BOÄ GIAÙO DUÏC VAØ ÑAØO TAÏO KHOA ĐiỆN-ÑIEÄN TÖÛ

ÑH Sö Phaïm Kyõ Thuaät TP.HCM Boä Moân Cơ Sở KYÕ Thuaät Ñieän Töû

Chương 1:
LINH KIỆN BÁN DẪN 2 LỚP
VÀ ỨNG DỤNG (TT)

1
DIODE

2
Diode chỉnh lưu

Maët gheùp

Cấu tạo

Ñieän tröôøng tieáp xuùc

P
Anode Cathode
P N

coù höôùng töø N

Vuøng ngheøo

Symbol:
Anode (A) Cathode (K)

A K

3
 Đặc tuyến Volt Ampere
IAK
Anode (A) Cathode (K)

Vùng đánh thủng

Vùng dẫn VAK > Vγ

VBR
VAK Vùng phân cực ngược
(V)

4
Models of Diode

V = 0 A K

Ideal Model Vγ= 0 (Diode lý tưởng)

A K
A
Anode (A) Cathode (K)

V K
V

Practical Model (Sụt áp là hằng số)

5
Điện tử cơ bản 1 6
Reverse bias : IR= 0

7
8
Datasheet Diode

9
Datasheet của Diode

Điện tử cơ bản 1 10
CÁC LOẠI DIODE

11
Diode taùch soùng : söû
duïng tieáp xuùc ñieåm ñeå
ñieän dung beù  laøm
vieäc ôû taàn soá cao

Diode tunnel : noàng

ñoä taïp chaát raát cao 
öùng duïng trong caùc
maïch sieâu cao taàn

Diode bieán dung : coù

lôùp tieáp xuùc ñaëc bieät ñeå
dieän dung khaù tuyeán
tính vôùi ñieän aùp ngöôïc 
taïo soùng ñieàu taàn deå
ñieàu chænh taàn soá coäâng
höôûng
12
Diode Schottky : tieáp
xuùc Schottky (baùn daãn,
kim loaïi)  öùng duïng
cho nhöõng maïch caàn toác
ñoä chuyeån maïch cao
Diode Zener : thöôøng
baèng vaät lieäu Si chòu
nhieät vaø toûa nhieät toát
hoïat ñoäng chuû yeáu
vuøng zener töø (1,8 
200)V
Diode phaùt quang : thöôøng duøng
baùn daãn hôïp chaát coù möùc Wg
thay ñoåi ñieàu chænh ñöôïc theo
noàng ñoä taïp chaát, söû duïng yeáu
toá phaùt saùng böôùc soùng  nhìn
thaáy ñöôïc khi phaân cöïc thuaän
coù söï taùi hôïp e- vaø loã troáng

13
14
15
applicatons

16
 Chỉnh lưu - Rectifier(AC DC)
a. Chỉnh lưu bán kỳ - Half Wave Rectifier
Np : Ni a D
+ Vim
Vom
Vp Vi Vo RL
AÙp u 2
AC 220V - 0V
T
b T/2

0 Vi
VP N P Time

Vi Ni

Điện áp trung bình ngõ ra


V Om V im V
T
1 1
VODC   VO  t  dt   VOm sin t  d t   
T0 2 0  

17
 Np : Ni a D
+
Vp Vi VL RL
AÙp u 2
AC 220V -
b
0

Dòng trung bình qua tải I ODC 

VODC
RL

Dòng trung bình qua diode I DCDIODE  IODC

(PIV – Peak Inverse Voltage) PIV  Vim

18
Vd:

19
20
Chỉnh lưu bán kì có tụ lọc - Haft wave rectifier with capacitor - filter

Điện tử cơ bản 1 21
Chỉnh lư bán kỳ có tụ lọc - Haft wave rectifier with capacitor - filter
B
V r,pp
A C

VDC
0V
Tcharge Tdischarge Time

2.f.R L.C
Điện áp trung bình trên tải UODC .U Om
1 + 2.f.R L.C

Ur,rms 100%
Độ gợn sóng của điện áp trên tải r%  
UODC 2 3 .f.R L.C

22
Chỉnh lưu bán kỳ có tụ lọc

Tụ lọc có giá trị nhỏ → độ gợn sóng lớn

Tụ lọc có giá trị lớn → độ gợn sóng nhỏ

23
Chỉnh lưu toàn kỳ dùng biến áp đôi - Full Wave Rectifier using
center – tapped tranformer
Va D1

Vi RL VO
-

AC 220V
Vi 0

Vb D2

24
Chỉnh lưu toàn kỳ dùng biến áp đôi - Full Wave Rectifier using
center – tapped tranformer

Vim
VOm

0V
T
T/2

Time

2
1
T
1 VOm Vi  V
VODC   VO  t dt  V sin t d t   2 2
2  
Om
T0 0

VODC I ODC
PIV  2Vim  V I ODC  I DCDIODE 
RL 2
25
c. Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu diode - Full wave rectifier using diode
bridge

