You are on page 1of 36

CI

PANDECABUMO

UBUSHI KU bumo JoniBowa al ef uma ku mashi tolo,nani na na pa nci nga ya


banal ume.Mushi laasangaci kashanaumoi f
iuwawamangol utandal wamumul u,
namaf igangebeseni ,nai mi ninamumbal iyamusebo, aleloleshaukwal efumaJoni .
CilyaJoniapal ama,ci kashanaat ampo kul oleshaku nci ngayal inaJonipakut i
amonengakul ipompiashi meko,pant ui nci ngayakweyal ipompol weke.Kui shuko
nangul ishamokat wi shii ncingayakwaJoniyal ikwet epompinaoumusumasaana,
Jonit alat iapi te,ci kashamaai myaukubokoat i:”Pleasegent l
eman,nj ashi meni ko
pompiwenui mpopel ekei ncingayandinai pompol oka” .
MukwaiJonikut ici li
aal ol eshauwamwi mi nika,acenwaku f imenso f yakwa
cikashanai fyabut i
sha.Kut ipakwi mi kai nci ngaat iawenokuwa,mumut i
maat ino
kut ikwenanal ishukapakul andanaci kashanawamusangouyu
Joniasomonapompikunci ngaat ambi kanaci kashananaoapoka, asant i
kaat i
,
“Sant isanamukwai ”.
Umukashanaci l
yaat ampokupompenci nga,Jonial emul oleshaf ye,awel i
mbii co
amonat al epompabwi noel yoamwi pushoat i:“Bushekut inamwaf wakoukupompa? ”
Umukashana:“ Mukwai kut inashuki laf yeul usel wenusant i”
.
Joniapokapompial apompa,ci kashanaai kat ai nci ngashonseshi bi
li
.Ci l
yaJoni
acilimukupompaci kashanaal emul olekesha, asukaamwi buki sha, epakwi pushaat i
:
“Busheni weaumwoneuwai ngi shempi laishi kal ilil
yabaki t
webai shile
Joni :“ Eemukwaini newi ne, bushekanshiempi l
ai shi kalinishi lya?”
Ci kashana:“ Eekwenashal ikalipemwe!Tamul emonaj ont iew abakaweaf il
il
we
nokushi ikata.”
Joniat emwasanapakumf waci kashanaal inel yashii li
talinensonit akwet e.
Ci kashanaakonkanyapoat i
:“ Bushel ilyai sinabal emul umbamumpi l
ai lya‘Joni e’
eshi nal yenu? ”
Joni :“ Mukwaiabana ba muno Muf ur il
a eco i bulenga kul owa,bat i
nief yo
baf ul unganyai nshi nal yandi !Nemwi neni neJohn, nombabenabat i
laJonie.
El yoJoniat ont onkanyaukut i,umukashanaai shi bai shinal yakwe,ngaenaci nshi
ashi ngaf wai lakwi shi bai shinal yakwe.Asukaai pushaat i
:“ Ngakanshii mwei shi
na
l
yenuni mwebani ?”
Ci kashani :“ yangunaci ne!Al amukwaini ndal a.Ni neJanetPhi ri
.Kwenamuno
Muf ul i
ranshi lakokol amosana, ndimweni .Naf umi nenombal inekuLusakaukwi kala
abaf yashibandi .Bat at abansengabakuPet auke,l el obamayobenaBasezur ubaku
Sal isbur ykuRhodesi a”.
Ni shiapoJoninapwaf yekal eukupompenci nga, amonokut icikashanat alefwaya
kumushabwangu, ati nokut il elol yenanokul umunai camuci l
aut ali?

Ifyakul andaf yat if i
cepe,el yoJanetai pushaJoniat i
:“Bushemwi kal
akwimuno
Muf ul i
ra? ”
Joni :“Mukwainj ikalakuMi neCompound” .
Janet :”Oh, kashanat wendel epamo, pant unai newi neuyuwi nemusebowal olauko
njikal a”.
Page|1
Joni :“Mwi kalakwi?”
Janet :njikalapayadipaMr .Thor ncroft,epondel aabanabakwe.
Joni :“Oh,pa Mr .Thor ncroftnal ipeshiuba sana,mpi tapo f
ye pee.Kasha epo
mwi kala? ”
Janet :“Eemukwai ”.
Awebonsebabi libaninapanci ngashaboshat wamba:nal il
yaipendaci bemba
util
a cuf ya bashi mbe’l yafi
kishiwa.Mu shi l
a Jonial ashimi
kil
a Janetif
yo i nci
te
abombayayaf yakabiliif
yoifwayaukut ont onkanya,Janetnaoamushi mikil
ei l
yashi
l
yakuLusakanakuSal i
sbur y.Bat ibafikeapapat ukil
eakamusebokal olapaMr .
Thor ncrof tbaikapanci ngabonse, janetat ambi kaJoniukubokoukumushal i
kapo;ati
kafikenipo mukwai ,natotel
e sana pa kungaf wa ukupompe nci nga.Ndesubi la
tukamonananal i
mbi ”
.
Joninao at i
:Ef yo mukwai ,shal enipo,al a na ine wine natot
ela sana pa
kunsansamushakopakashi taakat waposababi linenu.Ngamul apit
il
akubi aol
o,
kutimwai samf wail
akumut upul ewamabot olo,ekonkabamai l
oakasuba”.
Janet :“Natotel
asanamukwai ,
nkeshaukwi saf
ikako”.

Page|2
I
CIPANDECABUBI
LI

JANET mu mut ima wakwe al efwaya sana ukut emwi kwa kul ici lumendo umo
uwal umbukakumi citil
ei moi yamut auni ,ukuci l
ai mi sangoyaf yangal o.Kanshi
ubushi kuamweneJonial epant empi l
angakumashi ni,atampi leukuf wayenshi l
aya
kukumani shamoJoninokul andanankwenokuci teci busanankwe.Ecal engabul ya
bushi kubakumenenaJonical ifyenkuma;el il
yal yashimwaumf wanat ant alil
a.
Janetnel yo al if ye umukashana uwamul enga,abo bal eyangal a nankwe ku
Lusaka bal imusambi lishe i mi sango ya buwel ewel e,i lya pa ci na t aunibat il
a

bukapent a’.Lelonel yoal inikapent a, al
iuwai cinika, talefwayaf yeukut emwi kwakul i
umouwakumul ishaubusakanokumuf wi kabwi no.Ukuf wayokupwakwenat at al
il
e
akulot amumut wewakwe,pal ibuf ingakukwat aumwanakwenaapat il
ekumono
mwanakashiamonaapaapaumwana.Bakapent abai eyangal anabomuLusakae
bamuf undi lebat i
:“ Wemukashanangawakwat aumwanakut iwasangukomukot e,
nabal umendot etibakuposekomanonakal yaf ye” .Ayaemaf undishoJanetal inayo
mumut wei nshi tashonse.
Joniukoai l
e,ababi yebayacul anganshikukukut i
kakul yashil imol i
nei l
yapal i
JanetPhi r
i.I fyo napangene na Janetf yena af i
sa ku babi ye,apel af ye pa
kulumbi li
shaubusumabwakwe.
Munshi kuyaMul unguakasuba,Paul ,Robi n,ababi yebakwaJoni ,naJoniwi ne
bafwal abwi nobwi nopaci naAmer ica,bai saimabal ayanakubi aol o.Bashi fikaf ye
mubi aol o,bal apingushanyaumwakut ibalenwenaubwal wa.Jonial aebaababi yeat i:
“Banenat utalet unwepoubwaci bukupanono,t unwei cikopoci moi cikalamba,el yo
tubwel ekung’ andayamabot olo”.Ababi yebonsebasumi na.
Paulayashi taubwal wabal anwanokunwa.Ci li
abai kalai nshi t
ayapi ta,Joniai ma
ukutint andal ekomubi aolo,kut iendengef if yalyananabanal ume.Banal umeabat i:
“Wemwanakanshiul imuno!Al amuneeneshampel ako2s6dnshi temoubwal wa” .
Bwangubwangu Joniaf umya 2s 6d,apel a banal ume;nabo nece bakol olwe
balamwebaabat i
:“ Mwai ceJoniul ubulitelowat esha? ”
Joni :“Iyomwebaf yashii conombat wal i
fumamokanof yeni shiuwangumamoi kof i
,
wenakut itwashi ngwananankwe. ”
Joninababi yebat ibapweukunwaubwal wabwaci buku,baf umamuci tenge,
balolakumabot ol o.Joniat ampaukul olesha,mpangayonseukut iamonej anetnga
naisakal e.Af waya, af waya, nakal yaJanett ewakumoneka.
Paulnakabi l
iayashi ta amabot olo ya st aut u mut anda.Li l
ya Jonina Robi n
baleloleshaumunabouul eletaamabot olo,naJanetaf i
ka.At alaai mi ninapamwi nshi,
alal
eloshamukat ipakut iamoneapekel eJoni .AweJoniamumona, ayakoul ubi l
oku
kumukumanya.
Aponi shici kashanaJanetnaf wal ai cinaSal i
sbur y;kumensonasubakopaunda
umbinabi kako na sani -
glasii co akasuba kal ibal i
kishe.Pa kuposha Joniabal a
afulakoamagl asi .Bashi pwaf yeukuposhanya.Bakumbat anabal ayanakut ebulo
ukoashi leababi ye.Kut ibal afikapat ebul o,Jonial alangili
laJanetkubabi yeat i:
“Baneuyut ulinankweniMi ssJanetPhi ri
,ci busawandi ”.

Page|3
Lil
yaJoniasosaamashi wiyakut i‘ci busawandi ’Janetasekanokuseka.Bonse
baikal akut ebul o,bal anwanokunwa.
Jonit acamut wel ekukunweshaubwal wa,kabi litalefwayanakuposeshandal ama
shingikukushi taubwal wa.Kanshienaat emwi shishi shenaj anet .Nel yokwena
ashi ti
leubwal waubwi ngipanshi t
ai ibwakusansamushaf yeumukashana,kabi li
enat akol el
wengababi yenomukashanawi ne.
Il
yoi ng’ omayaj ai viyat ampi leukul ila,Janetai pushaJoningakut iaj ai
va.Joni
asumi na.El yoJanetat i
:“ kanshit uleyat uf ungul ulepoamol u, twanakanokwi kala”.
Pa kuci nda j aivi,nangu pal iabant u abengi ,banono abal emoneka neci paal e
ukul i
ngananaJoninaJanet .PaulnaRobi nbenai cobashamwenebakashana
bakuci ndanabo, bal ecindaf yebabi libwaumebwaume.
Bat i
niakasubanakoi fyokapi taul ubi longaul esansamuka!Joniat ialoleshepa
nkol oko yakwe,amona kwashal a 10 mi nutes pakut ibesal e bi aolo. Ni nshi
bakanyangunabat ampakal eukuf umyaabant uababel elekumpel ayabi aolo.Na
cineci l
ia10mi nut esapwa, nenyenj eleyakwi salayal i
la.Icishel ePaul ,Robi nnaJoni
naJanetbaf uminapansekut ibabwel elemokumwabo.Bat alabami ninapanono
pakut iJanetaf wayei ncingayakweapoashi l
e.Asukaai mona,al abwel elanapa
balumendo.
Mukwaiumobal ibemi ninebal epumel yashikunumakwaf umanaci lumendoumo
i
fi.Uyuci l
umendokut ial af i
kamupepinaJanet ,at alaamul olekeshakumi konso;
elyokwat inal imount uapena,aumaj anetpamusanapal ici saasa,at inokut i
:“ Eko
ndikul iiwemamanacansonsa” .Al ayanokuya.
Janetumut i
ma wakal ipa,neco uyo mul umendo t amwi shiba na kumwi shi ba,
aisapumi ninaf yepakumut uka.Ci l
umendoal omf waf yei fyobamusebanya,neco
palinabakashanabambimupepi ,nabobawel anakawel e;ci lumendowakant u
abwel anal al anapanshi .Jonici l
iaamonaul yamul umendoabwel anakal ipa,alaeba
ababi yeat i:“ Banenat ubengaf ew bat alukapoci nono,t umoneul yakapool ii fyo
aleisaci ta”.Awebonsebasel apoci nono, bai mi ninaf i
lyaakat alamuki la:Janetashal a
naimi ninaeka.
Cilumendoul yaci l
iaaf i
kaat unt umananakukushobol aJanetat i:“Weci kapent a
we, ni fweul etukamuci ntubwi ngi?Wempul umushiyamunt uwe, wabul anei ng’ nda
yakusendemamo” .
Janeti coat eshai nsel eshaf ulishaal ekanakul upiat if yeci l
umendowi neul yapa
kanwanapaa!
Joniaponembwi libai bepeshaf yekukwangukaal ifyepakat it akwaJanetna
cil
umendo.Kwena Joniabul a kwendesha i kofil yasukwi se ul ya ci lumendo nga
l
yashonawi le Janetumut we.Ekut il ilye kof ilyaf ikil
e pa kuboko kwakwa Joni .
BwangubwanguJoniai kat aul yaci l
umendoal amusopeshaat i
:“ Umf wai wenga
uletwal aamanoyaci sungu,nombal inekut icabi pa.Busheuyumukashanaul et uka
cinshiakuci ti
le?
Umul umendoul yaayasukaat i:“Bushei wecakukal ipashani ?Ni weul efwayat ul we
nobeat i?Lekakanshinkuf unishengat awanj ishiba.I shi nal yandini neEvasDakane
mwi naFor tJameson;l ekankul ebelei fyondebel aabanobe” .
Page|4
Jonipakumul angai fyoamusul il
e,napi shanamabokomumat umba.Evansci l
ia
apwaukupet aamabokoyeshat iatampanokupengel anal emanamakof i
.Joniwena
emi ninef ye.Kut ici l
iaEvansaposekof i
, Joniuwayangukangol ukoshi ,kalubanef yo
eket eukubokoakunyongel anapanumayakwaEvans;kabi l
iamupi lulaamol u,Evans
awa panshi ubuuseneme, at ampa no kupapaat a. Joni amul olesha e pa
kumusopesha at i:“Iwe wapusuka sana,aukanaba Mungoninga nakul opesha
waumf wa! ”
Evans ci l
ya asumi na abal etambako bonse bal amuwel a abat i:“ Eya asal enda,
asal enda! ”
Janetapoat emwanganshii cobamupokako.Naopakumonaumul waniwakwe
panshimukashi takanonoaf ilwaukushi pi kisha,atampaukuseka.
IlyoEvansai mi nepanshit ashi ngilil
enel yopanono,akunkul ukaf yet epansoni .
Cilya Evans ashi ngil
ila,Janetal omba Joniukut iamushi ndike pant ui fi
bant u
naf i
kol waubwal waepal imunshi laf yalamusokosha.
Jonit emukani ,aebaPaulnaRobi nat i:“ Banenat wal aJanetkumwakwe,nal aisa
nshaposenshi ta”.
Ci lyabapal amapayadipaMr .Thor ncr of t
,Janetapi l
ibukilakul iJoniat i:“ Dal i
nat otelasananombapai pipanal ayaneka” .Awebaf unkanamumi nwe, baloleshanya
namumenso, apot epal ismael o.Joniat ol anenshi l
ayakumai ni.
Joniaci yakumanyaababi ye,Robi nal amwi pushaat i:“Wemwaumengai lyankul l
e
wai mwenekwi ?”
Jonial ashimi kilaababi yei fyobakumenenef yobasashi kei l
yashingomusungu
wamunt ungo.
Paul Candanaoat i
:“nombamwanaul ef wayakumupaat emwanibuci busaepel a? ”
Joni :“ Kwenanshi latinanden
ankwei l
yashil yamusangoyopant ut atul aishibanasana” .
Robi n:“ Iyoboy, wenaul yat aul i
ngi lekumupanya, uukul emenwef il
ya” .
Joni :“Al amwebaumenai newi neamanonayal olakosana.Nshi shibei ci l
engel e.
Mwal ishibanai mwei fyonapet abkapent a,leloul yawenanankubul amoamabu” .
Bonsebal aseka.
Jonial ebombai nci
teyakwebwi nobwi no,basukabamul undil
anempi ya,at ampa
nokupangaukushi tai citukut ukuf il
yaamweneabal umendoabengibaf ikumani ne
mumuf ulira.
Jonipa l wa kuf waya ukut ambwa na bant u,tal ef waya na kul alai yoo.Bat ini
alasungaf yeE40,at ampanokuf wayai ci t
ukutukucakushi t
a.Al ef wayaukushi ta
i
cipyaat emwai cabombakopanono.
Paulna Robi n bena ni nshibal ishitai ncinga shabo,Joniena af i
mbi l
ef ye
i
citukut uku.Tal efwayanakushi mikilakoababi ye,alefwayabakapul ikilwef yenashi ta
Ubushi ku bumo ai leshi miki la banal ume ukut ial efwaya ukushi ta mot asai kol o,
nabonecobal inamanoyamut auni ,necoJonial ebaf wamut winge,bal it
inine
ukumukanya,bat if ye:“ Ee ci kulu ul eenda bwi no mu t auni,t auipeye at emwa
ukwi payaabant ubabene” .
Akasungu bal ebomba na Joni ,akal umendo i fi,kal ine ci t
ukut uku ci l
ia bat i
la
Page|5

