lêi nãi ®Çu: Đồ Án Nhà Máy Điệnvà Trạm Biến Áp

ĐỒ ÁN NHÀ MÁY ĐIỆNVÀ TRẠM BIẾN ÁP 2010
lêi nãi ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, víi chÝnh s¸ch kinh tÕ míi, §¶ng vµ nhµ níc ta chó
träng ®Èy m¹nh c«ng nghiÖp hãa vµ hiÖn ®¹i hãa ®Êt níc.. Cïng víi sù ph¸t triÓn
m¹nh mÏ cña çc nghµnh c«ng nghiÖp, nghµnh n¨ng lîng ViÖt nam ®· cã nh÷ng
bíc tiÕn vît bËc, xøng ®¸ng víi vai trß mòi nhän vµ then chèt trong nÒn kinh
tÕ.Cïng víi viÖc x©y dùng thµnh c«ng ®êng d©y t¶i ®iÖn B¾c – Nam vµ mét
sè c«ng tr×nh lín kh¸c ,hÖ thèng ®iÖn níc ta ®· tõng bíc ®îc c¶i t¹o, n©ng cÊp. XuÊt
hiÖn ngµy cµng nhiÒu nhµ m¸y ®iÖn vµ çc tr¹m biÕn ¸p ph©n phèi ®iÖn,do ®ã
s¶n lîng còng nh chÊt lîng ®iÖn n¨ng ngµy cµng ®îc n©ng cao.
Do ®Þa h×nh níc ta cã nhiÒu ®åi nói vµ çc con s«ng lín nªn ta cã thÓ x©y dùng
çc nhµ m¸y thñy ®iÖn. Nhµ m¸y thñy ®iÖn ®em l¹i nh÷ng lîi Ých kh«ng nhá vÒ kinh
tÕ còng nh kü thuËt. Tuy nhiªn, x©y dùng nhµ m¸y thñy ®iÖn l¹i cÇn vèn ®Çu t
kinh tÕ lín vµ thêi gian x©y dùng kÐo dµi nhiÒu n¨m. Do ®ã, ®Ó theo kÞp tèc ®é ph¸t
triÓn cña nÒn kinh tÕ,®Ó ®¸p øng nhu cÇu tríc m¾t vÒ ®iÖn n¨ng ta cÇn thiÕt ph¶i x©y
dùng çc nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn : cã vèn ®Çu t Ýt h¬n ,thêi gian x©y dùng nhanh h¬n ...
ViÖc gi¶i quyÕt ®óng ®¾n çc vÊn ®Ò kinh tÕ – kü thuËt sÏ ®em l¹i lîi Ých kh«ng
nhá cho nÒn kinh tÕ vµ hÖ thèng ®iÖn.Trong bèi c¶nh ®ã, thiÕt kÕ phÇn ®iÖn
nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn vµ tÝnh to¸n chÕ ®é vËn hµnh tèi u kh«ng chØ lµ nhiÖm vô mµ
cßn lµ sù cñng cè toµn diÖn vÒ mÆt kiÕn thøc ®èi víi mçi sinh viªn nghµnh hÖ
thèng ®iÖn tríc khi x©m nhËp thùc tÕ...
Em xin ch©n thµnh çm ¬n thÇy gi¸o híng dÉn : PGS –TS §µo Quang
Th¹ch®· híng dÉn em tËn t×nh, gióp em hoµn thµnh b¶n ®å ¸n nµy.
Sinh viªn
Hoµng v¨n ®ång
HOÀNG VĂN http:// Page 1

CH¦¥NG I
TÝNH TO¸N PHô T¶I & c©n b»ng c«ng suÊt
§Êt níc ta ®ang trªn ®µ ph¸t triÓn m¹nh theo con ®êng c«ng nghiÖp ho¸, hiÖn
®¹i ho¸, v× thÕ ®iÖn n¨ng ®ãng vai trß quan träng vµ kh«ng thÓ thiÕu trong qu¸
tr×nh ph¸t triÓn ®Êt níc. Sè hé dïng ®iÖn vµ lîng ®iÖn n¨ng tiªu thô kh«ng ngõng
thay ®æi vµ t¨ng nhanh chãng. Do vËy, ®Ó ®¶m b¶o ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn vµ
çc chØ tiªu kinh tÕ ngêi ta sö dông çc ph¬ng ph¸p thèng kª, lËp nªn ®å thÞ phô
t¶i ®Ó tõ ®ã lùa chän ph¬ng thøc vËn hµnh, s¬ ®å nèi ®iÖn hîp lý.
Trong nhiÖm vô thiÕt kÕ, ngêi ta thêng cho ®å thÞ phô t¶i hµng ngµy ë çc cÊp
®iÖn ¸p vµ hÖ sè c«ng suÊt cña phô t¶i t¬ng øng, còng cã khi cho ®å thÞ phô t¶i hµng
ngµy cña toµn nhµ m¸y. Dùa vµo ®å thÞ phô t¶i ë çc cÊp ®iÖn ¸p mµ x©y dùng ®å thÞ
phô t¶i tæng cña toµn nhµ m¸y, ngoµi phÇn phô t¶i cña hé tiªu thô ë çc cÊp ®iÖn
¸p, phô t¶i ph¸t vÒ hÖ thèng, cßn cã phô t¶i tù dïng cña nhµ m¸y. C«ng suÊt tù dïng
cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè (d¹ng nhiªn liÖu, ¸p lùc h¬i
ban ®Çu, lo¹i tuabin vµ c«ng suÊt cña chóng, lo¹i truyÒn ®éng ®èi víi çc m¸y b¬m
cung cÊp.v..v...) vµ chiÕm kho¶ng 5 - 8% tæng ®iÖn n¨ng ph¸t ra.
§å thÞ phô t¶i tæng hîp cña toµn nhµ m¸y thêng vÏ theo c«ng suÊt biÓu kiÕn S
(MVA) ®Ó cã ®îc ®é chÝnh x¸c h¬n v× hÖ sè c«ng suÊt cña phô t¶i ë çc cÊp ®iÖn ¸p
thêng kh¸c nhau. Nh vËy, dùa vµo ®å thÞ phô t¶i çc cÊp ®iÖn ¸p tiÕn hµnh tÝnh to¸n
phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt toµn nhµ m¸y theo thêi gian hµng ngµy.
1.1 Chän m¸y ph¸t ®iÖn :

Nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn gåm 4 tæ m¸y, c«ng suÊt mçi m¸y lµ 55 MW.
- Chän m¸y ph¸t ®iÖn ®ång bé tuabin h¬i cã çc th«ng sè sau :
Lo¹i Th«ng sè ®Þnh møc §iÖn kh¸ng t¬ng ®èi

m¸y ph¸t n S P U cos  I X’’d X’d Xd
v/ph MVA MW KV KA
TB-55-2 3000 68,75 55 11,5 0,8 3,462 0,123 0,182 1,452
1.2 TÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt :

Ta x©y dùng ®å thÞ phô t¶i ë çc cÊp ®iÖn ¸p, ta cã :
 (t) = P(t) .100  P (t) = P%(t)
.P (1) ; S (t) P(t) . (2)
=
max
Pmax 100 Cos
Trong ®ã :
- S : lµ c«ng suÊt biÓu kiÕn cña phô t¶i thêi ®iÓm t.
- P : lµ c«ng suÊt t¸c dông cña phô t¶i t¹i thêi ®iÓm t.
- Cos  : lµ hÖ sè c«ng suÊt phô t¶i.
- Cos  : lµ hÖ sè c«ng suÊt phô t¶i.
1. Phô t¶i ®iÖn ¸p m¸y ph¸t (®Þa ph¬ng) :

U®m = 10 KV ; Pmax = 13 MW ; Cos  = 0,84

theo çc c«ng thøc (1) vµ (2) ta cã b¶ng th«ng sè sau
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24
Pdf% 60 65 85 80 90 100 70 65
Pdf(t)MVA 7,8 8,45 11,05 10,4 11,7 13 9,1 8,45
Sdf(t)MVA 9,296 10,06 13,155 12,381 13,929 15,476 10,833 10,06
§å thÞ phô t¶i ®Þa ph¬ng
S (MVA)
20
13.929
15 13.155
12.381
10.833
10.06
10 9.296
0 t(h)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
2. Phô t¶i ®iÖn ¸p trung :

U®m = 110 KV ; Pmax = 60 MW ; Cos  = 0,88 ;
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

PT% 60 70 95 85 100 85 70 60
PT(t)MVA 36 42 57 51 60 51 42 36
ST(t)MVA 40,909 47,727 64,773 57,955 68,182 57,955 47,727 40,909
§å thÞ phô t¶i trung ¸p

S (MVA)
80 68.182
64.773
57.955
60 47.727
47.727
40.909
40
20
0 t(h)
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
3. Phô t¶i toµn nhµ m¸y :
PNMmax =  P®m = n.P®mF = 4.55 = 220(MW) .
SNMmax =  S®m = n.S®mF = 4.68,75 =275 (MVA) .
Cos  = 0,8.
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

PNM% 75 80 90 85 100 85 80 80
PNM(t)MVA 165 176 198 187 220 187 176 176
SNM(t)MVA 206,25 220 247,5 233,75 275 233,75 220 220
§å thÞ phô t¶i toµn nhµ m¸y
4. C«ng suÊt tù dïng :
- X¸c ®Þnh phô t¶i tù dïng cña nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn theo c«ng thøc sau :
S SNM (t)
(t) =  . S NMmax . ( 0,4 + 0,6. );
td
S
NM max
- Trong ®ã :

S td(t) : phô t¶i tù dïng t¹i thêi ®iÓm t.
S (MVA)
300 275
247.5
233.75
250 220 220
206.25
200
150
100
50
S NMmax : c«ng suÊt ®Æt cña toµn nhµ m¸y.

S NM(t) : c«ng suÊt nhµ m¸y ph¸t ra t¹i thêi ®iÓm t.
 : sè phÇn tr¨m lîng ®iÖn tù dïng.

S NMmax 275 (MVA) ; Tù dïng cña nhµ m¸y :  = 6,8 %
;
- TÝnh to¸n theo c«ng thøc trªn ta cã b¶ng kÕt qu¶ sau :
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

SNM(t)MVA 206,25 220 247,5 233,75 275 233,75 220 220
Std(t)MVA 15,895 16,456 17,578 17,017 18,7 17,017 16,456 16,456

§å thi phô t¶i tù dïng cña nhµ
m¸y
S (MVA)
19 18.7
18.5
18 17.578
17.5 17.017
17
16.456 16.456
16.5
16 15.895
t(h)
15.5
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
5. C©n b»ng c«ng suÊt toµn nhµ m¸y vµ c«ng suÊt ph¸t vµo hÖ thèng :
- Ta x¸c ®Þnh c«ng suÊt cña toµn nhµ m¸y theo biÓu thøc :
SNM(t) = S®f (t) + ST (t) + Std (t) + SHT (t)
- C«ng suÊt ph¸t vµo hÖ thèng :
SHT (t) = SNM (t) – S®f (t) + ST (t) + Std (t)
- B¶ng tÝnh to¸n c©n b»ng c«ng suÊt toµn nhµ m¸y vµ c«ng suÊt ph¸t vµo hÖ thèng :
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

Sdf(t)MVA 9,286 10,06 13,155 12,381 13,929 15,476 10,83 10,06
Std(t)MVA 15,895 16,456 17,578 17,017 18,7 17,017 16,456 16,456
ST(t)MVA 40,909 47,727 64,773 57,955 68,182 57,955 47,727 40,909
SHT(t)MVA 140,16 145,76 151,99 146,4 174,19 143,302 144,99 152,575
SNM(t)MVA 206,25 220 247,5 233,75 275 233,75 220 220

S (MVA)
300
250
200
150
100
50
t(h)
0
0 2 4 6 8 10 12 14 16 18 20 22 24
1.3 NhËn xÐt :
Nhµ m¸y ®iÖn ®ñ kh¶ n¨ng cung cÊp cho phô t¶i yªu cÇu ë cÊp ®iÖn ¸p vµ
phô t¶i ë çc cÊp ®iÖn ¸p ,ngoµi ra nhµ m¸y cßn ph¸t c«ng suÊt vÒ hÖ thèng.
-tÝnh chÊt çc phô t¶i ®iÖn ¸p
Phô t¶i ®Þa ph¬ng ë cÊp ®iÖn ¸p 10kv
Sdfmax=15,476MVA tõ (16-18)h
Sdfmin=10,06MVA tõ(6-8)vµ (20-24)
Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p 110kv cã

STmax=68,182MVA tõ (14-16)
STmin=40,909MVA tõ (0-6)h vµ (20-24)
Phô t¶i cña nhµ m¸y ph©n phèi kh«ng ®Òu nhau trªn 3 cÊp ®iÖn ¸p vµ gi¸ trÞ cùc ®¹i
xuÊt hiÖn kh«ng ®ång thêi víi çc phô t¶i

-vai trß cña nhµ m¸y ®iÖn thiÕt kÕ ®èi víi hÖ thèng :
Nhµ m¸y ph¸t c«ng suÊt thõa vµo hÖ thèng
cã SHTmax=174,19MVA tõ (14-16)h
SHTmin=140,16 MVA tõ (0-6)h
-Kh¶ n¨ng ph¸t triÓn cña nhµ m¸y phô thuéc vµo nhiÒu yÕu tè nh vÞ trÝ nhµ
m¸y ,®ia bµn nhµ m¸y ,nguån nhiªn liÖu ,
-do Sdf max 16,667

= 2.68,75 .100 = 12,121% <15% nªn kh«ng cÇn dïng thanh gãp
2. SF dm
®iÖn ¸p m¸y ph¸t
-Nhµ m¸y ®iÖn thiÕt kÕ ngoµi viÖc cung cÊp ®iÖn cho çc phô t¶i ë cÊp
®iÖn ¸p vµ tù dïng còng ph¸t vÒ hÖ thèng mét lîng c«ng suÊt ®¸ng kÓ (lín h¬n
c«ng suÊt dù tr÷ quay cña hÖ thèng )nªn ¶nh hëng rÊt lín ®Õn ®é æn ®Þnh cña hÖ
thèng

ch¬ng ii
Chän s¬ ®å nèi d©y cña nhµ m¸y
2.1 §Ò xuÊt ph¬ng ¸n :

A. S¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh :
ThiÕt bÞ, MF§, MBA, ....®îc nèi víi nhau theo mét s¬ ®å nhÊt ®Þnh gäi lµ s¬ ®å
nèi ®iÖn chÝnh.
S¬ ®å nèi ®iÖn phô thuéc vµo sè nguån, sè phô t¶i, c«ng suÊt nguån, c«ng suÊt
phô t¶i,phô thuéc vµo tÝnh chÊt hé tiªu thô, phô thuéc vµo kh¶ n¨ng ®Çu t ....
S¬ ®å ph¶i tháa m·n ®iÒu kiÖn :
+ VÒ kü thuËt :
- ®¶m b¶o an toµn cung cÊp ®iÖn theo yªu cÇu.
- §¶m b¶o an toµn cho ngêi vµ thiÕt bÞ.
+ VÒ kinh tÕ :
- Vèn ®Çu t Ýt .
- DÔ vËn hµnh, thay thÕ, l¾p ®Æt, söa ch÷a.
- Sù linh ho¹t trong vËn hµnh (vËn hµnh theo nhiÒu ph¬ng ph¸p).
- Cã kh¶ n¨ng ph¸t triÓn vÒ sau.
Chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh cña nhµ m¸y ®iÖn lµ mét kh©u quan träng trong qu¸
tr×nh thiÕt kÕ nhµ m¸y ®iÖn. Çc ph¬ng ¸n v¹ch ra ph¶i ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn
liªn tôc cho çc hé tiªu thô vµ ph¶i kh¸c nhau vÒ çch ghÐp nèi m¸y biÕn ¸p víi çc
cÊp
®iÖn ¸p, vÒ sè lîng vµ dung lîng cña m¸y biÕn ¸p, vÒ sè lîng m¸y ph¸t ®iÖn nèi
vµo thanh gãp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t, sè m¸y ph¸t ®iÖn ghÐp bé víi m¸y biÕn ¸p v.v...
- C«ng suÊt mçi bé m¸y ph¸t ®iÖn - m¸y biÕn ¸p kh«ng lín h¬n dù tr÷ quay cña hÖ
thèng.
- Phô t¶i ®iÖn ¸p m¸y ph¸t lÊy rÏ nh¸nh tõ çc bé m¸y ph¸t – m¸y biÕn ¸p víi
c«ng suÊt kh«ng qu¸ 15 % c«ng suÊt bé.
- Kh«ng nèi bé hai m¸y ph¸t víi mét m¸y biÕn ¸p v× c«ng suÊt cña mét bé nh
vËy sÏ lín h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng.
- C¶ phÝa cao vµ trung ¸p ®Òu cã trung tÝnh trùc tiÕp nèi ®Êt nªn ta sö dông m¸y biÕn
¸p tù ngÉu ®Ó liªn l¹c.
Tõ ®ã ta ®Ò xuÊt çc ph¬ng ¸n :
B. Çc ph¬ng ¸n :
1. Ph¬ng ¸n I :

HT ST
220 KV110 KV
+ ¦u ®iÓm : F1 F2 F3 F4
Gi¶m ®îc tèi ®a sè thiÕt bÞ nèi vµo thanh gãp ®iÖn ¸p nªn gi¸ thµnh rÎ cã lîi vÒ
mÆt kinh tÕ. C¶ hai phÝa ®iÖn ¸p cao vµ ®iÖn ¸p trung ®Òu cã trung tÝnh trùc tiÕp nèi
®Êt (U  110 kV) nªn ta sö dông m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ®Ó liªn l¹c. MÆt kh¸c, chñng
lo¹i m¸y biÕn ¸p Ýt nªn s¬ ®å dÔ chän lùa thiÕt bÞ còng nh vËn hµnh, ®é tin cËy cao,
cung cÊp ®iÖn ®¶m b¶o .
+ Nhîc ®iÓm :
Cã mét phÇn c«ng suÊt truyÒn qua hai lÇn biÕn ¸p lµm t¨ng tæn thÊt c«ng suÊt.
Nhng v× s¬ ®å trªn sö dông m¸y biÕn ¸p tù ngÉu liªn l¹c nªn tæn thÊt c«ng suÊt
kh«ng ®¸ng kÓ, cã thÓ bá qua.
2. Ph¬ng ¸n II: ST
220 KV 110 KV
F3 F1 F2 F4
+ ¦u ®iÓm :
HOÀNG VĂN http:// Page

VÒ mÆt c«ng suÊt kh¾c phôc ®îc nhîc ®iÓm cña ph¬ng ¸n I, lu«n lu«n cung cÊp
®ñ c«ng suÊt cho çc phô t¶i cho dï gÆp ph¶i sù cè ngõng mét trong çc m¸y. Do
®ã, ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn ®îc n©ng cao, c¶i thiÖn ®¸ng kÓ.
+ Nhîc ®iÓm :
Chñng lo¹i m¸y biÕn ¸p nhiÒu g©y khã kh¨n trong vËn hµnh vµ söa
ch÷a. Vèn ®Çu t m¸y biÕn ¸p ®¾t h¬n so víi ph¬ng ¸n mét
3. Ph¬ng ¸n III: ST
H
220 KV110 KV
F3 F4
F1 F2
NhËn xÐt :
TÊt c¶ çc bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p ®Òu nèi vµo thanh gãp ®iÖn ¸p
cao (220 kV) .Hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu dïng ®Ó liªn l¹c vµ truyÒn c«ng suÊt sang
cho thanh gãp ®iÖn ¸p trung. Khi x¶y ra sù cè háng mét m¸y biÕn ¸p tù ngÉu liªn
l¹c, m¸y biÕn ¸p tù ngÉu cßn l¹i kh«ng ®¶m b¶o ®ñ cung cÊp cho phô t¶i ®iÖn ¸p
bªn trung (110 kV).
Sè lîng vµ chñng lo¹i m¸y biÕn ¸p nhiÒu nªn kh«ng cã lîi vÒ mÆt kinh tÕ vµ
g©y khã kh¨n trong tÝnh to¸n thiÕt kÕ còng nh trong vËn hµnh, söa ch÷a.
* KÕt luËn :
So s¸nh 3 ph¬ng ¸n :
- Hai ph¬ng ¸n ®Çu ®Òu cã u ®iÓm ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn cho çc phô t¶i ë
çc cÊp ®iÖn ¸p vµ cã cÊu t¹o t¬ng ®èi ®¬n gi¶n, dÔ vËn hµnh.
- Ph¬ng ¸n III tËp trung qu¸ nhiÒu chñng lo¹i m¸y biÕn ¸p ,cÊu t¹o phøc t¹p g©y
nhiÒu khã kh¨n trong vËn hµnh vµ söa ch÷a. Bªn trung ¸p kh«ng cã bé m¸y ph¸t -
m¸y biÕn ¸p nªn khi sù cè 1 m¸y biÕn ¸p tù ngÉu liªn l¹c sÏ kh«ng cung cÊp ®ñ cho
phô t¶i, kh«ng ®¶m b¶o ®é tin cËy cung cÊp ®iÖn.

