Techno - Power (Cok - Iyi)

T.C.
SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK ve MİMARLIK FAKÜLTESİ
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ
Mühendislik Tasarımı I Dersi Projesi
Proje Adı: TECHNO POWER Lunapark Sistemi Tasarımı
Dersin Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Ergin KILIÇ
Sınıf: 2. Öğretim B Şubesi

Hazırlayanlar:
Oktay MUTLU 1421014112 oktaymutlu93@gmail.com 534 385 5658

Zübeyde ÖZAY 1421014094 zubeyde_ozay_95@hotmail.com 541 479 7636
Murat KELAM 1421014058 muratkelam06@gmail.com 552 326 6385
Veli Erdem ÖREN 1421014082 aslan_veli64@hotmail.com 538 688 8263
Seyit Ali Emre AKÇİÇEK 1421014078 seyit.akcicek.7@gmail.com 507 293 4884
ISPARTA, 2018
ÖZET
Günümüz teknolojisi ve sanayisi her geçen yıl yeniliklerle daha ileriye taşınmaktadır. Çıkan
icatlarla her sektöre faydalı makinalar üretilmektedir. Gelişen bu teknoloji ve makinalar
eğlence sektöründe de önemli bir yere sahiptir. İnsanlar eğlenmek için kalabalık lunaparklara
gitmekte ve saatlerini bu eğlence merkezlerinde harcamaktadırlar. Eğlence sektörlerinde ki en
iyi sistemlerden biri de Tekno Güç Lunapark Sistemi’dir. Bu sistem kişileri yüksek G
kuvvetine çıkararak çığlık atacak derecede heyecanlandırıp korkutarak vazgeçilmez hale
gelmiştir. Yapılacak olan Tekno Güç Lunapark Sisteminin teknik şartnamesi; talepleri ve
daha eğlenceli hale getireceği düşünülen istekleri de göz önüne alınarak teknik gereklilikler
ve değerler belirlenerek hassasiyetle incelenerek oluşturuldu. Organizasyon şemasıyla projede
ki genel konu başlıkları ve sorumlu kişiler belirlendi. İş zaman çizelgesi oluşturuldu ve ekibin
her bir üyesinin üzerine düşen görevleri hangi tarihler arasında tamamlaması gerektiği
çizelgeye eklendi. Risk analizi yapılan projeye olası aksaklıklara karşı alternatif tedbirler
alındı. Sistemin hareketini sağlayacak çeşitli fonksiyonlar oluşturuldu. Morfolojik tablo
oluşturarak fonksiyonların birleşiminden çeşitli konseptlere ulaşıldı. PUGH diyagramı
oluşturularak konseptler kriterlerine göre sınıflandırılıp kıyaslanmasıyla + ve – yönleri
belirlendi. Konsept ve kriterlerin kendi aralarında kıyaslaması yapılarak en iyi konseptin
seçimi yapıldı.
Anahtar Kelimeler: Tekno Güç, Techno Power, Power Surge, Power Surge Rides, Lunapark
1
İçindekiler
1. GİRİŞ .................................................................................................................................................. 9
1.1 İhtiyaç ............................................................................................................................................ 9
1.2. Mühendislik/Teknik/Ürün Şartnamesi ya da Başarı Ölçütleri ..................................................... 9
1.2.1. Konu ...................................................................................................................................... 9
1.2.2. Kullanım Şartları ................................................................................................................... 9
1.2.3. İstek ve Özellikler ............................................................................................................... 10
1.2.4. Teknik Özellikler ................................................................................................................. 11
1.2.5. Ambalaj Ürün Ekipmanı ..................................................................................................... 12
1.2.6. Kalite, Garanti, Eğitim, Belgelendirme USM ile ilgili bilgiler ........................................... 12
1.2.7. Güvenlik .............................................................................................................................. 12
2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI ......................................................................................................... 14
2.1. Giriş ............................................................................................................................................ 14
2.2. Ticari Ürünler ............................................................................................................................. 14
2.2.1. Techno Power ...................................................................................................................... 14
2.2.2 Power Surge Rides ............................................................................................................... 15
2.2.3. Power Surge ........................................................................................................................ 16
2.2.4. Ürünlerin Kıyaslanması ....................................................................................................... 17
2.3. Kullanılan Sistemlerin ve Mekanizmaların Araştırılması .......................................................... 18
2.3.1. Tahrik Sistemleri ................................................................................................................. 18
2.3.1.1. Elektrik ile Tahrik ........................................................................................................ 18
2.3.1.1.1. Asenkron Elektrik Motorları (A.C. Motor) ........................................................... 18
2.3.1.1.2. Senkron Elektrik Motorları.................................................................................... 18
2.3.1.1.3. Doğru Akım Elektrik Motorları (D.C. Motor) ...................................................... 18
2.3.1.1.4. Servo motorlar ....................................................................................................... 19
2.3.1.1.5. Step Motorlar ......................................................................................................... 19
2.3.1.2. Akışkan ile tahrik ......................................................................................................... 19
2.3.1.2.1. Hidrolik sistemler .................................................................................................. 19
2.3.1.2.2. Pnömatik Sistemler ................................................................................................ 20
2.3.2. Güç ve Hareket İletimi Elemanları ...................................................................................... 20
2.3.2.1. Helis Dişli Çarklar ........................................................................................................ 20
2.3.2.2. Sonsuz Vida - Dişliler .................................................................................................. 21
2.3.2.3. Planet Dişliler ............................................................................................................... 21
2.3.2.4. Düz Dişli Çarklar .......................................................................................................... 22
2
2.3.2.5. Kayış – Kasnak Mekanizmaları.................................................................................... 22
2.3.2.6. Zincir Mekanizmaları ................................................................................................... 23
2.3.2.7. Döner Tabla Mekanizmaları ......................................................................................... 23
2.3.3. Fren Sistemleri .................................................................................................................... 23
2.3.3.1 Mekanik Frenler ............................................................................................................ 23
2.3.3.1.1 Tamburlu Frenler: ................................................................................................... 23
2.3.3.1.2 Disk Frenler: ........................................................................................................... 23
2.3.3.1.3 Konik Frenler: ........................................................................................................ 23
2.3.3.1.4 Pabuçlu Frenler:...................................................................................................... 24
2.3.3.1.5 Bantlı Frenler:......................................................................................................... 24
2.3.3.2 Hidrolik Frenler ............................................................................................................. 24
2.3.3.3 Havalı Frenler ................................................................................................................ 24
2.4. Patentler ...................................................................................................................................... 25
2.4.1. Patent-1................................................................................................................................ 25
2.4.2. Patent-2................................................................................................................................ 26
2.4.3. Patent-3................................................................................................................................ 27
2.4.4. Patent-4................................................................................................................................ 28
2.4.5. Patent-5................................................................................................................................ 29
2.4.6. Patent-6................................................................................................................................ 30
2.4.7. Patent-7................................................................................................................................ 31
3. PROJE PLANLAMASI .................................................................................................................... 32
3.1. Organizasyon Şeması ................................................................................................................. 32
3.1.1. Görev Tanımları .................................................................................................................. 33
3.1.1.1. Proje Yöneticisi ............................................................................................................ 33
3.1.1.2. Proje Tasarım Sorumlusu ............................................................................................. 33
3.1.1.1.1 Proje Teknik Ressam .............................................................................................. 33
3.1.1.1.2 Proje Mekanik Tasarım Sorumlusu ........................................................................ 33
3.1.1.3. Proje Planlama Uzmanı ................................................................................................ 33
3.1.1.4. İş sağlığı ve güvenliği ................................................................................................... 33
3.1.1.5. Proje Donanım koordinatörü ........................................................................................ 33
3.1.1.5.1 Proje Satın alma sorumlusu .................................................................................... 33
3.1.1.5.2 Proje Montaj sorumlusu ......................................................................................... 34
3.1.1.6. Proje Satış Sorumlusu .................................................................................................. 34
3.1.1.7. Lojistik Sorumlusu ....................................................................................................... 34
3.2. İş-Zaman Çizelgesi ..................................................................................................................... 35
3.3. Risk Yönetimi............................................................................................................................. 36
3
3.3.1. Ana Süreçler ........................................................................................................................ 36
3.3.1.1 Risk yönetim planlama: ................................................................................................. 36
3.3.1.2. Risk belirleme............................................................................................................... 36
3.3.1.3. Nitel risk çözümlemesi ................................................................................................. 36
3.3.1.4. Nicel risk çözümlemesi ................................................................................................ 36
3.3.1.5. Riske tepki planlama .................................................................................................... 36
3.3.1.6.Risk izleme ve kontrol ................................................................................................... 36
3.3.2. Risk Olasılığı ve Etkisi ........................................................................................................ 38
3.3.3. Alınacak Tedbirler ve B Planı ............................................................................................. 38
4. KAVRAMSAL TASARIM ............................................................................................................... 39
4.1. Fonksiyon Ayrıştırma ................................................................................................................. 39
4.2. Her Fonksiyon için Kavram/ Çözüm Geliştirme ........................................................................ 39
4.2.1. A Ekseni Mekanizmaları ..................................................................................................... 40
4.2.1.1. Hidrolik Sistem Mekanizması ...................................................................................... 40
4.2.1.2. Pnömatik Sistem Mekanizması .................................................................................... 41
4.2.1.3. Dişli Çark Mekanizması ............................................................................................... 42
4.2.2. B Ekseni Mekanizmaları ..................................................................................................... 43
4.2.2.1. Helis Dişli Çark Mekanizması...................................................................................... 43
4.2.2.2. Zincir Dişli Mekanizması ............................................................................................. 44
4.2.2.3. Gövdeyi Dıştan Saran Dişli Mekanizması.................................................................... 45
4.2.2.4. Kayış-Kasnak Mekanizması ......................................................................................... 46
4.2.2.5. Planet Dişli Mekanizması ............................................................................................. 47
4.2.3. C Ekseni Mekanizmaları ..................................................................................................... 48
4.2.3.2. Zincir Dişli Mekanizması ............................................................................................. 49
4.2.3.3. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması ............................................................. 50
4.2.3.4. Kayış- Kasnak Mekanizması ........................................................................................ 51
4.2.4. D Ekseni Mekanizmaları ..................................................................................................... 53
4.2.4.3. Döner Tabla Mekanizması ........................................................................................... 56
4.2.5. Koltuk Tasarımı ................................................................................................................... 57
4.2.5.1 Pnömatik Sistem Mekanizması ..................................................................................... 57
4.2.5.2. Dişli Çark Mekanizması ............................................................................................... 58
4.2.5.3. Kayış – Kasnak Mekanizması ...................................................................................... 59
4
4.2.5.4. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması ............................................................. 60
4.2.6. Kilit Sistemleri .................................................................................................................... 61
4.2.6.1. Yaylı Kilit Mekanizması .............................................................................................. 61
4.2.6.2. Dişli Kilit Mekanizması ............................................................................................... 62
4.2.6.3. Gergi Kilit Mekanizması .............................................................................................. 63
4.2.6.4. Elektrikli Kilit Mekanizması ........................................................................................ 64
4.2.7. Fren Sistemleri .................................................................................................................... 65
4.2.7.1. Konik Fren Mekanizması ............................................................................................. 65
4.2.7.2. Disk Fren Mekanizması ................................................................................................ 66
4.2.7.3. Havalı Fren ................................................................................................................... 67
4.3. Morfolojik Tablo ........................................................................................................................ 68
4.3.1. Fonksiyon İsimleri ve Sıralaması ........................................................................................ 68
4.3.2. Konseptler ........................................................................................................................... 69
4.4. Değerlendirme Kriterlerinin Belirlenmesi .................................................................................. 70
4.4.1. Maliyet ................................................................................................................................ 70
4.4.2. Koltuk Emniyeti .................................................................................................................. 70
4.4.3. Sistem Emniyeti .................................................................................................................. 70
4.4.4. Sistemin Yerden Kalkma Hızı ............................................................................................. 70
4.4.5. Sistem Gövdesinin Dönme Hızı .......................................................................................... 70
4.4.6. Sistem Kollarının Dönme Hızı ............................................................................................ 70
4.4.7. Sistem Koltuklarının Dönme Hızı ....................................................................................... 70
4.4.8. Çalışma Alanı ...................................................................................................................... 70
4.4.9. Yük Taşıma Kapasitesi ........................................................................................................ 70
4.4.10. Tahrik Sistemi ................................................................................................................... 70
4.4.11. İvmelenme ......................................................................................................................... 70
4.4.12. Montaj Kolaylığı ............................................................................................................... 71
4.4.13. Malzemelerin Ağırlığı ....................................................................................................... 71
4.4.14. Kullandığı enerji ................................................................................................................ 71
4.5. Kriterlerinin Kıyaslanması ve Ağırlık Faktörü ........................................................................... 72
4.6. En İyi Konsept Seçimi ................................................................................................................ 73
5. TARTIŞMA VE SONUÇ .................................................................................................................. 85
KAYNAKÇA ........................................................................................................................................ 86
5
ŞEKİLLER LİSTESİ
Şekil 2. 1. Techno Power [1] ................................................................................................................. 14
Şekil 2. 2. Power Surge Rides ............................................................................................................... 15
Şekil 2. 3. Power Surge ......................................................................................................................... 16
Şekil 2. 4. Fuar Alanı Eğlence Aparatı .................................................................................................. 25
Şekil 2. 5. Bir Yüksekliğe İnsanları Taşıyan Fuar Alanı ....................................................................... 26
Şekil 2. 6. Mobil Lunapark Sistemi ....................................................................................................... 27
Şekil 2. 7. Lunapark Sistemi / 2'li Koltuk Tasarımı .............................................................................. 28
Şekil 2. 8. Lunapark Sistemi/4'lü Koltuk Tasarımı ............................................................................... 29
Şekil 2. 9. Tekno Güç Lunapark Sistemi/Emniyet Kemeri Aparatı ...................................................... 30
Şekil 2. 10.Tekno Güç Lunapark Sistemi/Emniyet Kemeri Aparatı-2 .................................................. 31
Şekil 4. 1. Hidrolik Sistem Mekanizması .............................................................................................. 40