Tr i
umph’ kal efwayaukushi tishapant ukenakal ef wayaukushi t
amot oka.
Akasungukai pushaJoningaal ef wayaukushi taicitukut ukucakako.Joniat emwa
sanaai pushanomut engowaci ko.
Akasungu:“ Ndef wayaukushi ti
shapal iE120pant uci cil
ifyei cipya,naendel apo
i
myeshii tat uepel a.Lel ongawampel aE80pamukuumo,nkakuf umi shakoE10,e
kutilaukampel af yeE11o” .
NecoJonial icimonaci liaci tukut uku,kabi liemusangowi neal efwayat r
iumph
uwami pai pii bili,aebaumusunguat i“Bushet etiundol elekoukuf ikapakupwakwa
mweshiel yonkal uleteleE80? ”
Umusungu:“ Cisumaci kul ut aumbepel ebuf i;pant uni shiwamposel ai nshi t
aya
kusombol akul ibambi .Wi shi beukut ingawampel aE80ukasenaneci tukutukuubo
bwi nebushi kui ndal amashi kashal akoukal ampel abucebuceci l
amweshi ”.
Joniat emwa nganshi ,aseka at oot a na mu l upiat i
:“ Yah ver e guu.Ci neci ne
nshi l
ekubepankakul et elashonsepa30.
Ubushi kubumbiJonibakumananaJanetkukant ini,janetalamwi pushaat i:“Nga
i
wei coushashi tilainci ngangababi yoci nshiuf wayaf yeukul aushimakumakasa? ”
Joniayasuka at i:“ Nshilakumani sha ndal ama,ndef waya ukushi tai ncinga i ya
ndal amai shamul uwasel a” .
Janet :“ Oh, nal i
moul efwayaukushi ta‘humber ’bat i?”
Joni :“Nal i
mo” .
Bushi kubumopakwi nukaJoniai pushaakamusungukakweukut ikayemul angako
i
fyout unkol onkol ot wapaci t ukut ukut ubomba.Akasungukasumi nabayabonseku
ng’anda.
Joniashal apal ubansa, al etambai citukutuku.Tepakut emwapamul anduwakut i
munshi kushi nonoci kabaCumacakwe.Kut ikngaael enganyai f
yoakal acicibalapo
muMuf ul i
ranamanoyasal angana.
Akasungupakuf umamung’ andakai shi l
enef ipepal afimoapobal embel ei fyebo
fyakukonkapakwenshai ci tukut uku.
Apopeneakasungukat ampaukul ondol wel aJonii fyakuci t
apakut ampanapa
kwimi nikai citukut uku.Kabi l
ikamwebaakat i
:“ Nombaeshaukwensha, ukonkei fifine
nakuf una” .
Kanyant apof yeumukuumonokul il
acal ila,kabi likashi myakaebaJoniukut ieo
ali
she.Joninaoanyant apof yeumukuumo,nokul il
acal il
a.Akasungukamweba
ukubi kamugearwabumo.At iabi kemo,ai manokuyamumusebouwashi nguluke
i
ng’ anda.Ci lyaabwel akamwebaakat i:“Wamona, tacayaf ya” .
Joni :“ Cineci nemwandit acayaf ya.Nasant ika,pal icisanouyumul unguwal aisa
ninshinal etai ndal amashonseE80” .
PaCi belushicakonkel epoJoniai l
eal etandal il
aJanetpayadipaMr .Thor ncr oft
.
Talat iaf ikeko,api takut i
irumu,ashi ti
lakoJanetbul eti
,shuganomukaka,el yoal aya
nokuya.At iapal amekuyadi ,amonaJanetal ekunkul ushaakai cemul ipr am mu
musebo,Joniai mya ukuboko pakut ijanetamumone.I l
yo Janetamona Joni
nicikangaasheaposapr am pakuyasengel aJoni .Bat ibaposhanyeJanetaebaJoni
ukut ibayekung’ andaekobaya.
Page|6
Janetal esungai ng’andayakwebwi nobwi no.Al i
shitil
emonot umi pandout usuma
nganshi .
Cilyabai ngi lamung’ anda,Janetal angaJoniapakwi kalaat i
:“I
kaleniapa,alamuno
ng’andamwabul anemi pandoi neine, mwabaf yeut utwi neut wakuwayawaya” .
Jonial apumpya at i:“ Tamul ibakankal at ata mwe banensu mwe bamona ne
shakuposapami pando.Fewbanenut wi kalapanshiepel a” .
Mukwanguf yanya,Janetapanganat ii
,al etanapat ebul o,balanwabonsebabi l
i,
balepumanel yashi .Mul yashilineemoJoniai shibileukut iJanetteupwamushi be.
Lelopakushi ninki shaal andaamanshokoat i
:“ Busheubwi ngabwenubukabako
l
ilali?”
Janetabal a aseka sana,el yo ayasuka at i
:“ Ala nga pal iabakwebel e ukut i
nalikobekel wababepel efyai fyabuf i
, i
nendimushi mbe.
Joni :“ Nga mul andu nshiwal enga ukut iukane ukukobekel wa we mukashana
waci ndamai f
i?”
Janet :“Ni coabal umendobannanshanshi bat emwa” .
Joni :“ Ngababashaniabobene.Lel obenababi paf yebonseapobeshi l
a?”
Janet :“ Bamo t abasambi li
la at emwa ukui pakami sha,bambinabo benda na
bakapent akasubakonse.Abamusangouyungabannanshandakana.Pant unga
nasumi na kut it wai kalaf ye nabo nshi tai nono kabi liwal uba nook baya.Kano
umul umendouwabanenci t
oi i
suma, nemi sangoi suma, wenakut inasumi na,apnt u
kut iansunga” .
Joniabal aakut umana,al atontonkanya.Asangaukut iififintufi
tatuJanetal efwaya
ku mul umendo engaf waya nao naf ikwat a.Ai mona uwasambi l
il
ai co afika mu
standar d6,nanguaponenemumashi ndanot emul andu.I misangoi sumanenci to
fyonse al ikwat a.El yo t wise ku l ulumbil wakwe,t e bengiabashamwi shibe mu
Muf ulira.At iat ontonkanyef yonsei fi,mumut imaat inokut i
;Janetnel yoacindame
i
fikwenat et iankane.
Kabi liJoniai pushaJanetat i
:“Bushebal umendobamut undunshiuf waya?”
Janet :“ Mf waisha Ababemba na Bangoniat emwa Abasezur u ba ku Sout her n
Rhodesi a.Apa pa yadimupepina pano paba abal umendo babi liAbasezur u
abampi mpi l
inganshipe,nombanal i
kananokut ibalekei yoo.Ndesosaf i
nopambi
l
el obal eisa” .
ApaJoniaf wenamumut webuf ibuf i,elyoat i:“Kwenai fyonaci l
afwayaukusosa
fyaya” .
Janetat alaaseka, elyoat i
:“Ngaf inshii fyof ine? ”
Joni :“Iyof yayankesakwebamai longanai buki sha” .
Alebepa f ye t apal ii co al abile nakal ya,ninsoniaci tile pa kutampa i l
yashil ya
kulanshi shamo.Ci kashanaukumukobekel a.
Umobal inabekal isha, Joniamonaabal umendobabi liabamushi nkuwakwe, bafika
pamwi nshi ;nabaf wal aneci naAmer icangaJoniwi ne.Ababal umendobal elanda
ululimiul oJoniashal eumf wa.Li mbi l
imbibaumf waf yepaci i
binkonkonko!Janet
atot ooshaJoniat i:“Nibal yabal umendonai lnkwebel e”.Elyokabi l
iayasukaat i
:
“Pindayi ”.Emukut ilai ngilenimuCi shona.
Page|7
Ci l
yai ciibicai suka,nabal umendobal yabai ngi la,Janetuwabeshi beabal angilil
a
kul iJoni ,kabi liaebaJoniat i
:“ UyuniMar kMonyor o,noyunaoniPet erMar ar a.
Bonsebabi likumwabonikuRhodesi a, umut unduwaboBasezur u”.
Jonii l
yashil yakul andanabal yabal umendol yabul a,nombaal awayawayaf yemu
kubepushat umot umomuCi sungu, nabobat ibasukenel yashil yapwa.
Icomung’ andamwabul el yashi ,Joniat ont onkanyaukut ial eya,kabi l
iumwi ne
aikanyaat i:“ Nganayandeshanakaki l
embushipami mena,ababal umendokut i
bashal a bat ampe i lyashil imbina ci kashana wandi ;kabi likut ibat ila nabati
ina.
Kanshi inepakuyakanoebobabal i
lepo, i
cakubashamunocenat eco” .
Abal umendoabababi l
ipakumonel yashimung’ andal yapwa,bai lukaabenebeka
ukut it abal ef wai kwamung’ anda.Panumayakashi takanono,bai sai mabashal i
kapo
JoninaJanet .Pakushal ikapoJoniabat i
:“ Goodbyegent leman” .El yokul iJanet
kwenaabat i
:“ Zvakanaka,t akuyendazvi no,ci mbosar ayi ”.Emukut i
,ci sumat wapita
nomba, shal eni po.
Janetabasuka, kwenaamanot aposel eke.
Ci l
yaabal umendobat ant ali
la,Janetal aebaJoniat i:“ Bal yabal umendowamona
tabomf wa;nikal enat endekaukubebaukut inshi bafwaya,nokut ibal ekeukwi sa
panonakal ya.Li mbinkabasosel elakul iDonaakesebaf ulula” .
Joniayasukaat i:“Oh.Lekamai lonal yongabai sa, ukesebepushai cobaf waya, elyo
ngat abalumbwi lebwi no, nkesabat amf yanokubal eshaukwi sapanonakabi li
”.
Janet :“ Awe ndet ina ukumul etelela, pant u baba nga bat sot si,l i
mbi kut i
bamubushi shaul ubul inokumupumai cabi pishanganshi .
Joni :“ Alabaneaut ishani ?Bakapool ibal yaebengampuma,kut iwal ekanabakonka
l
inol inei nenayabacaya” .
Janetai pushaJoniat i:“Bsheni nshimai lot atwakayekubi aol o? ”
Joniat i
:“Ekot ukabal il
a,ngat waf umakoel yot ukesekuno” .
At iasosei fi,j
oniasokol olaubupeat wal i
leJanetubwabul et inomukakanashuga
i
f yalimucol ai nshi tayonsei i.Janetapokaasant ikasana, mumut imaat inokutieya
ebal umendomf wayaaba.Awemwandinangunsal ulecupo,abamusangouyukut i
angupaekoko
Pakubwel elakumwakweJoniai leal eelenganyai fyoJanetakamut emwanga
amumonaneci tukut uku, necinit r
iumphuul ilaubusaka, awecamuwami nanganshi .
Ai pingul aukut ipakukobekel aJanet , ndinokul olelampakankashi tei citukutuku.
Il
yoal eyai fyof i
ne,aendanakapangapanono,aumf waf yei nshi ndoshabant u
panuma.At iacebukeamonaniMar kMonyor onaPet erMar ar anabamukonka,awe
anashanokwendapakut ibamusange.Pet erewabal i
lepoukusoshaJoniat i:“We
mul umendoi we, imininat umf we”.
Pet eramwi pushaat i
:“Iwengamul yawaf umaci nshiul efwayamo? ”
Joninaoat i
:“ ngai weamakaukwet eayakunj ipushushai fyowayaf umyakwi ?”
Pet er:“ Kwenangani weupusaul aJanetamano,nakul ombal ekal elol i
ne.Ul ya
mukashananici busawandi ,kabi l
imf wayaukut inkamuupekanshit acili
ngil
eukut i
nai weul emupempul awat eshangol imwanawamunt u? ”
Joni :“Fyonsei fyowal andamunef intuf yabol af yekaf yeka.I nenshi lefwayaukut i
Page|8
tul elwi laJanet .Umwi nenanj ebaukut ii wenomubi yowi neuyomwat ampakal e
ukumucusha.El yongacaci ne,ukuf umal elol i
ne,nganasangapoumopal iimwe
at emwaukusangabonse, mukapokel elaamapi ,mwat esha? ”
Mar kMonyor ouushal eumf wiki shaci sunguai pushaPet erat i:Arikut aureyi ko? ”
(Emukut ifinshial elanda? )
Pet erukwabul a no kuposa ku f yai pusha umubi ye nal al
ya,ai pusha Joniat i
:
“Bushewakal ipa, wat apaat i?”
Joniamupal anaat i:“Wi lanj ipushai fyonganeousul i
le.Tawi shibet wabut sot si
kumi nwe.I nendimwanawaMubembanookt waf umat ul
inkakashi ”
.
Pet er :“Iweul et ontonkanyaukut ikut iwat uumamwa! ”
Joni :“Al enit ampeni kongamul efwayaukumonaapat ot weni nagu,mwal amona
i
f yot ul opol aabant u”.
ApopenePet erai safumyanekof il imbi li
mbiukul ungi kaJonipakat ikampumi .
Joniakubi l
a,i kof iiyapi taf yepamul uwakwe.Jonial ekanakui kofilyakukusokut i
pal inso kul iPet erpokel a.Pet erat alant anta.Bwangubwangu Joniamukwempa
amol upal ici kaoboi ;pet erayaponanamumuf olomumbal iyamusebo.
Mar kat ial amonaf yei fyo,at iumunandibai paya.Ayanal alanapanshi .Kut ici l
ya
joniai sacebuka,amumonaukut ial imupepi ,Joniamubepekof i,Mar kasol ol wel ele.
Jonial ekanel yakukul yokut ipakanwanj ee!Kabi linal i
mbipamyona,nal imbipa
nseket e, Mar kayaponanamul usonga, apundanokupunda.
Pet ermar ar aat i
leashi fumamumuf olo,at ikat endeshi mpol ubilo,iyoi neemi i
le.
Mar kwenai coapakubut ukilapabul a,al apapaat af yemul i
miul oJoniashi letesha,
l
el oamwenaf yekukut oot amul upi .Joninaoat ieenashi t
ila.
Kabi liJonial amwebaat i:“Kabi ye,uyewebeul yacangamubi youkut imul ecenj el
a.
Ifwet ulomangaul etimasange, mukayaabuki laZambezipampi l
ibil
i”
.
PaulcandanaRobi nMukukabat emwasanapakut eshai fyoJoniakal ebenyePet er
Mar ara na Mar k Monyor o;bal amuf unka na mu mi nwe abat i:“ Washi ti
la boy.
Bamambal abal yaul emonat epakut wangamubi aol o.Ifwet wal i
beshi basana” .
Panshi kuyaMul ungu,Joniayabuul aJanet ,bayanakubi aolo.Munshi laJoni
alamushi miki laJanetat i:“Alaabal wani bobemai lonal ibalebel abonsebabi li
”.
Janet :“Alani kwiwabasangi l
e? ”
Joni :“ Ebankonkel epanumal i
lyal i
nenaf umi nepamobe.
Kat wi shiapobambel ami ne.Nal i
baf undi shat abakal abebwangu” .
Janet :“Oh,kanshinal imoeci l
iacongonat eseshemumusebo.I nenal et ibant u
bal ebwel a ku bi aol o e bal eci te congo,kanshini we na bal ya bant u!Wawemye
nganshidear .Nai nembakonganal i
kwaf wakoukubapumapant ubal yabant ubaba
munoneci wa” .
Ububushi kuPaulnaRobi nt abai l
ekubi aol o,kanshiJoninaJanetbal eipakisha
fyebabi li.Abal umendoabal epi tamupepinet ebul olyabot epakushul ukaJonipa
kumonaal esekasekanaJanetuwawamangapal ikapashi .
Il
yoJoninaJanetbabwel elamokuyadikwaMr .Thor ncr oft,Jonit aposel ena
nshi ta pa kut ula mu kebo,neco i nsoninashi pwa ku bwal wa.Kal e bal eikala
umupandoumoumo,l el ol yenabapal amanapal iset iumo.Joniakumbat ilaJanet ,
Page|9
ukul ubalial emwal aulanemi nwe.El yoasosaat i
:“ Umf waJanet ,inendef waya
nkakuupe, pant unalikutemwasana.Ngai weapoul eti
poshani ?”
Janetat alaaseka, elyoati:“Busheul esosel
ela,
at emwaul embepaf ye?”
Joni:“Lelowat iefyonsekani fyo?Cinecinendesosel ela.Njasuka!”
Janet:“Inenemwi nenasumi na,nombanshi shibebat atanabamayokuLusaka
i
fyobakayasosa.Mai l
onkabal embel akalata,
ngabanj asukankakweba” .
Joni :“
Hal lo,walyagel o.Cinecineukaci t
ebwangumune” .Jonialifi
lil
weukul olela
i
nshi t
apakwi pushaJanetul wacupo,pant ualetiinaabal umendoabal ingaPet er
Mar aranaMar kMonyor o.AponombaJanetasumi nacawama, alal
aai kati
la.
Janetat il
eashi lembel aabaf yashibakweku Lusaka,papi t
af yeishakupenda,
bayasuka,nokusumi nabasumi na.Balonkanyaponokut i:“
Cawamangamwamona
i
nshi t
a,mwat al
amwai sakunonaci lumendoobe, t
wai samumona” .
IlyoJoniapi t
il
ekuyadikul ici
kashanawakwe,Janetamul angakalataaf umineku
Lusaka.Pakumf waukut iabafyashibamukashananabasumi na.Joninici kanga
ekalepamul il
okukut emwa.Kabi libapanganaubushi kubwakuyakuLusaka.

