You are on page 1of 5

zadania tekstowe gwo

( zadania_tekstowe_gwo.pdf )

http://www8.filehost.pm/p/zadania_tekstowe_gwo#

Podobne: zadania tekstowe 1gm, zadania tekstowe, zadania tekstowe klasa 3,

zadania tekstowe klasa 1, zadania tekstowe klasa 4, zadania tekst,

zadania polskiego, zadania domowe 24, zadania historia pwn,


1)W roku kalendarzowym zanotowano 8 dostaw surowcow, a szmat miedzy dostawa w ubieglym roku, oraz pierwsza dostawa w danym r. wynosil 42 dni,
pomiedzy dalszymi dostawami zas wlasciwie: 39, 55, 68, 37, 69, 54 dni. Przecietnie zuzycie codzienne wynosi 0, 4 megagrama, a na odbior towaru i
swoim przygotowanie az do zuzycia pragnienie 4 dzionki. Obliczyc sredni cykl dostaw, odchylenia od czasu sredniego cyklu dostaw, zapas biezacy,
zapas minimalny, zapas maksymalny, regula zapasow.

2)Oblicz czas trwania cyklu produkcyjnego wykorzystujac nast.: dane ― seria produkcyjna sklada sie z 500szt. wyrobu ― produkcja wykonywana jest
na cztery stanowiskach roboczych, a termin trwania czynnosci na indywidualnych stanowiskach rowna sie odpowiednio przy godzinach 0, 3 h; 0, 2 h; 2 h;
a, takze 0, 5 h

3)Seria wyrobow komponuje sie sposrod 1400 szt. ma stanowic wykonana w ciagu miesiaca przy dwuzmianowym programie pracy, gdzie laczny termin
pracy 350 godzin. Oblicz.Promy kosmiczne, zwane tez wahadlowcami lub samolotami kosmicznymi, znajduja sie pierwszymi maszynami wielokrotnego
wykorzystywania przeznaczonymi w celu podrozy poza nasza planete. Startuja pochodzace z powierzchni Ziemi na zwiazek rakiety kosmicznej, po
wejsciu na orbite staja sie sztucznymi satelitami, natomiast gdy koncza zadanie, laduja z powrotem na ziemskim globie niby gigantyczny szybowiec. Juz
osobiscie liczba tychze przeobrazen wahadlowca swiadczy w ten sposob, jaka to skomplikowana konstrukcja.

Dokad okres wahadlowiec jak i rowniez co czyni?

Jak proponuje sama kategoria, prom nieziemski zostal zaprojektowany jako statek kosmiczny wielokrotnego uzycia, majacy sluzyc do przenoszenia ludzi,
sprzetow i satelitow na orbite, oraz w celu obslugi, na przyklad naprawy Teleskopu Hubble’a badz zabierania satelitow juz przebywajacych na orbicie.
Wahadlowce nigdy nie posiadaly latac dzieki Ksiezyc, dzieki Marsa, albo pelnic funkcje kosmicznego laboratorium, byly podstawowym srodkiem
transportu do przenoszenia sprzetu jak i rowniez zalog koniecznych przy budowie Stacji Kosmicznej. Po zakonczeniu budowy wspomagaja dzialanie
systemow przez transportowanie sprzetu jak i rowniez astronautow w celu stacji jak i rowniez z powrotem. Oprocz tego wciaz beda uslugiwaly do
wynoszenia, napraw jak i rowniez sprowadzania dzieki Ziemie satelitow, a takze w celu realizacji krotkoterminowych programow badawczych.
Wahadlowce moga wznosic sie na orbity o wysokosci od 160 do 650 km i o inklinacji pomiedzy 28, 50 natomiast 620.
Wahadlowcow uzywa sie nie tylko w celu transportu satelitow, ale przesyla sie halasuje w misjach naukowych. Odpowiednie warunki bytowe w kabinie
oraz stosunkowo niewielkie przeciazenia startowe umozliwiaja loty po kosmos w podobny sposob specjalnie wytrenowanym pilotom, a takze zwyklym
osobom. Dzieki temu promy kosmiczne goscily juz duzej liczby naukowcow, jacy przeprowadzali po warunkach niewazkosci bardzo zlozone badania. W
czasie tego typu misji w ladowni wahadlowca sa nie satelity, a supernowoczesne laboratorium Spacelab. Mozna tutaj przeprowadzic doswiadczenia z
roznorodnych dziedzin nauczania, na przyklad chemii, fizyki, medycyny. Wahadlowce nierzadko zabieraja dzieki orbite cos wiecej niz ludzi, ale i takze
zwierzeta doswiadczalne. W kosmos lataly aktualnie miedzy innymi slimaki i ryby slodkowodne. Astronauci biora tez po kosmos zabawki: serpentyny,
pileczki, baki, choragiewki i duzo innych poprzez to, zeby w nasz oryginalny strategia rozbudzic obok dzieci zaciekawienie kosmosem. Kasety wideo
demonstrujace, jak zachowuja sie roznorodne zabawki mogl niewazkosci, znajduja sie nastepnie rozprowadzane przez wydzial edukacji NASA.