Do ®ã, ta thÊy hai ph¬ng ¸n I & II cã nhiÒu u ®iÓm h¬n, ®¶m b¶o ®é an toµn ,
®é tin cËy, cung cÊp ®iÖn æn ®Þnh , dÔ vËn hµnh ... nªn ta chän hai ph¬ng ¸n nµy ®Ó
so s¸nh vÒ mÆt kinh tÕ, kÜ thuËt, chän ra ph¬ng ¸n tèi u.
2.2 Chän m¸y biÕn ¸p

M¸y biÕn ¸p lµ mét thiÕt bÞ rÊt quan träng. Trong hÖ thèng ®iÖn, tæng c«ng suÊt
çc m¸y biÕn ¸p rÊt lín vµ b»ng kho¶ng 4  5 lÇn tæng c«ng suÊt çc m¸y ph¸t
®iÖn. Do ®ã vèn ®Çu t cho m¸y biÕn ¸p còng rÊt nhiÒu. Yªu cÇu ®Æt ra lµ ph¶i
chän sè lîng m¸y biÕn ¸p Ýt vµ c«ng suÊt nhá mµ vÉn ®¶m b¶o an toµn cung cÊp
®iÖn cho çc hé tiªu thô. §iÒu ®ã cã thÓ ®¹t ®îc b»ng çch thiÕt kÕ hÖ thèng ®iÖn
mét çch hîp lý, dïng m¸y biÕn ¸p tù ngÉu vµ tËn dông kh¶ n¨ng qu¸ t¶i cña m¸y
biÕn ¸p, kh«ng ngõng c¶i tiÕn cÊu t¹o cña m¸y biÕn ¸p.
Trong hÖ thèng ®iÖn ngêi ta thêng dïng çc m¸y biÕn ¸p t¨ng ¸p vµ gi¶m ¸p, 2
cuén d©y vµ 3 cuén d©y. Çc m¸y biÕn ¸p 3 pha 2 cuén d©y vµ 3 cuén d©y ®îc sö
dông réng r·i trong hÖ thèng ®iÖn.
Trong hÖ thèng ®iÖn cã ®iÖn ¸p cao vµ trung tÝnh nèi ®Êt trùc tiÕp thêng dïng m¸y
biÕn ¸p tù ngÉu. Lo¹i MBA nµy cã ®iÓm u viÖt h¬n MBA thêng : gi¸ thµnh chi phÝ
vËt liÖu vµ tæn hao n¨ng lîng khi vËn hµnh cña nã nhá h¬n so víi MBA thêng cã
cïng c«ng suÊt.
2.3 ph¬ng ¸n I
- s¬ ®å nèi d©y
HT ST
220 KV110 KV
F1 F2 F3 F4
1. Chän m¸y biÕn ¸p cho ph¬ng ¸n I :

- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p hai cuén
d©y : S®mB = S®mF = 68,75(MVA).

- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
1
S = .S ;  : HÖ sè cã lîi ; U  UT 220  110
 C   0,5 )
(
®mTN

®mF UC 220
1
- Ta cã : S   68,75
®mB = 137,5 (MVA).
0,5
- B¶ng tham sè m¸y biÕn ¸p cho ph¬ng ¸n I :
U®m (KV) UN% PN

Lo¹i S®m P0 I0%
MBA MVA C T H C- C-H T- C-T C-H T-H
T H
TДЦ 80 121 _ 10,5 _ 10,5 _ 70 _ 310 _ 0,55
ATДЦTH 160 230 121 11 11 32 20 85 380 _ _ 0,5
2. Ph©n phèi c«ng suÊt : çc m¸y biÕn ¸p vµ çc cuén d©y :
+ Çc bé m¸y ph¸t – m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y vËn hµnh víi phô t¶i b»ng ph¼ng
suèt trong n¨m :
1 1
S BT =SB3=SB3= S ®mF - .S tdmax = 68,75 - .18,7 = 64,075(MVA)
+ C«ng suÊt truyÒn qua m¸y biÕn 4 ¸p tù ngÉu : 4
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén cao :
1
S c(t) = .S HT(t)
- C«ng suÊt truyÒn 2 qua cuén trung :
1
S t(t) = .S T(t) – 2.S BT
- C«ng suÊt truyÒn 2 qua cuén h¹
: S h(t) = S T (t) + S c(t)
- Sau khi tÝnh to¸n ta cã b¶ng ph©n phèi c«ng suÊt :
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

Sc 70,08 72,88 75,995 73,2 87,095 71,654 72,495 76,288
ST -43,621 -40,211 -31,69 -35,098 -29,984 -35,098 -40,211 -43,621
SH 26,459 31,211 44,265 38,102 57,111 36,556 32,284 32,667
3. KiÓm tra qu¸ t¶i :

* Khi lµm viÖc b×nh thêng :
C«ng suÊt ®Þnh møc cña çc m¸y biÕn ¸p chän lín h¬n c«ng suÊt cùc ®¹i nªn
kh«ng cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i khi lµm viÖc b×nh thêng .
 Khi sù cè
a. Sù cè mét bé m¸y ph¸t –m¸y biÕn ¸p bªn trung
HT ST
220 KV110 KV
55,057 55,057
2,054
2,054
57,111 64,0 75
F1 F2 F3 F4
- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn bªn trung :
1 1
SBT = S®mF - Std = 68,75 – .18,7 = 64,075 (MVA).
4 4
+ §iÒu kiÖn kiÓm tra sù cè : 2Kqt S max  SBT
.S®mTN  STmax -   T 2K
SBT S®mTN
qt
S®mTN  68,182  64,075 = 2,93 (MVA)

2.0,5.1,4
S®mTN = 160 (MVA) > 2,93 (MVA) tháa m·n ®iÒu kiÖn sù cè .
+ Ph©n bè c«ng suÊt trªn çc cuén d©y MBA tù ngÉu khi x¶y ra sù cè :
- C«ng suÊt qua cuén trung cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu:
1 1
ST = .(STmax – SBT) = .(68,182 - 64,075) = 2,054 (MVA)
- C«ng2suÊt qua cuén h¹ cña
2 m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
S  1 1 1 1
S  S  S  68,75  18,7  13,929  57,111(MVA).
H dmF
4
td 2 df
4 2
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén cao cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
SC  SH  ST  57,111  2,054  55,057(MVA).
- Khi ®ã, c«ng suÊt ph¸t lªn hÖ thèng lµ 174,19 (MVA), v× thÕ lîng c«ng suÊt
thiÕu lµ :
SthiÕu SHT  2SC  174,19  2.55,057  64,076(MVA).
=
Lîng c«ng suÊt thiÕu nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng nªn m¸y biÕn ¸p ®· chän
tho¶ m·n .
 B sù cè mét m¸y biÕn ¸p tõ ngÉu liªn l¹c

HT ST
220 KV110 KV
110,115
59,969
64,075
64 ,075
50,146
F1 F2 F3 F4
+ §iÒu kiÖn kiÓm tra sù cè :

.Kqt ST max  2.SBT
.S®mTN  STmax- 2.SBT   K
S®mTN
qt
68,182  2.64,075
S®mT = 160 (MVA)   85,67(MVA)  tháa m·n ®iÒu kiÖn.
N
0,5.1,4
+ XÐt ph©n bè c«ng suÊt trªn çc cuén d©y cña MBA tù ngÉu khi sù cè :
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén trung :
ST  ST max  2.SBT  68,182  2.64,075  59,969(MVA).
(C«ng suÊt truyÒn tõ bªn trung ¸p (110 kV) sang nªn mang dÊu ©m)
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén h¹ cña MBA tù ngÉu :
SH  S 1 1
 S  S  68,75  18,7  13,929  50,146(MVA).
dm df
F
4
td 4
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén cao cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
SC  SH  ST  50,146  (59.969)  110,115(MVA).
- Khi ®ã, c«ng suÊt ph¸t lªn hÖ thèng lµ 174,19 (MVA), v× thÕ lîng c«ng suÊt
thiÕu lµ :
SthiÕu SHT  SC  174,19  110,115  64,075(MVA).
=
- Lîng c«ng suÊt thiÕu nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng nªn m¸y biÕn ¸p ®· chän
tho¶ m·n .
2.4. ph¬ng ¸n II

ST
220 KV 110 KV
F3 F1 F2 F4
- Bé m¸y ph¸t ®iÖn - m¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn bªn
trung : S®mB  S®mF = 68,75 (MVA).
- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn bªn cao :
S®mB  S®mF = 68,75 (MVA).
- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
S®mB 1
 0,5 .68,75 = 137,5 (MVA).
U®m (KV) UN%
S®m PN
Lo¹i
MBA
MVA C- T- P0 I0%
C T H C-H C-T C-H T-H
T H
TДЦ 80 121 - 10,5 - 10,5 - 70 - 310 - 0,55
TДЦ 80 242 - 10,5 - 11 - 80 - 320 - 0,6

ATДЦTH 160 230 121 11 11 32 20 85 380 - - 0,5
2. TÝnh dßng ph©n phèi cho çc m¸y biÕn ¸p vµ çc cuén d©y :
+ Çc bé m¸y ph¸t – m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y vËn hµnh víi phô t¶i b»ng ph¼ng
suèt trong n¨m :
1 1
SBC = S BT = S ®mF - .S tdmax = 68,75 - .18,7 = 64,075 (MVA)
+ C«ng suÊt truyÒn qua4m¸y biÕn ¸p tù ngÉu 4 :
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén cao :
1
S (t)  S (t)  S 
BC
c HT
2
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén trung:

1
S (t)  S (t)  S 
t T BT
2
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén h¹ :
Sh (t)  St (t)  Sc (t)
t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

Sc 38,043 40,843 43,958 41,163 55,058 39,614 40,208 44,25
ST -11,583 -8,174 0,349 -3,06 2,054 -3,06 -8,174 -11,583
SH 26,46 32,669 44,307 38,103 57,112 36,554 32,034 32,667
3. kiÓm tra qu¸ t¶i.

Khi lµm viÖc b×nh thêng.
C«ng suÊt ®Þnh møc cña çc m¸y biÕn ¸p chän lín h¬n c«ng suÊt cùc ®¹i nªn
kh«ng cÇn kiÓm tra ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i b×nh thêng
Khi sù cè:
a). XÐt sù cè bé m¸y ph¸t – m¸y biÕn ¸p bªn trung.
ST
HT
220 KV 110 KV
F3 F1 F2 F4
- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn :

1
SB  S  S = 68,75 - 1 .18,7 = 64,075 (MVA).
dmF
4
td 4
+ §iÒu kiÖn kiÓm tra sù cè :
2 ST max 68,182  48, 701(MVA)
.SdmTN  ST  SdmTN  
Kqt 2..Kqt 2.0, 5.1,
max
4
Ta cã : SdmTN = 160 (MVA) > 48,701 (MVA) nªn ®iÒu kiÖn trªn tho¶ m·n .

+ Ph©n bè c«ng suÊt trªn çc cuén d©y MBA tù ngÉu khi x¶y ra sù cè :

- C«ng suÊt truyÒn t¶i qua cuén trung cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµ :
1
S = .S = 68,182 = 34,091 (MVA).
T Tmax
2 2
- C«ng suÊt truyÒn t¶i qua cuén h¹ cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµ :
S = 1 1 1 1
- Sdf =
- 68,75 4 18,7
- 13,929 = 57,111 (MVA).
H dmF
2 2
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén cao cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lµ :
SC  SH  ST  57,111 34, 091  23, 02(MVA).
C«ng suÊt cÇn ph¸t vµo hÖ thèng lµ 174,19 MVA, c«ng suÊt cßn thiÕu lµ:
SthiÕu = SHT - SC = 174,19 - 23,02 = 151,17 MVA
Lîng c«ng suÊt thiÕu ngá h¬n c«ng suÊt dù tr÷ quay cña hÖ thèng nªn m¸y biÕn ¸p
®· chän thá m·n.
b). sù cè mét m¸y biÕn ¸p liªn l¹c ( m¸y biÕn ¸p tù ngÉu, ST max)
ST
HT
220 KV 110 KV
F3 F1 F2 F4
- §iÒu kiÖn kiÓm tra sù cè : . Kqt .S®mTN  STmax - SB
 SdmTN ST max  SB 68,182  64, 075
   5,867(MVA)
.Kqt 0, 5.1, 4
M¸y biÕn ¸p ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn qu¸ t¶i SdmTN  160  5,867
v×
- XÐt ph©n bè c«ng suÊt trªn çc cuén d©y cña MBA trong ®iÒu kiÖn sù cè :
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén trung cña m¸y biÕn ¸p :
ST  ST max  SB  68,182  64, 075  4,107(MVA).
- C«ng suÊt truyÒn qua cuén h¹ cña m¸y biªn ¸p :
SH  SdmF  1 4
td
 Sdf
S

1
 68, 75  18, 7 13, 929  50,146(MVA).
4
- C«ng suÊt phÝa cao cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
SC  SH  ST  50,146  4,107  46, 039(MVA).

- C«ng suÊt cÇn ph¸t vµo hÖ thèng lµ 174,19 MVA ,lîng c«ng suÊt cßn thiÕu lµ :
SthiÕu = SHT - (SC + SB) = 174,19 - ( 46,039 + 64,075) =64,076 (MVA)
- Lîng c«ng suÊt thiÕu nhá h¬n dù tr÷ quay cña hÖ thèng (200MVA) nªn m¸y biÕn
¸p ®· chän tho¶ m·n .
2.5 - TÝnh tæn thÊt c«ng suÊt vµ tæn thÊt ®iÖn n¨ng :
- Tæn thÊt trong m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y vµ m¸y biÕn ¸p tù ngÉu gåm hai phÇn:
+ Tæn thÊt s¾t kh«ng phô thuéc vµo phô t¶i cña m¸y biÕn ¸p vµ b»ng tæn thÊt
kh«ng t¶i cña nã.
+ Tæn thÊt ®ång trong d©y dÉn phô thuéc vµo phô t¶i m¸y biÕn ¸p.
C«ng thøc tÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong m¸y biÕn ¸p ba pha hai cuén d©y trong mét
n¨m :
A = 365.(P .t + P
S2.ti )
2cd o N
 i .
2
SdmB
+ §èi víi m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ba pha :
A = 365.P .t + 365 . (P
 .S2 .t  P .S2 .t  P .S
2 .t )
TN o 2 NC Ci i NT Ti i NH Hi i
SdmB
Trong ®ã :
- SCi, STi, SHi : lµ c«ng suÊt t¶i qua cuén trung, cao, h¹ cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu
trong thêi gian t.
- S i : lµ c«ng suÊt t¶i qua m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y trong kho¶ng thêi gian t.
- Po : tæn hao s¾t tõ.
- PNm : tæn thÊt ng¾n m¹ch.
* Tæn hao ng¾n m¹ch cña çc cuén d©y trong m¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
PN.C PN.CH PN.TH
= 0,5.(PN.C-T + 
)
2 2
 
PN.T
= 0,5.(PN.C- - PN.CH 
PN.TH
)
T 2 2
 
PN.C PN.CH  PN.TH
= 0,5.(- PN.C-T + )
2 2
 
* Tõ çc th«ng sè trªn cña m¸y biÕn ¸p ta tÝnh ®îc tæn thÊt ®iÖn n¨ng trong m¸y
biÕn ¸p trong tõng ph¬ng ¸n :
I. Ph¬ng ¸n I :
a. M¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn :
M¸y biÕn ¸p 3&4 lu«n lµm viÖc víi c«ng suÊt truyÒn qua nã SB = 64,075 (MVA)
trong c¶ n¨m, do ®ã :

AB = 8760.(70 + 310. 64,
0752
) = 2355259,78 (KWh).
802

b. M¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
1
Cã PNC-T do ®ã ta lÊy PNC-H = PNT-H = PNC-T = 190 KW.
2
190 190
P = 0,5.(380 +  ) = 190 KW
NC
0, 52 0, 52
190 190
P = 0,5.(380 -  ) = 190 KW
NT
0, 5 0, 52
2
190 190
P = 0,5.(-380 +  ) = 570 KW
NH
0, 5 0, 52
2
2
. = 70,08 .6 + 72,88 .2 + 75,995 .2 + 73,2 .2 + 87,095 .2 + 71,654 .2
Ci i 2 2 2 2 2 2

+ 72,4952.2 + 76,2882.4 = 133113,51 kWh
S2 T.ti = 43,6212.6 + 40,2112.2 + 31,692.2 + 35,0982.2 + 29,9842.2 + 35,0982.2
+ 40,2112.2 + 43,6212.4 = 36238,2 kWh
2
Hi i . = 26,4592.6 + 31,2112.2 + 44,2652.2 + 38,1022.2 + 57,1112.2 + 36,5562.2

+ 32,2842.2 + 32,6672.4 = 32438,87 kWh
- Tõ ®ã ta cã :
ATN = 8760.85 + 365 (190.133113,51 + 190.36238,2 + 570.32438,87 )
2
160
= 1467000,312 kWh.
* Ph¬ng ¸n I cã tæng tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña çc m¸y biÕn ¸p trong mét n¨m lµ :
AI = AB1 + AB2 + AB3 + AB4
= 2 . 2355259,78 + 2 .1467000,312 = 7644520,184 kWh
II. Ph¬ng ¸n II :
a. M¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn :
M¸y biÕn ¸p lu«n lµm viÖc víi c«ng suÊt truyÒn qua nã SB = 64,075 MVA
trong c¶ n¨m, do ®ã :
M¸y biÕn ¸p 4 bªn trung ¸p :
AB4 = 8760.(70 + 64,
0752
) = 2355259,78 (KWh).
310.
802
M¸y biÕn ¸p 3 bªn cao :
64,
AB3 = 8760.(80 +320. ) = 2499055,26 (KWh).
0752
b. M¸y biÕn ¸p tù ngÉu 802
: 1
Cã PNC-T do ®ã ta lÊy PNC-H = PNT-H = PNC-T = 190 KW.
2
190 190
P = 0,5.(380 +  ) = 190 KW
NC
0, 5 2
0, 52