I
CIPANDECABUNE
Page|10
ILYO sat e af ika Joniayaf olai ndalama,at emwa nganshipa kusanga mai l
o
akayabuul aicitukut ukucakwaMr .vanEr sen.
Pa kubwel a ku nci to,banal ume bal amwi pusha abat i
:“ We mwaume we,nga
i
ci t
ukut ukuwasosel eukushi taci l
ikwi ?Awemwandimwebal umendobal elomwaba
nobuf inshat alamona!
Joniat i:“ Pembel enimwaci monamai lo.I mwemut i
lanal i
mebepamwa! ”
Mu ci l
oto Jonikut ial elot af yeJanetneci tukutuku,bwat il
ebushi caayasamba
bwi nibwi nopakumonekauwasambi li
langaayakukupokai ndal amakubanki .Ci l
ya
aikulaabuul anecol acakweal ayanakubanki .Abakubankinabobayamubombel a
fyemukwanguf yanya,al ungamanakwavanEr sennaouushai lekunci toubo
bushi kual elolelaJoniwi ne.
Mr .vanEr senal amonaJoni , asansamukaat i:“Wai sal elokumakweboyesu? ”
Joni :“Aweni fyof i
ne” .
VanEr sen:“ Tul eyapakubal amung’ anda, tupanganebwi nobwi no” .
Bai ngi la,umusunguat i:“Ngawai sanaE80i cit
ukut ukuwal asendanokusenda,
elyoi shi leshal akowakul ampel aE5ci lamweshi ,mpakaukapwi sheshonse.Ngawe
mwi neul ef wayaukupwabwangukut iwal aci
shapopal iE5” .
Ciliaumusunguat alala, Joniai saf umyanaE80mucol acakwe, amut ambi ka.Nao
atala apendamo pa kushi nikisha nga nashi kumani na.Awe ci necine asanga
nashi kumani na shonse,at ot ela sana.El yo al aeba Joniat i:“ I
ciushi lai
shi bisha
kwendanal akubi kilako‘ L’ pant anshinapanuma, epakul angaukut iulimusambi ”.
Joniamwi pushaat i:“Busheamaf utayenaemoyal imuci tukutuku? ”
Mr .van Er sen at i
:“ Fyonse i fipe fya ci tukut uku f ilifye bwi no.Amaf uta nai l
naisushai tankil elol ineul ucel o,neci tukut ukuci nenabaci sambabwi nokul iboi ,
ciwemenganshi ”.
Bai saf umi na panse,baya mu gar ageumwal ii ci
tukut uku.Na ci neJonikut iat i
aloleshe,amona ukut ici lebeeka kwat ici pya.Ukwi sulai tankiamona amaf uta
nayesul a.AweJoniakunt af yeumut we.
Mr .vanEr senabuul anef i
pepal af i
bi l
iifya‘ L’akambat i
kakunumanakunt anshi
yaci tukut uku.At iapwei fiat ampaukul ondol wel aJonii fyakwensha.Joniat i
:“ Kwena
i
f i
nginal ishi bal i
lyawanondol wel elepakubal a, nombakanj eshef ye” .
Joniani napaci tukut ukuashal i
kaponomusungu.Kut iukunyant apoumukuf ye
umoaumf wacal etelanomusowauwal owa.MwanaBowaapoat emwanganshi ,
atendekanokuyal a.Ai myaukubokoukushal ikapoVanEr senuwai minepal ukungu
alemut amba.
IlyoJoniaponenamumusebowat ayal ael yoaumf waubusumabwakwendel apa
citukut uku;at ino kut i:“ Kanshibonsebal yamonabat wanganenci ngashaf ye
baicushaf ye.I ncingai nei nenii no” .
Aimaal ungamanakut aunikukushi t
akot umot umout wakut wal ilaJaneti cungul o.
Pakwi ngi lamushi tolo,ashaai mi kai citukutukumumut andewabamot oka.Apot e
pakut yolakul iJoni .Nombakut iuwapi tamupepiat al aai mininaukut amba,bamo
balet ont onkanya ukut ica musungu wakwe.Lel oi lyo bamwene Joniai saf uma
Page|11
bupamebepame ne col a cakwe,abi ka na pal ikal yashi,anyant a ne cel a elyo
bashi ninki
sheukut icitukut ukucakwe.
Munshi laamangungukul iJoni ,kutingabakumanyauubeshi be,kut ikut al
ikutali
naimyaukuboko, pakut ibamwi shibeukut ikanshici necineeo.
Ci l
ya asha ut upe ku nkungul ume kumwakwe,ai ma ukuya ku ng’ anda kwa
banal ume.Banal umebat emenwenganshii lyobamwenei cit
ukut ukucakwaJoni .
Bal amweba abat i:“ Awe mune cumi nai ne ukansambi l
isha.Nga kanshii we
wasambi li
lalil
ali?”
Joni :“Alaf ew bakat aulakut ufyelat walyaf ya.Kut ici moi cobamobaposapo
i
myeshipakusambi lil
a, if
wet waci shibamubushi kubumo” .
Banal umeabt i:“Yabwee, ulebepaf ye, katwi
shiukowasambi l
il
a, weonai shi ba!”
Joninabanal umebai ngilamung’ andakukul yobwal i
,pant uaf iki
lekoakasuba
pakat ikamut we.Li lyabal elya,Joniepakushi mi kil
abanal umei l
yashil yakwena
Janet .
Banal ume:“ BusheMubembaci kashanawi neuyo? ”
Joniababepaat i:“ EeMubembawakuMpol okoso” .
Banal ume:“ Mwebal umendomul i
ngi l
eukucenj elasananabakashanabamuno
kalale.Benabal epai shanokul emani kaabant u.Li mbinal yokut iakwi bilaf yetonse
utupemung’ anda, wal ubanaapoai ngila.Ecokul atekanyapakusal aumwanakashi ”.
Joni :“Awekwenamwandi niJanett emukashanaengapendel wamubamusango
uyonel yopanono” .Kabi lial undapokabi liati:“Kwenapakusangaukut ininkul a,
ndef wayabat uuf yabwangu, pant ubankungul umenabot abupel amuci nshi.Akubani
kumushif inonganaupakal e, nombangabal et witabashikampanda” .
Banal ume:“ Ngamul efwayaukuci t
aubwi ngal i
lali?”
Joni:“ Uyowi neemul andut ukailanaci kashanakuLusakakukumf wanana
baf yashibakwe” .
Banal ume:“ Shikut al a kanshimwal eta abenamwenu kuno t waisabamona no
kubeshi ba”.
Joni :“Nkayamubul amai longanaf umakunci to”.
Akasubaci lyakasendul uka,banal umebabwel elamokunci to,Joninaoani napa
citukutukucakwekukut wal ilaJanetut oamushi ti
le.Il
yoaf ikil
epaMr .Thor ncroft,
alit
inineukwi ngilaneci tukut ukumuyadi .Kanshi ashileacimi kamumbal iyamusebo,
mupepineci pat a, elyoai ngila.
Janetat iatesheumusowawaci tukut ukuwashi mi namupepi ,aisafumi napanse,
amonaniJoniuyual eisa.
Batibaposhanye,Janetai pusha Joniagt i:“ Nge co ci tukutuku naumf wa
cashi minamupepineci pata, naniai sanaco? ”
Joni:“Yanguababamayoul wipushi shaee!Bushenganat ini nenai sanaco
uletiposhani? ”
Janetat i
:“Ngaf il
yabat i
lapashomul engeepayeul yekokwenawabepai we,enda
tumonengaci neci ne” .
Joni:“Te buf indekubepa,t uleya uyemona.Kabi lieco nai shil
a ukut iwi se
ucimone” .
Page|12
Joniat angi lapant anshikukuyal angaJaneti cit
ukut ukucakwe.Kut icili
abaf ikapo,
Janetakumbat i
laJoniat i:“ Mwabombenipakushi tai ci
nt ucaci ndamef i!Bushe
ushi ti
lekwidal i
?”
Joniat i:“Nashi takukasungut ubombanakokumai ni”
.
JanetnaJonibat ibapweukut ambeci tukutuku,babwel elakuyadi ,bai ngi l
ana
mung’ anda.Ci l
yaJanetat ial etabat abapakut ianayeubwal i,Joniamul eshaat i:
“Kwenangaul efwayaukupekanyai cakul ya,i nenaf umapakul yanombal ine.Kuno
njishilekukukul etelaut omucol abul a”.
Bat ibekal epanono,Jonikabi liasosaat i:“Nishanimuneubul endobwesuubwa
kuyakukumonaabaf yashibobekuLusaka?I nempekenyeukut itukemepal icitatu.
ufwi leukul ombal usakubasungubobe.Uf wilewal ombaul usal el
ol inepakut imai l
o
pal icibiliwal aipekanya, pal icitatuni shil wapya” .
Janetat i:“ Ee,ci sumakanshinal aci taumomwi newasosel a.Ngakanshit ukaya
nanshikuLusakakwi ne, l
ishiti
maat emwanimot oka? ”
Joni :“ Nat upangananaci busawandiumoi f
iukut iakat usendekomul imot oka
wakwe, pant unaoekoal ikuyapabushi kubwi neubo” .
Baci l
libal el anda, Janetaumf wakadonakakwekamwi t
a.Naoayakoul ubilo.
Kadona:“ Naniul yamul umendomul inankwemung’ anda? ”
Janet :“Emul umendoaf wayaukungupa” .
Kadona:“ Oh,kanshici suma bwel elamo.I nendet inal i
mo niaba bal umendo
bendai cendeende, abal et ai milandumpangayonse” .
Pakubwel akung’ anda,JanetasangaJoninasamunai cipicacakweal etamba.
Cilyaai ngi laJoniat i:“ Ngakanshii wei cicipicacawamef inaniakukopel e? ”
Janet :“Nakopel wekuRoyalAr tSt udi okuHar are.Ngawaci t
emwa, l
ekankul etele
cimbii camusangouyuwi neecousende” .Aweai maayal et aneci kopekukat ika
ng’anda, apel aJoni , naoat emwasana, asant i
kanokusant i
ka.
Tal at iabwel emo,Joniai buki shaci mbiat i
:“ Yangunaendinat indabe;bayama
bal efwayasanaukukumona.Bushemai l
ongabakupel aul usal wakul ekai nci te,kut i
calinga nshi ta nshipa kuyaf ikako? Wi sakamana pa mul andu wa kwenda,
nkesakubuul apal imot asai ko!”
Janet :“ Cisuma, kwenaukesambul anshi tanshi ?”
Joni :“ Fai fikol okokut ial i
nganganshi ”.
Janet :“ Cisumadear ,ukeshi leapopene” .
PaulnaRobi n,ababi yebakwaJonibat i
lebashi bwel akunci to,bai sat eshaku
bant uukut iumunaboJoninashi taici tukut ukui cisumasana.PakusangaJonit alipo.
Imi ti
ma yabo t e pa kusabasaba ukuf wayo kuci mona.I lyo bapi ti
le kumwakwe,
cineci nebasangef ishilwaf yaci t
ukut ukupal ubansa.Lyenabashi nikishanokut i
cineci nenashi ta.Bayamukumul olelamung’ andamwaRobi n.
Kut iumobal inabekal isha,baumf wanomusowawaci tukut ukumumushi .I co
i
mi ti
mai mi ninenakal e,bai safumabamonaJonial eisa,eshi l
eal el i
shanahut ai co
utwai cet wal imuinshi laal efwayaukupi ta.
ApopenePaulnaRobi n, bayakung’ andakwaJonikukumonai cit
ukut ukucakwe.
Il
yoababal umendobaf ikilekung’ andayamunabo,kwai lebai congocansansana
Page|13
mapangeayal ekanal ekana.Paulat i:“At acumi ,mpakanai nenkashi t
e” .
Robi nnaoat i:“Shuwanai newi nekanonkaci shule” .
Jonial abal umi nisha at i:“ Ee,bane namukashi te pakut itukalekal i
fya bacanj i
li
i
mi tima.Benabat i
la‘ Humber ’na‘ Ral eigh’enci ngashakut wangi l
apo,al aincinga
i
nei nenii i”.Abwel aat i
nanapal ihut a,ababi yebal aseka.
Paulai pushaat i:“Mwanabushekadonakobenakaci mona? ”
Joni :“Yangunobe, icoecakwi pushanokwi pusha;ekonaf umanombal i
ne”.
PaulnaRobi nbal apampanshaJonipanumaabat i:“Guudmwai ce,twal oLubemba
pant anshi !”
Naendiubushi ku bwakonkapo,Joniashi nuka f ye ku nci to at ala api t
a kwa
banal ume, abebaat i:“ Nganaf umakukusambanombal ine,nalayakukubuul aJanet .
Ngamul inot wakupekanya, pekanyeni ”.
Banal umeabat i:“ Bushebamayobenebal anwaut ubwal wa” .
Joni :“Alamukwainabayel etaf ye” .
Awebanal umebai ma,bal ungamanakubi aolo,abakashinabobal apekanyat umbi
utupyapamul ilo.
PakuyakwaJanet ,Jonikut iel eal eli
shanakamunsol ipaci tukutukucakwe.I lyo
afika,afwayaukul ubaJanetkumi f
wal i
lecikashanaaf wele.Cikashanaaf wel eicakut i
naf i
lwa no kul ondol ola.Kanshint i
le,nangu wi ngapamf iwa shani ,nga cakut i
u
mwakumananankwe, uf wil
eukucebuki l
akonel yoimi kuitatu.Joniwenaaf wel
ei ci
na
Amer i
cangaf i
lyaf i
neaf walanakal e.
Joniat ampakoat i:“ Bushenui pekanyaul eket ul
eeya? ”
Janet :“ Kalef ye, nat uleeya”.
Pakwi kal apaci tukut ukuJanetabal aapempent eshabwi nobwi noamal ayayakwe
pakut iumwel at aumuf imbwi le.Bani na Janetai kata na Jonimu musana.Pa
kukanaf ul unganya f ya mukashana,Joniat eka umut ima pa kubut uuka,bel e
balepumanel yashi .
Ci lyabaf i
kapabanal umekwaJoni ,Janeti coai shibei misangoyaBabemba, Janet
aikapaci t
ukut ukubupet ebupet eai nikanomut we,al ekanokusosa.Panumaya
kumuposha,banal umekwaJoninabakashibwangubwangubal etai fyakushi kula
Janet .Banal umekwaJonibamupel aE1abat i
:“Mayoapot wamonanacawamasana,
kanshicawamanombat wal alandi lapamo” .Bamukanal umenabobamupel a10s,
basosanokusosaf ilyaf i
neabal umebasosel e.
Janett epakut emwa.Necomubumibwakwet apaliicawamangol upi ya,kutipa
kupokanemi nwei liiyacenj ela.
Awebayangal anganshikung’ andakwabanl umeJonii nshitayasukayaf if
ana7
koloko.Janetal embul a Jonial amut otosha at i
:“ Nal i
mo nomba kut inaf waya
kubwel elamo? ”
Joniat i
:“ Kanshishal ikapoabeneng’ andat uleya”.
AweJanet ,nsoni nsoniaf ukamapanshi ,ashal i
kapoamakoyakweat i:“Mukwai
sant inayangal a, nabashal epo” .
Nabo at i
:“ Eya mayo cawama sana apo t wamwi shiba,nabaf i
kepo umut ende
mayo! ”
Page|14
JonibwangubwanguAl
ishaneci
tukut
uku,
ayashanamal
ait
iani
na,
aboo!