Şekil 4. 2. Pnömatik Sistem Mekanizması ............................................................................................ 41
Şekil 4. 3. Dişli Çark Mekanizması ....................................................................................................... 42
Şekil 4. 4. Helis Dişli Çark Mekanizması ............................................................................................. 43
Şekil 4. 5. Zincir Dişli Çark Mekanizması ............................................................................................ 44
Şekil 4. 6. Gövdeyi Dıştan Saran Dişli Mekanizması ........................................................................... 45
Şekil 4. 7. Kayış- Kasnak Mekanizması ................................................................................................ 46
Şekil 4. 8. Planet Dişli Mekanizması..................................................................................................... 47
Şekil 4. 9. Helis Dişli Mekanizması ...................................................................................................... 48
Şekil 4. 10. Zincir Dişli Mekanizması ................................................................................................... 49
Şekil 4. 11. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması ................................................................... 50
Şekil 4. 12. Kayış-Kasnak Mekanizması ............................................................................................... 51
Şekil 4. 13. Planet Dişli Mekanizması................................................................................................... 52
Şekil 4. 14. Helis Dişli Mekanizması .................................................................................................... 54
Şekil 4. 15. Planet Dişli Mekanizması................................................................................................... 55
Şekil 4. 16. Döner Tabla Mekanizması ................................................................................................. 56
Şekil 4. 17. Pnömatik Sistem Mekanizması .......................................................................................... 57
Şekil 4. 18. Dişli Çark Mekanizması ..................................................................................................... 58
Şekil 4. 19. Kayış - Kasnak Mekanizması ............................................................................................. 59
Şekil 4. 20. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması ................................................................... 60
Şekil 4. 21. Yaylı Kilit Mekanizması .................................................................................................... 61
Şekil 4. 22. Dişli Kilit Mekanizması ..................................................................................................... 62
Şekil 4. 23. Gergi Kilit Mekanizması .................................................................................................... 63
Şekil 4. 24. Elektrikli Kilit Mekanizması .............................................................................................. 64
Şekil 4. 25. Konik Fren Mekanizması ................................................................................................... 65
Şekil 4. 26. Disk Fren Mekanizması ..................................................................................................... 66
Şekil 4. 27. Havalı Fren Mekanizması .................................................................................................. 67
Şekil 4. 28. En İyi Konsept Tasarımı .................................................................................................... 75
Şekil 4. 33.En İyi Konsept Tasarımı ..................................................................................................... 80
6
TABLOLAR LİSTESİ
Tablo 1. Tekno Güç Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri ................................................................... 11
Tablo 2. Techno Power Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri .............................................................. 14
Tablo 3. Power Surge Rides Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri ...................................................... 15
Tablo 4. Power Surge Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri................................................................. 16
Tablo 5. Ticari Ürünlerin Kıyaslanması ................................................................................................ 17
Tablo 6. İş - Zaman Çizelgesi ............................................................................................................... 35
Tablo 7. Risk Tablosu ........................................................................................................................... 36
Tablo 8. Risk Olasılığı ve Etkisi ........................................................................................................... 38
Tablo 9. Alınacak Tedbirler ve B planı ................................................................................................. 38
Tablo 10. Morfolojik Tablo ................................................................................................................... 68
Tablo 11. Morfolojik Tabloda Konseptlerin Belirlenmesi .................................................................... 69
Tablo 12. Seçilen Konseptler ................................................................................................................ 69
Tablo 13Kriterlerin Kıyaslanması ve Ağırlık Faktörü .......................................................................... 72
Tablo 14. En İyi Konsept Seçimi .......................................................................................................... 73
7
KISALTMALAR
O.M : Oktay MUTLU
Z.O : Zübeyde ÖZAY
M.K :Murat KELAM
V.E.Ö : Veli Erdem ÖREN
S.A.E.A : Seyit Ali Emre AKÇİÇEK
8
1. GİRİŞ
1.1 İhtiyaç
Projemizde tekno güç lunapark sistemi tasarlamak istiyoruz. Günümüzde eğlence sektörü,
teknolojinin ilerlemesine oldukça gelişmekte ve insan hayatında eğlence sektörü büyük bir yer
kaplamakta. Lunaparklarda ve lunapark sistemlerinde bilinçsiz kullanım, dikkatsizlik ve
güvenlik önlemsiz sistemler yüzünden birçok kazalar meydana gelmektedir. Bu kazalarda çok
sayıda can ve mal kaybı yaşanmakta. Eğlence amaçlı kullanılacak bu sistemler hayatımızı
tehlikeye atmamalıdır bu yüzden tasarlayacağımız tekno güç lunapark sistemini elimizden
geldiğince insanlar için güvenilir ve konforlu bir şekilde oluşturmak istiyoruz. Lunapark
sistemimizdeki güvenlik ve konfor durumu ürünümüzün ticari anlamda da satışlarını direkt
etkileyecek bir durum. Ne kadar güvenli ve konforlu bir eğlence sistemi tasarlarsak insanlar
için tercih edilebilirlik seviyesi artacak ve ürünümüzün ticari anlamda daha iyi seviyeye
gelmesinde yardımcı olacaktır. Bu özellikleri sağlayabildiğimizde gençlere yönelik heyecan
ve adrenalin seviyesi yüksek büyük bir makine tasarlamış olacağız. Bu ürünümüzle
Türkiye’nin değişik illerindeki lunaparklara, kapalı eğlence merkezlerine ve turizm
bölgelerindeki otellere hizmet verilebilir.
1.2. Mühendislik/Teknik/Ürün Şartnamesi ya da Başarı Ölçütleri
1.2.1. Konu
Bu şartname; Tasarımı yapılacak olan Tekno Güç Lunapark Sistemi tasarımına ait teknik
özellikleri, standartları, kalite ve garanti şartlarını, denetim ve muayene metotları, ambalaj ve
etiketleme, sevke hazırlama, montaj ve işletmeye alma, eğitim, özel şartlar ve bunlarla ilgili
her türlü iş ve işlemlere ait esas ve usulleri kapsar.
1.2.2. Kullanım Şartları

Bu sistem genç ve yetişkinlerin kontrollü bir şekilde korkmasını ve heyecanlanmasını
sağlayarak, eğlenmeleri amacıyla kullanılacaktır.
9
1.2.3. İstek ve Özellikler
 Yüksek güvenlikli adrenalini yüksek eğlence aracı tasarlayacağız.
 Makinanın yerden kalkma süresi maksimum 30 saniye olmalı ve makine çalışırken
hareket edebilmelidir.
 Koltuklar kendi etrafında tam tur dönebilmelidir.
 Koltukları birleştiren kolların toplandığı bölge tam tur dönebilmelidir.
 Kolların birleştiği ana hat tam tur dönebilmelidir.
 Makinanın üzerinde ışıklandırma sistemi bulunacaktır.
 Makinanın yerden yüksekliği: 17 m
 Makinanın genişliği: 10 m
 Makinanın en uzun durumu: 18 m
 Kapasite: 24 Kişilik
 Motor Gücü: 78 kW
 Işık Gücü: 2 kW
 Toplam ağırlık: 30 Ton
 Lunapark sistemi taşınabilir bir şekilde üretilecektir.
 Lunapark sisteminin montaj edilebileceği süre: 4 İşçi / 2 gün.
 Makina günde 8 saat çalışabilmelidir.
 Sistem en az gürültüde çalışmalıdır.
 Lunapark sistemine binen yolcuların boyu en az 130cm, en fazla 190cm olmalıdır
 Makinanın çalıştığı durumlarda makinanın kullanımı ve özellikleri bakımından eğitim
almış en az 2 çalışan bulunmalıdır.
 Sistemin herhangi elektrik kesintisi gibi durumda özel koruma kilitleri bulunmaktadır.
 Kötü hava koşullarında ya çalıştırılmamalıdır ya da kapalı alanlarda çalıştırılmalıdır.
10
1.2.4. Teknik Özellikler
Tablo 1. Tekno Güç Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri
Özellikler
Yükseklik 17m
Genişlik 10m
Uzunluk 18m
Kişi Sayısı 24
Ağırlık 30 ton
Motor Gücü 78 Kw
Güvenli Alan 20mx20m
Fren Sistemleri Bütün Eksenler

Motor A.C Motor
Sistemin Oluştuğu Parça Sayısı (bağlantı,

yataklama, hareket iletim elemanları hariç) 78
Hareket Aralığı
A Ekseni 70°
B Ekseni 360°
C Ekseni 360°
D Ekseni 360°
Çalışma Aralığı
A.eksen-B. eksen arasındaki mesafe 2.3m
B.eksen-C. eksen arasındaki mesafe 7.7m
C.eksen-D. eksen arasındaki mesafe 5.5m
Açısal Hız
A Ekseni 2,33 °/s
B Ekseni 24 °/s
C Ekseni 72 °/s
D Ekseni 120 °/s
Açısal İvme
A Ekseni 0,007 rad/s2
B Ekseni 0,028 rad/s2
11
C Ekseni 0,25 rad/s2
D Ekseni 0,70 rad/s2

Ortam
Çalışma sıcaklığı +5°C - +50°C

Nem %10 - %90
Tutturma Bağlantısı Zemin(beton)
1.2.5. Ambalaj Ürün Ekipmanı

 Ürün ambalajlanırken ürüne has özellikler ve ihtiyaçlar düşünülerek hazırlanacaktır.
 Nakliye boyunca ürünün görebileceği zararlar dikkatlice incelenerek en uygun ambalaj
tipi seçilecektir.
 Ambalaj üzerindeki bütün bilgiler açık ve net, ulaştığı yerin dilinde verilecektir.
1.2.6. Kalite, Garanti, Eğitim, Belgelendirme USM ile ilgili bilgiler

 Kalite bir ürünün ifade edilen veya beklenen ihtiyaçları karşılama kabiliyetini
oluşturan özelliklerin toplamıdır. Tasarlayacağımız tekno güç lunapark sisteminin
bütün malzemeleri ISO standartlarına uygun seçilip imalatı ona göre yapılacaktır.
 Tekno güç lunapark sistemimiz 15 sene garantili olacaktır ve garanti sürecinde
çözülemeyecek bir sıkıntı durumunda ürünün sıfırıyla değişimi sağlanacak. Garanti
süresince çözülebilecek sıkıntılar tamamen üretici firma tarafından karşılanacaktır.
Garanti süresinin sonucunda ürünün yedek parça, onarım işlemleri firma tarafından
karşılanabilecek ücret alıcı firma tarafından karşılanacaktır.
 Tekno güç lunapark sistemini çalıştıracak elemanlar firma tarafından makinalar
üzerinde eğitim verilecek, akli dengesi yerinde sağlıklı bireyler tarafından çalışması
sağlanacak.
 Tekno güç lunapark sistemimiz , ulusal standart olan TSE ya da uluslararası standart
olan ISO şartlarına uygun şekilde belgelendirilmesi sağlanacak.
1.2.7. Güvenlik
 Tekno güç lunapark sistemimizin yürürlükte bulunan ilgili mevzuata göre aylık ve
yıllık periyodik kontrollerinin yapılması, emniyet aksamlarının test edilmesi
gerekmektedir. Ayrıca günlük olarak da eğlence makineleri işletmeye alınmadan önce,
tüm emniyet tedbirlerinin çalıştığı tespit edilerek boşta çalıştırma işlemi yapılmalı ve
bu kontroller yasal olarak kayıt altına alınmalıdır.
 Lunaparklarda mühendis istihdamı zorunludur
 Bulundukları sınırlar dikkate alınarak İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri

tarafından ruhsatları verilmesi gereken bu işletmelerin denetimlerinin de yine
Belediyeler tarafından yapılması gerekmektedir. Ancak tamamen bir mühendislik
tasarımı olan ve yüzlerce hareketli parça ile devasa konstrüksiyonlar olarak imalatı
12
yapılan bu cihazın testlerinin, periyodik kontrollerinin ve güvenlik aksamlarının
uzman makina mühendisleri nezaretinde yapılması gereği, işletmeciler ve belediyeler
tarafından karşılıklı ihlal edilmektedir.
 Ayrıca 14 Temmuz 2005 tarihli İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatlarına İlişkin 9207
Sayılı Yönetmeliğe göre sirk ve lunaparkta bulunan oyun ve eğlence makinalarının
kontrol ve bakımından sorumlu olmak üzere, teknik bilgi ve yeterliğe sahip en az bir
mühendis ve bir teknisyen bulundurulması zorunludur.
 Gezici lunaparklar her kurulumda tekrar denetlenmelidir.
 Belli zamanlarda ve genellikle küçük yerleşim yerlerinde kurulan panayır alanlarında

kullanılan lunapark makinamız, ortalama 15-20 günlük periyodlarla çalıştırılan
makinalardır, sökülüp başka panayır alanlarına taşınmakta ve gidilen yerde tekrar
montaj işlemi yapılmaktadır. Bu tip sürekli söküp-takma işlemlerinde, kalıcı mekanik
hasarlara veya güvenlik zafiyetlerine neden olunabileceği açıktır. Oysa sabit tesislerin
ilk kurulumunda, mobil tesislerin ise her kurulumunda tesisteki her bir makina ve
yapının işletmeye alınmadan önce TS EN 13814’e göre test ve kontrolleri
yapılmalıdır.
13
2. LİTERATÜR ARAŞTIRMASI
2.1. Giriş
Tekno Güç Lunapark Sistemi projesinin literatür araştırma raporunda piyasada bulunan
ürünler hakkında bilgi sahibi olmak ve projemize şekil verebilmek için ‘ Ticari Ürünler’ ve
‘Patentler’ araştırılmıştır. Patentler bölümünde projemizle alakalı, benzer patentler
incelenmektedir. Teknoloji bölümünde ise, kullanılan sistemler ve mekanizmalar incelenip
avantaj ve dezavantajları sıralanmaktadır.
2.2. Ticari Ürünler
2.2.1. Techno Power
Tablo 2. Techno Power Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri
Yapılış: Dorseli Model

