1

1.SERİM
Serim; elle veya kumaş serme makinesi ile istenen serim boyunda daha önce
saptanmış sayıda kumaş katını kesim masasının üstüne yerleştirme işlemidir. Kumaş
serme işlemine pastal atma da denilmektedir. Kumaş serme işleminin sonunda
hazırlanan pastal resmi serimin üstüne yerleştirilir.

1.1.Pastal Hazırlama ve Çoğaltma Yöntemleri

Konfeksiyon sektöründe kalıp hazırlama çalışmaları bittikten sonra kesim işlemi
için önce kesim parçalarının belirli bir uzunluktaki kumaş alanı içinde yerleşme planın
yapılması işlemine pastal hazırlama denir. Bu planlamadaki başarı maliyete etki
edeceğinden önemli bir iştir. Yerleştirmedeki en küçük bir başarısızlığın meydana
getireceği zararlar büyüktür. Uygulamada şu hususlara dikkat edilmelidir.

1) Uygulamada kullanılacak olan kumaşın eninin geniş veya dar olmasına, desen
yönüne, kadife türü kumaşlarda tüy yönüne ve özellikle giysinin duruşunda önem
taşıyan düz iplik yönüne dikkat edilmelidir.
2) Her bedenin kendine ait parçaları aynı yerde toplanmalıdır.
3) Kumaş üzerinde en ekonomik yerleşim planı göz önünde bulunmalıdır

Şekil 1 – Kalıpların yerleştirilmiş olduğu plan

 2

1.1.1.Pastal çoğaltma yöntemleri

Hazırlanan pastal bir defadan çok kullanılacaksa, çoğaltma yöntemlerinden birisiyle
çoğaltılabilir. Bu yöntemler sırasıyla;
1) Karbon kağıdı yöntemi(Kopya Metodu)
2) Perfore(Perfori) yöntemi
3) Fotokopi metodu
4) Ozalit kopya metodu
5) Minyatür kalıp metodu
6) Bilgisayar metodu
7) Elle çizim metodu
8) Lanner boya püskürtme metodu

Karbon kağıdı yöntemi

Kaç adet pastal isteniyorsa o kadar pastal kağıdının arasına karbon kağıdı konur ve
en üste yapılan çizim alt katlara da geçmiş olur.

Perfore yöntemi
Bu yöntemde kağıt veya deri üzerine pastal hazırlanır. Şablonların kenarında delinir.
Delme işleminde perfore aleti kullanılır. Bu deliklerden pudra veya tebeşir tozu
geçirilir. Bu şekilde hazırlanan pastal istenildiği kadar kullanılabilir.

Fotokopi yöntemi
Hazırlanan pastalın fotokopi ile çoğaltılması yöntemidir. Bu işle aydınger veya
ozalit kâğıdına yapılabilir.

Ozalit kopya yöntemi

Bu sistemde ozalit makinesinde, heatseal (yapışkan) kağıdı üzerine şablonlar en
ekonomik biçimde yerleştirilir ve sabit kalemlerle çizilir. Bu kağıdın bir kenarına kumaş
ve model no, serim boyu ve eni, beden sayısı ve numaraları yazıldıktan sonra ozalit
makinesinde yapışkan kağıda kopya edilir. Pastal (plan) artık kesime hazırdır ve serim
yapıldıktan sonra en üst kata, ütü ile yapıştırılarak kesim yapılabilir.
 3

Minyatür kalıplar yöntemi

Hazır giyim üretiminde kumaş miktarını hesaplamak ve en ekonomik şekilde
şablonların nasıl yerleşeceğini göstermek amacıyla yapılır. Hazırlanmış şablonlar, 1/5
oranında küçültülerek örnek şablonlar hazırlanır. Bu küçültme işlemi texograf adı
verilen bir aletle yapılır. Haritacılıkta kullanılan pantograf hazır giyimde texograf adıyla
kullanılmaktadır. Aletin bir ucu büyük kalıp üzerinde dolaşırken diğer ucu 1/5 oranında
kalıbı kesebilmektedir. Pastal boyu da 1/5 oranında düşünülerek minyatür kalıpların en
ekonomik şekilde yerleştirilmesi yapılıp minyatür pastal hazırlanabilmektedir.

Texograf aleti; 1- kesici masası

2- yerleştirme masası
3- fotokopi arabası,
bölümlerinden oluşur. Bu aletle çok büyük bir alanı küçük bir alanda görmemiz
mümkün olabilmektedir. Minyatür olarak hazırlanan pastal fotokopi ile büyültülerek
çoğaltılır. Minyatür kalıplar sistemin en önemli özelliği fire oranının önceden tespit
edilebilmesidir.

Bilgisayar yöntemi
Bu yöntemde işlemler bilgisayar kullanılarak yapılır. Bilgisayarın okuyucusu
şablonun etrafında dolaşarak beyne aktarır, şablonlar ekrana gelir. Kumaş eni çizilerek
ekranda belirlenir. Şablonlar en ekonomik bir şekilde yerleştirilip pastal hazırlanır.
Hazırlanan pastal özel bilgisayarlı aletin bir bölümüyle orijinal boyutta büyütülerek
çizilir.

Elle çizim metodu

Her kesrim için hazırlanacak pastal resminin üzerine şablonların etrafından elle
çizim yapılır. Çizilen pastal resmi kumaş ile birlikte kesim yapıldığı için, her kesim için
ayrı pastal resmi elle çizim yapılarak hazırlanır. Çok zaman kaybına neden olur.İlkel bir
çalışma şeklidir.

Lanner boya püskürtme metodu

Bu metot ismini kullanılan makinesinden almıştır. Bu makine İsveç patentidir.2
metre eninde kenarı raylı olan özel kesim masasına kumaşın bir boyu serilir.
 4

Kumaşın üzerine özel neme dayanıklı kağıttan hazırlanmış şablonlar kesim planına göre
yerleştirilir.Kalıpların kaymaması için özel tel kafes kalıpların üzerine kapatılır.Masada
rayla hareket eden püskürtme işlemini yapacak olan araba bu kalıpların üzerinden
geçirilir.Makine bu işlemde açık sarı renkte boya püskürtür.Kumaş üzerinden kaldırılan
kalıpların altı açık renkte(boyasız), diğer yerler ise boyanmış durumdadır.Boyalı yerler
kumaş firesidir.Bu işlemlerin sonunda pastal resmi hazırlanmış olur.

1.2. Kesim Planlaması ve Kesim Emrinin Hazırlanması

Kesim planlaması, her serim için ayrı olmak üzere ayrıntılı biçimde yapılacağından,
belirli bir sipariş emri bir dizi kesim emirlerine ayrılarak parçalanacaktır. Belirli bir
sipariş partisi, her biri değişik cins ya da değişik renk veya desende dikilecek olan
giysilerin sayısını, beden dağılımını gösteren bir dizi üretim partisine ayrılacaktır. Serim
uzunluğu, kat sayısı ve beden dağılımına göre herhangi bir bedenin hangi renkten kaç
adet kesileceği kesim emri ile belirlenir.
Kesim emri hazırlanırken şunlar göz önünde tutulmalıdır.
1) Serim yüksekliği – serim katı dik bıçağın kesme kapasitesi dikkate alınarak kat
sayısını en yüksek tutmak gerekir.
2) Kumaş sarfiyatını asgariye indirecek kesim planına uygun beden ve kat sayısı
dikkate alınmalıdır.
3) Kesim maliyetini minimuma indirmek için serimdeki beden sayısını maksimuma
çıkarmak gerekir.
4) Top planlamasındaki değerlendirmeleri göz önüne alarak uygun beden dağılımı
sağlanmalıdır.

Eğer bir elbise 2,70 m. Kumaştan çıkıyor ve pastal boyu 13,5 m. Kat sayısı 100 ise,
5 bedenden oluşmuş pastal ile ilk serimde 500 elbise elde edilecektir. Bu durumda A
drobunun 38 ve 40 bedenleri ile B drobunun 38 – 40 – 42 bedenleri aynı kesim emriyle
100 kat kesilebilir.
Geriye kalan A drobunun 42 bedeni ve B drobunun 44 bedeni, C drobunun 40 - 42
bedenleri için ayrı pastal hazırlanarak 50 katlık ikinci serim yapılabilir.25 katlık üçüncü
bir serimle de A,B,C,D droplarının 36 – 38 – 44 bedenleri kesilebilir.
 5

Burada dikkat edilen husus, hazırlanan pastallarda aynı miktarda olan bedenlerin
birleştirilmiş olmasıdır. Kesim planları hazırlandıktan sonra, bu planlara göre pastal
çizimi yapılacaktır.
Kesim emri, pastal atma (serim) ve kesim servisine pastal resmi ile birlikte gönderilir.
Bu işlemler minyatür kalıplar ile yapılmış ise serim yapılacak kişi örneğe bakarak
şablonları kumaşa yerleştirir. Ozalit makinesinde gerçek şablonları ile pastal resmi
hazırlanmış ise kesim yapacak olan kişi, bu pastalı doğrudan serilmiş kumaşın üzerine
yapıştırarak kesime başlar.

1.3. Serim İşlemi(Pastal Atma)

Kumaşların kesim emrine uygun şekilde kesim masasına (desen, tüy, hav ve
uygulanacak modelin özelliğine göre) çeşitli şekillerde kat kat serilmelerine pastal atma
denir.
Pastal atma, hazır giyimde zamandan, kumaştan ve enerjiden kazanç sağlamak için
yapılan bir serim şeklidir.

1.3.1 Serim işlemi yapılırken dikkat edilecek noktalar.

a) İstenen boyda serim yapılması gerekmektedir. (Her iki uçtan normal
tolerans payı 1,5 cm. olmalıdır.)
b) Tüy ve desen yönüne dikkat edilmelidir.
c) Bir kenarın masanın kenarıyla çakışmış olması gereklidir.
d) Final uçlarının 90° olmasına dikkat edilmelidir.
e) Kumaş ne çok gergin ne de çok gevşek serilmelidir.

1.3.2 Kumaş serim şekilleri

Kumaşların serilmesi şu şekilde yapılmaktadır.

