Klucz odpowiedzi 3.

Atomy i cząsteczki Liczba punktów 128

Grupa A

Autor: Twoje
1 M Na2CO3 =   23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
2 M Na2S =  23⋅ 2 + 32  =  78 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
3 M Al2(SO4)3 =  27⋅ 2 + (32 + 64)⋅ 3  =  336 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
4 M CuSO3 =  64 + 32 + 16⋅ 3  =  144 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
5 M Na2CO3 =  23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u Autor: Twoje
(0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
6 M Ca3(PO4)2 =  40⋅ 3 + (31 + 16⋅ 4)⋅ 2  =  310 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
7 M Mg(NO3)2 =  24 + (14 + 3⋅ 16)⋅ 2  =  148 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
8 M Na2O =  2⋅ 23 + 16  =  62 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
9 M K2SO4 =  39⋅ 2 + 32 + 16⋅ 4  =  174 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
10 M Ca(OH)2 =  40 + (16 + 1 ⋅ 2  =  74 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
11 M HNO3 =  1 + 14 + 3⋅ 16  =  63 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
12 a) u, unit Autor: Twoje
(0-1 p.)

strona
1 z 17
13 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
14 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 X - Br; Z - O Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
17 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 1P, 2P, 3F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
19 Obserwacje: W zlewce 1. kryształy manganianu(VII) potasu znikają, barwiac wodę.
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
W zlewce 2. kropla atramentu barwi wodę. 
Wniosek: Substancje wymieszały się z wodą. Zaszło zjawisko dyfuzji.
20 – dyfuzją
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– ziarnistą

a) rozpylania dezodorantu

b) dodawania kryształów manganianu(VII) potasu do wody

c) wlewania esencji herbacianej do wody

– atomistyczno‑cząsteczkowej
21 1. A, 2. C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 mX = 7 u Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
23 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
24 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
25 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
26 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
27 B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
28 a) 28 u    b) 62 u    c) 58 u    d) 342 u  Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
    
29 a) D; b) C; c) A; d) B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
30 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
31 Atom jest zbudowany z jądra atomowego, w którym znajdują się dodatnio naładowane Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
protony / neutrony / elektrony, oraz obojętne elektrycznie protony / neutrony / elektrony.
Masa elektronu jest około 1840 razy większa / mniejsza od mas protonu i neutronu, stąd
praktycznie cała masa atomu skupiona jest w jądrze atomowym.
32 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
33 Atom siarki   33
16S   jest zbudowany z 16 protonów, 16 elektronów, 17 neutronów. Liczba
Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
jego elektronów walencyjnych wynosi 6.

strona
2 z 17
34 – jądra atomowego
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– poza centrum

– elektrony

1
–   u

1840
– –1
– elektrony walencyjne

– elektrony

– jądrem atomowym

– jądrze atomowym

– protonów, neutronów

– 1 u

– +1 i 0

– sumę liczby protonów i liczby neutronów w jądrze atomu

– liczbie protonów w jądrze atomu

35 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
36 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
37 C, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
38 D. Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2013
39 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
40 B. 1. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 29
14Si   Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
42 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
43 – atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą liczbą Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
neutronów w jądrze

– medycyna, datowanie radiowęglowe, źródło energii

44 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
45 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
46 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
47 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
48 nazwa izotopu: tryt; liczba protonów: 1; liczba neutronów: 2; liczba elektronów: 1 Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
49 a) średnia masa atomowa pierwiastka chemicznego wynikająca z zawartości procentowej Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
jego izotopów naturalnych
1
b)    masy atomu węgla izotopu węgla 12C
12
 
50 PF Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2015
51 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
53 okresy Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
54 okres: 4., grupa: 2. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
55 wapń Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona
3 z 17
56 1P, 2F, 3P Autor: Nowa Era

Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

(0-2 p.)
1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
57 Autor: Nowa Era
Nazwa Numer (0-2 p.)
Liczba
pierwiastka Symbol chemiczny
atomowa
chemicznego grupy okresu
glin Al 13 13 3
węgiel C 6 14 2
hel He 2 18 1
58 – D. Mendelejew
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– właściwości pierwiastków chemicznych, uporządkowanych zgodnie ze zwiększającą się
liczbą atomową Z, powtarzają się okresowo