Yükseklik: 16 m
Genişlik: 11 m
Uzunluk: 16,3 m
Kapasite: 24 Kişilik
Motor Gücü: 78 Kw
Işık Gücü: 2 Kw
Ağırlık: 30 Ton
Montaj Süresi: 4 İşçi / 2 gün
Şekil 2. 1. Techno Power [1]
14
2.2.2 Power Surge Rides
Yüksek etkili bir heyecan yolculuğu. Binicilerin bacakları heyecan için serbest, sarkan
pozisyondadır. Yolcu hareketi omuz üstü bir koşum takımı tarafından kısıtlanır. Ana kol
platformdan yetmiş derecelik bir açıyla yükseltilip dönmeye başlar. Koltuklar, baş aşağı dahil
olmak üzere her şekilde dönebilmektedir. Bir defada yirmi dört kişinin binebildiği, iki motor
tahrikli rotasyonlar çevrim, bükülme ve dönüş, üç ağırlıklı tahrik rotasyonla farklı bir
yolculuk deneyimi sunar. [2]
Tablo 3. Power Surge Rides Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri
Kategori : Thrill rides

Yükseklik: 16,20 m
Genişlik: 17,5 m
Uzunluk: 16,15 m
Saatlik Kapasite: 600 pph
En az yolcu yüksekliği: 120 cm
Ağırlık: -
Versiyon: Park modeli
Şekil 2. 2. Power Surge Rides
15
2.2.3. Power Surge
Yüksek hızda dönen büyük bir eğlence ekipmanıdır. Kişiler, müziğin zengin ritminden keyif
alabilirler, vücutları sanki denizdeki gibi veya uzayda uçan daire gibi dalgalanır. Ziyaretçiler
santrifüj kuvvetinin etkisiyle koltuklarda yüksek hızlı rotasyon yaparlar, nesneye itilmiş gibi
hareketlerle karşılaşırlar. Zaman ve mekânın ötesinde, baş döndürücü ve heyecan vericidir.
[3]
Tablo 4. Power Surge Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri
Kategori : Thrill rides

Yükseklik: 17,5 m
Genişlik: 17,5 m
Uzunluk: 12,5 m
Gondol Sayısı: 12
En az yolcu yüksekliği: 120 cm
En fazla yolcu yüksekliği: 190 cm
Aydınlatma Türü: LED
Şekil 2. 3. Power Surge
16
2.2.4. Ürünlerin Kıyaslanması
Tablo 5. Ticari Ürünlerin Kıyaslanması
Techno Power Power Surge Rides Power Surge

Kategori : Dorseli Model Thrill rides Thrill rides
Yükseklik: 16 m 16,20 m 17,5 m
Genişlik: 11 m 17,5 m 17,5 m
Uzunluk: 16.3 m 16,15 m 12,5 m
Kapasite: 24 Kişilik 24 Kişilik 24 Kişilik
Motor Gücü: 78 Kw - -
Işık : Led - Led
Ağırlık: 30 Ton - -
En Az Yolcu
Yüksekliği - 120 cm 120 cm
En Fazla Yolcu
Yüksekliği - - 190 cm
Bu ürünlerin karşılaştırılması sonucu yükseklik, genişlik, uzunluk özellikleri göz önüne

alınarak Power Surge Rides ürününün bizim için uygun özelliklere sahip olduğunu kararına
varılmıştır.
17
2.3. Kullanılan Sistemlerin ve Mekanizmaların Araştırılması
2.3.1. Tahrik Sistemleri

Tekno güç lunapark sisteminin açısal hareketlerini sağlamak amacıyla kullanılan sistemler;
 Elektrik ile tahrik
 Akışkan ile tahrik
2.3.1.1. Elektrik ile Tahrik

2.3.1.1.1. Asenkron Elektrik Motorları (A.C. Motor)
Diğer motor türlerine göre daha ucuzdur. Şebekeye bir şalter üzerinden bağlanıp doğrudan
çalıştırılabilirler. Sürekli bakım istemez. Uygun bir ortamda çalışan bir asenkron motor
yaklaşık 10 yıl sonra rulman değişimine ihtiyaç duyar. Yük altında devir sayıları çok
değişmez. Hız kontrol cihazıyla (sürücü, driver, inverter) devir sayısı kolayca ayarlanabilir.
Çalışma anında ark (kıvılcım) üretmez. Bu sebeplerden dolayı Asenkron elektrik motorları,
uygulamada en fazla kullanılan elektrik motorlarıdır. Asenkron Elektrik motorları IP54 IP55
IP56 ve IP66 gibi koruma sınıflarında ve B3 B5 B14 B34 B35 gibi yapı şekillerinde
üretilmekte olup her tür montaj şeklinde çalışabilme avantajına sahiptirler.
2.3.1.1.2. Senkron Elektrik Motorları

Devir sayısının yükle değişmesinin istenmediği bazı özel uygulamalarda kullanılır. Yol
vermesi özel düzenekler gerektirir. Rotorda doğru akım sargısı bulunduğundan kısa devre
kafesli asenkron motora göre daha kompleks ve pahalıdır. Bazı özel kompresör sistemleri ve
zamanlama donanımlarında ve konvertisörlerde uygulamaları vardır..
2.3.1.1.3. Doğru Akım Elektrik Motorları (D.C. Motor)

Hareketleri düzgün, kesin ve güçlüdür. Hızları kolaylıkla değiştirilebilir; Bir doğru akım
motorunun elektronik hız değiştiricisi basittir, hız değişim komutlarına ve ani yüklere
kusursuz cevap verir.
Eğer bir motor sık durup çalışacak, hassas hız ayarlarına elverişli olacak ve yük altındayken
ani frenlemeler yapacaksa, bu durumda, güçleri onlarca megawatta ulaşan doğru akım
motorları kullanılır. Doğru akım motorları, düz malzemelerin yüksek bir duyarlılıkla sarılması
veya açılmasının gerektiği her yerde kullanılır. Konum kesinliğinin ve düzenli hareket
tekrarının önemli olduğu alanlarda bu tip motorlardan yararlanılır. Fiyatları aynı güçteki
asenkron motora göre daha pahalıdır ve fiziksel olarak daha büyüktür, bakım gereksinimi
yüksektir.
18
2.3.1.1.4. Servo motorlar
Servo motorlar A.C. yada DC motorlardan türetilmiş, pozisyon kontrolü için mutlaka bir
encoder ve sürücü gerektiren sistemlerdir. Dolayısıyla bir encoder takılmış ve hız kontrolü
yapılan bir asenkron motor da servo motor olarak adlandırılabilir. Servo motorlar mutlaka bir
geri beslemeye ve sürücüye ihtiyaç duyarlar. Servo motorlar yüksek hızlarda kullanılabilirler,
hassasiyetleri kullanılan encoderin hassasiyetine bağlıdır. Sürücüden gelen komutlara biraz
gecikmeyle cevap verirler. Servo motorlar ile klasik motorlar arasındaki en temel fark atalet
(eylemsizlik) momentinin daha küçük olmasıdır, bu yüzden ince uzun yapılı olarak üretilirler.
Hassas devir, hız veya konum kontrolü gerektiren işleme tezgahı gibi nispeten küçük güç
gereken uygulamalarda kullanılırlar. Özel sürücü ve kontrol donanımları gerektirirler bu
nedenle pahalı uygulamalardır.
2.3.1.1.5. Step Motorlar

Step motorların en önemli avantajlarından biri açık çevrim (open loop) olarak çok büyük
doğrulukla çalışabilmesidir. Hassas pozisyon kontrolü ve tekrarlanan hareketlere uygundur.
Encoder gerektirmez. Küçük güçlerde, pozisyon kontrolünde çok yaygın olarak kullanılırlar.
Step motorlar yüksek hızlar için uygun değildirler ve servo motorlara kıyasla daha gürültülü
çalışırlar. Değişken relüktanslı, sabit mıknatıslı ve hibrit gibi farklı tipleri vardır. [4]
2.3.1.2. Akışkan ile tahrik
2.3.1.2.1. Hidrolik sistemler
Hidrolik sistemler, sıkıştırılamaz özellikteki akışkanların kullanıldığı ve elde edilen basınçlı

akışkanla çeşitli hareketlerin ve kuvvetlerin üretildiği sistemlerdir. [5]
Avantajları:
 Sessiz çalışırlar
 Darbesiz ve titreşimsiz hareket elde edilir
 Yüksek çalışma basınçlarına sahiptir bu sayede büyük güçler elde edilir
 Hassas hız ayarı yapılabilir
 Hidrolik yağlar kullanıldığından sistem sürekli yağlanmış olur
Dezavantajları:
 Sıcaklığa karşı duyarlıdır

 Maliyeti yüksektir
 Akışkanlarda sürtünme direnci yüksek olduğu için, hidrolik akışkanlar uzak
mesafelere taşınamazlar
 Düşük hızda çalışırlar
19
2.3.1.2.2. Pnömatik Sistemler
Sıkıştırılmış hava ile çalışan mekanik sistemlere pnömatik sistemler denilmektedir. Genellikle
ortam havasını mekanik harekete çevirmek için kullanılır. Atmosferde içerisinde solunan
havanın başka bir yere doldurulması sonucu elde edilen sıkıştırılmış hava itme gücüne
sahiptir. Bu güç sayesinde mekanik hareketlilik elde edilmektedir. [6]
Avantajları:
 Maliyeti düşüktür
 Geri dönüş için ayrı bir hatta gerek yoktur, içerisinde hava kullanıldığı için işlem sonunda
hava atmosfere karışabilmektedir.
 Çalışma hızı bakımından büyük avantaj sağlanır
 Gücün şiddeti istenildiği gibi ayarlanabilir
Dezavantajları:
 Gürültülü çalışırlar
 Hidrolik sisteme göre daha düşük güçler elde edilir
 Sistemin yağlanması gerekir
2.3.2. Güç ve Hareket İletimi Elemanları
2.3.2.1. Helis Dişli Çarklar

Silindirik geometriye sahip dişlilerdir. Dişleri helisel yapıdadır, bu sayede bir diş diğerinden
ayrılmadan önce komşu diş diğer dişli ile temasa geçmiş olur.
Avantajları:
 Sessiz çalışırlar
 Düz dişliye göre daha yüksek değerde yük taşıyabilirler
 Daha yüksek hızda çalışırlar
Dezavantajları:
 Şaft ve yataklara eksenel yönde kuvvet iletirler
 Maliyetleri yüksektir
20
2.3.2.2. Sonsuz Vida - Dişliler
Eksenleri çakışmayan dişlilerden en fazla kullanılanı Sonsuz vida–dişlilerdir. Sonsuz vida-
Dişli çiftinde sonsuz vida ekseni dişliye teğet konumda bulunur [7]
Avantajları:
 Eğer adım açısı 50 den az ise bu dişlilerin kendinden kilitlemeli olarak çalışabilirler.
 Bu dişliler titreşimsiz, sessiz, çok büyük indirgeme oranlarında ve çok yüksek
hızlarda çalışabilirler
Dezavantajları:
 Fazla aşınma ve kaynama riski bulunmaktadır
 Maliyetleri yüksektir
2.3.2.3. Planet Dişliler