190 190
P = 0,5.(380 -  ) = 190 KW
NT
0, 5 0, 52
2
190 190
P = 0,5.(-380 +  ) = 570 KW
NH
0, 5 0, 52
2
2
. = 28,043 .6 + 40,843 .2 + 43,958 .2 + 41,163 .2 + 55,058 .2 + 39,614 .2
Ci i 2 2 2 2 2 2

+ 40,0282.2 + 44,252.4 = 37393,255 kWh
S2 T.ti = 11,5832.6 + 8,1742.2 + 0,3492.2 + 3,062.2 + 2,0542.2 + 3,062.2
+ 8,1742.2 + 11,5832.4 = 1655,295 kWh
2
Hi i . = 26,462.6 + 32,6692.2 + 44,3072.2 + 38,1032.2 + 57,1122.2 + 36,5542.2

+ 32,0342.2 + 32,6672.4 = 32608,271 kWh
- Tõ ®ã ta cã :
ATN = 8760.85 + 365 (190. 37393,255 + 190. 1655,295 + 570. 32608,271)
2
160
= 1115387,802 kWh.
Ph¬ng ¸n II cã tæng tæn thÊt ®iÖn n¨ng cña çc m¸y biÕn ¸p trong mét n¨m lµ :
AII = AB1 + AB2 + AB4 + AB3
= 2. 1115387,802 + 2499055,26 + 2355259,78 = 7085090,644 KWh
2.2.4 .TÝnh dßng ®iÖn lµm viÖc b×nh thêng vµ dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc
1. Ph¬ng ¸n I :
a. Çc m¹ch phÝa cao ¸p 220 KV:
- M¹ch ®êng d©y :
174,19
Ibt = SHT max
2 3.Udm  2 3.220  0, 229(KA)
Icb = 2.Ibt = 2.0,229 = 0,458 (KA).
* M¸y biÕn ¸p liªn l¹c :

- Cuén cao cña m¸y biÕn ¸p liªn l¹c khi lµm viÖc b×nh thêng:
87, 095
Ibt = SC max
3.Udm  3.220  0, 229(KA).
Dßng cìng bøc ®îc xÐt trong çc trêng hîp sau :
+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p bªn trung :
55, 057
Icb = SC
 3.220  0,144(KA)
3.Udm

+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p tù ngÉu (STmax):

Icb = SC 110,115
3.Udm  3.220  0, 289(KA)
Icb = max{0,458; 0,289 ; 0,144) = 0,458 (KA).

b. Çc m¹ch phÝa 110 KV :
* M¹ch ®êng d©y (1 ®êng d©y kÐp):
1
I = . ST max 1 68,182 = 0,179 (KA).
bt  .
2 3.Udm 2 3.110
Icb = 2.Ibt =2.0,179 = 0,358 (KA)
* M¹ch m¸y biÕn ¸p nèi bé MF§ - MBA hai d©y quÊn :

68, 75
Ibt = SdmF
 3.110  0, 361(KA)
3.Udm
Icb = 1,05.Ibt =1,05.0,361 = 0,379 (KA)
- Cuén trung cña m¸y biÕn ¸p liªn l¹c khi lµm viÖc b×nh thêng :
43, 621
Ibt = ST
3.Udm  3.110  0, 229(KA).
+ khi sù cè m¸y biÕn ¸p bªn trung :
2, 054
Icb = ST
3.Udm  3.110  0, 011(KA)
+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p tù ngÉu t¹i thêi ®iÓm STmax :

ST 59, 969
Icb =  3.110  0, 315(KA)
3.Udm
Icb= max (0,379 ; 0,011 ; 0,315 ; 0,358 ) = 0,379 (KA).
c. Çc m¹ch phÝa 10,5 kV :
- M¹ch m¸y ph¸t :
Ibt = SdmF 68, 75
3.Udm  3.10, 5  3, 78(KA)
Icb = 1,05.Ibt =1,05. 3,78 = 3,969 (KA).
Tæng hîp kÕt qu¶ ta cã b¶ng sau:
CÊp ®iÖn ¸p 220 KV 110 KV 10,5 KV

Dßng ®iÖn
Icb (kA) 0,458 KA 0,379 KA 3,969 KA
II. Ph¬ng ¸n II :
a. Çc m¹ch phÝa cao ¸p 220 KV:
- M¹ch ®êng d©y :
174,19
Ibt = SHT max
2 3.Udm  2 3.220  0, 229(KA)
Icb = 2.Ibt = 2.0,229 = 0,458 (KA).

- Cuén cao cña m¸y biÕn ¸p liªn l¹c khi lµm viÖc b×nh thêng:
55, 508
Ibt = SC max
3.Udm  3.220  0,146(KA).
+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p bªn trung :
23, 02
Icb = SC
 3.220  0, 060(KA)
3.Udm
+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p tù ngÉu (STmax):

SC 46, 039
Icb =  3.220  0,121(KA)
3.Udm
Icb = max{0,458; 0,06 ; 0,121) = 0,458 (KA).
b. Çc m¹ch phÝa 110 KV :

* M¹ch ®êng d©y (1 ®êng d©y kÐp):
1
I = . ST max 1 11,  0, (kA).
583
 .
3.Udm 03
bt
2 2 3.110
Icb = 2.Ibt =2.0,03 = 0,06 (KA)
* M¹ch m¸y biÕn ¸p nèi bé MF§ - MBA hai d©y quÊn :

68, 75
Ibt = SdmF
 3.110  0, 361(KA)
3.Udm
Icb = 1,05.Ibt =1,05.0,361 = 0,379 (KA)

- Cuén trung cña m¸y biÕn ¸p liªn l¹c khi lµm viÖc b×nh thêng :
11, 583
Ibt = ST max
3.Udm  3.110  0, 061(KA).
+ khi sù cè m¸y biÕn ¸p bªn trung :
Icb = ST 34,091
3.Udm  3.110  0,179(KA)
+ Khi sù cè m¸y biÕn ¸p tù ngÉu t¹i thêi ®iÓm STmax :

ST 4,107
Icb =  3.110  0, 022(KA)
3.Udm
Icb= max (0,06 ;0,379; 0,179 ; 0,022) = 0,379 (KA).
c. Çc m¹ch phÝa 10,5 kV :

- M¹ch m¸y ph¸t :
Ibt = SdmF 68, 75
3.Udm  3.10, 5  3, 78(KA)
Icb = 1,05.Ibt =1,05. 3,78 = 3,969 (KA).
Tæng hîp kÕt qu¶ ta cã b¶ng sau:
CÊp ®iÖn ¸p 220 KV 110 KV 10,5 KV

Dßng ®iÖn
Icb (kA) 0,458 KA 0,379 KA 3,969 KA

Ch¬ng Iii
TÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch
I - Môc ®Ých :
Môc ®Ých tÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch lµ ®Ó lùa chän çc khÝ cô ®iÖn vµ çc
phÇn tö khi cã dßng ®iÖn ch¹y qua, nh÷ng thiÕt bÞ ®ã ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn lµm
viÖc b×nh thêng vµ cã tÝnh æn ®Þnh khi cã dßng ®iÖn ng¾n m¹ch. Do vËy viÖc tÝnh to¸n
ng¾n m¹ch chÝnh lµ ®Ó lùa chän çc khÝ cô ®iÖn vµ çc phÇn tö cã dßng ®iÖn ch¹y
qua,®êng cong tÝnh to¸n dïng ®Ó tÝnh dßng ®iÖn t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch, biÓu thÞ quan hÖ
gi÷a ®é lín t¬ng ®èi cña dßng ®iÖn ng¾n m¹ch vµ ®iÖn kh¸ng tÝnh to¸n cña m¹ch
®iÖn ng¾n m¹ch t¹i nh÷ng thêi ®iÓm kh¸c nhau.
§Ó tÝnh ®îc dßng ®iÖn ng¾n m¹ch tríc hÕt ph¶i thµnh lËp s¬ ®å thay thÕ, chän çc
®¹i lîng c¬ b¶n nh : c«ng suÊt c¬ b¶n vµ ®iÖn ¸p c¬ b¶n, tÝnh ®iÖn kh¸ng çc phÇn tö.
3.1. TÝnh ®iÖn kh¸ng çc phÇn tö trong s¬ ®å thay thÕ
Ta chän : Scb =100 MVA

Ucb = Utb = U®mtb.
CÊp ®iÖn ¸p 220 KV cã Utb = 230 kV
CÊp ®iÖn ¸p 110 KV cã Utb = 115 kV
CÊp ®iÖn ¸p 10KV cã Utb = 10,5 kV
- HÖ thèng : X = Scb 100 = 0,026
=
h SN 3800
- §êng d©y: Nhµ m¸y thiÕt kÕ ®îc nèi víi hÖ thèng b»ng mét ®êng d©y kÐp cã
chiÒu dµi L = 97 km ; SHTmax = 174,19 MVA
Dßng ®iÖn lµm viÖc b×nh thêng lµ :
Ilvbt 
SHTmax 174,19
= = 0,229 kA
2 3 . UC
1 24
2 3 .220
365
T = . S .t = (140,16.6 + 145,76.2 + 151,99.4 + 146,4.2 + 174,19.2
max HTi i
SHTma i= 174,19
x 0
+ 143,302.2 + 144,99.2 + 152,575.4) = 7904,818h
Tra b¶ng víi d©y nh«m lâi thÐp vµ T = 7904,818 h ta ®îc J = 1 A/mm2
TiÕt diÖn cña ®êng d©y nèi nhµ m¸y

max
víi hÖ thèng : kt

2
I 0,229 . 103
F  F = lvbt = = 229 mm
k Jkt 1
Ta chän d©y AC - 240 cã X0 = 0,401 /km, Icp = 605 A .
KiÓm tra d©y ®· chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi cho phÐp : I’  I
cp cb
Trong ®ã :
- Icb lµ dßng lµm viÖc cìng bøc : Icb = 2.Ilvbt = 2.0,229.103 = 558A
- I’cp lµ dßng cho phÐp lµm viÖc l©u dµi ®· hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é n¬i ®Æt thanh
dÉn.
I' = k .I = .I = 70 - 35
θcp - θ0 .605 = 533,56A > I = 458A
cp hc cp cp
θcp - θoqd 70 - 25 lvsc
VËy d©y dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi cho phÐp.
Ta cã :
X0 .L Scb 0,401.97 100 = 0,037

X d= × 2 = ×
2 cb 2 2302
3
X1 = Xht + Xd = 0,026 + 0,037 = 0,063
- M¸y biÕn ¸p tù ngÉu :
TÝnh ®iÖn ¸p ng¾n m¹ch çc cÊp :

1 1
U NC % = ×  U NC-T % + U NC-H % - U NT-H % = ×11 + 32 - 20=11,5

2 2
1 1
U NT % = ×  U NC-T % + U NT-H % - U NC-H % = ×11 + 20- 32   0

2 2
1 1
U NH % = ×  U NC-H % + U NT-H % - U NC-T % = × 32 + 20 - 11=20,5

2 2
§iÖn kh¸ng thay thÕ:

U NC%
X = × Sc 1 1 ,5 1 = 0 ,0 7 2
C b 0= 0 ×
100 S TNdm 100 160
U NT%
X = × Sc 0 100
T b = × = 0
100 S TNdm 100 160
U NH%
X = × Sc 2 0 ,5 1 0 = 0 ,1 2 8
H b 0= ×
100 S TNdm 100 160
Do ®ã, ta cã : X2 = X3 = XC = 0,072 ; X4 = X5 = XH = 0,128 ; XT = 0
- M¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn bªn trung :
UN % Scb 10,5 100 = 0,131

X=X= = ×
6
×
100 Sdm 100 80
- M¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn bªn cao :

U N%
X = × Scb 11 100 = 0,138
= ×
7
100 S dm 100 80
- M¸y ph¸t ®iÖn :
X =X =X
×
=X =X" Scb = 0,123× 100 = 0,179
8 9 10 11
d S Fdm 68,75
3.2. Ph¬ng ¸n I :
S¬ ®å nèi ®iÖn nh sau
Chän çc ®iÓm ng¾n m¹ch trªn h×nh vÏ

HT
N1 220kV N2 110kV
N3
N5
N4
F1 F2 F3 F4
S¬ ®å thay thÕ
E HT
X1
N1 N2
X2 X3
X6 X7
X4 X5
N3
N5
N4
X8 X9 X10 X11
E
+ TÝnh dßnEg1ng¾n m¹ch t¹i c ¸2c ®iÓm ng¾n m¹ch tÝnh toE¸3n : E4
* §iÓm ng¾n m¹ch N1 :

CÊp ®iÖn ¸p 220 KV, çc thiÕt bÞ nh : m¸y c¾t ,dao çch ly... ta nªn chän cïng mét
lo¹i .V× vËy, ta chän N1 lµ ®iÓm ng¾n m¹ch trªn thanh gãp 220 KV. Nguån cung cÊp
bao gåm tÊt c¶ çc m¸y ph¸t ®iÖn cña nhµ m¸y thiÕt kÕ vµ hÖ thèng.
EHT
X1/ 0,063
X2/ 0,072
X6 X7/ 0,131
X3
X4/0,128 X5
X8/0,179 X9
X10 X11
E1 E2 E3 E4
- N1 lµ ®iÓm ng¾n m¹ch cã tÝnh chÊt ®èi xøng , sau khi thu gän s¬ ®å ta cã :
EHT
X12 X2 X3
0,072
 0,036
= 2  2 2 N1
X13 X4X X 5  X 9 0,128  0,179 X12/ 0,023

= 8  2  2  0,154 X14/ 0,12
2
X 7  X 11 0,131  0,179
X = X6X    0,155
X13/ 0,154
10
14
2 2 2
E12 E3,4
- PhÝa nhµ m¸y ta ghÐp nguån l¹i :

X = (X //X ) ntX  X 13 .X 14 0,154.0,155  0,036  0,113 .
X = X 

15 13 14 12 15
13 X 23
0,154  0,155
X 14
- S¬ ®å tèi gi¶n lµ :

X1/ 0,063
X15/ 0,113
E ht
E 1,2,3,4
- Nh¸nh hÖ thèng cã møc ®iÖn kh¸ng tÝnh to¸n lµ :

S 3100
XttHT = X .1 dmHT  0,063.  1,953
Scb 100
- Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta cã :
I CK(0) = 0,5 ; I CK() = 0,52
- Dßng ng¾n m¹ch phÝa hÖ thèng :
SHT 3100
I’’HT (0)= CK(0) .
3.U cb
 0,5.
3.230
 3,89(KA)
I
I’’ SHT
HT( ) = I CK( ).  0,52. 3100  4,045(KA)
3.U cb 3.230
- §iÖn kh¸ng tÝnh to¸n phÝa nhµ m¸y :

S 4.68,75
XttNM = X . SNM  0,113.  0,311
15
cb 100

I CK(0) = 3,2 ; I CK() = 2,25
- Dßng ng¾n m¹ch phÝa nhµ m¸y cung cÊp :
SNM 4.68,75
I’NM = CK(0) .  3,2.
3.230
 2,209(KA)
I
3.U cb
I SNM 4.67,85
) = I CK( ).  2,25.  1,553(KA)
“NM(
3.U cb 3.230
- Dßng ng¾n m¹ch t¹i N1 :

I’’N1 = I’’HT + I’’NM = 3,89 + 2,209 = 6,099 (KA). IN1()
= IHT() + INM() = 4,045 + 1,533 = 5,578 (KA).
- Dßng ®iÖn xung kÝch :
IXKN1 = 2
.Kxk. I’’ =
2 .1,8.6,099 = 15,53 (KA)
N
* §iÓm ng¾n m¹ch N2 :

HT
X1 N2
0,063
X2 X3
0,072 0,072
X6 X7
0,131 0,131
X4 X5
0,128 0,128
X8 X9 X10 X11
0,179 0,179 0,179 0,179
E1 E2 E3 E4
- N2 lµ ®iÓm ng¾n m¹ch cã tÝnh chÊt ®èi xøng , sau khi thu gän s¬ ®å ta cã :
EHT
X2 0,072 X 12
X1 = X1 +  0,063  0,099 0,099
2
2 2 N2
(X5  X9) 0,1280,179

X13 =  0,154
2 2 X 13 X 14
( X 7  X 11 ) 0,131  0,179 0,154 0,155
X14 =   0,155
2 2
- GhÐp çc nguån E1,2 vµ E3,4 ta cã :
X15 X13.X14 0,154.0,155 E 12 E 34

= (X13 // X14) =  0,1540,155 0,077
X13 
X14
- S¬ ®å tèi gi¶n lµ
:
X 12 X 15
0,099 0,077
E HT N2
E 1234

S 3100
XttHT = X . SdmHT  0,099.  3,069
12
cb 100

(XttHT = 3,069 > 3)
- Dßng ng¾n m¹ch phÝa hÖ thèng t¹i mäi thêi ®iÓm :
1 SdmHT  1 . 3100
’’
I HT = X .  5,071(KA)
ttHT
3.U cb 3,069 3.115

S 4.68,75
XttNM = X . SNM  0,077.  0,212
15
cb 100
- Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta cã : I CK(0) = 4,9 ; I CK()= 2,5

SNM 4.68,75
I’’NM = I CK(0).  4,9.
3.115
 6,765(KA)
3.U cb
I SNM 4.68,75
NM( ) = I CK( ).  2,5.  3,452(KA)
3.U cb 3.115

I’’N2 = I’’HT + I’’ = 5,071 + 6,765 = 11,836 (KA).
N
IN2() = I HT() + INM() = 5,071 + 3,452 = 8,523 (KA).
- Dßng ®iÖn xung kÝch :
IXKN2 = 2 .K . I’’ =
2 .1,8.11,836 = 30,13 (KA)
xk
* §iÓm ng¾n m¹ch
N3 HT
X1
0,063
X2 X3
0,072 0,072 X7
X6
0,131 0,131
X4 X5
0,128 0,128
N3
X9 X10 X11
0,179 0,179 0,179
E2 E3 E4
- Thu gän çc kh¸ng
E HT
:
X2 0,072
X12 = X1 +  0,063  0,099. X12
2 2 0,099
X13 = X4 = 0,128
( X 6  X 10 ) 0,131  0,179
X14 =   0,155
2 2 X13 X14 X15
X15 = X5 + X9 = 0,128 + 0,179 = 0,307 0,128 0,155 0,307
- GhÐp nguån E2 víi nguån E3,4 ta cã :

X1 = (X //X ) 0,155.0,307  0,103 . N3 E34
E2
14 15
6 0,155 
= 0,307
+ S¬ ®å rót gän
: X12/ 0,099 X16/ 0,103
EHT
E2,3,4
X13/ 0,128
- BiÕn ®æi Y (X12, X13, X16)  (X17, X18) bá nh¸nh c©n b»ng ta cã :
X17 = X + X X 12 .X  0,099  0,128  0,099.0,128  0,350
12 +
13 13
X 16 0,103
0,128.0,103
X18 = X13 + X16 + X 13 .X  0,128  0,103   0,364
16
X 12 0,099
X17/ 0,350 X18/ 0,364

EHT E 2,3,4

S 3100
Xtt1 = X . SdmHT  0,35.  10,85
17
cb 100
(XttHT = 10,85 > 3)

’
I T =
’