– okresami

– grupami

– okresu

– grupy

– walencyjnych

– 2

–8
59 a) K, Na
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Li, Cs

c) K, Li
d) Na, Li
Autor: Nowa Era
60 glin, 13, 13, 3, 3, K2L8M3 (0-2 p.)
wapń, 20, 20, 4, 2, K2L8M8N2
61 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
62 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
63 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
64 B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
65 1. D, 2. A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
66 1P, 2F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Załącznik: Test_eko (4).pdf
67 a) A, G, L;   b) C, F, K Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
68 a)                                                            b)
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

                    
69 a)  pierwiastki grupy 2.; b) krzem; c) selen; d) jod; e) antymon, bizmut; f) siarka; g) chlor Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
70 – pionowo, kolejno od lewej: wzrost; wzrost; wzrost
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– poziomo, kolejno od góry: zwiększanie się; wzrost

strona
4 z 17
71 Autor: Nowa Era
2 4 (0-3 p.)
Węgiel: C; 12 u; 14; 2; 6; 6; 6; 4; 2; K L ; uproszczony model atomu:   

Magnez: Mg; 24 u; 2; 3; 12; 12; 12; 2; 3; K2L8M2; uproszczony model atomu: 

Chlor: Cl; 17 u; 17; 3; 17; 17; 17; 7; 3; K2L8M7; uproszczony model atomu: 

    
72 Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
  14
7 N : 7; 7; 7; 5; uproszczony model atomu:  

  33
16S : 16; 17; 16; 6; uproszczony model atomu: 
    
         
Grupa B Liczba punktów 128

Autor: Twoje
1 M Na2CO3 =   23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
2 M Na2S =  23⋅ 2 + 32  =  78 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
3 M Al2(SO4)3 =  27⋅ 2 + (32 + 64)⋅ 3  =  336 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
4 M CuSO3 =  64 + 32 + 16⋅ 3  =  144 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
5 M Na2CO3 =  23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u Autor: Twoje
(0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
6 M Ca3(PO4)2 =  40⋅ 3 + (31 + 16⋅ 4)⋅ 2  =  310 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
7 M Mg(NO3)2 =  24 + (14 + 3⋅ 16)⋅ 2  =  148 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.

strona
5 z 17
 Autor: Twoje
8 M Na2O =  2⋅ 23 + 16  =  62 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
9 M K2SO4 =  39⋅ 2 + 32 + 16⋅ 4  =  174 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
10 M Ca(OH)2 =  40 + (16 + 1 ⋅ 2  =  74 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
11 M HNO3 =  1 + 14 + 3⋅ 16  =  63 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
12 a) u, unit Autor: Twoje
(0-1 p.)
13 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
14 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 X - B; Z - F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
17 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 1P, 2F, 3F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
19 Obserwacje: Zapach amoniaku jest wyczuwalny nawet w pewnej odległości od butelki. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Wniosek: Amoniak wymieszał się z powietrzem. Zaszło zjawisko dyfuzji.
20 – samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między cząstki innej stykającej się z Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
nią substancji 

– ziarnistą

a) rozpylania dezodorantu

b) dodawania kryształów manganianu(VII) potasu do wody

c) wlewania esencji herbacianej do wody

– J. Dalton
21 1. C, 2. A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 mX = 28 u Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
23 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
24 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
25 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
26 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
27 A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

strona
6 z 17
28 a) 32 u    b) 80 u    c) 74 u    d) 262 u  Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
    