Bir planet redüktöründe, bir çevre dişlisine eşit şekilde yerleştirilmiş pinyon dişliler, içe ve
dışa doğru dişleri bulunan bir çarkın arasında eş merkezli bir yörüngede dönerler. Planet
çarklarının fonksiyonu, gerekli torku aktarmaktır. Planet dişli sistemlerinde güneş dişli bir
mile, planet dişliler ise bir taşıyıcı veya kol vasıtasıyla başka bir mile bağlıdır. Hareket
istenilen milden verilebilir. Planet dişliler aktarılacak tork ve hıza göre tasarlanır ve kaç tane
planet dişli kullanılacağına karar verilir. [8]
Avantajları:
 Yük birden fazla planet dişlisine dağılır
 Düşük dönme gücü yüksek verimlilik sağlar
 Planet dişli sistemleri yüksek çevrim oranları sayesinde yüksek hızlara
çıkabilmektedir.
 Daha uzun aralıklarla bakım gerekir.
 Stabil çalışır. Titreşim normal sistemlere göre daha azdır.
Dezavantajları:
 Karmaşık dizayndan dolayı daha maliyetli ve pahalıdır.
 Hesaplamaları klasik dişli sistemlerine göre daha karmaşıktır ve zordur.
 Montajı daha hassas yapılmalıdır.
 Yağlama işlemi daha zordur.
 Bakım maliyetleri fazladır.
21
2.3.2.4. Düz Dişli Çarklar
En sık rastlanan dişli tipi, düz dişlilerdir. Bunlarda dişler şaft eksenine paralel ve düzdür. Bir
milin dönme hareketini diğer mile dönme kaybı olmadan nakletmek için kullanılan
mekanizmalardır. Dişli çarklar çevrelerinde dişler bulunan elemanlar olup, bu dişlerin
birbirini kavraması sonucu hareket iletilmektedir.
Avantajları:
 Maliyeti ucuzdur
 Eksenel kuvvet aktarmaz
Dezavantajları:
 Sesli çalışır
 Düşük değerde yük taşıyabilir
 Düşük hızlarda çalışabilir
 Dişli gruplarında yüksek indirgenme oranı sağlanmaz
 Yüksek indirgenme oranı için birkaç kademeli olarak kullanılması gerekir
2.3.2.5. Kayış – Kasnak Mekanizmaları
Bir milden diğerine güç ve hareket iletmek için kullanılan mekanizmalardır. Döndüren ve
döndürülen kasnaklar arasında hareket iletimi bu elemanlara sarılı kayış ismi verilen esnek bir
eleman aracılığı ile yapılır. Hareket, kayış ile kasnak arasında oluşan sürtünme ile iletilir.
Hem kuvvete, hem de şekle bağlı türleri mevcuttur. Genellikle kullanılan kayışın kesitine göre
isimlendirilirler.
Avantajları:
 Kayış elastik malzemeden yapıldığı için darbeleri sönümler
 Maliyetleri düşüktür
 Büyük eksen aralıklarında güç ve hareket iletebilirler
 Ani yük büyümelerini iletmez, bu nedenle emniyet elemanı olarak çalışırlar
 Yağlama gerekmez
Dezavantajları:
 Çok yer kaplarlar ve yatak kuvvetleri oldukça büyük olabilir
 Dişli çarklara göre verimi biraz daha düşüktür
 Sarkmayı gidermek için genellikle gerdirme kasnağı kullanılır.
 Çalışma sıcaklığı sınırlıdır
22
2.3.2.6. Zincir Mekanizmaları
Zincir mekanizmalarında döndüren ve döndürülen elamanlar birer dişlidir. Bunların arasında
güç ve hareket, bunları kavrayan bir zincirin yardımı ile iletilir. [9]
Avantajları:
 Hem uzun hem de kısa eksenler arası mesafe için kullanılabilirler
 Küçük eksen mesafeleri ve büyük çevrim oranlarında bile kayma olmaz
 Ön gerilmeli montaj gerekmediğinden milde daha düşük radyal kuvvet oluştururlar
 Kayışlara göre güç iletim kapasitesi daha yüksektir
Dezavantajları:
 Maliyeti yüksektir
 Montajları çok dikkatli yapılmalıdır
 Düzgün çalışmaları için yağlama gereklidir
 Dişli çarklara göre verimi biraz düşüktür
 Mafsallardaki aşınma nedeni ile zincir hatvesi büyür ve zincirin çarktan atma tehlikesi
ortaya çıkar
2.3.2.7. Döner Tabla Mekanizmaları

20 tona kadar olan yükleri dinamik olarak endeksleme, sabit bölümlü ve maksimum dönme
momenti ile kompakt boyutlu ve hassas indeksli sürücü rotasyon hareketleri sağlamaktadır.
Döner tablalar, pozitif silindirik kam profili yoluyla bir dizin hareketini enerji tasarruflu ve üç
fazlı a.c. motorlarıyla sağlar. [10]
2.3.3. Fren Sistemleri

Hareket halindeki bir aracı yavaşlatmaya veya durdurmaya, duran bir aracın ise yerinde sabit
olarak kalmasını sağlamaya yarayan en önemli sisteme fren sistemi denir.
2.3.3.1 Mekanik Frenler

Bu tür fren sistemlerinde kuvvet mekanik bağlantılarla tekerleklere iletilerek aracın durması
sağlanır.
2.3.3.1.1 Tamburlu Frenler: Tamburlu frenlerde çalışma prensibi, hareketsiz bir yere
takılmış olan iki fren pabucu, dönen tamburun iç yüzüne bastırarak, istenen frenleme
kuvvetini sağlamakla gerçekleştirilmektedir.
2.3.3.1.2 Disk Frenler: Mekanik fren grubu içerisinde en çok kullanılan fren sistemidir.
Çok iyi soğuma özelliğine sahiptir. Bu sisteminin otoblokaj yani kilitlenme özelliği
bulunmamaktadır.
2.3.3.1.3 Konik Frenler: Kama etkisi sebebiyle bu tip frenler aynı büyüklükteki disk
frenlere göre daha fazla frenleme momentine sahiptir.
23
2.3.3.1.4 Pabuçlu Frenler: Bu tip frenleri hız trenlerinde, genel amaçlı endüstriyel
ekipmanlar ve pozisyonlama sistemlerde yaygın olarak görebiliriz.
2.3.3.1.5 Bantlı Frenler: Duran sisteme bağlı bant formundaki metal üzerine, sürtünme
malzemesi kaplanmış bir elemanın, dönen tambura bir ön gerilme uygulaması sonucu
frenleme işlevinin yerine getirildiği frenleme grubudur. Bu grup frenlerinin tasarımı oldukça
basit ve sağlamdır.
2.3.3.2 Hidrolik Frenler

Fren pedalı, kaldıraç prensibine göre çalışır ve pedala uygulanan küçük bir kuvvet fren
merkezine büyük bir kuvvet olarak iletilir. Pascal kanununa göre fren ana merkezi içinde
oluşan hidrolik kuvvet, fren hattı yoluyla tekerlek silindirlerinin her birine ulaşıp fren balatası
ve fren disk balatasında bir frenleme kuvveti oluşturur.
2.3.3.3 Havalı Frenler

Büyük hacimli araçlar için en yaygın kullanılan fren sistemi havalı fren sistemidir. Havalı
frenler, az bir kuvvetin uygulanması ile en iyi frenlemeyi sağlamak için tasarlanan frenleme
grubudur. [11]
24
2.4. Patentler
2.4.1. Patent-1
Patent Adı: Fairground Amusement Apparatus
Patent Yayın Numarası: GB2337944A
Patent Yayın Tarihi: 08.12.1999
Patent Yayın Sahibi: David Ward
Açıklama: Bir panayır biniş aparatı, bir boomun (16) yatay ve eğimli konumlar arasında
uzandığı ve indirilebildiği bir iskeleyi (11) içerir. Bir muylu (17), bom üzerinde yıldız
şeklindeki bir kol (18) düzenlemesini taşır ve her bir kol (18) bir diğer kolların (20) başka bir
yıldız düzenlemesini monte eder, her kol (20) bir grup koltuk takımını (21) taşır. Kolların
üzerinde bir mil ile ilgili kola (20) tutturulur. Her bir kolun (20) ve kolların (18) bir yıldız
düzeni ile, her bir koltuğun dönme hareketini üretmek için bağımsız olarak dönebilir ve
ayrıca, boom (16), bir sürüş sırasında koltuklar için bir dizi alternatif yol sağlamak üzere
döndürülebilir. [12]
Şekil 2. 4. Fuar Alanı Eğlence Aparatı
25
2.4.2. Patent-2
Patent Adı: Fairground Attraction Havinga A Heightwise Movable People Carrier

Patent Yayın Numarası: WO2006052132A1
Patent Yayın Sahibi: Hette Knijpstra
Açıklama: Bu buluşun düzenlemesi bir fuar ile ilgilidir. Zemin cazibesi, monte edilen bir kol
bir şaftın etrafında ve bir mil etrafında dönme hareketi çerçeve, en az bir kişi taşıyıcı kolun bir
ucunda askıya alınmış, kolu döndürmek için bir cihaz ve en az bir kişi taşıyıcısının
yükseklikte yer değiştirmesi için cihaz ve cihazı yer değiştiren kolun durma pozisyonunda
yönü yatağın ve yatağın desteklenmesi arasında çerçevenin kalan kısmı mevcut buluşun bir
düzenlemesinde buluş, tepe kısmı geriye doğru döndürülebilir. Çerçeve parçası, örneğin
yalancı bir ekseni kolun dönme ekseninin ve yer değiştirmenin tam olarak cihaz, tepenin
dönmesine neden olan bir sürücü içerebilir. Fuar alanı cazibesi için bir cihaz ile sağlanabilir.
fuarın çalışması sırasında yer değiştirme cihazını bloke etme yer çekimi ile çalışır. [13]
Şekil 2. 5. Bir Yüksekliğe İnsanları Taşıyan Fuar Alanı
26
2.4.3. Patent-3
Patent Adı: Mobile Amusement Ride

Patent Yayın Numarası: US4007926
Patent Yayın Sahibi: Herbert J.Ottoway
Açıklama: Kullanım sırasında aynı desteği taşıyan kamyon yatağındaki çökmüş bir durumda
taşınabilen bir eğlence yolculuğu; böyle bir sürüş, bir dikey destek kolonunun tepesinde bir
gimbal moda monte edilen, tahrik motorunun gimbal hareketlerine katılan büyük bir tekerleği
destekleyen ve tahrik eden bir ana tahrik motorunu kullanır. Gimbal tahrik motoru ayrıca
kolonun üst kısmına bitişik olarak monte edilir ve ana tahrik motorunun bir gimbal hareketine
neden olur, böylece büyük tekerlek eksenleri uzayda konik bir yüzey tanımlar ve büyük
tekerlekle yatay ve dikey bir pozisyon arasında hareket eder. İkinci pozisyonda kolonun
üstünde olmak. Yolcu koltukları, büyük tekerleğin çevresinden, ikincisinin ekseni dikey
olduğunda büyük tekerleklerin üstündekileri şekilde eksensel olarak desteklenir. [14]
Şekil 2. 6. Mobil Lunapark Sistemi
27
2.4.4. Patent-4
Patent Adı: Amusement Ride/2-Seat Design

Patent Yayın Numarası: US6606953B2
Patent Yayın Sahibi: John F.Mares
Açıklama: Önceden belirlenmiş bir yönde bir yol boyunca hareket etmek için uyarlanmış bir
şaryo ve dışardan araca iç içe ve yerleştirilmiş çok sayıda koltuk içeren bir roller coaster ride.
Koltuklar, hareket yönüne dik olarak uzanan bir uzunlamasına eksen etrafında 360 derece
dönme yeteneğine sahiptir. Koltuklar ayrıca, bir merkez kol tarafından aşağıya doğru bir
yönde ve bahsedilen hareket yönüne dik olarak ara parçadan ayrı olabilir. [15]
Şekil 2. 7. Lunapark Sistemi / 2'li Koltuk Tasarımı
28
2.4.5. Patent-5
Patent Adı: Amusement Ride/4-Seat Design

Patent Yayın Numarası: US5272984A
Patent Yayın Sahibi: Walter Bolliger
Açıklama: Eğlence yolculuğu en az bir koltuklu en az bir demiryolu boyunca hareket eden
bir bogie üzerinde pended koltuk, sınırlama için bir emniyet kemeri ile donatılmıştır. Koltukta
en az bir yolcu. Koltuk koşum ünitesi passen hapsetme bir sınırlama oluşturmak için şekilli
koşum gövdesi kapalı pozisyondayken yolcudan dördü uzuvların her biri ortaya çıkıyor. Ayrı
bir açıklık ile sınırlama, böylece passen ger, bacakları ile havada hiç hava almaz. [16]
Şekil 2. 8. Lunapark Sistemi/4'lü Koltuk Tasarımı
29
2.4.6. Patent-6
Patent Adı: TECHNO POWER AMUSEMENT RIDE/SEAT BELT APPARATUS

Patent Yayın Numarası: US4231616
Patent Sahibi: Mark C.Painter
Açıklama: Tek bir sabitleme serbest bırakma noktası, arka taraftaki bir bağlantı noktalarına
omuzlardan aşağı doğru uzanan yan omuzlara doğru bir çift omuz askısına sahip olan birleşik
omuz kemeri kucak kemeri sınırlaması içinde sağlanmıştır. Koltuğun karşıt tarafları ve
yanların arasından yolcuların kucağına doğru uzanan orta tokalı bir kemer bulunur. Omuz
kayışlarının uçları, karşılık gelen yan uçları üzerinde sağlanan sürtünme kılavuzları ile
ilgilidir ve tur askısının bitişik kısmındaki bir ara bağlantı noktasına, kordon tokası serbest
bırakıldığında omuz kayışlarının gevşemesine izin verecek şekilde birleştirilir ve toka
bağlandığında, bel kemeri uzunluğunun ayarlanabilirliği sağlanmaktadır. Buna ek olarak,
göğüs-yüksek omuz askısı ayarlayıcıları, kemer tokasının ayrıklığı, tamamlayıcı yardımcı
parçalarının, bu türden toka parçalarının ve omuz kayışlarının ve tur kayışının bitişik
bölümlerinin düzenli olarak istiflenmesi için, banttan çıkarılabilir şekilde ayrılabildiği
yardımcı bağlantılarla donatılmıştır. Yapılandırmalar, hızlı bir şekilde takılıp kullanımı için
hazırdır. [17]
Şekil 2. 9. Tekno Güç Lunapark Sistemi/Emniyet Kemeri Aparatı
30
2.4.7. Patent-7
Patent Adı: TECHNO POWER AMUSEMENT RIDE/SEAT BELT APPARATUS-2