Przeciazenia

W ciagu startu.

W ciagu startu wahadlowca poza bezustannie wzmagajacym sie halasem jak i rowniez wibracjami czuje sie wciskajace astronaute po fotel przeciazenie o
zalety 1, 6 g (chodzi tu o sile zwiazana ze statycznym przyspieszeniem, pochodzace z jakim wznosi sie rakieta. To przyspieszenie rakiety wydaje sie
stale jak i rowniez rowne 1, 6 szybszego ziemskiego). Dla porownania, po typowym odrzutowcu pasazerskim w czasie przyspieszenia dzieki pasie
startowym jestes wpychany w taboret z moca 0, 33 g. Przeciazenie w startujacym wahadlowcu wydaje sie okolo piec razy duze i nielatwo tego nie
odczuc. To, co wtenczas przezywa sie w kabinie, zupelnie nie koresponduje pochodzace z obrazem powolnie, dostojnie odrywajacego sie od chwili ziemi
wahadlowca, jaki mozna zobaczyc w tele-wizji. Wahadlowiec o masie milionow kilogramow podczas 4 sekund osiaga szybkosc 160 km/h, a w ciagu 40
sekund przekracza bariere dzwieku (w powietrzu o temperaturze 20oC dzwiek rozchodzi sie pochodzace z predkoscia 1238, 4 km/h). Przeciazenie
adaptuje sie od chwili 1, 6 g w przypadku startu, w celu 2, piec g na chwile przed odlaczeniem silnikow na stale paliwo, gdy ciag wynosi nadal 2 800 000
kN. Wedlug odrzuceniu rakiet wspomagajacych przeciazenie spada nagle do blisko 0, dziewiec g. Odtad lot wydaje sie spokojny jak i rowniez ogolnie
materia biorac – cichy. Miarowej pracy silnikow na paliwo ciekle, dajacej prawie 600 000 kN ciagu, kompanow niemal dzialajacy niepostrzezenie szum.
W miare wypalania sie paliwa plynnego, pojazd staje sie coraz lzejszy. Przeciazenie znowu zaczyna zwiekszac sie i poprzez okolo szostej, 5 minutach
lotu uzyskuje wartosc 3 g, czyli jest niemalze 10 razy wieksze niz w samolocie pasazerskim przyspieszajacym na pasie startowym. Od czasu tej
momencie komputery redukuja przeplyw przepustnicy, aby nie dopuscic w celu przekroczenia tejze wartosci. Mimo wszystkich wstrzasow i wibracji, jakie
musi wytrzymac wahadlowiec, jest maz pojazdem raczej kruchym jak i rowniez przy przeciazeniach znacznie przekraczajacych 3 gram moglby sie
rozleciec. Jedna z procedur zwiazanych z takowym zagrozeniem wydaje sie wylaczenie poprzez zaloge okreslonego z silnikow, o ile wszelakie nie
zostana zdlawione automatycznie. Wylaczenie nadrzednego silnika (MECO–Main Engine Cutoff) nastepuje po 8, piec minuty poprzez starcie. Migiem
przeciazenie spada wtedy pochodzace z 3 gram do zera. Jestesmy od chwili tej momencie w stanie niewazkosci!

Ladowanie.