I
CIPANDECALENGAFI
SANO

LELO ebushi kubwakuyakuLusaka,kukumonaabaf yashibakwaJanet .Joni


abuki l
e bushi kushiku.Al asamba f ye al al
olela ci busa wakwe JaphetDaka uo
bapanganenankweukumusendamul imot okawankwe.
Papitaf yeakashi takanononaJaphetaf ika.Jonial al ongakat unduwakwemul i
mot oka.Bai mabal olanakung’ andakwaJanet .BasangaJanetpamuseboepo
alelol
ela.
MukwaiJaphetDakakut ici
lyaal oleshaJanet ,acenwakumensonamaf igayakwa
cikashana.Dakaai shanecef u, aipushaJoniat i
: “
Busheebamamawenuaba? ”
Joni :“Eababenewesano.Ngakanshinishani ?”
Daka:“ Awenai pushaf ye,pant unshabeshi ba” .
Apopenebal onganot upet wakwaJanetmul imot oka, bayambanokuya.
Nshi layonseDakaal eumf wangoul imuci lotokumul anduwakul owakwakacena
kalefumakul iJanet ;mwat i
lemushi l
undanakal i
shiwinakal usekokakwaJanet ,
Dakanici kangaal undekoi mpangaukuyaf ikakuBul awayo,paLusakapai pi
pa.Pa
kulangabuf undibwakwenshamot oka,pakuci njaamagi akut ialefukilanokuf uki
la,
tepamangungu;nici kangamot okaakwat eamagi amut anda.
PaKapi riMposhibat alabai kaukuf ungululakoamol u,bashi taponat umot umoi fi
balalya.Kabi libaimabal aya.
MuBr okenKandol oemobaposel ei nshit
ai kalamba, pantuDakaal inokumonana
nabakal ambabakwemuLokoshenil waBwaca.Bai lebonsenaJoninaJanet .
Bat ibaf umemuBr okenHi l
l,Dakaanunshamot okai yakunuunsha,kut icil
etwala
mu2kol okobal inamuLusaka.Bayal uki
lakuMat eroukwal eikalaabaf yashibakwa
Janet .Mot okaayaf i
kanapamwi nshiwang’ andayabaf yashibakwaj anet.Joniapo
peneal atotelaDakaat i
:“ Wemf umuyandinat ot elasana.Busheni nshininshi tanshi
i
yakubwel elamo? ”
Daka:“ Pakubal a ndino kuyaf ika ku Mazabuka.Nga nabwel a ku Mazabuka
nkesasendamamunoLusakamwi ne.El yongamul efwayat ukesabwel amonenuku
Muf ulira ubushi ku bukakonkapo.Kanshiekut i
la mul ine nshi ku shi tatu muno
Lusaka” .
Joni :“ Cisumasana,ngamwabwel akuMazabukat ukesaumf wanangat ulino
kubwel elamonenukuMuf ulir
a” .
Dakabat ibamut eekekucakul ya,akaanaat i:“Kwenanasant ikasana,l elotulino
kukumananabot wapangenenabopa2. 30,ecal enganshi kwet enshi t
a”.Ayano
kuya.
* * *
Banyi
nakwaJanett
epansansapakumonaJonil
umbwewamwanawabo.Neco

Page|15
tabal esubi la Janet ukuf wayo kupwa bat emenwe nganshipa kumona Ci joni
caci ndamai fi
.Napamul anduwakwi kalishamuLusakai nshitaikalamba,banyi na
kwaJanetbasuki lebai shibaI ci
bemba.Kanshiel ulimibal elandabonsenaJanet
wine.Bawi shikwaJanetbasangi lef yeel yobabwel elamokunci to,lelobal ino
kwinukapa4kol oko.
Banaf yal aJonit epakumul olekeshai lyoal ebal ondol wel aul wakumwabokuChi nsal i
,
balesumi ni shaf yet onseut oal esosa.
Ilyobashi fyalaJonibaf i
kileukuf umakunci to, Joniat emenwesana, pant ubal ine
mipul weyakusosanemi langwe.I cobai shi beukut iJoniMubemba,bat ampano
kumuseshaubunungweabat i
:“ I
wewemwanawaMubembani weul efwayaukuupa
umwanawandibat i?Wi shibengawamuupanai weul inokusangukaUmunsenga.
Mwanawandit alingakusangul oMubemba,epal ingamwayanankwekuLubemba
wayamupat i
kishokuni i
nakumi tinabwanakashi ”.Bonsemung’ andabawaf yeku
nseko.
Kabi l
ibayal uki l
a ku mwana wabo abat i:“ Tat a uyu mwana wandiwamona
atemwasanaukuf walai nsalushabusaka,kanshimuneukosef yepakumuf wi ka”.
Kabi liabat i:“bushekunoLusakawat al aawi sako? ”
Joniat i:“I
yoomukwai ,kalelol i
ne, ngef yasosel eumupuupu” .
Abat i:“ Oh.Lekamune,mai l
onganabwel akunci to,nkayandakut andashamuno
Lusakaukeshi bemo” .
Kumul anduwakut iJanetpakuyakuMuf ul i
raukuf umamuLusakaaf yuki l
ef ye, e
calenga bawi shibamwi ta eka ku muput ule wa ng’ anda umbi ,elyo bat endeka
ukumwebaabat i
:“ I
myendel eyobepal iishinshi kushaf umi neko,i net ayansekeshe
nelyopanono.Ubushi kuwaf yukileukuyakuMuf ulira, naf uli
lwenganshi .Nal i
nol ine
aubul aisanamwat aobenganakuumai cakupapa, nombai kumbil yaikalapakasuba.
Nshi fwayaumwanauomf yeleewal aendanabakapent akasubakonse.I wel elo
washuki laci mo” .
CilyaJanetat iasoseko, awebamot okel aabat i:“Ngol easukakondekut obol upi”.
Janeti cishel ekumokoshaf yei f
ilamba,at iinaubukal ibwabawi shi.Joninel yoal i
mumuput uleumbikwenaamashi wial eumf wapanono,nombai cakut iashi ninkishe
ngamwi namwakwebal eeba, cenai yoo.
Ba Phi r ibawi shikwa Janet ,ico bai shibe ubut alant anshibwa mwana wabo,
tabal ef wayakut antalishabwi ngabwabo.Pant ubal etinaukut i ngabat ant ali
sha,
l
imbii cipanganocakwaJoninaJanetkut icabaf yeci busai cishingabacuponel yo
panono.Kanshibaebel eJoniabat i:“ Umf wat ata,i nenshi l
efwayaukuf ushai nshi ku
pakumuf ya,ndef wayamumul unguwabut at uukuf umal elolineebwi ngabwenu” .
AweJoniasekel asana,pant unaot alefwayakucel wakunci to,pant ubamupeel e
fyeumweshiumo.
Ubushi kubwakonkel eko,Joniat umakal atakul ibanal ume,nokubankomesha
ukut ibakesekubwi nga.Abebanabant ubaf wi leukwi sanabo,abakwi saf ukisha
ubwi ngabwakwe.
Inshi kushakonkel eposhal ishakupekanyai f yabwi ngaJoniashi t
il
eJaneti nsal u
i
shamut engonganshi .
Page|16
Kut imumul unguwaci t
atuapoJoninaJanetbai shilekuLusaka.Kut inabekal i
sha
bamonaf yemot okawakwaci busawakweDakaaf ikakabi liukuf umakuMuf uli
ra.
Mwai swileabal umendo abamakwaya ba nu i bumba l inel i
ya Jonial imo.Kabi l
i
banal ume,nabamukanal ume,abal umendoPaulnaRobi nnabobenebal ishil
eku
kusangwakubwi ngabwamunabo.
Lelonimunshi kuyaMul ungu.JoninaJanetbabof yamucal i
cicaScot landmu
Mat er
o.Ububushi kukwal iakant ukuMat er opang’ andayabaPhi r
i.If
ili
mbaf yaishile
nabal umendokut ingaf i
lel
ila,noushai shi bakuci ndakut alaat enshakoakakuul u.
Pakut ampakwaf yangal obat al
ilebal ombashi bwi ngananabwi ngaukut ibesul e
ukwangal a.Kabi liJonimu f ya musango uyu emo asasa,ai saimya na Janet
wakwe, bapona na mu l wal ala.Bonse babi linibaf undiku dance.Al a kut inga
wamonako,nel youshai shi bakabi l
it auf wayakuci nda,ubobushi kukut iwapanga
ukut inaiweukeshi be.
Iye,alanat ul
abanakaendiukushi mi kai fyumaf yailepacupocamunensuJoni .
Bat iniJonibamucaca E30 i mpango,wasanga i sho ashi t
ilemo i fyakufwal af ya
mukashii fya pa bwi nga,nga t umone i sha kushi t
amo i fyakulya,nesho apel e
umunankweDaka pa kul eta aba ku bwi nga.Kabi lino bwi nga bwi nekwai shile
Ababembaabengi ,ebauf i
shenobwi ngabwi ne.Mwal ishibai mi tabotaboubwi ngino
baf waya.Al amukwaiumunensunanasondaal isukumwi ke.
Pakul ula,bawi shikwaci kashanabaPhi ribasosel eabat i:“ Munenat emwasana
pakusangani weMubembawaupaumwanawandi .IneAbabembabonseapobapel a
nal i
bacindi kasana,pant ubabanei ntambii shakut iumwanawamunt uonsenga
ashi konka,kut iakul a bwi no sana.Kanshimune ndekul omba ul eposa Janet ,
umukashiobe.Wi l
amusumi nishakusekasekanabal umendoi yoo.Amanoyakwe
yonseal ingi leukuyaposakul ii we.Ni wet at anamona.Ngawamonat alekumf wila,
tool aakabwembya, wamukampaacenj ela”.
BanyinakwaJanetbenabal iabasekamanapakumonaJanetwena,nangubonse
bal iabasansamuka,enaal iuwakut umanakabi l
ibul andabul anda.I coakut umani ne
no kusanasansamuka,ni co amaf unde ya bukapent a yalingi le sana mu mut we
wakwe.Al etwishi kangakut ibai kalanaJonii nshitai tali
.Al etingaat ontonkanya
i
cumaJonial ekapal ienaubukul u,amonanef yoJoniengacul angacakut iapul amu
i
f undel yakweamukaana;aweamonai mf ifiikal ambakunt anshi .
Amashi winat umf wakal eukut iJanetnel yoat emenweabal umendoabal umbuka
munshi l
ashi mo,l el
okuceshamo,t al efwayakwi kal anabomucupo,al ef
wayaf ye
ukukwat aci busa,uwakumul i
shanokumuf wi kaepel a.Al etont onkanyai fyoababi ye
bengamusekangabamusangaal eonshaumwana.Kabi l
ikut iaci t
ashanipakupaapa
umwanauwakut ial emul amf i
shaamal ayayakweayandal amakumi su,kabi lino
kwendanamat ebel akasubakonse.I fif yonsef yamul etelaubul andaubukal amba
nganshi .
UkukanasansamukakwakwaJanetasuki leJoninaoakumona.El yoilyobal ibabi l
i
mung’ andaJoniasukaai pushaJanetat i:“ Ngakanshil elowabel anshii f
idar li
,
tausansamwi ke, cinshical enga? ”
Janetat i:“ Nshi leumf wabwi noumubi liulif yempepompepo” .
Page|17
I
CIPANDECALENGAMUTANDA

PAkubwel elakuMuf uli


ra,Joninaci kashanawakwenaci nkupi tionseuwai shi l
eku
bwi nga, bai l
enamot okawakwaDaka.
Janetcayamubi pilasanapakuf umai nci
tepayadipaMr .Thor ncr oftnokuyai kala
mukompaundikamai ni.El yomukompaundiai l
esangai milimoyamwanakashi
uwaupwa,yal amut eekapang’ andakasubakonse.Tepakui soshakul iJanet ,mu
mut imaal etinokut i;awemwandinai lngeci pubabakusumi nokuupwa!
Jonicamupeshaamanopakumonai f
youmukashiwakweayal ukapanshi ta
i
yacepaf ilya.Janetuwal inensekonganshinokusansamukai l
yobal eendanankwe
monset abal abofyanombaabauwakut umananokul angaubukal i
,imi kunemi ku.
Kuceshamonaco,kanshil i
lyaJanetbal ikuLusaka,bal elolelaubwi nga,Janet
balikumenenakapent auobal eyangal anankwekal e;amushi l
anakeyal akakweaka
kumushiekal akuMuf ulir
a.Mukwaiuyukapent awamupamba,amasansoyonse
ayalemonekamung’ andamwaJoniewal elengakumul anduwamakal ataaletumi na
Janet .Ishi nalyauyukapent aniCl araNkosi .
Kal atawant anshi Claraal embel eat ile:-
“Mune,nombaapo waupwa,nausangukaumukal amba,nshi li
ngi lenakukwi ta
i
shi nal yobe,pant unombani weMr s.Bowa.I nenci lindebombananombal i
nemu
cl
inicmul yamwi newanshi le.Al alaif imunoLusakanombael yoaci lileukununki la.E
mukut ipa kuya ku bi oscope nomba nal il
eka ukul ipil
a.Lyonse abal umbendo
balansendamul itaxinokuyamukundi pil
il
a.Kabi licilaci belushit ul
ayakukunwano
kwangal akuBwachaHot el
, nakokwi nenshi li
pilanel yokamo.Al andekuf ul
ukasana
muneMr s.Bowa” .
IlyoJanetapwi l
eukusomauyukal at a, nicikangaumut imaul epukekubukal i.Neco
enshi t
aJoniamushi l
il
eamal ayayakucapa.Ukucapakwi neai lecit
af yeci pyucipyu,
i
fyakuf wal atetifi
but enabwi nobwi noi yoo.
Bushi ku bumo ku wel ufeya kwal iukuci mf yanya kwa bakashana ukut ibasal e
umusumaukuci labonse.Janetal ombaul usal wakut iayemonako,Joniai buki sha
i
fyobamukonkomeshekul ibashi fyala,ukut alushaJanetkul ibakapent a,akanaat i
:
“I
yoo i ne t etinkuleke ukuya ku ci longani no ca musango uyu;pant u nalishiba
abakashanabal onganakuf yangal of yamusongouyui f
yobaba;t ababanami sango
i
nei ne”.
Janetayasukabukal i
bukal iat i
:“ngababashani ?Bushebendaubwambapabant u
pakut iutilet ababanami sangoi neine? ”
Joni :“ Nshi l
etibendaubwamba,i mi l
andi l
eyabonemi fwal i
leyabot afyawama.
Kanshi umwanakashi uwaupwa kabi li uwaci ndama t afwile kusangwa ku
kucimf yanyakwamusangouyui yoo” .
Janet :“ Kanshiwal oshamukut ii
nenshaci ndamai cindef wayaukuyako? ”
Joni :“ Umf wa Janet ,i ne umweo wandit awandosha ku kuf waya ukuuma
abanakashi .Nombangawakonkanyapoukunj asukabut umpebut umpenal akuma
Page|18
nombal ine”.
AweJanetai buki shaubul ambabwakwaJoni ,abwel aat alala.Lel onanguat al
ele
i
fi,umut imawai swi leinseleshakut ukaJoni .Jonieshi bai fyalet ontonkanyaJanet
ngakut ibalekanaapopene.
Janetasansamwi ke f ye ubushi ku bumo i lyo Joniamusendel e ku bi aol o pa
ci
t ukut uku.Nombakumul anduwamanoyabukapent a.Janetai leposaamanoku
kalumendo kamo i fiAka Ndebel e.Mukwaikut inga basekesha nako,kwat i
babel eshanyakal e.Kul iJonikwenaal elandakof yel imolimoukwabul anokuposako
amanokwat itemul umewakwe.Jonicamupeshaamanopakumonai fyoumukashi
wakweapoosaamanokukal umendokambi .Kanhipakwi shibabwi noical imumano
yakwaJanet ,Joniat alaaf umapo,abepekeshamukuf wayaf waka.Nombapakut i
amonebwi noi fyoul yaci l
umendoal ecitanaJanet ,ail
eimi ninapamul olaapakut i
alebamonaf yebekabenat abal emumona.
Janetat alaacebacebapakumonaJoningaal imupepi l
,amonat alimupepi ,awe
asengel elakul ici l
imendo,abi kanokubokopetant alyakwaci l
umendo,ci l
umendo
abwel aakumbat i
lanaJanet , abikanokubokokumbimumusanawakwaJanet .
Joniapoemi ni ne,umut i
mawal afwayaukuf imi napamut we.NecoamonaJanet
pakwi kal atewakubweshanendel eshibwi nobwi no,kutiat angal elef ye,namenso
alaf webul wi laci lumendo.Joniaf il
waukushi pikisha,ayapo.Ci liabamumonael yo
bat ibal eil
inganyabwi nobwi no.
Ci lyaJoniaf ika,al aebaci lumendoat i:“Bushei wewal i
shi baukut ii neneJoni
ncayaabant ubat umpangai we! ”
Ci l
umendoai saima, aipushaJonibukal i
bukal iat i
:“waloshamwii we? ”
Mukwainakaconabakabepeshaf yekukwanguka,Jonial ekanakui kof ipa
ci
kumbica l inso l ya mul umendo na mbee.Ci l
umendo ayapona nga f i
lya.Joni
alailumba no kui l
umba at i:“ Wankut i
ka ne mwana wa Mubemba cal esa,nook
naf umabonset ulinkakashi .Ngol et walaamasangeul ebwel elamonet oloshiku
mi nwekuBundebel e! ”
Ci lumendoai saima,napamensonapal ubanakumul opai cikumbinaci lepuka.
Kwenangaf i
lyabat il
aumul umewambwat afwakukuul u.Aposai kofi,Joniasool a.
Joniukupoosa l imbi ,kabi lici l
umendo ayapona ubuseneme. Apo pene na
bakanyangubaf ika, babekat abonsebabi l
i.
Bakanyangui cobai shi beJonibal amwebaul afyeabat i:“YangubaBowaee!Kanshi
nai mwekut imwal aci t
ashaniul ubulimunoci ntubwi ngi?Al akut imul elekelakoaba
bambi bakawayawaya.Ngakanshici nshical ubanaapapene? ”
Joniat i:“ Kwenashi kulumwi ti
labwal wanakol wa.Ngef yoabengibanj ishiba,
ubwal wai nenwaf yepanono,i conaumi nauyumul umendo,i pusheniumukashi
wakweuyu” .(Asont aJanet .)“Ewi shibei fyobaci lacitapano” .
Janetat iasoseko,Jonial ekanakul upi,atif yeJanetpamensonawaa!Janet
atalaashi ngul uka,awanendel eshishawanakumenso.Al at epakusebanakul i
Janet ,nicifyeAbasungubal etabakaput ulabamukat i
,ngacayaf i
shenokushi mi ka.
IlyobakanyangubapwaukunashanashaJoniumut i
ma,bamwebaukubwel el amo
kung’ anda,Janetwenabanushal i
kaabat i
:“ Iwel ol
elakunokwi nepakut iumwi na
Page|19
mobeumut imauf uuke,t ulekutwal apanuma,pant ungamwayanankweal ekuuma
sana”.
Awenaci ne,pashi pitai nshi t
a,bakanyangubat walaJanetkung’ anda.Basanga
Joniubukal inabupwa, alesekaal enwanat iiuoapangi l
eumwi ne.
Jonici l
ia amona Janetpa mwi nshi,alamweba at i
:“ Ingila mayo,naci pwa
wisakamana.Bat i
laimi tiipalamenet aibulakulii
l
ag’ wema” .
Jonial etat iiumbi ,apangi la bakanyangu bal anwa.Ci lya bapwa ukunwa
bashal ikapoJonibayanokuya.
Inshikushakonkel epo,Janetal etingaai bukishal ulyalupil wamupupwi shenge
nkokobaci nja, aweal atiinasanaukukal i
fyaJoniumut imanakabi l
i.
Ubushi kubushi li
lekant u,JoninaJanetnabekal amung’ anda,bal elyaubwal i;
baumf wa pa ci i
binko,nko,nko!Kut iukwi sulako,bamona f ye mukal amba wa
mangal omuMuf ul
ira,DonatChembe.BwangubwanguJoniat i:“EyabaChembe
mukul u, pitil
enikunot ebul o,tuleyai fwe”.
Kabi lialangi l
ilabaChembekumukashiwakweat i
:“AbaebaChembe,abangal il
a
amangal omunoMuf ulira”.Kabi l
iaebabaChembeat i
:“Mukwaiuyuemukashi
wandiJanetPhi ri”.
Pamul anduwakut ibal elyaubwal iJanetaposeshabaChembekukusongaf i
lya
bacitabashi kaut u.
Bachembebai kala,el yobat ampakoi l
yashiabat i
:“Mwandi nibaBowamukul u,i
co
baendel ateci mbi .Lelol inet wapokakal ataukuf umakubanensukuNdol a.Bal
ino
kwisakukut amf yempapanai fwepaCi bel
ushicamul unguwal aisa.Eukunat i
kanjembeshi bishebekal eabai teyanya.Nakabi linapakut imukesekul iplakati
shi
palicitatupanshi taya3. 30p. m” .
Joni :“ Not ot elasanabaChembe.Pal icitatunkesapanshi t
ai yoi nemwal umbula”.
BaChembebabashal i
kapo, babwel el
amokumwabo.

