Professional Documents
Culture Documents
تلخيص مادة قانون الشغل PDF
تلخيص مادة قانون الشغل PDF
أ" س دم رط " ، Kأي وم و ) Dد ا ل ت ا& 1ر ،ھو د ) G /ق
ر' أ د ا طر ن ن ل ا1Zر و #ون دا Iر ، Bو #ن +1ل ھذه ا ; رة 4ي ن ا طر ن
إ ء د ا ل Jراد Dا ;ردة ،دون أ%ل 1+ط ر ودون ط ) Dو ض.
ت ا& 1ر ل دا أ #م
زات : / 1 ل ،ا& ا D دا ت ا& 1ر أ #م ل دا رب
ل. دا #ل ظر ا 1ف دة ا& 1ر دة رة ا& 1ر او ا %ر
ددة ا دة #ون دة ا& 1ر D لIرا )دا "
ھ م طر وأ " ر -+- -أ
" 1د ن۔ " ر و /ف -
) ل. " 15 -و
دد ا دة # + ،ن أن %وز دة ا& 1ر ل دا أ إذا #ن
دة ل ن 6 ) ود ا ر " أ& )دى أ" و ن ل -و وا دا ن #ل ا" وع
أ ر
ر. دة ;وق 6أ ) ود ا ر " ر وا د -
دد أ ل ن ا دة ا ذ#ورة ا ظ م ا دا1 أو % ل او ا ; دا و #ن ا ص
" ;.
#ن %د د دة ا& 1ر رة وا دة ط. #
د د ا%4ر +1ل رة ا& 1ر
%د أن ا رع ا ر م ر ا ا&%ر ا ;روض %+ر +1 ،ل رة ن +1ل ا /وص ا و
ا وا د ا ) ا ظ ) د ا ل ،و د دم و%ود ا ; ق ن ا& 1ر ،ا& أ & Dد
ل ا رام ا د ا4د ا رر و ،او ذ ك ا ا طر ن د د ا%4ر % ،د أ # Dون
د و%ودھ / 1 ،إذا م #ن ھ ك ا ; ق ن ا طر ن ، ا /وص Dا& ; ا %
ا) ل"ر Dا) د أن ا +ظ أن ا%4ر ا دد ; Jق ا&راد ن ذ ا دا ھو ا ذي
أ%ر آ1ر )د ا ء ا ; رة . دام ا طر ن م / ا B
ت ا& 1ر ل دا و') ا4طراف
ل Dم 13ن دو ا ص د ا ل ت ا& 1ر وط #ون 4ي ن ا طر ن
ا J DBراد Dا ;ردة دون أ "ؤو ودون إ1ط ر.
Dأ د ا 4ل # +ن إ ء رة ا& 1ر ،ا& )د ا ل ا& ا Dاذا ' ا %4ر ا" و
ن م ر #ب 1ط= "%م : ا %ا1:ط ر ا
وم او ا&" وع او 15و -و ن ل ا& ء اذا #ن ا%ره
ر ' أ%ره أ م إذا #ن --
D Dا&" ; دة ن ا%ل ا&1ط ر & ل د Dن 8أ م. -واذا م /ل ا %4ر ن
ء رة ا& 1ر ا
%ر ا ذي ' ل د Dو D %إ1ط ر ء د،Dود د رة ا& 1ر
ص Dم 13ن دو ا ل. ا& ل و ق ا ل أ" و
ددة م و ، Bدة Iر ا اذا ا ت دة ا& 1ر دون ا )دول ن ا ) د ،أ G /ا ) د
Iرذك ن ، D +1و ر ب ا& %ر ا #ن ا "ب ،وا%4ر ا ذي " Dإ ;ق ا طر ن
ا " ت.
دد ا دة ل دا : -
: ا #ل ا دد ا دة لا دا &ت إ رام ل إط ر دو ا ر رع ا دد ا
ن % م #ن ا و ف د ا ل ھذا ا 14ر ، وف إ +ل أ %ر ل أ %ر آ1ر -
م 32ن دو ا ل. ا':راب و &ت و ف د ل ا %4ر /ت
" و /ف و د /ر #ون ث د طول ھذه ا دة ا ا&1رى و 1ف دة ا و ف ن
ط ') أ م.
)ض ا ; رات ن ا " ا%4راء جا و و د ازد د ط ا و ; #ؤ -
جإ B "1ر دا1ل ا ؤ"" ن ،ا " ب و وع دث ، +-او دوث ' ن ادى ا إ'
ج ز دة ا :ج +- ، ث وج ) ن ھؤ&ء &+/ح م ا ، D +او ازد د ا ط ب
)ض ا& " واI4ط /ل ا ء زداد ا ط ب
و" ل ذا ط ) اذا #ن ا -
و و او ؤ"" %د دة دا1ل ا G -
وج %د د &ول رة. -اط+ق
%د د رة و دة ،و G /ا ) د )د و م ا رام د ا ل ھذه ا &ت دة أ /ھ "
ذ ك . %ا &ت Iر دد ا دة.
دد ا دة لIر دا : - -
د دد ا دة و د Iر دد ا دة ،أھم " م ) ود ا ل وذ ك 4ن ) ر "م دا لإ
أ #م د ا ل دد ا دة "ت ھ أ #م د ا ل Iر دد ا دة ،ا دو ن +1ل ا د ن
16و 17ا رت ا/4ل ھو د ا ل Iر دد ا دة .
" ل ا /ر و& =%إ ا ) د ا دد ا دة إ& إ" -ءا أي ا &ت ا&" B -ا وردت
تا B ط & ر ا ) د ا دد ا دة إ " وى ا ) د Iر دد ا دة ن ث ا '
إ .DB ا ررة ا %4ر
دد د ا ل Iر دد ا دة ھو ا ) د ا ذي م دد د Dن ل ا4طراف #س د ا ل
ددة ا ) ود ظل Iر ا دة ،ھ#ذا 1رج ا &ت ا /ورة ) د ا ل ا دد ا دة Jن
ا دة وھذا /ت Dا دة 16ن دو ا ل.
دد ا دة لIر د /ور
دد ا دة ھ : ل د &ت ن +1ل
; ق ا4طراف. دد د D ل م د .1
روع ) ن . ل م ر ط %Jز د .2
. ل س Dط .و" د .3
إط ره ا %4ر -#4ر ن " ل لا د .4
.D دد ا دة " وا ت دون %د د .ا" رار ا 14ر ل د .5
.D دد ا دة " و%دد رة وا دة .ا" رار ا %4ر ل د .6
ر دون إ .DB )د ا ' ء 18 د ا درج ن أ%ل ا:د ج ا .7
ل ا ; "K %ر دون إ " ل ا %ر ) ،د ا ' ء ا دة ا /وى ل دا .8
ل ا ;ردي دا أطراف
ل #ن ا %4ر ن % د د أطراف +ا و د ا /ط ت د ر/ت ا دو
أ1رى. ل ن% وا
ا %4ر
ر ت دو ا ل ا& %ر ا دة 6ا ; رة ا4و = ) " Dد أ %را #ل 1ص ا زم ذل طD
ل أ%ر ،ا #ن و Dأو طر أدا/ # " DBت ن ل وا د او دة ت ) ا
#ل 1ص ر ط ر ا4و إ أن أ #م ھذا ا ون "ري ا دة ا4و ن ا دو
; ذه وط ) ا%4ر ا رر Dو ; #أدا ،DBوأ #ن وع ا و ا ) د ا ل أ #ت طر
ل و ؤدي D \ "ن ا ;ذ ا ) د دا " 1و J Dن ا %4ر ھو #ل 1ص ط ) ذ#ر أو أ -
ل ء أ%ر. ت ) /1
#ت او %ر ،و أو زرا أو ذھ و ظل ا %4ر #ذ ك ،أ #ن وع ا ط ا ذي ؤد ' D
در D %دا1ل ا و د را او " 1د او " +ط .
