ADN-ja është makromolekula e bazës së trashëgimisë.

Eshtë një acid nukleik

që përmban informacionin e karakteristikave trashëgimore të secilës qenie të gjallë
dhe sekuencat për krijimin e aminoacideve që do të gjenerojnë proteina jetësore
për funksionimin e organizmave.ADN ose ADN (për shkurtesën e saj në anglisht)
qëndron për acidin deoksiribonukleik dhe ka si funksion kryesor ruajtjen e të gjithë
informacionit të nevojshëm për shprehjen e karakteristikave të caktuara, në
segmente të quajtura gjene ose të paketuara në kromozome.Përveç kësaj, ADN-ja
transkripton informacionin e sekuencave të aminoacideve në ARN ose acid
ribonukleik, në mënyrë që këto udhëzime të mund të mbrohen nga bërthama në
ribozome, të cilat do të përkthejnë informacionin për të krijuar proteina (zinxhirë
të aminoacideve).Në lidhje me sa më sipër, mund të shihet se ADN-ja është duke
koduar dhe ARN-ja nuk është duke koduar, por ato punojnë së bashku për
transmetimin e informacionit gjenetik.ADN-ja filloi të studiohej në 1868 nga
Friedrich Miescher, i cili së bashku me ARN-në quanin acide nukleike. Përshkrimi i
ADN-së u botua për herë të parë në 1953 nga Jamen Watson dhe Francis Crick, të
dy marrës të Çmimit Nobel në Mjekësi më 1962.

Karakteristikat e ADN-së
Karakteristika kryesore e ADN-së njerëzore është struktura e saj spirale e
dyfishtë, e njohur gjithashtu si spirale.

Ku ndodhet ADN-ja?
Në qelizat prokariote (pa një bërthamë të përcaktuar qelizore), ADN-ja gjendet në
citosol, së bashku me elementët e tjerë që notojnë në të. Kështu. replikimi i tij
është i menjëhershëm, domethënë nuk ka nevojë të përdorë procese të tjera për
të transmetuar informacion gjenetik në kohën e ndarjes së qelizave.Në qelizat
eukariote (me një bërthamë të përcaktuar qelizore), ADN-ja ndodhet në
bërthamën e qelizës. Ekzistojnë 2 mënyra se si ADN transmeton informacionin
gjenetik brenda saj.Para ndarjes qelizore: replikohet dhe është e mbushur me
molekula dhe proteina të tjera, duke formuar një molekulë më të madhe të quajtur
kromozom. Në këtë mënyrë, gjatë mitozës, 2 qelizat bija do të mbajnë një kopje të
ADN-së origjinale.
ADN
ADN është akronim për Acidin Desoksiribonukleik. ADN-ja është substanca në
të cilën mbartet e koduar, për shumicën e organizmave, informacioni i
trashëgimisë, informacion i cili kalohet në qelizat bija pas cdo ndarje qelizore. Në
këtë mënyrë, ADN-ja është përgjegjëse për strukturën dhe karakteristikat fizike
dhe biokimike për gati të gjitha qeniet e gjalla.ADN-ja (anglisht - DNA) është një
polimer i gjatë, në formën e një spirali (dredhe) të dyfishtë. Molekulat e saj
ndërtojnë një matricë, në bazë të së cilës kryhet sinteza e ARN-së (transkriptimi), e
cila, nga ana e saj, shërben si matricë për sintezën e proteinave (përkthimi), sintezë
që bëhet sipas kodit gjenetik.Në tërësinë e qelizave eukariotike si të atyre
të bimëve, kafshëve, kërpudhave dhe protistëve, shumica e ADN-ve është e
vendosur në bërthamë. Në dallim me qelizat e thjeshta të quajtura prokariote, duke
përfshirë eubakterian dhe arkaean, ADN nuk është e ndarë nga citoplazma me një
cipë bërthamore. Organelet qelizore të njohura
si kloroplaste dhe mitokondri gjithashtu përmbajnë ADN.ADN-ja përmendet
shpesh si një molekulë ë, si përgjegjëse për përhapjen e shumicës së veçorive të
trashëguara. Tek njerëzit këto veçori mund të shtrihen nga ngjyra e flokëve deri tek
sëmundjet prekëse. Gjatë ndarjes qelizore, ADN dyfishohet dhe mund të tejçohet të
pjellë gjatë riprodhimit. Studimet që merren me prejardhjen mund të bëhen duke u
bazuar në faktin se ADN mitokondrinore rrjedh vetëm nga nëna, dhe kromozomi
Y mashkullor rrjedh nga babai.ADN-ja e çdo njeriu, pra gjenet e tyre, trashëgohen
nga të dy prindërit. ADN mitokondrinore e nënës së bashku me
njëzetetre kromozoma nga secili prind bashkohen të formojnë gjenin
e zigotës, veza e pllenuar. Si përfundim, me përjashtim të qelizave të kuqe të
gjakut, shumica e qelizave njerëzore përmbajnë 23 palë kromozomesh, së bashku
me ADN mitokondrinore të trashëguar nga nëna.