T.C.

MİLLÎ EĞİTİM BAKANLIĞI

MEGEP
(MESLEKÎ EĞİTİM VE ÖĞRETİM SİSTEMİNİN
GÜÇLENDİRİLMESİ PROJESİ)

İNŞAAT TEKNOLOJİSİ

LENTO, RÖGAR VE DRENAJ ÇİZİMİ

ANKARA 2006
 Milli Eğitim Bakanlığı tarafından geliştirilen modüller;
• Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının 02.06.2006 tarih ve 269 sayılı Kararı ile
onaylanan, Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında kademeli olarak
yaygınlaştırılan 42 alan ve 192 dala ait çerçeve öğretim programlarında
amaçlanan mesleki yeterlikleri kazandırmaya yönelik geliştirilmiş öğretim
materyalleridir (Ders Notlarıdır).

• Modüller, bireylere mesleki yeterlik kazandırmak ve bireysel öğrenmeye

rehberlik etmek amacıyla öğrenme materyali olarak hazırlanmış, denenmek ve
geliştirilmek üzere Mesleki ve Teknik Eğitim Okul ve Kurumlarında
uygulanmaya başlanmıştır.

• Modüller teknolojik gelişmelere paralel olarak, amaçlanan yeterliği

kazandırmak koşulu ile eğitim öğretim sırasında geliştirilebilir ve yapılması
önerilen değişiklikler Bakanlıkta ilgili birime bildirilir.

• Örgün ve yaygın eğitim kurumları, işletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlik

kazanmak isteyen bireyler modüllere internet üzerinden ulaşabilirler.

• Basılmış modüller, eğitim kurumlarında öğrencilere ücretsiz olarak dağıtılır.

• Modüller hiçbir şekilde ticari amaçla kullanılamaz ve ücret karşılığında

satılamaz.
 İÇİNDEKİLER

AÇIKLAMALAR ....................................................................................................................ii
GIRIŞ ....................................................................................................................................... 1
ÖĞRENME FAALİYETİ -1 .................................................................................................... 3
1. LENTO VE HATIL ÇİZİMİ................................................................................................ 3
1.1. Lento ............................................................................................................................. 3
1.1.1. Tanımı.................................................................................................................... 3
1.1.2. Çeşitleri.................................................................................................................. 4
1.1.3. Lento Çizim Uygulamaları .................................................................................... 5
UYGULAMA FAALİYETİ ................................................................................................ 6
1.2. Hatıl............................................................................................................................... 9
1.2.1. Tanımı.................................................................................................................... 9
1.2.2. Hatıl Çeşitleri....................................................................................................... 10
1.2.3. Hatıl Çizim Uygulamaları.................................................................................... 10
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 10
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 13
B. UYGULAMALI TEST ................................................................................................. 14
ÖĞRENME FAALİYETİ - 2 ................................................................................................. 15
2. Rögar ve Drenaj Çizimi...................................................................................................... 15
2.1. Rögar........................................................................................................................... 15
2.1.1. Tanımı.................................................................................................................. 15
2.1.2. Çeşitleri................................................................................................................ 15
2.1.3. Rögar Çizim Uygulamaları.................................................................................. 16
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 17
2.2. Drenaj.......................................................................................................................... 20
2.2.1. Tanımı.................................................................................................................. 20
2.2.2. Drenaj Çeşitleri.................................................................................................... 20
2.2. Drenaj Çizim Uygulamaları ........................................................................................ 21
UYGULAMA FAALİYETİ .............................................................................................. 21
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME .................................................................................... 26
MODÜL DEĞERLENDİRME .............................................................................................. 28
CEVAP ANAHTARLARI ..................................................................................................... 29
ÖNERİLEN KAYNAKLAR.................................................................................................. 30
KAYNAKÇA ......................................................................................................................... 31

i
 AÇIKLAMALAR
AÇIKLAMALAR
KOD 582YIM177
ALAN İnşaat Teknolojisi
DAL/MESLEK Duvarcılık
MODÜLÜN ADI Lento, Rögar Ve Drenaj Çizimi
Duvarcılık meslek resmi alanında lento, rögar ve drenaj ile
MODÜLÜN TANIMI ilgili bilgi ve çizim becerilerinin verildiği öğrenme
materyaldir.
SÜRE 40/32
ÖN KOŞUL Barbekü, Baca ve Şömine çizim modülünü başarmak

YETERLİK Duvar Çizmek

Genel Amaç
Gerekli ortam sağlandığında lento, rögar ve drenaj çizimini
kurallarına ve tekniğine uygun olarak yapabileceksiniz.
MODÜLÜN AMACI
Amaçlar
¾ Lento ve hatılları kuralına uygun çizebileceksiniz
¾ Rögar ve drenajları kuralına uygun çizebileceksiniz.

