1.

Ξενοφώντος Ελληνικά, Α΄, IV, 8 – 10

Αλκιβιάδης δε βουλόμενος μετά των στρατιωτών αποπλείν οίκαδε, ανήχθη,

ευθύς επί Σάμου∙ εκείθεν δε λαβών των νεών είκοσιν έπλευσε της Καρίας εις τον

Κεραμικόν κόλπον. Εκείθεν δε συλλέξας εκατόν τάλαντα ήκεν εις την Σάμον.

Θρασύβουλος δε συν τριάκοντα ναυσίν επί Θράκης ώχετο, εκεί δε τα τε άλλα χωρία

τα προς Λακεδαιμονίους μεθεστηκότα κατεστρέψατο και Θάσον, έχουσαν κακώς υπό

τε των πολέμων και στάσεων και λιμού. Θράσυλλος δε συν τη άλλη στρατιά εις

Αθήνας κατέπλευσε∙ πριν δε ήκειν αυτόν οι Αθηναίοι στρατηγούς είλοντο

Αλκιβιάδην μεν φεύγοντα και Θρασύβουλον απόντα, Κόνωνα δε τρίτον εκ των

οίκοθεν.

2. Αισχίνου Κατά Κτησιφώντος, 253 – 254

Ανήρ ρήτωρ, ο πάντων των κακών αίτιος, έλιπε μεν την από στρατοπέδου τάξιν,

απέδρα δ’ εκ της πόλεως∙ ούτος στεφανούσθαι αξιοί και κηρύττεσθαι οίεται δειν.

Ουκ αποπέμψεσθε τον άνθρωπον ως κοινήν των Ελλήνων συμφοράν; Η συλλαβόντες

ως ληστήν των πραγμάτων, επ’ ονομάτων διά της πολιτείας πλέοντα, τιμωρήσεσθε;

Και τον καιρόν μέμνησθε εν ω την ψήφον φέρετε. Ημερών μεν ολίγων μέλλει τα

Πύθια γίγνεσθαι και το συνέδριον το των Ελλήνων συλλέγεσθαι∙ διαβέβληται δ’ η

πόλις εκ των Δημοσθένους πολιτευμάτων περί τους νυνί καιρούς∙ δόξετε δ’ εάν μεν

τούτον στεφανώσητε, ομογνώμονες είναι τοις παραβαίνουσι την κοινήν ειρήνην, εάν

δε τουναντίον τούτου πράξητε, απολύσετε τον δήμον των αιτιών.

3. Θουκυδίδου Ιστοριών Γ΄, 115 – 116

1
Τον μεν ουν ένα των στρατηγών απέστειλαν Πυθόδωρον ολίγαις ναυσί, Σοφοκλέα δε

τον Σωστρατίδου και Ευρυμέδοντα τον Θουκλέους επί των Πλειόνων νεών

αποπέμψειν έμελλον. Ο δε Πυθόδωρος ήδη έχων την του Λάχητος των νεών αρχήν

έπλευσε τελευτώντος του χειμώνος επί το Λοκρών φρούριον ο πρότερον Λάχης είλε,

και νικηθείς μάχη υπό των Λοκρών απεχώρησεν. Ερρύη δε περί αυτό το έαρ τούτο ο

ρύαξ του πυρός εκ της Αίτνης, ώσπερ και πρότερον, και γην τινά έφθειρε των

Καταναίων, οι υπό τη Αίτνη τω όρει οικούσιν, όπερ μέγιστόν εστιν όρος εν τη

Σικελία. Λέγεται δε πεντηκοστώ έτει ρυήναι τούτο μετά το πρότερον ρεύμα, το δε

ξύμπαν τρις γεγενήσθαι το ρεύμα αφ’ ού Σικελία υπό Ελλήνων οικείται. Ταύτα μεν

κατά τον χειμώνα τούτον εγένετο, και έκτον έτος τω πολέμω ετελεύτα τώδε ον

Θουκυδίδης ξυνέγραψεν.