أن و&، ره ان ا 1ص ا& ري & #ن أن #ون أ %را و ان #ن " ط .أن ) د
ل ا ؤ ت. م ; ذ ا ل ا ;ق Dن طرف أ%را DBإط ر و ا
ل & ;رق ن 1ف ا%4راء ،رIم %ءت وى % ا ) وم %ءت ا دو و
) ق =داء ا%4ر ،ث ' ا& %ر ز ن ھؤ&ء ص ،وا Dا دة 363
ا 4ل . ن أن ا " 1دم ' أ%ره رة ا ر أ%ر Dر ن ا ر،
ا /در 29د %ر 2004وا ذي ز ث أ%ل ا1:ط ر ن ا4طر %ء Dا صا ظ و#ذا
م و ن ا " 1د ن وا ) ل ) ا& %ر :إط ر أو ل أو " 1دم(. و ن
ل ا
ل د ل وھو ا طرف ا ل %ر و ر ط+ D D اذا #ن ا& %ر /1ذا ط ) J ،ن ا
و أو او ؤ"" #دو أو % #ون /1ط ) أو ) و ا ر " ،واء #ن
ل ن +1ل ا دة 6 أو ) و و د ر ت ا دو ا # / 1 /1ر #او ) %او
" =%ر 1د ت 1ص ذا وا د # +ل 1ص ط ) او ا ري / 1او و " )د
ل ر+% ط ق ر .ا ل "واء #ن ا أو أ-#ر ر ط أن #ون ا ط ا ذي ر" Dد1ل
" ر ا و&ت ر او ا %أو / 1 /1وذو إ م وا د ا ) أو ا رأة واط
وإدار ".
ل ھو ا طرف ا ل %ر ،ا زم =داء ا%4ر وا رام ا ' ت ا ) وم Jن ا و
ا و ،و -ل D ;/ا 1ص ا ط ) او ا& ري وذ ك "ب وع ا و # ،ن ر& " B
زا Dو "ؤو& " ط ق ا ل و ا طق ل #ن إ& أن #ون /1ط ) -ل ا
ره ا ك و" Bل ا :ج. ھذا ا 14ر ھو ا طرف ا ) د ن ل "نا
ر ھذا ا 14ر ل +م و و س 1ص ا " ق Jن ا& %ر ظل ر ط وط
ن ا %4ر ا )+ ا دة 19ن دو ا ل & # ،ؤ-ر " ب ا /وص
Dن ل ا آ1ر او ن د إ أ1رى. وا و
ل ود ا و و ر ا ر#ز ا أ-ر
ل و ر ا ر#ز ا دة ا" رار ود ا ل د ا دة 19 /ت ھذه ا دو
#ل إرادي أو #ل Iر إرادي . و "واء أو ا ط ) ا و
;# ل %د د وھ إ دى ا ' ت ا لا دم و ر ا ر#ز ا و ھو ا" دال ا
ر "واء " ب ارث أو .أو إد ج أو ا دو ; د طرد ا %4ر # ; #ت ط ) ھذا ا
ن ا%4راء ر Kھذا ا ر ظل B 1وJ //ن . %ا ) ود ا #ت " ر ا ;)ول
ا وق وا& زا ت ا Bن ل & ؤ-ر ل ا %د د أي أن ر ا ر#ز ا و وا
;ظ م " Bر ا& زات ا ' و # وق ا%4راء د ا ل ث أن #
لا" ق ا " #وھ .ا
(. ل -ا )ط ا " و ا ؤدى ) ق %4ور -ا )و ' ت ن ا ;/ل ن ا /1
ط ا%4راء # ل ل ا %د د ق ا دا ل .ا ا" رار #رب
ل ا د م #رط دم ا " ا /وص Dا ) د أي ا وق وا& زات ا #ت
ل# روع و س ر ط دا ل4 ا رام ا روط ا / 1ا& ; ا '
و D ل ا %د د ن ) Dد ل روط وظروف ا ) د .ا%4راء ا" دا إ " ط Dا ظ أن ا
#ل ا ذي راه " ط و#ذا ' ن ا" رار إ دة ظ م ا و أو ر ط )
إذا #ن ا )د ل %وھر و #ن رط أ& ) رض ھذا ا )د ل .وق ا%4راء ا " #و
' ون %ب أن #ون وا ا %4ر ) J#ص ا%4ر أو ل ا %4ر ن د إ أ1رى أو ر
ا ل #ل 'ر G /ا %4ر( أ ا )د +ت Iر ا %وھر & ط ب وا ا %4ر # ،طل #ل
ل ا /4وا %د د ' )دم ا" رار د ا ل .ا %4ر د ر ا ر#ز ا;ق نا
و . ا و
ل ا ;ردي )دا ا ) /ر ا" "4
زم ل وأ%ر ا م / D زم ا %4ر ل ل ا" "4 دا -ل /ر
%ر. ل د )D ا
أداء ا ) ل
ا دى ا ؤ"" ت أن اداء ا ) ل ن طرف ا %4ر & د ان #ون /1و ا 1ر و "ن
-ل /را ن /ر د ا ل. ر.ا ل ا )' 1
او& :ا ط .ا 4 /1داء ا ) ل
ء ل ا %4ر د م ل / 1وان ا 1د D ل ن '. دا زم ا %4ر
/ت Dدو ا ل ن +1ل ا دة 6 ذا ا& %ر ،ط ؤھ+ت و ;#ءات /1
; ذ ا ل او ا&" ) = %ر أ1ر أدا ، DBو د و # & D J Dن %ر أن ب I Dره
1ص Dا ا %4ر ان ) د ; ذ م = #د ھذا ا ' ن +1ل ا ;/ل 736ا ذي رم
ا %4ر ا م ) ل . /1 ;/ ا1ر ،ل %ب
ا )و ض ا " ق ن ا )ط ا " و
" ق ا %4ر ا " ; د ن ط " و ) ،و ' ) دل #ن ; رض أن ' ه و ظل " را
،و %ب أن ؤدي ذ ك ا )و ض Dا د أو ا ) " وى ا&%ر او ،Dأ
%+ر +1ل أ%ل & )دى ا وم ا " ق دا ا )ط ا " و .
' ا&%راء واذا ا رن ا ) .ط ا " و +Iق #أو %ز Bؤ"" % ،ب أن
ا ل 'وھ ) دل دة ا+I:ق ،أ #ت ا دة ا )و ' ن ا )ط ا " و ا ؤدى
م. ر Kا&+Iق #و أ م وا
و و -ل 1ط= "%م ار D #ا %4ر ودون د ا ل 4ي " ب ن ا "4ب ،و ا اذا ا
ان #ون ھذا ا& %ر د ا" ; د ن أ%راء ن ط " Dوا دة أو " ن ،ق Dان ط ب )طل
ا ء ا ل و .D ،و )ود ھذا ا )و ض ا ذوي و D م " ;د ا"و ا
أداء ا%4ر
د ر ل، %ر واZن " طرق إ أداء ا%4ر " طر إ أداء ا ) ل "
ل ا ذي ؤد D ق طر J ، Dن ا%4ر #ل ا ل ن ا ) ود ا د و د ا زا ت
ل Dدام ا4ول ل & #ن Dا قا . ا %4ر اط ر ن ا ) - ،ل ا زا
ؤدي ا ) ل ا ط وب D
أو& ) :ر ف ا%4ر
%ر ا )ر ف ا%4ر #ن #ن ا ول أ Dھو " #ل د1ل ا ذ م طرق ا رع ا ر
Dو; # ل ;" Dاو Iره B #ب ظ ر ) Dل و " " Dو ) ر ا%4ر "واء أداه ا
دد و ؤدي . ط ق Dاو ا طر ا #ن و Dأو ا " ا
ق ا%4ر :روط ا" -
& " ق ا& %ر ا%ره ا& و ر رط ن :
ل وا& %ر : ل G /نا د م .1رط
ن #ل ب ،و J Dن ا ) د 1 وم / ن ا4ر #ن رام د ا ل ط ب %و
;ق ، Dو و م ) ل ا ط وب إذا #ن ط +أو ل ] ط ل Jن ا %4ر & " ق ا&%ر ا
د ره ،دون أن ' ء #ل ا " ط #ل Dھو )و ض ) دل أداه ن ل ،و #ون و
ا%4ر. '; ا رع ا -ت ذا ا )و ض ;/ا&%ر ،ودون أن .