W ciagu schodzenia w celu ladowania przeciazenia nie znajduja sie zbyt duze – w najwyzszym stopniu wynosza blisko 1, piec g (przy koncowym
skrecie na ladowisko moga na krotko osiagnac dwie, 5 g). Astronautom, jacy przebywali mogl niewazkosci poprzez tydzien badz dwa, moga byc sie duze.
Maja oni uczucie, iz sa wgniatani w fotele. Przy wznoszeniu sie krzepy przeciazenia funkcjonuja prostopadle w celu kregoslupa, jakie mozliwosci jest
odczuwane, jakby niewidzialna dlon naciskala na piers. Przy powrocie przeciazenie odrabia wzdluz kregoslupa i daja sie o sobie znac, jakby ow sama
reka wywierala napor na twoje ramiona.
Zeby zwiekszyc swoje szanse poprzednio omdleniem w czasie ladowania, ktore jest polaczone z odplywem krwi pochodzace z gornej czesci ciala
(rowniez mozgu) jak i rowniez przeplywem w dol, astronauci rozwijaja ubrania antyprzeciazeniowe. Sa ow lampy led podobne w celu tych, ktore nosza
piloci i prezentuja sie jak kowbojskie ochraniacze. Obejmuja nogi jak i rowniez brzuch wypelnionymi powietrzem pecherzami. Przed pojawieniem sie
przeciazen podczas schodzenia w celu ladowania ubrania naciskaja dzieki nogi jak i rowniez brzuch jak wielki gorset. Powstrzymuje ruch krwi w dol ciala.
Wraz z wieksza iloscia krwi po gornej swoim czesci astronauta ma duze szanse wystrzegac sie omdlenia.

Niewazkosc

Co to jest niewazkosc?

Mozna rzec, ze niewazkosc jest swobodnym lotem. Niektore osoby astronauci czuja cos po rodzaju spadania, inni przyrownuja to odczucie bardziej w
celu przewracania sie. Gdy znalezli sie po sie tejze sytuacji, lapali sie zbytnio jakis pewny uchwyt. Przydarza sie to najczesciej wewnatrz, w ktorym nie
ma okien jak i rowniez najprawdopodobniej niedostatek bodzcow wizualnych powoduje taka iluzje.

Wakacyjne wojaze po wahadlowcu.

W stanie niewazkosci jednym ruchem palca mozna sprawic, iz cialo poszybuje przez kabine (nogi, poza tym, ze znajduja sie zwienczeniem tulowia, w
kosmosie sa bezuzyteczne). Jednak nalezy uwazac, albowiem gwaltowny ruch moze sprowadzic bolesne zetkniecie z przeciwlegla sciana. Tego rodzaju
sztuczki nie zdarzaja sie aczkolwiek zbyt niejednokrotnie. Astronauci szybko ucza sie kontrolowac jak i rowniez amortyzowac ruchy za pomoca palcow.
Ciezkie kwestii, np. 40-kilogramowe skladane fotele, z jakimi w czasie symulacji na Ziemi stalo sie troche komplikacji, mozna przesuwac bez
najmniejszego klopotu. Na przyzwyczajenie sie na dodatek stanu trzeba jednak nieco czasu. Aczkolwiek po blisko godzinie rozum zaczyna znosic fakt, iz
na orbicie nie ma „dolu― ani „gory―; cialo jest w stanie sie ustawiac w dowolnej pozycji.

Dolegliwosci zwiazane pochodzace z niewazkoscia.