*
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***
***

I
CIPANDECALENGACI
NELUBALI

UBUSHI KUbaNdol abaishil


e,kucibansacamupi laicamuMuf ul
irakwai
shil
enowa
kuibele.
Pakuyakuci bansa,JoniaebaJanetat i
:“Ngaul efwayaukuyat ambakoumupila,
i
pekanye, t
wal aimapa3kol oko”.
Janet te pa kut emwa ayasamba na bwangubwangu,abwel a alaf
wala na
busakabusaka.Ci l
yacal
at walamu3kol oko.JonialafwalanaMal ayayamupi l
a.Apo
ni
shiJanetal esakulabwi nobwi noumushishiwakwe.PakumonaJonimuMal ayaya
mupila,Janetaumf wanakaci lumbamumut imapakupwakul icilumendoacindama
i
fi
.
Janetalaisalamung’ anda,Joniayabuul aici
tukutuku.Cil
yaabwel aasangaJanet
al
emul olel
apal ubansa,
JoniAl ishanecit
ukutuku,baninabalayanakuci bansa.
Mupepineci bansa,ut
wai ce,twalal
umbaat ut
i:“
Jonie,Jonie,Jonie!

Page|20
Jonipakumonai fyoasansamuka, aimyaf yeukubokopakubaposha.
Pa4kol oko,baNdol anabaMuf ul iraabet iimul yapakubal abaponenamomu
cibansa.Jonial etapar ightinside.Ekut iJonial etingaai kat aumupi l
a,Janetapo
ekel etepakul umba.Amat i
imuyonseyal emonekakwat inayal inganaamaka.Kanshi
kwal iukushot ana pa nshi tai tali
.Li mbi limbini shine f ipanda nabaci nja.Joni
apokel el aumupi lauwamumul u.Goal i
ewabaNdol awenaal etontonkanyaukut i
nalimoJonial ebal aanyant epo.Yaba;t at
abol aaf ikili
lafyekul ukasal wakwaJoni ,i
li
namui sumbumul inaNdol a.Apoabant ui cibansaconsekut ingabal umbaJoni ,
bulanda!
Awe mukwaibashot ana,bashot ana!Wasuka no mupi l
a wapwa.Ba Muf uli
ra
baci mf yaabanabopakubengi shaakakat okamo, benaabanabonakal ya.
JanetpakusangaJoniekaewai ngi she.Kut ici l
yabakumana, Janetaf ukat i
laJoni
ati:“Wabombasanawemut emwi shiwandi .Ni temwasanapakumonaukut iabant u
abengini webal ibal elumba” .
Joninaopakul angai nsansa,apampashaJanetpanuma,amut omonanapesaya
ati:“Nat ot elasanaJanetwandi ”
.
Panumayakupel ai cikombekul ibaMuf uli
ra, JoninaJanetbani napaci t
ukut uku,
bayanokuya.
Ubushi kubumbi ,Joniamonf aumusunguwakweamul et elakal ata,alamwi pusha
ati:“Bushenikal ataobeuyu? ”
Jonipakumonapoi shi nalyakwaJanetasosaat i:“Kwenat ekal atawandi ,l
el owa
mukashiwandi ”.Abi kanakal at amut umba.Kabi l
il i
mbiai saf umyaul yakal ata,
aloleshapo, amonai lembol yacanakashi .Umut imaumowamwebaat i
:“ I
sulaumone
i
fili
mo” .Umbinaowamukanyaaut i:“ Wi isulanakal imoi fumi nekul ibanyi nakwa
Janet ”, epakubi kakal atanakabi l
imut umba.
IlyoJoniaf umakunci toasangaJanetmuci kinial eipikai cakul ya.At iat uushe
cinono,el yo apeel a Janetkal ata wakwe.Janeti co ai shi ba i lembo apoka f ye
l
ubi lolubi lo,asul aat ampanokubel enga.
Panshi taJanetal esomakal at aul ya,kumul anduwamashi wiyal imo,Janetpa
mensopayal uka.Mul ikat alaulyaamashi wiyansansanayabul anda.Ci necineuyu
kalat ataf umi nekul ibanyi na,afumi nekul iul yakapent at ulumbwi lekal e,ClaraNkosi .
UnomukuCl araal embel ei f
i:
-
“MuneMr s.Bowa.Al anshi l
at inkul abenanomba,nci lindekwi bukisha.Kuno
Lusakakwamut ende, nesubi l
onai wenabwanaobemul iumut ende.
“MuneumunensuEl i
zabet hZul ual inomwana.I fyoabi pi l
ewe!Al at etiwi shibe
ukut ieul yaawemef i
lya.Nokubangaabal umendobal epitakut ibal emusakanamat e.
Alaninakul ubant ual i
lekanokusamba,wakwendaf yenef itatilomunuma.Awe
kanshimwandiubuf yashingaeef yobwal ulaabant uf il
ya,i net et imbukabi l
e,at a
see! ”
Janetapoumut i
mat epabul anda,naoai shibeukut ingaakwat aumwana,akaba
ngaEl izabet hZul u,Janetpakuf isaubul andabwasokol okamul ikal ata,apet akal ata
bwi nobwi no, abepanokuseka.
Joniamwi pushaat i:“Ni shani,bushebamayobamut endekuLusaka? ”
Page|21
Janetkabi l
iasekabucence,kabi liati:“ Eebal if yeumut ende,bal emuposhano
kumuposha” .Kanshial etiput u.
Joniapal amakumukashi , alamucenyaat i:“Kwenabakashibandikal ataal emoneka
ngoushi musekeshe, fibinshif i
limo? ”
Janet :“
Mwebant ungaf i
binshif ingabapo.Kabi linganamupaamusomaponi co
i
lembel wemuCi ndebel e”
.
Joniat i:“Letakanshimonei f
ilembabamayo, nai nenj i
shi beukubokokwabo” .
Janetal awayawaya,Joniasempol anakal at a,af ungul ul a.IcoJonial etunganya
ukut iJanetal efi
sapof imo, apitili
lafyekukumonai shinal yaul embel e.Amonai shina
l
yaCl araNkosi .Lyenaashi ninkishanokushi ni nkishaukut icineci nemul iifibipil
e
mul ikalata.Elyoai pushaat i:“Iwe, bushebanokoi shinal yaboni baCl araNkosi ? ”
Janetnamwi shi banit aunikel o,ayasukaat i:“Alamwebant uabonibamayo
mwai ce!”
Joni :“Ngabal embel enshikal atamuCi ndebel e? ”
Janet :“Abobamayobakul i
lakuBul awayo,nokusambi li
lakwi neekobasambi l
il
e
i
sukul u.Nel yokwenaabeneBasezur utet ibacilembebwi no” .
KwenaJoninel yo amonekengo wasul apanshi t
ai l
ya,ukut unganyakwakwe
cacilil
ako,apanganokupangaukut inel yoci beshanimf wi leukwi shi baifilembel we
mul iuyukal at
a.
Janetpakunayaubwal ial if yebulandabul anda,al eimbanakal wi mbobal eimba
na bakapent a babi ye mu Lusaka.Ukut ontonkanya kwai sa mu mut ima,ukwa
kukwat aabana,ukukanayakubi aoloapoal ef wai l
a,ukwi kalapang’ andapengo
musha,ukucapanokuci sai fyakuf walaf yamul ume.Ukukanal andanomwaume
umwi neat emenwe;f yonsei fifyamuf i
nyaumut ima,al afwayaukul epuka.At alaai ma
nako, api mpul a i ndel eshi ai lol
esha bakapaf u i fyo babut a, ai buki sha nef yo
abalumandobal emut ashakubusumabwakwe, awemukwaiakampanamul upi .
Bul ecaf yeul ucel o,ci l
yaJoniayakunci to,Janetabul anapensul o,ukwasuka
kalatawamubi yeuwaf umi nekuLusaka, al
embanaoat i:
-
“Munenasant ikasanapal ikalataobeuyuai shilemf undakout unt uut wingi .Iye
mayoi fyoubul andabunj ishi l
epakumf wai fi
bi pileEl izabet hZul upamul anduwa
kufyal aumwana.Al anai nendet i
nasanamwandi ,epal iinenganabanomwana
nkasangukeumukot e.Awemwandiamanonayapel a,nshi shi benaf yakuci ta.I ne
ninenkal eendanamat ebel ayamwana,wasangai mi sumunumangamumupaapa!
Awe mwandiCl ar a wesu i we ul imukal amba,wi ngamf undako i fyakuci ta pakut i
amasakami ko yancepel eko.I ew wal ishiba ut wingi .Kut iwanj ebako nel yo f ye
utwakui pusushakuci nkuul ai cinaupwako” .
Apopeneabal aashanokwi pika, ayakukupost akal at a.Kut icilyaal eposhi t
akal ata
papostof fice,bakumananaul yaci l
umendobaumi nekul iJonikubi aol opamul andu
wakul andai f
yabut umpenaJanet .Ul yaci lumendoi coal et i
inaJoni ,abal i
leaci t
a
kwat it ai
shi bana na Janet .Janetena kal ekal e amwi buki sha e wat ampa no
kumuposha.Ci lumendoat iamoneukupamakwakwaJanet ,ashi ninki shanokut iali
eka, aweapal ama, bat ampanokupumel yashi .
Ci l
umendoai pushaj anetat i:“Yangubasi sita,nombamwal il
ekanokwi saku
Page|22
biaol o!?
Janetat i:“Eebat i
nibabul asa.Al aci neci neukuupwat akwawama.Bat i
niabal ume
ubuf uba, ebandesha! ”
Ci l
umendo:“ Mul andu nshiakwat ilaubuf uba,busheeo baput wi l
il
epo umut oto
wenu? ”
Janet :“Kwenaukuci labulyabwi nebushi kumwaci til
enaboi fyongo,kubi aol o
nalubanenshi l
ayal ungamako” .
Cilumendo:“ Kanshisi si
ta ul ecul a sana,pant u ni nj i
shi ba ul imwi na t auni,
wal it
emwaukut andal anokwangal aumoul efwai l
a;el youl yakami shieseakut eeke
kumungawef waf wa!Awei cocenat eci suma.Kwenai nel el
olinei cungul oeko
ndeyakubi aolo” .
Nombai coJanetal etii
naukut inal imol imbiJonikut iabwel akunci toasanga
nshi lipang’ anda, aebaci lumendoat i:“Cisumanabal anapi ta,tukamonananal imbi ”
,
abuul aincingaabwel elakung’ anda.
IlyoJoniabwel el ekunci t
o,af wai shaukwi shibaamashi wiyal imul ikal ataJanet
apokel ekul iCl araNkosi .AtumaJanetkukushi taut unt ukubekapakut iashal emo
eka.Ci lyaJanetaf umapo,apopeneat endekanokuf wayakal ata.Kut ingef iaimona
panshiyasut i
keshiwakwaJanet .Icoashai shi beCi ndebel e,abuulai pepalal imbiepo
akopol welaamashi wiyonse,pakut iat wal ekubai shibaI cibendebel ebamwal wi l
eko
muCi bemba.Ci lyaapwaapet akal atabwi nobwi no,abweseshanapoaf umi ni she,
el
yoat ampaukul yaubwal i
.
IlyoJanetabwel a,asungukapakumonaJoniaci lial elyaubwal ipantui nshi tai tal
i
yapi tapoapoal iel il
e.Ci l
yaabi kaut upe, aipushaJoniat i:“Yabananombauci liul elya
ubwal i?Shikat wi shiukowal iwat alawaya? ”
Joniat i:“ Bushet etint ushepakubal a,kut inal alya nga neo bal etamf ya!Ngo
l
enj ipushi shanshi ?”
Janet :“Iyoomwebant undeipushaf ye”.
* * *
Panumayamyeshii moi mo,Janetasukaabapabukul u.I cicaleteleJonii nsansa
i
shi nginganshi ,pant ual efwaishaukukwat aumwana.At ampanokupekenyai shi na
l
yamwanangaaf yalwa.Al etontonkanyaukut ingamwaumenkamupeel aishi nal ya
bashi kuluwakwe, kabilingamwanakashi ishinal yabanakul u.
Janetwenai comonaabapabukul u,al amukwainai mwekut imwat unganya.
Akwat aubul andaubukal ambanganshikabi lialalangul ukakasubakonse.Al aesha
namakayonseukuf isai f
umopakut iabant ut abal i
mwene.I lyoaleendaal aumf wa
i
nsonii shingingaamonaabant ubal emul ol esha.Wenaal etinalimobal epapai fumo
l
yakwe, kwat iewabal ilapoukwi mi taapoi cal ocapangi lwa.
Keceshamo,bushi kubumoJonial wal ai mpeponomut weJanetayasosakul i
banal ume kwa Joni ,nabo bai samut wal a ku ci pat ala.Awe bayamut eeka,pant u
bamonaukut inamwal isha.Ububushi kuJanetasendamaekamung’ anda.
Ul ucel o Janetal at
ont onkanya at i:“Awel el
ol yena na ku bi aolo ndeya,ngo
wakundeshanani ?”
Akasubaci lykayakal ekabamumubi l
i,Janetnci t
angomunt uwinewi ne,ani napa
Page|23
ncingaayakukumonaJoninokumut weal i
lakout wakul ya.Ci l
yaabwel elakung’ anda,
aumf waci waamupi mpi laukut iayekubi aolo.At ampanokui pempent esha,af wal a
ubusakasanapakut iayemonekabwi no.Napakut iabant ubenut unganya, ashaaeba
abenamupal amanoat i:“Nayakumal iket ikukuf wayaumunkoyo” .
Aponi shici kashanaaf wel ebuu,i cakut inecoakaf umokal ifyemukut ool a,t e
wakwi shi banokut ial ipabukul u.Ani nai ncinga,al ungamanenshi layakumal iketi.
Umukashanawamupampakut icilyaashi ngili
laf yeamayandaapet ushanenci nga,
uyokubi aol o.
Il
yoai ngilamubi aol o,al afwayaul yaci l
umendobomf wananankwe.Af wayano
kutiamumonenakal ya,aweashi tanobwal wa,al anwa.Umoekal isheamonaf ye
ulyawi neci l
umendoal ef wayauyu, bal aposhanya, aebaci l
umendoat i“I
kalaf yeapa
mupepi , l
el ondineka, tapal icakut iusakamane” .
Ci l
umendo:“ Ala!Ngomul umeobeal ikwi ? ”
Janet :“ Al i
lwal a,al iku ci patala.Kwena nangu nj ishile muno bi aolo,net i
ina
ukwendauka,pant uababi yengabamona,kut ibaisasosakul iJoningaabwel aku
ci
pat al
a;mayonaci lyal yapeneshakut ilyai sanjipayaf ye” .
Mukwaici lumendo pa kusekesha ci sot we wawama f i
lya,kut inga ayal eta
amabot ol o,nisot ambe.Ubwal wanabot abwangasha,Janetabusendanamungal a,
atampanokushi ntili
shaumut wepaci fubacakwaci lumendo,ci lumendoapi shano
kubokomumusanawakwe.
Limbi l
imbii ng’omayaj aiviyal i
la, abant ubat ampanokui fyeta.Ci lumendoal omba
Janetukut ibol ol
epoamol u.MukwaiJanetwakant ual abanakui fumo, asumi naf ye
apopene, baimabai kat ana.I micindi leyakwaJanett eyakut ialinapabukul unakal ya,
ci
lumendo al etinga amusebul a na Mal aya yal ola na mu mul u,ci lumendo wa
mupampaabwel aai kalanapanshipakul ol ekesha.
PaulCanda na Robi n Mukuka ci lya babwel a ku ci pat ala ku kumona Joni ,
baumf wanaukupi takubi aol okukunwakoi cikalecasyndi cateci mo.Munshi laPaul
alai
pushaumubi yeat i:“Pang’ andapaJoninapesal wa, ngakanshiumukashiel ekwi ?
Tatumumwenekuci pat ala!”
Robin:“ Nalimoel ekuci patalailitwaf umako” .
Paul: “Awe, kabiliifwet ushi l
enabesal a,kanshikut iayai ngilashani ”.
Robin:“ Kanshit at akat wishiukoel e, ababanakashibamut aunitebat sotsi
!”
Il
yoPaulnaRobi nbai ngilamubi aol o, basangael yoi ng’omayaj aiviyafukila.Kut i
batibaposeamensopabal ecinda, bamonaJanetkut ikaci l
umendokakant ukut inga
kamusel ebul a,na Mal aya nici kanga yawe na ku menso.Bat ala baimi nina
balalol
eshaf ye,i fyakusosaf yabul akumul anduwakupapa.Robi newabal il
apo
ukulandaat i
:“ Kwenauyumukashananashi ninkishal eloukut iniCi sesaci ntomf wa,
kabil
inamanoyenet akwat ai yoo.Busheweul ipabukul uni webengal ashingul usha
umusangoul yaci neci newaendanomut ende! ”
Paulat al aakumpakumi nweat i:“ kwenaJoningabakashanabamunokal al e,acili
aleupa, uyuwenat abakakokol enankwe.Busheul yaci l
umendobal inankwet yeul ya
Joniaumi nei cabipi shanganshi ?”
Robi nwenai coamanoyakweyal ingayakwaJoni ,apopeneaebaPaulat i
:“ Boi
Page|24
kanj encayekapanga,kanshinempumoshant anshit ashiteseshe.Kabi liJoninga
afumamuci patalat ul inokumweba, pant ut etit ulekeumunensubal emusebanyaku
canakashicamanoyabukapent a!”
Paul :“ Mwandipanoesonde pal il
al wa!We wef umo ni we ul esebul wa f i
lya,ne
mpukushi loshi leshal anapambi l
il
ibili
!”naci neabal umandobayai mininamupepi ,
bal ingabal etambaj aivi.Kut iJanetat indol eshemumbal iifiamonaf yeamenso
yaneyal emut ambo;apo peneJanetal atotosha umul umendo at i:“Al a nat uleke,
bamoabanj ishibabal ent amba” .Bat ibal eke,ukuci nda,Janetnaci l
umendowakwe
bal uni lanamumabumbayabant u.
Robi n al aeba Paulat i:“ Ul ya mukashana ul emona nga t atumubwel epo i l
yo
twi ngaf i
shaumul andukul iJonikut iakaanaakool anapal ulimi .Endat umuf waye,
tumukal ipilenakubaabwel elenakumushi ”.
Bal amuf waya,kut ingef ibabat uli
lamuci tenge,bal inaci lumendowakwewi ne
bal enwaubwal wa.
Robi nal embul aJanetat i:“Mul amu, talaisakunot umf we” .
Ukwabul anokwasukaJanetai ma, akonkaRobi npanse.
Robi nat i:“ Kwenamul amu,i fwet wasungukasanapakukusangakunokant i
ni.
Icant anshibal ikul eshaukwi sakuno.I wet aulingi lekwi sakunoi lyoumubi yoal ecula
muci patala.I cabut at u,wemunt uweul ipabukul uni webaci l
asunshaumusango
ulyapal ijaivi.Bushef yonsei f
iwaci taf yamano! ? ”
Janetakwat ai nsonisanapakumf waukut ikanshinababi yekwaJonibal ishiba
ukut iabapabukul u.El yoi coi f
yakusosai f
inef i
neashakwet eat ampaukumaul aku
fimpusaat i:“Kwenakunobi aolonshaci banakwi sako, bampat iki
shef yenemwi ne”
Paul ati:“Ngaabakupat iki shenibani ?”
Janet :“Banandibamoi fi,nokuyanabaya, nshi shi benokobal i
”.
Paul :“Ngai wei cowi kal il
eci nshingababi yomwi shi l
enabonabaya? ”
Janet :“Iyomul amunai newi nenai lndif yemunshi lal i
lyamwai sanj i
ta”.
Robi n:“ Awimul amu ul efwaya ukuf i
sa,wi shibe nat ufulwa sana pa kusanga
uleci ndanaul yaci lumendoJoniakumi neponent anshi .Wi shibet ulinokwi saf i
sha
umul andukumwi namobe,pant uul emusebanyasana,kanshimwebanakashiba
munot amwakwat amano.Kabi lilinolineakuyanakung’ anda” .
Janetpakumonobukal ibwakwaRobi n, i
fil
ambaf yalapona, ubulandanomwenso
fyai sul omut imawakwe, at ampaukul angul uka” .
Robi nat i
:“ Ngawi shi l
enenci ngakabul eapoushi let wende” .
Janetukwabul anef ikansa,ayabuul ainci ngaapoashi l
e.Panshi taii,ninshiul ya
cilumendoUmundebel ebaf yukakal e, aletinal elonal alungwa.
Abal umendonaJanetbani napamaci nga,bal ayakumushi .Munshi laRobi n
alaebaJanetat i
:“ Kwenabukweaubul abapabukul ul ilyamwaci laci ndaj aivinaul ya
mul umendo, nganai lnai sakuumaul upi ”
.
Janetat i:“Ee,ci neci nebabukwengamwaci ngumaf yepant uni mbi fya.Kwena
napapat amwi kesasosakul iJoni ,akesanj ipayaf ye”.
Paulayasukaat i:“Iyoot ulinokwi samweba,pant ungaaumf wilakul ibambii l
yo
nai fwenat ukumonakut iat ufulilwasana.I weaubanamanoyakumut i
inangat eti
Page|25
ulecitai fyoashi fwaya” .
Janetpakumf waabal umendoi fyobakosamut unwa, atendekaukul il
a,ai kanapa
ncinga.
Ababi yekwaJanetmumushibapapanganshipakumonaapoJanetabwel ela,
uwaci baat il
enayandaf wayaumunkoyo.Lel oabwel ai cungul osananomunkoyo
takwet e, kabi lialemonekauwakol wasana, bat ampanokumut unganya.
BamoabamweneJanetukoal eci ndaj aivimubi aol o,bai sasosakul ibanal ume
kwaJoni .Banal umeJoni ebaf ulwasana, basukabayakusabasukabayakung’ anda
kwaJaneti cungul okukumukal ipil
a.Bat ibashi fi
kapamwi nshi ,Janetayasukaf ye
bulandabul anda.Ci l
yabai ngilaJanetabaposhaat i:“ Mwapol enimukwai ”.
Nabo:“ Endi tamayomwapol eni”.Kabi libat ibat uushepononoel yokabi l
iabat i:
“Wemwanawandiakasubakonseakawi lef yekubi aolo?Ci ntucabi pasana,kabi li
taulingi le kubwekeshapo. Apo nomba wal yupwa, ul i
ngile ukusakamana
umwi namobepa ng’ anda,t ekwenda i cendeendenga abakashana abashaupwa
i
yoo” .
Ilyobanal umekwaJonibal elanda, Janetat alelef yet ondol o,alelol
eshanapanshi .
Cilyabapwaukusosa,el yoasosaat i
:“ Mukwaikwenani mbifya,bengambel elako
uluse” .