:D ) ل ا ;ق م ا %4ر .2رط
ل ا%4ر اداء ا ) ل وان دم أداء ا %4ر ) ل ا و#ول Dوا ذي د1ل ' ن ا ) D/ / 1ر ان
رر D /ن ا ) ل ) #ر "ؤو& ن اھ Dو /ره و دم ا ط Dذ ك ن 1ط= "%
ا ط ) أن ا" ق ا%4ر " و%ب أداء ا ) ل إ& إذا #ن دم ا4داء & )ود %ر وا ا طرف
ل أو ا ظروف 1ر %ن ارادة ا طر ن #وة ا ھرة &ن ا م أن ' .ا& %ر ;" Dرھن ا
.D ا رة
اM < : R
او ط+ H1* QAم C( 345دو ا ل ا( 2ق ا > ( 2 C1,ا وط+ د اM
6ا ا % %وإذا U P( 1ورة ( ا ة ا TMم ا 2 *$ !I 1
ه و =,ا $ف ا 6ري H2ا $وط+ ) ھ ا ا 0Aاع V,ن ا ق وT , 2
QA
ددة إذا و%دت )ر ; او أ") ر د د ا%4ر J و د - DفJ 733ن ا #
ار ' ھ . ا ر'ت ا ) د ن أ
%ر : ; وم ا د ا4د
" رة %ر وا ذي ' ن %راء ذوي ا د1ل ا ') ف درة راB اد ا " ھو ا
ا&ق وا&ج و#ذا طور ا و ا طور " وى ا&") ر وا " ھ
" ب ا&%ر را ) ; # :
"ب ا&%ر ز ن أي "ب " ت ا ) ل ،أو ط) "ب ا& ج ،أو ا . %ن ا طر ن
-ن ) ن و #ون ا%رھ ھو ا ج و داث ) ل .ا %ره ا ز ن وا ط) =#ن ;ق ا
ا%ر ل أ%ره ا و ا -ت وإذا أراد ا& %ر ز دة ا ج ا و دات D # Jذ ك و /ل
زاBد.
# : " 1و ت ا%4ر
ل ن ا ) ل ا ذي وم Dأ أن #ون أ%را د او ا%را ه ا& %ر # ان ا%4ر ا ذي
ا #ن وع ا ؤ"" أو ط ) ا ر ا ) \ ن ا ود ؤدي -ا%4ر ا دي :ھو
ا ؤداة .
ذ ك ا& ا Dم %ري ا )رف ا ن وا و&ت ا -ا&%ر ا ) :رة ن واBد
أن #ون إ' ا %ب ل ب أ Dإذا و%د آ1ر ;#ط )د # )Bون ا%4ر
%زء ن ا%4ر ا%4ر ا " "4ا دي و #ون ذ ك )ض ا&%راء #رة ا ذ ن /ون
#4 #ل أو ا :واء و %=#راء ا ط م وا ; دق وا ھ وا راس وأ%راء ا ؤ"" ت ا %ا ذ ن
. ا "#ن %=#ر /ون
أ -ا%4ر ا" "4
اي ا Dا%4ر ا ذي & ل ن ا د ا&د /1وم Dا زا ا': /د Dا&%ر ا&%
ا و .
ت ا%4ر او ب -ا زا ا':
%ر ا " "4و ظ ر أھ ھذه ا& زات ن +1ل )ر Gا%:راء ا زات ا' -#را
رھ ' ن ا%4ر د ا " ب )ض ا4داءات وا )و ' ت وھ ا واع : دى ا
ن /ل Dدة ا و"ط ء وا -ون ا %ر ون ن " Bو ا ) و :وھ
ت ن "واء "ب ن -و م نا أو ) دو و"طون ا و /ت وا ;/ت ا
" ع #ا ) +ء وا ز ء. ا) و او & و ر ;. ھذه ا ;/ت ار
" ت #زواج او نا " ا%4ر ل %4را DBز دة )ط Dا ا = #ة :ھو #ل
ا" ا 4د أو "
أ" س ;/ت و درات # / 1ل :ھو \ د ري % Gر س " / 1ل ا
أدوات ا ) ل او "ن ظD أ %ر =#د Dأو ؤھ D +ا ; أو ا D/+1و واط Dاو
& Gإ& %4ر وا د أو %:راء ذات. نا و ا" )
د وا 1ر و& ) ر %زءا ن ا%4ر إ& إذا م ا ص ر أ وا/4ل ا
أو ا ظ م ا دا 1أو %رى Dا )رف. % ا ل ا ;ردي او ا ;
)ض ا ؤ"" ت م د ل 1د /ل ا& %ر و ن ا ز Bن ا#:را ت :ھو
رة و وزع ا#:را ت ) ل .ا %ور ; #دق وا ط م و 1ف ا ؤ"" ت ا %ر ا
وان #ن ط) =ي #ل ل ا&" ; دة . %ا%:راء #ل ر و& %وز
رة ن ا ز ء.
D ا%ورھم درا ن ا ر Gا ذي ا ط ء ا&%راء ز دة ا4ر ح / :د ر# ا
م ا %د او /د ا":راع ل م نا )% Bو ا ؤ"" ت /ورة "
ا ) ل او ا ز دة Dأو إ D
" د" :ا و ء %4ر
ث ا ز ن وا #ن وا ; # %4ر ن ا # 4م ا / 1 ن +1ل ا دو ص ا رع ا ر
إ.D - . ا
ز ن و #ن ا4داء دور ا و ء %4ر
دة أ1رى ط ل ا ؤدي ن % ،و وع ا ان أداء ا&%ر #ون ) /4ف ا%:راء ن %
363و 364ن ون ا ل.
ر و دة أ /ھ " ا 4ل ;/ل " ) ل ؤدي أ%ورھم ر ن ا ر
ا 4ل " و+#ء ا %و ن وا -ن #ؤدي أ%ور ا " 1د ن رة ا ر
1ص ا& ل و #ل -+-ا ر ؤدي و& م ا " وا و"ط ء ا %رة وا /
أ" س ا ط) او ا ل ا ؤدى أو ا ردود & %ز أي ل ط ب ا %4ر ا ذي ؤدي D
ر و Jن د د ا وا د م & ; ق ن ا طر ن رط أن ؤدي " ق %+ر أز د ن " 1
" Dا ل ا ذي م ر و ا وا +1ل ا " 1 #ل 15و وان ؤدي ا%4ر ا
% Jزه.
أ%ره +1ل أ" س ا " أو ا وم / D Jل /ل ا %4ر ا ذي ' أ%ره و
" 24س ا وا واذا Iدر ا ل ن ء ;" Dؤدي Dأ%ره +1ل 72س ا وا ا
و ت أداء ا%4ر Jن ذاك #ون ن +1ل أ د أ م ا ل ا "4وع " -ء وم را ا&%راء ا&
رط أن ء او أ ل و اذا /دف ھذا ا وم وم ا "وق و #ن ا 4ر ) ق =%راء و
و د دء ا روع ا4داء و%ب إ م ھذه ا ) ؤدي م أ%ورھم ل ا " ا ") /
ا-#4ر م )ذر " ب وة ھرة أ )د ا " ا ددة & ء ا ل -+-ن د
1ص ا #ن أداء ا%4ر " ; د ن +1ل " ق ا # Dون #ن ا ل / 1وأن إ م
ا-#4ر. ا4داء #ون )د ا و ت ا دد :ء ا ل -+-ن د
أداء ا%4ور و ا " ت. و %ب ا :رة إ أن أ وان ; ش ا ل #و ون ؤھ ن )
وا #ن #ل دور أداء /ق ن ا ر Kوا وم وا " ل ا+ :ن #ل ھذا و %ب
د ا& ' ء وذ ك #ل ظ ھر ووا'.G وا " 4ط ا "
" ) :ا -ت اداء ا&%ر
أن إ -ت ا& زام ا -:ت %د ا ان ا ;/ل 399ن ق.ل.ع ص ا" دا ا ا وا د ا )
ا و" Bل ا 1و ] -ت و ا رر و # .ن د Dو ص ا ;/ل 404ن ;س ا ون
ا رع ا ر 1ص د ا ل وا د #) / 1س ط ) Dا Bا ذي و ره %+ر ا طرف
ل' قا ا ') ف ا ) د .و د ذھب ا& %د ا ' Bا أن ا -ت ا&%ر .
ا %4ر.
