9 HD 2011/54617 E.

2012/687
Bir dava için birden fazla (genel ve özel) yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden
birinde dava açmak hususunda seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel
yetkili mahkemelerden hiç birisinde açmaz ve yetkisiz bir mahkeme de açar ise, o zaman
seçme hakkı davalıya geçer. Davalının yetki itirazında birden fazla mahkemeyi yetkili
göstermiş olması halinde, usulüne uygun bir yetki itirazından bahsedilemez. Bu durumda
seçim hakkı tekrar davacıya geçer. Mahkemenin kendisinin yetkisiz olduğu ortaya çıkması
halinde, davalının yetki itirazında belirttiği mahkemeler doğrultusunda davacıdan seçimlik
hakkını hangi mahkeme için kullandığı sorulmalı ve dava dosyasının davacının seçtiği yetkili
mahkemeye gönderilmesine karar verilmelidir.

2. H.D. T: 28.03.2016, E: 2015/14994, K: 2016/6131

Boşanma davalarında yetkili mahkeme eşlerden birinin yerleşim yeri veya davadan önce son
defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir (TMK m. 168). Türk Medeni
Kanunun 168. maddesinde gösterilen yetkili mahkemelerden birini seçme hakkı davacıya
tanınmıştır. Davacı bu hakkını kullanmayarak başka bir yerde boşanma davası açarsa, o
zaman seçme hakkı davalıya geçer. Bu durumda davalının süresi içerisinde yetki itirazında
bulunması gerekir. 

MADDE 5- (1) Mahkemelerin yetkisi, diğer kanunlarda yer alan yetkiye ilişkin hükümler
saklı kalmak üzere, bu Kanundaki hükümlere tabidir.
MADDE 168- Boşanma veya ayrılık davalarında yetkili mahkeme, eşlerden birinin yerleşim
yeri veya davadan önce son defa altı aydan beri birlikte oturdukları yer mahkemesidir.
Genel yetki kuralları dışında, genel yetkiyi ortadan kaldırmayan özel yetkili mahkemeler
kabul edilmiştir. Kural olarak özel yetki genel yetkiyi ortadan kaldırmamaktadır. Yani davacı,
dilerse genel yetkili mahkemede dilerse özel yetkili mahkemede dava açabilmektedir. Başka
bir ifade ile özel yetki kuralları, davacıya alternatif yetkili mahkeme sunmaktadır.
(Pekcanıtez/Atalay/Özekes Medeni Usul Hukuku Temel Bilgiler)