Patent Yayın Numarası: US5529382A
Patent Sahibi: Alexander Burkat
Açıklama: Üç modda ates ve iki çiftin ince ayarlarına izin verir. Dönen elemanların,
arkasında ve arkasında bulunan bir çift yolcuların omuzları, önünde bulunan ikinci çift yolcu
tanımlanmıştır. Hassas ayarlamalar güvenceye izin verir. Küçük çocuklardan uzun boyluya
kadar değişen boylarda misafirler kilolu yetişkinler. Güvenlik, her bir kişiye rahatça uyuyor,
yaralanma riskini en aza indirirken, aynı zamanda bir gezinin temalı olduğu bir gösteri veya
manzara görüntüsü. Emniyet sistemi ayrıca çok güvenlidir; Yolcular ne zaman binişe biniş,
sınırlama hareket ettirilemez denge için yararlıdır. Yolcuları oturduktan sonra, kısıtlama
sadece yolcuya doğru aşağı çekilebilir. Sırasında Sürüş, kısıtlama kilitlenir ve yukarı veya
aşağı hareket edemez. Yolcular yolculuktan çıktığında, sadece koltuk yukarı ve yolcudan
uzaklaştırılmalıdır. Yeni kısıtlama sistemi iki çift dönme noktasına sahiptir. Hem üst hem de
alt sınırlama elemanlarının yakın oturması. Bu yapılandırma, üst elemanın üzerinde durmasını
sağlar. Yolcu omuz, böylece yolcuya net bir şekilde lateral sırasında kafa çarpma yüzeyi
gösterme ve sunma aracın çalkalanması. Alt elemanlar Yolcu karın, böylece uzunlamasına
hareketi önler Yolcunun alt gövde, yolcu tutmak uygun pozisyonda. [18]
Şekil 2. 10.Tekno Güç Lunapark Sistemi/Emniyet Kemeri Aparatı-2
31
3. PROJE PLANLAMASI
3.1. Organizasyon Şeması
Organizasyon şeması kuruluşların üst yönetimden başlayarak bir kuruluşta kimin kime bağlı
olarak çalıştığını gösterir, şematik görsel ifadelerdir. Organizasyon şemalarının
oluşturulmasında en önemli sorunlardan bir tanesi de, kişiler için pozisyon üretilerek yapılan
şemalardır. Organizasyon şemaları asla kişilere göre yapılmamalıdır. Organizasyon şemaları
hedefler, sistemler ve süreçler doğrultusunda oluşturulmalı, şemalardaki pozisyonlar için
doğru kişiler belirlenmelidir. Yani kişiye göre iş değil, işe göre kişi tercih edilmelidir. [19]
32
3.1.1. Görev Tanımları
3.1.1.1. Proje Yöneticisi: Bir projenin başından sonuna kadar olan süreci yöneten kişilere
verilen bir unvandır. Proje yöneticisi, proje üretimi sürecindeki her ayrıntıdan sorumludur.
Projede çalışacak ekipleri kurar, ekipler arasındaki koordinasyonu sağlar ve bir projenin
başarıyla tamamlanması için tüm sorumluluğu üzerine alabilecek beceriye sahiptir. [20]
3.1.1.2. Proje Tasarım Sorumlusu: Fiyat teklifi verme sürecinde, taslak projenin
hazırlanarak maliyetlendirme çalışmalarına destek vermek, projeyi müşteri taleplerine, geçmiş
tecrübelere, uluslararası güvenlik standartlarına uygun tasarlamak, malzeme kalitesini ve
imalat disiplinini buna uygun şekilde öngörmek, proje zaman planı hazırlamak, montaj
bitiminde gelen rapor ve geri bildirimler doğrultusunda projede gerekli revizyonları yapmak
gibi sorumlukları vardır.
3.1.1.1.1 Proje Teknik Ressam: Üretilecek veya inşa edilecek bir makine, bina, yapı veya
herhangi bir ürünün teknik çizimlerini yapar. Teknik çizimler için öncesinde gerekli ölçümleri
alarak bunları resim haline getirir. [21]
3.1.1.1.2 Proje Mekanik Tasarım Sorumlusu: Projelere göre gereksinimleri ve hedefleri
belirlemek, tanımlanan gereksinimler ve hedefler doğrultusunda mekanik ve yapısal tasarım
faaliyetlerini gerçekleştirmek, yapısal analizler ile doğrulamasını yapmak gibi görevleri
vardır.
3.1.1.3. Proje Planlama Uzmanı: Üretim planlama çalışmalarını yapmak, ihtiyaç
belirleme ve satın alma iş süreçlerini yürütür. Üretim süreci boyunca üretim, kalite, satınalma
ilişkilerini koordine eder. Piyasadaki rakip ürünleri teknik, özellik ve maliyet açısından analiz
etmek gibi görevleri vardır.
3.1.1.4. İş sağlığı ve güvenliği: Risk değerlendirmesi, ortam gözetimi, ilgili birimlerle

işbirliği, rehberlik ve eğitim gibi konularda uzman olan kişilerdir. İşyerinde yapılan çalışmalar
ve yapılacak değişikliklerle ilgili olarak kişisel koruyucu donanımların seçimi, temini,
kullanımı, bakımı, muhafazası ve test edilmesi konularının, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına
ve genel iş güvenliği kurallarına uygun olarak sürdürülmesini sağlamak için proje yöneticisine
önerilerde bulunmak. İş sağlığı ve güvenliği yönünden risk değerlendirmesi yapılmasıyla ilgili
çalışmalara ve uygulanmasına katılmak, risk değerlendirmesi sonucunda alınması gereken
sağlık ve güvenlik önlemleri konusunda proje yöneticisine önerilerde bulunmak ve takibini
yapmak gibi görevleri vardır. [22]
3.1.1.5. Proje Donanım koordinatörü: Donanımsal ihtiyaçlar doğrultusunda tasarım

koordinasyonuna, montajlarının koordine edilmesine ve test sonuçlarına göre analizlerin ve
gerekli iyileştirmelerin yapılmasından sorumludur.
3.1.1.5.1 Proje Satın alma sorumlusu: Satın alınacak girdileri Onaylı Tedarikçi
Listesindeki tedarikçilerden veya tedarikçilik şartlarını karşılama konusunda yeterli bulunmuş
tedarikçilerden yapar. Satın alma siparişlerini verir, siparişlerin takibini yapar. Satın alma
yapılabilecek muhtemel tedarikçileri belirler.
33
3.1.1.5.2 Proje Montaj sorumlusu: Belirlemiş olan üretim programına göre üretimin
eksiksiz ve en üst seviye kalitede üretimini sağlar, montaj bölümünde oluşan hata ve arızaları
fabrika müdürüne bildirerek verilecek talimatlara göre düzeltmeleri yapar.
3.1.1.6. Proje Satış Sorumlusu: Kendisine verilen müşterilerinin tüm elektronik güvenlik
ihtiyaçlarını net ve detaylı bir şekilde algılayıp, müşterilerine en uygun çözümü sunması için
görevlendirilir. Yurtdışı veya yurtiçi satın almalardan ve teknik ekibin iş durumunu hakkında
bilgileri alarak firma menfaatlerine uygun ödeme ve satış koşullarını müşteriye sunar.
Projelerde kullanılacak malzeme onayını verir. [23]
3.1.1.7. Lojistik Sorumlusu: Lojistik ve nakliye hizmetlerini planlar ve yürütür, göreve

gönderilen araçların görev süresince faal bulunmalarını sağlar. Lojistik nakliye hizmetlerinin
güvenli ve sorunsuz bir şekilde sağlanması için gerekli araçları zamanında temin edilmesini
sağlar. [24]
34
3.2. İş-Zaman Çizelgesi
Tablo 6. İş - Zaman Çizelgesi
35
3.3. Risk Yönetimi
Bir projenin içinde bulunduğu durumun gözden geçirilerek, projenin geleceği için risk teşkil
eden oluşumların tespit edilmesi ve bunların önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmasını
içeren işlemler sürecine Proje Risk Yönetimi denir. Proje risk yönetiminin hedefi potansiyel
fırsatları maksimize ederken potansiyel riskleri minimize etmektir.
3.3.1. Ana Süreçler
3.3.1.1 Risk yönetim planlama: proje veya faaliyet için risk yönetim etkinliklerine nasıl
yaklaşılacağı ve planlanacağına karar vermek.
3.3.1.2. Risk belirleme: olası hangi risklerin faaliyeti etkileyeceğini tanımlamak ve her birinin
özelliklerini belgelemek
3.3.1.3. Nitel risk çözümlemesi: Risklerin nitel değerlendirmesini yapmak ve faaliyet hedefleri
üzerindeki etkilerine öncelik vermek.
3.3.1.4. Nicel risk çözümlemesi : risklerin gerçekleşme olasılıkları ve etkilerini ölçme, hedefler
üzerindeki etkilerini tahmin etmek.
3.3.1.5. Riske tepki planlama: fırsatları geliştirecek, tehditleri azaltacak yöntem ve teknikleri
geliştirmek.
3.3.1.6.Risk izleme ve kontrol: Riskleri izleme, yeni riskleri tanımlama, risk azaltma planlarını
uygulama ve etkinliklerini faaliyet ömür döngüsü boyunca değerlendirmek. [25]
Tablo 7. Risk Tablosu
RİSK RİSK TÜRÜ AÇIKLAMA

Proje tamamlanmadan önce personelin
projeden ayrılması veya gerekli
Personel Kaybı(1) Proje
sebeplerden projeden çıkarılması
(Olasılık: Çok düşük, Etki: Çok ciddi )
Proje için gerekli donanımın zamanında

temin edilememesi
Donanım Gecikmesi(2) Proje
(Olasılık: Orta, Etki: Ciddi )
Proje planlamasındaki yanlışlık veya

takvimdeki eksiklikler
Yetersiz Planlama(3) Proje
(Olasılık: Yüksek, Etki: Az Önemli )
Belirlenen bütçeyi aşma durumu

Maliyet Hesabı(4) Finans (Olasılık: Yüksek, Etki: Az Önemli)
Sipariş verilen ürünlerinin hatalı, eksik

,yanlış gelmesi(Olasılık: Yüksek, Etki: Az
Sipariş(5) Proje ve Ürün Önemli )
36
Projenin kapsamı, karmaşıklığı
yeterince değerlendirilememiştir.
Proje Boyutunun Doğru Proje ve Ürün
Tahmin Edilememesi(6) (Olasılık: Çok Düşük, Etki: Az önemli )
Sipariş edilen ürünün miktarından

doğacak vergi sorunundan dolayı
Gümrük Sorunları(7) Yasal gümrüğe takılma
(Olasılık: Orta, Etki: Ciddi )

Proje hakkında materyale ulaşmada
oluşan zorluktan tasarım kısmına
Tasarım Gecikmesi(8) Proje
geçilememesi ve üretilecek proje
hakkında personelin çizimde zorlanması
(Olasılık: Düşük, Etki: Ciddi )
Projenin hazırlandığı dönemde dövizde
olabilecek dalgalanmalar
Kur Riski (9) Finans
(Olasılık: Yüksek, Etki: Çok Ciddi )
Sipariş geçilen ürünün belirtilen ve
hesaplanan süre içerisinde ulaşmaması
Ürün Tedariği (10) Lojistik
(Olasılık: Yüksek, Etki: Az önemli )
Sistemlerin çalışmaya başladığı andan
itibaren elde edilen torkun yetersiz
Kuvvet ve Gücün Donanımsal
kalması veya fazla olup sistemi
Sınırlandırılamaması (11)
kontrolden çıkarması
(Olasılık: Çok Düşük, Etki: Çok Ciddi )
Lojistik ve Nakliye hizmetlerini
planlama ve yürütmede yapılan
Taşıma(12) Lojistik
yanlışlıklar
(Olasılık: Çok Düşük, Etki: Az Önemli)
Nakliye için parçaların düzgün

paketlenmemesi veya yetersiz
Yanlış Paketleme(13) Proje
paketlenmesinden dolayı zarar görmesi
Tasarım esnasında gerekli

hesaplamaların emniyet sınırları içinde
Emniyetli Ürün Proje
yapılmaması veya kullanılan
Tasarımı(14)
malzemelerin yanlış seçilmesi
37
3.3.2. Risk Olasılığı ve Etkisi
Tablo 8. Risk Olasılığı ve Etkisi
Risk Olasılığı
Çok Yüksek
Yüksek 3,4,5,10 9
Orta 2,7
Düşük 8,9,14 1
Çok Düşük 6,12 11
Önemsiz Az Önemli Ciddi Çok Ciddi
Risk Etkisi
3.3.3. Alınacak Tedbirler ve B Planı
Tablo 9. Alınacak Tedbirler ve B planı
Risk Alınacak Tedbirler B planı
Ekibin birbirinin yedeği Ayrılan elemanın yerine yeni