ا&داء او ط -1ور
D ص %:را DBو " 1د Dو ت أداء ا%4ر و ق ل " زم ا رة ن و- ھ
ددھ ا " ط ا #و ا ; # ا )و تا ل ھذه ا ط لو م 370ن ون ا
و#ذا ا"م ا %4ر و ر Kازد ده ' ن ا&% ل و وا Dو Dا /دوق ا وط
) ق %:راء &' ا ) و ت ور م " D %ا /دوق و دد " ت ا ) ل ا %زة و#ل
ل. ا1رى م #ل ن ا %4ر وا
-2د ر ا4داء
Dأن ل او ن وب ا ن دو ا ل # Dون ص Dا دة 371 ا" دا ا
#ل ور د ر +داء دد وذ D%ا " ط ا #و او "ك #ل ؤ"" أو %زء
' ن ا /دوق ا وط ا ل و#ذا ; رة ; ھذا ا د ر رھن ا لو ا ;#
أي و ت. وا ذ ن #م ا&ط+ع D ا&%
-3و /ل # ;/ل " ب
ا و . Dد ا ء ا ) د 4ي " ب #ن وأ Dدم ھو رة ن و /ل " Dا %4ر
ت وا " ت -ھذا ا و /ل وا ھذا ا و /ل #ل " و ودون )ر ا4ھ ا
ت اھ ھ : 'رورة ' ن ا و /ل دة Dإذ ص ا رع ا '
داء ن ;/ل "ب . B \ ا د وع / D #د ا ;/ا -ا
#وب 1ط وا' " Gل راء .D " ن و دد -أ%ل " وط ا ق ا
%+ر و %ب ان #ون و .ا& %ر ظ ر ن " م ا دھ ررا #ون ا و /ل -ا& رة ا
! Pا C( #>$ 2 1Xط ف 1ا(1 *) ا +$2 ! +N( 1Xرة "! أت ووا "Z ,واذا ن ا
. ( [ا
د ا "O 1ل اM H % 12 P1دون أن ا ا C( HA Pط ف ا وإذا ( ا , Fا 1X
.H2 A T ,ود ا ^ +ا ] ن ( 8 +( "1Xا
إط ر وھ ك 3أ واع ن ا ر : #ر . #ول ا %4ر أ -ء إ رام ا ) د ،ر #وظ ; و م
ل رط را ة ا& زات %ر +1ل ھذه ا ر- ، #م ھ ك ا 1و ا"ط ا ظ
ر= #د و %ب أن م و ق ا درج ا /وص Dا دة 37ن ون ا ل ا %ء
ق ا %4ر &ر 1 D #ط= Iر "%م : ا ل ا 1ذ إ دى ا ) و ت ا =د " #ن
1-ا :ذار؛
2 -ا و K؛
أ م؛ ل دة & )دى - ،أو ا و ف ن ا 3-ا و Kا-
د ا& ' ء . ،را ة #ن "# ،أو ؤ"" أ1رى / 4 -ا و Kا -ث ،أو ا ل إ
ا %4ر.
' ت ا دة 62أد ه". ا ; ر ن 3و 4ن ھذه ا دة ا ) و ن ا وارد ن طق
" ا +د و س ا " ا داء ن ر Kإ رام ا ) د ،ذ ك ر إ أن ا& %د ا ' ) Bد
ا) و ت. ر د %ر ث در%ون "ر ون و ون ;/ل ا %4ر I
.2رط ا #و ن :
ا 1ط= ا "%م \ ا #و ن أ در Dزم ا& %ر رد %ر،و ل ن طرف ا
+زم ذ ك .
" : .3رط دم ا
و و )د إ ء د ا ل ،ا دو م ظم ھذا ا رط #ن ا ; Dو ون ا& زا ت وا ) ود
رة )د إ ء د ا ل +1ل ا رام ا دة ا وا& %د ا ' Bول و%وب )و ض
طبا ;ظ نا دم ا " ،و ر إ أن رط دم ا " 1ص %ب
. ت أو د #ون ) ="رار "ر ا
.4رط ' ن ا ) ل
ق ھدف .5رط
ل دا آ -ر
ل ا زام ا طرف ا1Zر #ل طرف ط ب ; ذ ا زا D ر د ا ل ن ا ) ود ا د
Dأداء ا ) ل ا ل %+ر ' ن روط ددھ ا رع وإ& )رض ) و %4ر #ون
ن ا و" Bل و ` ا ظروف 4داء ل و ر %و ن زم ا ل، إط ر " ط ا
ھذا ا ) ل.
ا زا ت ا& %ر و%زاء ا&+1ل
DBو د #ون ھذه ا& زا ت ل او )د ا ا %4ر دة ا زا ت "واء +1ل ; ذ د ا .
ا ; ق ا طر ن. /درھ ا ون ،و د #ون ء
ن +1ل ا ) و ت ا و') ا " ء ا ) وم ن ا+1ل ا& %ر ذه ا& زا ت D )% ، و
' ا ون. ل ،وا 1و D Dا د ;ر'
ا زا ت ا %4ر
D أو& :أداء ا ) ل ا ;ق
" ق ا& %ر وأ د ا ) /ر ا . ا ) ر ن ا& زا ت ا " "4وا4و
%ب أداء ا%4ر و /ر ا ) . ل،ا )دا
D ا " ءا ا4 ظ :ا زام ا& %ر -
ا 4ء وا&دوات ظ ا %4ر ا ص Dا م 22ن ون ا ل %ب ط
،وھو ؤ#ده #ذ ك ا ;/ل )د ا DB ل ،وردھ " م وا و" Bل ا " ا D
أو ; ،اذا ن أن ا ' ع أو ا ف %ن ن 740ن ق.ل.ع ذ ك و "=ل ن '
) ر ا %4ر ر 1 #ط= "%م إذا ص Dا م 39ن دو ا ل ا 1ط= ا %4ر ،و ق
ل ا ق 'ررا %زات او ا&&ت أو ا وارد ا4و ،و #ن دا أو %إھ ل دح .و
%4ر & "=ل ن ف أو ' ع ھذه ا و" Bل اذا Qذ ك ن دث B %او وة ھرة و ق
ا م 22ن دو ا ل.