1
. SdmHT 
XttHT 
15
1 ,7
1( 3100
. K 3.10,5
3.U10,cb
A)
85

SNM  0,364. 3.68,75 
X
XttNM = 18 . S 0,751
cb 100
I CK(0) = 1,36 ; I CK() = 1,4
SNM 3.68,75
I’NM = CK(0) .  1,36.
3.10,5
 15,424(KA)
I
3.U cb
INM SNM 3.68,75

( ) = I CK( ).  1,4.  15,877(KA)
3.U cb 3.10,5

I’’N3 = I’’HT + I’’NM = 15,71 + 15,424 = 31,134 (KA).
IN3() = I HT() + INM() = 15,71 +15,877 = 31,587 (KA).
Dßng ®iÖn xung kÝch :
IXKN3 = 2 .K . I’’ =
xk N3 2 .1,8.31,134 = 79,254 (KA).
* §iÓm ng¾n m¹ch N4:
Nh»m chän khÝ cô ®iÖn m¹ch tù dïng, nguån cung cÊp gåm hÖ thèng vµ tÊt c¶ çc
m¸y ph¸t cña nhµ m¸y ®iÖn thiÕt kÕ. Do nguån cung cÊp cho ®iÓm ng¾n m¹ch
N4 chØ cã m¸y ph¸t F1 nªn ta cã s¬ ®å thay thÕ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch nh sau:
X 8
0,179 N4
E1
Ta cã : Sdm = SFdm = 68,75 MVA
X =X× = 0,179× = 0,123

Sdm 68,75
tt 8
Scb 100
Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta ®îc : Itt(0) = 8 ; Itt() = 2,75
Dßng ®iÖn c¬ b¶n tÝnh to¸n :

Idm = S 68,75
dm
= = 3,780 kA
3.Utb 3.10,5
VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i N4 lµ :
I" (0) = I (0). =8.3,78 =30,24kA

I N4 tt
=2,75.3,78 =10,395kA
I" ()= I ().
N4 tt
I
Dßng xung kÝch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch N4 lµ :
I xkN 3 = 2 .k xk.I" (0) = 2 .1,8.30,24 = 76,978 k A

e. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N5
Dßng ng¾n m¹ch t¹i I

N lµ:
" 
"
I I"
4 N N3 N4
I" " ( 0 ) = I " ( 0 ) + I (0)=31,134+30,204=61,338kA

N5 N3 N4
I" "
() =I "
()+I ()=31,587+10,396=41,938kA
N5 N3 N4
Dßng xung kÝch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch N5 lµ:

"
I
xkN5
= 2.k xk (0) = 2.1,8.60,641=156,141kA
N5
B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch cho ph¬ng ¸n 1 :
I”N(kA) I’’N∞ (kA) Ixk(kA)
N1 6,099 5,578 15,53
N2 11,836 8,532 31,13
N3 31,134 31,587 79,254
N4 30,24 10,395 76,978
N5 61,338 41,398 156,414

3.3. ph¬ng ¸n 2

HT
220kV N1 N2 110kV
N3
N5
N4
F4 F1 F2 F3
S¬ ®å thay thÕ
EHT
X1
0,063
N2
N1
X2 X3
X6 0,072 0,072 X7
0,138 0,131
X 4X 5
0,1280,128
N3
N4
N5
X10 X8 X9 X 11
0,179 0,179 0,179 0,179
E3 E1 E2 E4
a. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm
N1 LËp vµ biÕn ®æi s¬ ®å thay
thÕ :

EHT
X1
0,063
N1
X2 X3
X6 0,072 0,072 X7
0,138 0,131
X 4X 5
0,1280,128
X10 X8 X9 X11
0,179 0,179 0,179 0,179
E3 E1 E2 E4
§iÓm ng¾n m¹ch N1 cã tÝnh chÊt ®èi xøng, sau khi thu gän s¬ ®å ta cã :
EHT
X 0,072 X1
X = 2 = = 0,036 0,063
12
N1
2 2
X12
X15 0,036
X 13 = X14
X 4 + X 8 0,128 + 0,179 = 0,154 0,317 0,31
2 = 2 X13
0,154
X 14
= X + X =0,131 + 0,179 = 0,31
5 9 E3 E12 E4
X 15 =X 6 +X =0,138+0,179=0,317
1
EHT
NhËp hai nguån E12 vµ E4 l¹i : X1
0,063
X1 = X + X .X N1
13 14
12
6
X13 + X
14
X15 X16
 0, 036 0,154.0,31 0,31 0,317 0,139
 0,154 

 0,139
NhËp hai nguån E3 vµ E124 l¹i :

E 3 E 124

X15 0,317.0,139 = 0,097

X = =
.X16
1
X15 + X16 0,317 + 0,139
Ta ®îc s¬ ®å rót gän nh sau :
X1 X 17
0,063 0,097
E HT N1 E 1234
TÝnh dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N1 ë çc thêi ®iÓm t = 0 vµ t =
- PhÝa nh¸nh hÖ thèng : Sdm1 = SHT = 3100 MVA ta cã:

Sdm 3100
X =X× = 0,063× =1,953
tt1 1
Scb 100
Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta ®îc : Itt1(0) = 0,51 ; Itt1() = 0,54
- PhÝa nh¸nh m¸y ph¸t : Sdm2 = SF®m = 4  68,75 = 275 MVA

Sdm
X =X× 275
= 0,097× = 0,267
tt2 17
Scb 100
Idm = Sdm 3100

= 7,782kA
= 3.Utb 3.230
Idm Sdm 275
= 0,69 kA
3.Utb 3.230
=
=
VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i N1 lµ:
I" (0) = I (0).I + I (0).I = 0,51.7,782 + 3,9.0,69 = 6,66kA

N1 tt1 dm
I () = I ().I
"
+ I ().I = 0,54.7,782 + 2,36.0,69 = 5,83kA
N1 tt1 dm

I = 2.k .I" (0) = 2.1,8.6,66 = 16,95kA

xkN1 xk
b. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N2
LËp vµ biÕn ®æi s¬ ®å thay thÕ :
EHT
X1
0,063 N2
X2 X3
X6 0,072 0,072 X7
0,138 0,131
X 4X 5
0,1280,128
X10 X8 X9 X11
0,179 0,179 0,179 0,179
E3 E1 E2 E4
§iÓm ng¾n m¹ch N2 cã tÝnh chÊt ®èi xøng, E HT

sau khi thu gän s¬ ®å ta cã: X1
0,065
N2
X 0,072 = 0,036
X12 = =
2
2 2 X 12
X4
X = + X8 0,128 + 0,179 = 0,154 X 15 0,036 X 14
= 0,317
X 0,155
13
X7 2 2 13
X = + X11 0,131 + 0,179 = 0,155 0,154

14 =
2 2
X15 = X6 + X10 = 0,138 + 0,179 = 0,317
E3 E 12 E4
NhËp hai nguån E12 vµ E34 l¹i vµ biÕn ®æi Y (X1, X14, X17) sang  (X19, X20) ta ®îc s¬
®å :
X14 .X15 0,154.0,155

X = =
1

= 0,077
X14 + X15 0,154 + 0,155

X X 
X X 1. X E HT
17 1 12

12
X 15
X17
 0,063 0 , 0 6 5 . 0 , 0 0 ,1 0 0,106
03 ,60 3 6  N2
 6

0,317
X  X 12 . X 14
X X

18 12 14
X1 X X16
18
 0,0360,31 0 , 0 3 6 .0 , 0,534 0,077

317  0,53
7 4
0,063
NhËp hai nguån E3vµ E124 l¹i :

E E 124
4
X16 .X18 0,077.0,534  0, 067
X = =
1
X16 + X18 0,077+0,534
Ta ®îc s¬ ®å rót gän nh sau :
X17 X19
0,106 0,067
N2 E 1234
E HT
- PhÝa nh¸nh hÖ thèng : Sdm1 = SHT = 3100MVA ta cã:

Sdm 3100
X =X × = 0,106× = 3,286
tt1 17
Scb 100
I HT= X tt1 1
1 SdmHT .
" . 3.U cb  3,286

3100  4,73(KA )
3.115
- PhÝa nh¸nh m¸y ph¸t : Sdm2 = SF®m = 4  68,75 = 275 MVA

Sdm 275
X =X× = 0,067× = 0,184
tt2 19
Scb 100

I dm = Sdm 275
= 3.115 = 1,38 kA
3.U tb
I" (0) = I" + I (0).I = 4,73 + 5,2.1,38 = 11,906 kA

N2 HT tt2
I"
() = I"
+ I ().I = 4,73 + 2,55.1,38 = 8,249 kA
N2 HT tt2
I xkN2 = 2.k xk.I" (0) = 2.1,8.11,906 = 30,307 kA
c. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N3
Nguån cung cÊp cho ®iÓm ng¾n m¹ch N3 gåm hÖ thèng vµ nhµ m¸y, trong ®ã
m¸y ph¸t F1 nghØ nªn ta cã s¬ ®å thay thÕ nh sau :
EHT
X1
0,063
X2 X3
X6 0,072 0,072 X7
0,138 0,131
X 4X 5
0,1280,128
N3
X10 X9 X11
0,179 0,179 0,179
E3 E2 E4
Thu gän s¬ ®å ta ®îc :

X2
X = 0,072
= = 0,036
12 EHT
2 2
X1
0,065
X13 = X 5 + X19 = 0,128 + 0,179 = 0,307
X14 = X 7 + X 11 = 0,131 + 0,179=0,31 X 12

X 15 0,036 X 14
0,317 0,31
X15 = X 6 + X10 = 0,138 + 0,179 = 0,317 X 13
X4 0,307
0,128
N3
E3 E2 E4
NhËp hai nguån E2 vµ E34 l¹i vµ biÕn ®æi Y (X1, X14, X17) sang  (X19, X20) ta ®îc
s¬ ®å :
E HT
X13.X14
X =
0,31.0,307 = 0,154 X 17
= 0,106
1
X13 + X14 0.31+0,307
X1.X12
X =X +X +
17 1 12
X1 X4 X 18 X 16
5 0,063.0,036 0,128 0,534 0,154
= 0,063+ 0,036+  0,106
0,317
N3
X .X
12 15
X18 =X12 +X15 + E E
X1 3 24
 0,036 0,317 0,036.0,317

  0,534
0,063
E HT
NhËp hai nguån E24 vµ E5 l¹i ta cã s¬ ®å : X 17

0,106
X X19
X = = = 0,12 4
0,128 0,12
1
0,154.0,534
X16.X18
N3
X16 + X18 0,154 + 0,534
BiÕn ®æi Y (X19, X17, X4) sang  (X20, X21) ta ®îc s¬ ®å rót gän : E 234

X 20 X 21
0,398 0,316
N3
E HT E 234
X =X +X X4 = 0,128 + 0,106 + 0,128.0,106 = 0,399

+
.X17
20 4 17
X19 0,12
X =X +X
+ X 4 .X = 0,128 + 0,12 + 0,128.0,12 = 0,393
21
23 4 21
X19 0,106
- PhÝa nh¸nh hÖ thèng : Sdm1 = SHT = 3100 MVA ta cã:

Sd
X = X × =0,399 310 =12,369
m × 0
tt1 20
S cb 100
I HT=
1 S 1
" .   13 ,78 ( KA )
Xtt1 3.U
dmHTcb
3100
.
12 ,369 3.10 ,5
- PhÝa nh¸nh m¸y ph¸t : Sdm2 = SF®m = 3  68,75 = 206,25 MVA

Sdm 206,25
X =X× = 0,316× = 0,612
tt2 21
Scb 100
I dm = Sd 20
= = 1 1 ,3 3 k A
3m.U t b
6
3 .1 0 ,5
I" (0) = I + I (0).I = 13,78 + 1,62.11,33 = 32,135kA
N'3 HT tt2 dm

I "
() = I + I ().I = 13,78 + 1,59.11,33 = 31,795A
N'3 HT tt2 dm
Dßng xung kÝch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch N3lµ :
I = 2.k .I" (0) = 2.1,8.32,135=81,802kA

xkN4 xk N4

c. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N4
Do nguån cung cÊp cho ®iÓm ng¾n m¹ch N4 chØ cã m¸y ph¸t F1 nªn ta cã s¬ ®å
thay thÕ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch nh sau :
X8
0,179
E1 N4
Ta cã : Sdm = SFdm = 68,75MVA
 X tt Sdm 68,75
X

Scb  0,179   0,123
8 100
Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta ®îc : Itt(0) = 8 ; Itt() = 2,75
Idm = S 68,75
d
= =3,780kA
3.Utb
m
3.10,5
VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i N4 lµ :
I " N 4 (0) I (0).I  8.3,78  30 ,242 kA

tt dm
 
I " N 4 ( ) I ( ).I  2,75  10 ,396 kA

tt
 dm  .3,78
I xkN 4  2.k .I " N 4 (0) 2.1,8.30,242  76,984 kA

 x
e. TÝnh to¸n ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N5
Dßng ng¾n m¹ch t¹i

N lµ: I
" 
"
I I"
5 N N3 N4
I" (0) =I" (0)+ I (0) =32,135+30,242=62,377 kA

N5 N3 N4
I" "
() =I "
()+I ()=31,795+10,396=42,371kA

N5 N3 N4
Dßng xung kÝch t¹i ®iÓm ng¾n m¹ch N5 lµ:

"
I
xkN5
= 2.k xk (0) = 2.1,8.62,377=158,79kA
N5

B¶ng kÕt qu¶ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch cho ph¬ng ¸n II :
I”N(kA) I’’N∞ (kA) Ixk(kA)
N1 6,66 5,83 16,95
N2 10,906 8,249 30,307
N3 32,135 31,795 81,802
N4 30,342 10,396 76,984
N5 62,377 42,371 158,79

CH¦¥NG 4
So s¸nh kinh tÕ kü thuËt çc ph¬ng ¸n

chän ph¬ng ¸n tèi u
4.1. Chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh cho çc ph¬ng ¸n
Trong nhµ m¸y ®iÖn, çc thiÕt bÞ ®iÖn vµ khÝ cô ®iÖn ®îc nèi l¹i víi nhau thµnh s¬
®å ®iÖn. Yªu cÇu chung cña s¬ ®å nèi ®iÖn lµ: Lµm viÖc ®¶m b¶o, tin cËy, cÊu
t¹o ®¬n gi¶n, vËn hµnh linh ho¹t, kinh tÕ vµ ®¶m b¶o an toµn cho ngêi vËn hµnh.
TÝnh ®¶m b¶o cña s¬ ®å phô thuéc vµo vai trß quan träng cña hé tiªu thô ®iÖn.
VÝ dô : Hé tiªu thô ®iÖn lo¹i 1 ph¶i ®îc cung cÊp b»ng 2 ®êng d©y lÊy tõ 2 nguån
®éc lËp, mçi nguån ph¶i cung cÊp ®ñ c«ng suÊt khi nguån kia nghØ lµm viÖc.
TÝnh linh ho¹t cña s¬ ®å ®îc thÓ hiÖn bëi kh¶ n¨ng thÝch øng víi nhiÒu tr¹ng th¸i
vËn hµnh kh¸c nhau.
TÝnh kinh tÕ cña s¬ ®å ®îc gi¶i quyÕt b»ng h×nh thøc cña çc hÖ thèng thanh gãp,
sè lîng khÝ cô ®iÖn dïng cho s¬ ®å. Ngoµi ra çch bè trÝ thiÕt bÞ trong s¬ ®å ph¶i
®¶m b¶o an toµn cho ngêi vËn hµnh.
C¨n cø vµo nhiÖm vô cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i ë cÊp ®iÖn ¸p vµ vai trß cña
nhµ m¸y ®ang thiÕt kÕ ®èi víi hÖ thèng, s¬ ®å nèi ®iÖn cña çc ph¬ng ¸n ®îc chän
theo s¬ ®å:
- PhÝa 220 kV :
Dïng s¬ ®å hai hÖ thèng thanh gãp cã m¸y c¾t liªn l¹c.
- PhÝa 110 kV :
Dïng s¬ ®å hai hÖ thèng thanh gãp cã thanh gãp vßng.
- PhÝa 10 kV :
Kh«ng dïng hÖ thèng thanh gãp ®Çu cùc m¸y ph¸t.
4.2. TÝnh to¸n kinh tÕ cña çc ph¬ng ¸n

4.2.1. Ph¬ng ¸n 1
a. S¬ ®å nèi ®iÖn chi tiÕt
1 ®êng d©y kÐp

1®êng d©y kÐp 2 ®êng d©y ®¬n
110 kV
MCTGV
220 kV
MCLL MCLL
F1 F2 F3 F4
b. Chän m¸y c¾t
M¸y c¾t ®iÖn dïng ®Ó ®ãng c¾t m¹ch ®iÖn víi dßng phô t¶i khi lµm viÖc
b×nh thêng vµ dßng ng¾n m¹ch khi sù cè. V× vËy m¸y c¾t ®iÖn ®îc chän theo ®iÒu
kiÖn sau :
- §iÖn ¸p ®Þnh møc cña m¸y c¾t : U®m  U®m m¹ng
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc cña m¸y c¾t : I®m  Icb
- Dßng ®iÖn c¾t ®Þnh møc cña m¸y c¾t : Ic¾t ®m  I”
Trong ®ã :
Icb lµ dßng cìng bøc cña m¹ch ®Æt m¸y c¾t.
I’’ lµ dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é thµnh phÇn chu kú.
Ngoµi ra m¸y c¾t ®îc chän ph¶i kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh
nhiÖt khi ng¾n m¹ch :

- KiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng :
i®®m  ixk ( ixk lµ dßng xung kÝch khi ng¾n m¹ch )
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt :
I2nh®m .tnh®m  BN (BN lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch )
§èi víi çc m¸y c¾t cã I®m  1000A th× kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt. Çc m¸y
c¾t ë cïng cÊp ®iÖn ¸p ®îc chän cïng chñng lo¹i. C¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh dßng c-
ìng bøc vµ dßng ng¾n m¹ch ta tiÕn hµnh chän m¸y c¾t
- Chän m¸y c¾t ®iÖn cho ph¬ng ¸n I
CÊp §iÓm §¹i lîng tÝnh to¸n §¹i lîng ®Þnh møc
®iÖn ng¾n Icb Ixk Lo¹i U®m I®m Ic¾t ®m I®®m
IN
¸p m¹ch (KA) m¸y c¾t (KV) (KA) (KA)
(KA) (KA) (KA)
(KV)
220 N1 0,458 6,099 15,53 3AQ1 245 4 40 100
110 N2 0,379 11,836 31,13 3AQ1 123 4 40 100
10,5 N3 3,969 31,314 79,254 8BK41 12 12,5 80 225
c. TÝnh vèn ®Çu t
Vèn ®Çu t cña mét ph¬ng ¸n ®îc tÝnh nh sau : V = VB + VTBPP Vèn
®Çu t m¸y biÕn ¸p : VB = kB . vB
Trong ®ã :
- kB lµ hÖ sè xÐt ®Õn viÖc vËn chuyÓn vµ l¾p r¸p m¸y biÕn ¸p.
- vB lµ gi¸ tiÒn mua m¸y biÕn
¸p. ë ph¬ng ¸n nµy ta sö dông :
- Hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lo¹i ATдцTH-160 cã kB = 1,4.
Gi¸ tiÒn 1350.103 USD/m¸y
- Ba m¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn lo¹i TPдцH -80 cã kB = 1,5.
Gi¸ tiÒn 700.103 USD/m¸y.
VËy tæng vèn ®Çu t mua m¸y biÕn ¸p cña ph¬ng ¸n 1 lµ :