1) Top şekline göre serim

a) Tam ende serim; geçerli bir serim şeklidir. Kat sayısı 350 ye kadar çıkabilir. Tüm
şablonlar sağ ve sol olarak hazırlanılır ve kullanılır.
b) Yarım ende serim; geçerli bir serim şekli değildir. Fazla kat sayısı yapılamaz,
kumaş katları içeriye doğru dönme ve kayma yapar. Az katlı serimde kullanılabilir. Sağ
ve sol olarak hazırlanan şablonların sadece bir tarafı kullanılır.
 6

2) Tüy yönüne göre serim

Tüylü kumaşlarda serim işlemi aşağıdaki şekillerde görüldüğü gibi yapılmaktadır.

I)
Yüz

Tek yönlü serme (Yüz üstte )

Yüz

II)

Yüz
Tek yönlü serme (Yüz altta )
Yüz

III)

Yüz
Yüz Yüz yüze serme ( Tek yönlü )

Tersi yüzü aynı olan tüy ve desen yönü aynı olmayan kumaşlarda serim aşağıdaki
gibi olur.

Yüz
Yüz Yüz yüze serme ( İki yönlü )

3) Kademeli serim
 7

Kumaş serimi kademeli şekilde de yapılabilir. Aynı pastal üzerinde farklı kumaş
katsayıları ve farklı serme uzunlukları oluşturulabilir. Bu yöntem değişik bedenlerden
değişen sayılarda kesim yapma olanağı sağlamaktadır.
Örneğin: 6 bedenli bir grafikte iki bedenden 200, iki bedenden 100, diğer iki bedenden
50 kesim yapılacaksa, önce tüm pastal boyunca 50 kat kumaş serilir, en son olarak da
ilk beden boyunca 100 kat kumaş serilir.
Serim işine başlarken, top seçiminin rastgele yapılmayıp, belli noktalara dikkat
edilmesi gerekir. Kalan top sonları ya çok az olmalı, ya da bir giysi daha kesebilecek
kadar olmalıdır. Toptan ne kadar kumaş artacağı önceden hesaplanmalıdır. Ve buna
göre de hangi topun önce kullanılacağına karar verilmelidir. Yine serim sırasında toptan
artan parçaları, pastal boyuna ve şablonların yerleşim durumuna göre değerlendirmek
mümkündür. Bu değerlendirme serme esnasında kumaş eklemesiyle yapılır. Atılan katta
yarım kalan pastal ikinci atılacak(eklenecek) katla tamamlanabilir. Bu tamamlama
yapılırken 10-15 cm. kadar tolerans payı düşünülmelidir. Böylece pastal boyunu tam
veremeyen iki eksik kumaş boyu ile bir pastal boyu tamamlanmış olacaktır.

Şekil 2 – Kademeli serim

1.3.3. Kumaş serme masaları
Serme işlemi elle veya makine ile yapılabilir. Bu işi yapabilmek için serim
masalarına ihtiyaç vardır. Bazı kumaşlarda askılı serme dediğimiz serme yöntemi
kullanılır. Bu masalar önce dik durumda tutulur. Kumaş katları asılma suretiyle serme
 8

işlemi yapılır. Daha sonra masa normal konumuna getirilerek kesme işlemi yapılır. Çok
esneyen şile bezi tipi kumaşlarda kullanılır.

Serim masaları genellikle ağaç bir yüzeyden ve demirden (köşebent veya boru)
yapılmış ayaklardan oluşur. Masa yükseklikleri ayakların altına takılmış yardımcı
düzenlerle değiştirilebilir. Masa yüzeyleri genellikle parlak, temiz ve elektrostatik
yüklenmeyi önleyici yapıdadır. Enleri ve boyları değişkendir. Normalde ortalama en 80
– 150 cm. Arasında değişir. Serme makinesinin özelliğine göre bu ölçü 2.30 m. ’ye
kadar çıkabilir. Boyları ise işletmenin büyüklüğüne göre değişir.
Masalar ne kadar uzun seçilirse çok bedenli kesme olanağı ortaya çıkacağı için
döküntü miktarı azaltılabilir. Serim masalarında serim boyunu hemen bulabilmek için
bir kenarına mezura takılması uygun olur. Kesilen katların masadan masaya nakli
sırasında kaymaları önlemek için bazı önlemler alınmalıdır. Bu önlemler:

1) En alt tabakaya kağıt sermek

2) Masanın çeşitli yerlerine delikler açmak ve bu deliklerden dışarıya hava
püskürtmek (hava yastıklı masalar)
3) Masaları hareketli bantlardan yapmak
4) Kesilen katları masadan masaya veya bant testeresine götürmek için ayakları
tekerlekli ara taşıyıcı masalar kullanmak şeklinde olur.

Ekoseli kumaşların her katta ekose tutturumunu sağlamak için özel serim masaları
kullanılır. Bu masaların kenarları iğnelerle donatılmıştır. Bu iğneler gerektiğinde masa
yüzeyine çıkabilir ve kumaş iğnelere geçirilerek serilir.
 9

Şekil 3 – Askılı pastal atma masasının dikey durumu

1.4.Serme Makine ve Aletleri

Kumaş serimi için bir takım sistemler geliştirilmiştir. Bunlar elle serim ve makine
ile serim olarak 2 grupta toplanır.
a) Elle serim
Küçük işletmelerde kullanılan bir serim şeklidir. Bir veya iki işçi iki uçtan tuttukları
kumaşı çekerek üst üste sererler. Temelde yorucu bir işlem olduğundan işlemi
kolaylaştıran bazı araçlar geliştirilmiştir. Geliştirilen bazı araçlar şunlardır:

1) Kumaş teknesi
2) Kumaş askısı
3) Çakıştırma levhası
4) Döner askı
5) Sonsuz hareketli masa
6) Hava akımlı masa
7) İğneli masa
8) Askılı masa

b) Makine ile serim:

Serim işlemini işçilikten kurtarmak için bir takım alet ve makineler geliştirilmiştir.
Bunlar:
 10

1) Basit serme makineleri: Genellikle elle itilerek hareket ettirilirler. Masa kenarına
konan raylar üzerinde araba hareket ettirilerek serme yapılır.
2) Otomatik serme makineleri: Elle itilerek serim yapan makineye bir motor
eklentisiyle otomatik serme arabaları geliştirilmiştir. Ayrıca bu makinelere bazı eklenti
aletler de takılarak serme işi daha düzgün, çabuk ve az yorucu hale getirilir. Bu aletler
şunlardır;
a) Top dönüşünü sağlayan düzen
b) Kumaşı serim sonunda kesen tertibat
c) Serim boyuna göre hareket sağlayan düzen
d) Kumaş enindeki kaymaları önleyen tertibat
e) Kazaları önlemek için ani durdurmayı sağlayan tertibat
f) Arabalara kumaş topunu koyan ve kumaş topunu alan tertibat
g) İşçinin yorulmasını azaltmak için işçi taşıyan düzen
h) Ekose kayımını önlemek için düzgün sağım yapan tertibat
1.5.Serim Makinelerinin Analizleri
Yarı otomatik ve otomatik serim makineleri, yüz yüze katlanmış serimlerde katların
uçlara yerleştirilmesi gerekliliğini ortadan kaldırırlar. Bu makinelerin kumaş topundan
kumaş topuna yapılan iş döngüsü yalnızca üç iş adımını içerir.

1) Kumaş topunun alımı ve monte edilmesi,

2) Kumaşın bir uca ya da birleşme işaretine yerleştirilmesi,
3) Bir uca itme ve serme.

Hatalı Kısımların Çıkarılması İle Meydana Gelen Serim Ekleri

Ek yerlerinin ana nedeni hasarlı kısımların varlığı ya da kumaş topunun sonu

gelmesidir. Hatalı kısımlar ek yeri yapılmasına neden olur. Serim işleminde hatalı
kısımlar kesilip çıkarıldığında ya serilen kısım kaldırılır veya serime ek yerinden devam
edilir. Böylece kumaştan azami yararlanma sağlanır. Ancak ek yerinin kötü bir şekilde
yapılması halinde ekstra bir kayıp oluşma tehlikesi vardır. Genelde emniyet payları ek
yerinin tam olarak doğruluğundan emin olmayan kesimci tarafından teklif edilir. Böyle
bir emniyet payı, örneğin ek yerinin her iki tarafında 5cm pay, metresi 10 Ykrş olan bir
kumaşta 5 Ykrş’una mal olur.
1.6.Günümüz Teknolojileri ile Serim Makineleri:
 11

1.6.1.TESAN Serim Makineleri

1. AS200 sepet beslemeli tam otomatik kumaş serme makinesi teknik

özellikleri

Resim 1

Cradle feed besleme sistemi ile tansiyonsuz ayarlanabilir kumaş serim olanağı
vardır. Touch screen (Dokunmatik kumanda paneli) istenen serim programlaması için
kolay çalışmayı destekler. Lycralı örme kumaşlar, şifon kumaşlar ve denim kumaşlara
kadar her tip kumaşın serimine uygundur. Denim ve gabardin kumaşlar için özel
tasarlanmış modelleri mevcuttur.