29 a) D; b) B; c) A; d) C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
30 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
31 Atom pierwiastka chemicznego jest zbudowany z jądra atomowego, w którym znajdują Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
się naładowane dodatnio / naładowane ujemnie / elektrycznie obojętne protony oraz
naładowane dodatnio / naładowane ujemnie / elektrycznie obojętne neutrony. Elektrony
tworzą powłoki elektronowe. Wśród powłok elektronowych wyróżniamy powłokę
walencyjną – jest to powłoka znajdująca się najbliżej jądra / najdalej od jądra atomowego.
32 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
33 Atom siarki    18 8O    jest zbudowany z 8 protonów, 8 elektronów, 10 neutronów. Liczba Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
jego elektronów walencyjnych wynosi 6.
34 – powłok elektronowych
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– w centrum

– dodatni

– protony, neutrony

– 1 u

– +1 i 0

– elektrony

1
–   u

1840
– –1
– elektronami walencyjnymi

– elektrony

– rdzeń atomowy
– liczbę protonów w jądrze atomu

– sumie liczby protonów i liczby neutronów w jądrze atomu

35 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
36 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
37 A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
38 D. Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2013
39 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
40 A. 2. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 27
12Mg     Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
42 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
43 – atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą liczbą Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
neutronów w jądrze

– medycyna, datowanie radiowęglowe, źródło energii

44 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
45 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
46 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
47 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
48 nazwa izotopu: deuter; liczba protonów: 1; liczba neutronów: 1; liczba elektronów: 1 Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

1
strona
7 z 17
49 1 Autor: Nowa Era
a)    masy atomu węgla izotopu węgla 12C
(0-2 p.)
12
b) średnia masa atomowa pierwiastka chemicznego wynikająca z zawartości procentowej
jego izotopów naturalnych
 
50 PF Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2015
51 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
53 grupy Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
54 okres: 2., grupa: 3. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
55 tlen Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
56 1F, 2P, 3P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
57 Autor: Nowa Era
Nazwa Numer (0-2 p.)
Liczba
pierwiastka Symbol chemiczny
atomowa
chemicznego grupy okresu
fosfor P 15 15 3
tlen O 8 16 2
argon Ar 18 18 3
58 – prawo okresowości
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– D. Mendelejewa

– kolumn

– poziome szeregi

– liczbę elektronów walencyjnych

– liczbę powłok elektronowych

– 8

– 18
59 a) K, Fr 
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Li, K 

c) K, Na 

d) Rb, Li
Autor: Nowa Era
60 magnez, 12, 12, 3, 2, K2L8M2 (0-2 p.)
brom, 35, 35, 4, 7, K2L18M8N7
61 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
62 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
63 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
64 D, D Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
65 1. D, 2. B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
66 1P, 2P Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Załącznik: Test_eko (4).pdf

strona
8 z 17
67 a) C, G, I;  b) A, H, L Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
68 a)                                                         b) Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

                

69 a)  pierwiastki grupy 1.; b) glin; c) ind; d) antymon; e) potas; f) fosfor; g) bor Autor: Nowa Era

(0-3 p.)
70 – pionowo, kolejno od lewej: wzrost; wzrost; wzrost
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– poziomo, kolejno od góry: zwiększanie się; spadek
71 Autor: Nowa Era
2 7 (0-3 p.)
Fluoor: F; 19 u; 17; 2; 9; 9; 9; 7; 2; K L ; uproszczony model atomu:    

Krzem: Si; 28 u; 14; 3; 14; 14; 14; 4; 3;  K2L8M4; uproszczony model atomu: 

Argon: Ar; 40 u; 18; 3; 18; 18; 18; 8; 3; K2L8M8; uproszczony model atomu: 

    
72 Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
   16
8 O : 8; 8; 8; 6; uproszczony model atomu:  

   31
15P : 15; 16; 15; 5; uproszczony model atomu: 
    
         
Grupa C Liczba punktów 128

Autor: Twoje
1 M Na2CO3 =   23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
2 M Na2S =  23⋅ 2 + 32  =  78 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
3 M Al2(SO4)3 =  27⋅ 2 + (32 + 64)⋅ 3  =  336 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
4 M CuSO3 =  64 + 32 + 16⋅ 3  =  144 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
5 M Na2CO3 =  23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u Autor: Twoje
(0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.