VB = ( 1,4 . 1350 . 2 + 1,5 . 700 . 2).103 = 5880.103 USD
Vèn ®Çu t mua thiÕt bÞ ph©n phèi :
VTBPP = n1vTBPP1 + n2vTBPP2 +......+ nnvTBPPn

Trong ®ã :
- n1, n2,..., nn lµ sè m¹ch cña thiÕt bÞ ph©n phèi øng víi cÊp ®iÖn ¸p U1,U2,...,Un
- vTBPP1, vTBPP2, ....., vTBPPn lµ gi¸ tiÒn cña thiÕt bÞ ph©n phèi øng víi cÊp ®iÖn
¸p U1, U2,...., Un
Tõ s¬ ®å nèi ®iÖn cña ph¬ng ¸n 1 ta nhËn thÊy :
- CÊp ®iÖn ¸p 220 kV gåm 5 m¹ch m¸y c¾t SF6 lo¹i 3AQ1-245/4000 gi¸:
90.103 .5 = 450.103 USD
- CÊp ®iÖn ¸p 110 kV gåm 10m¹ch m¸y c¾t SF6 lo¹i 3AQ1-123/4000 gi¸ :
60.103 .10 = 600.103 USD
- CÊp ®iÖn ¸p 10,5 kV gåm 2 m¹ch m¸y c¾t kh«ng khÝ lo¹i 8BK41-12/12500 gi¸ :
150.103 . 2 = 300.103 USD
VËy tæng vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi (chñ yÕu lµ m¸y c¾t) cña ph¬ng ¸n
1 lµ:
V =(450 + 600 + 300).103 = 1350.103 USD

TB
Tæng vèn ®Çu t cho ph¬ng ¸n 1 lµ :
V =V +V = ( 5880 + 1350 ).103 = 7250.103 USD

1 B
d. TÝnh phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m
PhÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m cña mçi ph¬ng ¸n ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc
sau
P = PK + Pt + Pp
Trong ®ã :

- PK lµ khÊu hao hµng n¨m vÒ vèn ®Çu t vµ söa ch÷a lín
a.V
P  ( a : hÖ sè khÊu hao , % )
K
100
 7250 . 103 3
PK1 
. 6, 4  464.10 USD
100
- Pt lµ chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m ( chñ yÕu trong m¸y biÕn ¸p
) Pt =β.A (  : gi¸ tiÒn 1 kWh tæn thÊt = 500 ®/kWh)
 Pt = 500. 7644520,184 = 3,8222.109 ®ång
- PP lµ tiÒn l¬ng c«ng nh©n ( thêng nhá nªn bá qua ) VËy
phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m cña ph¬ng ¸n 1 lµ :
P1 = 464.103.17.103 + 3,8222.109 = 11,7102.109 ®ång
f. Chi phÝ tÝnh to¸n
Chi phÝ tÝnh to¸n cña ph¬ng ¸n 1 : C1 = a®m.V1 + P1
Trong ®ã : a®m lµ hÖ sè ®Þnh møc cña hiÖu qu¶ kinh tÕ ( a®m = 0,15 ).
 C1 = 0,15. 7250.17.106 + 11,7102.109 = 30,0198.109 ®ång
4.2.2. Ph¬ng ¸n 2
a. S¬ ®å nèi ®iÖn chi tiÕt

1 ®êng d©y kep 1 ®êng d©y kÐp 2 ®êng d©y ®¬n
110 kV
MCTGV
MCLL
220 kV
MCLL
F3 F1 F2 F4
c. Chän m¸y c¾t
T¬ng tù nh ph¬ng ¸n 1 kÕt qu¶ chän m¸y c¾t ®iÖn cho ph¬ng ¸n 2 nh b¶ng sau
®iÖn ng¾n Icb IN Ixk Lo¹i U®m I®m Ic¾t ®m Il®®
¸p m¹ch (KA) (KA) (KA) m¸y c¾t (KV) (KA) (KA) (KA)
(KV)
220 N1 0,458 6,66 16,95 3AQ1 245 4 40 100
110 N2 0,379 10,906 30,307 3AQ1 123 4 40 100
10 N3 3,969 32,135 81,802 8BK41 12 12,5 80 225
c. TÝnh vèn ®Çu t
Vèn ®Çu t cña mét ph¬ng ¸n ®îc tÝnh nh sau : V = VB + VTBPP Vèn
®Çu t m¸y biÕn ¸p : VB = kB.vB
Trong ®ã :
- kB lµ hÖ sè xÐt ®Õn viÖc vËn chuyÓn vµ l¾p r¸p m¸y biÕn ¸p.

- vB lµ gi¸ tiÒn mua m¸y biÕn
¸p. ë ph¬ng ¸n nµy ta sö dông :
- Hai m¸y biÕn ¸p tù ngÉu lo¹i ATдцTH -160 cã k = 1,4. Gi¸ tiÒn 1350.103 USD/m¸y.
B
- Hai m¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn lo¹i TДЦ -80 cã k = 1,5. Gi¸ tiÒn 700.103 USD/m¸y.
B
- Mét m¸y biÕn ¸p ba pha hai d©y quÊn lo¹i TДЦ -80 cã k = 1,4. Gi¸ tiÒn 770.103 USD/m¸y.
B
VËy tæng vèn ®Çu t mua m¸y biÕn ¸p cña ph¬ng ¸n 2 lµ :
V=
B
(1,4 . 1350 . 2 + 1,5. 700 . + 1,4. 770 ).103 = 5908.103 USD
Vèn ®Çu t mua thiÕt bÞ ph©n phèi :
VTBPP = n1.vTBPP1 + n2.vTBPP2 +......+ nn.vTBPPn

- n1, n2,..., nn lµ sè m¹ch cña thiÕt bÞ ph©n phèi øng víi cÊp ®iÖn ¸p U1, U2, ...,Un
- vTBPP1, vTBPP2,......, vTBPPn lµ gi¸ tiÒn cña thiÕt bÞ ph©n phèi øng víi cÊp ®iÖn ¸p U1,
U2, ..., Un
Tõ s¬ ®å nèi ®iÖn cña ph¬ng ¸n 2 ta nhËn thÊy :
- CÊp ®iÖn ¸p 220 kV gåm 6 m¹ch m¸y c¾t SF6 lo¹i 3AQ1- 245/4000 gi¸:
90.103 . 6 = 540.103 USD
- CÊp ®iÖn ¸p 110 kV gåm 9 m¹ch m¸y c¾t SF6 lo¹i 3AQ1-123/4000 gi¸ :
60.103 .9 = 540.103 USD
- CÊp ®iÖn ¸p 10,5 kV gåm 2 m¹ch m¸y c¾t kh«ng khÝ lo¹i 8BK41-12/12500 gi¸:
150.103 . 2 = 300.103 USD
VËy tæng vèn ®Çu t cho thiÕt bÞ ph©n phèi (chñ yÕu lµ m¸y c¾t) cña ph¬ng ¸n
2 lµ:
V =(540 + 540 + 300) .103 = 1380.103 USD

TB
Tæng vèn ®Çu t cho ph¬ng ¸n 2 lµ :
V2 = VB + VTBPP = ( 5908 + 1380 ).103 = 7288.103 USD

d. TÝnh phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m
PhÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m cña mçi ph¬ng ¸n ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :
P = PK + Pt + Pp
Trong ®ã :
- PK lµ khÊu hao hµng n¨m vÒ vèn ®Çu t vµ söa ch÷a lín
PK  a .
V (a : hÖ sè khÊu hao , %)
100
6, 4 . 7288.103 3
  466, 432.10 USD
PK 2 
100
- Pt lµ chi phÝ tæn thÊt ®iÖn n¨ng hµng n¨m (chñ yÕu trong m¸y biÕn
¸p) Pt = β.A ( : gi¸ tiÒn 1 kWh tæn thÊt = 500 ®/kWh)
P = 500. 7085090,644 = 3,5425.109 ®ång

t
- PP lµ tiÒn l¬ng c«ng nh©n ( thêng nhá nªn bá qua )
VËy phÝ tæn vËn hµnh hµng n¨m cña ph¬ng ¸n 2 lµ :
P2 = 466,432.17.106 + 3,5425.109 = 11,4718.109 ®ång
f. Chi phÝ tÝnh to¸n
Chi phÝ tÝnh to¸n cña ph¬ng ¸n 2 : C2 = a®m . V2 + P2
Trong ®ã : a®m lµ hÖ sè ®Þnh møc cña hiÖu qu¶ kinh tÕ (a®m = 0,15)
 C2 = 0,15 . 7288..17.106 + 11,4718.109 = 30,0056.109 ®ång
4.3. Lùa chän ph¬ng ¸n tèi u
B¶ng tæng kÕt so s¸nh hai ph¬ng ¸n:

Çc chØ tiªu Vèn ®Çu t PhÝ tæn vËn hµnh Chi phÝ tÝnh to¸n
Ph¬ng ¸n V.103 USD P.109 ® C.109 ®
1 7250 11,7102 30,0198
2 7288 11,4718 30,0056
* NhËn xÐt :
+ Vèn ®Çu t ph¬ng ¸n II > ph¬ng ¸n I .
+ Chi phÝ vËn hµnh ph¬ng ¸n II < ph¬ng ¸n I .
+ Chi phÝ tÝnh to¸n ph¬ng ¸n II < ph¬ng ¸n I .
- Thêi gian thu håi vèn ®Çu t tiªu chuÈn :
1  1 = 6,67
Ttc =
adm 0,15
- Thêi gian thu håi vèn ®Çu t chªnh lÖch :
T = VP II  VI

(7288  7250).17.106
 PII (11,7102 11,4718).109
= 2,709
I
Do T <Ttc nªn ph¬ng ¸n II lµ tèi u

VËy ta chän ph¬ng ¸n II

CH¦¥NG 5
Chän khÝ cô ®iÖn vµ d©y dÉn

Trong qu¸ tr×nh lµm viÖc khÝ cô ®iÖn vµ d©y dÉn thêng bÞ ph¸t nãng.
Nguyªn nh©n chñ yÕu lµ do :
- T¸c dông nhiÖt cña dßng phô t¶i l©u dµi.
- T¸c dông nhiÖt vµ lùc ®éng ®iÖn cña dßng ng¾n m¹ch.
NÕu nhiÖt ®é t¨ng qu¸ cao cã thÓ lµm cho chóng bÞ h háng, nhÊt lµ nh÷ng chç
tiÕp xóc hoÆc lµm gi¶m tuæi thä çch ®iÖn cña chóng. V× vËy ®èi víi khÝ cô ®iÖn vµ
d©y dÉn cÇn ph¶i quy ®Þnh nhiÖt ®é cho phÐp. §ång thêi khi chän chóng cÇn ph¶i
tÝnh to¸n sao cho trong qu¸ tr×nh vËn hµnh ë chÕ ®é b×nh thêng còng nh khi sù cè
x¶y ra, chóng ph¶i ®¶m b¶o æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh nhiÖt.
Trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn çc thiÕt bÞ chÝnh nh m¸y biÕn ¸p, m¸y ph¸t ®iÖn,
m¸y bï cïng víi çc khÝ cô ®iÖn nh m¸y c¾t, dao çch ly... ®îc nèi víi nhau b»ng
thanh dÉn, thanh gãp vµ çp ®iÖn lùc. Thanh dÉn cã hai lo¹i chÝnh lµ thanh dÉn mÒm
vµ thanh dÉn cøng :
- Thanh dÉn mÒm ®îc dïng lµm thanh gãp cho çc phô t¶i ë çc cÊp ®iÖn ¸p 220kV
vµ 110kV. Chóng thêng dïng d©y nh«m lâi thÐp.
- Thanh dÉn cøng cã thÓ b»ng ®ång hoÆc nh«m vµ ®îc dïng ®Ó nèi tõ ®Çu cùc m¸y
ph¸t ®iÖn ®Õn gian m¸y vµ dïng ®Ó lµm thanh gãp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t.
5.1. Chän m¸y c¾t ®iÖn vµ dao çch ly
5.1.1. Chän m¸y c¾t ®iÖn
M¸y c¾t ®iÖn dïng ®Ó ®ãng c¾t m¹ch ®iÖn víi dßng phô t¶i khi lµm viÖc
b×nh thêng vµ dßng ng¾n m¹ch khi sù cè. V× vËy m¸y c¾t ®iÖn ®îc chän theo ®iÒu
kiÖn sau :
- §iÖn ¸p ®Þnh møc cña m¸y c¾t : U®m  U®m m¹ng
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc cña m¸y c¾t : I®m  Icb
- Dßng ®iÖn c¾t ®Þnh møc cña m¸y c¾t : Ic¾t ®m  I”
Trong ®ã : Icb lµ dßng cìng bøc cña m¹ch ®Æt m¸y c¾t.
I’’ lµ dßng ng¾n m¹ch siªu qu¸ ®é thµnh phÇn chu kú.

Ngoµi ra m¸y c¾t ®îc chän ph¶i kiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh
nhiÖt khi ng¾n m¹ch :
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng :
- KiÓm tra ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt :
I2nh®m . tnh®m  BN (BN lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch )
§èi víi çc m¸y c¾t cã I®m  1000A th× kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt. Çc m¸y
c¾t ë cïng cÊp ®iÖn ¸p ®îc chän cïng chñng lo¹i. C¨n cø vµo kÕt qu¶ tÝnh dßng c-
ìng bøc vµ dßng ng¾n m¹ch ta tiÕn hµnh chän m¸y c¾t nh b¶ng sau :
®iÖn ng¾n Icb IN Ixk Lo¹i U®m I®m Ic¾t ®m Il®®
¸p m¹ch (KA) (KA) (KA) m¸y c¾t (KV) (KA) (KA) (KA)
(KV)
220 N1 0,458 6,66 16,95 3AQ1 245 4 40 100
110 N2 0,379 10,906 30,307 3AQ1 123 4 40 100
10 N3 3,969 32,135 81,802 8BK41 12 12,5 80 225
5.1.2. Chän dao çch ly

Dao çch ly dïng ®Ó ng¾t m¹ch víi dßng kh«ng t¶i. Chóng ®îc chän theo çc
®iÒu kiÖn sau :
- §iÖn ¸p ®Þnh møc cña dao çch ly : U®m  U®m m¹ng
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc cña dao çch ly : I®m  Icb
- §iÒu kiÖn kiÓm tra æn ®Þnh ®éng :
- §iÒu kiÖn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt :
I2nh®m . tnh®m  BN (BN lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch )
§èi víi çc dao çch ly cã I®m  1000 A th× kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt. Çc
dao çch ly ë cïng cÊp ®iÖn ¸p ®îc chän cïng chñng lo¹i. C¨n cø vµo kÕt qu¶

TÝnh dßng cìng bøc vµ dßng ng¾n m¹ch ta tiÕn hµnh chän dao çch ly nh b¶ng sau :
CÊp §¹i lîng tÝnh to¸n §¹i lîng ®Þnh møc

®iÖn Icb Ixk Lo¹i dao çch ly U®m I®m Il®®
IN
¸p (KA)
(KA) (KA) (KV) (KA) (KA)
(KV)
220 0,458 6,66 16,95 SGC-245/1250 245 1,25 80
110 0,379 10,906 30,307 SGCP-123/1250 123 1,25 80
10,5 3,969 32,135 81,802 PBK-20/7000 20 5 200
5.2. Chän thanh dÉn cøng cho m¹ch m¸y ph¸t ®iÖn
5.2.1. Chän tiÕt diÖn thanh dÉn cøng cho m¹ch m¸y ph¸t
Thanh dÉn cøng ®îc chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi cho phÐp :
I’cp  Icb
Trong ®ã :
- I’cp : dßng cho phÐp lµm viÖc l©u dµi ®· hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é n¬i ®Æt thanh dÉn
I'  k .I  c  0 .I
p
cp hc cp
c oqd
cp
p 
Víi:  = 700C : nhiÖt ®é cho phÐp lµm viÖc l©u dµi cña thanh dÉn
c
 = 350C : nhiÖt ®é m«i trêng n¬i ®Æt thanh dÉn

0
 = 250C : nhiÖt ®é quy ®Þnh khi tÝnh I

0qd cp
70  35
'
cp
 I  70  25 . cp  0,882. I cp
- Icb : dßng ®iÖn lµm viÖc cìng bøc qua thanh dÉn ( Icb = 3,969
kA ) Ta cã : 0,882.Icp  3,969  Icp 
4,5 kA

Ta biÕt r»ng khi dßng nhá th× cã thÓ dïng thanh dÉn cøng h×nh ch÷ nhËt, nhng khi
dßng ®iÖn trªn 3000 (A) th× dïng thanh dÉn h×nh m¸ng ®Ó gi¶m hiÖu øng mÆt ngoµi
vµ hiÖu øng gÇn, ®ång thêi còng lµ t¨ng kh¶ n¨ng lµm m¸t cho chóng.