TEKNİK ÖZELLİKLER
Max. Kumaş Ağırlığı 160 Kg
Max. Kumaş Çapı 50 cm
Max. Hız 90 m/min
Max. Serim Yüksekliği 25 cm
Serim Genişliği 160/180/200/220/240 cm

2. AS100 yarı otomatik kumaş serme makinesi teknik özellikleri

 12

Resim 2
Her tip dokuma/örme kumaş rulo/dekatür/tüp sarım şekilleri  için  gerekli aparatlar
ile desteklenmiştir.  Kullanımı oldukça kolay, aparat  değişimi hızlı ve
pratiktir.  Nevresim ve ev tekstili için geniş en  varyasyonları bulunmaktadır

TEKNİK ÖZELLİKLER
Max. Kumaş Ağırlığı 100 Kg
Max. Kumaş Çapı 50 cm
Max. Serim Yüksekliği 25 cm
Serim Genişliği 160/180/200/220/240 cm

3. TS100 tüp kumaş serim makinesi teknik özellikleri

 13

Resim 3

Tek kişi ile hızlı ve düzgün serim, sağlam ve ergonomik tasarım, mekanik pastal
yükseklik ayarı ve tansiyon kontrolü, mekanik ayarlanabilen pastal boyu ve katsayısı,
25 cm’ den 120 cm' e kadar ayarlanabilen serim eni, serimde kolaylık sağlayabilen
debriyaj sistemi transfer masasıyla birden fazla masada kullanabilme özelliği dekatür
veya tüp kumaştan serim yapabilme özellikleri  bulunmaktadır

TEKNİK ÖZELLİKLER
Max. Kumaş Ağırlığı 40 Kg
Net Ağırlık 100 Kg
Max. Kumaş Çapı 35 cm
Max. Serim Yüksekliği 25 cm
Serim Genişliği 125 cm

1.6.2.SERKON Serim Makineleri

1. MASTER MT1 Full otomatik serim makinesi teknik özellikleri

 14

Resim 4

 Her türlü kumaşın kolay serimi

 Açık en örme rulo ya da sallama kumaş full likralı
 Dokuma rulo ya da sallama kumaş full likralı
 Tüp kumaş rulo ya da sallama full likralı
 PLC kontrollü full otomatik serim makinesi
 Dokunmatik panel ile kolay kullanım
 Direct Drive sistemi ile tek bir noktadan kolay kullanım
 Elektronik tansiyon kontrol sistemi ile zor kumaşların kolay serimi tansiyon free
 Kumaş serme ve toplama özelliği
 İleri ile geri dönüşlerde farklı hız seçimi, zamandan tasarruf
 Değişen hız duyarlı kenar kontrol sistemi
 Dakikada 100 mt. Serim hızı
 4 x 4 tahrik sistemi
 Otomatik açılır sepet sistemi ile kolay yükleme
 Emniyet sensörleri ile tehlike anında otomatik durma
 Operatör taşıyıcı platformu
 Merdiven kumaş serim özelliği
 15

Resim 5

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim Aparatı ile Serim Yüksekliği 250 mm
Zig Zag Serim Yüksekliği 220 mm
Tüp Aparatı ile Serim Yüksekliği 200 mm
Maksimum Kumaş Çapı 650 mm
Maksimum Kumaş Ağırlığı 200 kg.
Maksimum Serim Hızı 100 mt./dak.
Makine Genişlikleri 1600 – 3400 mm
Serim Masası Eni 1800 – 3600 mm
Elektrik Bilgileri 4kW/220
V/AC.50 Hz.

APARATLAR
-Kesim aparatı
-Zig zag aparatı
-Tüp aparatı
-Ön ve arka kıstırıcı
-Sallama aparatı

2. MASTER JEANS MJ1 Full otomatik serim makinesi teknik özellikleri

 16

Resim 6

 Ağır tip kumaşlar için özel üretim

- Kot kumaş, ev tekstili vb…
 PLC kontrollü full otomatik serim makinesi
 Dokunmatik panel ile kolay kullanım
 Direct Drive sistemi ile tek bir noktadan kolay kullanım
 Elektronik tansiyon kontrol sistemi ile zor kumaşların kolay serimi tansiyon free
 Kumaş serme ve toplama özelliği
 İleri ile geri dönüşlerde farklı hız seçimi, zamandan tasarruf
 Değişen hız duyarlı kenar kontrol sistemi
 Dakikada 100 mt. Serim hızı
 4 x 4 tahrik sistemi
 Otomatik açılır sepet sistemi ile kolay yükleme
 Emniyet sensörleri ile tehlike anında otomatik durma
 Operatör taşıyıcı platformu
 Merdiven kumaş serim özelliği
 17

Resim 7

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim Aparatı ile Serim Yüksekliği 250 mm
Zig Zag Serim Yüksekliği 220 mm
Maksimum Kumaş Çapı 650 mm
Maksimum Kumaş Ağırlığı 350 kg.
Maksimum Serim Hızı 100 mt./dak.
Makine Genişlikleri 1600 – 3400 mm
Serim Masası Eni 1800 – 3600 mm
Elektrik Bilgileri 5kW/220
V/AC.50 Hz.

APARATLAR
-Kesim aparatı
-Zig zag aparatı
-Ön ve arka kıstırıcı
-Yükleme vinci
 18

3. FAST WORKER FW1 Otomatik serim makinesi teknik özellikleri ve kullanımı

Resim 8

 Düşük yoğunluklu kumaşlar için üretilmiştir.

-Açık en örme rulo yada sallama kumaş düşük likralı
-Dokuma rulo yada sallama kumaş düşük likralı
-Tüp kumaş rulo yada sallama düşük likralı
 PLC kontrollü full otomatik serim makinesi
 Dokunmatik panel ile kolay kullanım
 Direct Drive sistemi ile tek bir noktadan kolay kullanım
 Manuel tansiyon kontrol sistemli
 Elektronik debriyaj sistemi ile kolay kullanım
 İleri ile geri dönüşlerde farklı hız seçimi, zamandan tasarruf
 Değişen hız duyarlı kenar kontrol sistemi
 Dakikada 80 mt. Serim hızı
 4 x 4 tahrik sistemi
 Emniyet sensörleri ile tehlike anında otomatik durma
 Operatör taşıyıcı platformu
 19

Resim 9

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim Aparatı ile Serim Yüksekliği 250 mm
Zig Zag Serim Yüksekliği 220 mm
Tüp Aparatı ile Serim Yüksekliği 200 mm
Maksimum Kumaş Çapı 500 mm
Maksimum Kumaş Ağırlığı 120 kg.
Maksimum Serim Hızı 80 mt./dak.
Makine Genişlikleri 1600 – 3400 mm
Serim Masası Eni 1800 – 3600 mm
Elektrik Bilgileri 2kW/220
V/AC.50 Hz.

APARATLAR
-Kesim aparatı
-Zig zag aparatı
-Tüp aparatı
-Ön ve arka kıstırıcı
-Sallama aparatı
 20

Makinenin Kullanımı
Operatör panelinin bulunduğu yerdeki POWER ON/OFF anahtarı sağa doğru
çevrilerek makinenin enerjisi açılır. Operatör panelinde aşağıdaki görüntü gelir. Bu
açılış sayfasıdır. Operatör paneli dokunmatik ekran özelliğine sahiptir yani işlemleri
yapmak için ekrana dokunularak işlemler gerçekleştirilir. Açılış sayfası operatör
panelinin ve makinenin fonksiyonlarının kullanılabilmesi için giriş şifresi ister bu şifre
girilmeden makine çalıştırılamaz. Şifreyi girebilmek için ekranın ortasındaki tuşların ve
el resminin olduğu tuşa basılmalıdır.

Resim 10

Tuşa basıldığında ekrana aşağıdaki görüntü gelecektir. Bu sayfada numaralı tuşlar

(KEYPAD) vasıtasıyla şifre giriş işlemi yapılır. Buradaki numaralı tuşlar diye tabir
ettiğimiz tuşların genel adı keypadtir ve ilerleyen bölümlerde bu isimle kullanılacaktır.
Burada giriş şifresi operatör tarafından girilir ve ent (ENTER) tuşuna basılır. Şifre
doğru ise ekrana ana menü sayfası gelir. Şifre makine ilk kurulum ve devreye alma
aşamasında operatöre bildirilecektir. Operatör isterse bu şifreyi değiştirebilir. Bu işlem
ilerleyen bölümlerde anlatılacak.
 21

Resim 11

Eğer şifre yanlış ise ekrana aşağıdaki görüntü gelecektir. Şifre yanlış tuşuna
basıldığında ekrana tekrar şifre giriş sayfası gelecek ve yine şifre girilmesini
isteyecektir.

Resim 12

Doğru şifre girildiğinde ekrana aşağıdaki sayfa gelecek ve makine sabit ve düşük
bir hızda başlangıç noktasına doğru hareket edecektir. Başlangıç noktasını (sıfır noktası)
belirlemek için makinede bir sensor bulunmaktadır. Bu sensor kullanılarak başlangıç
noktasının nasıl ayarlanacağı ilerleyen bölümlerde anlatılacaktır.

Resim 13
 22

Ana Menü Sayfası

Başlangıç noktasına gelindiğinde makine stop edecek ve ekrana aşağıdaki sayfa

gelecektir. Bu sayfa ana menü sayfasıdır. Bu sayfa bütün menülere geçiş yapmak için
kullanılacak.

Resim 14
Standart Ayarlar Sayfası

Ana menü sayfasında iken standart ayarlar tuşuna basıldığında ekrana aşağıdaki
sayfa gelecektir. Bu sayfada pastal boyu, masa boyu ve kat sayısı ayarları yapılır. Pastal
boyu serilecek pastalın boyunu ayarlamak için masa boyu makinenin çalışabileceği
maksimum uzunluğu belirlemek için kat sayısı serilecek pastalın kat adedini belirlemek
için kullanılır.

Resim 15
 23

Pastal Boyu Ayarlama Sayfası

Pastal boyu ibaresin altındaki ayarla tuşuna basıldığında ekrana aşağıdaki sayfa
gelecektir. Bu sayfada pastal boyu manuel ve otomatik olmak üzere iki şekilde
ayarlanabilir. Manuel ayarlamada operatör pastalın başlangıç ve bitiş noktalarını
biliyorsa kendisi girebilir. Eğer operatör başlangıç ve bitiş noktalarını bilmiyorsa
otomatik modu seçerek pastal boyunu ayarlayabilir.

Not: Seçim tuşuna her basışta yön değiştirir ayrıca bu durum manuel ve otomatik
yazılarının görünümünden de belli olur. Seçim anahtarı sol tarafa dönük iken manuel
yazısı yanar otomatik yazısı söner seçim anahtarı sağ tarafı gösterirken manuel yazısı
söner otomatik yazısı yanar.