Mimo ze polozenie organizmu nie ma nic wspolnego z naplywaniem krwi w celu glowy, wszelcy astronauci odczuja sie aczkolwiek, jakby stali na
lepetynie. Jest to spowodowane fizjologicznym rezultatem nazywanym poprzez lekarzy pochodzace z NASA wznoszeniem sie plynow. Na Ziemi
grawitacja powoduje, iz wiele plynow fizjologicznych dysponuje tendencje w celu opadania jak i rowniez gromadzenia sie w dolnych partiach ciala. Po
paru godzinach przebywania w stanie niewazkosci plyny owe rownomiernie rozchodza sie poprzez calym ciele. Nogi staja sie nieco szczuplejsze,
natomiast tulow odrobine sie zwieksza. Klatki piersiowe – obok kobiet a takze mezczyzn – w stanie niewazkosci staja sie wiecej okazale. Kazde
miesnie gornej czesci organizmu sa napeczniale. Oczy moga byc sie nizsze, ale to tylko zludzenie- to buzie lekko puchnie i staje sie pelniejsza. Znikaja
wszelkie faldy skorne pochodzace z twarzy. Siec talii obniza sie o okolo piec cm, stopa staje sie drobniejsza, a wskutek rozszerzania sie dyskow
miedzykregowych w kregoslupie wzrost zwieksza sie o blisko 5 cm. Zmienia sie rowniez budowa ciala. Stawy ukladaja sie po pozycji srodkowej miedzy
skrajnymi polozeniami a mianowicie glowa lekko pochylona do przodu, plecy zaokraglone, ugiete po lokciach lapy unosza sie same, natomiast nogi sa w
polprzysiadzie.
Gdy okret jest dzieki orbicie jak i rowniez zaloga zlokalizowany jest w stanie niewazkosci, astronauci zdecydowanie odczuwaja doplyw krwi w celu klatki
piersiowej i glowy. Niewazkosc wywoluje takze niedroznosc nosa, bedaca mniej uciazliwa niz na calym swiecie, bo co najmniej nic nie kapie ani nie
cieknie z nosa, i opuchlizne twarzy. Pod spodem wplywem niewazkosci obserwowano obok kosmonautow zminimalizowanie sie czestosci skurczow
serduszka i spadek cisnienia tetniczego krwi, zminimalizowanie wydzielani sokow w zoladku, zwiekszenie wydzielania moczu, powiekszenie zuzycia tlenu
i wydalania dwutlenku wegla. Obserwowano takze zmiany po skladzie krwi: pojawienie sie wiekszych wielkosci wapnia, fosforu i siarki, a rownolegle
ubytek tychze pierwiastkow pochodzace z kosci. Powoduje to odwapnienie kosci, jakie mozliwosci czyni halasuje kruchymi. Skutek ten jest w stanie
ograniczac epoka, ktory ludzie moga stosunkowo bezpiecznie dla zdrowia spedzic w stanie niewazkosci. Podczas glownych kilku dzionki na orbicie
wiekszosc astronautow cierpi dzieki rozne slabosci okreslane ogolnie mianem przypadlosci kosmicznej. Symptomy trwaja dopoty, dopoki cialo nie
przywyknie do nowych warunkow. Rosjanie przeprowadzili aczkolwiek eksperymenty polegajace na ciaglej pracy astronauty przez wiecej niz rok jak i
rowniez nie znajdowali zadnych nieodwracalnych zmian chorobowych. W przyszlosci planuje sie ustrzec sie problemow dotyczacych niewazkoscia
podczas dlugich lotow zalogowych poprzez wprawienie po ruch obrotowy, dzieki czemu otrzyma sie tak zwanym. „sztuczna grawitacje―.

Zabawy pochodzace z niewazkoscia.