Personel Kaybı (1) olacak şekilde seçilmesi bir eleman alınması
Alınan tedbirlere rağmen

problemin tekrar yaşanması
Sipariş verilen parçalar için
durumunda benzer ürünleri
tek bir yere bağlı kalmayıp
Donanım Gecikmesi (2) sipariş vererek, projeyi bu
alternatif seçenekler
ürünlere uygun bi şekilde
planlanır.
tekrar düzenlemek
Sipariş edilen ürünlerin yasal Ürünün gümrüğe takılması

prosedürlerin araştırılması, durumunda yakın
Gümrük Sorunları (7) ülke müşavirliğine piyasalardan elde
başvurulup ithalat ile ilgili edilebilecek benzer ürünlerin
bilgi alınıp gerekli geçici olarak kullanılması
yazışmalar yapılması
Finansal değerlendirme
Finansal durumlar yakından yapılıp, gerekli ürün
takip edilmeli , alımlarının yapılacağı başka
Kur Riski (9)
Maliyet hesapları daha ülkeler, satıcılar bulunup bu
detaylı yapılmalıdır. kişilerle irtibata geçilmelidir
Gerekli hesaplamalar daha

Kuvvet ve Gücün dikkatli ve ayrıntılı Acil kapama tuşu eklenebilir.
Sınırlandırılamaması (11) yapılmalıdır.
38
4. KAVRAMSAL TASARIM
4.1. Fonksiyon Ayrıştırma
 A Ekseni Fonksiyonu
 B Ekseni Fonksiyonu
 C Ekseni Fonksiyonu
 D Ekseni Fonksiyonu
 Koltuk Tasarımı Fonksiyonu
 Kilit Sistemleri Fonksiyonu
 Fren Sistemleri Fonksiyonu
4.2. Her Fonksiyon için Kavram/ Çözüm Geliştirme
Tasarlanan fonksiyonlarda kullanılan mekanizmalar daha önce anlatıldığı için, bu bölümde

sadece fonksiyonların çalışma prensipleri anlatılacaktır.
39
4.2.1. A Ekseni Mekanizmaları
4.2.1.1. Hidrolik Sistem Mekanizması
Şekil 4. 1. Hidrolik Sistem Mekanizması
Sistemin gövdesine ve tabana, bağlantı elemanları ile hidrolik silindirler monte edilir.
Hidrolik ünite içinde yer alan tank, motor, pompa gibi gerekli ekipmanlar ile silindirlere
basınçlı yağ gönderilir. Bunun sonucunda pistonlar aşağı veya yukarı hareket ederek gövdeyi
A ekseninde 70° açı ile yükseltip alçaltmayı sağlar.
40
4.2.1.2. Pnömatik Sistem Mekanizması
Şekil 4. 2. Pnömatik Sistem Mekanizması
Sistemin gövdesine ve tabana, bağlantı elemanları ile pnömatik silindirler monte edilir. Gaz
tankı, kompresör gibi gerekli ekipmanlar ile silindirlere basınçlı hava gönderilir. Bunun
sonucunda pistonlar ile gövdeyi A ekseninde 70° açı ile yükseltip alçaltmayı sağlar.
41
4.2.1.3. Dişli Çark Mekanizması
Şekil 4. 3. Dişli Çark Mekanizması
Sistemin gövdesine ve gövdeyi taşıyan ayak kısmına, bağlantı elemanları ile monte edilen
dişli çarklar ve bu dişli çarkları redüktör yardımıyla tahrik eden elektrik motoru ile gövdeyi A
ekseninde 70° açı ile yükseltip alçaltmayı sağlar.
42
4.2.2. B Ekseni Mekanizmaları
4.2.2.1. Helis Dişli Çark Mekanizması
Şekil 4. 4. Helis Dişli Çark Mekanizması
Alt gövdeye ve orta gövdeye, bağlantı elemanları ile monte edilen helis dişli çarklar elektrik
motoru ile tahrik edilir. Bu tahrik sonucunda sistem, uygun yataklama kullanılarak orta
gövdeden itibaren B ekseninde 360° dönmeye başlar. Elektrik motoruna redüktör bağlanması
ihtiyacı duyulursa, bu duruma göre parçaların montajı ayarlanabilir.
43
4.2.2.2. Zincir Dişli Mekanizması
Şekil 4. 5. Zincir Dişli Çark Mekanizması
Alt gövdeye ve orta gövdeye, bağlantı elemanları ile monte edilen 2 adet zincir dişlisi ve bu
zincir dişlilerini kavrayan zincir ile güç ve hareket iletimini sağlayan bir sistemdir. İki dişliyi
kavrayan zincir yardımıyla motordan gelen hareketin dişliler arasında aktarılması sağlanır. Bu
hareket aktarımı sonucunda sistem, uygun yataklama kullanılarak orta gövdeden itibaren B
ekseninde 360° dönmeye başlar. Elektrik motoruna redüktör bağlanması ihtiyacı duyulursa,
bu duruma göre parçaların montajı ayarlanabilir.
44
4.2.2.3. Gövdeyi Dıştan Saran Dişli Mekanizması
Şekil 4. 6. Gövdeyi Dıştan Saran Dişli Mekanizması
Orta gövdeyi dıştan saracak şekilde üretilip, bu gövdeye bağlantı elemanlarıyla dişli çark
monte edilir. Alt gövdeye de bağlantı elemanları yardımıyla elektrik motoru monte edilir ve
bu elektrik motoruna pinyon dişlisi bağlanır. Bu dişlilerin motor ile tahrik edilmesiyle
sistemin, uygun yataklama kullanılarak orta gövdeden itibaren B ekseni etrafında 360 °
dönmesi sağlanır. Elektrik motoruna redüktör bağlanması ihtiyacı duyulursa, bu duruma göre
parçaların montajı ayarlanabilir.
45
4.2.2.4. Kayış-Kasnak Mekanizması
Şekil 4. 7. Kayış- Kasnak Mekanizması
Alt gövdeye ve orta gövdeye, bağlantı elemanları ile monte edilen 2 adet ikili kasnak ve bu
kasnakları kavrayan 2 adet kayış ile güç ve hareket iletimini sağlayan bir sistemdir.
Kasnakları kavrayan kayışlar, motordan gelen hareketin kasnaklar arasında aktarılmasını
sağlar. Bu hareket aktarımı sonucunda sistem, orta gövdeden itibaren uygun yataklama
kullanılarak B ekseninde 360° dönmeye başlar. Elektrik motoruna redüktör bağlanması
ihtiyacı duyulursa, bu duruma göre parçaların montajı ayarlanabilir.
46
4.2.2.5. Planet Dişli Mekanizması
Şekil 4. 8. Planet Dişli Mekanizması
Alt gövdeye, bağlantı elemanları ile elektrik motoru monte edilir. Bu motor ile orta gövde
arasında bağlantıyı sağlayan planet dişli kutusu yerleştirilir. Planet dişli kutusunda birbirinden
farklı 5 adet dişli çark bulunur. Bu çarkların motor ile tahrik edilmesiyle sistem, orta
gövdeden itibaren uygun yataklama kullanılarak B ekseninde 360° dönmeye başlar. Elektrik
motoruna redüktör bağlanması ihtiyacı duyulursa, bu duruma göre parçaların montajı
ayarlanabilir.
47
4.2.3. C Ekseni Mekanizmaları
Şekil 4. 9. Helis Dişli Mekanizması
Üst gövdede bulunan kutu içerisine helis dişliler ve elektrik motoru bağlantı elemanları ile
monte edilir. Helis dişlilerinden biri, kolların bağlantılı olduğu mile sabitlenir ve bu mil birer
adet eksenel ve radyal bilyalı rulman ile yataklanır. Elektrik motoru ile dişliler tahrik edilerek
kollar C ekseni etrafında 360° dönmeye başlar
48
4.2.3.2. Zincir Dişli Mekanizması
Şekil 4. 10. Zincir Dişli Mekanizması
Üst gövdede bulunan kutu içerisine zincir dişliler ve elektrik motoru bağlantı elemanları ile
monte edilir. Zincir dişlilerinden biri, kolların bağlantılı olduğu mile sabitlenir ve bu mil birer
adet eksenel ve radyal bilyalı rulman ile yataklanır. Elektrik motoru ile dişlileri saran zincir
yardımıyla, dişliler tahrik edilerek kollar C ekseni etrafında 360° dönmeye başlar.
49
4.2.3.3. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması
Şekil 4. 11. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması
Üst gövdede bulunan kutu içerisine sonsuz vida dişlisi, karşılık dişlisi ve elektrik motoru
bağlantı elemanları ile monte edilir. Karşılık dişlisi, kolların bağlantılı olduğu mile sabitlenir
ve bu mil birer adet eksenel ve radyal bilyalı rulman ile yataklanır. Sonsuz vida dişlisi motor
ile beraber, karşılık dişlisine paralel şekilde monte edilir. Elektrik motoru ile dişliler tahrik
edilerek kollar C ekseni etrafında 360° dönmeye başlar.
50
4.2.3.4. Kayış- Kasnak Mekanizması
Şekil 4. 12. Kayış-Kasnak Mekanizması
Üst gövdede bulunan kutu içerisine 2 adet ikili kasnak, 2adet kayış ve elektrik motoru
bağlantı elemanları ile monte edilir. Kasnakların biri, kolların bağlantılı olduğu mile sabitlenir
ve bu mil birer adet eksenel ve radyal bilyalı rulman ile yataklanır. Kasnakları kavrayan
kayışlar, motordan gelen hareketin kasnaklara aktarılmasını sağlar. Bunun sonucunda kollar C
ekseni etrafında 360° dönmeye başlar.
51
Üst gövdede bulunan kutu içerisine elektrik motoru bağlantı elemanları ile kolların bağlantılı
olduğu mile eş merkezli olacak şekilde monte edilir. Planet dişli kutusu, kolların bağlantılı
olduğu mile ve motora bağanır. Bu mil birer adet eksenel ve radyal bilyalı rulman ile
yataklanır. Elektrik motoru ile dişliler tahrik edilerek kollar C ekseni etrafında 360° dönmeye
başlar.
52
4.2.4. D Ekseni Mekanizmaları
53
Şekil 4. 14. Helis Dişli Mekanizması
Dikey haldeki kol uzantısında bulunan yuvaya, eksenel rulman ve koltuğun gövdesine bağlı
mil monte edilir. Bu yuva içerisinde koltuğa bağlı mil rahat bir şekilde dönme hareketi
yapabilecek durumdadır. Dikey haldeki kol uzantısına redüktöre bağlı elektrik motoru monte
edilir ve bu redüktörün miline helis dişli bağlanır. Diğer helis dişli de koltuğa bağlı mile
monte edilir. Motordan gelen hareket sonucunda dişliler tahrik edilerek koltuk D ekseni
etrafında 360° dönüş yapabilmektedir.
54
Dikey haldeki kol uzantısında bulunan yuvaya, eksenel rulman ve koltuğun gövdesine bağlı
mil monte edilir. Dikey haldeki kol uzantısına redüktöre bağlı elektrik motoru monte edilir ve
bu redüktörün miline planet dişli kutusu bağlanır. Planet dişli kutusunun diğer girişine de
koltuğa bağlı olan mil takılır. Motordan gelen hareket sonucunda koltuk D ekseni etrafında
360° dönüş yapabilmektedir.
55
4.2.4.3. Döner Tabla Mekanizması
Şekil 4. 16. Döner Tabla Mekanizması
Dikey haldeki kol uzantısında bulunan mil üzerine, eksenel rulman ve koltuk monte edilir.
Koltuk rulman ile doğrudan bağlantılı olduğu için hareket kısıtlaması olmadan dönüş
yapabilmektedir. Kol uzantısında bulunan mil üzerine elektrik motoru ve bu motora bağlı
döner tabla montajlanır. Döner tabla içerisinde yer alan girintili dişe sahip mil motorun
etkisiyle dönmeye başlar. Bunun sonucunda tablanın altında bulunan çıkıntılar, milde bulunan
girintiler arasında sırasıyla dolaşarak koltuğu D ekseni etrafında 360° döndürür.
56
4.2.5. Koltuk Tasarımı
4.2.5.1 Pnömatik Sistem Mekanizması
Şekil 4. 17. Pnömatik Sistem Mekanizması
Koltuğun arkasındaki bölmenin içine ve koltuğun güvenlik elamanının miline pnömatik