Ortam: Yapı teknolojisi atölyesi, resim salonu, işletmeler,

EĞİTİM ÖĞRETİM
bilgi teknolojileri ortamı
ORTAMLARI VE
Donanım: Proje, cetvel, gönye, hesap makinesı, kalem,
DONANIMLARI
silgi, çizim kâğıdı

Her faaliyet sonrasında o faliyetle ilgili değerlendirme

soruları ile kendi kendinizi değerlendireceksiniz.
ÖLÇME VE
Öğretmen modül sonunda size ölçme aracı (uygulama,
DEĞERLENDİRME
soru-cevap) uygulayarak modül uygulamaları ile
kazandığınız bilgi ve becerileri ölçerek değerlendirecektir.

ii
 GİRİŞ

GİRİŞ
Sevgili Öğrenci

Bu modül sonunda edineceğiniz bilgi ve beceriler ile duvarcılık alanında her türlü
resmi kolaylıkla çizebileceksiniz. Bu da size mesleğinizi yaparken daha planlı çalışma
ortamı sağlamanızı kolaylaştıracaktır.

İnşa edeceğiniz duvarın önceden resmini çizmek sizin kafanızda tasarladığınız duvarın
hayal ürünü olmaktan çıkıp başkalarının da ne yapacağınızı görmesi açısından yararlı
olacaktır.

Lento ve hatılların çizim aşamalarını öğrenecek, bu bilgilerle daha uygun ve

kurallarına göre çizim yapabileceksiniz. Yaptığınız bu çizimlerle inşa aşamasında ürünü
yapacak kişiye büyük kolaylık sağlayacaksınız.

Rögar ve drenajların çizim aşamalarını öğrenecek ve kurallarına göre uygun çizimler

yapabileceksiniz. Çizdiğiniz bu resimler ile projelerde bütünlük sağlayacaksınız. Rögar ve
drenajların yapılış gayelerini çizimlerle daha iyi ifade edebileceksiniz.

Duvarcılık mesleği çizimleri ile ilgili tüm sorularınızın cevaplarını bu kitapcıkta

bulabileceksiniz.

1
2
 ÖĞRENME FAALİYETİ–1

ÖĞRENME FAALİYETİ -1
AMAÇ

Uygun ortam sağlandığında lento ve hatılları kurallarına göre çizebileceksiniz.

, ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapman gereken öncelikli araştırmalar şunlardır:

¾ Lento ile hatıl arasındaki farklılıklar nelerdir?

¾ Binalarda lento ve hatılların hepsi aynı malzemeden mi yapılmaktadır? Eğer
farklı malzemerden de yapılıyorsa bu malzemeler nelerdir?
¾ Hatıl yapmaktaki amaç nedir?

1. LENTO VE HATIL ÇİZİMİ

1.1. Lento

1.1.1. Tanımı

Yığma yapılarda pencere ve kapı türünden duvarda açılan boşlukların üzerine konulan
yekpare taş ya da betonarme kütlelere lento denir (Resim 1).

Boşluğun üzerindeki kısımlar yükü lentoya iletir. Lento ufak bir kiriş gibi çalışarak
yükü iki yana dağıtır, böylece yük zemine kadar taşınır. Bu sebepten lento çok dayanıklı
olmadıkça pencere eni, kapı genişliği gibi boşlukların belli limitleri vardır. Genişlik lento
yapımını ve lentonun görevini yerine getirmesini zorlaştırırsa yerine kemer de kullanılabilir.
Eski bina (veya eskiyi taklit eden binaların) pencerelerinin kemerli olmasının sebebi budur.

Resim 1: Taşlento

3
1.1.2. Çeşitleri

Günümüzde çoğunlukla betonarme olarak yapılan bir yapı elemanıdır (Resim 2).
Lentolar sıva altında kaldığından bitmiş bir binada gözükmezler. Ahşap binalarda veya
taşıyıcı sistemi ahşap malzemeden yapılan binalarda, iç ve dış duvarlarda bırakılan
boşlukların üzerine yine ahşap malzemeden lento yapılmaktadır.

