Temat 24 Prawo stałości składu związku

chemicznego
Po przeczytaniu treści w podręczniku do chemii( str. 137 -141), uczeń/ uczennica uzupełnia kartę
pracy, rozwiązuje zadanie domowe i odsyła do sprawdzenia nauczycielowi.

Karta pracy do tematu 24

Podczas powstawania związków chemicznych pierwiastki łączą się w ściśle określonych stosunkach
masowych. Zależność tę odkryto w XVIII wieku i nazwano prawem stałości składu ( prawem
stosunków stałych).

Zadanie 1. Przeczytaj uważnie tekst na str.137 i 138 i napisz treść prawa stałości składu związku
chemicznego:
W każdym związku chemicznym stosunek mas pierwiastków jest stały i charakterystyczny dla danego
związku chemicznego.

Zadanie 2. Obliczanie stosunku masowego pierwiastków w związku chemicznym o podanym

wzorze. Patrz – podręcznik str.139, przykład 28.

Stosunek masowy pierwiastków w danym związku chemicznym możemy obliczyć na podstawie

wzoru sumarycznego tego związku oraz mas atomowych tworzących pierwiastków.

Krok 1 Oblicz stosunek masowy siarki do tlenu w cząsteczce tlenku

Przeczytaj treść zadania i wypisz siarki(VI) (SO3)
dane. mS
Dane: Szukane: =?
mO
Wzór związku chemicznego SO3

Krok 2 mS = 32u
Wypisz masy atomowe siarki i mO = 16u
tlenu
Krok 3 32 u 16 u 2 u
= =
Oblicz stosunek masowy siarki 3∗16 u=48 u 24 u 3 u
do tlenu w SO3.

Krok 4 Odp. Stosunek masowy związku SO3 wynosi 2 : 3

Napisz odpowiedź.

Zadanie 3. Obliczanie składu procentowego pierwiastków w związku chemicznym, patrz –

podręcznik str.139, przykład 29

Krok 1 Oblicz skład procentowy pierwiastków w tlenku sodu (Na2O)

Przeczytaj treść zadania i wypisz Dane: Szukane:
dane. Wzór związku chemicznego %Na=?
 Na2O %O = ?

Krok 2 mNa = 23u

Wypisz masy atomowe sodu i mO = 16u
tlenu oraz oblicz masę mNa2O = 2x23u + 16u = 62u
cząsteczkową Na2O.

Krok 3 mNa2O = 100%

Oblicz zawartość procentową mNa = x
sodu w Na2O.
mNa 2O 100 %
=
mN a x

mN a 23 u
x= ∗100 % x= ∗100 %  37,1%
mNa 2O 62u
2x = 64,2%

Krok 4 %O = 100% - 64,2% = 35,8%

Oblicz zawartość procentową
tlenu w Na2O.

Krok 5 Odp. Zawartość procentowa tlenu w związku Na2O wynosi

Napisz odpowiedź. 35,8%, a sodu 64,2%

Zadanie 4. Obliczanie stosunku masowego , gdy znany jest skład procentowy pierwiastków
tworzących związek chemiczny, patrz – podręcznik str.140 przykład 30.

Krok 1 Tlenek siarki(VI ) zawiera 40% siarki i 60% tlenu. Oblicz

Przeczytaj treść zadania i wypisz stosunek masowy pierwiastków chemicznych w tym tlenku
dane. Dane: Szukane:

S
%S = 40% =?
O
%O = 60%
Krok 2 40 4 2
= =
Oblicz stosunek masowy siarki 60 6 3
do tlenu w SO3.

Krok 3 Odp. Stosunek masowy wynosi 2:3

Napisz odpowiedź.
Zadanie 5. Rozwiąż zadania 1,,2,3, str.141
Dane: Szukane:

2 Br
mBr = 80u
Ca
mCa = 40u

2∗80 160 3
Obliczenia: = =
40 40 1

Odpowiedź: Stosunek masowy bromu do wapnia w bromku wapnia wynosi 3:1

-----
Dane: Szukane:

5 mO
mN = 14u
2m N
mO = 16u
Obliczenia:

5∗16=80 10
= Odpowiedź: Stosunek masowy tlenu do azotu wynosi 10:7
2∗14=28 7

zad 2)
Dane: Szukane:
mS = 32u %S = ?
mO = 16u %O = ?
Obliczenia:
mSO3 = 32u + 3 * 16u = 80u
mSO3 = 100%

%S = x

mSO 3 100 % mS 32u

= ∗100 %=x ∗100 %=40 %
mS x mSO 3 80 u
%O = 100% - %S
%O = 100% - 40% = 60%

Odp. Tlen stanowi 60% masy związku SO3, a siarka 40%.

-----
Dane: Szukane:
mAl = 27u %Al = ?
mS = 32u %S = ?
Obliczenia:
mAl2S3 = 2 * 27u + 3 * 32u = 44u + 96u = 140u
27
∗100 % 20 %20% * 2 = 40%
140
100% - 40% = 60%
Odpowiedź: Masa glinu stanowi 40% masy związku, a masa siarki 60%

zad 3)
Dane: Szukane:
%S = 50% %O = ?
tlenek siarki Wzór sumaryczny = ?

S
mS = 32u =?
O
mO = 16u
Obliczenia:
100% - 50% = 50%

1
∗2 1
mS : mO = 2 =
1
1
SxOy

16 u∗y 1 16 u
= /
32 u∗x 1 32u

1
∗2u
y 1 2y
= =
x 1u x
Odpowiedź: Stosunek masowy wynosi 1 do 1, wzór sumaryczny to SO2 a tlen stanowi 50% masy związku.