ل : - -ا& Bر =وا ر ا
ل ن +1ل ا و D %وا& راف وا را ،ن ا زام ھو ا زام ' .ا& %ر و') '1وع
ص D Dاو ا را ،ط ا& %ر #ون ط ھذه ا و %ت ن +1ل ا ع اوا ر
او ط ق ا ' ت ا و او ا ظ ل ا م 21ن ون ا ل " -ل ا %4ر ا&وا ر ا
/وص ا ظ -ل ا %4ر أ ' او ا ظ م ا دا. 1 لا% ا د ا ل او ا ;
". ا +14ت ا
ار D #ن ; 1ت و .ا %زاء ا ذي "ب "% . لا ق و#ل 1 ; 1ول
و "=ل ا& %ر ن دم را ة ا ) ت وا4وا ر إذا #ت /ر Iر ; 1ا /وص ا و
ص Dا ف 738ن ق.ل.ع إن م #ن ھ ك رر د وه ا . ; 1 ) وا ظ
ل " ا را ) :دم
" Dواء ن +1ل " ' ه زم ا %4ر )دم رط دم ا " ا& ; ق ا ذي /د
ل س وذ ك س ط أ -ء "ر ن د روع س أو ن +1ل ا& ل د إ ء
)د ا ء ھذا ا 14ر أو "/ D1در دم ا " د #ون " دا ن ا ون أو ل ا ل
)دم ا " . رط ا& ; ا 14رة ث )رف ھذه ا ا) د
) ل س أو " رب ا ) ل "واء Jء روع ' ه ا %4ر )دم أي ا& ; ق ا ذي زم
ذا ا& زام ) ر ) را ن و ء وإ+1ص ا %4ر " )د ا ء د ا ل. د و
; ذ د ا ل. دأ "ن ا ط و ا
ل =%إ ء د ا ل ذا %د أن ا " ا %4ر رب ا ) ل دأ أن دم
"ط. " ا %4ر ) Dد ا ء د ا ل رط دم ود د ا ل ا /ص
" ' رة ذ ك أن ا %4ر د " ل D//1و "= Dرار ا . / رو Dن ا ل
ا ) وم .و و ا ا G /ا& /د وا و D +ز ء " Dو 'دا
ط "ب .ؤھ ، D +و رو & رم ا& %ر ن ر" #ن رط دم ا "
D روع س ' ء ا =#د ن %د ھذا ا رط و رو # # ، Dون %+ر ق ا
ا"رار ظ " Dوى ا& زام " ،و& و ا " ق او ا& ل دى ؤ""
. ل ا ؤ"" ا #ن
زا D %زاء ا+1ل ا& %ر
ل ط ) Dو ض ن ا'4رار ا %ن ) %# Dزاء ان #ل ا+1ل ن طرف ا %4ر 1ول
' ظرا )دم " ر ا& %ر Iب ا 4ن. د ،إ& أن ھذا ا 14ر & =%ذا ا
ل ،و س ھذا ون ا ن ن +1ل م 37 ل و % .زاء د و Dد 1ول ا رع ا
د طرد ا& %ر ن ا ) ل. ا %زاء "%ا ; 1ا ر #و د /ل إ
ل. ر.ا %د أ" " وا " ط Dا =د د ل ھذا ا ق & و 1ول
وأ" " ا " ط ا =د
ا%:راء ا ; 1ن ل و .ا %زاء #ن ن +1 ھ "ط و ا"ط ا د
د #ون و . % %ا&%راء او ما 4 ، Dم ز ون '1وع 4وا ر &وا ره و )
;و ض ط أو 4د ا%4راء ) Dو %د ھذه ا " ط ا" " "ب )ض ا ; D ا )ض م
ن أ%ل ' ن "ن " ر ھذه ظ ا ) ب & /ب ا ر .ا B ا دو
#ل ' ن ا" رارھ . "ھ ا ؤ"" ت و
ن ق ا&دارة وا& راف و ا 4ر ا- +ول " دإ لا د و J ، Dن " ط ا
أداء ا ) ل . و ا4ول ن وا%ب ا '1وع وا ) زم Dا - و
: ا14ط ء ا د
د . " ،و . ان ا& %ر ا -ء ; ذه ) Dد 1 D .ط= %اھ ل او /ر او
Dوھذا ا 1ط= أ أن #ون 1ط= ; ;1او 1ط= . "% ا %زاء Dن طرف
أ # " Dن ا دة 37ن ون ا ل ص ن أورد ا ) و ت ا د رع ا ر وا
ق ا %4ر &ر 1 D #ط= " "%و ذ ك #ون ل ا 1ذ ا دى ا ) و ت ا =د ا
م ا رع د ز ن ا 1ط= ا "%م وا 1ط= Iر ا "%م ،ث ا ر إ ا14ط ء ا "%
ار #إ /ل ا %4ر ن ا ) ل دون )و ض ، ؤدي 39ن دو ا ل # ،
ل. % ن & /ل و ا14ط ء Iر ا "%ا ا ;/ل ن ا ) ل ا& ا Dاذا ا" ;ذ ا
ا ) وم 1ط= Iر ا "%م ال م 37ن ون ا ل دا1ل " و ا ) و ت ا /وص
، Dأو او ا ;1ف د #ون %دم ا ط ا %4ر أ -ء ) Dل او دم ا ) Dت
ا ظ م ا دا 1او د ا ل او ا ; ' ت ا و ،أو ك ا /وص دم ده
أن ا 1ط= ا ;1ف د ول ا 1ط= "%م اذا ا رن 'رر دي أدوات ا لا%
#ف ا 1ط= ر .%ا ا ' ء ؤ"" و %در ا& رة ھ ،ان ل ا& %ر او "1رة د
.D دوث زاع ن ا %4ر و )ر Dان #ن "%او Iر "%م
: ا) و تا د
زا ، Dاو ا %4ر = د ل و) ا أو ا %زاء ا د ،ھو ا ) و ا ا) و تا د
ر #ا -ء ا ) ل ; 1ذ ك ا4وا ر. " ا %4ر ن ا&1ط ء ا ل قا
ا ل ا 1ذ ا دى ا ) و ت ا د و د /ت م 37ن دو ا ل " ا # & Dن
ق ا %4ر &ر 1 D #ط= Iر "%م :ا :ذار -ا و - Kا و Kا -او ا و ف ن ا ل دة &
أ م ا و Kا -ث او ا ل ا ، /او ؤ"" أ1رى د ا& ' ء .را ة )دى -
#ن " #ا& 1ر.
.1ا ) و ت ا ) و :
' ن ا ) و ت ا ) و #ل ن ا :ذار وا و K
ا& %ر ،و ' ن ھذا ل و ) #ن -ا :ذار ) :ر ا :ذار أ1ف ا ) و ت ا =د ا
& )رض )دھ ذا ا 14ر ا ا ; 1ا ار #و ذ ره ن ا ر - ا :ذار
أD ) و أ د .وا ط +ن م 63ن ون ا ل ; د أن ا :ذار م ، #ث /ت ا دة
4ر ا واردة ا دة 37أ +ه أو رر ا ;/ل إ ا %4ر ا ) " " م رر ا ) و ت ا =د
وأر ) ن " ' و .إ ) ر و/ل دا1ل أ%ل - ل و/ل ،أو وا"ط ر" دا د
ن ر Kا 1ذ ا رر ا ذ#ور".
-ا a : `12ا , `12ا +ا $2 1% Rا %:ار ، A$( 2 $واذا ن ا <"< )* `12
در ت ' % A%V,ھ Aا ر اMو ) ( Cا `12ا ي _ =T ,ا C 1+$ 1 Mم رU
ار ا _ ا Z+ Fا %ار 2 F ا cNول Cا $,ل ا ، 1 Mأو ار _( H2أ Oى + $ ،
ن دون ءة و(cھ" و ن H 1! 1Oa , ++Fأو C1Nو H 1$Uدا Oا ) T NFcو
( 1A4و 2 6
: .2ا ) و ت ا
لإ %وز د ا :ذار وا و Kا& ل و د ار #ب ا %4ر ا ; 1ت =د ن قا
: ا %4ر ،و -ل ھذه ا ) و ت و .و ت أ1رى
-ا و ف ا ؤ ت ن ا ) ل :ا %4ر ا -ء ادا ، D ) DBد ر #ب 1ط= Iر "%م ،و #ن " و%ب
و 1أو &. )د أن #ن د دوره و - 1
.ر ن ا& %ر .ر ن Dدة ) " وي ا و ف ن أداء ا ) ل ا ;ق وا و Kا -
ا& %ر ن ا%4ر ا وا%ب +1 Dل رة ا و ف.
ط ، ت ن ا ) ل )#و د وا و ف ا& و ھذا ا:ط ر & د ن ا ز ن ا و ف ا ؤ
ددة #ون د ار ، #و #ون ھذا ا و ف دة ل ) أ %ر ن ; 1 4ول =%ا Dا
ؤ"" ن أن ا و ف ا& ط =% ،إ Dا ل ا ر ن ن ا ) ل و#ذ ك ا%4ر ، و
، Dاو =ن ،ھو "وب ا %س ا =د ظر ا ق ا %4ر ا ذي ا1ل زا ، D
ھذا ا 4ر. ول ا # # اذا #ن ا& %ر ) ن ل ا )دا ،وذ ك
"ب إ .D ت رD B إذا أ%ره + T %ر ا /ول و ق
ل -ا ل ن /إ أ1رى او ن ؤ"" ا ا1رى 1 :و ت م 37ن ون ا ل
#ت ل ا %4ر ن /إ ا1رى او ن ؤ"" ا ا1رى اذا وا & " ط Dا د
ا " ; 1ق ھذا ا&%راء.