Resim 2: Betonarme Lento

Resim 3: Ahşap lento

4
1.1.3. Lento Çizim Uygulamaları

Lentoların çizimini yapmak için gerekli araçgereci tamamladıktan sonra çizime

başlarız. Burada en çok dikkat edilmesi gerekli husus lentonun boyudur.

Lento üzerini kapatacağı boşluk uzunluğundan büyük olacaktır. Pencere veya kapı
boşluğunun her iki yanından yapıldığı yerin duvar kalınlığı mesafesi kadar yan duvarlara
bindirilir. Dolayısıyla lento uzunluğu, boşluk uzunluğu ile birlikte iki duvar kalınlığının
toplamı kadardır. Duvar kalınlığı (d), boşluk uzunluğu (B) dersek lento uzunluğu (L),
(B+2d) olmalıdır (L=B+2d).

L
d B d

Şekil 1: Lento boyunun bulunması

5
 UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Lento çizimine ön görünüş resmi çizilerek
başlanır (Şekil 1).
Kapı veya pencere boşluğu çizilir
(Şekil 2).
Üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı
kadar taşacak şekilde lento çizilir
(Şekil 3).
Görünüş resminden faydalanarak üst
görünüş (yatay kesit) resmi çizilir
(Şekil 4).
Sol yan görünüş (düşey kesit) resmi çizilir
(Şekil 4).
Gerekli taramalar yapılır (Şekil 5).
Ölçülendirme yapılır (Şekil 5).
Bilgilendirme yazıları yazılıp resim
tamamlanır (Şekil 6).
Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz
olmalı, kir ve leke gibi etkilerden
arındırılmalıdır.
Kapı ve pencere boşlukları projedeki net
ölçüler üzerinden alınarak çizilmelidir.
Boşluğun her iki tarafından da eşit mesafe
alınmalıdır.
Lento uzunluğu ön görünüş resmi ile aynı
ölçüde ve hizada olmalıdır.
Lento yüksekliği ön görünüş resmi ile aynı
ölçüde ve hizada olmalıdır.
Lento ve duvar yapımında kullanılan
malzemelere uygun tarama yapılmaıdır.
Bütün resimlerde ölçülendirmeler yapılır.
Gerekli yerlere yeteri kadar açıklayıcı bilgi
yazılır.

Şekil 2: Lento çizimine ön görünüş resmi çizilerek başlanır kapı veya pencere boşluğu çizilir.

6
Şekil 3: Üzerine her iki taraftan duvar kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizilir.

Şekil 4: Görünüş resminden faydalanarak üst görünüş (yatay kesit) resmi çizilir.
sol yan görünüş (düşey kesit) resmi çizilir.

7
 Şekil 5: Gerekli taramalar yapılır.

Şekil 6: Ölçülendirme yapılır. Bilgilendirme yazıları yazılıp resim tamamlanır.

8
1.2. Hatıl
1.2.1. Tanımı

Kagir duvarlar örülürken her 150–200 cm yükseklikte, duvar boyunca, çeşitli

malzemeler ile yapının yatay yüklere, özellikle deprem etkilerine dayanıklılığını arttırmak ve
yükleri yaymak için duvarlarda yatay bağlantılar yapılır. Bu bağlantılara hatıl adı verilir.

Hatıllar, subasman başlangıcında, duvar bitiminde, (kat veya çatı kirişlerinin oturacağı
yerlerde) pencere alt ve üst hizalarında, duvarın dış yüzünden biraz içerde olacak şekilde
yapılır. Düz duvarlarda yapıldığı gibi, birleşen, saplanan ve kesişen duvarları birbirine
bağlamak üzere, duvar üzeri tesviye edildikten sonra da hatıl yapılabilir. Hatıllar duvarda
bağlantıyı sağlarlar. Ayrıca üzerine gelen yükleri taşırlar ve yayarak altlarındaki duvara
iletirler. Yapıldığı malzemenin cinsine göre hatıllar; tuğla hatıl, ahşap hatıl ve beton veya
betonarme hatıl ismini alır (Resim 4, Resim 5 ve Resim 6).