Na pokladzie orbitera nie jest mozliwe, by astronauta mogl wahac sie nieruchomo posrodku kabiny. Musialby wpierw jego ktos przytrzymac na srodku
kabiny, natomiast nastepnie puscic bez przykladania nawet znikomych sil. Po kabinie musialby byc zerowy ruch powietrza oraz zerowe przyspieszenie
wahadlowca. Ale aczkolwiek powietrze po kabinie krazy, a krzepy wytwarzane poprzez wahadlowiec nigdy nie znajduja sie zerowe. Chociazby podczas
swobodnego dryfowania – przy wylaczonych wszystkich motorach – okret jest narazony na nieustanne podmuchy bardzo slabego wiatru czasteczek,
jakie mozliwosci powoduje wplywu rzedu mikro-g (milionowych czesci g), ktore niszcza wspaniala niewazkosc, potrzebna do rzeczywistego pozostania po
bezruchu.
Mogl niewazkosci guzik nie cieknie ani nie kapie. Woda, tak jak wszelakie ciecze, wowczas gdy moze sie swobodnie unosic, przybiera ksztalt idealnej
kuli. Dlaczego? Poniewaz czasteczki cieczy przyciagaja sie wzajemnie. Kulka powstaje wskutek wlasciwosci cieczy zwanej przyciaganiem
powierzchniowym. Napiecie powierzchniowe jest rowniez po cieczach na calym swiecie, lecz moc ziemskiej grawitacji znacznie przewaza nad slabymi
oddzialywaniami miedzyczasteczkowymi. Obserwowanie funkcjonowania sil stresu powierzchniowego po warunkach niewazkosci jest bardzo zabawne.
Jak powoli wyciskasz wode pochodzace z bidonu, struga blyskawicznie zamienia sie po idealna kule, tak samo sie zachowuje plyn wydostajaca sie z
naszego ciala, na przyklad krew, mocz czy pot. Mimo to rozrywki woda dzieki pokladzie wahadlowca wymagaja czynu duzej ostroznosci. Gdyby dostala
sie w celu systemu klimatyzacyjnego, zostalaby rozpylona wsrod sprzetow elektronicznych, jakie mozliwosci mogloby sprowadzic zwarcie.
A co z paleniem swieczki? Na Ziemi dla swiecy wosk wydaje sie paliwem, natomiast powietrze pochodzeniem tlenu koniecznego do palenia. Powietrze
ogrzane pod plomieniem staje sie lzejsze i unosi sie do gory. Na swoim miejsce po okolice dolnej czesci plomienia naplywa nowe powietrze pochodzace
z wieksza iloscia tlenu. Swieca pali sie, poniewaz plomien caly czas wydaje sie zasilany paliwem (wosk) jak i rowniez tlenem (powietrze). Teraz
przesledzmy, co dzialoby sie dzieki pokladzie wahadlowca. Przede wszystkim plomien nie mialby ksztaltu lezki, tylko kuli, poniewaz mogl niewazkosci nie
zachodzi przebieg konwekcji. Na Ziemi cieple powietrze unosi sie do gory, bowiem ogrzane czasteczki poruszaja sie szybciej, powietrze staje sie
rzadsze, a wiec lzejsze od chwili otoczenia. Mogl niewazkosci nieco nie moze istniec lzejsze od chwili czegos odrebnego. Wszystko, razem z cieplym i
ozieblym powietrzem wazy tyle samo: zero. Innymi slowy, ze swieca po wyczerpaniu calego zapasu tlenu pochodzace z knota najzwyczajniej w swiecie
zgasnie. Tylko i wylacznie przez tresciwy czas mozna zobaczyc by stalo sie kule ognia. Wyjasnienie to zaklada, iz w kabinie nie byloby ruchow powietrza,
ktore dostarczylyby tlen po poblize plonacego knota. Faktycznie na pokladzie wahadlowca bezustannie pracuja wentylatory mieszajace powietrze, wiec
zapewne swieca jakos by sie palila.
Jedna z imprez na orbicie jest puszczanie papierowych samolotow, ktore nastepnie lataja poprzez calym wahadlowcu. Lataja aczkolwiek inaczej niz na
Ziemi. Poniewaz nie ma grawitacji, ktora sciagalaby je dzieki dol, samolociki szybuja bez przerwy.

Pora snu.

Po calym dniu uciazliwej pracy astronauci ida kimac. Sen mogl niewazkosci wydaje sie podobno tak bardzo relaksujacy, iz po powrocie na Ziemie
astronauci czuja niewygode nawet w najwygodniejszym lozu. Mowienie o lezeniu w czasie spania mogl niewazkosci wydaje sie pozbawione znaczenia, w
wahadlowcu nie ma, totez lozek. Astronauci moga kimac gdziekolwiek. Wszystka orientacja po przestrzeni wydaje sie dozwolona, albowiem kazde
obszary i kazda orientacja mogl niewazkosci znajduja sie identyczne. Teoretycznie spiaca zaloga moglaby chetnie dryfowac po kabinie dzieki
podobienstwo drobinek kurzu. Bytowalby to aczkolwiek niepraktyczne, albowiem wszyscy bezustannie by sie budzili, zderzajac sie ze soba i obijajac o
przedmioty w kabinie, a o ile ktos pragnal skorzystac pochodzace z toalety, musialby rozgarniac fruwajace ciala. Totez wiekszosc astronautow uzywa
terminowo snu spiworow, ktore mozna przymocowac w celu sciany badz sufitu. Jak zamkniesz sie w nim dzieki zamek natychmiastowy, nie tylko nie
wyfruniesz, jednakze jest panstwu na dodatek rozkosznie cieplo. Wolno tez wylacznie przypasac sie do fotela dowodcy badz pilota, bez zadnego spiwora.
Na gornym pokladzie spi sie aczkolwiek marnie, bowiem wschodzace plus minus, co 45 minut Prmienie sloneczne budzi ostrym swiatlem jak i rowniez
cieplem. Pejzaz spiacych astronautow jest niesamowity, a najbardziej dziwacznie prezentuja sie rece, falujace przed pierwotnego uspionymi cialami.

Kometa wymiotna.