strona
9 z 17
 Autor: Twoje
6 M Ca3(PO4)2 =  40⋅ 3 + (31 + 16⋅ 4)⋅ 2  =  310 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
7 M Mg(NO3)2 =  24 + (14 + 3⋅ 16)⋅ 2  =  148 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
8 M Na2O =  2⋅ 23 + 16  =  62 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
9 M K2SO4 =  39⋅ 2 + 32 + 16⋅ 4  =  174 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
10 M Ca(OH)2 =  40 + (16 + 1 ⋅ 2  =  74 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
11 M HNO3 =  1 + 14 + 3⋅ 16  =  63 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
12 a) u, unit Autor: Twoje
(0-1 p.)
13 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
14 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 X - S; Z - O Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
17 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 1P, 2F, 3P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
19 Obserwacje: W zlewce 1. kryształy manganianu(VII) potasu znikają, barwiac wodę.
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
W zlewce 2. kropla atramentu barwi wodę. 
Wniosek: Substancje wymieszały się z wodą. Zaszło zjawisko dyfuzji.
20 – dyfuzją
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– ziarnistą

a) rozpylania dezodorantu

b) dodawania kryształów manganianu(VII) potasu do wody

c) wlewania esencji herbacianej do wody

– atomistyczno‑cząsteczkowej
21 1. A, 2. C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 mX = 7 u Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

strona
10 z 17
23 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
24 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
25 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
26 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
27 B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
28 a) 28 u    b) 62 u    c) 58 u    d) 342 u  Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
    
29 a) D; b) C; c) A; d) B Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
30 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
31 Atom jest zbudowany z jądra atomowego, w którym znajdują się dodatnio naładowane Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
protony / neutrony / elektrony, oraz obojętne elektrycznie protony / neutrony / elektrony.
Elektrony tworzą powłoki elektronowe. Powłokę elektronową najbardziej oddaloną od
jądra atomowego nazywamy powłoką walencyjną / rdzeniem atomowym.
32 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
33 Atom siarki   33
16S   jest zbudowany z 16 protonów, 16 elektronów, 17 neutronów. Liczba
Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
jego elektronów walencyjnych wynosi 6.
34 – jądra atomowego
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– poza centrum

– elektrony

1
–   u

1840
– –1
– elektrony walencyjne

– elektrony

– jądrem atomowym

– jądrze atomowym

– protonów, neutronów

– 1 u

– +1 i 0

– sumę liczby protonów i liczby neutronów w jądrze atomu

– liczbie protonów w jądrze atomu

35 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
36 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
37 C, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
38 D. Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2013
39 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
40 B. 1. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 35
17Cl    Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
42 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
43 – atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą liczbą Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
neutronów w jądrze

– medycyna, datowanie radiowęglowe, źródło energii

44 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona
11 z 17
45 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
46 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
47 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
48 nazwa izotopu: tryt; liczba protonów: 1; liczba neutronów: 2; liczba elektronów: 1 Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
49 a) średnia masa atomowa pierwiastka chemicznego wynikająca z zawartości procentowej Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
jego izotopów naturalnych
1
b)    masy atomu węgla izotopu węgla 12C
12
 
50 PF Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2015
51 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
53 okresy Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
54 okres: 2., grupa: 15. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
55 brom Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
56 1F, 2F, 3P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
57 Autor: Nowa Era
Nazwa Numer (0-2 p.)
Liczba
pierwiastka Symbol chemiczny
atomowa
chemicznego grupy okresu
wodór H 1 1 1
sód Na 11 1 3
beryl Be 4 2 2
58 – D. Mendelejew
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– właściwości pierwiastków chemicznych, uporządkowanych zgodnie ze zwiększającą się
liczbą atomową Z, powtarzają się okresowo

– okresami

– grupami

– okresu

– grupy

– walencyjnych

– 2

–8
59 a) K, Na
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Li, Cs

c) K, Li
d) Na, Li
Autor: Nowa Era
60 glin, 13, 13, 3, 3, K2L8M3 (0-2 p.)
wapń, 20, 20, 4, 2, K2L8M8N2
61 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)

strona
12 z 17
62 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
63 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
64 B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
65 B, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
66 1P, 2P Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Załącznik: Test_eko (4).pdf
67 a) A, G, L;   b) C, F, K Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
68 a)                                                            b)
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