KÝch thíc TiÕt M« men trë kh¸ng M« men qu¸n tÝnh Dßng
(mm) diÖn (cm3) (cm4) ®iÖn
mét cùc Hai Hai cho
h b c r Mét thanh
(mm2) thanh Mét thanh thanh phÐp
(A)
Wx-x Wy-y Wyo-yo Jx-x Jy-y Jyo-yo
125 55 6,5 10
1370 50 9,5 100 290,3 36,7 625 5,5
5.2.2. KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt
V× thanh dÉn ®· chän cã Icp = 5,5kA > 1kA nªn kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt.
5.2.3. KiÓm tra æn ®Þnh ®éng
MÆt c¾t cña thanh dÉn :

Theo tiªu chuÈn ®é bÒn c¬, øng suÊt cña vËt liÖu thanh dÉn kh«ng ®îc lín h¬n øng
suÊt cho phÐp cña nã, nghÜa lµ : tt  cp
§èi víi ®ång øng suÊt cho phÐp lµ  = 1400 kG/cm2

c
§èi víi thanh dÉn gÐp øng suÊt trong vËt liÖu thanh dÉn gåm hai thµnh phÇn:
øng suÊt do lùc t¸c ®éng gi÷a çc pha g©y ra (1) vµ øng suÊt do lùc t¬ng t¸c gi÷a
çc thanh dÉn trong cïng mét pha g©y ra (2).
Do ®ã øng suÊt tÝnh to¸n : tt = 1 + 2
X¸c ®Þnh øng suÊt 1:

2
l 2
F
Lùc tÝnh to¸n t  1,76 . 10 . .
i k
xk
: t a
Trong ®ã :
ixk : dßng ®iÖn xung kÝch ; ixk = 81,802 kA
- ixk: dßng ®iÖn xung kÝch cña ng¾n m¹ch ba pha (A)

- l1 : kho¶ng çch hai sø liÒn nhau cña mét pha (cm)

- a : kho¶ng çch gi÷a çc pha (cm)
Víi cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t lµ : 10 kV, cã thÓ chän l1 =120 (cm) vµ kho¶ng çch
gi÷a çc pha a = 60 (cm), vËy lùc t¸c dông lªn thanh dÉn khi ®ã sÏ lµ :
 Ftt  1, 76 . 102 .120 . 81,8022  235, 534 kG
60
Do sè nhÞp lín h¬n 3 nªn m«men uèn lµ :
Ftt . l 235, 534 . 120

M   2826, 408 kGcm
10 10
øng suÊt tÝnh to¸n : 1 2826, 408  28, 264 kG / cm2

M
W  100
y 0 y
0
So s¸nh víi cp ta thÊy: 1 = 28,264 kG/cm2 < cp = 1400 kG/cm2.
X¸c ®Þnh kho¶ng çch lín nhÊt gi÷a hai miÕng ®Öm l2max:
§Ó x¸c ®Þnh kho¶ng çch lín nhÊt gi÷a hai miÕng ®Öm ta cho tt= 1+2 = cp .
Kho¶ng çch lín nhÊt gi÷a hai miÕng ®Öm ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :
( cp 1 y -y
l2 m a x =
f2
Lùc ®iÖn ®éng t¸c dông lªn 1cm chiÒu dµi thanh dÉn trªn mét pha do dßng ®iÖn
cña çc thanh dÉn cïng pha t¸c dông lªn nhau sinh ra lµ:
-2 1 2 -2 1 2
f2 = 0,51.10 . .ixk = 0,51.10 . .81,802 = 2,73 kG/cm
h 12,5
( cp 1 y-y (1400-28,264).12.9,5
 l2max = = 2,73 =239,34 cm
f2
So s¸nh kho¶ng çch gi÷a 2 sø liÒn nhau l = 120cm vµ kho¶ng çch lín nhÊt gi÷a
hai miÕng ®Öm l2max = 239,34 cm ta thÊy gi÷a hai sø ®ì kh«ng cÇn ®Æt thªm çc miÕng
®Öm.
5.2.4. KiÓm tra dao ®éng riªng cña thanh dÉn
TÇn sè dao ®éng riªng cña thanh dÉn cÇn ph¶i n»m ngoµi khu vùc céng hëng víi
giíi  tÇn sè chÝnh cña hÖ thèng. §èi víi tÇn sè hÖ thèng lµ 50Hz th× tÇn sè
h¹n 10%
riªng nµy ph¶i n»m ngoµi giíi h¹n 45  vµ 90 110Hz .
55Hz
TÇn sè riªng cña thanh dÉn ®îc x¸c ®Þnh theo c«ng thøc sau :

3, 65 E.J.106
y0-y0
fR 
l2 S.
Trong ®ã : E lµ m«®un ®µn håi cña vËt liÖu thanh dÉn, ECu = 1,1.106kG/cm2
 lµ khèi lîng riªng cña vËt liÖu thanh dÉn,  = 8,93 g/cm3
C
l lµ ®é dµi thanh dÉn gi÷a hai sø, l = 120 cm
S lµ tiÕt diÖn ngang cña thanh dÉn, S = 13,7 cm2
Jy0-y0 lµ m«men qu¸n tÝnh cña thanh dÉn, Jy0-y0 = 625 cm4
3,651,1.106.625.106
 f  120213,7.8,93
R
 600,87Hz
Ta thÊy tÇn sè dao ®éng riªng cña thanh dÉn n»m ngoµi khu vùc céng hëng nªn
thanh dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn dao ®éng riªng.
5.3. Chän sø ®ì thanh dÉn cøng m¹ch m¸y ph¸t ®iÖn

5.3.1. §iÒu kiÖn chän sø ( ®Æt trong nhµ )
Sø ®îc chän theo ®iÒu kiÖn sau :
U®msø  U®mm¹ng = 10 kV
Ta chän lo¹i sø : O -20-750-Y3 cã th«ng sè kü thuËt nh sau: U®msø
= 20 kV ; Fph = 750 kG ; H = 202 mm
5.3.2. KiÓm tra æn ®Þnh ®éng
F tt
h/2
F'tt
H' H
§iÒu kiÖn kiÓm tra æn ®Þnh ®éng : F’tt  Fcp = 0,6.Fph
Ta cã :

h 12,
H H 20, 2 
F' F. F. 2  210, 5  275, 99kG
778.
' 2
tt tt
H tt
H 22, 5
Fcp  0, 6. Fgh  0, 6.750  450kG
Do F’tt = 275,99kG  Fcp = 450kG nªn sø ®· chän ®¶m b¶o yªu cÇu kü thuËt .
5.4. Chän thanh dÉn mÒm

Thanh dÉn mÒm ®îc chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng l©u dµi cho phÐp :
I’cp  Icb
Trong ®ã : I’cp lµ dßng cho phÐp lµm viÖc l©u dµi ®· hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é n¬i
®Æt thanh dÉn, I’cp = khc.Icp .
Icb lµ dßng lµm viÖc cìng bøc.
Çc thanh dÉn ®îc chän ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt khi x¶y ra ng¾n
BN
m¹ch : SS 
min
C
Trong ®ã : S lµ tiÕt diÖn cña thanh dÉn mÒm
BN lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch 3 pha
C lµ h»ng sè phô thuéc vËt liÖu thanh dÉn, CAl = 79 As1/2mm-1
Thanh dÉn chän ®ång thêi ph¶i tho¶ m·n ®iÒu kiÖn chèng ph¸t sinh vÇng quang.
Víi ®iÖn ¸p 100 kV trë lªn ta ph¶i kiÓm tra theo ®iÒu kiÖn : Uvq  U®mm¹ng
5.4.1. Chän thanh dÉn mÒm lµm thanh gãp cÊp ®iÖn ¸p 220kV
Dßng cìng bøc trªn thanh gãp cÊp ®iÖn ¸p 220 kV lµ : Icb = 0,529 kA
Theo ®iÒu kiÖn chän d©y dÉn mÒm : I’cp  Icb hay khc . Icp  Icb
 Icp Icb
 0,  0, 52 kA
khc 
458
0,882
Do ®ã ta chän thanh gãp mÒm lo¹i d©y nh«m lâi thÐp cã çc th«ng sè kü thuËt
cho trong b¶ng sau :

TiÕt diÖn TiÕt diÖn, mm2 §êng kÝnh, mm

Icp, A
chuÈn Nh«m ThÐp D©y dÉn Lâi thÐp
240/32 244 31,7 21,6 7,2 610
a. KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch

Khi ng¾n m¹ch xung lîng nhiÖt do dßng ng¾n m¹ch sinh ra ®îc tÝnh theo c«ng thøc
N 
t cat
t
B = I .dt
2
0
Trong ®ã : tc¾t lµ thêi gian c¾t cña m¸y c¾t (thêi gian tån t¹i ng¾n m¹ch), gi¶
thiÕt tc¾t = 1s.
It lµ gi¸ trÞ hiÖu dông cña dßng ng¾n m¹ch t¹i thêi ®iÓm t, ®îc x¸c ®Þnh
nh sau : I t  2 I 2
I CKtKCKt
 BN tcat tcat tcat
  I .dt 
2
t
 2
I
CKt dt   2
IKCKt d hay = BNCK + BNKCK
0 0 0 BN
Trong ®ã :
BNCK lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch thµnh phÇn chu kú
BNKCK lµ xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch thµnh phÇn kh«ng chu kú
TÝnh BNCK : ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch ®å thÞ:
B NCK

2
 tbi .ti
Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë ch¬ng 3, khi ng¾n m¹ch t¹i N1 ta cã :
- §iÖn kh¸ng tÝnh to¸n phÝa hÖ thèng : Xtt1 = 1,953
Tra ®êng cong tÝnh to¸n ta ®îc : Itt1(0) = 0,51 ; Itt1(0,1) = 0,48

Itt1(0,2) = 0,47 ; Itt1(0,5) = 0,5 ; Itt1(1) = 0,49

- §iÖn kh¸ng tÝnh to¸n phÝa nhµ m¸y : Xtt2 = 0,267
Itt2(0,2) = 2,8 ; Itt2(0,5) = 2,5 ; Itt2(1) = 2,3
VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i N1 ë çc thêi ®iÓm lµ:
I(0) = Itt1 (0).Idm + I (0).I = 0,51.7,782 + 3,8.0,69 = 6,59 kA

I(0,1) = Itt1 + I (0,1).I = 0,48.7,782 + 3,1.0,69 = 5,87 kA
(0,1).Idm + I (0,2).I = 0,47.7,782 +2,8.0,69 = 5, 59 kA
I(0,2) = Itt1 + I (0,5).I = 0,5.7,782 + 2,5.0,69 = 5,62kA
(0,2).Idm
I(0,5) = Itt1
(0,5).Idm
I(1) = Itt1 (1).Idm + I (1).I = 0,49.7,782 + 2,3.0,69 = 5, 4 kA
2
2 I 2 (0)  I 2 (0,1) 6, 592  5,872
 I    38, 94 kA
tb1
2 2 2
2 I 2 (0,1)  I 2 (0, 2) 5,872  5, 592
Itb 2    32,85kA
2 2
2
2 I 2 (0, 2)  I 2 (0, 5) 5, 592  5, 622
Itb3    31, 42 kA
2 2 2
2 I 2 (0, 5)  I 2 (1) 5, 622  5, 42
Itb4    30, 37 kA
2 2
B =I2 . 3+30,37.0,5=31,79kA2s
NCK tbi
TÝnh BNKCK :
V× tc¾t = 1s (t¬ng ®èi lín) nªn BNKCK ®îc tÝnh theo biÓu thøc :
B = I2 .T
NKCK CK0 a
Trong ®ã : Ta lµ h»ng sè thêi gian t¬ng ®¬ng cña líi ®iÖn. Víi líi cao ¸p th× ta lÊy
Ta = 0,05s.
ICK0 = I” (0) = 6,66 kA

N
B I 2 .T (6,66.103)2.0,05 2,218.106 A2s

NKCK CK0 a
VËy xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch trªn thanh gãp 220 kV lµ

: BN = BNCK + BNKCK = 31,79 .106 + 2,218.106 = 34.106 A2s

§Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh nhiÖt th× d©y dÉn ®· chän cã tiÕt diÖn nhá nhÊt lµ :
BN
S = = 34.106 = 73,8 mm2
min
C 79
Ta thÊy Schän = 240 mm2 > Smin = 73,8 mm2
VËy d©y dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt.
b. KiÓm tra ®iÒu kiÖn ph¸t sinh vÇng quang
§iÒu kiÖn kiÓm tra : Uvq  U®mm¹ng
Trong ®ã : Uvq lµ ®iÖn ¸p tíi h¹n ph¸t sinh vÇng quang
NÕu d©y dÉn 3 pha ®îc bè trÝ trªn ba ®Ønh cña tam gi¸c ®Òu th× ta cã :
Uvq a
 84.m.r.lg
r
Trong ®ã: m lµ hÖ sè xÐt ®Õn ®é xï x× cña bÒ mÆt d©y dÉn; m = 0,85
r lµ b¸n kÝnh ngoµi cña d©y dÉn; r = 1,08 cm
a lµ kho¶ng çch gi÷a çc trôc d©y dÉn; a = 5m =

500cm Thay vµo c«ng thøc trªn ta cã:
Uvq  84. 0,85.1, 08.lg

 205,546 kV
500
1, 08
Do çc thanh gãp 220 kV ®îc bè trÝ trªn mÆt ph¼ng n»m ngang cho nªn Uvq cña
pha gi÷a gi¶m ®i 4% cßn Uvq cña pha bªn t¨ng lªn 6% nªn ta chØ cÇn xÐt Uvq cña pha
gi÷a. Ta cã :
Uvq(pha gi÷a) = 205,546 . 0,96 = 196,324 kV < U®mm¹ng = 220 kV
Nh vËy thanh dÉn ®· chän kh«ng tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÇng quang .
Do ®ã ta chän l¹i thanh dÉn cã tiÕt diÖn lín h¬n, cã çc th«ng sè kü thuËt:

Icp, A

400/22 394 22 26,6 6 835

Khi ®ã : U 500
vq
 0,96.84 . 0,85. 1,33.lg  234,757 kV > U®mm¹ng = 220 kV
1,33
VËy thanh dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÇng quang .
5.4.2. Chän thanh dÉn mÒm lµm thanh gãp cÊp ®iÖn ¸p 110kV
Dßng cìng bøc trªn thanh gãp 110 kV lµ : Icb = 0,379 kA Theo
®iÒu kiÖn chän d©y dÉn mÒm : I’cp  Icb hay khc . Icp  Icb
 I cp I 0,379
   0,43 kA
cb
khc 0,882
Do ®ã ta chän thanh gãp mÒm lo¹i d©y nh«m lâi thÐp cã çc th«ng sè kü thuËt cho
trong b¶ng sau :

Icp, A
150/19 148 18,8 16,8 5,5 445
a. KiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt khi ng¾n m¹ch

TÝnh : ®îc x¸c ®Þnh theo ph¬ng ph¸p gi¶i tÝch ®å thÞ: B
NC NCK   I 2t .t i
B K
Theo kÕt qu¶ tÝnh to¸n ë ch¬ng 3, khi ng¾n m¹ch t¹i N2 ta cã :
- §iÖn kh¸ng tÝnh to¸n phÝa hÖ thèng : Xtt1 = 3,286 nªn dßng ®iÖn tÝnh to¸n tai mäi
thêi ®iªm b»ng nhau
IHT SdmHT  1 . 3100

1  4,73(KA)
= Xtt 3.U cb 3,286 3.115
- §iÖn kh¸ng tÝnh to¸n phÝa nhµ m¸y : Xtt2 = 0,184
Itt2(0,2) = 3,7 ; Itt2(0,5) = 3 ; Itt2(1) = 2,6

VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i N1 ë çc thêi ®iÓm lµ:

I(0) = IHT + Itt2 (0).Idm = 4,73 + 5,5.1,38 = 12,32 kA

I(0,1) = IHT + Itt2 (0,1).Idm = 4,73 + 4,2.1,38 =10,526kA
I(0,2) = IHT + Itt2 (0,2).Idm = 4,73 + 3,7.1,38 = 9,836kA
I(0,5) = IHT + Itt2 (0,5).Idm = 4,73 + 3.1,38 = 9,008kA
I(1) = IHT + Itt2 (1).Idm = 4,73 + 2,6.1,38 =8,318kA
2 I2 (0) + I2 (0,1) 12,322 + 10,5262

 2
= 131,29kA
Itb1 = = 2
2 2
2 I (0,1) + I (0,2) 10,5262 + 9,8362
2 2
= 103,77kA
Itb2 = = 2
2 2
2 I (0,2) + I (0,5) 9,836 +9,0082
2 2 2
Itb3 = = = 88,95 kA
2 2 2
2 I2 (0,5) + I2 (1) 9,0082 + 8,3182
= 75,17kA
Itb4 = = 2
2
B =I2 . 0,3+75,17.0,5=87,776kA2s
NCK tbi
TÝnh BNKCK :
V× tc¾t = 1s (t¬ng ®èi lín) nªn BNKCK ®îc tÝnh theo biÓu thøc :
B = I2 .T
NKCK CK0 a
Trong ®ã : Ta lµ h»ng sè thêi gian t¬ng ®¬ng cña líi ®iÖn. Víi líi cao ¸p th× ta lÊy
Ta = 0,05s.
ICK0 = I”N2(0) = 11,906 kA

B = I2 .T = (11,906.103)2.0,05 = 7,087.106 A2s
NKCK CK0 a
VËy xung lîng nhiÖt cña dßng ng¾n m¹ch trªn thanh gãp 110 kV
lµ : BN = BNCK + BNKCK = 87,776.106 + 7,087.106 =
94,863.106 A2s
§Ó ®¶m b¶o æn ®Þnh nhiÖt th× d©y dÉn ®· chän cã tiÕt diÖn nhá nhÊt lµ :
BN 94,863.106
S =
= = 123,35 mm2
min

C

Ta thÊy Schän = 150 mm2 > Smin = 125,53 mm2
VËy d©y dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt.
b. KiÓm tra ®iÒu kiÖn ph¸t sinh vÇng quang

§iÒu kiÖn kiÓm tra : Uvq  U®mm¹ng
Trong ®ã : Uvq lµ ®iÖn ¸p tíi h¹n ph¸t sinh vÇng quang
NÕu d©y dÉn 3 pha ®îc bè trÝ trªn ba ®Ønh cña tam gi¸c ®Òu th× ta cã :
Uvq a
 84 m r lg
r
Trong ®ã: m - hÖ sè xÐt ®Õn ®é xï x× cña bÒ mÆt d©y dÉn; m = 0,85
r - b¸n kÝnh ngoµi cña d©y dÉn; r = 0,84 cm
a - kho¶ng çch gi÷a çc trôc d©y dÉn; a = 5 m = 500 cm

Thay vµo c«ng thøc trªn ta cã:
500
U = 84. 0,85.0,84.lg
= 166,415 kV
vq
0,84
Do çc thanh gãp 110 kV ®îc bè trÝ trªn mÆt ph¼ng n»m ngang cho
nªn Uvq cña pha gi÷a gi¶m ®i 4% cßn Uvq cña pha bªn t¨ng lªn 6% nªn ta
chØ cÇn xÐt Uvq cña pha gi÷a. Ta cã :
Uvq(pha gi÷a) = 166,415 . 0,96 = 159,758 kV > U®mm¹ng = 110 kV
VËy thanh dÉn ®· chän tho¶ m·n ®iÒu kiÖn vÇng quang .
5.5. Chän m¸y biÕn ¸p ®o lêng

5.5.1. Chän m¸y biÕn ®iÖn ¸p (BU)
a. Chän BU cho cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t 10,5kV
BU ®îc chän theo çc ®iÒu kiÖn sau :
- Lo¹i biÕn ®iÖn ¸p ®îc chän dùa vµo vÞ trÝ ®Æt, s¬ ®å nèi d©y vµ nhiÖm vô cña nã.
§Ó cÊp ®iÖn cho c«ng t¬ chØ cÇn dïng 2 BU mét pha ®Êu V/V.
- §iÒu kiÖn vÒ ®iÖn ¸p : U®mBU  U®mm¹ng = 10,5 kV
- CÊp chÝnh x¸c cña BU: v× cÊp ®iÖn cho c«ng t¬ nªn chän BU cã cÊp chÝnh x¸c 0,5

- C«ng suÊt ®Þnh møc : tæng phô t¶i nèi vµo BU (S2) ph¶i nhá hoÆc b»ng c«ng suÊt
®Þnh møc cña BU víi cÊp ®iÖn ¸p ®· chän : S2  S®mBU
S¬ ®å nèi çc dông cô ®o vµo m¸y biÕn ®iÖn ¸p vµ m¸y biÕn dßng ®iÖn m¹ch m¸y
ph¸t W Wh VArh
A A A VAr
W
a
b
c
2xHOM-10
A B C
V f
Ta ph¶i ph©n bè çc ®ång hå ®iÖn phÝa thø cÊp ®ång ®Òu cho hai BU t¬ng
øng nh b¶ng sau :
Phô t¶i BU pha AB Phô t¶i BU pha BC
Tªn ®ång hå Ký hiÖu
W (P) VAr(Q) W (P) VAr(Q)
V«n kÕ Э2 7,2 - - -
O¸t kÕ д 341 1,8 - 1,8 -
O¸t kÕ ph¶n kh¸ng д 342/1 1,8 - 1,8 -
O¸t kÕ tù ghi д 33 8,3 - 8,3 -
TÇn sè kÕ д 340 - - 6,5 -
C«ng t¬ t¸c dông И 670 0,66 1,62 0,66 1,62

И 672
C«ng t¬ ph¶n kh¸ng 0,66 1,62 0,66 1,62
Tæng céng - 20,42 3,24 19,72 3,24

BiÕn ®iÖn ¸p pha AB cã:
S2 = 2 +Q2 = 20,422 + 3,242

PABAB = 20,675 VA
cos = 20,42 = 0,988
20,675
BiÕn ®iÖn ¸p pha BC cã :
S2 = P2 +Q2 = 19,722 + 3,242 = 19,984 VA

