CHÖÔNG XII

TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ

VÀ HÌNH PHAÏT
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT

A. TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SỰ

I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc của TNHS
III. Cô sôû cuûa TNHS
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï

I. KHAÙI NIEÄM TNHS

1. Ñònh nghóa TNHS
2. Caùc ñaëc ñieåm cuûa TNHS
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS

1. ÑÒNH NGHÓA TNHS

TNHS là một dạng của trách nhiệm pháp
lý, là hậu quả pháp lý của việc thực hiện tội
phạm thể hiện ở trách nhiệm của người phạm
tội, pháp nhân thương mại phạm tội trước
Nhà nước phải chịu những tác động pháp lý
bất lợi được quy định trong LHS do Tòa án
áp dụng theo một trình tự tố tụng nhất định.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS

2. CAÙC ÑAËC ÑIEÅM CUÛA TNHS

- TNHS laø haäu quûa phaùp lyù cuûa vieäc thöïc hieän TP.
- TNHS laø một dạng trách nhiệm nghiêm khắc nhất
trong các trách nhiệm pháp lý.
- TNHS laø trách nhiệm của người phạm tội, pháp
nhân thương mại phạm tội trước Nhà nước.
- TNHS ñöôïc xác định bằng trình tự đặc biệt ñöôïc
quy ñònh trong Luật tố tụng hình sự.
- TNHS ñöôïc phản ánh trong baûn aùn hoaëc quyeát ñònh
có hiệu lực của Tòa án.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS

II. CAÙC HÌNH THÖÙC CUÛA TNHS

1. Giới thiệu caùc quan ñieåm veà hình thöùc
bieåu hieän cuûa TNHS
2. Caùc hình thöùc cuûa TNHS
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc cuûa TNHS

1. GiỚI THIỆU CAÙC QUAN ÑIEÅM KHÁC NHAU

VEÀ HÌNH THÖÙC BIEÅU HIEÄN CUÛA TNHS
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc cuûa TNHS

2. CAÙC HÌNH THÖÙC CUÛA TNHS

- Caên cöù vaøo caùc ñaëc ñieåm cuûa TNHS, hình thöùc cuûa
TNHS bao gồm:
+ Hình phaït:
+ BPTP (Ñiều 96 BLHS: Giáo dục tại trường giáo
dưỡng)
+ Aùn tích:
 TNHS phát sinh, được thực hiện, chấm dứt?
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc cuûa TNHS

III. CÔ SÔÛ CUÛA TNHS

1. Cô sôû lyù luaän (trieát hoïc)
2. Cô sôû phaùp lyù
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc cuûa TNHS
III. Cô sôû cuûa TNHS

1. CÔ SÔÛ LYÙ LUAÄN (TRIEÁT HOÏC)

Lyù giaûi moái quan heä giöõa töï do – traùch nhieäm: Töï do
laø cô sôû cuûa TN vaø traùch nhieäm cuõng chæ ñaët ra ñoái
vôùi haønh vi cuûa con ngöôøi trong khi coù töï do.
Laøm roõ:
 Haønh vi cuûa con ngöôøi mang tính taát yeáu: phöông
thöùc thöïc hieän haønh vi cuûa con ngöôøi do ñieàu kieän
khaùch quan quy ñònh.
 Haønh vi cuûa con ngöôøi coù tính töï do: con ngöôøi phaûn
öùng tröôùc söï taùc ñoäng cuûa moâi tröôøng thoâng qua söï
suy xeùt (lyù trí) vaø söï quyeát ñònh (yù chí).
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
I. Khaùi nieäm TNHS
II. Caùc hình thöùc cuûa TNHS
III. Cô sôû cuûa TNHS

2. CÔ SÔÛ PHAÙP LYÙ: Ñiều 2 BLHS quy định:

“1. Chæ ngöôøi naøo phaïm moät toäi đã ñöôïc
BLHS quy định môùi phaûi chòu TNHS.
2. Chỉ pháp nhân thương mại nào phạm một
tội đã được quy định tại Điều 76 của Bộ luật
này mới phải chịu TNHS”.
 CTTP là cơ sở pháp lý của TNHS.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït

