‫جلسه چهارم از ماه‬

‫چهارم دوره اجرای‬

‫ساختمان‬
‫مدرس ‪ :‬مهندس علی بهرامیان بذل‬
‫گروه آموزشی فنون عمران‬

‫‪ ‬بتنچیست؟‬
‫‪ ‬طرحاختالطبتنکارگاهی‬
‫‪ ‬مکاتباتمهندسینمجریدرخصوصمرحلهاجرای‬
‫ستون‬
‫‪ ‬چکلیستکنترلستونها‬

‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫استاد مهدی قالیبافیان ( پدر بتن ایران ) ‪:‬‬

‫بتن ترکیبی است از سنگدانه ‪ ،‬آب ‪ ،‬سیمان و کمی شعور‬

‫واقعاً یکی از اصلی ترین اجزای بتن همان شعور است ‪.‬‬

‫شعورِ ساخت و حمل ‪،‬‬

‫شعورِ بتن ریزی‬

‫شعورِ عمل آوری بتن‬

‫این مواردی که عرض کردم واقعیتی است که اگر یکی از آنها رعایت نشود می تواند موجبات هدر‬
‫رفتن سرمایه های ملی و آسیب های سنگین به سازه های بتنی شود ‪.‬‬

‫ما به عنوان مجری ذیصالح و با توجه به مسئولیتی که بر عهده داریم ‪ ،‬باید بتوانیم در خصوص بتن و‬
‫عملیات بتن ریزی نظر داده و در صورتیکه این مصالح استاندارد نبوده یا در تولید ‪ ،‬اجرا یا عمل آوری‬
‫آن مشکالتی وجود دارد ‪ ،‬اجازه استفاده از آنها را در پروژه نداده و یا الاقل مرتب را کتباً به سازنده ‪،‬‬
‫مالک یا ناظر اطالع رسانی کرده و وظیفه خودمان را انجام دهیم ‪.‬‬

‫عملیات اجرای یک مقطع بتنی را می توان شامل مراحل زیر دانست ‪:‬‬

‫‪ ) 1‬ساخت و حمل بتن‬

‫در این مرحله موارد زیر باید کنترل شوند ‪:‬‬

‫الف ) مصالح تشکیل دهنده بتن‬

‫سیمان ‪ :‬مهمترین وظیفه سیمان در بتن ‪ ،‬عمل چسبانندگی آن است ‪.‬‬

‫‪1‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫انواع سیمان و موارد مصرف آن ‪:‬‬

‫سیمان تیپ ‪ ( : 1‬معمولی ) این نوع سیمان که سیمان پرتلند معمولی نیز گفته می شود‪ ،‬براي مصارف‬

‫عمومی که ویژگی خاصی از بتن خواسته نشده ‪ ،‬مصرف می گردد ‪.‬‬

‫موارد مصرف ‪:‬‬

‫‪ ‬از این نوع سیمان در ساختن پیاده روها ‪ ،‬روسازي جاده ها ‪ ،‬پل هاي بتن مسلح ‪ ،‬راه آهن ‪ ،‬مخازن ‪،‬‬

‫لوله هاي آب و مالت براي بنایی استفاده می شود‪ .‬به طور کلی بهتر است از این سیمان در مواردي که‬

‫نیاز به خواص ویژه دیگر سیمانها علی الخصوص در محیط هاي خورنده حاوي یونهاي مهاجم بتن‬

‫استفاده نشود‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬در مناطق گرمسیر که خطر افزایش دمای بتن به ‪ 23‬درجه سانتیگراد و در بتن ریزی حجیم به‬

‫بیش از ‪ 11‬درجه سانتیگراد وجود دارد‪ ،‬مصرف این کالس ازسیمان ها بایستی با احتیاط صورت گیرد‪.‬‬

‫سیمان تیپ ‪ ( : 3‬سیمان اصالح شده ) سیمان عمومی که در ساخت بتن آماده و کال مصالح مصرفی در‬

‫ساخت وساز از این نوع سیمان استفاده می شود و می توان گفت این نوع سیمان ‪ ،‬رایج ترین نوع سیمان موجود‬

‫در بازار می باشد ‪.‬‬

‫حرارت هیدراتاسیون متوسط‬

‫‪2‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫مقاومت در برابر حمله سولفات های در حد متوسط‬

‫سیمان تیپ ‪ 2‬معموالً کندگیرتر از سیمان تیپ ‪ 1‬بوده و در گیرش حرارت کمتري تولید می کند ‪.‬‬