BCBC
cos = 19,72 = 0,987

19,984
Ta chän BU cho cÊp ®iÖn ¸p 10,5 kV cã th«ng sè :
CÊp C«ng suÊt ®Þnh

§iÖn ¸p ®Þnh møc (V)
®iÖn møc (VA)
KiÓu BU
¸p Cuén s¬ Cuén thø
CÊp 0,5 CÊp 1
(kV) cÊp cÊp
HOM  10 10 10500 100 75 150
Chän d©y dÉn nèi gi÷a BU vµ çc dông cô ®o lêng :

- TiÕt diÖn d©y dÉn ®îc chän sao cho tæn thÊt ®iÖn ¸p trªn nã kh«ng vît
qu¸ 0,5% ®iÖn ¸p ®Þnh møc thø cÊp khi cã c«ng t¬ vµ 0,3% khi kh«ng cã c«ng t¬.
- §Ó ®¶m b¶o ®é bÒn c¬: tiÕt diÖn tèi thiÓu cña d©y dÉn lµ 1,5 mm 2 ®èi víi d©y
®ång vµ 2,5 mm2 ®èi víi d©y nh«m khi kh«ng nèi víi dông cô ®o ®iÖn n¨ng. Vµ
2,5 mm2 ®èi víi d©y ®ång vµ 4 mm2 ®èi víi d©y nh«m khi nèi víi dông cô ®o
®iÖn n¨ng.
TÝnh dßng ®iÖn trong çc d©y dÉn :
SAB
I = 20,675 = 0,207 A
=
a
UAB 100
SBC
I = 19,984 = 0,2 A
=
c
UBC 100
§Ó ®¬n gi¶n ta coi Ia = Ic = 0,2 A vµ cosab = cosbc = 1
Nh vËy dßng ®iÖn Ib 3 .I = 3 .0,2 = 0,34 A
a
=
§iÖn ¸p gi¸ng trªn d©y a vµ b b»ng :

ΔU
=
I
 I +  . r =  I +  ρ.l
I
a b a b
S
Gi¶ sö kho¶ng çch tõ dông cô ®o ®Õn BU lµ l = 50 m, bá qua gãc lÖch pha gi÷a
I I . V× trong m¹ch cã c«ng t¬ nªn U = 0,5% do vËy tiÕt diÖn d©y dÉn ph¶i chän
a b
vµ
lµ :
Ia
S + Ib 0,34 + 0,2 2
. l
ΔU 0,5
Theo tiªu chuÈn ®é bÒn c¬ häc ta lÊy d©y dÉn lµ d©y ®ång cã tiÕt diÖn S =
1,5mm2
®èi víi d©y dÉn kh«ng nèi víi dông cô ®o ®iÖn n¨ng vµ cã tiÕt diÖn S = 2,5mm2
®èi víi d©y dÉn nèi víi dông cô ®o ®iÖn n¨ng.
b. Chän BU cho cÊp ®iÖn ¸p 110kV vµ 220kV

Phô t¶i thø cÊp cña BU phÝa 110kV vµ 220kV thêng lµ çc cuén d©y ®iÖn ¸p cña
çc ®ång hå V«nmÐt cã tæng trë t¬ng ®èi lín nªn c«ng suÊt thêng nhá nªn kh«ng
cÇn tÝnh phô t¶i thø cÊp.
NhiÖm vô chÝnh cña çc BU ë çc cÊp ®iÖn ¸p nµy lµ kiÓm tra çch ®iÖn vµ ®o lêng
®iÖn ¸p do vËy ta chän ba biÕn ®iÖn ¸p mét pha ®Êu Y0/Y0.
Ta chän çc BU cã th«ng sè sau :
CÊp C«ng suÊt

§iÖn ¸p ®Þnh møc C«ng
®iÖn theo cÊp chÝnh
çc cuén d©y (V) suÊt
Lo¹i BU x¸c (VA)
¸p max
CÊp CÊp (VA)
(kV) S¬ cÊp Thø cÊp
0,5 1
HK  110  57 110 110000/ 3 100/ 3 400 600 2000
HK  220  58 220 220000/ 3 100/ 3 400 600 2000
5.5.2. Chän m¸y biÕn dßng ®iÖn (BI)

M¸y biÕn dßng ®iÖn ®îc chän theo çc ®iÒu kiÖn sau :

- S¬ ®å nèi d©y vµ kiÓu m¸y : s¬ ®å nèi d©y tuú thuéc vµo nhiÖm vô cña m¸y
biÕn dßng ®iÖn. KiÓu biÕn dßng ®iÖn phô thuéc vµo vÞ trÝ ®Æt.

- §iÖn ¸p ®Þnh møc : U®mBI  U®mm¹ng
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc s¬ cÊp : I®mSC  Icb
- CÊp chÝnh x¸c cña BI chän phï hîp víi yªu cÇu cña dông cô ®o. Phô t¶i thø cÊp cña
BI chän t¬ng øng víi cÊp chÝnh x¸c. BI cã mét phô t¶i ®Þnh møc lµ Z®mBI. §Ó ®¶m
b¶o ®é chÝnh x¸c yªu cÇu tæng phô t¶i thø cÊp (Z2) cña nã kÓ c¶ tæng trë d©y dÉn
kh«ng ®îc vît qu¸ Z®mBI.
Z2 = Zdc + Zdd  Z®mBI
Trong ®ã : Zdc lµ tæng phô t¶i cña dông cô
®o.
Zdd lµ tæng trë d©y dÉn nèi tõ BI ®Õn dông cô ®o.
a. Chän biÕn dßng cho cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t 10,5kV
Tõ s¬ ®å nèi d©y çc dông cô ®o lêng vµo BI ta x¸c ®Þnh ®îc phô t¶i thø cÊp cña BI
ë çc pha nh sau :
Tªn dông cô Phô t¶i thø (VA)

Ký hiÖu cÊp
®o lêng a B c
Am pe mÐt Э 302 1 1 1
O¸t kÕ t¸c dông д 341 5  5
O¸t kÕ tù ghi д 33 10  10
O¸t kÕ ph¶n kh¸ng д 324/1 5  5
C«ng t¬ t¸c dông И 670 2,5 2,5


C«ng t¬ ph¶n kh¸ng И 672 2,5 2,5
5
Tæng céng 26 6 26
- §iÖn ¸p ®Þnh møc cña BI : U®mBI  U®mm¹ng = 10,5 kV

- Dßng ®iÖn ®Þnh møc s¬ cÊp : I®mSC  Icb = 3,969 kA

- CÊp chÝnh x¸c : 0,5 ( v× trong m¹ch thø cÊp cã c«ng t¬ )
VËy tõ çc ®iÒu kiÖn trªn ta chän BI cho cÊp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t lµ lo¹i TПШ10
cã çc th«ng sè : U®m = 10,5 kV ; I®mSC = 4000A ; I®mTC = 5A
Víi cÊp chÝnh x¸c 0,5 ta cã Z®mBI = 1,2 
Chän d©y dÉn nèi tõ BI ®Õn dông cô ®o:
Gi¶ thiÕt kho¶ng çch tõ BI ®Õn dông cô ®o lµ l = 30m. V× biÕn dßng m¾c trªn c¶
3 pha nªn chiÒu dµi tÝnh to¸n lµ : ltt = l = 30m.
Tæng trë çc dông cô ®o lêng m¾c vµo pha a ( hoÆc pha c ) lµ :
Zdc = S
dc 26 = 1,04
2 =
I
dmTC 52
§Ó ®¶m b¶o ®é chÝnh x¸c th× tæng phô t¶i thø cÊp (Z2) kÓ c¶ tæng trë d©y dÉn
kh«ng ®îc vît qu¸ Z®mBI :
Z2 = Zdc + Zdd  Z®mBI = 1,2 
Zdd  Z - Z  1,  1,  0,16
dmBI dc
2 04
Zdd  Rdd  .l  0,16

S
ρ. l
 S  Rdd 0,0175.30 = 3,28 mm2
= 0,16
VËy ta chän d©y dÉn b»ng ®ång cã tiÕt diÖn lµ S = 4mm2
M¸y biÕn dßng ®· chän kh«ng cÇn ph¶i kiÓm tra æn ®Þnh ®éng v× nã quyÕt ®Þnh bëi
®iÒu kiÖn æn ®Þnh ®éng cña thanh dÉn m¹ch m¸y ph¸t.
Ta cã I®mSC = 4000A > 1000A do vËy BI ®· chän kh«ng cÇn kiÓm tra æn
®Þnh nhiÖt.
b. Chän biÕn dßng cho cÊp ®iÖn ¸p 110kV vµ 220kV
BI chän theo ®iÒu kiÖn :

- §iÖn ¸p ®Þnh møc cña BI : U®mBI  U®mm¹ng
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc s¬ cÊp : I®mSC  Icb

Víi cÊp ®iÖn ¸p 110kV ta cã Icb = 379 A
Víi cÊp ®iÖn ¸p 220kV ta cã Icb = 458 A
Ta chän BI cã th«ng sè nh b¶ng sau :
Th«ng sè
Béi Béi sè I®m, (A)
tÝnh to¸n U®m, sè æn CÊp Phô i®®m,
æn
Lo¹i BI chÝnh t¶i
U®m, Icb, kV ®Þnh ®Þnh S¬ Thø x¸c (kA)
®éng nhiÖt ()
(kV) (A) cÊp cÊp
110 379 THÄ - 110 110 34,6/3 400 5 0,5 1,2 -

110M
220 458 220 - - 600 5 0,5 2 54-108
TH220 - 3T
5.6. Chän çp vµ kh¸ng ®iÖn cho phô t¶i ®Þa ph¬ng

N5
F1 F2
K1K2
MC1
N6
Çp 1
MC2
Çp 2
N7

5.6.1. Chän çp
Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p U®m = 10kV, Pmax = 13MW, cos = 0,84 bao gåm 2 ®êng d©y
çp kÐp x 3MW vµ 3 ®êng d©y çp ®¬n x 2,5 MW.
Chän tiÕt diÖn çp kÐp theo mËt ®é dßng ®iÖn : S  Ilvbt
Skt = J kt
24
Ta cã: Tmax = P365 .  Pi .t i = 365
24 . Pi %.ti
100 
UFmax 0 0
Tmax = 365
60.6 +65.2 + 85.4 + 80.2 +90.2 + 100.2 + 70.2 +65.4 = 6460,5h
100
Tra b¶ng víi çp lâi nh«m vµ T = 6460,5 h ta cã J =1,2A/mm2
max kt
a). chän çp ®¬n
Ilvbt = =
P 2,5
= 0,172 kA
3.Udmcos 3 . 10.0,84
Ilvbt
 0,172. 103 2
Skt  J  143,33 mm
kt 1,
2
Tra b¶ng chän çp ba lâi b»ng nh«m cã çch ®iÖn b»ng giÊy tÈm dÇu
nhùa th«ng vµ chÊt dÎo kh«ng ch¶y, vá b»ng ch×, ®Æt trong ®Êt (nhiÖt
®é
®Êt to® = 15oC ) ta ®îc :
S = 150mm2 ; U®m = 10 kV ; Icp = 275 A
KiÓm tra çp kÐp ®· chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng b×nh thêng:
§iÒu kiÖn : k1.k2.Icp  Ilvbt
Trong ®ã : k2 - hÖ sè hiÖu chØnh theo sè çp ®Æt song song, k2 = 0,92.
k1 - hÖ sè hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é

K1 = cpxq
bt
-
cph
bt
-
Trong ®ã c - nhiÖt ®é cho phÐp lóc b×nh th-
bt bt
= 700C
: c
êng;

xq - nhiÖt ®é m«i trêng xung quanh; xq = 420C
ch - nhiÖt ®é chuÈn; = 250C

ch
cpxq
bt
- 70 - 42
K1 = = 70 - 25 = 0,789
cpch
bt
-
Thay vµo ®iÒu kiÖn trªn ta ®îc : 0,789.0,92.275
= 199,617 A > Ibt = 172 A
Nh vËy çp ®· chän ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ph¸t nãng cho phÐp.
b). chän çp kÐp
Ilvbt = P = 3
3.Udmcos 2 3 . 10.0,84 = 0,103 kA
Ilvbt
 0,103 . 103 2
Skt  J   85,833 mm
kt 1,
2
Tra b¶ng chän çp ba lâi b»ng nh«m cã çch ®iÖn b»ng giÊy tÈm dÇu
nhùa th«ng vµ chÊt dÎo kh«ng ch¶y, vá b»ng ch×, ®Æt trong ®Êt (nhiÖt
®é
®Êt to® = 15oC ) ta ®îc :
S = 95mm2 ; U®m = 10 kV ; Icp = 205 A
KiÓm tra çp kÐp ®· chän theo ®iÒu kiÖn ph¸t nãng b×nh thêng:
§iÒu kiÖn : k1.k2.Icp  Ilvbt
Trong ®ã : k2 - hÖ sè hiÖu chØnh theo sè çp ®Æt song song, k2 = 0,92.
k1 - hÖ sè hiÖu chØnh theo nhiÖt ®é
cpxq
bt
-
K1 =
cph
bt
-
Trong ®ã cpb - nhiÖt ®é cho phÐp lóc b×nh th-

bt
= 700C
: êng;

xq - nhiÖt ®é m«i trêng xung quanh; xq = 420C
ch - nhiÖt ®é chuÈn; = 250C

ch
cpxq
bt
- 70 - 42
K1 = = 70 - 25 = 0,789
cpch
bt
-
Thay vµo ®iÒu kiÖn trªn ta ®îc : 0,789.0,92.205
= 148,77 A > Ibt = 103 A
Nh vËy çp ®· chän ®¶m b¶o ®iÒu kiÖn ph¸t nãng cho phÐp.
* Khi çp lµm viÖc trong t×nh tr¹ng cìng bøc :
Theo qui tr×nh thiÕt bÞ ®iÖn, çc çp cã çch ®iÖn b»ng giÊy tÈm dÇu, ®iÖn ¸p kh«ng
qu¸ 10 KV ,trong ®iÒu kiÖn lµm viÖc b×nh thêng dßng ®iÖn qua chóng kh«ng vît qu¸
80 % dßng cho phÐp ( ®· hiÖu chØnh ) .Khi sù cè cã thÓ cho phÐp qu¸ t¶i 30 % trong
thêi gian kh«ng qu¸ 5 ngµy ®ªm .
+ §iÒu kiÖn kiÓm tra : 1,3. k1.k2.Icp  Icb
- Dßng lµm viÖc cìng bøc qua çp khi ®øt mét sîi :
Icb = 2.Ibt = 2.103 = 206 (A)
- VËy ta cã :
1,3. k1.k2.Icp =1,3. 0,789. 0,92. 205 = 193,44 < Icb = 206 (A).
VËy chom çp cã
S = 120mm2 ; U®m = 10 kV ; Icp = 240 A
Khi ®ã khi qu¸ t¶i
1,3. k1.k2.Icp =1,3. 0,789. 0,92. 240 = 226,47 > Icb = 206 (A).
- Tãm l¹i : Çp ®· cã S =120mm2 tháa m·n ®iÒu kiÖn ph¸t nãng
5.6.2. Chän kh¸ng ®iÖn

Kh¸ng ®iÖn ®Çu ®êng d©y phô t¶i ®Þa ph¬ng ®îc chän theo çc ®iÒu kiÖn sau:
- §iÖn ¸p : U®mK  U®m.m¹ng = 10kV
- Dßng ®iÖn : I®mK  IcbK

Trong ®ã : IcbK lµ dßng ®iÖn cìng bøc qua kh¸ng, ®îc tÝnh khi phô t¶i ®Þa ph¬ng lµ
lín nhÊt vµ sù cè mét kh¸ng.
- ®iÖn kh¸ng XK% ®îc chän theo ®iÒu kiÖn æn ®Þnh nhiÖt cho çp khi ng¾n m¹ch
vµ theo ®iÒu kiÖn dßng c¾t cña m¸y c¾t ®Æt ®Çu ®êng d©y.
a). TÝnh dßng ®iÖn cìng bøc qua kh¸ng.
S¬ ®å nhµ m¸y ®iÖn kh«ng cã thanh gãp ®iÖn ¸p m¸y ph¸t nªn trêng hîp nµy cã
2 kh¸ng ®iÖn ®êng d©y lÊy ®iÖn tõ ®Çu cùc m¸y ph¸t cã MBA liªn l¹c (phÝa trªn
m¸y c¾t), gi÷a 2 ph©n ®o¹n cña 2 kh¸ng cã liªn hÖ víi nhau b»ng m¸y c¾t liªn l¹c
thêng më, vµ nã chØ ®ãng khi cã mét kh¸ng sù cè ®Ó cÊp ®iÖn cho ®Þa ph¬ng (nh
h×nh vÏ ë trªn). VËy trong trêng hîp nµy dßng ®iÖn cìng bøc qua kh¸ng sÏ lµ:
IcbK = Scb PDFmax 13

= = 0,894 kA
3.Udm
= 3.10.0,84
3.Udm.cos
Ta chän kh¸ng ®iÖn ®¬n cã cuén d©y b»ng nh«m: PbA-10-1000-4
cã: I®mK = 1000A ; U®mK = 10 kV
Chän lo¹i m¸y c¾t 8BK41cã çc th«ng sè cho trong b¶ng sau:

®iÖn Icb IN Ixk Lo¹i Ic¾t ®m I®®m
U®m I®m
¸p (kV) (kA) (kA) (kA) m¸y c¾t (kV) (kA) (kA) (kA)
10,5 - 62,377 158,79 8BK41 12 12,5 80 225
Víi Icb = max{Icb ®¬n ; Icb kÐp} =max{0,172 ; 0,206} = 0,206 kA
b). TÝnh to¸n chän ®iÖn kh¸ng
§Ó chän ®iÖn kh¸ng Xk% cña kh¸ng
®iÖn ta lËp s¬ ®å thay thÕ nh sau:

X HT X KMC1 X C1MC2 X C2
N5 N6 N7
Çc ®iÓm ng¾n m¹ch trong s¬ ®å:
-§iÓm N5 : ®iÓm ng¾n m¹ch t¹i n¬i ®Êu ®iÖn kh¸ng

-§iÓm N6 : ®iÓm ng¾n m¹ch ngay sau MC1 ®Çu ®êng d©y çp 1, phôc vô cho
chän MC1 vµ kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt cho çp 1 khi ng¾n m¹ch.
-§iÓm N7 : ®iÓm ng¾n m¹ch ngay sau MC2 ®Çu ®êng d©y çp 2, phôc vô cho
chän MC2 vµ kiÓm tra æn ®Þnh nhiÖt cho çp 2 khi ng¾n m¹ch (nÕu yªu cÇu).
ChänScb = 100 MVA vµ ng¾n m¹ch t¹i N5 cã IN5 = 62,377 kA
Icb = Sc 100
= =5,77 kA
3.U
b tb
3.10
X¸c ®Þnh Xk%:
IN ≤ min{Ic®m ; InhiÖt min}
S .C
Ví Inhiet min = min
i tC
Smin = min{S®¬n ; SkÐp} = min{150 ; 120} =120 mm2
Inhiet min = S . 120.88

min
=  16696,8A
tCC
0,4
Trong ®ã: C lµ hÖ sè phô thuéc vËt liÖu çp ( CAl = 88
). tc thêi gian c¾t cña m¸y c¾t 1 : tc = 0,4s
 INcp = min{Ic®m ; InhiÖt min} = 16,697kA
X HT = I
5, 77  0, 093
cb = 62,
IN 377
5
M µ ta cã:
IN5 = Icb
 INcp
XHT
+
XK