Resim 5: Taş duvarda ahşap hatıl

Resim 4: Taş duvarda tuğla ve ahşap Resim 6: Taş duvarda betonarme hatıl
hatıl

9
1.2.2. Hatıl Çeşitleri

Hatıllar, üzerine yapıldıkları duvarın ve kullanılan malzemenin cinsine göre

gruplandırılır ve isim alır. Üzerine yapıldıkları duvarın cinsine göre taş duvar ve tuğla duvar
duvarlar diye iki kısma ayrılır. Kullanılan malzemenin cinsine göre, tuğla veya kesme taş,
ahşap ve beton veya betonarme hatıllar olmak üzere gruplandırılır.

Şekil 7: Taş duvarlarda hatıl kesitleri

1.2.3. Hatıl Çizim Uygulamaları

Hatıllar lentolardan farklı olarak tüm duvarda boydan boya uygulanır. Çizimleri de
tüm duvarı kapsayacak şekilde olmalıdır. Çizim yapmaya başlamadan ne tip duvara hangi
çeşit hatıl uygulanacağını bilmemiz gerekir ki, ona göre duvar ve hatıl çizimi yapalım,
taramaları doğru seçelim.

UYGULAMAFAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Kağıdımızı bağladıktan sonra öncelikle
duvarın ön görünüş resmi çizilir.
Hatıl hangi yükseklikte inşa edilecek ise o
yüksekliğe çizimi yapılır (Şekil 8).
Kesit resimleri çizilir (Şekil 9).
Gerekli taramalar çizilir (Şekil 10).
Ölçülendirme yapılır (Şekil 10).
Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim
tamamlanır (Şekil 10).
Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz
olmalı, kir ve leke gibi etkilerden
arındırılmalıdır.
Hatıl yüksekliğine ve inşa edileceği duvarın
yüksekliğine dikkat edilir.
Hatılların sadece dikey kesitini çizmek
yeterlidir
Yapıldığı malzemenin taraması yapılır
Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır.
Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır

10
Şekil 8: Öncelikle duvarın ön görünüş resmi çizilir. Hatıl hangi yükseklikte inşa edilecekse o
yüksekliğe çizimi yapılır.

Şekil 9: Kesit resimleri çizilir

11
 Şekil 10: Gerekli Taramalar Çizilir. Ölçülendirme Yapılır. Yazıları Yazılarak Çizim
Tamamlanır

UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

¾ Çizim ölçeğini seçiniz ¾ Çizim ölçeğini seçerken çizimin
amacına dikkat edilmelidir
¾ Görünüş kısımlarını çiziniz ¾ Görünüşleri çizerken üst
görünüşlerden başlamalı, ön ve yan
görünüşleri iz düşüm kurallarına
uygun olarak çizmelidir
¾ Kesilen kısımları çiziniz ¾ Kesilen kısımları çiziminde genel
kesit çizim kurallarına uyumalıdır
¾ Ayrıntıları çiziniz ¾ Ayrıntı resim ölçeklerine dikkat
etmeli ve gerekli yerlerde
¾ Taramaları yapınız çizmelidir
¾ Taramaları yaparken sert kalem
kullanılmalı ince çizgi ile ifade
¾ Ölçülendirmeyi yapınız edilmelidir.
¾ Ölçülendirmelerde de sert kalem
¾ Yazılarını yazınız kullanılmalıdır
¾ Yazıları gerekli yerlere yeteri kadar
kullanmalı

12
 ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak

belirleyiniz.

Aşağıda verilen cümleleri doğru ve yanlış olarak değerlendiriniz.

ÖLÇME SORULARI

Doğru Yanlış
1. Çizime başlamadan önce resim kâğıdı sabitlenir.
2. Kesit resimlerinde sert (2H) kalem kullanılır.
3. Boşluğun üzerindeki kısımlar yükü kolona iletir.
4. Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar
kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizilir.
5. Lento uzunluğu, boşluk uzunluğu ile birlikte iki duvar
kalınlığının toplamı kadardır.
6. Yan görünüş ve kesit resimleri ön görünüş resminin altına
çizilir.
7.Tüm çizimlerde mutlaka ölçülendirme yapılmalıdır.
8. Hatıllar kullanılan malzemenin cinsine göre, tuğla veya kesme
taş, ahşap ve beton veya betonarme hatıllar olmak üzere
gruplandırılırlar.
9. Hatıllar, subasman başlangıcında, duvar bitiminde, (kat veya
çatı kirişlerinin oturacağı yerlerde ) pencere alt ve üst hizalarında,
duvarın dış yüzünden biraz içerde olacak şekilde yapılır.
10. Her türlü çizimde mutlaka ayrıntı resimleri çizilmelidir

Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz

13
B. UYGULAMALI TEST
30 cm kalınlığındaki bir duvarda 150 cm genişliğindeki bir pencere boşluğunun
üzerine 30 cm yüksekliğinde lentoyu tekniğine uygun olarak çiziniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin ya da arkadaşınızın

yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden
uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki
cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini
tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz.