Manuel modda ayarlama: Bu ekranın ortasındaki seçim tuşu sol tarafı yani manuel
tarafını göstermeli ve manuel yazısı belirginleşmiş olmalıdır.
Pastal boyu ayarı manuel moda alındığında manuel yazısı yanar ve manuel yazısının
altındaki tuşlardan baş ibareli tuş yanıp sönmeye başlar. Bu o anda girilecek değerin
başlangıç değeri olduğunu gösterir. Baş tuşuna basıldığında ekrana keypad gelir.
Keypad üzerindeki numara tuşları vasıtasıyla başlangıç değeri girilir (örneğin 0.00)
ve enter tuşuna basılır. Keypad ekrandan kaybolacaktır ve aşağıdaki başnoktası
ibaresinin karşısındaki değere 0.00 değeri atanacaktır. Manuel yazısının altındaki
tuşlardan son ibareli tuş yanıp sönmeye başlar. Bu o anda girilecek değerin bitiş değeri
olduğunu gösterir. Son tuşuna basıldığında ekrana keypad gelir. Keypad üzerindeki
numara tuşları vasıtasıyla bitiş değeri girilir (örneğin 5.00) ve enter tuşuna basılır.
Keypad ekrandan kaybolacaktır ve aşağıdaki son noktası ibaresinin karşısındaki değere
5.00 değeri atanacaktır. Pastal boyu ibaresinin karşısındaki değer serilecek olan
hesaplanmış net pastal boyunu gösterir. Eğer girilen son nokta değeri başnokta
değerinden küçük olursa ekrana Resim 17 ’deki hata mesajı gelecektir. Bu durumda
ekrana dokunarak tekrar Resim 16 ’daki sayfa dönülür doğru değer girilir. Pastal boyu
ayarlama sayfasından menü tuşuna basarak ana menüye veya otomatik tuşuna basarak
otomatik çalışma sayfasına veya geri dön tuşuna basarak Resim 15 ‘deki bir önceki
sayfaya dönülebilir.
 24

Otomatik modda ayarlama: Bu ekranın ortasındaki seçim tuşu sağ tarafı yani otomatik
tarafını göstermeli ve otomatik yazısı belirginleşmiş olmalıdır.Bunun için önce pastal
kâğıdı masanın üzerine serilir kâğıdın baş tarafı başlangıç noktasına göre ayarlanır.
Pastal boyu ayarı otomatik moda alındığında otomatik yazısı yanar ve otomatik
yazısının altındaki tuşlardan baş ibareli tuş yanıp sönmeye başlar. Bu o anda girilecek
değerin başlangıç değeri olduğunu gösterir. Bu arada ekranda mesafe ibaresinin
karşısındaki rakamlar o onda bulunulan noktayı metre cinsinden göstermektedir.
İstenilen herhangi bir yerde otomatik tarafındaki baş tuşuna basarak başlangıç noktası
belirlenir. Daha sonra makine manuel koldan ileri doğru hareket ettirilir. Pastal
kâğıdının son noktasına kadar gidilip durdurulur. Bu sırada ekranda otomatik
tarafındaki son ibareli tuş yanıp söner konumda olacaktır. Son tuşuna basılır ve pastalın
bitiş noktası da ayarlanmış olur. Eğer girilen son nokta değeri başnokta değerinden
küçük olursa ekrana Resim 17 deki hata mesajı gelecektir. Bu durumda ekrana
dokunarak tekrar Resim 16 ’daki sayfa dönülür doğru değer girilir. Pastal boyu
ayarlama sayfasından menü tuşuna basarak ana menüye veya otomatik tuşuna basarak
otomatik çalışma sayfasına veya geri dön tuşuna basarak Resim 15 ’deki bir önceki
sayfaya dönülebilir.

Resim 16
 25

Resim 17
Ekstra Ayarlar Sayfası

Ana menü sayfasında iken ekstra ayarlar tuşuna basıldığında ekrana aşağıdaki
Resim 18 ’deki görüntü gelecektir. Bu sayfada giriş şifresi değiştirilebilir, kat sayısı
arttırılabilir, azaltılabilir veya sıfırlanabilir, kesim yapıldıktan sonraki asansörün yukarı
kalkış süresi değiştirilebilir, giriş ve çıkış test sayfalarına geçiş yapılabilir.

Giriş Şifresinin Değiştirilmesi: Giriş şifresini değiştirmek için giriş şifresi ibaresinin
karşısındaki rakamların üzerine basıldığında ekrana keypad gelecektir. Keypad
üzerindeki numara tuşları vasıtasıyla 4 haneli şifre girilir ve enter tuşuna basılır bu
durumda şifre değişmiş olacaktır yetkisiz birinin şifreyi değiştirmemesi ve girilen
şifrenin unutulmaması gerekir.

Kat Sayısının Değiştirilmesi: Kat sayısı ibaresinin karşısındaki + tuşuna basılarak kat
sayısı manuel olarak arttırılabilir her basışta bir sayı artacaktır. – tuşuna basıldığında kat
satısı manuel olarak azaltılabilir her basışta bir sayı azalacaktır R tuşuna bir müddet
basılı tutulduğunda kat sayısı sıfırlanır.

Asansör Kalkış Zamanının Değiştirilmesi: Tek yönlü serim yaparken kesme işlemi
bittiği anda asansör bir miktar yukarı kalkar bu ayar asansörün ne kadar mesafe
kalkacağını belirler. Bu ayarı yapmak için asansör kalkış zamanı ibaresinin karşısındaki
rakamların üzerine basıldığında ekrana keypad gelir. Keypad üzerindeki tuşlar vasıtası
ile istenilen değer girilerek enter tuşuna basılır böylece değişiklik yapılmış olur.
 26

Ekstra ayarlar sayfasından menü tuşuna basarak ana menü sayfasına veya otomatik
tuşuna basarak otomatik çalışma sayfasına dönülebilir.

Test Sayfasına Geçiş: Test tuşuna basıldığında Resim 29’daki sayfaya geçilebilir. Bu
sayfada PLC’ ye ait giriş çıkışların durumları izlenebilir.

Resim 18
Otomatik Çalışma Sayfası

Ana menü sayfasında iken otomatik tuşuna basıldığında ekrana aşağıdaki Resim 19
’daki görüntü gelecektir. Bundan önceki bölümlerde anlatılan ayarlar yapıldıktan sonra
makinenin tüm fonksiyonlarının ve işlemlerinin gerçekleştirildiği genel çalışma sayfası
aynı zamanda en çok kullanılacak sayfası bu sayfadır. Bu yüzden bu sayfanın
operatörün bu sayfayı tam olarak öğrenmiş olması gerekmektedir. Bu sayfada şu
işlemler yapılabilir: serme modu tek yüz veya zig zag olarak seçilebilir, kenar hizalama
modu otomatik manuel olarak seçilebilir, kumaş serme yönü serme toplama olarak
seçilebilir, makinenin ileri yönde ve geri yönde çalıma hızı görülebilir, mevcut kat
sayısı görülebilir, anlık mesafe görülebilir, programlanmış baş, son noktaları ve
hesaplanmış net pastal boyu değerleri görülebilir, kumaşı çeken silindirlerin dönmesi
devre dışı bırakılabilir, ileri ve geri yönde start verilebilir veya makine hareket
halindeyken stop edilebilir, başta ve sonda stop etme komutu verilebilir, manuel olarak
kesim işlemi yapılabilir, manuel olarak klepe açma işlemi yapılabilir, ek noktasına git
komutu verilebilir.
 27

Resim 19
Çalışma Modları Seçimi ve Makinenin Çalıştırılması

Tek Yüz Zig Zag Modu Seçimi: Serim ibaresi olan tuşta tek y. ve çift y. seçenekleri
vardır. Eğer kesimli tek yönlü olarak serim yapılacaksa tuşa basılarak ibare serim tek y.
haline getirilir. Bu durumda iken kesim aparatı makineye takılmış olmalıdır bu konu ile
ilgili bilgi ileriki bölümlerde anlatılacak. Tuşa tekrar basıldığında ibare serim çift y.
haline gelir aynı zamanda tuşun iç rengi değişir. Bu durumda iken zigzag aparatı
takılmış olmalıdır bu konu ile ilgili bilgi ileriki bölümlerde anlatılacak.

Kumaş Ser Topla Modu: Bu tuş kumaşı çeken silindirlerin dönmesini veya durmasını
sağlar. Tuşta kumaş ser ibaresi varken makinenin çalışması esnasında silindirler döner.
Tuşa basıldığında ibare kumaş topla şeklinde değişir aynı zamanda tuşun iç rengi değişir
ve makinenin çalışması esnasında silindirlerin boşa çıkmasını ve elle silindirin geri
yönde çevrilerek bir miktar kumaşın geri toplanmasını sağlar. Tekrar serme yönüne
almak için tuşa basılır ibare kumaş ser’e dönüşür.

Kenar Hizalama Otomatik Manuel Modu: Kenar ibaresi olan tuşta man ve oto
seçenekleri vardır. Eğer kenar hizalama otomatik modda çalışacaksa tuşa basılarak ibare
kenar oto haline getirilir aynı zamanda tuşun iç rengi değişir. Bu durumda iken
makinenin serim yapması esnasında kenar hizalamayı otomatik olarak yapması
sağlanmış olur. Tekrar manuel moda almak için aynı tuşa yine basılır tuştaki ibare tekrar
kenar man halini alır böylece kenar hizalama modu manuele geçmiş olur.
 28

Program On/Off Modu: Makinenin programlanmış alan içerisinde veya tüm masa
boyunca çalışmasını sağlar. Program off’ ta iken sadece manuel kol kullanılarak
başlangıç noktası ile masa boyu olarak tanımlanmış olan nokta arasında sınırsız olarak
hareket edilebilmesini sağlar. Ekrandaki diğer tuşların hiçbiri işlem yapmaz. Tuşa
basılarak tuştaki ibare Prog. On haline dönüştürülür aynı zamanda tuşun iç rengi değişir.
Bu durumda iken ekrandaki bütün tuşlar kullanılabilir hale gelir ve makine ister tek
yönde ister çift yönde ister manuelde ister otomatikte olsun sadece ve sadece daha
önceden programlanmış olan başlangıç ve bitiş noktaları arasında hareket eder bu alanın
dışına çıkmaz. Bu alana çalışma alanı denir. Makineyi çalıma alanından çıkartmak için
Prog. On ibareli tuşa basılarak Prog. Off haline dönüştürülmelidir.

İleri Start: Program on modunda ister tek yön ister çift yönde iken pastalın herhangi bir
noktasında bu tuşa basıldığında makine ileri yöne doğru start alır ve tuşun iç rengi
değişir.

Geri Start: Program on modunda ister tek yön ister çift yönde iken pastalın herhangi bir
noktasında bu tuşa basıldığında makine geri yöne doğru start alır ve tuşun iç rengi
değişir.

Stop: Makine hareket halinde iken hangi yöne giderse gitsin bu tuşa basıldığında
kontrollü olarak yavaşlayacak ve duracaktır aynı zamanda tuşun iç rengi değişir.

Başta Stop: Makine hareket halinde iken bu tuşa basıldığında tuşun iç rengi yanıp
sönmeye başlar ve makine başlangıç noktasına geldiğinde otomatik olarak stop eder.
Eğer tek yön modda çalışılıyor ise bu işlem yapıldığında kesme işlemini yapmadan stop
eder daha sonra kesme işlemi yapılarak sermeye devam edilecekse geri start tuşuna
basarak işleme devam edilir, kesme işlemi yapılmadan serime devam edilecekse ileri
start tuşuna basılarak işleme devam edilir.