‫موارد مصرف ‪:‬‬

‫‪ ‬از این سیمان می توان در ساختمانهاي حجیم استفاده نمود تا هنگام گرفتن بتن حرارت کمتري ایجاد‬

‫شود و حجم بتن ریزي محدود نگردد‪ .‬این سیمان در محیطهاي آب و خاك که غلظت یون سولفات در‬

‫حد متوسط است و براي بتن ریزي در هواي نسبتاً گرم که خطر افزایش دماي بتن معمولی به بیش از‬

‫‪ 22‬درجه سانتیگراد و بتن حجیم به بیش از ‪ 11‬درجه سانتیگراد وجود دارد ‪ ،‬به کار می رود‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬برای استفاده در محیط های حاوی یون کلر و سولفات به طور همزمان و در محیط های حاوی‬

‫غلظت زیاد سولفات و همچنین برای بتن ریزی در هوای سرد این نوع سیمان توصیه نمی شود‪.‬‬

‫سیمان تیپ ‪ ( : 2‬زودگیر ) این نوع سیمان این سیمان تقریباً اجزاء اولیه تیپ ‪ 1‬را دارد‪ ،‬با این تفاوت که به‬

‫شدت ریزتر آسیاب شده و به همین جهت گیرش سریعتري دارد‪ .‬سیمان نوع ‪ 2‬در مدت کوتاهی یعنی معموالً‬

‫در عرض ‪ 1‬هفته یا کمتر مقاومت زیادي به دست می آورد و مقاومت ‪ 7‬روزة آن حدود مقاومت ‪ 22‬روزة سیمان‬

‫نوع ‪ 1‬میباشد‪ .‬این نوع سیمان نسبت به سیمان نوع ‪ 1‬در هنگام گیرش حرارت بیشتري تولید می کند ‪.‬‬

‫موارد مصرف ‪:‬‬

‫‪3‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫‪ ‬از این سیمان وقتی استفاده می کنند که بخواهند زودتر از معمول قالب را برداشته و بتن را مورد‬

‫استفاده و بارگذاري قرار دهند‪.‬‬

‫‪ ‬در محیطهاي سرد نیز می توان از این سیمان استفاده کرد تا مدت زمان الزم براي محافظت بتن ریخته‬

‫شده کوتاه تر شود‪ .‬اگرچه با به کار بردن مخلوط پرسیمان تر با سیمان نوع ‪ 1‬هم می توان بتنی تهیه‬

‫کرد که در مدت کوتاه مقاومت بیشتري کسب کند ‪ ،‬ولی سیمان نوع ‪ 2‬همین کار را به نحو بهتر و‬

‫باصرفه تر انجام می دهد‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬در هواي سرد (حدود ‪ 4‬درجه سانتیگراد)‪ ،‬در دماي زیر صفر درجه سانتیگراد کاربرد این سیمان به‬

‫تنهایی کفایت نمی کند ‪.‬‬

‫سیمان تیپ ‪ 2‬در ساعات اولیه مصرف‪ ،‬حرارت قابل توجهی آزاد می کند و باعث گرم شدن بتن می شود‪.‬‬

‫سیمان تیپ ‪ ( : 4‬سیمان کندگیر ) سیمان تیپ ‪ 4‬کندگیر بوده و در هنگام گیرش حرارت کمتري تولید می‬

‫کند‪.‬‬

‫موارد استفاده ‪:‬‬

‫‪ ‬این نوع سیمان در جایی که شدت و مقدار حرارت تولید شده اهمیت دارد مصرف می شود ‪ .‬بتنی که با‬

‫این سیمان ساخته می شود ‪ ،‬رشد مقاومت آهسته تري دارد ؛ یعنی دیرتر می گیرد ‪ .‬کاربرد اصلی این نوع‬

‫‪4‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫سیمان در ساختمانهاي حجیم بتنی است ‪ .‬در ساختمانهاي حجیم همچون سدهاي وزنی بتنی به علت‬

‫حجم زیاد بتن‪ ،‬افزایش درجه حرارت ناشی از گیرش بتن می تواند بسیار خطرناك باشد ‪ .‬براي پایین نگه‬

‫داشتن درجه حرارت سیمان‪ ،‬سیمان نوع ‪ 4‬که به آن سیمان دیرگیر نیز می گویند استفاده می شود‪ .‬این‬

‫نوع سیمان در هواي گرم و دماي باالي ‪ 44‬الی ‪ 14‬درجه سانتیگراد براي تسهیل مراقبت از بتن به کار می‬