Dersin
DUVAR ÇİZİMİ
Adı
Amaç Lento, hatıl çizimini kurallarına uygun çizebilmek
Konu Lento, hatıl çizimi
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
1 A4 kâğıdınızı çizim yapacağınız masaya sabitlediniz mi?
2 Çizim kalemlerinizi hazırladınız mı?
3 Çizimlerinizde uygun ölçek kullandınız mı?
Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar
4
kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizdiniz mi?
5 Lento yüksekliğini verilen ölçüde çizdiniz mi?
Üst görünüşlere göre ön görünüş resmini düzgün çizdiniz
6
mi?
Üst ve ön görünüşlere göre yan görünüş resmini düzgün
7
çizdiniz mi?
8 Gerekli taramaları yaptınız mı?
9 Ölçülendirme yaptınız mı?
10 Uygun yerlere gerekli yazıları yazdınız mı?
11 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?
12 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
13 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?
14 Zamanı iyi kullandınız mı?
15 Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?
TOPLAM

14
 ÖĞRENME FAALİYETİ–2

ÖĞRENME FAALİYETİ - 2
AMAÇ

Uygun ortam sağlandığında rögar ve drenajları kurallarına göre çizebileceksiniz.

ARAŞTIRMA

Bu faaliyet öncesinde yapmanız gereken öncelikli araştırmalar şunlar olmalıdır:

¾ Bina dış cephesiyle drenaj arsındaki mesafe en az ne kadar olmalıdır?

¾ Drenajlarda büzler ne kadar derinliğe konur?
¾ Hangi aralıklarda rögar koymak gereklidir?

2. RÖGAR VE DRENAJ ÇİZİMİ

2.1. Rögar

2.1.1. Tanımı

Toprak altından geçen kirli su borularının kontrolü ile bina dışında döşenen drenaj
borularında yön değiştirmek ve boru eğimlerinin % 2 oranında kalmasını sağlamak için
yapılan toprak altı bacalarına rögar denir.

Rögarlar betonarme, beton, taş veya birketten yapılabilirler. Üzerinde kolay açılır
kapanır, koku geçirmez kapağı olmalıdır. Rögarlarda kontrol ve tıkanıklığı gidermek için
işçinin içine girebileceği ölçülerde inşa edilmesi gerekir.

2.1.2. Çeşitleri

İki tip rögar vardır. Bunlar;

¾ Açık rögar
¾ Kapalı rögar

¾ Açık Rögar: Kirli suların içine aktığı ve sonra istenilen yönden çıkıp gittiği
rögarlardır. Bu tür rögarlar bina içinde kullanılmaz.

15
 Resim 7.1: Açık rögar Resim 7.2: Açık rögar

¾ Kapalı rögar: Döşemelere gömülü kirli su borularının

gelip geçtiği ve kapalı kontrol kapağının bulunduğu
rögarlardır. Bu rögarların içine hiç su dökülmez. Bina
içinde yapılır.

Bina içindeki pik yatay bağlantılar 8–10 metreyi geçerse, kontrol

için ve tıkanıklığı döşemeleri kırmadan kolay ve çabuk gidermek için
araya bir kontrol kapağı konulur.

Resim 8:
2.1.3. Rögar Çizim Uygulamaları Kapalı rögar

Rögarların çizimini yapabilmek için öncelikle ebatlarını bilmek

gerekir. Rögar ölçüleri;

40 cm derinliğe kadar 40 x 40 cm genişliğinde,

100 cm derinliğe kadar 60 x 60 cm genişliğinde,
100 cm den daha derin ise 60 x 90 cm genişliğinde olması gerekir.