Sonda Stop: Makine hareket halinde iken bu tuşa basıldığında tuşun iç rengi yanıp
sönmeye başlar ve makine bitiş noktasına geldiğinde otomatik olarak stop eder. Geri
start tuşuna basarak işleme devam edilir.

Manuel Kesim İşlemi: Program on’da ve tek yön modda iken pastalın herhangi bir
noktasında makine stop durumunda iken kesme ibareli tuşa basıldığında bıçak bir
kereye mahsus ileri gidip geri gelerek kesme işlemini tamamlar.
 29

Manuel Klepe Açma İşlemi: Kesme işlemi yapıldıktan sonra klepe kapalı kalacaktır bu
durumda iken klepe aç ibareli tuşun iç rengi yanıp sönecektir. Klepe’ yi açmak için
klepe aç ibareli tuşa basıldığında klepe açılacak ve yanıp sönen tuşun iç rengi tamamen
sönecektir.

Ek noktasına git işlemi: Bu işlemin yapılabilmesi için ek noktaları ileriki bölümlerde

anlatılan şekilde tanımlanmış olmalıdır. Makine hareket halinde iken stop komutu
verilip makine durdurulduktan sonra eke git tuşuna basıldığında hangi yöne giderken
durdurulmuşsa o yönün tersi yönündeki en yakın ek notasına gider. Eğer geri yöne
doğru serim yapılırken stop edilirse ileri yön tarafındaki en yakın ek noktasına gider ve
durur. Ek noktasına gitmeden önce ekrana Resim 20’deki görüntü gelir bu ekran en
yakın ek noktasının bulunduğunu ve bu noktaya ait bilgileri içerir ek noktasına git
ibaresi bulunan tuşa basıldığında makine bulunan ek noktasına doğru hareket eder ek
noktasına geldiğinde stop eder ve operatörün start vermesini bekler. Eğer o anki
bulunulan yere uygun bir ek noktası bulunamazsa ekrana Resim 21’deki görüntü gelir.
İşlemi iptal et ibareli tuşa basıldığında ekrana otomatik çalışma sayfası geri gelir bundan
sonra operatör istediği herhangi bir işlemle çalışmaya devam edebilir.

Resim 20
 30

Resim 21
Değerleri İzleme

İleri hız: Makinenin ileri yön için ayarlanan hızını gösterir. İleri hız ibaresinin sol
tarafındaki rakamlar o anki hızın maksimum hıza göre yüzde olarak oranını gösterir.
Makine zigzag modda iken hem ileri hem geri giderken bu hızı kullanır, tek yön modda
iken sadece ileri yönde giderken bu hızı kullanır.

Geri hız: Makinenin geri yön için ayarlanan hızını gösterir. Geri hız ibaresinin sol
tarafındaki rakamlar o anki hızın maksimum hıza göre yüzde olarak oranını gösterir.
makine bu hızı sadece tek yön modda geri giderken kullanır.

Not: Bu açıklamalara göre makine tek yön modda kullanılırken ileri hızı ve geri yön
hızları ayrı ayrı ayarlanabilmektedir, zigzag modda iken ise ileri ve geri yön hızları
aynıdır.Kat sayısı: kat sayısı ibaresinin karşısındaki rakamlar o ana kadar atılmış olan
kat adedini gösterir. Kat sayısı ibaresinin sol tarafındaki rakamlar atılmış olan kat
sayısının programlanmış olan hedef kat sayısına olan oranını göstermektedir.

Mesafe: Makinenin o anda masanın hangi bölgesinde olduğunu metre cinsinden

göstermektedir.

Pastal Boyu: Programlanmış olan serilecek net pastal boyunu göstermektedir.

Baş: Programlanmış olan pastal başlangıç noktasını göstermektedir.

Son: Programlanmış olan pastal bitiş noktasını göstermektedir.

 31

Manuel Çalışma Sayfası

Ana menü sayfasında iken manuel ibareli tuşa basıldığında ekranda resim 13’deki
görüntü gelir. Bu sayfa manuel çalışma sayfasıdır. Bu sayfadaki işlemler manuel olarak
tuşa basıldığı sürece gerçekleşecektir tuş bırakıldığında işlem sona erecektir. Kısaca
işlemler şunlardır: kenar hizalama sağ sol, asansör yukarı aşağı, kesim ileri geri, bileme,
klepe kapat aç.

Resim 22

Manuel Kenar Hizalama Sağ: Sepet ibaresinin sağ tarafındaki üzerinde sağ ok sembolü
olan tuşa basıldığında sepet sistemi sağa doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu
sürece hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.

Manuel Kenar Hizalama Sol: Sepet ibaresinin sol tarafındaki üzerinde sol ok sembolü
olan tuşa basıldığında sepet sistemi sola doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu
sürece hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.

Manuel Kesim İleri: Kesim ibaresinin sağ tarafındaki üzerinde sağ ok sembolü olan tuşa
basıldığında kesim sistemi ileri doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu sürece
hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.

Manuel Kesim Geri: Kesim ibaresinin sol tarafındaki üzerinde sol ok sembolü olan tuşa
basıldığında kesim sistemi geri doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu sürece
hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.
 32

Manuel Asansör Yukarı: Asansör ibaresinin altındaki üzerinde yukarı ok sembolü olan
tuşa basıldığında asansör sistemi yukarı doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu
sürece hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.

Manuel Asansör Aşağı: Asansör ibaresinin altındaki üzerinde aşağı ok sembolü olan
tuşa basıldığında asansör sistemi aşağı doğru hareket edecektir. Tuşa basılı tutulduğu
sürece hareket devam edecektir. Tuş bırakıldığında hareket duracaktır.

Bileme: Üzerinde bileme ibaresi olan tuşa basılı tutulduğu sürece kesim motoru tek
başına döner bu sırada bileme aparatına basılarak bileme işlemi yapılır. Tuş
bırakıldığında kesim motoru durur.

Klepe: Üzerinde klepe ibaresi olan tuşa basıldığında klepe kapanır ve kesim yapılabilir
hale gelir, tuşa tekrar basıldığında klepe açılır.
Ek Noktası Programlama Sayfası

Ek noktaları iki şekilde programlanabilir. Birincisi eğer noktaların yerleri biliniyorsa

elle girilebilir ikincisi ise pastal kâğıdına göre makine ileri doğru götürülerek. Toplam
500 adet ek noktası tanımlanabilir.

Resim 23

Ek noktasını elle girme: ekranın ortasındaki 1. ek noktası ibaresinin karşısındaki

rakamların üzerine basıldığında ekrana keypad gelir. Keypad üzerindeki numara tuşları
vasıtasıyla istenilen değer metre cimsinden girilir ve enter tuşuna basılır.
 33

Sol pay ibaresinin karşısındaki rakamın üzerine basıldığında ekrana keypad gelir.
Keypad üzerindeki numara tuşları vasıtasıyla istenilen değer cm cinsinden girilir ve
enter tuşuna basılır. Sağ pay ibaresinin karşısındaki rakamın üzerine basıldığında ekrana
keypad gelir. Keypad üzerindeki numara tuşları vasıtasıyla istenilen değer cm cinsinden
girilir ve enter tuşuna basılır. Bu işlemler bittikten sonra kaydet tuşuna basılır böylece 1.
ek noktası ve sağ sol payları girilmiş olur. Diğer ek noktaları da bu şekilde bu şekilde
girilebilir.

Not: Ek noktaları tanımlanırken tek yön modda çalışılıyorsa ek paylarından sol ek

payını girmeye gerek yoktur. Çünkü serim tek yönde yapıldığı için sadece ek noktasının
sağ tarafına pay girilmesi yeterlidir.

Ek noktaları girilirken girilecek olan ek noktası bir önceki ek noktasında küçük olamaz
böyle bir değer girildiğinde ekrana Resim 24 ’deki görüntü gelecektir. Ekranın herhangi
bir noktasına dokunulduğunda tekrar ek noktası programlama sayfasına dönülecek ve
doğru değerin girilmesi istenecektir. Girilmek istenen değer başlangıç noktası
değerinden küçük veya bitiş noktası değerinden büyük girilmek istenirse ekrana resim
16’daki görüntü gelecektir. Ekranın herhangi bir noktasına dokunulduğunda tekrar ek
noktası programlama sayfasına dönülecek ve doğru değerin girilmesi istenecektir.

Ek Noktasını Pastal Kağıdına Göre Girme: Bunun için önce pastal kağıdı masanın
üzerine serilir kağıdın baş tarafı başlangıç noktasına göre ayarlanır. Makine manuel
koldan ileri doğru hareket ettirilir. 1. ek noktasının tam üzerine gelindiğinde makine
durdurulur ekranda mesafe ibaresinin altındaki üzerinde aşağı ok sembolü olan tuşa
basılır o anki bulunulan yer 1. ek noktası hanesine yazılır sol ve sağ ek payları daha
önce anlatıldığı gibi elle girilir ve kaydet tuşuna basılır. Makine manuel koldan ileri
doğru hareket ettirilir ve diğer ek noktaları aynı şekilde tanımlanır. Eğer bir ek noktası
tanımlandıktan sonra manuel koldan geri gidip yeni bir ek noktası tanımlanmak istenirse
yani bir öncekinden küçük bir değer tanımlanmak istenirse ekrana 24 nolu resimdeki
görüntü gelecektir. Ekranın herhangi bir noktasına dokunulduğunda tekrar ek noktası
programlama sayfasına dönülecek ve doğru değerin girilmesi istenecektir. Ek noktası
programlama sayfasındaki sil tuşuna basıldığında o anki ek noktası ve sağ sol payları
değerlerini siler. Hepsini sil tuşuna basıldığında ise girilmiş olan bütün ek noktası
değerlerini siler.
 34

Resim 24

Resim 25

Liste tuşuna basıldığında ekrana resim 26’daki görüntü gelir.

 35

Resim 26

Yukarı ve aşağı sembolü olan ok tuşları ile ekranda görünmeyen ek noktaları arasında
dolaşılabilir.
Hata ve Uyarı Mesajları Sayfaları

Herhangi bir sayfada iken acil stop butonu basılırsa veya önceden basılı kalmışsa
ekranda Resim 27 ’deki görüntü gelir.