‫رود ‪.‬‬

‫‪ ‬مصرف این نوع سیمان در هواي گرم باعث جلوگیري از اتصال سرد می شود ؛ چراکه در بتن ریزي دیوارها‬

‫(دیوار مخزن آب و یا استخر) که طول دیوار زیاد است ‪ ،‬چون بتن ریزي الیه الیه انجام می گیرد ‪ ،‬ممکن‬

‫است فاصله زمانی حدود نیم ساعت یا بیشتر طول بکشد تا الیه بتن جدید روي بتن قبلی ریخته شود ‪.‬‬

‫بدین ترتیب در هنگام ریختن بتن الیه جدید ‪ ،‬بتن الیه قبلی سفت شده و اتصال خوبی بین دو الیه برقرار‬

‫نمیشود‪ .‬این اتصال ضعیف بین الیه هاي بتن قدیم و جدید را اتصال سرد میگویند که ضعف بتن ریزي به‬

‫شمار می آید ‪ .‬به خصوص اگر سازه آبی باشد این اتصال نقطه ضعفی براي نشت آب خواهد بود‪.‬‬

‫در بتن ریزي هاي حجیم به منظور کاهش تنش هاي حرارتی می توان از این سیمان استفاده کرد‪ .‬بتن‬ ‫‪‬‬

‫حجیم بتنی را گویند که طول و عرض و ارتفاع آن زیاد باشد؛ مانند بتن ریزي سدها و یا پایه هاي پل‪ .‬از‬

‫اشکاالت بتن ریزي حجیم‪ ،‬ایجاد تنش هاي حرارتی است‪ .‬بدین صورت که به دلیل حجیم بودن بتن‪،‬‬

‫تبادل حرارتی عمق بتن با محیط بیرونی‪ ،‬کندتر صورت می گیرد‪ .‬بنابراین هنگامی که بتن سفت شد ‪،‬‬

‫‪5‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
‫هنوز دماي قسمت هاي مرکزي آن با محیط اطراف ‪ ،‬یکنواخت نشده است‪ .‬از این لحظه به بعد تغییر دماي‬

‫بتن در راستاي تبادل حرارتی با محیط خارج ‪ ،‬همراه با ایجاد تنشهاي حرارتی خواهد بود‪ .‬استفاده از‬

‫سیمان تیپ ‪ 4‬سبب می شود که اوالً دماي قسمتهاي میانی بتن حجیم کمتر از بتن مشابه ساخته شده با‬

‫سیمان تیپ ‪ 1‬باشد و ثانیاً فرآیند سفت شدن بتن طوالنی تر خواهد بود ‪.‬‬

‫نکته ‪ :‬البته اگر خطر کاهش دمای بتن به کمتر از ‪ 1‬درجه سانتیگراد وجود دارد ‪ ،‬بهتر است از‬

‫سیمان تیپ ‪ 4‬برای بتن ریزی استفاده نشود‪.‬‬

‫سیمان تیپ ‪ ( : 1‬سیمان ضد سولفات ) این سیمان براي مصرف در بتن هایی که در معرض حمله سولفاتها‬

‫قرار دارد‪ ،‬مناسب است و به همین جهت به سیمان ضدسولفات شهرت دارد‪ .‬این نوع سیمان وقتی به کار میرود‬

‫که بتن در تماس شدید با سولفات قرار داشته باشد‪.‬‬

‫سنگدانه ها ‪:‬‬

‫درشت دانه شامل ‪ :‬بادامی و نخودی و ماسه‬

‫اندازه سنگدانه ها توسط آزمایش و با توجه به نوع مصرف و طرح اختالط تعیین می شود ‪.‬‬

‫به طور کلی اندازه سنگدانه ها طوري تعیین می شود که بتن حاصل شده از اختالط آنها ‪ ،‬یک مخلوط روان و‬
‫یک دست باشد و به راحتی داخل قالب حرکت کند ‪.‬‬

‫به طور کلی می توان اندازه سنگدانه ها در بتن مصرفی در ساخت و ساز شهري را بین ‪ 0 – 30‬در نظر گرفت ‪.‬‬

‫یعنی اندازه سنگدانه از صفر می شود که به آن فیلر نیز گفته می شود تا ‪ 24‬میلیمتر که بادامی می باشد ‪.‬‬

‫‪6‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫طبق بند ‪ 4-4-2‬آبا ‪ :‬بزرگترین اندازه سنگدانه هاي درشت نباید از هیچ یک از مقادیر زیر بیشتر باشد ‪.‬‬