silindir bağlantı elemanları ile bağlanır. Kompresör ile basınçlı hava silindire gönderilir.
Bunun sonucunda piston yukarı aşağı hareket ederek koltuğun güvenlik elemanı kapanıp
açılır. Güvenlik elemanının düzgün ve rahat hareketi için, koltuk içinde 4 adet radyal bilyalı
rulman ile yataklama yapılır.
57
4.2.5.2. Dişli Çark Mekanizması
Şekil 4. 18. Dişli Çark Mekanizması
Koltuğun güvenlik elemanına bağlı mil üzerinde bulunan dişli, motora bağlı pinyon dişli ile
döndürülür. Döndürülen dişli mile bağlı olduğu için motordan gelen hareket ile güvenlik
elemanı kapanıp açılır. Koltuğun içinden geçen mil 4 adet rulman ile yataklanır.
58
4.2.5.3. Kayış – Kasnak Mekanizması
Şekil 4. 19. Kayış - Kasnak Mekanizması
Koltuğun arkasındaki bölmenin içine elektrik motoru bağlantı elemanları ile monte edilir.
Kasnakların biri motorun miline, diğeri ise koltuğun güvenlik elemanının miline sabitlenir.
Kasnakları saran kayış ile motordan gelen hareket kasnaklara iletilir. Bunun sonucunda
koltuğun güvenlik elemanı açılıp kapanır. Güvenlik elemanının düzgün ve rahat hareketi için,
koltuk içinde 4 adet radyal bilyalı rulman ile yataklama yapılır.
59
4.2.5.4. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması
Şekil 4. 20. Sonsuz Vida ve Karşılık Dişlisi Mekanizması
Koltuğun güvenlik elemanına bağlı mile karşılık dişlisi monte edilir. Koltuğun arkasındaki
bölmenin içine elektrik motoru bağlantı elemanları ile monte edilir ve bu motorun miline
sonsuz vida takılır. Motordan gelen hareket ile dişliler tahrik edilir, bunun sonucunda
güvenlik elemanı açılıp kapanır. Güvenlik elemanının düzgün ve rahat hareketi için, koltuk
içinde 4 adet radyal bilyalı rulman ile yataklama yapılır.
60
4.2.6. Kilit Sistemleri
4.2.6.1. Yaylı Kilit Mekanizması
Şekil 4. 21. Yaylı Kilit Mekanizması
İki koltuk arasına yaylı kilit sistemi monte edilir. Kilit sisteminde bulunan topuz çekilir, yay
sıkıştırılarak kilit dili geri çekilmiş olur ve kilit açılır. Koltuk güvenliğinin ucunda bulunan
kilit yatağı, kilidin içine sokulur ve kilidi açık hale getirmek için çekilen topuz bırakılarak yay
kuvveti ile sistem tekrar kilitlenmiş olur. Topuz tekrar geri çekilene kadar sistem kilitli kalır.
Bu sistem insan gücüyle çalıştığı için, görevli tarafından koltuklar tek tek kilitlenir.
61
4.2.6.2. Dişli Kilit Mekanizması
Şekil 4. 22. Dişli Kilit Mekanizması
Koltuğun arkasındaki bölmeye küçük boyutlardaki elektrik motoru monte edilir. Bu motora
dişli çark takılır ve sabitlenir. Bu dişli çark, kremayere kaynaklanmış kilit sistemini ileri geri
hareket ettirir. Bu hareket sonucunda, koltuk güvenliğinin miline bağlı diğer büyük kilit
sisteminin dişleri ile küçük kilidin dişleri birleşmiş olur. Bu sayede sistem kilitlenir ve motor
ters yönde dönmediği sürece koltuk güvenliği kilitli kalır.
62
4.2.6.3. Gergi Kilit Mekanizması
Şekil 4. 23. Gergi Kilit Mekanizması
İki koltuk arasına gergi kilit sistemi monte edilir. Koltuk güvenliğinin ucunda bulunan kilit
yatağı kırmızı renkteki çubuğa takıldıktan sonra germe kolu aşağı indirilir. Bunun sonucunda
koltuk güvenliği sıkı bir şekilde kilitlenmiş olur. Kol tekrar yukarı kaldırılmadığı sürece kilitli
kalır. Bu sistem insan gücüyle çalıştığı için, görevli tarafından koltuklar tek tek kilitlenir.
63
4.2.6.4. Elektrikli Kilit Mekanizması
Şekil 4. 24. Elektrikli Kilit Mekanizması
İki koltuk arasına elektrikli kilit sistemi monte edilir. Sisteme elektrik verilerek veya
sistemdeki elektriği keserek kilit dili geri çekilir, kilit açılmış olur. Koltuk güvenliğinin
ucunda bulunan kilit yatağı, kilidin içine sokulur ve kilit dili serbest kalarak sistem tekrar
kilitlenmiş olur. Aksi işlem yapılana kadar sistem kilitli kalır. Bu sistem otomatik çalıştığı
için, görevli tarafından koltuklar tek tek kilitlenmesine gerek yoktur.
64
4.2.7. Fren Sistemleri
4.2.7.1. Konik Fren Mekanizması
Şekil 4. 25. Konik Fren Mekanizması
Konik yapısından dolayı az bir baskı kuvvetiyle daha çok frenleme momentine sahiptir.
65
4.2.7.2. Disk Fren Mekanizması
Şekil 4. 26. Disk Fren Mekanizması
Fren pedalına basılmasıyla, fren merkez silindirinden gelen basınçlı hidrolik sıvı, fren hidrolik
hortumuyla, kaliper üzerindeki bağlantı rekoruna gelir. Rekordan kaliper silindirinin içerisine
giren hidrolik yağ, silindirin içerisindeki pistonu ileri iter, pistonun ileri hareket etmesiyle
hemen önünde bulunan balata fren diskine bastırılır. Balatanın diske sürtünmesiyle sistem
yavaşlar ve durur.
66
4.2.7.3. Havalı Fren
Şekil 4. 27. Havalı Fren Mekanizması
Basınçlı hava, motora bağlı olarak çalışan kompresörde üretilir ve basınçlı hava tanklarına
gönderilir. Daha sonra basınç regülatöründe basıncı ayarlanır. Çok devreli koruma valfinden
çıkan hava, fren pedalına gelir. Fren pedalına basılma miktarına bağlı olarak basınçlı havayı
ayrı ayrı fren hatlarına gönderir. Basınçlı hava, diyaframlı fren silindirinde bir itme kuvveti
oluşturarak balataların kampanaya bastırılmasını sağlar. Bunun sonucunda sistem yavaşlar ve
durur.
67
4.3. Morfolojik Tablo
4.3.1. Fonksiyon İsimleri ve Sıralaması
A Ekseni (F1) ; Hidrolik sistem (S11), Pnömatik sistem (S12), Dişli çark sistemi (S13)
B Ekseni (F2) ; Helis dişli (S21), Zincir dişli (S22), Gövdeyi dıştan saran dişli (S23), Kayış
kasnak sistemi (S24), Planet dişli (S25)
C Ekseni (F3) ; Helis dişli (S31), Zincir dişli (S32), Sonsuz vida dişlisi (S33), Kayış kasnak
sistemi (S34), Planet dişli (S35)
D Ekseni (F4) ; Helis dişli (S41), Planet dişli (S42), Döner tabla (S43)
Koltuk tasarımı (F5) ; Pnömatik sistem (S51), Düz dişli çark sistemi (S52), Kayış kasnak
sistemi (S53), Sonsuz vida ve karşılık dişlisi (S54)
Kilit sistemleri (F6) ; Yaylı kilit(S61), Dişli otomatik kilit(S62), Gergi kilit (S63), Elektrikli
kilit (S64)
Fren sistemleri (F7) ; Konik fren (S71), Diskli fren (S72), Havalı fren (S73)
Tablo 10. Morfolojik Tablo
Çözüm
1 2 3 4 5
Fonksiyon
F1 S11 S12 S13
F2 S21 S22 S23 S24 S25
F3 S31 S32 S33 S34 S35
F4 S41 S42 S43
F5 S51 S52 S53 S54
F6 S61 S62 S63 S64
F7 S71 S72 S73
68
4.3.2. Konseptler
Tablo 11. Morfolojik Tabloda Konseptlerin Belirlenmesi
Çözüm
1 2 3 4 5
Fonksiyon
F1 S11 S12 S13
F2 S21 S22 S23 S24 S25
F3 S31 S32 S33 S34 S35
F4 S41 S42 S43
F5 S51 S52 S53 S54
F6 S61 S62 S63 S64
F7 S71 S72 S73
Tablo 12. Seçilen Konseptler
Konseptler Seçilen Konseptler

K1 S11, S22, S32, S43, S53, S62, S72,
K2 S12, S23, S34, S42, S52, S61, S71,
K3 S13, S21, S31, S41, S51, S63, S73,
K4 S11, S25, S31, S41, S52, S62, S72,
K5 S13, S24, S35, S43, S54, S63, S72,
K6 S12, S22, S34, S43, S53, S64, S71,
K7 S11, S21, S33, S42, S51, S64, S73,
Belirlediğimiz fonksiyonları mantıklı ve sistemin çalışmasına uygun bir şekilde birleştirerek 7

adet konsept belirledik. Belirli kriterleri göz önünde bulundurarak bu konseptler arasında en
iyi konsept seçilecektir.
69
4.4. Değerlendirme Kriterlerinin Belirlenmesi
4.4.1. Maliyet: Bir sistemi oluşturmak bir çok parça, motor, alet ve iş gücü gerekir. Maliyet
bu gerekliliklerin tümüne harcanan değerleri belirtir.
4.4.2. Koltuk Emniyeti: Koltuk emniyet sistemleri koltuğa oturacak kişinin kontrollü bir
şekilde sarsılması ve bedenen zarara uğramaması için alınmış güvenlik durumudur.
Merkezkaç kuvvetlerinden kaynaklı olarak kişilerin güvenliği en önemli kriterdir.
4.4.3. Sistem Emniyeti: Sistem dayanıklı, güvenilir ve sağlam parçalardan
oluşturulmalıdır. Bu sayede malzemesi gerilmelere dayanıklı, sıcak ve soğuk havalarda
verimin çok düşmemesi ve arızaya uğramamasını sağlayarak müşterileri fikren ve bedenen
güvende tutar.
4.4.4. Sistemin Yerden Kalkma Hızı: Bu aşama eğlenmeye gelen kişilere verilecek ilk
adrenalin aşılaması olduğu için hızı ve ivmesi çok önem taşımaktadır. Makinanın açılma hızı
ne kadar kontrollü ve hızlı olursa adrenalin tutkunlarını o kadar memnun eder
4.4.5. Sistem Gövdesinin Dönme Hızı: Eğlencenin 1. Basamağı sayılabilecek olan
sistemin gövdesinin dönmesi kişileri kontrollü bir şekilde korkutarak eğlendirmeyi amaçlar.
Gövdenin çok hızlı dönmesine gerek yoktur ve sistem kolları ve kişileri taşıdığı için hızının
kontrollü olması çok önem taşımaktadır.
4.4.6. Sistem Kollarının Dönme Hızı: Eğlencenin 2. Basamağı olan sistem kollarının
dönmesi en tehlikeli kısımlardan biridir. Merkezkaç kuvveti kişilere yükü en çok bu aşamada
bindirir ama adrenalin tutkunlarının beklentisini karşılamak için de hızlı olmalıdır. Hızın
emniyetli ve tatmin edici olması için hızının iyi ayarlanması gerekir.
4.4.7. Sistem Koltuklarının Dönme Hızı: Sistem koltukları salınım yaparak kişileri
kendi etraflarında döndürerek en temel eğlenceyi sunar. Kişinin 3 uzvun aynı anda
dönmesiyle oluşabilecek geçici rahatsızlıklarının önüne geçmek amacıyla kontrollü bir şekilde
artan bir hızla döndürülmesi gerekir.
4.4.8. Çalışma Alanı: Çalışma alanı bulunduğu eğlence merkezinde kapladığı alanı belirtir.
Sistem çok büyük olursa araziye sığdırılamayacağı için tercih edilmez. Gereğinden küçük
yapılırsa da yeterli adrenalini ve kârı azaltır. Bu sebeple sistemin kaplayacağı alan önem
taşımaktadır.
4.4.9. Yük Taşıma Kapasitesi: Sistemin taşıyabileceği maksimum insan ağırlığı çok fazla
olmamalıdır. Üretim sürecinde yapılan hesaplamalar belirli standartlar göz önünde
bulundurarak yapılır. Bu sınırlar aşıldığında birçok tehlikeye karşı önlem alınmış olsa bile
öngörülmez kazalara yol açabilir.
4.4.10. Tahrik Sistemi: Hareketli parçaların hareketini sağlayan onları kontrol edilmesini
sağlayan sistemledir. Tahrik sistemi gerekli boyutlarda ve hesaplanan miktarda enerji
harcamalıdır.
4.4.11. İvmelenme: Sistemdeki hızların oluşturduğu açısal ivme tehlikeye sebebiyet
verebilir. Oluşturulacak sistemin ağırlıkları, çapları önemlidir ve doğru hesaplanması gerekir.
70
4.4.12. Montaj Kolaylığı: Sistemin belirtilen yerde kolayca kurulumu önemlidir. Mümkün
olduğunca az parça kullanılması önem arz eder. Sistemin karışık olması ve parça sayısının
gereğinden fazla olması montaj sırasında hatalara sebebiyet verebilir.
4.4.13. Malzemelerin Ağırlığı: Kişilerin oluşturacağı yükle beraber malzemelerin ağırlığı
da önem teşkil eder. Sistemde gereksiz ağırlık yapabilecek parçalara izin verilmemelidir.
4.4.14. Kullandığı enerji: Oluşturulan sistemin temel amacı kâr yapmaktır. Eğer kullanılan
motorların ve sisteme dahil edilecek sistemlerin kullandığı enerji miktarı düzgün
hesaplanmazsa kârdan çok zarar ettirecektir.
71
4.5. Kriterlerinin Kıyaslanması ve Ağırlık Faktörü
Aşağıda ağırlık faktörlerinin tespiti için oluşturulan konseptlerin, belirlenen değerlendirme

kriterleri üzerinden ağırlık faktörleri tespit edilecektir. Seçilen değerlendirme kriterlerinin
ağırlık faktörlerinin hesaplanması Tablo 12’ de görüldüğü gibi hesaplanmıştır.
Tablo 13Kriterlerin Kıyaslanması ve Ağırlık Faktörü
Koltuklarının Dönme
Sistemin Gövdesinin
Sistemin Kollarının
Kullandığı Enerji
Montaj Kolaylığı
Koltuk Emniyeti
Sistemin Yerden
Sistem Emniyeti
Tahrik Sistemi
Kriterler
Çalışma Alanı
Malzemelerin
Kalkma Hızı
Yük Taşıma
Dönme Hızı
Dönme Hızı
İvmelenme
Kapasitesi
Sistemin
Ağırlığı
Maliyet
Hızı
Referans
Kriterleri
Maliyet - 1 1 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1
Koltuk Emniyeti 0 - 1 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
Sistem Emniyeti 0 0 - 0 0 0 0 0 1 0 0 0 0 0
Sistemin Yerden Kalkma