#ن آ1ر ،ذ ك ل د " ل " ط ، Dوم ل ا %4ر ;رع ن روع ؤ"" D ا& ان ا
أو%ب ا رع أن م ل ا %4ر ا 1ف ا ؤ"" ا1رى . ،را ة #ن " #ھذا ا 14ر
' ء إط ر ا زاع ،Dو Dن اي )"ف د #ون ر' Dن طرف
ل د ا ر ) ا وارد م 37ن ون ا ل. " ط Dا د ر ا =#د ن دى را ة ا
-ا ;/ل ن ا ) ل :
ل إ ; ء ا %ره ن ا ) ل ودون )و ض ،إ-ر ار 1 D #ط= "%م ط إذا #ن ن ق ا
ل ن +1ل م 37ن ا دو وا & ص Dم 39ن دو ا ل Jن ا رع د أ %ز
)ض د /ل ا %4ر ا ذي ار #ب 1ط= Iر "%م وا و .ا) و ت " ط Dا =د
ل دأ د ا ;/ل ن ا ) ل .وا ;/ل ن ا ) ل & #ن أن م إ& )د ا رام ا ا& ن ا
ص Dم 37ن ون ا ل ،وان #ون د ا" ;ذ . % و .ا) و ،و ق ا درج
دأ ن ار #ب ا %4ر &ول . ; 1 ھذه ا ) و ت +1ل دة "
ره ا-#ر ا ;/ل ن ا ) ل ل ا %وء إ ' تا و ل ا رام ا ا و # ، Dون
م 63ن دو ا ل. ا%:راءات 1طورة وا /وص
ا) و ( ا درج ل م ) 37دأ ا زا ا " ط ا =د
وا ن -إ%راء ا (G / و ط قا ل ) را أدوار ; ش ا
ار #ب ا %4ر 1ط= "%م وا" ; ء . %ا ) و ت "ب م 64-63-62ن ا ;/ل #ون
ث 'ر ا " % ون ا ل ا&" ع ن طرف ; ش ا ل ھو ن ا ظ م ا ) م ا&%
. ل -دوب ا%4راء أو -ل ا&" ع #ل ن ا %4ر -ا
ل رIم أن ھ ك و -ل ا%4راء وط ب ا -ل ا ن ا دو ا دو / 1 ھ ك
. ط ) ھذه ا ز
/ل دوب ;شا ل ھ ك "طرة ) / 1م 62وم 457ن دو ا ل ) وا
; ش ا ل و ف ا %4ر دون ا % ل زم " رة و وا ( ا%4راء أو ا -ل ا
و ا و .K إ ا&" رة
'ء %ر ا %وء ث #ن "طرة ا I G /ر ا زا
4را ل : "طرة ا&" ع م 62م دا1ل أ%ل 8أ م ن ار #ب ا %4ر ;)ل ا "وب إ D
'ر ا&" ع رر أو دوب ا%4راء - -ل ا 'ور ا %ر -ا&" د ء وا&" ع
نا1ذ ' . ) Dرورة ا رام " 48 ) و ا 1ذة -ا 1ذ ا رار \ -ا %4ر
ا رار و % Dر(.
ل ا زا ت ا
ل & ف دوره د را ا %4ر وا& راف Dا -ء Dإط ر ن ا ) ل إ D ان ا
%+ر ،و #ون ھذه ا& زا ت ا -ل ن ا& زا ت ا د %و دوره ط ب
. %ا%راء ا ؤ"" أو ') / 1م دون ا1Zر ظر ا " م أو " %م او درا م
ا "%د
إط ر ا وا د ا ) ل -ا ز تا
ون ا ل ،دأ ھذه ا& زا ت ' %+راء ل "ت إ& و - ان ا زا ت ا
ل ا د1ول ا ا ) ل ن ث دم ا ز ن ا&%راء ا د1ول إ ا ) ل ،و #ؤ ا ;رص ا
: . %ا%:راء د أ -ء ة ا ) د و ; ذه و ن ن )ض ا& زا ت ا )
ز ن ا&%راء أو& :ا& زام )دم ا
ث ن ز ن ا%4راء ل #ل ا %ءت Dو ن دو ا ل ا . D ا" دا إ
،أو ا زو ، %أو ا ) دة ،أو ا رأي ا " " ،أو ا ا " ، +أو ا ون ،أو ا %س ،أو ا:
دأ #ؤ # ،ون ن = 1 Dرق أو ر ف ،أو ا/4ل ا وط ،أو ا/4ل ا&% ا& ء ا
%ل .و را ة دور ا رأة ل أو ) ط %لا -ل ا ;رص ،أو دم ا )
ز ن ا ل و = #دا دأ ا " واة .ا ر%ل .ا رع ن +1ل م 346ن ون ا ل #ل
ا ل ا ذي ؤد .D ا " %ن إذا " وت
م ا&%راء و"+ ;ظ / :ا& زام -
ا/ و ر روط ا و ظ أ #ن ا ) ل ،وا رص ل زم " ر ان ا
،ن ا راBق ) ق = %زة ا و /ا&%راء / 1 ;ظ و ط ت ا " +ا +ز
ل Jن وا& رة وا د Bوا و ا Iرھ ن ا ' ت ا ' م 281ن دو ا ل و
وا ق أ #م م %ز أ #ن ا ل ل ا ذي & د #م ا م281و 287و& ) ل ا
282او دم و ر و" Bل ا 4ن ا ررة م 284ا 286ن ون ا ل ) ب را
ن 2000إ 5000درھم.
ث #رم ا+14ق : - -ا& زام
رھ ا د ، ا ; 1او ا& ر &%را DBن + #ت ا ل ) ر ا زام ا
ري و و.D % و ت ا " :ن ا رو وا ) و و' ط ا " وك ا دف إ ا ; ظ
ل و%وب از تا ھذا ا& زام ن +1ل م 24ن ا دو وا رع ا ر صا
ا" ر
ا" ب اZداب ا ) دا1ل ا و و% # را ة "ن ا " وك ،وا+14ق ا دة و
"#ر دا1ل ا ؤ"" ،او ل /ل ا %ره ا ذي #ون ن قا ذا ا& زام D J ،
ا ;" د ،او ا رش ا " % أ -ء ا ل او ا ذي -ت Dول ا 1درات ،او )ل ا ر ض
رھ ا ) & د1ل ' ن ا14ط ء ا "%ا ررة ;/ل ن ا ل ص ا رع ا ر ،
و رأة / 1 ;/و ا رش ا ' " %ن واد دو ا ل ) ر "#ط ا
رھ ا-#4ر ر' ذا ا وع ن ا " وك.
ل ا وفا ؤت )دا
ك ا" ب )زي %+ر و ھذا ا و ف ، ل + 1ف ا " ب دا 1ف ا" ب و ف
Bدة "4ب ل و ھ ك ا" ب ھ ك ا" ب )ود
Bدة %+ر "4ب ل ؤ دا أو& :و ف
ل #ن إذا Iب ا& %ر ن ا ) ل دا وف " ا رض ) :ر ا رض Iر ا -1
+1ل رة 365و . دة ز د ن 180و
#م ا " ل )ا دة 272 ل أن ) ر ا %4ر ق D او اذا د ا %4ر در Dن ا ) ل
ن دو ا ل(.
نا ل ر' ا 4و :ق %رة )د ا و' .او أ -ء ا ل أو " ب وء -2
ل إ ء د ل ا %4رة ) ظم رة ا 4و ا د ن او ا ; س ا و ف ن ا ) ل و& %وز
154و 156ن ون ا ل (.
ن +1ل ا دة 32ن دو ا ل ا':راب ن ا&" ب -3ا&'راب :ا ر ا رع ا ر
ا راف ا %4ر 1ط= "%م. ا ؤد ا و ف د ا ل ؤ و س & DBإ&
ن ا" ب و ف ا )"#ر أداء ا& %ر 1د -4أداء ا 1د ا )"#ر :ا ر ا رع ا ر
د ا ل ؤ )ا دة 32ن دو ا ل ( .
ت "ب ا واد 277-275-274ن ون ا ل " ب ا زواج إط ر ا&" ; دة ن ر1ص
ب' 4ء ت او ر ت ر ' ر1ص /ول و ة ) -ض ا " ت ا"4ر -ا %ز ا
ذه ا %س(. 'ور ا " %ت ا ) ا %سا%
ؤ ;/ و و -5ا+I:ق ا
ل Bدة ل "4ب دا :وف -
ل "طD ر" ا ل -1ا و ف ن ا ل %J#راء د :و ف د ا
& " ق ا& %ر أي ھذه ا و و ' تا ا %ره د إ+1ل ھذا ا 14ر زا Dاو
ا%ر +1ل دة و ;.D
#ل ؤ ت د ا+Iق ا و -2ا و ف ن ا ل " ب إ+Iق ا و # :ون ھذه ا
" ق ا&%راء +1ل دة ا و ف )و ' ن ل /ب ا و و ھذه ا رادة ا
و%ب رار إداري او #م ' Bإذا ; 1ت ا ' ت #ن أن م ا+Iق ا و أ%ورھم# .