‫الف ) ‪ 1/1‬کوچکترین بعد داخلی قالب‬

‫ب ) ‪ 1/2‬ضخامت دال‬

‫پ ) ‪ 2/4‬حداقل فاصله آزاد بین میلگردها‬

‫ت ) ‪ 2/4‬ضخامت پوشش روي میلگرد ها‬

‫تبصره ‪ – 2‬به کار بردن سنگدانه هاي درشت تر از ‪ 22‬میلیمتر در ساخت بتن آرمه توصیه نمی شود ولی به هر‬
‫حال اندازه سنگدانه ها نباید از ‪ 32‬میلیمتر تجاوز نماید ‪.‬‬

‫‪ 4-1-4-2‬آبا ‪ :‬درصد دانه هاي سوزنی یا پولکی در سنگدانه هاي درشت نباید از مقادیر داده شده در جدول زیر‬
‫بیشتر شود ‪.‬‬

‫‪7‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫بند ‪ 2-2-7‬آبا ‪ :‬نسبت اندازه سنگدانه ها به کوچکترین قطر داخلی لوله انتقال بتن را به شرح زیر اعالم کرده‬
‫است ‪.‬‬

‫الف ) ‪ 4322‬براي سنگدانه هاي شکسته و تیز گوشه‬

‫ب ) ‪ 434‬براي سنگدانه هاي گرد گوشه‬

‫پس حتماً قبل از سفارش بتن برای مقاطع مختلف با کارخانه تولید بتن صحبت کرده و شرایط مقطع‬
‫بتن ریزی را تشریح کنید ‪.‬‬

‫سوال ‪ :‬چرا برخی کارخانه ها از مصالح درشت دانه براي ساخت بتن استفاده می کنند ؟ این کار چه تاثیري در‬
‫بتن ریزي ما خواهد داشت ؟‬

‫برخی کارخانه براي تامین مقاومت مشخصه بتن خودشان از مصالح درشت دانه استفاده می کنند ‪.‬‬

‫این موضوع خصوصا وقتی ما قصد بتن ریزي مقاطعی مانند دیوار برشی یا ستون هایی را با تراکم باالي میلگرد و‬
‫یا سقفهاي خاص مثال یوبوت را داریم می تواند مشکل ایجاد کرده و موجب کرمو شدگی سطح بتن گردد ‪.‬‬

‫همچنین بزرگ بودن سنگدانه ها می تواند موجب گرفتن لوله هاي پمپ بتن و توقف عملیات بتن ریزي شود که‬
‫موجب ایجاد درز سرد خواهد شد ‪.‬‬

‫آب ‪ :‬آب مصرفی براي شستشوي سنگدانه ‪ ،‬ساخت یا عمل آوري بتن باید تمیز و صاف باشد ‪ (.‬آبا بند ‪1-1-2‬‬
‫)‬

‫در کل بهترین آب مورد تایید را می توان آب آشامیدنی دانست و در خصوص آب چاه و ‪ ...‬که مورد تردید است‬
‫نیز باید توسط آزمایشگاه تصمیم گیري شود ‪.‬‬

‫حداکثر مقادیر مجاز مواد زیان آور در آب مصرفی بتن در جدول ‪ 1-1-2‬آبا گفته شده است ‪.‬‬

‫نکته حائز اهمیت بعدي در مورد آب را میتوان دماي آن دانست که می تواند در تسریع یا تاخیر گیرش بتن‬
‫تاثیر بسیاري داشته باشد ‪.‬‬

‫در فصول گرم سال باید از گرم شدن یا سرد کردن آب توسط یخ استفاده کرد و در فصول گرم سرد سال نیز باید‬
‫دماي آب حداکثر تا ‪ 44‬درجه گرم شود ‪.‬‬

‫‪8‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫‪ ) 3‬انتقال بتن در محل‬

‫انتقال بتن آماده از محل کارخانه تا محل مصرف توسط ماشین آالت مخصوص یا تراك میکسر انجام می شود ‪.‬‬
‫که الزم است در مسیر انتقال دیگ تراك میکسر که حاوي بتن ساخته شده می باشد ‪ ،‬همواره در حال چرخش‬
‫با سرعت حدودا ‪ 4‬کیلومتر در ساعت باشد ‪.‬‬

‫چرخش باسرعت زیاد در مسیر انتقال ‪ ،‬می تواند باعث گیرش سریعتر بتن شود ‪.‬‬

‫در ضمن الزم است که مسیر انتقال بتن از کارخانه به کارگاه تا حد امکان کوتاه باشد که می تواند شامل ‪ :‬طول‬
‫مسیر و نیز ترافیک موجود در مسیر باشد ‪ ،‬قبل از عقد قرارداد با کارخانه ساخت بتن ‪ ،‬مد نظر قرار گیرد ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬عمل آوری بتن‬