1 1 1 - 1 1 1 1 1 1 0 1 0 1
Hızı
Sistemin Gövdesinin Dönme

1 1 1 0 - 1 0 0 1 1 1 1 0 1
Hızı
Sistemin Kollarının Dönme

1 1 1 0 0 - 1 0 1 1 1 0 1 1
Hızı
Sistemin Koltuklarının
1 1 1 0 1 0 - 0 1 1 1 0 1 1
Dönme Hızı
Çalışma Alanı 1 1 1 0 1 1 1 - 1 1 0 1 0 1
Yük Taşıma Kapasitesi 0 0 0 0 0 0 0 0 - 1 1 1 0 1
Tahrik Sistemi 0 1 1 0 0 0 0 0 0 - 0 0 1 0
İvmelenme 0 1 1 1 0 0 0 1 0 1 - 0 1 1
Montaj Kolaylığı 1 1 1 0 0 1 1 0 0 1 1 - 0 1
Malzemelerin Ağırlığı 1 1 1 1 1 0 0 1 1 0 0 1 - 0
Kullandığı Enerji 0 1 1 0 0 0 0 0 0 1 0 0 1 -
TOPLAM = 92 7 11 12 2 4 4 4 3 9 11 6 5 5 9
11/92
12/92
11/92
AĞIRLIK FAKTÖRÜ
7/92
2/92
4/92
4/92
4/92
3/92
9/92
6/92
5/92
5/92
9/92
0.076
0.120
0.130
0.022
0.043
0.043
0.043
0.033
0.098
0.120
0.065
0.054
0.054
0.098
72
4.6. En İyi Konsept Seçimi
Tablo 14. En İyi Konsept Seçimi
KONSEPTLER
AĞIRLIK
KRİTERLER
FAKTÖRÜ
K1 K2 K3 K4 K5 K6 K7
Maliyet 0.076 1 1 2 3 1 4 2
Koltuk Emniyeti 0.120 2 1 4 1 2 1 1
Sistem Emniyeti 0.130 4 4 1 2 1 2 2

Sistemin Yerden
Kalkma Hızı 0.022 1 2 2 4 4 1 1
Sistemin
Gövdesinin Dönme 0.043 2 3 1 3 2 2 3
Hızı
Sistemin Kolların
Dönme Hızı 0.043 1 1 4 2 1 2 1
Sistemin
Koltuklarının 0.043 2 4 2 4 2 1 1
Dönme Hızı
Çalışma Alanı 0.033 3 3 3 1 1 1 2
Yük Taşıma
Kapasitesi 0.098 1 1 4 1 1 3 4
Tahrik Sistemi 0.120 4 2 1 4 3 1 1
İvmelenme 0.065 1 2 1 1 1 2 1
Montaj Kolaylığı 0.054 1 3 4 2 2 2 4
Malzeme Ağırlığı 0.054 2 1 3 4 1 1 1
Kullandığı Enerji 0.098 1 2 1 3 4 2 1
TOPLAM 1 KONSEPTLER
0.076 0.076 0.152 0.228 0.076 0.304 0.152

0.240 0.120 0.480 0.120 0.240 0.120 0.120
0.520 0.520 0.130 0.260 0.130 0.260 0.260
0.022 0.044 0.044 0.088 0.088 0.022 0.022
0.086 0.129 0.043 0.129 0.086 0.086 0.129
0.043 0.043 0.172 0.086 0.043 0.086 0.043
0.086 0.172 0.086 0.172 0.086 0.043 0.043
0.099 0.099 0.099 0.033 0.033 0.033 0.066
0.098 0.098 0.392 0.098 0.098 0.294 0.392
0.480 0.240 0.120 0.480 0.360 0.120 0.120
0.065 0.130 0.065 0.065 0.065 0.130 0.065
0.054 0.162 0.216 0.108 0.108 0.108 0.216
0.108 0.054 0.162 0.216 0.054 0.054 0.054
0.098 0.196 0.098 0.294 0.392 0.196 0.098
TOPLAM 2.075 2.083 2.259 2.377 1.859 1.856 1.780
73
Seçilen her konsept seçilen kriterlere göre puanlanmıştır. Her bir kriter için verilen puanlar, o
kriterin ağırlık faktörü ile çarpılmıştır. Her kriter için ortaya çıkan puanlar toplanarak her bir
konseptin puanı elde edilmiştir. Tablo’da Pugh (seçim) diyagramı görülmektedir. Yapılan
puanlama sonucunda KONSEPT 4 en iyi konsept olarak seçilmiştir.
74
Şekil 4. 28. En İyi Konsept Tasarımı
75
76
77
78
79
Şekil 4. 33.En İyi Konsept Tasarımı
80
81
82
83
84
5. TARTIŞMA VE SONUÇ
Bu raporda, tasarım öncesinde belirlenmiş olan ihtiyaç tanımına göre, projemizde istediğimiz özelliklerin
belirlendiği şartname oluşturulmuştur. Lunapark sisteminin önemli bileşenleri için alternatif çözümler
üretilmiş ve kararlaştırılmıştır. Bu projede Tekno Güç Lunapark Sistemi için yapılan literatür, patent
araştırmaları ve konsept seçimleri sonucu karar verilen kavramsal tasarımın katı modellemesi, SolidWorks
programı ile yapılmıştır. Belirlenen hedeflere ulaşmak için kriterler belirlenmiş ve en iyi konsepte
ulaşılmıştır. Kavramsal tasarım süreci, üretim ve detay tasarım süreçlerinde takip edilmesi gereken yolu
gösterecektir.
Bundan sonraki adım ise detay tasarım olacaktır. Bu sürece yaklaşım ise, kavramsal tasarım süreci gibi
olacaktır. Sistemin fonksiyonlar ayrı ayrı incelenecek ve detaylandırılacaktır. Bu süreçte her bir bileşenin
birbiriyle uyumu ise göz önünde bulundurulmak zorundadır.
Teknik şartname bünyesinde bulunan maddeler de değerlendirilerek Tekno Güç için eksik veriler
tamamlanarak bu veriler ışığında matematiksel model oluşturulacaktır. Elde edilen çözüm ve sonuçlarla
bileşenler tam olarak boyutlandırılacak ve cıvata, motor, sürücü vs. gibi standartlar uyarınca seçilecektir. Bu
süreci takiben katı model oluşturulacaktır. Yapılan tasarım sonucu elde edilen veriler düzenlenerek üretim
için uygun olup olmayacağına karar verilecektir.
85
KAYNAKÇA
[1] http://tekinlunapark.com/power-surge/
[2] https://www.zamperla.com/products/power-surge/
[3] http://www.joylands.com.au/products/power-surge/
[4] http://www.elkmotor.com.tr/elkmotor-tanim.aspx#um
[5] http://www.elektrikrehberiniz.com/hidrolik/hidrolik-nedir-hidrolik-sistem-12789/
[6] https://proente.com/pnomatik-sistem-nedir/
[7] http://www.muhendislikbilgileri.com/?pnum=160&pt=YS1
[8] https://www.maktoloji.com/2018/10/planet-disli-sistemleri-nasl-calsr.html
[9] https://slideplayer.biz.tr/slide/13361547/
[10] http://www.cava.com.tr/doner-tablalar.asp
[11] https://www.muhendisbeyinler.net/fren-sistemleri-ve-cesitleri/
[12] https://patents.google.com/patent/GB2337944A/
[13] https://patents.google.com/patent/WO2006052132A1/
[14] https://patents.google.com/patent/US4007926A/
[15] https://patents.google.com/patent/US6606953B2/
[19] http://bertankaya.net/2015/09/sirketlerde-organizasyon-semasi-nasil-olusturulmali/
[20] https://www.kariyer.net/pozisyonlar/proje+yoneticisi+yonetmeni
[21] https://www.neyapar.net/teknik-ressam-ne-yapar/
[22] https://www.yorumakademi.com/30/65
[23] https://www.pydem.com/Uygulamalar/gorev-tanimlari
[24] https://www.bolgegundem.com/lojistik-operasyon-sorumlusu-meslegi-nedir-nasil-olunur-232464h.htm
[25] http://gazi.edu.tr/posts/download?id=153625
86

Techno - Power (Cok - Iyi)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Techno - Power (Cok - Iyi)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

T.C.

SÜLEYMAN DEMİREL ÜNİVERSİTESİ

Mühendislik Tasarımı I Dersi Projesi

Proje Adı: TECHNO POWER Lunapark Sistemi Tasarımı

Dersin Öğretim Üyesi: Doç. Dr. Ergin KILIÇ

Sınıf: 2. Öğretim B Şubesi

Oktay MUTLU 1421014112 oktaymutlu93@gmail.com 534 385 5658

Şekil 4. 1. Hidrolik Sistem Mekanizması .............................................................................................. 40

1.2. Mühendislik/Teknik/Ürün Şartnamesi ya da Başarı Ölçütleri

1.2.2. Kullanım Şartları

Tablo 1. Tekno Güç Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri

Güvenli Alan 20mx20m

Fren Sistemleri Bütün Eksenler

Sistemin Oluştuğu Parça Sayısı (bağlantı,

A.eksen-B. eksen arasındaki mesafe 2.3m

B.eksen-C. eksen arasındaki mesafe 7.7m

C.eksen-D. eksen arasındaki mesafe 5.5m

D Ekseni 120 °/s

B Ekseni 0,028 rad/s2

D Ekseni 0,70 rad/s2

Çalışma sıcaklığı +5°C - +50°C

Tutturma Bağlantısı Zemin(beton)

1.2.5. Ambalaj Ürün Ekipmanı

1.2.6. Kalite, Garanti, Eğitim, Belgelendirme USM ile ilgili bilgiler

 Lunaparklarda mühendis istihdamı zorunludur

 Bulundukları sınırlar dikkate alınarak İlçe Belediyeleri ve Büyükşehir Belediyeleri

 Gezici lunaparklar her kurulumda tekrar denetlenmelidir.

 Belli zamanlarda ve genellikle küçük yerleşim yerlerinde kurulan panayır alanlarında

2.2. Ticari Ürünler

2.2.1. Techno Power

Tablo 2. Techno Power Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri

Yapılış: Dorseli Model

Montaj Süresi: 4 İşçi / 2 gün

Şekil 2. 1. Techno Power [1]

Kategori : Thrill rides

Şekil 2. 2. Power Surge Rides

Tablo 4. Power Surge Lunapark Sistemi Teknik Özellikleri

Kategori : Thrill rides

Şekil 2. 3. Power Surge

Tablo 5. Ticari Ürünlerin Kıyaslanması

Techno Power Power Surge Rides Power Surge

Bu ürünlerin karşılaştırılması sonucu yükseklik, genişlik, uzunluk özellikleri göz önüne

2.3.1. Tahrik Sistemleri

2.3.1.1. Elektrik ile Tahrik

2.3.1.1.2. Senkron Elektrik Motorları

2.3.1.1.3. Doğru Akım Elektrik Motorları (D.C. Motor)

2.3.1.1.5. Step Motorlar

2.3.1.2. Akışkan ile tahrik

2.3.1.2.1. Hidrolik sistemler

Hidrolik sistemler, sıkıştırılamaz özellikteki akışkanların kullanıldığı ve elde edilen basınçlı

 Sıcaklığa karşı duyarlıdır

2.3.2. Güç ve Hareket İletimi Elemanları

2.3.2.1. Helis Dişli Çarklar

2.3.2.3. Planet Dişliler

2.3.2.5. Kayış – Kasnak Mekanizmaları

2.3.2.7. Döner Tabla Mekanizmaları

2.3.3. Fren Sistemleri

2.3.3.1 Mekanik Frenler

2.3.3.2 Hidrolik Frenler

2.3.3.3 Havalı Frenler

Patent Yayın Numarası: GB2337944A

Patent Yayın Tarihi: 08.12.1999

Patent Yayın Sahibi: David Ward