏𝑗=1 ∑𝑐𝑘=1 𝐴𝐵𝐶𝑖𝑗𝑘
2
𝜙𝐴𝐵 = , 𝜙𝐴𝐶 = , 𝜙𝐵𝐶 = , 𝜙𝐴𝐵𝐶 =
(𝑎 − 1)(𝑏 − 1) (𝑎 − 1)(𝑐 − 1) (𝑏 − 1)(𝑐 − 1) (𝑎 − 1)(𝑏 − 1)(𝑐 − 1)

You might also like