Resim 27

Acil stop butonu sağa doğru çevrilip açıldığında ekran kaybolur.

 36

Hedeflenen kat sayısına ulaşıldığında makine stop eder ve ekrana resim 19’daki
görüntü gelir.

Resim 28

Reset ibareli tuşa basıldığında kat sayısı sıfırlanır ve otomatik çalışma sayfasına geri
dönülür.Makinenin sigortası attığında ekrana 20 nolu resimdeki görüntü gelir. Bu
durumda sigorta kutusu içindeki sigortalar kontrol edilmelidir. Eğer sigortayı
açtığınızda problem devam ediyorsa makinenin teknik servisine bildirin.

Resim 29
 37

Kesim sistemi geri doğru hareket ederken geri limit sivicine uzun süre temas etmezse
ekrana 30 nolu resimdeki görüntü gelecektir ve kesim sistemini durduracaktır. Tamam,
tuşuna basın mesaj ekrandan kaybolacaktır. Kesim geri limit sivicinin çalışıp
çalışmadığını elle kontrol edin eğer çalışmazsa teknik servise bilgi verin.

Resim 30

Kesim sistemi ileri doğru hareket ederken ileri limit sivicine uzun süre temas etmezse
ekrana 31 nolu resimdeki görüntü gelecektir ve kesim sistemini durduracaktır. Tamam,
tuşuna basın mesaj ekrandan kaybolacaktır. Kesim ileri limit sivicinin çalışıp
çalışmadığını elle kontrol edin eğer çalışmazsa teknik servise bilgi verin.

Resim 31
 38

Makine manuel koldan veya otomatikte ileri veya geri giderken makinenin çalışma alanı
içinde bir kişi veya bir nesne algılarsa otomatik olarak stop edecektir. OK tuşuna
bastığınızda mesaj ekrandan kaybolacaktır. Makinenin etrafından biri veya bir nesne
olup olmadığını kontrol ettikten sonra çalışmaya devam edin.

Resim 32

33 nolu resimdeki sayfada giriş elemanlarının aktif olup olmadığı görülmektedir. Bu

sayfa daha çok servis teknisyenleri tarafından kullanılacaktır. Bu sayfadan ekstra ayarlar
sayfasına geri dönülebilir, ama menüye gidilebilir, otomatik ve manuel sayfalarına
gidilebilir veya 34 no’ lu resimdeki çıkış test sayfasına geçilebilir.

Resim 33
 39

Resim 34

Operatör Paneli Kullanımı ile İlgili Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

Operatör paneli dokunmatik (touch screen) ve ön yüzeyi hassas olduğundan dolayı

çok dikkatli çalışılmalıdır. Ekrana herhangi bir sert cisimle dokunulmamalıdır. Sadece
elle temas yapılmalıdır. Ekranın üzerine sert bir cisim düşürülmemelidir aksi takdirde
ekranın camı kırılabilir ve çalışmaz hale gelebilir. Ekrana elle temas edilirken ellerin
yağlı olmamasına dikkat edilmelidir (makine yağı, gres yağı gibi). Ekran silinerek
temizlenmek istendiğinde cam sil, kolonya gibi alkol ve kimyasal madde içeren sıvılarla
veya ıslak bezle silinmemelidir. Kuru ve ekranı çizmeyecek yapıda yumuşak bir bezle
silinebilir. Makineyi ve operatör panelini bu hususları bilen yetkili bir kişinin
kullanması ve yetkili olmayan kişilerin kesinlikle makineyi ve operatör panelini
kurcalamaması gerekir.
 40

4. WORKER MS1 Yarı otomatik serim makinesi teknik özellikleri

Resim 35

 Düşük yoğunluklu kumaşlar için üretilmiştir.

-Açık en örme rulo yada sallama kumaş düşük likralı
-Dokuma rulo yada sallama kumaş düşük likralı
-Tüp kumaş rulo yada sallama düşük likralı
 Sadece bir personel ile hızlı seri ekonomik kumaş serimi
 İstendiğinde serim esnasında kesim yada zig zag kesim
 Elektronik debriyaj sistemi ile kolay kullanım
 Özel dokunmatik paneli ile kolay kullanım
 Serilen her kat kumaşın ekranda sayılması
 Fotosel kontrolü ile düzgün bir yan duvar oluşumu
 41

Resim 36

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim Aparatı ile Serim Yüksekliği 250 mm
Zig Zag Serim Yüksekliği 220 mm
Tüp Aparatı ile Serim Yüksekliği 200 mm
Maksimum Kumaş Çapı 500 mm
Maksimum Kumaş Ağırlığı 120 kg.
Makine Genişlikleri 1600 – 3400 mm
Serim Masası Eni 1800 – 3600 mm
Elektrik Bilgileri 1kW/220
V/AC.50 Hz.

APARATLAR
-Kesim aparatı
-Zig zag aparatı
-Ön ve arka kıstırıcı
-Sallama aparatı
 42

5. BODY SIZE TSB2 Otomatik tüp kumaş serim makinesi teknik özellikleri

Resim 37

 PLC kontrollü otomatik tüp kumaş serim makinesi

 Dokunmatik panel (touch screen)
 Direct Drive sistemi ile kolay kullanım
 Manuel tansiyon ayarlı sistem
 Serim sırasında otomatik kalkan silindir sistemi
 İleri ile geri dönüşlerde farklı hız seçimi, zamandan tasarruf
 Bir personel ile hızlı serim
 Dakikada 80 mt. Serim hızı
 4 x 4 tahrik sistemi
 30 cm ile 120 cm aralığında özel kasnaklar ile serim
 Normal ya da opsiyonel body size aparatı ile serim
 Aydınlatma paneli ile serim sırasında kontrol
 43

Resim 38

TEKNİK ÖZELLİKLER
Serim Yüksekliği 280 mm
Maksimum Kumaş Çapı 500 mm
Maksimum Kumaş Ağırlığı 120 kg.
Maksimum Kumaş Genişliği 1250 mm
Makine Genişlikleri 1600 mm
Serim Masası Eni 1700 mm
Elektrik Bilgileri 2kW/220
V/AC.50 Hz.
 44

Resim 39
2.KESİM
Kesimhane; kumaşın serim, kesim vb. işlemlerinden geçirilerek dikim işlemine
hazır konuma getirildiği konfeksiyon işletmesindeki bir üretim ünitesidir. Bir
konfeksiyon işletmesinde üretilen ürünün cins ve miktarına göre farklı kesim sistemleri
uygulanır.
Kesim üretim bölümünde yapılacak iş programı aşağıda belirtilen şekilde olmalıdır:
1) Kesilecek olan kumaşların en kontrolleri ve düzenlenmesi,
2) Kesim yerleşim planına göre tespit edilen uzunlukta, kesim sistemine ve siparişe
bağlı olarak belirlenen kat sayısında serimin yapılması,
3) Kaba kesim,
4) Kesim parçalarının yüzey alanı içindeki işaretlerinin yapılması,
5) Hassas kesim ve kesim parçalarının kenar çıtlarının atılması,
6) Tasnif, numaralandırma, demetleme ve dikimhaneye sevk.

2.1.Bir Konfeksiyon İşletmesinin Kesimhane Bölümünde Yapılması Gereken İşler

ve İşlem Sırası
1. Kesim programına göre işletme deposuyla irtibat kurarak, işletme içi iş takip ve iş
emri formlarıyla kesime alınacak modellerin kumaşlarının kesimhaneye eksiksiz olarak
gelmesini temin etmek. Burada iş emri ve iş takip formları, miktar olarak kumaş giriş
kontrolünü, dolayısıyla kumaşın yetip yetmeyeceğini, kesimhaneye girişte öğrenmek
açısından önemlidir. Ayrıca iş emrinde belirtilen kumaş özellikleriyle, yanlış bir kumaş
partisinin alınıp kesilmesi de önlenmiş olur. Buradaki herhangi bir aksaklık veya
eksiklik hemen o anda ilgili yerlere ve sorumlu kişilere bildirilmelidir.

2, İşletmenin hammadde deposundan kesimhaneye alınan kumaşları renk, en, gramaj,

kumaş hataları, boya hataları. Baskı hataları açısından, pastal atmaya başlamadan önce
kontrol etmek. Bu kontroller sonucunda kumaşın kesime alınıp alınmayacağına karar
verilir. Kumaşın kesime alınmasını engelleyecek durumlar sorumlu kişilere
bildirilmelidir.

3. Bu kontrollerin yapılmasından sonra kumaşların kesime alınmasına karar verilirse,

yapılan kumaş enleri kontrolünde eni dar olan kumaş eni esas alınarak bu kumaşa göre
 45

pastal planı çizilir.

Kesimhaneye verilen kesim emrine göre belirlenen siparişin miktarına göre ve beden
dağılımına uygun olarak ayrıca kumaş özellikleri de göz önünde bulundurularak kesim
yerleşim planı çizimi yapılır.

4. Pastal planı hazırlandıktan sonra, pastal çiziminin boyu kadar uzunlukta serim yapılır.
Serim işlemi kesim sistemine ve sipariş miktarına bağlı olarak belirlenen kumaş katı
kadar sayıda olmak üzere yapılır.

5. Serim işlemi bittikten sonra teorik olarak öncelikle kaba kesimin yapılması gerekir.
Bu işlem kesimin kaliteli ve hatasız olması için teorik olarak hassas kesime hazırlık
amacıyla pastalın uygun şekilde parçalara ayrılması şeklinde yapılır. Kaba kesim
piyasada dik bıçaklı kesim makineleriyle, piyasa tabiriyle kesim motorlarıyla yapılır.
Ancak pratikte uygulamada bu aşamada hassas kesime gerek duyulmadan kesim işlemi
bitirilmektedir.

6. Kaba kesim işlemi bitirildikten sonra veya işlem devam ederken kaba kesimden çıkan
parçaların cep yeri, pens ucu gibi yüzey alanı içindeki yerlerin işaretlenmesi gereklidir.
Bu işlem kesilen parçalar yerlerinden fazla oynatılmadan yani katlar hiç bozulmadan
yapılmalıdır. Aksi takdirde katlar arasında işaret yeri farklı olacaktır.