                    
69 a)  pierwiastki grupy 2.; b) krzem; c) selen; d) jod; e) antymon, bizmut; f) siarka; g) chlor Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
70 – pionowo, kolejno od lewej: wzrost; wzrost; wzrost
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– poziomo, kolejno od góry: zwiększanie się; wzrost
71 Autor: Nowa Era
2 4 (0-3 p.)
Węgiel: C; 12 u; 14; 2; 6; 6; 6; 4; 2; K L ; uproszczony model atomu:   

Magnez: Mg; 24 u; 2; 3; 12; 12; 12; 2; 3; K2L8M2; uproszczony model atomu: 

Chlor: Cl; 17 u; 17; 3; 17; 17; 17; 7; 3; K2L8M7; uproszczony model atomu: 

    
72 Autor: Nowa Era
14 (0-4 p.)
  7 N : 7; 7; 7; 5; uproszczony model atomu:  

  33
16S : 16; 17; 16; 6; uproszczony model atomu: 
    
         
Grupa D Liczba punktów 128

Autor: Twoje
1 M Na2CO3 =   23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
2 M Na2S =  23⋅ 2 + 32  =  78 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
3 M Al2(SO4)3 =  27⋅ 2 + (32 + 64)⋅ 3  =  336 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.

strona
13 z 17
 Autor: Twoje
4 M CuSO3 =  64 + 32 + 16⋅ 3  =  144 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
5 M Na2CO3 =  23⋅ 2 + 12 + 16⋅ 3  =  106 u Autor: Twoje
(0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
6 M Ca3(PO4)2 =  40⋅ 3 + (31 + 16⋅ 4)⋅ 2  =  310 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
7 M Mg(NO3)2 =  24 + (14 + 3⋅ 16)⋅ 2  =  148 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
8 M Na2O =  2⋅ 23 + 16  =  62 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
9 M K2SO4 =  39⋅ 2 + 32 + 16⋅ 4  =  174 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
10 M Ca(OH)2 =  40 + (16 + 1 ⋅ 2  =  74 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
Autor: Twoje
11 M HNO3 =  1 + 14 + 3⋅ 16  =  63 u (0-3 p.)
Komentarz: 1 punkt za poprawne podstawienie danych pierwiastków z układu
okresowego; 1 punkt za poprawne rozpisanie działań; 1 punkt za poprawny wynik wraz z
jednostką.
12 a) u, unit Autor: Twoje
(0-1 p.)
13 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
14 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
15 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
16 X - Si; Z - F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
17 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
18 1F, 2P, 3P Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
19 Obserwacje: Zapach amoniaku jest wyczuwalny nawet w pewnej odległości od butelki. Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Wniosek: Amoniak wymieszał się z powietrzem. Zaszło zjawisko dyfuzji.

strona
14 z 17
20 – samorzutnym wnikaniu cząstek jednej substancji między cząstki innej stykającej się z Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
nią substancji 

– ziarnistą

a) rozpylania dezodorantu

b) dodawania kryształów manganianu(VII) potasu do wody

c) wlewania esencji herbacianej do wody

– J. Dalton
21 1. C, 2. A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
22 mX = 28 u Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
23 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
24 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
25 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
26 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
27 A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
28 a) 32 u    b) 80 u    c) 74 u    d) 262 u  Autor: Nowa Era
(0-4 p.)
    