4. Ισοκράτους Ελένης εγκώμιον, 67 – 68

Ευρήσομεν γαρ τους Έλληνας δι’ αυτήν ομονοήσαντας και κοινήν στρατείαν επί τους

βαρβάρους ποιησαμένους, και τότε πρώτον την Ευρώπην της Ασίας τρόπαιον

στήσασαν∙ εξ ων τοσαύτης μεταβολής ετύχομεν ώστε τον μεν επέκεινα χρόνον οι

δυστυχούντες εν τοις βαρβάροις των Ελληνίδων πόλεων άρχειν ηξίουν – και Δαναός

μεν εξ Αιγύπτου φυγών Άργος κατέσχεν, Κάδμος δε Σιδώνιος Θηβών εβασίλευσεν,

Κάρες δε τας νήσους κατώκουν, Πελοποννήσου δε συμπάσης ο Ταντάλου Πέλοψ

εκράτησεν – μετά δ’ εκείνον τον πόλεμον τοσαύτην επίδοσιν το γένος ημών έλαβεν

ώστε και πόλεις μεγάλας και χώραν πολλήν αφελέσθαι των βαρβάρων.

5. Θουκυδίδου Ιστοριών ΣΤ΄, 94

Άμα δε τω ήρι ευθύς αρχομένω του επιγιγνομένου θέρους οι εν τη Σικελία Αθηναίοι

2
άραντες εκ της Κατάνης παρέπλευσαν επί Μεγάρων των εν Σικελία, ους επί Γέλωνος

του τυράννου, ώσπερ και πρότερόν μοι είρηται, αναστήσαντες Συρακόσιοι αυτοί

έχουσι την γήν. Αποβάντες δε εδήωσαν τούς τε αγρούς και ελθόντες επί τω έρυμά τι

των Συρακοσίων και ουχ ελόντες αύθις και πεζή και ναυσί παρακομισθέντες επί τον

Τηρίαν ποταμόν το τε πεδίον αναβάντες εδήουν και τον σίτον ενεπίμπρασαν, και των

Συρακοσίων περιτυχόντες τισίν ου πολλοίς και αποκτείναντές τε τινάς και τρόπαιον

στήσαντες ανεχώρησαν επί τας ναύς.

6. Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις, Δ΄, IV, 3 – 5

Εντεύθεν δ’ επορεύθησαν σταθμούς τρεις παρασάγγας πεντεκαίδεκα επί τον

Τηλεβόαν ποταμόν. Ούτος δ’ ην καλός μεν, μέγας δ’ ου∙ κώμαι δε πολλαί περί τον

ποταμόν ήσαν. Ο δε τόπος ούτος Αρμενία εκαλείτο ή προς εσπέραν. Ύπαρχος δ’ ην

αυτής Τιρίβαζος, ο και βασιλεί φίλος γενόμενος, και οπότε παρείη, ουδείς άλλος

βασιλέα επί τον ίππον ανέβαλλεν. Ούτος προσήλασεν ιππέας έχων, και προπέμψας

ερμηνέα είπεν ότι βούλοιτο διαλεχθήναι τοις άρχουσι. Τοις δε στρατηγοίς έδοξεν

ακούσαι∙ και προσελθόντες εις επήκοον ηρώτων τι θέλει. Ο δε είπεν ότι σπείσασθαι

βούλοιτο εφ’ ω μήτε αυτός τους Έλληνας αδικείν μήτε εκείνους καίειν τας οικίας

λαμβάνειν τε ταπιτήδεια όσων δέοιντο. Έδοξε ταύτα τοις στρατηγοίς και εσπείσαντο

επί τούτοις.

7. Ξενοφώντος Ελληνικά, Ζ΄, Ι, 32 – 33

Ως δε ληξάσης της μάχης τρόπαιον εστήσατο, εύθυς έπεμψεν οίκαδε αγγελούντα

Δημοτέλη τον κήρυκα της τε νίκης το μέγεθος και ότι Λακεδαιμονίων μεν ουδέ εις

3
τεθναίη, των δε πολεμίων παμπληθείς. Τους μέντοι εν Σπάρτη έφασαν ακούσαντας

αρξαμένους από Αγησιλάου και των γερόντων και των εφόρων πάντας κλαίειν∙ ούτω

κοινόν τι άρα χαρά και λύπη δάκρυά εστιν. Επί μέντοι τη των Αρκάδων τύχη ου πολύ

τι ήττον Λακεδαιμονίων ήσθησαν Θηβαίοι τε και Ηλείοι∙ ούτως ήδη ήχθοντο επί τω

φρονήματι αυτών. Συνεχώς δε βουλευόμενοι Θηβαίοι όπως αν την ηγεμονίαν

λάβοιεν της Ελλάδος, ενόμισαν, ει πέμψειαν προς τον Περσών βασιλέα,

πλεονεκτήσαι αν τι εν εκείνω.