2.2.Kesim Hanede Son İşlemler

Kesilen parçaların tasnifi (bedenlerin, renklerin vb. ayrılması, hatalı parçaların
değiştirilmesi), kesim parçalarının pastal olarak numaralandırması (genellikle meto
makineleri ile renk farklarının önlenmesi, bedenlerin karışmaması, yani katı katına
dikim amacıyla yapılır), en son olarak da hazırlanan kesim parçalarının bağlanması ve
dikimhaneye sevk edilmesi yapılır.

Kesim sırasında iş güvenliği konusunda çok dikkatli olmak gerekir. Kesim

makinelerinde eli ve parmakları bir ölçüde koruyan korkuluklar varsa da, bunlar yeterli
değildir. İyi bir aydınlatma ve zaman zaman dinlenme iş güvenliğini sağlar.
 46

2.3.Günümüz Teknolojileri ile Kesim Makineleri:

2.3.1.TESAN Kesim Makineleri

1) TIGER kesim motorları teknik özellikleri ve kendi aralarında

karşılaştırılması

Resim 40

TEKNİK EC - 829 EC – 829DS EC – 827

ÖZELLİKLER
 47

Motorlar Standart Standart Standart

Sabit hızlı Standart - Standart
Hız ayarlı - Standart -
Ağırlık 15.5 kg 15.5 kg 17 kg
Beygir gücü 1.0 hp 1.0 hp 1.0 hp
Bıçak büyüklüğü 6” 7” 8” 9” 10”

15.2 cm 17.7 cm 22.8 cm 22.8 cm 25.4 cm

Keme kapasitesi 4.5” 5.5” 6.5” 7.5” 8.5”

11.4 cm 13.9 cm 16.5 cm 19.1 cm 21.5 cm

Vuruş ölçüsü 1.5”

3.81 cm

2) ESCORT kesim motorları teknik özellikleri ve kendi aralarında

karşılaştırılması

Resim 41
 48

TEKNİK ÖZELLİKLER CZD2001 CZD2501

3) Güç 550W 750W

Çalışma gerilimi 220V 220V
Bıçak hızı 2850 RPM 2850 RPM
Brüt ağırlık/Net ağırlık 17.5/15 kg 20.5/18 kg
Ebat 68.5x36.5x27.5 68.5x36.5x27.5
SHIMA SEIKI P-CAM CUTTER teknik özellikleri

Resim 42

Kontrol paneli: Kontrol panelinin göze çarpan özelliği, dokunmaya yüksek düzeyde
duyarlı likit kristal göstergesidir.(LCD) Bu monitör kullanıcının isteğine bağlı olarak
makinenin sağ ya da sol tarafına monte edilebilir.

Yüksek Kalitede Resim: Shima P-CAM teknolojisinin taşıdığı aksesuarlar, az yer

kaplayan, ağırlığı normalin altında, hızı beklenenin üzerinde ve çevikliği kusursuz bir
kafa sağlamaktadır.

İşaretleme verileri: Kesim datası; SDS – ONE(P) CAD sistemimizden elde edilen
işaretleme verilerine dayanarak hazırlanmıştır.
 49

Bu birim aynı zamanda bizim etkinleştirilmiş üretim verimliliğine yönelik bütünleşmiş

gelişim konseptine de dayanmaktadır.

Öğretim Fonksiyonu: Kumaş kesim makinesine konduktan sonra; öğretim fonksiyonu,

kumaş hatalarını giderir. Kesim; herhangi bir kaygıya meydan vermeksizin, mutlaka
gerekli koşullarda gerçekleştirilecektir.

Bıçak Genişliği Ölçümü: Bıçağın genişliği ölçülür ve pozisyonun doğruluğu her kesim
için sağlanır.

Otomatik Bıçak Bileme: Bıçak sürekli olarak optimum kesim koşullarını sağlayacak
şekilde kesim esnasında dahi bilenir.

Bıçak Soğutma: Sıcaklığa karşı dayanıksız ya da sürtünmeden dolayı eriyebilen

kumaşlar kesilirken, yüksek basınçlı hava, bıçağı soğutur.

Tekrarlı / Sürekli Kesim: Aynı kumaş üzerinde tekrarlı çalışma için sürekli kesim,
otomatik olarak gerçekleştirilir.

Programlanmış Kesim: Yeni yapı oluşturma kontrol özelliği sayesinde, önceden

belirlenmiş bir program doğrultusunda kesim imkânı sunmaktadır.

İnverter Kontrollü Vakum: Vakum basıncı, enerji tasarrufu sağlamanın yanı sıra, farklı
koşullara da uyum sağlar. Her yeni işte aynı kalite standardı yakalanır.

Geliştirilmiş Bakım: Fırçaların ve filtrelerin otomatik temizlenmesi ve kesim kafasının

yağlanması yoluyla bakım büyük ölçüde geliştirilmiştir.

P-CAM 181 182 P-CAM 221 222

Kesim Alanı 1.800 mm (en) x 2.200 mm (boy) 2.500 mm (en) x 2.500 mm

KES

(boy)
 50

Kesim Kalınlığı 33 mm 55 mm 33 mm 55 mm

Kesim Metodu Aşağı yukarı hareketli bıçak

Hız Kesim: 40 mt/dk devir: 50 mt/dk
Delme Çift delgi
Kesim Masası Fırçalı konveyor metodu
İM

Emme İnverter kontrollü üfleyici

Başlangıç Pozisyonu İki noktalı öğretim metodu, lazerli pastal konumlandırma
Durdurma Acil durdurma, kesim kasının açılması, kesim alanının bitmesi, servo hatası
Acil Durdurma Dört köşede yer alan acil durdurma düğmesi, koruyucu barı, durdurma (pause)
düğmesi
Arayüz Dokunmatik gösterge paneli, İnteraktif menü(elle yada kalemle)
İşletim Sistemi Microsoft Windows 2000
İşlemci İntel Pentium4, 1.7 Ghz
OPERASYON

RAM Kapasitesi 512 mb

Hard Disk kapasitesi 40 Gb
Sürücü CD-Rom, 52 kez okuma
Ekran Tipi 15” LCD renkli gösterge
Çözünürlük 1024 x 768 pixel
Ekran Renk 24 bit tam renk (16.777.216 renk)
Çalışma Sesi 71 db
Ağırlık Yaklaşık 2200 kg (4840 lbs) Yaklaşık 2800 kg
Güç 1 faz AC220W 200 Va (Kontrol Ünitesi)

3 faz AC380W 25 KVa (Ana Ünite)

Opsiyonlar Otomatik vinil besleyici

Çift / üçlü delgi (matkap) aparatı

Kumaş toplama masası

2.3.2.CİHAN MAKİNE kesim makineleri

INVESTRONICA otomatik kesim makinesi teknik özellikleri

Invescut Fiber Optik Kesiciler

Investronica yılların verdiği tecrübe ile tamamı ileri teknoloji ürünü olan tam
otomatik kesiciler üretmektedir. Dünyanın ilk otomatik kumaş kesim makinesini üreten
Investronica bugün dünyanın ilk optik teknolojili kesicilerini üretmektedir.

Yüksek teknoloji ürünü komponentleri, kullanım kolaylığı ve bakım kolaylığı

Investronica'yı dünyanın en iyi kesicisi konumuna getirmiştir. Diamond, Topaz, Quartz
ve Sapphire seçenekleri ile geniş müşterine geniş seçim imkânı sunmaktadır.
 51

Resim 43

KESİCİLERİN BAŞLICA ÖZELLİKLERİ

Standart Özellikler
 70mm, 63mm, 40mm ve 19mm değişik  Kolay bıçak değiştirme
kesim yükseklikleri  Uzun ömürlü fırçalar
 32 bit sistem konfigürasyon  Bileme optimizasyonu
 Bakım gerektirmeyen kesim kafası  Otomatik üç boyutlu bıçak
 Fiber optik kablolama bileme
 Dijital kontrol  Akıllı kesim takibi
 Bölgesel vakum  Ekose denkleştirme
 Direkt dijital kontrol  Kolay kesim programı
 Bıçak dengeleme  Aktif raporlama
 52

Resim 44

Opsiyonel Özellikler
 Masalar arası transfer sistemi
 Mekanik/elektronik vakum ayarı
 Fırça temizleme
 Bıçak soğutma ünitesi
 Geniş kesim penceresi
 Sıcak/soğuk delici

2.3.3.FİLİZ kesim makineleri

N2500 bilgisayar kontrollü kesim makinesi teknik özellikleri

Makine kullanımı ve ayarları operatörün çok kısa zamanda ve kolay öğrenebileceği

şekilde tasarlanmıştır. Hızlı ve otomatik malzeme kesimi ile üretim maliyetlerinden ve
kesimhane giderlerinden yüksek oranda tasarruf sağlanır.
 53

Resim 45

Resim 46

Giyim, Ayakkabı,
Otomotiv, Döşeme,
Ambalaj ve benzeri
sektörler için kullanımı
kolay tasarım ve serileme
programları geliştirilmiş
 54

olup, malzeme kullanımını ve fireyi minimuma düşüren yerleşim sistemi ile takviye
edilmiştir.

Güçlü vakum ve kesim pedi

sistemi sayesinde hassas ve
düzgün bir kesim elde edilir.
Ayrıca ped üzerinde kesim daha
az vakum gerektirdiğinden
enerji tasarrufu sağlar. Pahalı ve
bakım gerektiren klasik Bristol
sistemine oranla çok daha az
maliyetli ve bakımsızdır.