29 a) D; b) B; c) A; d) C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
30 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
31 Nukleony to cząstki, do których zaliczamy naładowane dodatnio neutrony / naładowane Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
dodatnio protony / elektrycznie obojętne elektrony oraz naładowane dodatnio neutrony /
naładowane dodatnio protony / elektrycznie obojętne neutrony. Masa elektronu jest około
1840 razy większa / mniejsza od mas protonu i neutronu, stąd praktycznie cała masa
atomu skupiona jest w jądrze atomowym.
32 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
33 Atom siarki    18 8O    jest zbudowany z 8 protonów, 8 elektronów, 10 neutronów. Liczba Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
jego elektronów walencyjnych wynosi 6.
34 – powłok elektronowych
Autor: Nowa Era
(0-3 p.)
– w centrum

– dodatni

– protony, neutrony

– 1 u

– +1 i 0

– elektrony

1
–   u

1840
– –1
– elektronami walencyjnymi

– elektrony

– rdzeń atomowy
– liczbę protonów w jądrze atomu

– sumie liczby protonów i liczby neutronów w jądrze atomu

35 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
36 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
37 A, C Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

strona
15 z 17
38 D. Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2013
39 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
40 A. 2. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
41 32
16S    Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
42 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
43 – atomy tego samego pierwiastka chemicznego różniące się między sobą liczbą Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
neutronów w jądrze

– medycyna, datowanie radiowęglowe, źródło energii

44 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
45 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
46 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
47 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
48 nazwa izotopu: deuter; liczba protonów: 1; liczba neutronów: 1; liczba elektronów: 1 Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
49 1 Autor: Nowa Era
a)    masy atomu węgla izotopu węgla 12C
(0-2 p.)
12
b) średnia masa atomowa pierwiastka chemicznego wynikająca z zawartości procentowej
jego izotopów naturalnych
 
50 PF Autor: CKE
(0-1 p.)
Komentarz: CKE 2015
51 B Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
52 A Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
53 grupy Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
54 okres: 3., grupa: 17. Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
55 magnez Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
56 1P, 2P, 3F Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
Komentarz: 2 pkt – poprawne uzupełnienie trzech wierszy tabeli.

1 pkt – poprawne uzupełnienie dwóch wierszy tabeli.

0 pkt – poprawne uzupełnienie jednego wiersza tabeli, odpowiedź niepoprawna albo brak

odpowiedzi.
57 Autor: Nowa Era
Nazwa Numer (0-2 p.)
Liczba
pierwiastka Symbol chemiczny
atomowa
chemicznego grupy okresu
glin Al 13 13 3
węgiel C 6 14 2
hel He 2 18 1

strona
16 z 17
58 – prawo okresowości
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– D. Mendelejewa

– kolumn

– poziome szeregi

– liczbę elektronów walencyjnych

– liczbę powłok elektronowych

– 8

– 18
59 a) K, Fr 
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
b) Li, K 

c) K, Na 

d) Rb, Li
Autor: Nowa Era
60 magnez, 12, 12, 3, 2, K2L8M2 (0-2 p.)
brom, 35, 35, 4, 7, K2L18M8N7
61 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
62 C Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
63 D Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
64 D, D Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
65 B, A Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
66 1P, 2F Autor: Nowa Era
(0-1 p.)
Załącznik: Test_eko (4).pdf
67 a) C, G, I;  b) A, H, L Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
68 a)                                                         b) Autor: Nowa Era
(0-2 p.)

                

69 a)  pierwiastki grupy 1.; b) glin; c) ind; d) antymon; e) potas; f) fosfor; g) bor Autor: Nowa Era

(0-3 p.)
70 – pionowo, kolejno od lewej: wzrost; wzrost; wzrost
Autor: Nowa Era
(0-2 p.)
– poziomo, kolejno od góry: zwiększanie się; spadek
71 Autor: Nowa Era
2 7 (0-3 p.)
Fluoor: F; 19 u; 17; 2; 9; 9; 9; 7; 2; K L ; uproszczony model atomu:    

Krzem: Si; 28 u; 14; 3; 14; 14; 14; 4; 3;  K2L8M4; uproszczony model atomu: 

Argon: Ar; 40 u; 18; 3; 18; 18; 18; 8; 3; K2L8M8; uproszczony model atomu: 

    
72 Autor: Nowa Era
16 (0-4 p.)
   8 O : 8; 8; 8; 6; uproszczony model atomu:  

   31
15P : 15; 16; 15; 5; uproszczony model atomu: 
    
         

strona
17 z 17