D1 D2
a

Vi
RL VO
AC 220v

b
D4 D3

0
26
c. Chỉnh lưu toàn kỳ dùng cầu diode - Full wave rectifier using diode
bridge
10V Vim VOm
5V

0V

-5V

-10V
Time

VOm Vim  2V I ODC

VODC  2 2 I DCDIODE 
  2
VODC PIV  Vim  V
I ODC 
RL
27
Chỉnh lưu toàn kỳ có tụ lọc - Full wave rectifier with capacitor -
filter

4.f.R L.C
Điện áp trung bình trên tải UODC .U Om
1 + 4.f.R L.C

Ur,rms 100%
Độ gợn sóng của điện áp ngõ ra r%  
UODC 4 3 .f.R L.C

28
Vd

29
Vd

30
Mạch nhân áp
Mạch nhân áp bán kì

+ Vp -

Vo= 2Vp

31
Ứng dụng

32
 +
Mạch xén - Clipper D1
Mạch xén nối tiếp VIn
Vi
R VOut
Vo
-

VIn(t) VOut(t)
+VMax +VMax
0 t 0 t

-VMax -VMax

Vi Vo
VIn(t) VOut(t)
+VMax +VMax

0 t 0 t

-VMax -VMax

VIn(t) VOut(t)
+VMax
+VMax
t 0 t
0
-VMax
-VMax

33
Mạch xén
+

R
Mạch xén song song Vi
V (t)
In D1 Vo
VOut(t)

VOut(t)
VIn(t)
+VMax
+VMax
t 0 t
0
-VMax
-VMax

Vi Vo
VIn(t) VOut(t)
+VMax +VMax

t 0 t
0
-VMax
-VMax

VOut(t)
VIn(t) +VMax
+VMax 0 t
0 t
-VMax
-VMax

34
Mạch xén (Clippers)
Các bước làm bài

 Tìm điều kiện của Vi để Diode dẫn (dùng định luật Kirchhoff)
 Tìm Vo tương ứng khi Diode dẫn.
 Tìm điều kiện Vi để Diode ngưng dẫn (ngược lại điều kiện dẫn)
 Tìm Vo tương ứng khi Diode không dẫn.
 Vẽ Vo

35
 Mạch xén
Mạch xén song song
Điều kiện Vi để Diode dẫn Vi  4V Vi Vo
ideal
Khi đó Vo= 4V

VOut(t)
+16V

Diode không dẫn Vi  4V +4V

t
0
Khi đó Vo = Vi T/2 T

-16V

36
 Mạch xén nối tiếp Vγ
Diode dẫn khi: Vi  V  4 
Khi đó Vo  I .RL  Vi + 4  V

4-V+Vim
Vim Vo
Diode ko dẫn khi : Vi   4 + V  4-Vγ
Khi đó Vo  IR  0 Vγ -4
Vi
-Vim

37
Ứng dụng mạch xén

38
Mạch kẹp – Mạch dời mức DC (Clampers)

Mạch kẹp

Bán kì âm

Bán kì dương

39
 IAK
Diode zener A
Cấu tạo K
Thường cấu tạo bằng Si Vz
0v .6 .7 VAK
Izmin
Vuøng
Phân cực thuận: Zener
Hoạt động giống diode thường
Izmax
(Vγ= 0.7V, Si)
Ñaëc tuyeán
giôùi haïn
coâng suaát

VZ: Điện áp ghim

của zener

40
 IAK
Diode zener
Phân cực ngược: Vz
0v .6 .7 VAK
Izmin
Vuøng
Zener
Izmax
Ñaëc tuyeán
giôùi haïn
coâng suaát
A
VKA  VZ và IZmin IZ IZmax:
VZ: Điện áp ghim K
zener dẫn ngược  VKA= VZ,
của zener
IZ 0
VKA < VZ: zener không dẫn,
IZ= 0
 Ứng dụng phân cực ngược làm mạch ổn áp
 Thực tế 1.8V  VZ  200V, công suất 0.25W : 50W

41
Diode zener - Ứng dụng mạch ổn áp

Điện áp vào tăng

Vin > Vz
Dòng qua zener tăng
Izmin < Iz < Izmax

Điện áp vào giảm

Vin > Vz
Dòng qua zener giảm
Izmin < Iz < Izmax

42
Diode zener - Ứng dụng mạch ổn áp

43