Resim 47
İŞLENEBİLECEK İŞLEM
ÇEŞİTLİ ÇEŞİTLERİ
MALZEMELER
Folyo Kesim
Deri Delme
Suni Deri Çizim
Kâğıt Frezeleme
Karton Nokta
Kumaş
Plastik
Plexiglass
Aluminyum
PU, PVC
Karbon Fiber
Kompozit
Malzemeler
Kauçuk
 55

Resim 48

 Resim 49

Standart Takımlar
 Makine kafasında titreşimli tanjant bıçağı, Zımba takımı, Değiştirilebilir kalem, Nokta ve
Frezeden oluşan konfigürasyonlar seçilebilir.
 Güçlü kesim takımı sayesinde 75mm. Yüksekliğe kadar malzeme kesim imkanı.
 56

TEKNİK ÖZELLİKLER
Tekrar Hassasiyeti +/- 0.04 mm
Hız 1-1000 mm/s Kesim hızı kesilen malzeme
ve kesici tipine bağlı değişebilir.
Veri Haberleşme Hızı ve Hafıza Hızlı Eth. 10 Mbps. 4 Mbyte buffer
İvmelenme 2-10 m/s² (İvmelenme makine boyutuna ve
operasyon tipine bağlı değişebilir.)
Program ISO (G Code)

Dili HPLG
Çizim, Yerleşim ve Kod Yazılımı Makineye özel geliştirilmiş dahili program

2.3.4.SERKON kesim makineleri

1. AUTOMATIC END CUTTER PB1 Pastal başı kesim makinesi teknik

özellikleri ve kullanımı
 57

Resim 50

 Otomatik kesim sistemi ile seri ve firesiz kesim

 Kesilen her kat kumaşın ekranda sayılması
 Kesim sonunda otomatik kalkan pnömatik sistem
 25 cm kesim yüksekliği

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim yüksekliği 250 mm
Voltaj 220 V / AC 50 Hz
 58

Makinenin Kullanımı:

On/off butonuna basarak makinenizi başlatabilirsiniz. Butona bastığınızda kırmızı

ışığın yandığını göreceksiniz. Bu makinenizi kullanıma hazırlayacaktır.

Bıçağı çalıştırmak için iki seçenek mevcuttur. Otomatik / Manuel. Işık yanmıyorsa
bu makinenizin manuel seçenekte olduğu anlamına gelir. Işık yanıyorsa bu makinenizin
otomatik seçenekte olduğu anlamına gelir.

Manuel seçenekte kesim arabası siz ileri butonuna bastığınız sürece ilerler ve geri
butonuna bastığınız sürece geri gelir. Otomatik kesime geçmek için otomatik / manuel
butonuna basmanız gerekmektedir. Otomatik seçenekte otomatik kesme butonuna bir
kere bastığınızda kesim arabası ileri gidecektir ve sondaki limit sivicine değip geri
dönmeye başlayacaktır. Aynı zamanda pinomatik sistem ile ray yukarı kalkacaktır. En
son olarak kesim arabası geri gelip gerideki limit sivicine dokunacaktır ve pinomatik
sistem ile ray aşağı inecektir. Bu da kat sayacını 1 arttıracaktır.

Piston butonuna tıkladığınızda rayı manuel olarak pinomatik sistem vasıtası ile
kaldırırsınız. Aynı butona bir daha tıklarsanız rayı aşağı geri indirirsiniz.

Bıçağınızı bilemek için bileme butonuna basmanız ve bileme aparatı üzerinde bulunan
parçaya bastırmanız yeterli olacaktır. İkisine de bastırdığınız sürece bileme
gerçekleşecektir.

Kat sayısını sıfırlamak için reset butonuna basmanız gerekmektedir.

Pinomatik sistemin çalışabilmesi için 5 bar hava basıncı gereklidir.

Volt: 220 V AC

Hava Basıncı: 5 bar

Güç: 0,5 KW
 59

2. BAND KNIFE SH1 Hızar kesim makinesi teknik özellikleri ve kullanımı

Resim 51

 Özel üretim tablayla oluşturulan hava yastığı ile her türlü kumaşın kolayca
kesimi
 Yaylı bileme sistemi ile kolay bileme
 Kesim bölgesinde özel aydınlatma
 Ayarlanabilir kesim yüksekliği (Opsiyonel - otomatik)
 Hız ayar sistemi ile sentetik kumaşlarda kolay kesim
 60

Resim 52

TEKNİK ÖZELLİKLER
Kesim Yüksekliği 250 mm
Hız 0 – 120 m / min.
Bıçak Boyutu 4920 mm
Boyutlar 1300 x 2120 x 1800
Voltaj 380 V (üç evre)

Makinenin Kullanımı:

Fanın Çalıştırılması: Üfleme sistemini çalıştırmak için FAN ibaresinin üzerinde bulunan
I tuşuna basın hava sistemi çalışmaya ve tabla üzerinde hava üflemeye başlayacaktır. Bu
hava parça kesilirken rahatça hareket ettirilmesini sağlayacaktır. Havayı kapatmak için
aynı butondaki O tuşuna basın hava fanı stop edecektir.

Bıçağın Çalıştırılması: Bıçak Sistemini çalıştırmak için BIÇAK ibaresinin üzerinde

bulunan I tuşuna basın şerit bıçak dönmeye başlayacaktır. Bıçak hız uygun devire
ayarlandıktan ve teleskopun yüksekliği parçaya göre ayarlandıktan sonra kesim işlemine
başlanabilir. Bıçağı durdurmak için aynı tuştaki O tuşuna basıldığında bıçak stop
edecektir. Bıçağı ani olarak durdurmak için zemininde acil stop (emergency stop )
yazan butona basılarak durdurulmalıdır. Bu buton kilitlidir yani basıldığında basılı
olarak kalır tekrar çalışabilmesi için kilidin açılması gerekir, bunun için butonun şapka
gibi olan kısmı soldan sağa doğru çevrilerek serbest bırakılır. Aksi taktirde sistem tekrar
start almaz.,
 61

Not: Operatörün güvenliği açısından kesim yaparken çelik eldiven kullanılmalıdır. Aksi
taktirde yaralanmalara sebep olabilir.

Hız Ayarının Yapılması: HIZ ibaresinin üzerinde bulunan dijital potansiyometre ile hız
ayarı yapılabilir. Hız ayarını yapmak için önce set tuşuna bir kere basın rakamlar yanıp
sönmeye başlayacaktır, bu sırada yukarı ok tuşuna basarak rakamları arttırın istenen hız
değerini gelindiğinde elinizi çekin, hızı düşürmek için yine set tuşuna bir kere basın
dijital rakamlar yanıp sönmeye başladığında aşağı ok tuşuna basarak hızı düşürün
istenilen hıza gelindiğinde elinizi çekin böylece hız ayarı yapılmış olacaktır. Değerler 0
(sıfır) ile 1000 arasında ayarlanabilmektedir.

Parça Yüksekliğini Ayarlama: Parçaya göre kesim yüksekliğini ayarlamak için yukarı
ok işareti olan tuşa basılı tutun teleskop yukarı doğru hareket edecektir istenen
yüksekliğe gelindiğinde elinizi çekin. Aşağı indirmek için üzerinde aşağı ok bulunan
tuşa basın teleskop aşağı hareket edecektir, istenen yüksekliğe gelindiğinde elinizi çekin
böylece kesim yüksekliği ayarlanmış olacaktır. Güvenlik açısından kesim yapılmadığı
zamanlarda teleskopu en aşağıda tutun.

Resim 53
 62

Aşağıdaki resimde bıçak bileme aparatı görünmektedir. Bıçağı iyi bir şekilde bilemek
için bileme taşı ayar kelebekleriyle taşların bıçağa eşit bir şekilde basarak düzgün
bilenmesi sağlanmalıdır. Bu şekilde hem kaliteli bir kesim yapılması sağlanır hem de
taşların ve bıçağın uzun ömürlü olması sağlanır. Bileme taşları uygun şekilde
ayarlandıktan sonra bileme pimi içeri doğru bastırılarak bileme yapılır. Bileme
işleminin sıklığı kesilen parçanın cinsine göre değişebilir. Bunun kararını operatör
kendisi verecektir.

BİLEME TAŞLARI

BİLEME
TAŞLARI
AYAR
KELEBEĞİ

BİLEME
PİMİ

Resim 54

Diğer sayfadaki resimde teleskop ve bıçak merkezleme aparatı görünmektedir. Bıçağı

merkezlemek için merkezleme aparatı vidalarını sağa veya sola doğru çevirerek bıçağın
tam ortada olması sağlanmalıdır.
 63

TELESKOP
BIÇAK MERKEZLEME
APARATI

Resim 55

Bıçağı Değiştirme: Bıçağı değiştirmek için diğer sayfadaki gibi kapak açılır. Daha sonra
diğer resimdeki gibi bıçak gerginlik ayarı volanı gevşetilerek bıçağın bollaşması
sağlanır bıçak bollaştıktan sonra tabla üzerindeki kızağın alttaki somunları gevşetilerek
kızak yerinden çıkartılır. Kızak çıkartıldıktan sonra şerit bıçak yerinden çıkartılır yeni
bıçak takılarak gerginlik volanı ile uygun gerginliğe ayarlanır. Bu ayar yapılırken ne
çok gergin ne de bol olmalıdır. Eğer ok gergin olursa bıçak kopar eğer çok bol olursa
bıçak çalışma esnasında yerinden çıkar.

Not: Bıçak değiştirme işlemi yapılırken çelik eldiven kullanılmalıdır. Aksi takdirde
yaralanmalara yol açabilir.
 64

OPERATÖR
PANELİ
İKAZ
LAMBASI BIÇAK
KASNAKLARI

Resim 56

AYDINLATMA
BIÇAK GERGİNLİK
AYARI GÖSTERGESİ

BIÇAK
TABLA LAMASI GERGİNLİK
AYARI VOLANI

Resim 57
 65

Aşağıdaki resimde kapak emniyet siviçleri görülmektedir. Bu siviçlerden üst orta ve alt
kapaklarda olmak üzere toplam üç adet bulunmaktadır. Bu siviçlerin amacı makine
çalışırken kapaklarda herhangi biri açıldığında makinenin stop etmesini sağlamaktadır.
Bu yüzden kapaklar açık bırakılmamalıdır. Aksi takdirde makine çalışmayacaktır.

KAPAK
EMNİYET
SİVİÇLERİ

Resim 58
 66

3.FİYAT KARŞILAŞTIRMALARI

3.1.Serim Makineleri Fiyat Karşılaştırmaları

Firma İsmi ve Makine Modelleri FİYAT ( € / YTL )
TESAN AS200 32.000 YTL
TESAN AS100 10.000 YTL
TESAN TS100 3.250 YTL
SERKN MT1 18.000 €
SERKON MJ1 18.000 €
SERKON FW1 13.000 €
SERKON MS1 7.000 €
SERKON TSB2 4.000 €

3.2. Kesim Makineleri Fiyat Karşılaştırmaları

Firma İsmi ve Makine Modelleri FİYAT ( € / YTL )

TESAN TIGER 1.100 YTL
TESAN ESCORT 550 YTL
TESAN SHIMA SEIKI P-CAM CUTTER 80.000 €
CİHAN INVESTRONICA 77.000 €
FİLİZ N2500 60.000 €
SERKON PB1 1.750 €
SERKON SH1 4.000 €