16
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Kağıdımızı bağladıktan sonra öncelikle
rögar dikey kesitleri dış duvarlarının
ölçülerinde ve uygun ölçekte çizilir
(Şekil 11).
Drenaj boruları uygun yerlere ölçüsünde
çizilir (Şekil 11).
Rögar kapağı ile birlikte pis su akış yönü
çizgileri çizilir (Şekil 12).
Gerekli taramalar çizilir (Şekil 13).
Ölçülendirme yapılır (Şekil 13).
Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim
tamamlanır (Şekil 14).
Çizim uygulaması yapılacak yüzey temiz
olmalı, kir ve leke gibi etkilerden
arındırılmalıdır. Bu çizimde gönye ve
paralelden yararlanılır.
Açık rögarın başlangıç noktası ile çıkış
noktası arasında kot farkı olmalıdır.
Akış yönlerine dikkat edilmelidir.
Yapıldığı malzemenin taraması yapılır
Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır.
Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır

Gerekli görülen durumlarda rögarın yatay

Düşey kesitteki tüm kurallar geçerlidir.
kesit resimleri çizilir (Şekil 15).

Şekil 11: Rögar dikey kesitleri çizilir

17
Şekil 12: Rögar kapağı ile birlikte pis su akış yönü çizgileri çizilir

Şekil 13: Gerekli taramalar çizilir. ölçülendirme yapılır

18
Şekil 14: Yazıları yazılarak çizim tamamlanır.

Şekil 15: Rögarın yatay kesit resimleri çizilir

19
2.2. Drenaj

2.2.1. Tanımı

Binanın dışından zemine sızan suların veya yer altı sularının bina alt yapı elemanlarına
zarar vermeden uzaklaştırılması için yapılan kanallara drenaj denir.

2.2.2. Drenaj Çeşitleri

Drenaj tanzim ediliş yerine göre dış ve iç olmak üzere iki şekilde yapılır.

¾ Dış drenaj: Binanın alt yapı elemanlarına zarar verebilecek yeraltı ve sızan
suları binanın dışında ve çevresinde toplayarak uzaklaştırmak için yapılan
drenaj çeşididir. Binayı çevrelediğinden bu drenaja çevre drenajı da denir (Şekil
16).

Şekil 16: Dış drenaj

¾ İç drenaj: Yeraltı sularının binanın alt yapı elemanlarına etkisini önlemek
üzere binanın içinde drenaj kuyusu yapılır. Kuyu çoğunlukla binanın tabanından
gelecek suyu bir yerde topladığından merkezi drenaj adı da verilir.

Genelde bu kuyu binanın merdiven yuvası, asansör boşluğu veya tesisat bacası olarak
bırakılan kısımda düşünülür. En alt bodrum döşemesinden en az iki metre derinlikte
düzenlenir.

20
2.2. Drenaj Çizim Uygulamaları
Drenaj çizimine başlamadan önce kağıdımızı sabitleyip uygun kalemleri belirlememiz
gerekir. Çoğunlukla drenaj çizimi denilince akla dış drenaj kesiti çizimi gelir.
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ

İşlem Basamakları Öneriler

Uygun ölçek seçilir. Drenaj için uygun olanı 1/20 dir

Bina dış duvarının kesiti çizilir (Şekil 17). Sistem detayında olduğu gibi çizilmelidir

Dış duvardan gerekli mesafeler alınarak

çizilmelidir Drenaj alt seviyesi ile temel
Drenajın şev çizgileri çizilir (Şekil 18).
pabucu alt seviyesinin aynı hizada olmasına
dikkat edilir.

Drenaj borusunun kesiti çizilir (Şekil 19). Büzün çapı standartlara uygun çizilmelidir

Tratuvar kesiti çizilir (Şekil 20). Genişliği en az 100 cm olmalıdır

Uygun taş ve toprak taramaları çizilir

Yapıldığı malzemenin taraması yapılır
(Şekil 21).
Ölçülendirme yapılır (Şekil 22). Gerekli yerlerde ölçülendirme yapılır.
Açıklayıcı bilgiler yazılarak çizim
Gerekli yerlere yeteri kadar bilgi yazılır
tamamlanır (Şekil 22).

