ENERJİSA TUFANBEYLİ MESLEKİ ve TEKNİK ANADOLU LİSESİ TÜRK DİLİ ve EDEBİYATI YAPRAK TEST – 1
2. Düşler ve umut (I) dersen öyle değil
Fulleten Pratikler
Pratik 1: Sözcüğün en küçük, anlamlı ve "bağlantılı"
birime kök denir.
Prat+k 2: B:r sözcükte ses olayı bulunurken öncel:kle
kök bulunur ve aldığı ekler ayrıştırılıp son hal:yle
kıyaslanır. İlk hal: :le son hal: arasında b:r ünsüz
düşmüş :se ünsüz düşmes: vardır der:z.
Prat+k 3: Sözcük kökünün b:tt:ğ: yerde veya
sonrasında yan yana gelen :k: sert ünsüz, ünsüz
sertleşmes+ (benzeşme) d:r.
Prat+k 4: Sözcük kökünün b:tt:ğ: yerde veya
sonrasında gördüğümüz “ğ” ler, ünsüz yumuşaması
(değ+şme) dır.
Prat+k 5: Ünsüz düşmes: “-cık, -cek” ek:n:n olduğu
yerde olur. Genell:kle -k ünsüzü düşer. Ör:
küçü(k)cük
Prat+k 6: Ünsüz türemes: (:k:zleşme) bazı Arapça
sözcükler:n üzer:ne et-, ol- g:b: eylemler veya ünlü
:le başlayan ekler geld:ğ:nde meydana gel:r. Ör:
zannımca
Prat+k 7: Ünlü daralması %99 olasılıkla “-yor”
ek:nden önce -a, -e gelm:şse oluşur. Ör: ağla-yor
Prat+k 8: Ünlü türemes: “-cık” ek:n:n bazı
sözcükler:n üzer:ne gelmes: :le oluşur. Bazen
pek:şt:rme yapılırken de olab:l:r. Ör: düpedüz
Pratik 9: Ünlü düşmesi bazı Arapça sözcükler ve
organ adları ünlü bile başlayan bir ek aldığında
sözcüğün kendisindeki ünlü düşer. Ör: bey(i)nim
1. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili
sözcüğün kökünün türü farklıdır?
A) Kuruyan gözlerime yaş gönderen bu.
B) Aslında kimse, kimseye kötülük yapmamalı.
C) Siyah paltolu bir adam bizi izlemeye başladı.
D) Bizim sporcu güreş minderine gelmemişti.
E) Bu konuları ancak bilimle açıklayabiliriz.
6. Hangisinde hece (ünlü) düşmesi yoktur?
(II) Varlığı bağlansa da yoksun oluşa
(III) Umudu anlamsız (IV) kılacak doygunluk ne ki
Düşleri kötürüm (V) edecek zenginlik
Hem neye yarar şu dünyada
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış
sözcüklerden hangisinin kökü, sözcük türü
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
3. Hangisinde ünlü (hece) düşmesi yoktur?
A) Bu yaptığını ömrümün sonuna kadar unutmam.
B) Kimseye bu konuda güvenmemelisin.
C) Yorgunluktan zihni bulanmıştı onun.
D) Telefonunda beş cevapsız çağrı vardı.
E) Bu hususta onun fikrini de almalıydınız.
4. I. Elindekiyle yetinmeyip daha çoğunu arayan,
elindekinden de olur.
II. Elbisesini değiştirmek için terziye gidecekmiş.
III. Dün toplantıda kanayan yaramıza değinildi.
IV. Duygusal yazarların yapıtlarının ilgi
görmemesini açıklayamıyordu.
V. Mahkeme, geçen haftaki davaya re'sen
görevsizlik kararı vermişti.
Yukarıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerden
hangisinin kökünün türü eylemdir?
A) I. B) II. C) III. D) IV. E) V.
5. Aşağıdaki altı çizili kelimelerin hangisinde
herhangi bir ses olayı yoktur?
A) Kimse onu senden daha iyi bilemez.
B) Herkes onun sözünü dinliyordu.
C) Sana bir şey diyen olursa yanıma gel?
D) Eve gittiğimizde kimsecikler yoktu.
E) Düşünmediğim gün olmuyordu seni.
A) Arkadaş çevresi onu derslerden uzaklaştırdı.
B) İnsanlar arasında bir ayrım yapmamalıyız.
C) Olan her şeyi detaylıca anlatmalısınız bana.
D) Kolundaki küçük bir sıyrık vardı sadece.
E) Bahsi geçen olayda hepsinin suçu vardı.
7. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde altı çizili
sözcüğün kökünün türü farklıdır?
A) Bütün çocukluğum çamurlu sokaklarda geçti.
B) Evimizin arkasında ağaçlı bir yol vardı.
C) Geniş odalı, rahat bir evde oturuyorduk.
D) Kapalı kapıların arkasında görüşmüştük.
E) Şiirinde “sevgili” sözcüğünü çok kullanmıştı.
8. Aşağıdaki altı çizili kelimelerin hangisinde
ünsüz yumuşaması (değişim) yoktur?
A) Annemin düşünceleri benimkinden çok farklı.
B) Bunları bildiğim için, adil yaklaşamıyorum.
C) Son çıkan kitabını fuarda imzalı olarak verdi.