Banal umeJoniabat i:“Iyoomayonaci pwe,i cabi pakubwekeshapo” .Kabi libaima
babwel el akumwabo.
Ububushi kuJanett asendemebwangukumul anduwakut i
inaubukal ibwakwa
Joni ,alaf wayaamanoyakwi sanashashamoJoni ,nokut iayamonenakal ya.
Ul ucel o Janetabuka bwangubwangu ku mul andu wakubul a utulo.At iapwe
ukusamba,apanganat i
iwakut wal i
laumul wel ekuci pat ala,aput aulabwi nobul eti
pakut iayesansamusheumul umekuci pat ala, abikakonamaf utabusakabusaka.
Joniat emwa sana pa kumona Janetabangi l
ilaf ilya Janetaf ika pa bet iwa
mul ume, alamuposhaat i
:“Musendemekoshanil elo? ”
Joniat i:“Awel elondif yebwi no, nal imondef umanokuf uma” .
Bashi pwa f ye ukumonana,Janetabwel elamo ku ng’ anda.Janetci lya al ipa
mwi nshial esambai mbal e,amonaf yeJoniuyubeshi l
enabamupapapanci ngaku
mul umendo bai shibene nankwe i fi.Janetal eka ukusamba i mbal e,ayai pusha
umul umengakut iafwayaukusambaamenshiayakaba.Joniasumi naakusamba
ayaci fulef ule.
Amenshiyashi kabaJanetal et amung’ anda, alaebaJoni :“Sambi lamunomwi ne,
pant ut aul akosaukuyaf i
kakubaf a.Ci lyaJonial esambaJanetapekanyai t
oloshi
i
lisumaneshat inat aipakut iJonieseaf wal engaasamba.I fifyatif i
pweayamu
cikinikukunayaubwal i
.Ububushi kubaJanetebanci tonganshi .Necobal efwaya
baf i
mbepamul anduwaboul yat umf wilekal e.
Janetaci limuci kinialepekanyai cakul yaaumf waf ye:“ Otinimayo” .
Janet :“ Isenimukwai ”.Amonanibamukanal umekwaJonibal inakasupaka
munkoyo.BwangubwanguJanetapokel el a,asant i
ka,at walanamung’ anda.I l
yo
Janetai ngi shaumunkoyo,asangaJoninapwaukusamba,naf wal anabwi nobwi no.
Cilyaabwel el apanse,al aebabamukanal umekwaJoniat i:“Mukwainabengi lemu
Page|26
ng’anda” .Baingi l
a.Babapel aamenshipakut ibasambebal yekoubwal i,bakaana.
Banakul ubant ubai keleakashi t
akanonokukumonaJoni ,nokuyabaya.Joniepa
kutampa ukul ya ubwal i
.Al yapo f ye i sha kupenda,aeba Janetukut iamupeel e
umunkoyo.Janetal et abal anwabonsebabi l
i.
Ubushi ku bwakonkapo,Joniaya ku kumona abasungu bakwe ku nci to,awe
bayanupeel aubushi kubumbiubwakut uushapakut iabwesheamaka.
PaulnaRobi nbal ibakal ali
kimuGavanent i,bal einukakunci tonenshi taya4
koloko.Kanshibat ilebashi bwel akunci to,bai pushanyai nshitayakul andi lamono
munaboJoni .Baumf wanaukut itacaf ishebaf wi leukumushi miki l
angabamwi t
aku
cakul ya.
Il
yoJonial ebwel akukumonaabasungubakweapi takumul umendoumoi fiuo
aishibaukut ial i
shibaI cindebel e,pakut iayemul ondol wel aul yakal at awakwaCl ara
NkosimuCi bemba.Ci lumendoul yapakumonaJoniamwendel a,atemwanganshi ,
pant u alemona Joniuwami suul a,uushi ngasakamana ukut anal i
la ababi ye.Uyu
mul umendoumut unduwakweMungonikabi l
ial ishi
beI cindebel eneCi bembasana.
Joniat iekalepanono, atampakoat i:“Mwandi nibaBandawesu, naisandei pushanga
kutimwangaf wakoukupi l
ibwi l
aayamashi wimuCi bemba” .
Bandabwangubwanguapokakal at a,at ampanokusomaekamukapoopo,el yo
aipushaj oniat i:“Bushemul efwayansosef yekukanwa, at emwamul efwayanembe? ”
Joni :“Wemf umukut icawami shaukul emba” .
AweBandaabuul anepepal a,at ampanokwal ulakal ataul yamuCi bemba.Ci lya
apwaapeel aJoniasomapoamonanef ilembof yonsenganaf i
lungama.Aweasoma
onseukwabul anobwaf ya.AsangaI cibembaconseci liicatambal ala,epakut otela
Bandaat i:“Nasant i
kasanabaBanda, nombanaumf waumokal ataal olele”.
Bandaamwi pushaat i:“BaBowa, shinal imomul efwayaukusambi lil
aI cindebel e? ”
Joniasekaat i
:“Eemukwai ,ul ul uliminal utemwasana,nombaf yeukukosai ci
mwabanokui tomonangaweul elyai nsongwa” .
Jonipakubwel akumwakwet epabukal ipamul anduJanetal emuf i
sai cishinka.
Kabi l
ial i
shininkisheukut iul yakal atat af umi nekul ibanyi namwai ce,yaf umi nekul i
kapent akuLusaka.
Ngaf i
lyatul andil
ekal e, Joniat ilef yeashi fumapang’ anda, naci lumendoumouo
balebomba nankwe al eta na kal ata,uyu kal ata al ungeme Janet ,nao wi ne
uwal embel eniCl araNkosi .Janetashukasanakal atapakuf i
kai lyoJoniashi li
ko,
bwangubwangu ai sul a,at ampa no kusoma,l ubal ial ecebaceba no kucebaceba
pakut ijoniemusangi l
isha.Mul iuyukal at aCl araasosel eat i:
-
“Nal inobul andasanapakumf waukut inai weul inef umo, kabiliwal aswaubeno
mwanapamongaEl izabet hZul u.Awemwandicabul andasana.Pant ungawapaapa
ninshiubukashanabwapwi lil
il
anakal yanakal ya.I neecandeshanokupwakukal i
kwine,e mul andu nabut ukile ku mul ume bat ufi
she nankwe ku Pr i
toria,nj ikala
nankwenombangandinabanaumul ongo,nokubi panganabi panganshi .Bushe
i
wei fumol yobel il
ekusekesha?I nendet iumukashanauwawamaumubi lingai we,
tali
ngi l
ekukwat amwana.Ngawat ibuf inakubepa,al el ekaukat i
laf yeubushi ku
abalumendo bakeshi ba ukut iwaba no mwana,apo pene t awakamone wa ku
Page|27
kubi kako amano.Ni nshiapwa” .I l
yo Janetamweneayamashi wi ,mukwaiat ala
aikat anamumut we,ubul andabwamwi shi l
aubukal amba.Ukuf umabul yabwi ne
bushi kuat ampanenshi lashakut iengonaei l
amoi f
umo, nokuf wayaukuput ul ecupo
naJoni .
Ilyo Joniaf i
ka pa ng’ anda,ukuf uma kul ya t usosel e kwa Banda,Janetat i
:
“Bwel eni ko” .Jonit ewakuposakonamanoj anetwenaapoat endekanokut ut umaat i
nal imonabamushi mi kil
aumul anduwakubi aol o.Pakut iahininki shenganat esha
cineci neamwi pushaat i:“ Mwebant undet imwabwel eni.Kanshif i
nshinduf yenyepa
kukaananj asuka? ”
Joniamwasukabukal ibukal iat i:“Ul etinokut imwabwel enikongaweul ewamya!
Tal ai sakunot umf we” .
Bai ngi labonsebabi limung’ anda.ApopeneJoniasukushi laJanetkal at ai lya
yal wilemuCi bembaat i:“ Ekal at aaf umi nekul ibanokomwai ceuyoat i?”
Janetcamupeshaamano,al alakal akaf yenakal at amumi nwe.Ci l
yaat iasosepo
cimo, Joniamuput ulaat i:“ Wi kaananel yokamo, pant unganayal etaabakukushi ni
na
cilesabi pasana.I weuwakut umi neuyukal atanici busaobe,kapent amubi yoku
Lusaka, kaana? ”
Janetapakukani napabul a,asumi naat i
:“ Kwenaci necinemunandiewant umi ne,
l
el okapent aal yupwa! ”
Joni :“Ngakanshici nshiwal emuf ishila? ”
Janet :“ Nal etikut iwakal ipanganakwebai caci shinka”.
Joni :“ Kut inakal ipashanikal atangapal iifisuma.Bushei fialembel emul iuyu
kal ata kut imunandial int emwa,al amf ushana i f
yakut eeka i ng’anda.I neci necine
nat wi shi kauyumukashanat etiabeuwaupwa,busheuwaupwakut iakaanashani
ukukwat aabana.Nakul eshaukwasukauyukal at a,ngawayasukapasopo!
Janetapo enami nef yepanshi ,al eyal aul anemi nwe.Joninao t aishibeukut i
alyasukakal at akal ekabi lil el
ol inenokubwel anabwel akal ata.
Janetat i:“Iyoo, cinecineapowandesha, nshakamubweseshekal at awakwe” .
Ayamashi wiyat iyapwe,Joniaf umyai citukut ukupakut iaci pukut e.Not wai ce
tubi l
it wai samwaf wakoukuci wamya.Ci lyabapwa,i citukutukucal abeekaf yenge
cipya.Joni asant ikaut wai ce,at upel anabi shi keti,twayanakumwabo.
JoninaJanetnabekal amung’ anda,Jonial esomai nyushi ,Janetwenaal ecisa
amal aya, baumf waakai cepamwi nshi :“ Ni mwendei tabaJonikwaPaulCanda” .
Joni :“Eyamune, tangi lakonal aisanombal ine” .
Janetaponamakamumubi liyapwakumwenso, pantuashi ninkishaukut inomba
i
lyankaamayayai shibikwa.Apoaci kalipaf il
yapamul anduwakal ata,ngakanshi
ngai teshacal olyakubi aol ongal yaishi bi kwaci lei
sabashani ?
Ci lyaJoniashi ngi l
il
a, Janetal ekanokuci saamal ayaal atontonkanyai f
yakuci tapa
kupusukakubukal ibwakwaJoni .Asangai nshi l
ayamupepikubeepaukul wal a.Pa
nshi tai iJanett akwal icint uci mbii coal et inishamunocal ongobukal ibwakwaJoni .
Lul yal upiamumi nemubi aolot at wal emut eekabwi nongaai buki sha.
Joniaf i
kapang’ andapaPaul , aingi l
a, bal aposhanyanababi ye.Bai kalabal alyane
cakul ya.Ubwal ici l
yabwapwa,Jonikwat inai shibaukut iababi yebal inel yashi
Page|28
l
yakumweba,ewat ampakoat i:“ Bushebanei linai lkuci patala,tamwal emonako
i
myendel eyauyut aunigel onat at amuna! ?”
Robi nemut anshipakwasukaat i:“Munekwenawi tilaifwet ulifi
mpat anyai f
yaikel e
pakat ikanshi la.Tul ekwebai ci shi nkaukut iimi sangoyamwi namobepanshi tawal i
kuci pat ala, i
f wet ayat usekeshanakal ya.
“Yama bul ya bushi ku,kut it wat it upi til
e ku bi aolo no munandiCanda uyu,
twamonapal yabaci ndi laj aivi ,mul amukut ingabamusel ebul akul iulyawi necanga
wal opwel ebushi kubumo,ul yaUmundebel e,kabi litetiut unganyeumunt uuul ipa
bukul u kut iat emwa ukuci nshi wa ul ya musango.Wena ngef yo wi shibe,i fwe
twal i
kal ipe sana no kuf waya ukul opol a ul ya canga,l elot watini
ne ukusebanya
mul amu.
”Mul umuwenaat iashi tumonaf yeaongol oka, bayakumani namuci t
engeci mbina
kapangawi neul ya.I fwet wat ampaukumuf wayapakumubwedeshakunomushi .
Awe ngef it wabat ul i
la bal enwa na mabot olo.I fwe t wamuf umi sha panse no
kutendekaukumukal ipila,mpakaat endekaukul il
ai coamonanaf ulwasana.Apo
peneukwabul anokuposenshi tat wal imi nenokul abwel akunomushi .Kwenano
mwi newi net at wamuushi lenel yot wat ile:“ Tukesat ilaayamashi wikumwi namobe,
pant uul emusebanyakul ibuci nt omf wabobe” .
Inshi taRobi nal eshi mi kaJonienami nef yepanshial ekut i
ka, ukwabul aukuposapo
i
shi winel yol i
mo.I coaumf waRobi nat alala, Joniel yoat i:“Munewawamyasanapa
kunshi mi kilakouyumul andu.Muci nenal iumf wamai lokul iodal iumokuci patala.
Wenaai shi lemukunj i
pusha, il
yoamweneJanetai shi l
ekukumpempul aat i:“
Kanshi
emukashiobeul yamwa.Ul yaumweneai shi basanaukuci ndaJai vi”
.
Nai nenamwi pushanat i:“Ngakanshii wewamumwenekwi ?”
“Ebel enamumwenebul yabushi kumubi aol o, baleshananaGeor geDube” .Inenat i
alesekaf ye,kanshici neci ne.Kabi libayamanabobal ibalefwayaukunshi mikil
ako,
nomba na mwi shiba abakal amba bal ibal epi t
a mumbal i
,nshacumf wisha umo
baci l
oshe.Nai nenshi shi bei fyoni ngaci tanaul yamukashana, nampul amumaapa” .
Robi nat i
:“ Iwewi yeshakuyamumapant ual ipabukul u,kut iwayambul akoi shapa
kubeya.Ul ingi le ukumuf unda f ye pakanwa,nga wamona cakwansha,wat ala
wamut umakul ibanyi nakuLusaka” .
Paulnao asumi ni sha amashi wiyasosa Robi n at i:“ I
yoo mune t e cakwesha
ukumuumakwena” .
Joniat i:“ Ci sumabanenayal andanankwepanono,ngaat ampaukucushani shi
mai loakal ongaukuyakul ibanyi nakuLusaka” .
Jonial aya ababi ye abwel elamo kumwakwe.Asanga Janetnasendama kwat i
mul wel e, Joniamwi pushaat i:“ Ci nshiusendami ne?”
Janet :“Ndeumf wai mpeponomut we”( Ubwaf itanaf i
tit
i).
Joni :“ Ngaf it
ampi lel i
lali?”
Janet :“Kwenanikal enombanshi pikishef yenat ipant uel youmunandiabwel aku
cipat ala, tetiamoneukui bombel a” .
Joniai kal apamupando,at ampakwi pushaJaneti calengel eukut iayekubi aolo
nelyoamul esha, Janett ondol o.
Page|29
Joni :“ Ulemf i
ndanokumf inda!Ukamonangawapol aifyonkakuci tapamonaul ya
winekol wemubembushanyanankwe! ”
Ulucel oJoniasambaal ungamanakunci toyakwe,Janetwenat ewakubukana
pabet i
,bukomenemonesembeukuci nipamwabo.
I
lyoJanetamonaukut iumul umeayakunci to,l yenanang’ andayayanguka.
Papi tafyei nshitainono, abuuka, alat
ont onkanyai fyakuci ta.Amaf undi shoal eumf wa
kulibakapent aayakupat aicuponobuf yashiyai sul aumut i
mapaa,al afulukanef yo
aleyangal ilai l
yo ashal iashi l
aupwa. At ont onkanya i fyo Joniakamuci t
a pal i
bumpul amaf undebwakwe,apopenekwat ibushi lubwamwi kata,apangaukubut uka
apopene!
Umwabel aishamo,ububushi kuJoniakupwi kef yepakuyakunci t o,alabano
kusendai nkol okoyakwei yoashi til
epal iE2310s.od.Kwenaumut i
mat awakal ipishe,
atil
e ndei sai sanga nga nai nuka,ubushi ku bwa l elo nakul aipusha i nkoloko ku
musunguwandinabanandi .Kanshit at ainkol okoi youbobwi nebushi kui l
elol oma,
papi t
ilei nshi tantalipakui l
ondol anakabi l
i.
Janetapopeneat endekanokul ongaut upet wakweumoal iekamung’ anda.
Alonga amal aya yakwe yonse mul isut ikeshiAkaka na mabul anget iyabi l
ina
mashi ti
bet i.Kut iat ialoleshemumbal i
, amonai nkol okoyakwaJonipat ebulo, aibul a
ayalaul aul unkumbwabwamwi shil
anayoal onganamul isut ikeshi ,nat umbiut upe
twakwaJoniut oashakwat i
lenamul i
moal ongal akumo.
Kut ici lyaat iemyekat unduaumf wakuf inaepakuf umi napansekukuf waya
utwai cet ut atut uleteyabool a,at wi t
apamot wai saf yeul ubi lo.At webaat i:“ Aleni
batat anj af weni koukusendaut upeut ukust esheniyabasi ,ndeyamul ipil
a.Tat ifineni
sutikeshinamabul anget iepel a.Abai cebasumi nabasenanaf yonse, balaya.
Nendal amaE24i shoJoniasungi lemung’ anda,Janetabul apoE1010s.od,
asenda.
Lilyabaf ikakuci teshenicabasi ,bamonanamot okawi neuwakuyakuNdol aali
mupepinokwi ma.Kondal i
tapakumonakapent awawamaf i
lyaaf umanamul i
mot okaat i
:“ Nishanibasi sit
a, mul eyakwi ?”
Janet :“MUkwaindeyakuNdol a”.
Kondaki ta apoka i fipe,af i
bi ka pa mul u wa basi .Namut ekenya kut ialol esha
ukulef umaJanetal aswakumaf i
gayakwe,nombaal olekesha,amonaukut ial ine
fumo,mumut i
maat inokut i:“ Eyamwandimayo,kanshiul imunt uwi newinet auli
kapent a” .
Janetci lyaai kalapaci puna, nabasiai ma, .Kondaki taayai mi ninamupepinaJanet ,
alamwi pushaat i:“Bushebasi si tamwakal amuNdol amwi ne” .
Janet:“ Iyoo, muNdol aneyai kil
amof yepakuni nai shit
imal yakunt wal akuLusaka
ukonj i
kal a” .
Kondaki ta:“ Oh, mul ibenasi tiLusaka! ”bushemul ibal enje? ”
Janet :“ I
yoo, ndiMunsengakul ibatata,kabi lindiMushonakul ibamayo” .
Kondaki ta:“ Yaba!Basi sitai fyomwai shibaI cibembaee, al ainendet ifyemul ibaku
Lubembakukat i”
.
Janet :“ Nasambi l
ilafye, kabi linomul umewandiMubemba” .
Page|30
Kondaki ta:“ Oh, kanshimwal yupwaci neci ne? ”
Janet :“ Ngaf i
nshimwamonai f
yonshi ngopi l
wa? ”
Kondaki ta:“ Awenkashiyandi ,pant uabengimunokal aleabawamaumusangouyu,
ukuci l
aabat ulal ubaliul ul winemwal umbul a, tabaf ulil
akuupwa, benabaf waishaf ye
ukwangal isha.Shi monawenkashiyandii wei fyouci ndemenecoul ipabukul u.Al a
kwenaekot wasasaf ewBabembakukuf wai shaabana” .
Janetamwent ulakof ye, alasubakondaki taki l
ishiat i:“Alamukwai ,busheumwana
wa munt u uwaf yalwa ubunt ungwa,e wi ngal aenda i cendeende,bul ya bupuba
ubukal ambasana” .
Basii co al ebut ukisha,t akokwel e ukuf ika mu Ndol a.Janeti co ashai shibe
ukwakwi kal apakul olelai shit i
mal yakuLusaka,ci lyaaf umamul ibasi ,aipusha
kondaki taat i:“Busheukobal ol el
ai shiti
mani kwi, kabi l
ilil
inokwi manshi tanshi ?”
Kondaki ta:“ Sisita,i shi t
ima l il
ef i
ka ubushi ku sana.E mukut ii nshit a yonse ii
mul eyaikal akuwet i
ngi lumukuci tesheni .Bushet amwabaabomwai shibamuno
Ndol a?”
Janet :“Iyoomukwai ,nel yof yeumo, nshishi benokwakul olanganaf umapano” .
Kondaki ta:“ Kanshil indenmwi sakamana,t wal ayanenukwankashiyandi ,eko
muyei kal ampakandemubweshai l
yoi shitimal il
ei sa” .
Janetbai manakondaki takwankashiyakwe.Nkashikwakondaki t
aapokel ela
Janetbwi nobwi no, enaal etont onkanyaukut icisot wenibukwebwakwe.
Kondaki ta al aeba nkashiyakwe at i
:“ Aba t wai sa nabo ni ba...
....
..
....
..
..
..
”.i co
ashi shibei shinal yakwaJanet ,epakwi pushaat i:“ sol ebasi sita,busheni mwebani
i
shi na? ”
Janeti coashal ef wayaukui sokol ola,aput ai lyakuput aat i
:“ NineMar gar etZulu”.
Kondaki ta:“ Eya,baMar gar etZul u,t ufumi nenabo ku Muf ulir
auko bekel ana
bal umebaboAbabembangaf i
nof inenai fwet uli.Bal eyakukumonaabaf yashibabo
kuLusaka.I cobashakwat abant ubabomunoNdol aeukunai sanabokunopakut i
ekobat alebat uushempakaneshi timal i
se” .
Al a mukwainkashikwa Pet erMwansa ( e shi na l yakwa kondaki ta)nao aba
uwaponsel a;kutikal ekal enecakul yanaci pya, baPet ernaJanetbapembuka.
Inshi t
aci l
yai yakuyakushi tesheni ,Janetasant ikankashiyakwaPet erMwansapa
kubapokel elaci sumaci suma.Kabi libai manaPet erukuyakushi t
esheni ,Peteraya
nasendai cipecakwaJanet .
Munshi l
abakumananabanakashibat atuabal efumakushi tesheni .Kut ibati
bakut i
ke,baumf wabal elandaabat i
:“ Abanakashibamunonshi kunabaf yasana,
tabal efwayakwi kalanabaumei yoo.Uyut waumf waabut wi kel elokuMuf ul
iraku
mul emewakwe, kabilibal etial inapabukul u” .
Umwanakashi ,umbiayankul aat i
:“Al aineul yaaci lashimi kamukaaya,at i
leapo
bekal anapabut wi keumwanakashiwi neuyo, nimupepi .Abenebal ibamul umbul ane
nshi na, nampongabaci latiJoniayabaci latiJanet ,mul umeniJoni ”,
Janetapoat emwapakumf waukut iishi naal umbwi l
ekul ikondaki t
anil imbi.Na
kondaki tawi net atungenyenel yokamoukut iniuyuwi net ul inankwe.KwenaPet er
asukaabepushaat i
:“Ngakanshiukomwaumf waamashi wiyamusangouyoni kwi!?