Şekil 17: Bina dış duvarının kesiti

21
 Şekil 18: Drenajın şev çizgileri

Şekil 19: Drenaj borusunun kesiti

22
 Şekil 20: Tretuvar kesiti

Şekil 21: Uygun taş ve toprak taramaları

23
Şekil 22: Ölçülendirme ve yazıların yazılması

24
UYGULAMA FAALİYETİ
UYGULAMA FAALİYETİ
İşlem Basamakları
¾ Çizim ölçeğini seçiniz
¾ Görünüş kısımlarını çiziniz
¾ Kesilen kısımları çiziniz
¾ Ayrıntıları çiziniz
¾ Taramaları yapınız
¾ Ölçülendirme yapınız
¾ Yazılarını yazınız
25
Öneriler
¾ Çizim ölçeğini seçerken çizimin
amacına dikkat edilmelidir.
¾ Görünüşleri çizerken üst
görünüşlerden başlamalı, ön ve yan
görünüşleri iz düşüm kurallarına
uygun olarak çizimelidir.
¾ Kesilen kısımları çiziminde genel
kesit çizim kurallarına uyumalıdır.
¾ Ayrıntı resim ölçeklerine dikkat
edilmelidir.
¾ Taramaları yaparken sert kalem
kullanarak ince çizgi ile ifade
edilmelidir.
¾ Ölçülendirmelerde de sert kalem
kullanmalıdır.
¾ Yazıları gerekli yerlere yeteri kadar
kullanmalıdır
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME
ÖLÇME VE DEĞERLENDİRME

A- OBJEKTİF TESTLER (ÖLÇME SORULARI)

Bu faaliyet kapsamında hangi bilgileri kazandığınızı, aşağıdaki soruları cevaplayarak

belirleyiniz.

Aşağıdaki cümlelerde boşlukları doldurunuz.

1. Toprak altı bacalarına ………….. denir.

2. Rögarlarda kontrol ve tıkanıklığı gidermek için ……………………………. ölçülerde

inşa edilmesi gerekir.

3. Kapalı rögar kirli suların içine aktığı ve sonra ……………………………rögarlardır.

4. Gerekli görülen durumlarda rögarın ……………………………. de çizilir.

5. Binanın dışından zemine sızan suların veya yer altı sularının bina alt yapı elemanlarına
zarar vermeden uzaklaştırılması için yapılan kanallara …………. denir.

6. Dış drenaj binayı çevrelediğinden bu drenaja ………………………da denir.

7. İç drenaj en alt bodrum döşemesinden ……………………………derinlikte

düzenlenir.

8. Drenaj çizimi denilince akla ………………………. çizimi gelir.

9. Drenaj alt seviyesi ile ………………………………… aynı hizada olmasına dikkat

edilir.

Cevaplarınızı modülün sonundaki cevap anahtarı ile karşılaştırınız.

DEĞERLENDİRME

Cevaplarınızı cevap anahtarı ile karşılaştırınız. Doğru cevap sayınızı belirleyerek

kendinizi değerlendiriniz. Yanlış cevap verdiğiniz ya da cevap verirken tereddüt yaşadığınız
sorularla ilgili konuları faaliyete geri dönerek tekrar inceleyiniz

26
B. UYGULAMALI TEST
Drenaj resmi çiziniz ve daha sonra aşağıda verilen değerlendirme kriterlerinde
kendinizi değerlendiriniz.

DEĞERLENDİRME ÖLÇEĞİ

Aşağıda hazırlanan değerlendirme ölçeğine göre, kendinizin ya da arkadaşınızın

yaptığı çalışmayı değerlendiriniz. Gerçekleşme düzeyine göre, evet – hayır seçeneklerinden
uygun olanı kutucuğa işaretleyiniz. Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki
cevaplarınızı bir daha gözden geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini
tekrar ediniz. Cevaplarınızın tamamı evet ise bir sonraki çalışmaya geçiniz.

Dersin
DUVAR ÇİZİMİ
Adı
Amaç Rögarve drenaj çizimini kurallarına uygun çizebilmek
Konu Rögar ve drenaj çizimi
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
1 A4 kâğıdınızı çizim yapacağınız masaya sabitlediniz mi?
2 Çizim kalemlerinizi hazırladınız mı?
3 Çizimleriniz için ölçeği belirlediniz mi?
Bina dış duvarının kesitini sistem detayında olduğu gibi
4
çizdiniz mi?
5 Kısmi kesitleri çizerken yumuşak 2B kalem kullandınız mı?
Drenajın şev çizgilerini dış duvardan gerekli mesafeler
6
alarak çizdiniz mi?
7 Drenaj borusunun (Büz) kesitini çizdiniz mi?
8 Gerekli taramaları yaptınız mı?
9 Ölçülendirme yaptınız mı?
10 Uygun yerlere gerekli bilgileri yazdınız mı?
11 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?
12 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
13 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?
14 Zamanı iyi kullandınız mı?
Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?