‫در فصول گرم سال باید دماي بتن پایین آورده شود که یان کار می تواند توسط آب پاشیدن یا گونی نخی که‬
‫دور مقطع پیچیده و یا روي سطح کشیده می شود انجام شود ‪.‬‬

‫در فصول سرد سال نیز باید توسط تدابیري ‪ ،‬بتوانیم دماي بتن را براي انجام هیداراتاسیون حفظ کنیم ‪ .‬استفاده‬
‫از مصالح بدون یخ و برف ‪ ،‬پوشاندن روس مصالح در بچینگ ‪ ،‬گرم کردن آب مصرفی در بتن تا دماي ‪ 44‬درجه‬
‫‪ ،‬پایین آوردن نسبت آب به سیمان ‪ ،‬استفاده از مواد افزودنی زودگیر کننده ‪ ،‬محدود کردن ساعات بتن ریزي به‬
‫ساعات گرم روز مثال از ساعت ‪ 9‬صبح تا ‪ 2‬بعد از ظهر ‪ ،‬پوشاندن روي مقطع و روشن کردن بخاري و ‪ . . .‬که در‬
‫نهایت موجب گرم کردن بتن تا دماي ‪ 12‬درجه سانتیگراد بعد از بتن ریزي گردد ‪.‬‬

‫موارد آیین نامه ای در تولید بتن ‪ ( :‬آبا )‬

‫‪ – 1-3-7‬بتن باید طوری مخلوط شود که به صورت همگن در مخلوط کن پخش شود ‪.‬‬

‫‪9‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫بتن دست ساز یا بتن کارگاهی‬

‫اجرای بتن به صورت دستی برای اجزای سازه ای ممنوع است ‪ .‬اما بتن دستی به بتنی گفته می شود‬
‫که هیچ دستگاه مکانیکی ای در ساخت بتن دخالت نداشته باشد ‪.‬‬

‫یعنی شما می توانید بر اساس طرح اختالط مشخص و رعایت بندهای آیین نامه آبا توسط دستگاه‬
‫بتن ساز یا بتنیر ‪ ،‬در کارگاه بتن سازه ای ساخته و اجرا نمایید ‪.‬‬

‫‪10‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫پس می توان با رعایت موارد گفته شده در خصوص مصالح مصرفی در بتن ‪ ،‬از طرح اختالط زیر براي ساخت‬
‫بتن کارگاهی استفاده کرد ‪:‬‬

‫‪ ‬حتما نظارت کافی در ساخت بتن انجام شود تا در زمان اختالط بتن و پیمانه کردن آنها‬
‫توسط نیروی انسانی ‪ ،‬اشتباهی رخ ندهد ‪.‬‬
‫‪ ‬تاریخ تولید سیمان مصرفی حتما کنترل شود ‪ (.‬خصوصا در مناطق مرطوب حداکثر زمان‬
‫انبار کردن سیمان ‪ 41‬روز می باشد )‬
‫‪ ‬حتما از ماسه ‪ 3‬بار شور استفاده شود ‪.‬‬
‫‪ ‬در صورت امکان از روش اختالط وزنی برای پیمانه کردن بتن استفاده شود نه روش دستی ‪.‬‬
‫‪ ‬حتی االمکان از سطل فلزی برای پیمانه کردن استفاده شود به جای بیل ‪.‬‬
‫‪ ‬حدودا ‪ 1‬تا ‪ 11‬درصد سیمان بیشتر استفاده شود ‪ .‬این میزان سیمان اضافی برای جبران‬
‫افت ناشی از خطاهای انسانی و عدم قطعیتها و نواقص احتمالی می باشد ‪.‬‬

‫نسبت حجم اختالط مصالح بتن ‪:‬‬

‫آب ‪ :‬میزان آب مصرفی با لحاظ کردن نسبت آب به سیمان حدود ‪ 1.1‬و چگالی ‪ 3411‬کیلوگرم‬
‫بر متر مکعب بتن ‪ ،‬حدودا ‪ 171‬لیتر‬

‫حدوداً ‪ 1771‬کیلو گرم مصالح سنگی ( شن و ماسه ) که از این میزان ‪:‬‬

‫‪ 11‬تا ‪ 01‬درصد ماسه ( ‪ 1131 – 827‬کیلوگرم )‬

‫‪ 11‬تا ‪ 41‬درصد شن ( ‪ 827 – 711‬کیلوگرم )‬

‫موارد فوق بسته به نوع ‪ ،‬سایز سنگدانه و اسالمپ مورد نیاز می تواند تغییر کند ‪.‬‬