Jedynym wybiegiem przygotowania osoby i aparatury doswiadczalnej w celu stanu niewazkosci jest rekojmia im tego typu warunkow, ktore panuja w
czasie swobodnego spadania cial pod spodem wplywem grawitacji. W Narodowej Agencji w celu spraw Aeronautyki i Powierzchni Kosmicznej ( National
Aeronautics and Space Administration –NASA) uzywa sie do tego zamiarze pasazerskiego boeinga. Samolot wprowadza sie dzieki trajkoterie
przypominajaca tor diabelskiej kolejki pochodzace z wesolego miasteczka. Na kazdym wierzcholku pilot kieruje pysk samolotu w dol. Ten posuniecie
doslownie wyklucza pasazerom podloge spod stop i pozwala im schodzic w dol swobodnie – wszystko w srodku odrzutowca na chwile staje sie
niewazkie. Niestety, gdy tylko pysk samolotu zblizy sie pod dostatkiem do gleby, pilot wylatuje z nurkowania i calosc wewnatrz pozostaje przyszpilone w
celu podlogi pochodzace z sila blisko 1, 12 g (prawie 2 razy wieksza niz normalne ciazenie). Nastepnie samolot wznosi sie w gore i posuniecie sie mowi.
Po godzinie lotu naszym wehikulem wylacznie nieliczni nie odczuwaja slabosci choroby lokomocyjnej. Koniec niewazkosci.
Niewazkosc dzieki orbicie nie jest wynikiem oddalenia od Ziemi i astronauci nie zatem zaczynaja odczuc ciazenie podczas schodzenia w celu ladowania,
iz zblizaja sie do przesrtrzeni planety. Historia sie tak bardzo, dlatego, iz atmosfera wyhamowuje swobodny spadek wahadlowca. Fenomen to zwiastuje w
kabinie deszcze zapomnianych drobiazgow. Za kazdym razem znajda sie jakies drobne przedmioty, ktore zapodziewaja po katach kabinowymi i
przebywaja niezauwazone w czasie sprzatania poprzednio zejsciem pochodzace z orbity. To zgubione draze, olowki, drobne baterie, okruchy zywnosci.
Jak wahadlowiec zwolni, wyhamowany z racji tarcia gornych warstw atmosfery (na wysokosci okolo 120 km). Ow zapomniane towary zaczynaja
zmniejszac sie na podloge. Astronauci rowniez beda zmniejszac sie, az zatrzyma ich podloga. Zaczna odczuc sile ciazenia. Od tejze chwili nie ma juz
niewazkosci. Im gestsza staje sie klimat, tym predzej zwalnia wahadlowiec i naszym wiekszy napor (wieksze ciazenie) odczuwaja astronauci. To, iz sa
przypieci do foteli nie adaptuje nacisku. Zwyczajnie sa wciskani w fotele zamiast istniec przyciskani w celu podlogi.

Niedociazenie

Niedociazenie to stan cial materialnych wystepujacy przy zmniejszeniu ich ciezaru ponizej ciezaru wystepujacego dzieki powierzchni Ziemi. Wystepuje
podczas upadkow i swobodnego spadania cial po atmosferze, w jakiej nie zyskuja one niewazkosci wskutek bycia oporu osrodka (opor aerodynamiczny),
a takze podczas lotu po samolocie poprzez torze zblizonym do keplerowskiego. Wystepuje rowniez wtedy, wowczas gdy wartosc szybszego jest mniejsza
od zalety przyspieszenia ziemskiego. Niedociazenie mozna uwazac za na wstepie przyblizenie postaci niewazkosci jak i rowniez dlatego analizowania,
zwlaszcza organizmow zywych rozmieszczonych w tym bedzie, dostarczaja wartosciowych informacji, zwlaszcza do preparowania kosmicznych lotow
zalogowych

Ciezarek

Masa wahadlowca.

W momencie startu kompletny wahadlowiec dysponuje mase blisko 2 mln. kg jak i rowniez wysokosc o podstawy w celu szczytu 56 m. Plynne i stale
paliwo wazy prawie 1 780 000 kg. By oderwac to od gleby, silniki na stale i ciekle paliwo powinny wytworzyc ciag 33 tys. kN. Samodzielnie orbiter
dysponuje okolo 37 m dlugosci, liczac od chwili dzioba w celu ogona jak i rowniez 24 m szerokosci miedzy koncami skrzydel. Jego wiele wynosi bez
paliwa manewrowego i ekwipunku okolo 78, 5 tys. kg. Kazde trzy motory na paliwo ciekle, bedace z tylu, sporzadzaja ciag blisko 1780 kN. Luk
spedycyjny ma 18 m dlugosci i cztery, 5 m srednicy. Na orbite o malej inklinacji i wysokosci 240 km wahadlowiec jest w stanie w nim zmiescic okolo 27
tys. kg ladunku. Na orbite o duzej inklinacji moze zarekwirowac tylko dwadziescia 700 kg.