Yapılan değerlendirme sonunda hayır şeklindeki cevaplarınızı bir daha gözden

geçiriniz. Kendinizi yeterli görmüyorsanız öğrenme faaliyetini tekrar ediniz. Cevaplarınızın
tamamı evet ise bir sonraki faaliyete geçiniz

27
 MODÜL DEĞERLENDİRME

MODÜL DEĞERLENDİRME
Öğretmeniniz, modüldeki faaliyetleriniz ve araştırma çalışmalarınız sonunda
kazandığınız bilgi ve becerilerinizi ölçme yöntemleriyle ölçerek sizin modül ile ilgili
durumunuzu değerlendirecek ve sonucunu size bildirecektir.

PERFORMANS TESTİ
Dersin
DUVAR ÇİZİMİ
Adı
Amaç ¾ Lento ve hatılları kuralına uygun çizebileceksiniz
¾ 2- Rögar ve drenajları kuralına uygun çizebileceksiniz.
Konu Lento,Hatil, Rögar Ve Drenaj Çizimi
DEĞERLENDİRME KRİTERLERİ Evet Hayır
Kapı ve pencere boşluklarının üzerine her iki taraftan duvar
1
kalınlığı kadar taşacak şekilde lento çizdiniz mi?
2 Lento yüksekliğini verilen ölçüde çizdiniz mi?
3 Üst görünüşlere göre ön görünüş resmini düzgün çizdiniz mi?
Üst ve ön görünüşlere göre yan görünüş resmini düzgün çizdiniz
4
mi?
Bina dış duvarının sistem detayında olduğu gibi kesitini çizdiniz
5
mi?
6 Kısmi kesitleri çizerken yumuşak 2B kalem kullandınız mı?
Drenajın şev çizgilerini dış duvardan gerekli mesafeler alarak
7
çizdiniz mi?
8 Drenaj borusunun (Büz) kesitini çizdiniz mi?
9 Gerekli taramaları yaptınız mı?
10 Ölçülendirme yaptınız mı?
11 Uygun yerlere gerekli yazıları yazdınız mı?
12 Mesleğe uygun kıyafet giydiniz mi?
13 Çalışma alanını tertipli ve düzenli kullandınız mı?
14 Uygun araç gereci seçip kullandınız mı?
15 Zamanı iyi kullandınız mı?
16 Çalışma alanını tertipli ve düzenli bıraktınız mı?
TOPLAM

DEĞERLENDİRME

Performans testi değerlendirmesi sonucunda eksik olduğunuz konuları yeniden tekrar

ederek eksik bilgilerinizi tamamlayınız. Kendinizi yeterli görüyorsanız bir sonraki modüle
geçmek için öğretmeninize başvurunuz.

28
 CEVAP ANAHTARLARI

CEVAP ANAHTARLARI
ÖĞRENME FAALİYETİ- 1 CEVAP ANAHTARI

1 D
2 Y
3 D
4 D
5 D
6 Y
7 Y
8 D
9 D
10 Y

ÖĞRENME FAALİYETİ-2 CEVAP ANAHTARI

1 Rögar
2 İşçinin içine girebileceği
3 İstenen yönden çıkıp gittiği
4 Yatay kesit resimleri
5 Drenaj
6 Çevre drenajı
7 En az iki metre derinlikte
8 Dış drenaj kesiti
9 Temel pabucu alt seviyesinin

Cevaplarınızı cevap anahtarları ile karşılaştırarak kendinizi değerlendiriniz.

29
 ÖNERİLEN KAYNAKLAR

ÖNERİLEN KAYNAKLAR
¾ Prof. Y. Müh. ARPAD Ahmed, Uygulamalı Yapı Tesisatı, İstanbul, 1981

30
 KAYNAKÇA

KAYNAKÇA
¾ Doç. Dr. OYMAEL Sabit, Yapı Bilgisi Cilt 1, Temel Ders Kitabı, İstanbul,
2003.

¾ Y. Mimar ÇAKINER Özdemir, Yapı Bilgisi Çalışmaları, Ankara ,1973.

31