B. HÌNH PHAÏT
I. KHAÙI NIEÄM HP
II. MUÏC ÑÍCH CUÛA HP
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït

I. KHAÙI NIEÄM HP
1. Baûn chaát cuûa HP
2. Ñònh nghóa HP
3. Caùc ñaëc ñieåm cuûa HP
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

1. Baûn chaát cuûa HP

TOÂI PHAÏM Hình Phaït

Nhaø Nöôùc
Toäi phaïm laø haønh vi nguy hieåm cho lôïi ích cuûa giai caáp thoáng trò
trong moät XH nhaát ñònh vì noù phaùp hoaïi ñieàu kieän toàn taïi cuûa giai
caáp ñoù.
Hình phaït là thuû ñoaïn töï veä cuûa XH trước tội phạm.
Thuû ñoaïn töï veä cuûa XH tröôùc TP laø khaùc nhau tuyø thuoäc vaøo
ñieàu kieän XH cuï theå.
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

2. ÑÒNH NGHÓA HP
Điều 30 BLHS quy định:
“Hình phạt là biện pháp cưỡng chế nghiêm
khắc nhất của Nhà nước được quy định trong
Bộ luật này, do Tòa án quyết định áp dụng đối
với người hoặc pháp nhân thương mại phạm
tội nhằm tước bỏ hoặc hạn chế quyền, lợi ích
của người, pháp nhân thương mại đó”.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

3. CAÙC ÑAËC ÑIEÅM CUÛA HP

- HP laø bieän phaùp cöôõng cheá nghieâm khaéc
nhaát cuûa NN.
- HP là biện pháp cưỡng chế ñöôïc quy ñònh
trong BLHS.
- HP là biện pháp cưỡng chế do TA aùp duïng.
- HP ñöôïc aùp duïng đối vôùi ngöôøi phaïm toäi,
pháp nhân thương mại phạm tội.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

- HP LAØ BIEÄN PHAÙP CÖÔÕNG CHEÁ NGHIEÂM

KHAÉC NHAÁT CUÛA NN:
+ Cô sôû lyù luaän: Moái töông quan giöõa tính chaát vaø
möùc ñoä nguy hieåm cuûa haønh vi vi phaïm vôùi tính
chaát nghieâm khaéc cuûa bieän phaùp cöôõng cheá.
+ Noäi dung:
Tính nghieâm khaéc cuûa HP theå hieän ôû noäi dung
cöôõng cheá cuûa HP.
Haäu quaû phaùp lyù: Aùn tích.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

- HP LÀ BiỆN PHÁP CƯỠNG CHẾ ÑÖÔÏC QUY ÑÒNH

TRONG BLHS.
+ Cô sôû lyù luaän:
• HP là công cụ mà Nhà nước sử dụng để đaáu tranh coù hieäu quaû ñoái
vôùi toäi phaïm.
• Xuất phát từ nội dung trừng trị của hình phạt baûo veä quyeàn lôïi hôïp
phaùp cuûa ngöôøi PT, pháp nhân thương mại phạm tội.
+ Noäi dung:
Moãi HP ñoùng vai troø laø moät thang baäc nghieâm khaéc cuûa cöôõng cheá
HS.
HP ñöôïc quy ñònh cụ thể và rõ ràng trong Phaàn thứ nhất – Những
quy định chung:
HP ñöôïc quy ñònh cụ thể và rõ ràng trong Phaàn thứ hai - Caùc TP cuûa
BLHS:
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

- HP DO TÒA ÁN AÙP DUÏNG

+ Cô sôû lyù luaän: xuaát phaùt töø tính chaát của quan hệ
pháp luật hình sự. Ñieàu 102 Hieán Phaùp quy ñònh:
“TAND laø cô quan xeùt xöû cuûa nöôùc Coäng hoaø XHCN
VN, thực hiện quyền tư pháp.
TAND gồm TANDTC và các TA khác do luật định”
+ Noäi dung:
TA là chủ thể duy nhất có quyền aùp duïng HP ñoái
vôùi ngöôøi PT, pháp nhân thương mại phạm tội.
Lưu yù: Thaåm quyeàn Chuû tòch nöôùc xeùt ñôn xin aân
giaûm aùn töû hình.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