Masa jednostki.

Astronauci po kosmosie „traca na wadze―, poniewaz spadaja swobodnie. Sprobuje to objasnic. Pan X stoi na samej gorze wiezowca jak i rowniez
odczytuje dzieki skali rangi swoj ciezarek – 78 kg. Jak ktos inny przetnie liny to winda spada. Mezczyzna X takze spada wraz ze swa waga. Oboje
spadaja chetnie z przyspieszeniem ziemskim gram (pomijajac sprzeciw powietrza jak i rowniez wszystkie pozostale opory). Skala wagi demonstruje zero.
Mezczyzna X guzik nie wazy – bedzie w stanie niewazkosci jak i rowniez za kazdym razem, wowczas gdy porusza sie swobodnie pod spodem
wplywem grawitacji i guzik nie utrudnia mu przyspieszac lub zwalniac, jest w stanie niewazkosci. Jednak w kazdej sytuacji mozna obliczyc ciezar
organizmu pozostajacego mogl niewazkosci, jakie mozliwosci jest uzyteczne w niejakich eksperymentach lekarskich prowadzonych po kosmosie. To
mozliwe za sprawa specjalnemu urzadzeniu skonstruowanemu po NASA, ktore pozwala okreslic mase organizmu w warunkach panujacych dzieki
pokladzie statku kosmicznego. Dzialanie tego wyekwipowania polega dzieki wykorzystaniu po praktyce moralow wynikajacych pochodzace z II maksymy
dynamiki Newtona, ktora opisuje wzor:
F= m•a
Rownanie to powiada, ze moc F (w tym wypadku sila ciezkosci, czyli ciezarek, ktory obrazuje waga) wydaje sie rowna masie m pomnozone przez
przyspieszenie a (na Ziemi to przyspieszenie ziemskie g). Znajac swoja mase w kosmosie, latwo mozna obliczyc, jak zmienia sie ciezar po kosmosie po
porownaniem pochodzace z ciezarem na calym swiecie. W zaleznosci od koniecznosci mozna nasz wzor przeksztalcac i oceniac na przyklad wage w
danym momencie na Ziemi znawszy tylko mase m jak i rowniez wartosc szybszego ziemskiego gram.
W kosmosie mozna jesc, ile sie chce, jak i rowniez nie przybrac na wadze nawet o gram, albowiem w stanie niewazkosci nie mozna przerobic ciezaru.
Jednakze mozna przerobic mase. Gdy wrocisz dzieki Ziemie jak i rowniez staniesz dzieki wadze, ow dodatkowa wiele objawi sie w postaci paru
dodatkowych kilogramow. Na tym wlasnie polega roznica miedzy masa a ciezarem. Masa nie zalezy od chwili grawitacji jak i rowniez jest w kazdej
sytuacji nawet w bedzie niewazkosci. Masa to najzwyczajniej w swiecie ilosc kompozycji, z jakiej cos sie sklada. Ciezarek natomiast jest tylko wtenczas,
gdy dzieki mase odrabia sila na przyklad sila ciazenia. Astronauci rzadko przybieraja dzieki wadze w czasie misji. Wieksza czesc z nich nawet chudnie
pare kilogramow. Przyczyny tego sa roznorodne. Niektorym podaruje sie we znaki kosmiczna choroba lokomocyjna. Poza tym wielkie podekscytowanie
polaczone z samym lotem po kosmos odbiera im chetka. Dochodza na dodatek jeszcze zaburzenia smaku z racji wznoszenia sie plynow, wlasnie tak
czas. Formowanie posilkow zabiera mnostwo czasu. Astronauci zwykle wola miec wyglad przez otwor okienny i chrupac fistaszki badz draze.

Bibliografia
„Czy po kosmosie trzeszczy w uszach? ― R. Mike Mullane wyd. Proszynski i S-ka Warszawa 2003
„W kosmicznym pojezdzie― M. Koryewo wyd. Nasza Ksiegarnia Warszawa 1966
„Swiat wiedzy―
„Zycie swiata―
„Samoloty kosmiczne― J. Nowicki, K. Ziecina wyd. Naukowo- Techniczne Warszawa 1989
www.wiem.onet.pl

You might also like