 XK  Icb
- XHT  5, 77  0, 093  0, 252
INcp 16,
697
IdmK 1
VËy : X % = X . .100 = 0,252. .100 = 4,267%
K K
Icb 5,77
VËy kh¸ng ®iÖn ®· chän tho¶ m·n yªu cÇu kü thuËt.
5.7 Chän chèng sÐt van :

Chèng sÐt van lµ thiÕt bÞ ®îc ghÐp song song víi thiÕt bÞ ®iÖn ®Ó b¶o vÖ chèng
qu¸ ®iÖn ¸p khÝ quyÓn. Khi xuÊt hiÖn qu¸ ®iÖn ¸p, nã sÏ phãng ®iÖn tríc lµm gi¶m
trÞ sè qu¸ ®iÖn ¸p ®Æt trªn çch ®iÖn cña thiÕt bÞ vµ khi hÕt qu¸ ®iÖn ¸p sÏ tù ®éng dËp
hå quang xoay chiÒu, phôc håi tr¹ng th¸i lµm viÖc b×nh thêng.
5.7.1 Chän chèng sÐt van cho thanh gãp :
Trªn çc thanh gãp 220 KV vµ 110 KV ®Æt çc chèng sÐt van víi nhiÖm vô quan
träng lµ chèng qu¸ ®iÖn ¸p truyÒn tõ ®êng d©y vµo tr¹m. Çc chèng sÐt van
nµy
®îc theo ®iÖn ¸p ®Þnh møc cña tr¹m
Trªn thanh gãp 110 KV ta chän chèng sÐt van lo¹i PBC- 110 cã U®m = 110 KV, ®Æt
trªn c¶ ba pha.
5.7.2 Chän chèng sÐt van cho m¸y biÕn ¸p :
a. Chèng sÐt van cho m¸y tù ngÉu :
Çc m¸y biÕn ¸p tô ngÉu do cã sù liªn hÖ vÒ ®iÖn gi÷a cao vµ trung ¸p nªn sãng
®iÖn ¸p cã thÓ truyÒn tõ cao ¸p sang trung ¸p hoÆc ngîc l¹i. V× vËy ,ë çc ®Çu ra cao
¸p vµ trung ¸p cña çc m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ta ph¶i ®Æt çc chèng sÐt van.
- PhÝa cao ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ta chän chèng sÐt van lo¹i PBC-220 cã U®m =
220 KV, ®Æt c¶ ba pha.
- PhÝa trung ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù ngÉu ta chän chèng sÐt van lo¹i PBC-110 cã U®m
= 110 KV, ®Æt c¶ ba pha.
b. Chèng sÐt van cho m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y :
MÆc dï trªn thanh gãp 220 KV cã ®Æt çc chèng sÐt van nhng ®«i khi cã nh÷ng
sãng cã biªn ®é lín truyÒn vµo tr¹m, çc chèng sÐt van ë ®©y phãng ®iÖn.
§iÖn ¸p d cßn l¹i truyÒn tíi cuén d©y cña m¸y biÕn ¸p vÉn rÊt lín cã thÓ ph¸
háng çch ®iÖn cña cuén d©y,®Æc biÖt lµ phÇn çch ®iÖn ë gÇn trung tÝnh nÕu trung
tÝnh çch ®iÖn. V× vËy t¹i trung tÝnh cña m¸y biÕn ¸p hai cuén d©y cÇn bè trÝ mét
chèng sÐt van.
Tuy nhiªn do ®iÖn c¶m cña cuén d©y m¸y biÕn ¸p biªn ®é ®êng sÐt khi tíi ®iÓm
trung tÝnh sÏ gi¶m mét phÇn, do ®ã chèng sÐt van ®Æt ë trung tÝnh ®îc chän cã ®iÖn
¸p ®Þnh møc gi¶m mét cÊp.
Ta chän chèng sÐt van lo¹i PBC-110 cã U®m = 110 KV.

CH¦¥NG 6
Chän s¬ ®å vµ thiÕt bÞ tù dïng

§iÖn tù dïng lµ mét phÇn ®iÖn n¨ng kh«ng lín nhng l¹i gi÷ mét phÇn quan
träng trong qu¸ tr×nh vËn hµnh nhµ m¸y ®iÖn, nã ®¶m b¶o ho¹t ®éng cña nhµ m¸y
nh : chuÈn bÞ nhiªn liÖu, vËn chuyÓ nhiªn liÖu, b¬m níc tuÇn hoµn, qu¹t giã, th¾p
s¸ng,
®iÒu khiÓn, tÝn hiÖu vµ liªn l¹c ...
§iÖn tù dïng trong nhµ m¸y nhiÖt ®iÖn c¬ b¶n cã thÓ chia lµm hai phÇn :
- Mét phÇn cung cÊp cho çc m¸y c«ng t¸c ®¶m b¶o sù lµm viÖc cña lß vµ tua
bin çc tæ m¸y.
- PhÇn kia cung cÊp cho çc m¸y c«ng t¸c phôc vô chung kh«ng liªn quan trùc
tiÕp ®Õn lß h¬i vµ tuabin nhng l¹i cÇn thiÕt cho sù lµm viÖc cña nhµ m¸y.
Ta chän s¬ ®å tù dïng theo nguyªn t¾c kinh tÕ vµ ®¶m b¶o cung cÊp ®iÖn liªn tôc,
®èi víi nhµ m¸y ®iÖn thiÕt kÕ ta dïng hai cÊp ®iÖn ¸p tù dïng 6,3kV vµ 0,4kV.
B3 B1 B2 B4
F3 F1 F2 F4
6,3kV
0,4kV

6.1. Chän m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1
Çc m¸y nµy cã nhiÖm vô nhËn ®iÖn tõ ®Çu cùc m¸y ph¸t 10,5 kV cung cÊp cho
phô t¶i tù dïng cÊp ®iÖn ¸p 6,3 kV phÇn cßn l¹i cung cÊp tiÕp cho phô t¶i cÊp
®iÖn ¸p 0,4 kV.
C«ng suÊt ®Þnh møc cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1 ®îc chän nh sau :
STDmax
S 
dmB1 Fdm
n
Trong ®ã :  lµ hÖ sè % tù dïng
n lµ sè m¸y ph¸t trong nhµ m¸y
S STDmax 18,7 = 4,675 MVA

 =
dmB1
n 4
Ta chän m¸y biÕn ¸p lo¹i TMH  6300 cã çc th«ng sè nh sau :
Lo¹i m¸y biÕn U®mC U®mH S®mB P0 PN

UN% I0%
¸p (kV) (kV) (kVA) (kW) (kW)
TMH  6300 10 6,3 6300 7,65 46,5 6,5 0,8
M¸y biÕn ¸p dù tr÷ : ®îc chän phï hîp víi môc ®Ých cña chóng : m¸y biÕn ¸p dù
tr÷ chØ phôc vô ®Ó thay thÕ m¸y biÕn ¸p c«ng t¸c khi söa ch÷a .
C«ng suÊt m¸y biÕn ¸p dù tr÷ ®îc chän nh sau :
SdmBdt STD 18, 7

 1,5.
max
 1,5.  7, 013 MVA
n 4
Ta chän m¸y biÕn ¸p dù tr÷ lo¹i TMHC  10000 cã çc th«ng sè nh sau:
Lo¹i m¸y S®mB U®mC U®mH P0 PN

biÕn UN% I0%
(kVA) (kV) (kV) (kW) (kW)
¸p

TдHC 
10000 10,5 6,3 12,3 85 14 0,8
10000

6.2. Chän m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2
Çc m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2 dïng ®Ó cung cÊp ®iÖn cho phô t¶i cÊp ®iÖn
¸p 0,4 kV vµ chiÕu s¸ng. C«ng suÊt cña çc lo¹i phô t¶i nµy thêng nhá nªn c«ng
suÊt m¸y biÕn ¸p thêng ®îc chän lo¹i m¸y cã c«ng suÊt tõ 630-1000 kVA.
Lo¹i lín h¬n thêng kh«ng ®îc chÊp nhËn v× gi¸ thµnh lín vµ dßng ng¾n m¹ch phÝa
0,4kV lín.
C«ng suÊt cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2 ®îc chän nh sau :
S TDmax 18,7.103
SdmB2 (10÷15)%. = (10÷15)%. = (468 ÷ 701) kVA

n 4
VËy ta chän lo¹i m¸y biÕn ¸p ABB-630 cã çc th«ng sè sau :
Lo¹i m¸y S®mB §iÖn ¸p (kV) Tæn thÊt (kW) UN%

biÕn ¸p (kVA)
cuén cao cuén h¹  Po  PN
ABB - 630 630 6,3 0,4 1,2 6,2 4
6.3. Chän m¸y c¾t phÝa cao ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1
Chän t¬ng tù nh víi m¸y c¾t cña cÊp ®iÖn ¸p 10,5 kV ®· ®îc chän trong ch¬ng
4. Tøc lµ lo¹i m¸y c¾t 8BK41.

®iÖn
Icb IN Ixk Lo¹i U®m I®m Ic¾t ®m I®®m
¸p (kV) (kV) (kA)
(kA) (kA) (kA) m¸y c¾t (kA) (kA)
10,5 3,969 30,242 76,984 8BK41 12 12,5 80 225
6.4. Chän m¸y c¾t phÝa h¹ ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1
§Ó chän m¸y c¾t ®iÖn trong trêng hîp nµy ta tÝnh dßng ng¾n m¹ch t¹i thanh gãp
ph©n ®o¹n 6,3 kV ( ®iÓm N5 ). Ta cã s¬ ®å thay thÕ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch nh sau:

6,3kV
X HT X
B1 N6
N5
M¸y c¾t ®îc chän theo ®iÒu kiÖn sau:

U®mMC  U®mm¹ng ; I®mMC  Icb
2
Inh . tnh  BN i®®m xk
Ic®m  I”N7
Trong ch¬ng ng¾n m¹ch ta tÝnh ®îc dßng ng¾n m¹ch ®Ó chän khÝ cô ®iÖn m¹ch tù
dïng lµ : IN5 = 62,377 kA .
§iÖn kh¸ng cña hÖ thèng tÝnh ®Õn ®iÓm ng¾n m¹ch N5 lµ :
Icb
X = 5,499 = 0,088
=
H
I N5 62,377
§iÖn kh¸ng cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1 lµ :
UN%
X = . Sc 6,5 100 = 1,032
B b = .
100 Sdm B1 100 6,3
XΣ = XHT +XB1 = 0,088+1,032 =1,12
VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N6 lµ :
" Icb Scb 10

= = = =8,182kA
IN XΣ 3Utb.X 3.6,3.1,1023
ixk N6 = 2 . 1,8 . 8,182 = 20,827kA
Ta chän m¸y c¾t 8BM20 cã çc th«ng sè kü thuËt nh sau :

Lo¹i m¸y
U®m(kV) I®m(A) Ic®m (kA) i®®m (kA)
c¾t
8BM20 7,2 1250 25 63

M¸y c¾t ®· chän cã : I®m = 1250 A > 1000 A
i®®m = 63 kA > ixk = 20,773 kA Do
vËy kh«ng cÇn kiÓm tra æn ®Þnh ®éng vµ æn ®Þnh nhiÖt.
6.5. Chän ¸pt«m¸t
§Ó chän ¸pt«m¸t ta tÝnh dßng ng¾n m¹ch t¹i thanh gãp ph©n ®o¹n 0,4kV (®iÓm
N6). Ta cã s¬ ®å thay thÕ tÝnh to¸n ng¾n m¹ch nh sau :
0,4kV
X HT X B1 X B2
N5 N6 N7
¸pt«m¸t ®îc chän theo ®iÒu kiÖn sau :
- §iÖn ¸p ®Þnh møc : U dm  0,4kV
- Dßng ®iÖn ®Þnh møc : I  I

dm max
- Dßng ®iÖn c¾t ®Þnh møc : I "

c dm  N7
Trong ®ã : - Imax lµ dßng ®iÖn lín nhÊt phÝa 0,4kV
I max= S dmB2 63
= 9 0 9 ,3 2 7 A
3 .U d m 0 ,4
3 .0
=
- IN7 lµ dßng ng¾n m¹ch t¹i thanh gãp ph©n ®o¹n 0,4kV
§iÖn kh¸ng cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2 :

UN % 4
X = . Scb = . 100 = 6,349
B
100 SdmB2 100 0,63
 XΣ = + XB1 + XB2 = 0,088 + 1,032 + 6,349 =7,469

XHT

VËy dßng ng¾n m¹ch t¹i ®iÓm N7 lµ :

" Icb
= Scb 100
IN7 = X = = 19,324 kA
Σ 3Utb .X 3.0,4.7,469
Ta chän ¸pt«m¸t C801N cã th«ng sè kü thuËt nh sau :
Lo¹i ¸pt«m¸t U®m(V) I®m(A) Ic®m (kA)
C801N 690 800 25

Môc lôc
Më ®Çu...........................................................................................................1
Ch¬ngI: TÝnh to¸n vµ c©n b»ng c«ng suÊt
1.1 : chän m¸y ph¸t ®iÖn........................................................................2
1.2 : TÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b¨ng c«ng suÊt ........................................2
Ch¬ngII: Chän s¬ ®å ®Êu d©y cña nhµ m¸y
2.1 : §Ò xuÊt çc ph¬ng ¸n ....................................................................9
2.2 : Chän m¸y biÕn ¸p....................................................................12
2.3: Ph¬ng ¸n I................................................................................12
2.4 : Ph¬ng ¸n II...............................................................................15
2.5 : TÝnh tæn thÊt ®iÖn n¨ng vµ tæn thÊt c«ng suat ...............................19
Ch¬ngIII: TÝnh to¸n dßng ®iÖn ng¾n m¹ch
3.1: TÝnh ®iÖn kh¸ng trong s¬ ®å thay thÕ ............................................25
3.2: Ph¬ng ¸n I.................................................................................27
3.3: Ph¬ng ¸n II...............................................................................35
Ch¬ng IV: So s¸nh kinh tÕ kü thuËt vµ chän ph¬ng ¸n tèi u
4.1 : Chän s¬ ®å nèi ®iÖn chÝnh cho çc ph¬ng ¸n .................................46
4.2 ; TÝnh to¸n kinh tÕ çc ph¬ng ¸n .......................................................46
4.3 : Lùa chän ph¬ng ¸n tèi u.......................................................53
Ch¬ng V: Chän khÝ cô ®iÖn vµ d©y dÉn
5.1 : Chän m¸y c¾t ®iÖn vµ dao çch ly................................................55
5.2 : chän thanh dÉn cøng cho m¹ch m¸y ph¸t ®iÖn...............................57
5.3. Chän sø ®ì thanh dÉn cøng m¹ch m¸y ph¸t ®iÖn ........................60
5.4. Chän thanh dÉn mÒm..................................................................61
5.5. Chän m¸y biÕn ¸p ®o lêng...........................................................67

5.6. Chän çp vµ kh¸ng ®iÖn cho phô t¶i ®Þa ph¬ng ...........................73
5.7: Chän chèng sÐt van.......................................................................80
Ch¬ng VI: Chän s¬ ®å vµ thiÕt bÞ tù dïng
6.1. Chän m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1..........................................83
6.2. Chän m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 2...........................................84
6.3. Chän m¸y c¾t phÝa cao ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1 ..........84
6.4. Chän m¸y c¾t phÝa h¹ ¸p cña m¸y biÕn ¸p tù dïng cÊp 1 ............84
6.5. Chän ¸pt«m¸t.............................................................................86

lêi nãi ®Çu: Đồ Án Nhà Máy Điệnvà Trạm Biến Áp

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

lêi nãi ®Çu: Đồ Án Nhà Máy Điệnvà Trạm Biến Áp

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

ĐỒ ÁN NHÀ MÁY ĐIỆNVÀ TRẠM BIẾN ÁP 2010

lêi nãi ®Çu

Hoµng v¨n ®ång

HOÀNG VĂN http:// Page 1

TÝNH TO¸N PHô T¶I & c©n b»ng c«ng suÊt

1.1 Chän m¸y ph¸t ®iÖn :

Lo¹i Th«ng sè ®Þnh møc §iÖn kh¸ng t¬ng ®èi

1.2 TÝnh to¸n phô t¶i vµ c©n b»ng c«ng suÊt :

1. Phô t¶i ®iÖn ¸p m¸y ph¸t (®Þa ph¬ng) :

HOÀNG VĂN http:// Page 2

U®m = 10 KV ; Pmax = 13 MW ; Cos  = 0,84

§å thÞ phô t¶i ®Þa ph¬ng

2. Phô t¶i ®iÖn ¸p trung :

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

§å thÞ phô t¶i trung ¸p

HOÀNG VĂN http:// Page 3

3. Phô t¶i toµn nhµ m¸y :

PNMmax =  P®m = n.P®mF = 4.55 = 220(MW) .

SNMmax =  S®m = n.S®mF = 4.68,75 =275 (MVA) .

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

4. C«ng suÊt tù dïng :

HOÀNG VĂN http:// Page 4

S NMmax : c«ng suÊt ®Æt cña toµn nhµ m¸y.

 : sè phÇn tr¨m lîng ®iÖn tù dïng.

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

HOÀNG VĂN http:// Page 5

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

HOÀNG VĂN http:// Page 6

1.3 NhËn xÐt :

Sdfmin=10,06MVA tõ(6-8)vµ (20-24)

Phô t¶i cÊp ®iÖn ¸p 110kv cã

HOÀNG VĂN http:// Page 7

Nhµ m¸y ph¸t c«ng suÊt thõa vµo hÖ thèng

SHTmin=140,16 MVA tõ (0-6)h

-do Sdf max 16,667

®iÖn ¸p m¸y ph¸t

HOÀNG VĂN http:// Page 8

Chän s¬ ®å nèi d©y cña nhµ m¸y

2.1 §Ò xuÊt ph¬ng ¸n :

HOÀNG VĂN http:// Page 9

HOÀNG VĂN http:// Page

HOÀNG VĂN http:// Page

2.2 Chän m¸y biÕn ¸p

1. Chän m¸y biÕn ¸p cho ph¬ng ¸n I :

HOÀNG VĂN http:// Page

U®m (KV) UN% PN

ATДЦTH 160 230 121 11 11 32 20 85 380 _ _ 0,5

- Sau khi tÝnh to¸n ta cã b¶ng ph©n phèi c«ng suÊt :

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

ST -43,621 -40,211 -31,69 -35,098 -29,984 -35,098 -40,211 -43,621

SH 26,459 31,211 44,265 38,102 57,111 36,556 32,284 32,667

3. KiÓm tra qu¸ t¶i :

S®mTN  68,182  64,075 = 2,93 (MVA)

HOÀNG VĂN http:// Page

+ §iÒu kiÖn kiÓm tra sù cè :

HOÀNG VĂN http:// Page

TДЦ 80 242 - 10,5 - 11 - 80 - 320 - 0,6

HOÀNG VĂN http:// Page

t(h) 0-6 6-8 8-12 12-14 14-16 16-18 18-20 20-24

ST -11,583 -8,174 0,349 -3,06 2,054 -3,06 -8,174 -11,583

SH 26,46 32,669 44,307 38,103 57,112 36,554 32,034 32,667

3. kiÓm tra qu¸ t¶i.

- Bé m¸y ph¸t ®iÖn – m¸y biÕn ¸p hai d©y quÊn :