D) Dün akşam annem kandil simidi yapmıştı.
E) Kimsenin bilemeyeceği sorular soracağım sana.
9. Aşağıdaki cümlede altı çizili sözcüklerin
hangisinde ünlü (hece) düşmesi yoktur?
A) Atatürk’ün resmini arkasına alıp poz verdi.
B) Dizimin sızlaması yağmur yağacağına işaret.
C) Hayatında hiç böyle bir şey gördün mü?
D) Kızını okula kaydını yaptıramamıştı nedense.
E) Karşıdan sarışın bir oğlan belirmişti bir anda.
10. Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisinde
herhangi bir ses olayı yoktur?
A) Sen yoksun diye aydınlanmaz günüm.
B) Kimseye hakkını yedirecek biri değildi.
C) Oyunculuk, geleceğinin parçası olacak mı?
D) Gurur duyacağım projeler yapmak istiyorum.
E) Niçin oyalanıyorsun ki işinin olmadığı yerde?
11. Aşağıdakilerin hangisinde pekiştirme
yapılırken ünlü türemesi olmamıştır?
A) Dışarı çıktığında sırılsıklam olacağını biliyor.
B) Yemyeşil ormanlarda gezebilmeyi düşlüyor
C) Sen bana düpedüz yalan söylüyorsun.
D) Dedem sapasağlam bir ev yapmıştı bizim için.
E) Babam kimseyi yapayalnız bırakmazdı.
12. Aşağıdakilerden hangisinde ünsüz
değişiminin (yumuşamasının) bir örneği yoktur?
A) Bencil olmak aslında çok kötü bir şeydir.
B) Dışarı giderken haber ver ki ben de geleyim.
C) Gizlice ağladığını biliyordum ama susmalıydım.
D) Bu ağacı buradan söküp ileriye taşıyacaklarmış.
E) İçeriden bir kadın geleceğini söylemişlerdi.
13. Aşağıdaki altı çizili kelimelerden hangisinde
herhangi bir ses olayı yoktur?
A) Pazardan ne almamı istiyorsun.
B) Minicik elleriyle bana el salladı.
C) Yıllardır özgürlüğe hasretim.
D) Onun yükselen maaşı dikkat çekiyor.
E) Dün para biriktirmeye başladım.
14. Hangisinde ünlü türemesi yoktur?
A) Üzerindeki daracık elbiseyle çok dikkat çekti.
B) Hastaneye gidip bademcik ameliyatı oldu.
C) Savaştan geriye biricik oğlu kalmıştı.
D) Aldığım yemekten azıcık kalmıştı.
E) Karşımızda gencecik bir subay duruyordu.
Parası olmadığı için okula kaydolamıyordu
15. Yukarıda altı çizili sözcükte aşağıdaki ses
olaylarından hangileri sırasıyla vardır?
A) Ünsüz düşmesi-yumuşama-daralma
B) Ünlü Düşmesi-daralma-ünsüz sertleşmesi
C) Ünsüz türemesi-ünsüz yumuşaması-benzeşme
D) Ünlü türemesi-yumuşaması-daralma
E) Ünlü düşmesi-yumuşama-daralma
16. Aşağıdakilerin hangisinde benzeşme yoktur? Ad: PUANI
A) Hepimiz yastayız cenaze nedeniyle. Soyad:
B) İnsan ettiğini bulurmuş her zaman. Sınıfı:
C) Sana yürekten inandığımı biliyorsun. No:
D) Yarın akşam buluşmayacak mıyız?
E) O benim için arkadaştan da öteydi.
17. Aşağıdaki cümlelerde geçen altı çizili
kelimelerin hangisinde bir ses olayı yoktur?
A) Öğretmen bu kez beni kaldıracak zannımca.
B) Çok yağlı yemek yiyen biri değilimdir.
C) Hiç tanımadığım biriyle nasıl evlenirim?
D) Buranın insanları sandığım gibi değilmiş.
E) Tüm öğrenciler uzun parkurda yarıştık.
18. Aşağıdakilerin hangisinde birleşik kelime
oluşturulurken ünlü (hece) düşmesi olmamıştır?
A) Daha kötüsü olmadığına şükretmelisin.
B) İflas edince dükkânı arkadaşına devretti.
C) Bu filmi seyredince çocukluğumu hatırladım.
D) Polis, kaybolan çocuğu her yerde aradı.
E) Onu affedebileceğimi hiç düşünmüyordum.
19. Hangisinde ünsüz düşmesi yoktur?
A) Herkes alçacık bir duvardan atlıyordu.
B) Bu yaşadığı olaylar onu derinden etkilemişti.
C) Bu köyün güney yamacı sıcacık oluyor.
D) Babası terk ettiğinde daha küçücüktü Ali.
E) Sude, ufacık boyuyla hiç dikkat çekmiyordu.
20. Rahatça uyanışı kalmadı (I) uykuların
Herkes bir rüyayı (II) farklı yorumlar
(III) Gözlerinden (IV) bağlanılır (V) sevgiliye daima
Yukarıdaki dizelerde numaralanmış
sözcüklerden hangi ikisinin kökü, sözcük türü
bakımından diğerlerinden farklıdır?
A) I. ve II. B) III. ve V. C) II. ve III.
D) I. ve V. E) I. ve III.