‫سیمان مصرفی نیز با توجه به مقاومت مشخصه آن که در نقشه ها مشخص شده می تواند بر‬
‫اساس فرمول زیر تعیین شود ‪:‬‬

‫عیار بتن برابر است با مقاومت مشخصه بتن ‪111 +‬‬

‫( مثال ‪ :‬برای بتن ‪ c25‬که برابر است با مقاومت استوانه ای ‪ 311‬کیلوگرم بر سانتیمتر مربع‬
‫بایستی ‪ 211‬کیلوگرم در هر متر مکعب بتن ‪ ،‬سیمان مصرف شود ‪) .‬‬

‫‪11‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫نکته ‪ ) 1‬در صورت استفاده از مواد افزودنی ‪ ،‬حجم این مواد از مقدار آب مصرفی کم خواهد شد ‪.‬‬
‫البته به نوع مواد افزودنی و تاثیر آنها در مخلوط بتن نیز باید توجه شود ‪.‬‬

‫نکته ‪ ) 3‬حتماً به حجم مخلوط کن دقت شده و نسبتهای فوق که برای یک متر مکعب بتن داده شد ‪،‬‬
‫باید اصالح شود ‪.‬‬

‫نکته ‪ ) 2‬البته نسبت آب سیمان ‪ 1.1‬برای حالت اشباع ‪ SSD‬مصالح در نظر گرفته شده است و با‬
‫عنایت به این موضوع می تواند نسبت آب به سیمان تغییر کند ‪.‬‬

‫نکته ‪:‬‬

‫همانطور که گفته شد ‪ ،‬کیفیت بتن به مسائل بسیار ی‬

‫وتبسته می باشد ‪ .‬پس طرح اختالط ارائه شده تنها بر پایه‬
‫تجربه به دست آمده و الزم است قبل از اجرا ‪ ،‬حتما با طراح و‬
‫ناظر هماهنگی به عمل آید ‪.‬‬

‫‪12‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫مکاتبات مجری در مرحله اجرای ستون‬

‫‪ ) 1‬دستورکار ایمنی به پیمانکار‪:‬‬

‫پیمانکار محترم اجراي اسکلت ساختمان به شماره پروانه‬ ‫جناب آقاي‬
‫آدرس‬ ‫و به مالکیت آقا‪ /‬خانم‬

‫مجري ملک فوق الذکر موارد ایمنی و فنی‬ ‫بدینوسیله اینجانب مهندس‬
‫الزم االجرا در مراحل اجراي اسکلت را به شما ابالغ می نمایم ‪:‬‬

‫مسائل ایمنی ‪:‬‬

‫‪ ) 1‬استفاده از وسایل حفاظت فردي مانند ‪ :‬کاله ایمنی ‪ ،‬دستکش ‪ ،‬کفش ایمنی و کمربند ایمنی‬
‫و ‪ . . .‬توسط شما و افراد تحت فرمان در مراحل اجرایی خصوصا کار در ارتفاع ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬افراد تحت فرمان شما می بایست آزمایشات طب کار را انجام داده و نتایج را به اینجانب‬
‫تحویل دهند و فعالیت افرادي که ترس از ارتفاع یا ناراحتی قلبی دارند ‪ ،‬در ارتفاع ممنوع است ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬افرادي که قرار است با دستگاه خم و برش یا فرز دستی کار کنند می بایست آموزش الزم را‬
‫در این خصوص ببینند ‪.‬‬

‫‪ ) 4‬کابل اتصال دستگاههاي برقی حتما باید مجهز به دوشاخه صنعتی بوده و از اتصال مستقیم‬
‫کابل برق به دوشاخه خودداري شود ‪.‬‬

‫‪ ) 1‬دستگاه فرز دستی حتما مجهز به حفاظ بوده و نفر مسئول آن مشخص و مجهز به عینک‬
‫ایمنی باشد ‪.‬‬

‫‪ ) 3‬استفاده از بشکه هاي قدیمی و معیوب و کیسه هاي خاك و سیمان یا بلوك به عنوان زیر‬
‫پایی ممنوع می باشد ‪.‬‬

‫‪ ) 7‬افراد تحت فرمان شما به هیچ عنوان در محیط کاري و خصوصا در ارتفاع ‪ ،‬شوخی مزاح‬
‫نداشته باشند ‪.‬‬