Page|31
Umwanakashiumoat i:“Twaumf wakubai saneshi t
imaukuf umakuMuf ulira.
Mukwai abat i umukashana wa kant u nasendel a umul ume ut upe t onse
nakal yanakal ya”.
Janetai katwa no mwenso ukal amba pa kwi shiba ukut iukuf yuka kwakwe
nakwi shi bikwa.Pet erenaat endekaukwebaul aabanakashiabaf yukaku bal ume
babo;Janetal esumi nishakoi lyankul i
li
shi .
Ci l
yabaponenamumusebowat ayal a,namot okaumoi fiaf umakunuma.Ci lya
apal amaapal iJanetnaPet er, anashanol ubilo.Janetpashel epanonoukut iabutuke,
wena at inal i
mo nibakapokol a bat umi ne ukumuf waya at emwa niJoniwi ne
namukonka.Janetaumf wai shi wii l
yoai shibal yamuposhaal i
ti:“ Shi
mwapol enina
Mr s.Bowa” .
UyuaposhaJanetniJaphetDaka,ngamul eibukisha,ul yaabasendel eukubat wal a
kuLusakakubwi nga.umwensoel yowaci l
akul iJanet ,wenaat ont onkanyaukut ieo
Joniat umaukwi samubwesha,l elopakuf yukakwakwaJanett ai
shibeponel yo
kamo.
Dakaai pushaJanetat i
:“NishanibaMr s.Bowamul eyakwi ?”
Janet :“ NayakuLusakakukumonabamayo” .
Daka:“ Oh,kanshit ulifyel umo,l wabankonshinabampel embe.Nai f
webeneno
munandiuyu,eko t uleya.Twawi sha akasuba ku mul andu wa kuwaya mot oka.
Nombat wayashi taamaf utangat washi tani nshiemi let waya.Nat ucelwasana
tulefwayaukuyaf ikakumaca” .
Janet :“IyemayobaDakawesu,shi mwi ngampel akol i
fitinamupapaat animusha
wenu” .
Daka:“ Ngakat undual ikwi?”
Janetapokakat undukul iPet er, asant ikanokusant i
ka.Mumut imaat inokut ibwal i
bwandiwayaamal unga.ApoJanett epansansa, pakusangat af ikil
ekuci t
eshenice
shitimaukoaumf wai lyashilyankubul amut i
mal yapomangeci poma.Kabi liat
emwa
nganshipakumonaukut iDakat eshi benel yokamopamul anduwakuf yukakwakwe.
Pet ernaouobeshi lenankwet etiat oleponakamo, pant uishinai l
yamul umbul aDaka
nalyol yaMr s.Bowa.AwemukwaiJanetwesual atashanamal aikamul inshiwakwe.
Dakaanyant anakucel a.Baendabushi kubonsemul iba1kol okobaf i
kanamu
Lusaka.
Janett af wai l
ekuf i
kil
ilakumwabo,al ombaDakaukut iamut wal ekwaCl araNkosi
ati:“Kambal il
ekumunandi ,kumwesunebwel elakoakasubanganasamba,naf wal a
nabwi no” .
Cl ara apapa nganshipa kumona Janetpa nshi t
ai i.Awe Cl ar a apokel ela
umunankwe,amupel anecakul ya.Ci l
yaJanetal yael yoasosaat i
:“ Ninakasana,
ndef wayaukusendamapakut intuushe.Cl ar aayanshi laumubi ye, asendamakwat ini
mf ubu, ulucel oal iwakubuushaf ye.
Claraat i:“ Wemukashanawe,nanombawasendamaf ye,shibuukausambe,
unshi mi kilekonef yowaendel e” .
Janetai sasant amuka, ayolol aat i:“Alanaki leci bikumul anduwakwendabushi ku
bonseukwabul aukut uusha” .
Page|32
Bonse babi libaya mu baf a ku kusamba.Mu mashi wiya pa muul u,Janet
ashimi kil
aumubi yei f
yoaf yuki l
e.
Claraat i:“Inekwenanal i
shibenakal eukut itawal efwayakuupwa,nibanokoe
bakupat ikishe.Kwenai nenat emwasanaapowaf umakuci nt ui
coushi f
waya.Nga
kanshipal iil
if umoukaci t
aposhani ”.
Janet :“ Umwana kwena nkal el
at e mul andu,l elo kwena nshakabwekeshepo
ukukwat anaumbi .Akat i
lafyeashi sumukankesemushi lanabamayo” .
Bat ibapweukusamba,babwel el
amokung’ andakukunwat i
i.Lilyabal enwat ii
,
Janetashi mi kilaumubi yet onseut walengel eukut iafyuke, atinokut i:“MunoLusaka
mwenanshi l
ef wayakwi kalamo,kabi linshi lefwayakumonananabaf yashibandi ,
nuishiba bakal ipa nganshi ,nga bai shiba ukut imf yuki l
ef ye,kutibankul i
ka fye
umwandonokumbweseshakui shilulyaMubembal ilya.Ndinokuyaukut ali
”.
Clara:“Ngol ef wayaukuyakwi ,nikuPet auke? ”
Janet :“At a,inekut inayakuPet aukekumpanga!NdinokuyakuHar ar e”.
Claraapangaat i
:“KuHar are!Ngaukayashani ?”
Janet :“Ngabadr aivabaf ulei fi
,lelol inendepanganaponaumo,pant unai shibana
nabengi ,mai lol ineni nshindimu Har are.Eko al inaci busawabayama,ena
umul imowakwepewakuf umyakat undukunoLusakanokut wal akuSal isbury.
Kabi l
ikulyanakoaf umyakof imoaf il
etakunoLusaka” .
Claraat i:“Ci suma, neisakut walanganaf umakunci t o.
Janet :“ Munewesuwi ebakonel youmoukut indimunoLusaka,pal i
buf inga
bafyashibandi ”.
Clara at i:“ Wi sakamana nshaebeko nel yo umo,ci kulu na iwewi kalef yemu
ng’andawi laendauka” .
Il
yoCl araai nukakunci to,at walaumubi yekuci teshenicabasi .Namut ekenya
atemwanganshipakumonaJanet .Al amwebaat i
”Yaba, l
eloi neinti
lankakukonana
mumensoJanetwandi ,cawamasanaapot wamonana.Ul ef
wayanshi ?”
Munshi tai nonoJanetasosaumul anduwakwe,dr aivaat i
:“ Okee,ukasenenshi ta
ya7kol okoul ucel o.Mai loli
nei cungul ot ukabamuHar ar e”.
Ci l
yababwel elakung’ anda,Janetkabi l
ialapapaat aumubi yeat i
:“Napapat asana
Clarawesu,wi keshakwebakonel youmoukut inali
pi takunomobe,nel yoniJoni
winengaai sal emf waya” .
Claranaoal ayaat i:“
Wi sakamananshakebekonel youmo” .Bul ecaf ye, j
anetaoda
nat axiwakumut wal akuci t
esheni .Pa7kol okobai mabal ayanokuya.