روط ا /وا ". + ا )
ل "4ب دا : - -وف
و و م دا1ل ا ا&%راء 4داء دو ا ق رع ا ر -1دو و ا&%راء :أ ط ا
ر. ا دود " 15 1ر %و ذ ك
" ر ن ا ذ ن -ون رع ا ر -2ا&%راء ا " رون دى #م ا ل :ا %ز ا
#م ا ل . زا ت ا ل ا ;رد ن ا ب 'ور ا " %ت ا ) ا&%راء وا
ب. ن دة ا ا%4ور ا " ا /ول رن ا ق %+راء ا " و
ل دا ء أ" ب إ
ل ن ا :ء ا رر و ن ا :ء Iر دا ء ن ) ق ا 4ر =" ب إ ل ز دو ا
ا رر ،و ا :ء ا )"; .
ا :ء ا رر
ؤدي إ إ ' ء ا :ء ا رر ھو ذ ك ا :ء ا ذي " د رو Dن أ د ا "4ب ا ) ا
ر .و دو ا ل #ل دد ون ،أو ن أ د ا "4ب ا ا ) ود ا وا د ا )
#ن )ق ) دا ل #ن " م ھذه ا "4ب ا ررة :ء د ا ل إ أ" ب
و ،D
ل. ود ا وأ1رى # / 1ل وع ن أ واع
ل دا :ء ا "4ب ا )
ون /وص ا وا د ا ) "ب ) 1ص ا %4ر أو وزع ھذه ا "4ب "ب "
"ب /وص ا دو ذا . أو ود ا ) د # ،
أو& :ا :ء "4ب /1
/ول 1ط= "%م ن %ب ا %4ر : -1
)د "%إذا إر #ا %4ر وذ ك ا دة 39 ن ا14ط ء ا %و ل /ت دو ا
" ل ا -ل د ل أن ط .ا دة 39ول " ) ر - " ل ا /ر ،ل ،وھ م =
#ن أن ؤدي إ ا ;/ل."... أ1ط ء "%
ن Iر ا14ط ء ا واردة ا دة )' 1 ، "% 39د ر و #ن ط ظل د ر إ ر 1ط=
د )/ب /ور و%ود أ1ط ء و طو أن ا B+ا واردة ا دة % 39ءت ا 'ء
#ن أن ر #ا %4ر. أ1رى "%
ر Bو" ب #م = / ،در ،أو اZداب ا ) رف ،أو ا4 " • إر #ب %
ل دا1ل ا ؤ"" أو أ -ء ا و إر #ب ا ) 4ل ا ' Dرر Q ء "ر •إ
• ا "ر
ا4 •1
• ا "#ر ا )
دة 1درة • )ط
'رب • ا :داء
• ا "ب ا ; دح
ل ن اD/ / 1 •رضإ%ز
را ر أ /ف وم +1ل ا-: ب دون رر -#4ر ن أر ) أ م أو - •ا
%إھ ل دح دا أو %زات أو ا&Zت أو ا واد ا4و • إ ق 'رر "%م
ل "1 Dرة د "% =ت • إر #ب 1ط=
"1رة ا ؤ"" ر ب ل و"+ ا ;ظ ا "+ ت ا +زم ا • دم را ة ا )
"%
ا ;" د رض •ا
D ل أو ن وب ا و' D%د أ %ر أو ا • إ" ) ل أي وع ن أ واع ا ) ف وا& داء ا د
)ر " ر ا و
ل د /ت ل و ؤدي إ إ ء د ا #ن أن ر #ا أ ا14ط ء ا "%ا
" ل ا -ل و س ا /ر و ھ : لوذك ا دة 40ن ون ا
• ا "ب ا ; دح
• إ" ) ل أي وع ن أ واع ا ) ف و ا& داء ا و' D%د ا %4ر
رش ا " % •ا
ا ;" د رض •ا
دد دا #ن وع ھذا ا ) د ،أ #ن :ء دا ل و و )د ا 1ط= ا "%م "
ا دة ،أو د Iر دد ا دة و "واء #ن ا 1ط= ا "%م د أر #ب ن ل ا %4ر أو ن ل
ل. ا
: ا" ; ذ ا ) و ت ا =د -2
#ن وع ھذا ا ) د . ل ل ن لا دا ررا :ء " )د أ ' ھذه ا
=ن ا ) و ت ل ل و " .ا ا دة 38ن دو ا ھذه ا و د /ت
أن وم ;/ل ; ذ ھذه ا ) و ت دا1ل " دأ ا درج ا ) و .و #ن ) Dد ا" ا =د
ل د 1ذھ ا أن ا ) و ت ا =د ا +/ررا ا %4ر ،و ) ر ا ;/ل ھذه ا
ده ،ھ ك إ /ل ا %4ر و إ ء ؤدي )د ا" ; ذھ +1ل " ق ا %4ر و ا
ل و -ل : ا دة 37ن دو ا /ت ا) و تا
• ا %:ار
• ا `12
$ى < 1%أ م (ة • ا `12ا ، % Rأو ا ! C #1ا
ء. أو ( NFcأ Oى Aا ! إ ) ('* • ا `12ا ،d Rأو ا A
', P1> Nا 4 1 Mا ا e+Nإ $2إ +ع ا رج أو ا e1ا ارد ,ا دة ( Pا *$أن ا
e+N2إر ب ا. 1N 1g a>_ 1 M ل '_2ص ا 2 $ت ا ! _ ھ ا 37ن ون ا
إ )دام ا ;#ءة دى ا %4ر او " ب " و: D# -3
ول ،و ) ر أن ; ده / .ل ا %4ر دون رر د و' .روع دو ا ل دأ
ا" ; د . % ا رر ا ول ھو #رأ إر #ب ا %4ر 1ط= "%م ،أو Iر "%م أدى إ
ا ) و ت ا =د .أو #ن ا رر ر ط ;#ءة ا %4ر أو " و.D#
ا د د ا د ق ظل )' 1ن % أن ; وم ا ;#ءة و ا " وك ظل ط ط " )/
Dا زاع # .ر ط ; وم ا ;#ءة ل و ن %أ1رى ا د ر ا ' ء إذا رض درا
" ا #و ن ا " ر. "= أ1رى ) ق
Jذا #ن دم ا ;#ءة )ود :د 1ل أ" ب %د دة ا ) ل أو #و و %د -دون #ن ا %4ر ن
#و ن D )%ؤھ ) +ل .ا4و' ع ا %د دةJ ،ن ھذا ا " ب G /ررا Iر روع ;.D /
ا دة 39 أ ; وم ا " وك ا دث Dھ ،ر ط B+ا14ط ء ا "%ا /وص
أن إدراج ھذا ا " ب #ل ;/ل ا دة 35إ %ب إ )دام ا ;#ءة ،م ن ون ا ل
ا ) ل ) +و إن م ر ر #ب 1رج ن & Bا دة 39و ا #ن إ& #ف ا &ت ا
ل و ا %4ر " Dل أو إ ر ا 1ط= ا "%م إ& أ )% Dل إ" رار ا ) +ا ) ن ا
ل أو أ د ا%4راء ا1Zر ن. " ل إذا #ن ھذا ا " وك س ا ) ل ذا Dأو س ا
أو إ ; و ل "4ب دا :إ ء -
ل: دا أ( ط+ن أو إ ط ل
#و Dؤدي "ب ا 4وال إ طD + ##ل ا ) ود ،د )رض د ا ل إ 1ل D /
#و ن ا ) د ،ؤدي إ ط +ط أو إ ط Dط . " +د 1ف ر#ن ن ا4ر #ن ا +ز
ط D +أو د وب ر' أ د ا4طراف ب ن ا ) وب ؤدي إ إ ط ل ا ) د ط. " +
ء. ل ھ ا: )دا " % ن #ون ا ا # و #ن
ا ;ذ: ب( إ"
و ة ا %4ر أو ا وة ن د ا ل ،ن ; ذ ا& زا ت ا ر Qإ" I
إ إ ء د ا ل "ب ا ط .ا /1ا ذي ط .د ا ھرة ،و ة ا %4ر ؤدي
; ذ د ور -م& # ، ل & " ط .أن زم ور -ا %4ر ا و Jن ا ا ل ،و
ن )د د ا ل و م ل ھذا ا %4ر ا و ،ل ا " ط .ھؤ&ء ا ور -ا ط
ل & ؤدي إ ;س ا ، %م #ن D /1ل ا ر د ا ) د، أن و ة ا ،
لا و . . % %آ -ره .ور -ا Jن د ا ل ظل B و
#ل دث & ا ; ذ ا ؤد إ إ ء د ا ل، أ ا وة ا ھرة /#ورة ن /ور إ"
; ذ ا ) د ،و #ن ) #ر #ذ ك% ،ب أن #ون " ط .ا " :ن و ) Dو& رده ،ؤدي إ إ"
"وى و ف د ا ل & ا ،DBو ف )ود دا ، Bأ إذا #ت ؤ + ،ر ب ا&"
)ده إ إ ج آ -ره.