‫‪13‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫مسائل فنی ‪:‬‬

‫‪ ) 1‬اجرا حتما بر اساس نقشه هاي مصوب بوده و قبل از قالب بندي ستونها ‪ ،‬می بایست تاییدیه‬
‫آرماتوربندي از ناظر و مجري دریافت گردد ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬از قالب هاي معیوب براي قالب بندي ستونها استفاده نشود ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬بتن ریزي ستونها حتما در ‪ 2‬یا ‪ 2‬مرحله انجام شود ‪.‬‬

‫‪ ) 4‬حتما در زمان بتن ریزي ستونها از ویبراتور استفاده شود ‪ .‬به هیچ عنوان استفاده از چکش و‬
‫ضربه زدن به تنهایی براي ویبره کردن بتن ‪ ،‬مورد تایید نخواهد بود ‪.‬‬

‫‪ ) 1‬الزم است قبل و بعد از بتن ریزي ستونها نسبت به شاقول کردن آنها اقدام گردد ‪.‬‬

‫‪ ) 3‬حتما بعد از بتن ریزي ستونها ‪ ،‬نسبت به کنترل پیچش ستونها اقدام گردد ‪.‬‬

‫‪ ) 7‬الزم است جهت اجراي سقف ‪ ،‬فاصله جکهاي زیر سقف خصوصاً در دهانه هاي بلندتر از ‪ 1‬متر‬
‫‪ ،‬بیش از ‪ 1‬متر نباشد ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬قبل از بازکردن قالب و جکهاي زیر سقف ‪ ،‬حتما با مجري و ناظر سازه هماهنگی انجام شود ‪.‬‬

‫‪ ) 9‬الزم است بعد از باز کردن قالب زیرین سقف ‪ ،‬نسبت به اجراي پایه هاي اطمینان مطابق با‬
‫آیین نامه و نظر مجري اقدام گردد ‪.‬‬

‫الزم به ذکر است با توجه به اینکه جنابعالی مستقیماً طرف قرارداد مالک بوده و حق الزحمه خود‬
‫را از ایشان دریافت می نمایید ‪ ،‬مسئولیت عدم توجه به موارد ذکر شده بر عهده شما و مالک‬
‫محترم خواهد بود ‪.‬‬

‫‪14‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫‪ ) 2‬دستورکار فنی و ایمنی به مالک یا سازنده‬
‫مالک ‪ /‬سازنده ‪ /‬نماینده قانونی مالک ‪ ،‬ملک به‬ ‫جناب آقای ‪ /‬سرکار خانم‬
‫و آدرس‬ ‫شماره پرونده شهرداری‬
‫مجری ملک فوق الذکر موارد ایمنی و فنی الزم جهت‬ ‫بدینوسیله اینجانب مهندس‬
‫اجرای اسکلت ساختمان را مطابق موارد زیر به اطالع می رسانم ‪:‬‬

‫‪ ) 1‬الزم است با توجه به قانون کار و مبحث دوازدهم مقررات ملی که استفاده از لوازم حفاظت فردی‬
‫را در کارگاه های ساختمانی ‪ ،‬الزامی کرده است ‪ ،‬نسبت به تهیه و تحویل این وسایل خصوصا کمربند‬
‫ایمنی ( با توجه به شروع کار در ارتفاع ) به پیمانکاران و نیروهای تحت فرمان ایشان اقدام کرده و‬
‫یک نسخه از صورتجلسه تحویل این وسایل را به اینجانب تحویل بدهید ‪.‬‬

‫‪ ) 3‬الزم است نسبت به برق کشی موقت و ایمن داخل کارگاه ‪ ،‬توسط برقکش صاحب صالحیت اقدام‬
‫نموده و در هر طبقه یک تابلو برق نصب نمایید ‪.‬‬

‫‪ ) 2‬جهت تردد افراد به طبقات باالتر ‪ ،‬نسبت به احداث راه دسترسی ایمن اقدام نمایید ‪.‬‬

‫‪ ) 4‬الزم است به پیمانکاران تحت فرمان خودتان ‪ ،‬ابالغ نمایید که در تمام مراحل اجرایی که طی‬
‫دستورکار پیوست به ایشان ابالغ گردیده ‪ ،‬با اینجانب هماهنگ کرده و از هر گونه اقدام خودسرانه‬
‫خودداری نمایند ‪.‬‬

‫الزم به ذکر است با توجه به اینکه انعقاد قرارداد با پیمانکاران جزء ‪ ،‬خرید مصالح و تجهیزات‬
‫ساختمانی و پرداخت دستمزدها در کارگاه توسط جنابعالی انجام می شود ‪ ،‬تبعات حقوقی و کیفری‬
‫عدم توجه به موارد ذکر شده بر عهده شما خواهد بود ‪.‬‬