CI
PANDECALENGAI
KUMI

NATUBALEt ubwelelekunumat umfwei f


yoJoninaoashel
eacita.
Jonii
lyoaf i
kapang’ andaukufumakunci to,
asangapang’andat apal
inel
youmo.
Amona loko e ulepepelel
a pa mwi nshi
.Ukulol
esha mu cikiniumufuuke cushi,
mwendele no tunyelel
e.At ont
onkanya ati
:“Nali
mo umunandiubul wele bushel
e
Page|33
bwamut ikisha, kutinalimonabayamut eekakuci pat alangaekoel e”.
Abuul a ki iwakwe,ai sul ai ciibi,aya muput ule ku bet i
.Amona kwena bet i
nabanshi ka bwi no,lelo amashi ti
betina mabul anget iyamo t apal i
.Al ol
esha apo
ashilei nkol okoyakwepat ebul o, teyakumona, lil
ubawal ya.Aponomut i
mawaf uma.
Aloleshakuci bumba, amonaamadr eshiyakwaJanetnot upet wakweut wingitamul i,
na sut ikeshiwakwa Janetwi ne.Lyena ai saf uma ul ubilo ku kwi pusha abena
mupal amano. Ai pusha paba pat atu,bamweba f ye ukut iukuf uma ul ucelo
tabamumwenenamumenso.Kanshiakai cekamopal it ul
yat utat ut walit
ushi ndike
Janetkat eshaekayasukaakat i
:“ AlabaJanetnabayakuNdol ani fwet wacibat wala
nakukuni nabasiul ucelo.
Joni :“ Eleul ucelonanshi tanshi ?”
Akai ce:“ Ndet ontonkayat apaci pitanshi tankal ambaapomwal imwai l
akunci to” .
BwangubwanguamanoyakwaJoniyai suka,amonanomul anduul engeleukut i
janetabut uke.Ai l
uka no bul wel e bwakwe ukut ibwa buf i,al efwaya inshi l
a ya
kufyuki lamo.
Panshi tai nei l
yaJoniayakwabanal umekukubashi mikilaiciponenekung’ anda
kumwakwe.Banal umebayakal i
pasanapamul anduwakut iJonial ufyaifi
pei fingi,
batino kut i:“ Tefyo nakwebel e we mwana wani ,ala bat i
la akanwa ka mwef u
takabeepa;nakabi liabati‘umukal ambaapusaakabwe, akebot apusa” .
Jonii camusakami kanokuci laninkol okoyakwei yoat emwangomwana,aeba
banalumeat i:Yamai nepa30ndinokuyanaf wayaJanet ”.
Banal umeci lyabat ibamul eshe,abeebaat i:“ Mwi til
andef wayaukuyamubwesha
i
yoo,nef wayaukuyal ondol akof yeut upet wani;umwi newenanshakamusakamane
nakabi li”.
Banal ume:“ Wemwanawandikut iwanuf wayashaniuoushi shibenookal olele?”
Joni:“ Kanshini shiapupuki lamumul u,lelonganimunocal oi nenshakabwel ele
kuno, kanonkamusange” .
Banal umeabat i
:“Wemwanawandisuul ako,i cikulumweoukanonkaf imbi,bat il
a
sungomukoshiubul ungut abubul a”.
Joniai safwi tukaneci pyumung’ andamwabanal umeabwel el anakumwakwe.
Banal umebashal abal eebaabakashiabat i
:“taumf wi l
eNakul uCewe,mwanouyu
nalemweba shani ? Abal umendo ba uno mwaka t abomf wa. Umone i fyo
nakonkomenepamwanaul yanat iwi eshakuupabakashanabamunokal ale,awe
cakaanaf yengamul ubuko” .
Abakashi :“ Lelo abana bamuno nshi ku kut iwamuf unda akumf wa,al af ew
baleumf wani f
wemul i
lowakal e.Kabi liuwamabel et alanganshi lawenaat imabel e
yandibamwene” .
PaulnaRobi ni l
yobat eshaukut iJanetnaf yuka,bayakung’ andakwaJonipakut i
bamut alal i
keko umut i
ma.E kut iapo Joniashi le mu Muf ulira,ubu e bushi ku
bamweneukut iakwat aubul anda.
Joniat i
:“ Banel eloelyocanshi ninangaf waka.Nat umpi lenganshipakuupaul ya
kapent a.Kwenanel yoci beshanipa30nkamukonka,kanonkayemupeshaf yeuko
ayashi pesha” .
Page|34
Robi nat i
:“ Ulef wayaukukonkakomwa! ”
Joni :“Nangupaci tukut ukukut inayaukushi l
imf ulayakunt ii
nya” .
Inshi ku shakonkapo Joni al emoneka bul andabul anda, asansamwi keko f ye
ubushi kuapokel elekal ataukuf umakuChi nsal i.Abaf yashibakwebal efwayaJoni
ukt wal aumukashiwakwekumushipakut ibayamunonapo.
Bushi kubumoJoniai lekut aunikukushi t
apet rol.Awekut ingomubakumanana
cibusawakweJaphetDaka, bal aposhanya.
Dakaat i:“ WEmwaumenaci fwayaukwi sakumobekukwi sashi ninkishai lil
yashi
njumf wi l
eukut iJanetal ifyuka.Bushei cokut icabacaci ne? ”
Joni :“Tebuf icacine.Emukut ipapi tai nshi kupabul aapoaf yukila”.
Apo pene Daka ai kat a Jonipa kubeya at i:“Leka no kushi mi ka,Janetni ne
namusendel enamumot okawandiukumut wal akuLusakaukuf umamuNdol a.
Kabi linj ishi baukut iaf yukilef yenganal imubwesehakuno.Lel oampepel eubuf i
ubwi nebwi ne i cakut inshat otelepo na bowa nge shi na lyobe.Cal ininshi ta ya
bushi ku,namusangi l
eal eyakuci tesheniceshi ti
ma,bal inakal umendokamoi fi
,
akamusendel eko sut ikeshi . Ena asosel e ukut i niwe umut umi ne ukuyamona
abaf yashibakwe.Naci lyaal ifilyai nenanet iefyocaba, Joniat umaumukashipakut i
abaf yashibakwebayemupaal akoamat e,ecal engel enokut imusende” .
Joniat i:“ Cawamasanapakwi shibai nt ungaal ol
akomunekwenai wet awabi fi
she
kabi l
iwawemyenganshi ;iweekunt emwawant emwapakut iulengaf wamunshi l
a
shonse. Na pa kusenda umukashana ni ne waci ndike. Awe i we buci busa
tabwakapwenanguci kabeshani ”,
Joni :“BushemunekuLusakakwi newai lemushapang’ andapamwabo? ”
Dakaat i:“Iyoo, munenamushi l
epang’ andapaCl ar aNkosipaNo, 1634”
Joni :“Yabaeyamwandi ,nat otel asanamuneDaka” .
Ukuf umaububushi kuJonial alonganyei ndal amashabul endobwakwe.Asuka
alonganyai shakut ishamwaf wapabul endobonse.
Pa30 ci lyaaf olaamal i
pilo yakweal ombanal ifiwamweshiumo,aweci ne
bamusumi nisha.At walaneci tukut ukukul ibamakani kabapi tamobaci wamyamwe,
cabaf yekal ant i
ya.KasubakonseJoniai kal i
laukupekanyaut wapabul endobwakwe.
Ul ucel opa1sept emberJoninakaka,at alaayakukushal i
kapobanal ume.Nabo
bamupaal aamat eabat i:“Wendeumut ende” .
Joniapopeneani naneci tukut ukucakwe,al ayanokuya.Neconombaf yalipeya
kul iJoni ,kut ingaal ebut ukakwat inif i
lyabakapokol ababut ukangabal efwayo
munt u.Mumanoyakwemwal iicakuyaf ikakuLusakaububwi nebushi ku.
Joniaf ikamuBr okenHi l
l,aumf wai nsal a,ayamut i
il umuukut ianwemot ii
.Aci l
i
alenwa,amona akai ce kal eshi tisha Af rican Par ade;ashi tapo umo at ampa no
kusoma.Kut icilyaaf ikapebuul al ilyabal angi shaabakashanaabawami shaamona
cipicacakwaJaneti ci.Nombaukumonapeshi naamonabal embel eukut iuyu
mukashanaabeekangol utandaniCel i
naTom uwamuLusaka,nombaal etandalil
a
baci busabakwemuHar are”.
Nombai shi nal yaCel inaTom l yapeshaJoniamanonombal yaCel i
naTom ai pelefye
pakut icamwaf waukubel ama” .
Page|35
Mumut i
maat inokut inanguci kabeshanindinokuf i
kakuHar are.Ashi pwa
ukunwat iiaimaal ayanakuLusaka.
MuLusakaaf i
kamonenshi taya4kol oko,apiti
li
lakuMat erokung’ andaya
bafyashibakwaJanet .
Banaj anetbat i
ininesanapakumonai ci
tukutukucalungamapang’ andapamwabo.
Basukabal ol
ekesha,el yobamwi shibaukutinishifyalebo.Kut iJonitalatuushano
kutuusha,bamwi pushai coendel e.Naoabebaukwi sabalondolwelangabaf yashiba
Phiribabwel akunci to.ApoBanaj anettepakusakamanabal etifyepaliicaponaku
mwanawabokuMuf uli
r a.
BaPhiriabobal elol
ela, pa4kol okobaf i
ka.Kutali
kutalibalabil
iki
shaabakashiabat i
:
“Ngoyukapokol aashai citukut
ukuapaaf umakwi ?”

Page|36

You might also like