ج( إ ; ق ا4طراف :
أر D #و روطJ ،Dن ھذه ا:رادة ا ) ود ) ،د %رد وا ق إراد ن دام د ا ل #
" Dواء ل إ ء د D إ DBو إ ء #ل ا -Zر ا ر " ،D Bط # .ذ ك ا وا ق ا
إذا #ن دد ا دة ،أو أي ظ إذا #ن Iر دد ا دة.
أو #و و% ل،ھ# دا :- -إ ء
إذا #ت دو ا ل د ظت و Tر"ت ا "4ب ا / :د #رر :ء د ا ل ،إ& أ
ا "4ب ا #أو ا #و و # ، %م ) ل أ' ت أ" ب %د دة ر ط ذا ا " ب و أ"
)ل ا رع ا ;ر " #س )ر ف ھذه ا "4ب ا / :د أو ا #أو ا #و و، %
" )د "4 +/ب إ /د ، ا 4ل ا ;/ل "4ب ا /د # رت دو ا ل ا
ل " ب أو أ-#ر & 1 D +ص ا %4ر Q ،ن ;1ض /ب #ل /ل م ن ل ا
د ا ل ر ت /1وص ن )/و ت إ /د ا ل أو و ،أو ن )د +ت %وھر
أو و +ت #و و " %ذ ك ; #ل رة وم أ" ب ا /د ،ھ #أو #و و% %د G / ،
Dط ھو أن رم ا "طرة ا وا% ررا :ء د ا ل، ل أن )%ل ن قا
ا :ع ،و أن G
. ھذه ا %ر ا )و ' ت ا "
ل دا ء ا "4ب ا : / 1
دد ا دة لا دا ء أو& :أ" ب إ
ل أن إ ء د ا . " #ل " ق دد ا دة ھو ا ) د ا ذي )رف دا ل
ا دة 33ن دو ن ا ن ذ#ر نا #ل ط ) & /ور إ& ا دد ا دة
ا ل:
دد ) د ول ا%4ل ا -
.D + ل ا ذي #ن ءا -إ
رر أو " ب روع آ1ر Iر إ ء ا دة أو جإ و #و Dدا دد ا دةJ ،ن إ ءه &
ا) ل. J Dراد Dا ;ردة ل ول أ D %أو ا ) ل .و #ن & %وز 4د طر Dأن
دد ا دة لIر دا ء :أ" ب إ -
د ا ل Iر دد ا دة. % ، ن د-ت ا دة 34ن دو ا ل ن
.دأ #ون ا ون & ر م ل .وذ ك دا أن ا :ء م Jرادة ;ردة 4د طر
+ت ) د ؤ دة .
ا ;/ل ،أ ل Jراد Dا ;ردة" D J ، أ Dإذا م إ ء ا ) د Iر دد ا دة ن ل ا
إذا #ن ا :ء ن ل ا %4ر Jراد Dا ;ردة " D J ،ا. ":
ن ظل إ ء ا ) د :رادة ا ;ردة. ا و #ن
ط . إ ء د ا ل ا ر دد ا دة، #ن . %ا &ت & %ب أن #ون ا ق
' ا ون% ،ب دم ا )"ف إ" ) ل ق ':إ 'رورة إ ع ا "طرة ا وا%
ا :ء.
ا :ء Iر ا رر
أ / . Dل ا %4ر دون رر ول % ،ءت ا دة )د /ت ا دة 35ن دو ا ل
دد ا &ت ا & )د ررات و ;/ل ن ا ل و ھ : 36ن ;س ا دو
. -ل ا ا ر" أو ءا • ا:
+ ل أو 1رج أو ت ا ل ،أو أ -ء ك ا4و ت ،ر' ا أ ط •ا "ھ
أو ا ظ م ا دا. 1 ا لا% ' تا;
. " ر" ،أو ر" ھذه ا دوب ا%:راء ،أو ر" •طبا ر G
ون ' ت ھذا ا طق ط ق د وى 'ده ر# ل أو ا • د م #وى 'د ا
،ا رأي ا " " ،ا/4ل ا وط ، ا زو ، %ا "ؤو ت ا ) B • ا )رق ،ا ون ،ا %س ،ا
. ا/4ل ا%:
و . " Dدا1ل ا ل ول دون أداء ا %4ر ا ) ق أن ،إذا م #ن ن = • ا:
أ د ا "4ب ا ذ#ورة) ،د ھذا ء ل ;/ل ا %4ر ،إذا م ا إذن . %ا &ت ا "
ا ;/ل I +/ر رر.
م و #ن رIم أن ا رع دث ھذه ا دة ن ا ،.إ& أ Dم /ب ھذا ا = .ي %زاء #
ظر أن ا ;/ل /ول . / 1و #ن دام د دث ن ھذا ا 14ر ) ره ;") +/
)د ا :ء =#ن م #ن ،و ) د ا ) ل إ ھذه ا &ت & #ن أن #ون %زاؤه إ& ا ط+ن ،و
ل إ دة ا ) ل ،Dو & )د " ;") +/و%ب ا )و ض ا /1ص Dإ& إذا ر ض ا
أ د ا "4ب Iر ا ررة ;/ل ا ذ#ورة ا دة 36ن ون ا ل. ا ;/ول ءا
ل )دا ا :ء ا )";
)ود ا ;'ل ا #رھ إ ا %:د ا ' + ، B )د ا :ء ا )"; ) د ا ل أ د ا ; ھ م ا
ون ا ل و & دو ا ل ا" ط أن د )ر ; Dزه ن ا :ء Iر ا رر .+-و #ن
د-ت ن ،د # ، ;") +/ ن )ض ا &ت ا إذا /ل ا %4ر د-ت أ ا دو
ا أت أ1رى ،و ھو ا 4ر ا ذي )د ن ا %د دات ا ن ا ;/ل ا )"; أ ا -Zر ا %
أ د ا "4ب أو ھذه ا دو .و و )د إ ءا )"; ) د ا ل# ،ل إ ء &
ا ;/ل 41ن دو ا ل. دث ا ا ررات ا ذ#ورة أ +ه .وھ ا
ا دة ا واردة " Dب أ د ا14ط ء ا "% و #ن )د أ ' إ ءا )"; ،درة ا %4ر
ل :داھ . -وت ار #ب ا 40ن دو ا ل
،Dم م D : ون "طرة ) #ن" Dطبا ) #د إ ءا )"; # ،ل إ ء
ا رام ھذه ا "طرة.
ل دا آ -ر إ ء
د ا ل 4ي " ب ن ا "4ب ا و' ھ " ،و "واء م إ رام ا " طر إذا ا
أو م م إ را J ،ن ا را ط ا و ا #ت #م +ا %4ر ا و ا وا%ب إ
.و #ن ھذا ا :ء ر ب آ -را 1ف "ب إذا #ن " Dررا ' ا) د ل
أو Iر رر و "ب إذا م ا رام ا " طر ا و أو م م إ را # .أن ھذه ا -Zر
دة. ھو 1ص #ل ھو م ط ق & . %ت ا :ء و
ل دا ر : #ء ا -Zر ا
%م ن لJ ،ن ھ ك ن ا -Zر ا ر ط ا %4ر ل و /ت ا ) +ا دا إذا إ
#ون أن ھذا ا :ء د م و /ل ض ا ظر ن ا " ب ا ذي أدى ھذا ا :ء & و ف "وى
دة ل %ر و -أن " م ھذا ل إ .Dو 1ص ھذه ا -4ر أو& 'رورة أن " م ا
D .و ل و - -أن 1ا %4ر ا "#ن ا وظ ; إذا #ن ا %4ر و# ;/ + /ل " ب
. را ) أن " م ا %4ر )و ' ن دم ا ) .ط ا " و ا ؤدى