‫( نکته ‪ :‬حتما در این مرحله دستورکار ابالغی به پیمانکار را به امضا مالک یا سازنده رسانده و یک‬
‫نسخه از آنرا به پیوست همسن دستورکار به ایشان تحویل بدهید ‪).‬‬

‫‪15‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫چک لیست کنترل آرماتور بندی ‪ ،‬قالب بندی و بتن ریزی ستونها‬
‫‪ ) 1‬طول ریشه آرماتورها پاسخگوي طول اورلب طبقه باال می باشد ؟ ( قبل از برش ریشه ها )‬

‫‪ )2‬خاموت گذاري ویژه مطابق با نقشه ها در ستونها اجرا گردیده ؟ ( قبل از قالب بندي )‬

‫‪ ) 2‬سایز و تعداد ریشه ستونها مطابق با نقشه هاي مصوب می باشد ؟ ( قبل از قالب بندي )‬

‫‪ ) 4‬سایز ‪ ،‬ابعاد و تعداد خاموت ستونها با نقشه مطابقت دارد ؟ ( قبل از قالب بندي )‬

‫‪ ) 1‬ابعاد ستونها در طبقه باال داراي جمع شدگی می باشد ؟ ( قبل از آرماتوربندي )‬

‫‪ ) 3‬در صورت جمع شدگی ستونها در طبقه باال ‪ ،‬این تغییر ابعاد در تراز سقف انجام شده ؟ ( قبل‬
‫از قالب بندي )‬

‫‪ ) 7‬جانمایی ستونها و رامکاي آنها به ابعاد و در محل خود اجرا شده ؟ ( قبل از قالب بندي )‬

‫‪ ) 2‬قالب ستونها سالم و بدون درز می باشند ؟ ( در حین قالب بندي )‬

‫‪ ) 9‬ابعاد قالب هاي بسته شده مطابق با نقشه هاي مصوب می باشد ؟ ( قبل از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 14‬سطح قالب ستونها روغن کاري شده است ؟ ( قبل از قالب بندي )‬

‫‪ ) 11‬درزگیري قالب قبل از بتن ریزي انجام شده است ؟ قبل از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 12‬شاقولی ستونها قبل از بتن ریزي انجام شده است ؟ ( قبل از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 12‬ویبراتور ‪ ،‬چکش الستیکی و سایر وسایل الزم براي بتن ریزي ‪ ،‬آماده است ؟ ( قبل از بتن‬
‫ریزي )‬

‫‪ ) 14‬زیر پایی یا نردبان ایمن براي استقرار نفرات همزمان بتن ریزي تهیه گردیده است ؟ ( قبل از‬
‫بتن ریزي)‬

‫‪ ) 11‬بعد از بتن ریزي نسبت به کنترل شاقول و پیچش ستونها اقدام گردیده است ؟ ( بعداز بتن‬
‫ریزي )‬

‫‪16‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬
 ‫‪ ) 13‬شرایط آب و هوایی در زمان بتن ریزي کنترل گردیده و در صورت نیاز تمهیدات الزم براي‬
‫کیورینگ اندیشیده شده است ؟ ( قبل از بتن ریزي و قبل از هماهنگی براي بتن ریزي )‬

‫‪ ) 17‬آرماتوربندي و قالب بندي ستونها به ناظر سازه ومعمار تحویل گردیده است ؟ ( قبل از بتن‬
‫ریزي )‬

‫‪ ) 12‬هماهنگی الزم با آزمایشگاه بتن براي نمونه گیري در روز بتن ریزي انجام شده است ؟ ( قبل‬
‫از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 19‬فاصله دهانه هاي بازشوها کنترل گردیده است ؟ ( قبل از قالب بندي و همزمان ادکاها )‬

‫‪ ) 24‬تراز بتن ریزي سقف به تایید مجري و ناظر رسیده و روي قالب ها مشخص شده است ؟ (‬
‫قبل از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 21‬نفرات بتن ریز نسبت به کنترل تراز بتن ریزي ‪ ،‬توجیه گردیده اند ؟ ( قبل از بتن ریزي )‬

‫‪ ) 22‬قطعات مدفون داخل بتن اجرا گردیده است ( مانند پلیت همبندي ) ؟ ( قبل از بتن ریزي )‬

‫باآرزویموفقیتوسربلندی‬
‫برایشمادوستگرامی‬

‫‪17‬‬ ‫‪www.fonoon-omran.com‬‬