- HP ÑÖÔÏC AÙP DUÏNG ÑOÁI VÔÙI NGÖÔØI PHAÏM

TOÄI, PHÁP NHÂN THƯƠNG MẠI PHẠM TỘI
Noäi dung:
HP chæ ñöôïc aùp duïng ñoái vôùi chính ngöôøi PT,
pháp nhân thương mại phạm tội. Ñaây laø cô sôû ñeå
xaùc ñònh đối tượng aùp duïng cuûa HP, baûo ñaûm
quyeàn lôïi hôïp phaùp cuûa coâng daân, tổ chức, pháp
nhân thương mại.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP

II. MUÏC ÑÍCH CUÛA HP

1. Ñònh nghóa muïc ñích cuûa HP
2. Caùc quan ñieåm veà muïc ñích cuûa HP
3. Caùc muïc ñích cuûa HP theo quy định
của BLHS
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP

1. Ñinh nghóa muïc ñích cuûa HP

Muïc ñích cuûa HP laø keát quaû cuoái cuøng
maø NN mong muoán ñaït ñöôïc khi quy
ñònh hình phaït ñoái vôùi TP vaø aùp duïng HP
ñoái vôùi caù nhaân ngöôøi PT, pháp nhân
thương mại phạm tội.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP

2. Caùc quan ñieåm khác nhau veà muïc ñích cuûa HP

QÑ 1: HP khoâng coù muïc ñích tröøng trò maø chæ coù muïc
ñích caûi taïo, giaùo duïc ngöôøi PT, pháp nhân thương mại
phạm tội vaø phoøng ngöøa toäi phaïm.
QÑ 2: HP coù muïc ñích tröøng trò vaø caûi taïo, giaùo duïc
ngöôøi PT, pháp nhân thương mại phạm tội ; tröøng trò vöøa
laø muïc ñích vöøa laø phöông tieän, tieàn ñeà ñeå caûi taïo, giaùo
duïc người phạm tội, pháp nhân thương mại phạm tội.
QÑ 3: Caû tröøng trò vaø caûi taïo, giaùo duïc ñeàu khoâng phaûi
laø muïc ñích cuûa HP maø chæ laø noäi dung cuûa HP. Muïc
ñích cuûa HP thöïc chaát laø laäp laïi coâng baèng xaõ hoäi.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP

3. CAÙC MUÏC ÑÍCH CUÛA HP THEO QUY ĐỊNH

CỦA BLHS NĂM 2015
Ñieàu 31 BLHS quy ñònh: “Hình phạt không chỉ nhằm
trừng trị người, pháp nhân thương mại phạm tội mà còn
giáo dục họ ý thức tuân theo pháp luật và các quy tắc
của cuộc sống, ngăn ngừa họ phạm tội mới; giáo dục
người, pháp nhân thương mại khác tôn trọng pháp luật,
phòng ngừa và đấu tranh chống tội phạm”.
HP coù:
Muïc ñích phoøng ngöøa rieâng
Muïc ñích phoøng ngöøa chung.
 TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP

MUÏC ÑÍCH PHOØNG NGÖØA RIEÂNG CỦA HP:

Là kết quả mà NN mong muốn đạt được khi dùng
hình phạt tác động trực tiếp đến người phạm tội,
pháp nhân thương mại phạm tội.
Tröøng trò vaø caûi taïo, giaùo duïc ngöôøi PT, pháp
nhân thương mại phạm tội .
Ngaên ngöøa người phạm tội PT, pháp nhân
thương mại phạm tội môùi.
TRAÙCH NHIEÄM HÌNH SÖÏ VAØ HÌNH PHAÏT
A. Traùch nhieäm hình söï
B. Hình phaït
I. Khaùi nieäm HP
II. Muïc ñích cuûa HP

MUÏC ÑÍCH PHOØNG NGÖØA CHUNG CỦA HP:

Là kết quả mà NN mong muốn đạt được khi dùng
hình phạt tác động đối với cộng đồng xã hội.
Giáo dục người, pháp nhân thương mại khác tôn
trọng pháp luật.
Khuyeán khích ngöôøi daân tích cöïc tham gia ñaáu
tranh phoøng ngöøa vaø choáng TP.