Speech over Utopia

Thomas More was in 1516 de

eerste die het begrip ‘Utopia’1
gebruikte. Hij schreef een boek met
die titel en beschreef daarin een
fictieve, ideale heilstaat. Met dit
boek zette hij zich af tegen het
economische en politieke beleid
van zijn geboorteland Engeland.
Thomas More was niet de
enige die idealen voor een betere
wereld had. De geschiedenis leert
dat de mens (tot nu toe) niet in
staat is gebleken om plannen die op papier lijken te werken om te zetten in een ideale maatschappij. Dit
betekent natuurlijk niet dat we het streven naar die utopische samenleving dan maar moeten opgeven.
Wellicht moeten we juist blijven proberen ons eigen Utopia te creëren.

a) Stel een groep samen van 3-4 personen. In de groep zit het liefst iemand met geschiedenis in zijn
of haar pakket, en iemand die goed kan tekenen, om zo de expertise die bij elk vak hoort te
kunnen gebruiken voor de oefening.
b) Bedenk met je groep een utopische samenleving. Je mag helemaal bij nul beginnen met het
bedenken van een eigen ideale wereld.

Eisen aan de inhoud (goed lezen!)

Er zijn vier invalshoeken waaraan jullie bij het bedenken en ontwerpen van de utopie aandacht moeten
besteden. Deze invalshoeken moeten ook in de speech aan de orde komen, ze vormen de basis voor de
redevoering.
Stel daarbij de volgende vragen:

1. De structuur van de samenleving. In dit deel wordt de politiek-maatschappelijke indeling

duidelijk gemaakt.
 Wie heeft het in Utopia voor het zeggen?
 Hoe is de verhouding tussen de burgers en de overheid?
 Hoe is de verhouding tussen de burgers onderling?
 Welke sociale voorzieningen heeft deze maatschappij nodig?
2. De vormgeving van de samenleving. In dit deel wordt geschetst hoe het nieuwe Utopia er qua
architectuur en ruimtelijke vormgeving uitziet.
 Wat hebben de mensen aan infrastructuur nodig om in deze samenleving te kunnen
leven?
 Wat zijn de ideale woningen of woonvormen voor deze samenleving?
 Wat heeft de samenleving nodig op het gebied van recreatie?
 Wat heeft de maatschappij nodig op het gebied van werkgelegenheid?

1
Utopie komt van de woorden eutopia (goede plaats) en outopia (plaats die niet bestaat) en betekent goede plaats
die niet bestaat.
 3. De filosofische onderbouwing. In dit deel geven jullie een filosofische verantwoording van jullie
utopie.
 Welke utopische kenmerken heeft deze utopie?
 Welke waarden en welke normen spelen een cruciale rol in deze utopie?
 Hoe wordt er omgegaan met religieuze en culturele verschillen?
 Waarom geloven jullie in deze utopie, terwijl we in een tijd leven waarin veel kritiek
wordt geuit op utopisch denken?
 Hoe wordt voorkomen dat deze utopie ontaardt in een dystopie (een afschrikwekkend
toekomstbeeld)?
 Welke rechten en plichten kent jullie utopie?
4. Identiteit en propaganda. In dit deel wordt duidelijk gemaakt waar het nieuwe Utopia voor staat.
 Welke naam krijgt de utopie?
 Waarin ligt de kracht van deze utopie?
 Welke slogan typeert jullie utopisch gedachtegoed het best?
 Jullie moeten een grote groep mensen ervan overtuigen dat jullie utopische staat ook
voor hen is weggelegd. Hoe trekken jullie de aandacht en hoe overtuigen jullie het
publiek van de goede zaak?
 Welke media spelen een belangrijke rol in de samenleving enerzijds en in de campagne
anderzijds? Ondersteun je speech met deze media.

Werkwijze

1. Begin met een brainstorm over het onderwerp en leg alle gedachten en ideeën vast door middel
van een mindmap.
2. Visualiseer jullie ideeën over hoe jullie utopie eruitziet. Bijvoorbeeld met behulp van een
moodboard/collage.
3. Inventariseer en bediscussieer de kritiekpunten en de nadelen die zich kunnen voordoen bij jullie
ideaalbeeld. Gebruik hiervoor ook wat je tijdens de lessen geleerd hebt.
4. Bekijk de vier invalshoeken waaraan de speech moet voldoen. Ga na of jullie ideeën aansluiten
bij de invalshoeken en maak per invalshoek een inventarisatie van de kenmerken die uiteengezet
moeten worden (gebruik hiervoor de mindmap).
5. Verdeel de taken.
6. Oefen het speechen. De bedoeling is dat het publiek overtuigd wordt van het feit dat jullie
utopie de beste samenleving is. Spreek dus onderling af hoe jullie de inhoud zo overtuigend
mogelijk kunnen brengen.
Beoordelingscriteria speech (1e opdracht)

 Zorg ervoor dat de speech een korte algemene inleiding heeft waarin verwezen wordt naar de
verschillende staatsvormen die er zijn en waarom jullie staatsvorm anders is. Schrijf ook een
pakkend einde waarin de kern van de nieuwe utopie nog een keer krachtig wordt samengevat.
 In de speech moeten de politieke, sociale en filosofische onderdelen van de utopie helder aan
bod komen.
 Beantwoord niet alleen vragen zoals bij de eisen aan de inhoud staan geformuleerd, maar geef
ook voorbeelden en argumenten bij de verschillende invalshoeken.
 De speech moet wervend zijn, waarbij gebruik wordt gemaakt van propaganda.

Beoordelingscriteria presentatie (2e opdracht)

 Zorg ervoor dat je tijdens de presentatie alles klaar hebt en in orde.

 Articuleer duidelijk en kijk het publiek aan.
 Iedereen neemt een deel van de speech voor zijn rekening. Let op dat je niet als een zoutzak
naast de spreker staat. Sta er als groep, niet als individuen.
 Ondersteun wat er gezegd wordt met beeld en geluid.
 Ondersteun wat er gezegd wordt met de begrippen positieve en negatieve vrijheid.
 Verwerk in je presentatie een commentaar op het utopisch idee dat je kreeg aangereikt
(basisinkomen, smart city, etc.)
 Je wordt als groep beoordeeld.
 Je presentatie duurt ongeveer 5-10 minuten. Filmmateriaal mag, maar niet langer dan 3
minuten.