8. Ξενοφώντος Απομνημονεύματα, Γ΄, V, 5 – 7

Αλλ’ αισθάνομαι μεν, έφη, ταύτα ούτως έχοντα∙ δοκεί δε μοι ανδρί αγαθώ άρχοντιθ

νυν ευαρεστοτέρως διακείσθαι η πόλις. Το μεν γαρ θάρσος αμέλειάν τε και ραθυμίαν

και απείθειαν εμβάλλει, ο δε φόβος προσεκτικωτέρους τε και ευπειθεστέρους και

ευτακτοτέρους ποιεί. Τεκμήραιο δ’ αν τούτο και από των εν ταις ναυσίν∙ όταν μεν

γαρ δήπου μηδέν φοβώνται, μεστοί εισίν αταξίας∙ έστ’ αν δε η χειμώνα ή πολεμίους

δείσωσιν, ου μόνον τα κελευόμενα πάντα ποιούσιν, αλλά και σιγώσι καραδοκούντες

τα προσταχθησόμενα, ώσπερ χορευταί. Αλλά μην, έφη ο Περικλής, ει γε νυν μάλιστα

πείθοιντο, ώρα αν είη λέγειν, πώς αν αυτούς προτρεψαίμεθα πάλιν ανερασθήναι της

αρχαίας αρετής τε και ευκλείας και ευδαιμονίας.

9. Ξενοφώντος Κύρου Ανάβασις, Ζ, Ι, 7 – 9

Εκ τούτου διαβαίνουσι πάντες εις το Βυζάντιον οι στρατιώται. Και μισθόν μεν ουκ

εδίδου ο Αναξίβιος, εκήρυξε δε λαβόντας τα όπλα και τα σκεύη τους στρατιώτας

εξιέναι, ως αποπέμψων τε άμα και αριθμόν ποιήσων. Ενταύθα οι στρατιώται

4
ήχθοντο, ότι ουκ είχον αργύριον επισιτίζεσθαι εις την πορείαν, και οκνηρώς

συνεσκευάζοντο. Και ο Ξενοφών Κλεάνδρω τω αρμοστή ξένος γεγενημένος

προσελθών ησπάζετο αυτόν ως αποπλευσούμενος ήδη. Ο δε αυτώ λέγει∙ Μη ποιήσης

ταύτα∙ ει δε μη, έφη, αιτίαν έξεις, επεί και νυν τινές ήδη σε αιτιώνται ότι ου ταχύ

εξέρπει το στράτευμα. Ο δ’ είπεν∙ Αλλ’ αίτιος μεν έγωγε ουκ ειμί τούτου, οι δε

στρατιώται αυτοί επισιτισμού δεόμενοι διά τούτο αθυμούσι προς την έξοδον.

10. Ξενοφώντος Ελληνικά, Ζ, IV, 39 – 40

Ακούων ουν ο Θηβαίος ηπόρει τε ό τι χρήσαιτο τω πράγματι και αφίησι πάντας τους

άνδρας. Και τη υστεραία συγκαλέσας των Αρκάδων οπόσοι γε δη συνελθείν

ηθέλησαν, απελογείτο ως εξαπατηθείη. Ακούσαι γαρ έφη ως Λακεδαιμόνιοί τε είεν

συν τοις όπλοις επί τοις ορίοις προδιδόναι τε μέλλοιεν αυτοίς την Τεγέαν των

Αρκάδων τινές. Οι δε ακούσαντες εκείνον μεν, καίπερ γιγνώσκοντες ότι εψεύδετο

περί σφών, αφίεσαν∙ πέμψαντες δ’ εις Θήβας πρέσβεις κατηγόρουν αυτού ως δει

αποθανείν. Τον δ’ Επαμεινώνδαν έφασαν, και γαρ στρατηγών τότε ετύγχανε, λέγειν

ως πολύ ορθότερον ποιήσειεν, ότε συνελάμβανε τους άνδρας ή ότε αφήκε.